PHẬN VIẾT THUÊ - Truyện ngắn Xuân Đài (Sài Gòn)

 

PHẬN VIẾT THUÊ

*

1.

Cách đây hai tuần, Thảo đến nhà hắn, tự giới thiệu là thư ký của Tổng giám đốc và vào chuyện ngay: Tổng giám đốc của em cần một tiểu thuyết kí tên ông ấy, dĩ nhiên là nhờ nhà văn viết hộ, nội dung và chủ đề tư tưởng do nhà văn chọn, tốt nhất là vấn đề xă hội nhiễu nhương hiện nay, mô tả được thân phận con người sau chiến tranh. Tổng giám đốc sẽ trả cho nhà văn hai trăm triệu đồng, nhà văn có ưng thuận không? 

(Tác giả Xuân Đài)

Hắn ngớ ra trước cái đề nghị mà hắn cho là kỳ lạ rồi đường đột hỏi, ông ấy cần tiểu thuyết để làm ǵ? Thảo cười, ông ấy muốn trở thành hội viên hội nhà văn. Nhanh như chớp, Thảo mở giỏ xách lôi ra một tập truyện ngắn dúi vào tay hắn, sếp của em là tác giả tập truyện ngắn này

Hắn hỏi: cũng là sản phẩm thuê người khác, cô có thể cho tôi biết người viết thuê này là ai không?

- Nhà văn không nên ṭò ṃò làm ǵì, em sẽ để lại cuốn sách biếu nhà văn, ông đọc và tự phán đoán lấy, đây cũng là một điều bí mật thuộc tính nguyên tắc mà sếp em đă dặn đi dặn lại nhiều lần.

Vậy cô có thể cho tôi biết một chút lư lịch trích ngang của sếp cô - hắn cười nhạt - biết để viết cho thích hợp với suy nghĩ của người đứng tên, chứ không phải suy diễn của một lão già gần bảy mươi như tôi.

- Cuối tập sách này có lời bạt của một nhà văn nổi tiếng, ông đọc sẽ hiểu hết "thân thế sự nghiệp" của sếp em, em chỉ xin nói thêm thế này, sếp em sinh năm 1950, mười ba tuổi đi bộ đội khi vừa học xong lớp ba trường làng. Nếu nhà văn đồng ý, cứ thế mà làm, chúng em sẽ ứng truớc cho nhà văn ba mươi triệu đồng...

Hắn thấy mệt với những ǵì vừa đối thoại với Thảo. Tất cả làm hắn bất ngờ, hắn xuống giọng: thỏa thuận hay không để tôi tính lại, hai ngày nữa, chúng ta gặp nhau bàn tiếp. Thảo bảo, cái ǵì làm ông lấn cấn, nội dung cuốn sách hay giá cả chúng em đề ra.

- Cả hai. Tốt nhất là cô để cho tôi đọc tập truyện ngắn này đã. Vài ngày nữa cô quay lại tôi sẽ trả lời dứt khoát , viết hay không?

- Vậy nhà văn cho một cái hẹn ngày em quay lại?

- Ba ngày sau cũng vào giờ này và cũng tại nhà tôi.

2.

Hắn nằm thừ ra giường nghĩ ngợi. Việc các nhà văn viết mướn không có ǵì là mới, ngày ở ngoài Bắc, lúc hắn mới tập tọng vào nghề viết lách, hắn đă biết những Trần Dần, Phùng Quán ... đă từng có tác phẩm để người khác ký tên. Hoàn cảnh các anh ấy khác hắn bây giờ nhiều. Đây là những nhà văn bị án kỷ luật... chỉ một điều họ giống với hắn hiện nay là nghèo khổ, cần tiền để trang trải cuộc sống . Tuy chưa một lần gặp ông Tổng giám đốc của cô Thảo, nhưng hắn tin ông này đã nghiên cứu rất kỹ những tác phẩm và hoàn cảnh ngoặt nghèo của hắn hiện nay. Bạn bè hắn đều biết, bốn miệng ăn trong gia đ́nh hắn chỉ trông vào đồng lương hưu ít ỏi và dăm ba đồng tiền nhuận bút viết văn, viết báo, lúc có lúc không. Hơn hai năm nay vợ hắn - theo cách nói đùa của bác sĩ - có "hộ khẩu thường trú" ở bệnh viện. Với căn bệnh ung thư máu của vợ, mỗi lần xạ trị mất đứt nửa tháng lương hưu của hắn, mỗi tháng bốn lần như vậy; thằng con trai là sinh viên năm thứ 3, đứa con gái là sinh viên năm thứ nhất, mọi việc ăn uống, sách vở, tiền học phí chỉ trông vào một ḿnh hắn xoay xở. Viết mướn, theo hắn, là tột cùng của tủi nhục, nếu hắn đồng ý viết là hoàn cảnh đă đẩy đưa hắn vào bước đường cùng. Hắn tự an ủi và trấn an ḿnh để cho ḷòng thanh thản.

Đêm ấy hắn thức trắng nằm đọc tập truyện ngắn Thảo cho. Ban đầu hắn nghĩ đọc như là một nghĩa vụ, dần dần từng truyện trong tập lôi cuốn hắn thực sự. Tập truyện đă khắc họa tài t́ình thân phận của mọi tầng lớp xă hội thời hậu chiến, từ anh cán bộ về hưu đến số phận cô gái điếm đứng đường, số phận bà buôn lậu đường dài, t́ình yêu của ông ḿì gõ với cô hàng vịt lộn bằng một văn phong không giống ai, rất có cá tính nên hắn không tài nào đoán được tác giả thực sự là người nào, cho dù các nhà văn đương đại hắn đều đọc hết và quen biết hầu như khắp mặt. Tài thật, tài thật cái gã viết mướn này. Hắn có làm được như gã không, giấu được cách dựng chuyện và văn phong của ḿnh đó là điều cực khó. Tên tác giả ở b́ìa sách, với bạn đọc quá xa lạ nhưng "văn phong của ông ta" đă có trong tập truyện ngắn, ḿình phải viết đúng văn phong này mới giấu mặt ḿnh được. Nghĩ rồi, hắn tặc lưỡi không có ǵì khó, ḿình sẽ làm được như tác giả thực sự tập truyện ngắn ḿình vừa đọc. Đây là dịp trời cho để ḿnh có tiền cứu vợ và nuôi con. Phải nắm lấy thời cơ và hành động, hành động như thế nào ngày mai ḿình tính tiếp.

3.

Hắn bỏ ra mấy ngày, lang thang gặp người này người nọ, bạn văn bạn đời, t́ìm hiểu "thân thế sự nghiệp" ông chủ sẽ ký tên vào tiểu thuyết hắn viết mướn. Hắn thấy lý lịch ông này… đẹp lắm. Mười ba tuổi đi bộ đội, làm giao liên rồi làm y tá, mấy năm sau cấp trên cho đi học y sĩ, ông lắc đầu không chịu đi, xin cầm súng ra trận. Chiều ông, người ta cho về đơn vị chiến đấu làm trung đội trưởng, theo năm tháng trận mạc, ông thăng tiến dần, làm đại đội trưởng, chỉ huy giỏi, đánh đấm có nét riêng, sau giải phóng, chuyển ngành sang dân sự lúc đó ông đă là chính trị viên tiểu đoàn. Ban đầu ông làm trưởng pḥòng tổ chức một xí nghiệp quốc doanh, cứ thế lên dần, làm giám đốc, phó tổng giám đốc và ông giữ chức Tổng giám đốc đă gần mười năm nay. Vài năm nữa về hưu, ngoài cái bằng tiến sĩ, (chắc là bằng mua hoặc người khác học giùm), ông còn cần gắn lên ngực cái mác nhà văn. Nhà văn tất nhiên oách hơn Tổng giám đốc. Tổng giám đốc lúc chết có vài ḍòng chia buồn lên báo, thế là hết. Nhà văn nhắm mắt xuôi tay, có khi người đời c̣òn đặt tên đường phố, ngày ngày người qua lại chiêm ngưỡng. Cho đến bây giờ trong tay ông đă có một tập bút ký mô tả các trận đánh ông tham gia, văn chương khá lưu loát (không biết ông tự viết hay là mướn người khác) và một tập hồi ký về đời ḿình. Về tập hồi ký, dễ hiểu thôi bây giờ có hẳn một công ty văn hóa chuyên làm thuê việc này. Thế là trong tay ông đã có các thể loại văn học, bút ký, hồi ký, tập truyện ngắn và sắp tới là tiểu thuyết..., cộng thêm tài chạy chọt phong bao, phong b́ì, ông sẽ vào hội nhà văn là việc ở trong tầm tay. Theo như cô Thảo cho biết, ông có ba cái nhà đều nằm ở mặt tiền các con đường lớn ở thành phố, có một Công ty Trách nhiệm hữu hạn vợ ông làm Giám đốc cùng ngành nghề với Tổng công ty của ông. Là người từng trải hắn đoán chắc ông đã chuyển hợp đồng béo bở của Tổng công ty về cho vợ, cái này là cách làm giàu không xa lạ ǵì của các ông lãnh đạo xí nghiệp quốc doanh ngày nay, chưa kể những bổng lộc khác như đối tác chi hoa hồng sau các hợp đồng, ông ta giàu lên không loại trừ tham ô. Hắn đoán vậy và tin những điều tiên đoán của ḿnh. Cũng vẫn theo cô Thảo và những người quen biết ông nói lại với hắn: ông ta có hai đứa con, một trai một gái đều du học ở Mỹ, tốt nghiệp Đại học mấy năm nay ở lại bên ấy làm việc. Người ta cho hắn biết, hai đứa đều lấy chồng và vợ người Mỹ, nhập quốc tịch Mỹ. Từ ngày hai đứa có gia đ́nh riêng, vợ chồng ông chỉ mong chúng bế cháu nội ngoại về thăm ông bà. Hai đứa con qua thư từ và điện thoại chỉ hứa đưa các cháu về Việt Nam một ngày gần đây. Ngày gần đây là ngày nào, chỉ có trời biết. Ba ngôi nhà ở Việt Nam hóa ra thừa thải. Hắn nhầm, tài sản ông Tổng giám đốc, không có cái ǵì thừa cả. Con không ở th́ì ông cho thuê, tiền bạc là thứ không bao giờ đủ.

Đúng hẹn cô Thảo đến nhà hắn. Cô cho biết, ông chủ đồng ý với giá nhà văn đề ra là năm trăm triệu và tiền ứng trước là năm mươi triệu. Hắn rút ngăn kéo, đưa ra một tập đề cương tiểu thuyết, đầy đủ tóm tắt cốt truyện, các nhân vật được phát triển ra sao, khắc họa tính cách nhân vật thế nào, bảo cô Thảo đưa về ông chủ. Ngồi bên cạnh hắn, Thảo chăm chú đọc đề cương, rồi hạ giọng, em thấy thế này là tốt rồi cứ thế nhà văn viết, không cần để ông chủ thông qua đề cương, sếp đã giao toàn quyền cho em, nhà văn có thể viết trong một tháng không? Hắn hơi giật ḿnh v́ì thời gian quá ngắn nhưng nghĩ đến vợ đang ốm nặng, cần tiền hóa trị hằng tuần và tiền học phí của hai đứa con nhà trường đă giục nộp mấy hôm nay, hắn gật đầu chấp nhận và lại nghĩ phi vụ viết mướn này là lộc trời cho. Đau đớn cho ý nghĩ vớ vẩn của hắn!

4.

Hắn đến nhà hàng, liếc qua, biết đây là một nhà hàng sang trọng. Đang ngơ ngác đưa mắt ngắm nh́ìn xung quanh, Thảo ào ra đón. Thảo dắt hắn vào góc khuất có hai người đàn ông đang ngồi đợi sẵn, cô giới thiệu hắn với mấy người khách, rồi giới thiệu từng người đầy đủ tên họ, hắn gật đầu chỉ nhớ một câu hai người bạn trai cùng làm việc tại công ty.

Trên bàn la liệt đồ ăn. Thảo hỏi hắn, anh uống ǵì, bia hay rượu? Không để hắn kịp trả lời, cô nói ngay: trời nóng quá, chúng ta uống bia cho mát, OK? Hắn gật đầu. Thảo vội vàng, lí nhí nói cái ǵ đó, anh bồi bàn nhanh nhẹn mang ra một thùng Heineken. Bia mở ra, sủi bọt, Thảo thay bồi bàn rót đầy nhốc vào ly hắn. Hai người thanh niên nhanh nhẹn tự rót vào cốc ḿình. Anh thanh niên gầy, cao, ngồi cạnh Thảo, nhanh nhẩu gắp thức ăn cho cả bốn người. Chưa ai kịp uống, Thảo vào đề ngay:

- Em xin giao ngay cho nhà văn tiền tạm ứng năm mươi triệu như đă thỏa thuận - Thảo cúi xuống giỏ xách lôi ra mười gói bọc sẵn trong giấy báo - mỗi gói là năm triệu đồng, chúng em đă đếm kỹ, nhà văn cần đếm lại không?

- Khỏi! Cô có cần giấy biên nhận không?

Thảo lắc đầu. Hắn cầm một gói đẩy về phía Thảo: đây là phần của cô, đúng luật chơi, cô hưởng mười phần trăm.

Không khách khí xã giao, Thảo nhỏ nhẹ: cám ơn nhà văn, rồi cầm tiền cho vào xách tay của ḿình. Mọi việc giữa khách hàng và người làm thuê diễn ra nhanh chóng, không kịp cho hắn ngượng như mọi tính tóan trước lúc đến đây, càng không giống hôm đầu tiên và nhiều lần tiếp theo, khi hắn tiếp xúc với Thảo.

Tiền ứng trước hắn đă đưa cho mấy đứa con để lo việc học hành, vậy là yên tâm. Hôm nay từ bệnh viện về, hắn buồn bã v́ì bệnh t́ình của vợ chẳng những không thuyên giảm mà lại nặng thêm. Gạt mọi suy nghĩ và phiền muộn sang một bên, hắn lôi giấy bút ra và bắt đầu viết tiểu thuyết có cái tên rất gợi cảm” Ngõ nhỏ t́ình người.”

Hắn ngồi cắn bút, nghĩ ngợi mông lung, có dễ đến nửa tiếng đồng hồ mà không biết bắt đầu như thế nào.

Trong đêm khuya thanh vắng bỗng có tiếng vọng vô h́ình, giọng nữ: nó là thằng trọc phú, từng là đồng đội chúng ta và anh là nhà văn nghèo khổ, bất hạnh. Em thương anh lắm, chúng em thương anh lắm. Nghèo th́ì nghèo, anh đừng bán rẻ lương tâm cho quỷ, chúng em sẽ phù hộ anh. Hắn nhận ra tiếng nói từ một cơi xa xăm, không phải của chỉ một người mà nhiều người. Hắn toát mồ hôi, quẳng giấy bút vào góc nhà rồi nằm vật ra giường, trân trân nh́n lên trần nhà, thở dài ngao ngán. Lại có tiếng vọng: chắc anh băn khoăn là bọn em phù hộ anh bằng cách nào? Anh hăy đi ngay ra đường mua vài vé xổ số, chọn số đuôi là phiên hiệu của đơn vị chúng ta. Hắn giật ḿình, nửa tin nửa ngờ, song vẫn đi ra đường theo lời chỉ bảo. Gặp những người bán vé số dạo, hắn đều cầm xem, mấy người liền đều không có số đuôi là phiên hiệu đơn vị hắn, đến một đứa bé gái khoảng tám tuổi, thật may mắn có đến năm tờ vé số trùng khớp số đuôi phiên hiệu đơn vị. Hắn mua ngay c̣òn ưu ái dặn cháu bé, nếu trúng con nhớ t́ìm bác, bác chia phần cho con. Hắn lấy giấy ghi số nhà đưa cho cháu bé. Con bé cười phô hàm răng sún, con không biết chữ bác ơi, bác cứ nói số nhà là con nhớ, bác tin con đi… Ḷòng hắn rối bời, thực sự có thế giới đang tồn tại cùng với thế giới của chúng ta không nhỉ? Hắn tin là có, ngay bộ công an cũng có trung tâm nghiên cứu tiềm năng con người, tức là nghiên cứu linh hồn và họ đă giúp nhiều gia đ́nh t́m được mộ của nhiều người quá cố lâu năm. Hắn nhớ lại, hắn đă từng mở kênh truyền h́nh quốc tế Discovery chiếu nhiều chương tŕình t́ìm mộ liệt sĩ bằng ngoại cảm ở Việt Nam. Vậy tiếng vọng của đồng đội, có thể là có thật. Hắn hy vọng và ngồi vuốt lại mấy tấm vé số, tiện tay nhét vào quyển nhật ký ghi từ thời chiến tranh.

Ngày mai hắn sẽ ḍò số…

Tin như vậy, vừa hy vọng hắn vừa lại nghi ngại. Có lẽ hắn nghĩ quá nhiều về đồng đội, tiếng vọng đồng đội chính là những suy nghĩ vẫn lẩn quẩn trong đầu hắn. Đêm nay, là đêm cuối cùng hắn kết thúc tiểu thuyết viết mướn. Ngày mai đưa bản thảo cho cô Thảo, sau năm ngày là hắn có thể nhận toàn bộ số tiền, cô Thảo đă hứa như vậy. Vừa viết đến ḍòng cuối cùng, đẩy bản thảo vào ngăn bàn, quẳng bút ra giường th́ì có tiếng điện thoại reo. Đầu dây bên kia là tiếng đứa con gái gọi từ bệnh viện: ba ơi, má đang thở dồn dập, chắc không qua khỏi ngày hôm nay… rồi là tiếng khóc bật lên! Tiếng khóc của đứa con như tiếng gào tuyệt vọng.

Hắn vội ra đường bắt xe ôm đến bệnh viện. Không kịp nữa rồi, vợ hắn đă tắt thở. Làm thủ tục với bệnh viện xong, hắn và các con trở về nhà lo thủ tục ma chay. Sau đám ma, cô Thảo đến xin bản thảo nhưng hắn không đưa. Bây giờ, vợ đă qua đời, hắn không c̣òn cần tiền làm ǵì nữa, hắn lại sực nhớ đến tiếng vọng của đồng đội… Vợ hắn chết là ý trời hay cũng là ý của những người dã khuất: không để cho vợ hắn phải đau đớn kéo dài thêm nữa, để cho hắn và các con đỡ khổ, đó cũng là ý nguyện nhân đạo.

5.

Không đưa bản thảo để nhận nốt tiền, thế nào thằng “nhà văn” cũng sai cô Thảo đến đ̣òi lại tiền ứng trước. Năm mươi triệu chứ đâu có ít! Hắn bàn với các con là bán ngôi nhà. Nhà của hắn là ngôi nhà xập xệ trong hẻm cất trên một mảnh đất khá rộng. Người ta mua nhà hắn chính là mua miếng đất để cất lên nhà lầu. Hắn đă thăm ḍò giới kinh doanh bất động sản, ngôi nhà hắn ít nhất cũng bán được tám trăm triệu đến một tỷ đồng. Hắn sẽ trích ra hai phần ba gửi vào tiết kiệm ngân hàng, hàng tháng lấy lãi đủ để lấy tiền thuê nhà và lo tiền học phí cho các con. Số tiền một phần ba c̣òn lại hắn sẽ ngồi viết văn mà không c̣òn vất vả lo miếng ăn hàng ngày.

Trời đă phù hộ hắn hay chính linh hồn đồng đội đă phù hộ hắn mà chỉ sau chưa đầy nửa tháng hắn đă bán được nhà và chạy chọt thuê được nhà của một thằng bạn thời ở lính với giá rẻ. Chính thằng bạn này đă nói với hắn một câu gan ruột: tao cho mày thuê rẻ để cứu lấy mày thoát khỏi kiếp viết mướn, cứu lấy hội nhà văn có thêm một thằng trọc phú không biết văn chương là gì mà chỉ thích danh hảo !

Đêm đó bước lại bàn thờ, thắp nhang khấn vái gia tiên và đồng đội phù hộ cho lương tâm hắn yên ổn, sống trọn đời với nghề viết.

Mời thư giãn với nhạc phẩm MÙA XUÂN CHÚC NHAU

của Minh Kỳ, qua tiếng hát nhóm Phù Sa, nhóm Lotus:

*.

XUÂN ĐÀI

Địa chỉ: Chung cư Nguyễn Biểu

quận 5, thành phố Sài Gòn.

.

 

.  

 

 

.............................................................................................................

- Cập nhật từ email: ngocthai1948@gmail.com, ngày 30.11.2018.

- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.

- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại. 

.