 |
| (Nguồn ảnh: Internet) |
Đôi điều về bài thơ
KHI ANH CHẾT của Lê Mai
KHI ANH CHẾT
Khi anh chết, anh vẫn còn thấy đói
Anh nhìn tôi như hỏi: Có còn gì?
Mắt lệ nhòa, tôi còn biết nói chi
Bốn phía rợn tiếng đề pa của pháo!
Khi anh chết anh vẫn còn muốn nói
Tâm sự gì với vòi vọi trời cao?
Gió thương anh nên cố sức phều phào
Bốn phía rợn tiếng đề pa của pháo!
Khi anh chết anh vẫn còn muốn nhắn
Nhắn nhủ gì trong nước mắt rưng rưng?
Mắt đột nhiên biến sắc khoảng trời rừng
Bốn phía rợn tiếng đề pa của pháo!
Anh chết vội tôi chôn anh cũng vội
Không đào sâu chôn chặt mộ cho anh
Biết làm sao anh hỡi chiến tranh
Bốn phía rợn tiếng đề pa của pháo!
*
LÊ MAI
LỜI BÀN
 |
| (Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Kiến) |
Nhà văn Lê Mai là cây bút đa năng. Anh đã có hai cuốn tiểu thuyết gây tiếng
vang lớn là “Tẩu hỏa nhập ma” và “Thời gian xuẩn ngốc”, và truyện ngắn “Quyền được rên”. Anh lại viết rất nhiều
bài ký chân dung đặc sắc về các văn nghệ sĩ như “Hà Thành siêu độc giả” được độc giả rất mến mộ. Nhưng anh vào Hội
viên hội Nhà văn Hà Nội với tư cách tác là giả thơ. Qủa đúng như vậy…
Kể từ đó tôi mới tìm đọc thơ Lê Mai, không khỏi ngỡ ngàng trước những tứ
thơ độc đáo, lời thơ sâu đằm triết luận. Như nhà văn Vũ Ngọc Tiến đã nói rằng,
hình tượng trong thơ Lê Mai có lúc phiêu bồng lãng mạn, có lúc trần trụi thô
nháp cứ xuyên xoáy vào lòng người đọc. Nói về phận người anh viết “Khát một ngụm nước trong phải uống cả một
dòng sông đục”; nói về sự xuống cấp văn hóa của người Hà Nội anh lại viết
họ thản nhiên “đái lõm tường Văn Miếu”…
“Khi anh chết” là một bài thơ tiêu biểu của Lê Mai - một hồi ức về chiến trường Quế Sơn, Quảng Nam
Còn ở đây:
“Khi anh chết anh vẫn còn muốn nói
Tâm sự gì với vòi vọi trời cao?
Gió thương anh nên cố sức phều phào”.
Khổ thơ như có một mối đồng cảm giữa người lính và tác giả. Giờ là đồng đội
ra đi rồi sẽ đến lượt mình đây. Cũng có là thể bất cứ lúc nào! Và:
Khi anh chết anh vẫn còn muốn nhắn
Nhắn nhủ gì trong nước mắt rưng rưng?
Mắt đột nhiên biến sắc khoảng trời rừng
Nhưng tất cả đều không kịp nữa và rồi người lính chết vội, và bạn anh ta
cũng chỉ chôn rất vội. Thương đồng đội lắm mà không thể làm khác được!…
Đọc đến đây, có người viết trên FB cho rằng cái chi tiết:
“Chết nằm xuống, còn hôn cờ Đảng
Chết còn trao súng đạn, quên đau
Chết còn trút áo cho nhau
Miếng cơm dành để người sau ấm lòng”
mới thật sáo mòn, gượng gạo, sống sượng làm sao! Nhưng tôi thì cho rằng đó
là vì để phục vụ công tác tuyên truyền mà thôi!
Tất cả nội hàm tư tưởng bài thơ dồn đọng vào cái điệp ngữ rợn người, lạnh
lùng, ma quái kia buộc người đọc phải liên tưởng suy ngẫm. Kết thúc bốn khổ thơ
là bốn điệp khúc “Bốn phía rợn tiếng đề pa của pháo!”
Mới hay “ở đời chữ cũng như lời có tiết kiệm mới quý, càng tiết kiệm càng
quý”. Câu nói bất hủ của nhà phê bình văn học Hoài Thanh đủ để tôi kết thúc
dòng suy tưởng luận bàn về thơ Lê Mai qua bài “Khi anh chết”, một tứ thơ không
mới mà rất lạ…Nhưng rất chân thực! Nó có sức ám ảnh và lay động! Đó là bài thơ
hay viết về chiến tranh và sẽ còn sống mãi với thời gian!
*
Tiến sĩ NGUYỄN NGỌC KIÊN
Địa chỉ: 95 ngõ 144, phường Quan Nhân,
quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
Email: ngockien62@gmail.com
Điện thoại: 091.296.38.69
.
........................................................................................
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật theo nguyên bản của
tác giả gửi qua email ngày 26.10.2015
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
0 comments:
Đăng nhận xét