ĐẾN VỚI BÀI THƠ “GIỖ MẸ CÚNG CHAY” CỦA ĐẶNG ĐÌNH HỒNG - Tác giả: Nguyễn Xuân Dương (Bắc Ninh)

(Nguồn ảnh: internet)

ĐẾN VỚI BÀI THƠ

“GIỖ MẸ CÚNG CHAY”

CỦA ĐẶNG ĐÌNH HỒNG

*

GIỖ MẸ CÚNG CHAY

Tết qua rồi. Kỵ mẹ cũng tới nơi

Xuân bước vội, buồn vui chưa kịp cũ

Con tất tả, xứ người về làm giổ

Mẹ xa rồi con thân phận mồ côi

Mái nhà xưa, ôi biết mấy ngậm ngùi

Chiếc xà gỗ tiếng u mê mọt đục

Đòn gánh tre gác sau hồi hoen mốc

Tuổi thơ tôi chốc lát bổng len về

Như thoảng nghe váng vất tiếng ầu ơ

Góc vườn cũ gió lật nhiêng tàu chuối

Nắng trong vườn thơm mùi chanh mùi ổi

Lá cọ xòe, như tay mẹ chao nghiêng

Mẹ có về trong nghi ngút khói nhang?

Con đơm bát cơm đầy, lòng hiếu đễ

Những món tịnh chay, đơn sơ có thế.

Con dùng sao, con cúng mẹ như vầy

Xưa cha cúng ông độc một bát cháo ngô

Ngày giáp hạt, thứ quý nhất có thể

Vái hương xong mắt mẹ chan chứa lệ

“Chút tâm thành chỉ có thế thôi cha!”

Đám giổ bây giờ, mời khách khứa gần xa

Chaú chắt mẹ cũng về đông đủ cả

Cái thời buổi, chút của ăn của để

Mâm cỗ đầy, đủ các món cao sang

Con sát cho mình cơm cúng mẹ vừa xong

Ăn thừa mẹ, con thấy lòng ấm lạ

Công dưỡng dục, thâm ân chưa đền trả

Nghĩa sinh thành, sâu nặng đợi kiếp sau

Đời vô thường, đầy ly biệt thương đau

Ngày hôm nay rồi sẽ thành quá khứ

Nhưng tình mẹ vĩnh hằng như thạch trụ

Đứng bên đời, kiên nhẫn đợi chờ con./.

*

ĐẶNG ĐÌNH HỒNG

(Tác giả Nguyễn Xuân Dương)

LỜI BÌNH:

Không phải riêng tôi khi đọc bài thơ GIỖ MẸ CÚNG CHAY nước mắt cứ nhạt nhòa, mà tôi tin tất cả những đứa con mồ côi mẹ trong cõi đời này đều thấy mắt mình rưng rưng lệ. Hình tượng người mẹ mà Đặng Đình Hồng khắc họa không có gì lớn lao vĩ đại mà nó vô cùng gần gũi thân thương vì vậy nó có sức nặng ám ảnh. Đứa con bé bỏng của mẹ - vâng rất bé bỏng vì có đứa con nào không bé bỏng trong lòng mẹ. Đứa con ấy lưu lạc xa quê vừa phải ăn một cái tết tha hương giờ lại tất tả về quê một vùng quê nghèo khổ để giỗ mẹ.

 “Tết qua rồi, Kỵ mẹ cũng tới nơi

Xuân bước vội, buồn vui chưa kịp cũ

Con tất tả, xứ người về làm giổ

Mẹ xa rồi con thân phận mồ côi”

Khổ thơ cứ chan đầy nước mắt trong ta. Thời gian cứ vùn vụt trôi đi còn buồn vui thì chưa kịp cũ. Nói vậy thôi chứ những đứa con lưu lạc xa quê ấy thì có được bao niềm vui khi tất tả quay về quê cũ. Chỉ có nỗi buồn cứ nêm chặt cùng với hành trang. Trở về lại ngôi nhà tuổi thơ nơi đã sinh ra anh và nuôi anh khôn lớn thành người. Biết bao kỷ niệm gắn với cuộc đời của mẹ:

 “Mái nhà xưa, ôi biết mấy ngậm ngùi

Chiếc xà gỗ tiếng u mê mọt đục

Đòn gánh tre gác sau hồi hoen mốc

Tuổi thơ tôi chốc lát bổng len về”

Về đến nhà cảm giác hụt hẫng đầu tiên đó thân phận của đứa con côi cút và rồi những ký ức của tuổi thơ cứ len về. Đứa con dùng từ “LEN” chứ không dùng những từ to tát. Len tức là nó có thể chui sâu vào trong mọi ngõ ngách của tâm hồn. Về lại nhà xưa không vui mà chỉ ngậm ngùi. Những thi ảnh, âm thanh ở đây cái gì cũng gợi cho ta cảm giác cũ càng, hiu quạnh. Kỷ niệm cứ chồng lên kỷ niệm len về:

 “Như thoảng nghe váng vất tiếng ầu ơ

Góc vườn cũ gió lật nhiêng tàu chuối

Nắng trong vườn thơm mùi chanh mùi ổi

Lá cọ xòe, như tay mẹ chao nghiêng”

Tha hương gần trọn đời người mà tiếng mẹ ru như còn văng vẳng. Đặng Đình Hồng thật tài hoa khi đưa vào đây những thi ảnh tưởng như đơn sơ nhưng nó lại có sức ám ảnh.Tàu chuối của mẹ thì gió cứ lật nghiêng, Lá cọ xòe ra như tay mẹ như dáng mẹ nghiêng nghiêng trong những tháng năm mưa gió bão bùng.

 “Mẹ có về trong nghi ngút khói nhang?

Con đơm bát cơm đầy, lòng hiếu đễ

Những món tịnh chay, đơn sơ có thế.

Con dùng sao, con cúng mẹ như vầy”

Tôi không biết hoàn cảnh của Đặng Đình Hồng nhưng đọc khổ thơ này hình như đã có một điều gì đó chưa hẳn là nghèo khổ nhưng chắc chắn anh là người ăn chay niệm phật. Vì thế mới có tựa đề bài thơ Giỗ mẹ cúng chay và bây giờ “Con dùng sao con cúng mẹ như vầy” Đứa con ở đây thật vô cùng hiếu đễ và cũng thiết tha mong muốn hương hồn của mẹ hiểu cho đứa con đang bị lưu đày giữa cõi trần ai cần tẩy rửa cho hết bụi trần. Một mai kia khi về bên mẹ con chay tĩnh sạch trong để hầu hạ mẹ trong cõi vĩnh hằng. Đứa con nhớ lại những năm tháng đói nghèo lam lủ:

 “Xưa cha cúng ông độc một bát cháo ngô

Ngày giáp hạt, thứ quý nhất có thể

Vái hương xong mắt mẹ chan chứa lệ

“Chút tâm thành chỉ có thế thôi cha!”

Còn bây giờ:

“Đám giổ bây giờ, mời khách khứa gần xa

Chaú chắt mẹ cũng về đông đủ cả

Cái thời buổi, chút của ăn của để

Mâm cỗ đầy, đủ các món cao sang”

Đọc khổ thơ dưới đây ta càng nghĩ nhiều về tinh mậu tử. Thông thường bát cơm cúng nguội lạnh cứng khô chả mấy ai ăn bát cơm đó nhưng đứa con Đặng Đình Hồng lại sát bát cơm cúng mẹ vì ở đó đã thấm đẫm đã hội tụ hương hồn, mồ hôi nước mắt của mẹ cả một đời lam lủ vì con:

 “Con sát cho mình cơm cúng mẹ vừa xong

Ăn thừa mẹ, con thấy lòng ấm lạ

Công dưỡng dục, thâm ân chưa đền trả

Nghĩa sinh thành, sâu nặng đợi kiếp sau”

Kiếp này chưa đền trả anh hy vọng đến kiếp sau đền trả. Vâng chỉ là hy vọng còn có kiếp sau không thì người trần mắt thịt chúng ta đâu biết. Âu đó cũng là một niềm hy vọng để tự an ủi. Tất cả tinh lực, hồn khí của thi nhân dồn tụ vào khổ thơ cuối. Chỉ cần bốn câu thơ ấy thôi Đặng Đình Hông đã tạo tác ra pho tượng đài bất tử về người mẹ trong thế giới thi ca:

 “Đời vô thường, đầy ly biệt thương đau

Ngày hôm nay rồi sẽ thành quá khứ

Nhưng tình mẹ vĩnh hằng như thạch trụ

Đứng bên đời, kiên nhẫn đợi chờ con./.”

Viết đến đây tôi cũng như Đặng Đình Hồng đã khóc cạn dòng nước mắt.

Con xin lạy mẹ vạn lần. Chỉ mong rằng kiếp sau con sẽ đền ơn công bác mẹ sinh thành./.

              

Mời thư giãn với nhạc phẩm MẸ TÔI

của Trần Tiến, qua tiếng hát Tùng Dương:

            

*

NGUYỄN XUÂN DƯƠNG

Địa chỉ: Nhà số 7 Đường Thành Cổ,

Phường Vệ An - Thành phố Bắc Ninh

Email: nguyenxuanduong1940@gmail.com

Điện thoại: 0167.224.23.92

                                         

.

…………………………………………………………………………

- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 15.08.2018.

- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.

- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.