TAU CHƯỞI - MỘT BÀI THƠ
KINH
DỊ VÀ KHỐC LIỆT
*
Trần Chí Cường giới thiệu
Tác giả
Thận Nhiên - facebook Thận Nhiên
(Cập nhật
từ email: tranchicuong27@yahoo.com.vn
Ảnh minh họa sưu tầm từ nguồn: internet
Bài viết là quan điểm riêng của các tác giả)
Tau chưởi
Tau tức quá rồi
tau chịu không nổi
tau nghẹn cuống họng
tau lộn ruột lộn gan
tau cũng có chân có tay
tau cũng có đầu có óc
có miệng có mắt
có ông bà
có cha mẹ
có vợ con có ngày sinh tháng đẻ
có bàn thờ tổ tiên một tháng hai lần
rằm mồng một hương khói bông ba hoa quả
tau đầu tắt mặt tối
đổ mồ hôi sôi nước mắt
vẫn đồng không trự nõ có
suốt cả đời ăn tro mò trú
suốt cả đời khố chuối Trần Minh
kêu trời không thấu
tau phải câm miệng hến
không được nói
không được la hét
nghĩ có tức không
tau chưởi
tau phải chưởi
tau chưởi bây
tau chưởi thẳng vào mặt bây
không bóng không gió
không chó không mèo
mười hai nhánh họ bây đem lư hương bát nước
giường thờ chiếu trải sắp hàng một dãy ra đây
đặng nghe tau chưởi
tau kêu thằng khai canh khai khẩn tam đợi mười đời
cao tằng cố tổ ông nội ông ngoại cha mẹ chú bác cô
dì
con cháu thân hơi cật ruột bây tau chưởi
tau chưởi cho tiền đời dĩ lai bây mất nòi mất giống
hết nối dõi tông đường
tau chưởi cho mồ mả bây sập nắp
tau chưởi cho bây có chết chưa liệm ruồi bu kiến đậu
tam giáo đạo sư bây
cố tổ cao tằng cái con cái thằng nào móc miếng cho
bây
hà hơi trún nước miếng cho bây
bây ỉ thế ỉ thần
cậy nhà cao cửa rộng
cậy tiền rương bạc đống
bây ăn tai nói ngược
ăn hô nói thừa
đòn xóc nhọn hai đầu
ngậm máu phun người
bây bứng cây sống trồng cây chết
vu oan giá hoạ
giết người không gươm không dao
đang sống bây giả đò chết
người chết bây dựng đứng cho sống
bây sâu độc thiểm phước
bây thủ đoạn gian manh
bây là rắn
rắn
toàn là rắn
như cú dòm nhà bệnh
đêm bây mò
ngày bây rình
dưới giường
trên bàn thờ
trong xó bếp
bỏ tên bỏ họ cha mẹ sinh ra
bây mang bí danh
anh hùng dũng cảm vĩ đại kiên cường
lúc bây thật lúc bây giả
khi bây ẩn khi bây hiện
lúc người lúc ma
lúc lên tay múa ngón sủi bọt mép gào thét
lúc trợn mắt khua môi múa mỏ đả đảo muôn năm
lúc như thầy tu vào hạ
lúc như con nít đói bụng đòi ăn
hai con mắt bây đứng tròng
bây bắt hết mọi người trước khi chết phải hô
cha mẹ bây ông nội ông ngoại bây tiên sư cố tổ bây
sống dai đời đời kiếp kiếp
phải quỳ gối cúi đầu
nghe bây nói không được cãi
phải suốt đời làm người có tội
vạn đợi đội ơn bây
đứa nào không nghe bây hớt mỏ chôn sống
thằng nào không sợ bây vằm mặt thủ tiêu
bây làm cho mọi người tránh nhau
bây làm cho mọi người thấy nhau nhổ nước miếng
đồ phản động
đồ chống đối
đồ không đá bàn thờ tổ tiên
đồ không biết đốt chùa thiêu Phật
thượng tổ cô bà bây
mụ cô tam đợi mười đời bây
tau xanh xương mét máu
thân tàn ma dại
rách như cái xơ mướp chùi trách nồi không sạch
mả ông bà cố tổ bây kết hết à
tụi bây thằng nào cũng híp mắt hai cằm
bây ăn chi mà ăn đoản hậu
ăn quá dã man
bây ăn tươi nuốt sống
mà miệng không dính máu
người chết bây cũng không chừa
năm năm mười năm hai mươi năm
xương chân xương tay sọ dừa vải liệm`
bây nhai bây khới bây mút
cả húp cả chan bây còn kêu van xót ruột
bao nhiêu người chết diều tha quạ rứt xương
khô cốt tàn dọc bờ dọc bụi giữa núi giữa rừng
để bây xây lăng đắp mộ dựng tượng dựng đài cho
cha mẹ cố tổ bây
hỡi cô hồn các đảng
hỡi âm binh bộ hạ
hỡi những kẻ khuất mặt đi mây về gió
trong am trong miếu giữa chợ giữa đường
đầu sông cuối bãi
móc họng bóp cổ móc mắt bọn chúng nó
cho bọn chúng nó chết tiệt hết cho rồi
bây giết người như thế
bây phải chết như thế
ác lai thì ác báo
tau chưởi ngày chưởi đêm
mới bét con mắt ra tau chưởi
chập choạng chạng vạng tau chưởi
nửa đêm gà gáy tau chưởi
giữa trưa đứng bóng tau chưởi
bây có là thiền thừ mười tám con mắt tau cũng chưởi
mười hai nhánh họ bây
cao tằng cố tổ bây
tiên sư cha bây
tau chưởi cho bây ăn nửa chừng mẻ chai mẻ chén
xương cá xương thịt mắc ngang cuống họng
tau chửi cho nửa đêm oan hồn yêu tinh ma quỷ
mình mẩy đầy máu hiện hình vây quanh bây đòi trả đầu
trả chân trả tay trả hòm trả vải liệm
tau chưởi cho cha mẹ bây có chết cũng mồ xiêu mả lạc
đoạ xuống ba tầng địa ngục bị bỏ vào vạc dầu
tau chưởi cho cha mẹ bây có còn sống cũng điên tàn
đui què câm điếc làm cô hồn sống lang thang đầu
đường xó chợ
bốc đất mà ăn xé áo quần mà nhai cho bây có nhìn ra
cũng phải tránh xa
tau chưởi cho con cái bây đứa mới đi đứa đã lớn
sa chân sẩy tay đui què sứt mẻ nửa đòi nửa đoạn
chết không được mà sống cũng không được
tau chưởi cho dứt nọc dòng giống của bây cho bây
chết sạch hết
không bà không con
không phúng không điếu
không tưởng không niệm
không mồ không mả
tuyệt tự vô dư
tau chưởi cho bây chết hết
chết sạch hết
không còn một con
không còn một thằng
không còn một mống
chết tiệt hết
hết đời bây!
*
29
tháng 6 năm 1997
TRẦN
VÀNG SAO
Sáng
nay tình cờ tôi đọc bài thơ trên đây, và nghĩ rằng có lẽ trong văn học VN (và
thế giới?!) chưa từng có một bài thơ nào kinh dị, khốc liệt như bài thơ này.
Điều gì làm cho tâm hồn con người - thi sĩ - phải đau đớn, quằn quại, căm hận,
phẫn nộ đến vậy?
Theo
cách phát âm giọng địa phương, từ “chửi” được tác giả viết thành “chưởi”.
Bài
thơ này đánh bại nguyên cả nền thi ca chửi Mỹ Ngụy của tuyên huấn Hà Nội. Nó
qua mặt tất cả các thi sĩ gạo cội chuyên nghiệp như Tố Hữu, Chế Lan Viên, Xuân
Diệu, Huy Cận, Lưu Quang Vũ… Các thi sĩ miền Bắc chửi Mỹ Ngụy để ăn lương, lên
chức, lấy điểm với đảng. Trần Vàng Sao chửi đảng thì chỉ có ăn đòn.
So
sánh giữa bài thơ “Tau chưởi” với bài chửi “mất gà” được truyền
bá trong dân gian thì tôi thấy có điểm khác biệt. Mất gà là bài chửi có vần,
với mục đích biểu diễn sự chanh chua, ngoa ngoắc, trong khi "Tau
chưởi" là bài thơ mang nội dung đầy đau đớn và phẫn nộ.
Bài
thơ “Người đàn ông bốn mươi ba tuổi nói về mình” làm cho Trần
Vàng Sao nổi tiếng, nhưng theo tôi, bài “Tau chưởi” là bài đáng
kể nhất trong sự nghiệp văn chương của ông.
Về mặt
ngôn ngữ, Trần Vàng Sao lật đổ quan niệm duy mỹ lâu nay trong thơ Việt, nhưng
điều khác biệt đáng kể là ông không sử dụng đến những từ tục tỉu như nhiều nhà
thơ đương thời đang dùng. Ông ác miệng, cực kỳ ác miệng, nhưng không tục tỉu.
Chửi
là 1 trong 2 hành vi của kẻ yếu, của người thấp cổ bé miệng mà có chữ (nhà văn,
nhà thơ chẳng hạn), nhưng không có cách gì để tự vệ, để phản ứng trước kẻ mạnh.
Họ không thể phản ứng bằng hành động, bằng bạo lực, nên họ chọn cách phát ngôn
bằng lời nói hay chữ viết. Hành vi còn lại sau chửi là đặt, viết những chuyện
tiếu lâm đen mà chúng ta thường đọc, hay nghe kể. Tôi chưa từng gặp Trần Vàng
Sao, nhưng tôi mơ hồ nghĩ rằng với cái tâm tính bộc trực và tâm hồn mẫn cảm của
mình, ông chỉ có thể bày tỏ cảm xúc bằng cách chửi thẳng chứ không thể dùng ẩn
dụ né tránh, nói kiểu móc họng, sâu xa, thâm thúy như nhiều người khác. Điển
hình là bài thơ “Tau chưởi” này. Bài thơ nói thẳng, nói thật cảm
xúc và suy nghĩ của một con người bị vùi dập, bị đàn áp thô bạo đến chỗ tàn tệ
nhất.
Ban
đầu, tôi suýt hiểu nhầm rằng bài thơ như phát ngôn của một con người vì quá đau
đớn, phẫn uất mà đứng ở chỗ mấp mé sự điên loạn, nhưng khi tôi đọc kỹ lại thì
thấy không phải vậy. Bài thơ có một cấu trúc chặt chẽ, diễn đạt một tiến trình
tâm lý rất lớp lang.
Từ
dòng đầu của bài thơ, ông chưa chửi, mà ông nói. Ông bình tĩnh nói thiệt hơn về
nỗi ấm ức vì phải câm nín trước sự tàn độc, bất công và dối trá cho tới khi
chịu không nổi nữa:
“tau phải câm miệng hến
không được nói
không được la hét
nghĩ có tức không”
Từ đó,
sự phẫn nộ kết tụ rồi bùng vỡ dữ dội thành tiếng gào thét. Ông quyết định phải
chửi, nhưng không chửi vòng vo vông khống, ông chửi thẳng, không chỉ chửi
thẳng, ông còn kêu đối tượng, thậm chí cả dòng họ thân tộc của chúng ra để nghe
ông chửi. Ông không chỉ chửi, ông vừa chửi vừa kể tội chúng, và sau cùng, ông
nguyền rủa, những lời nguyền rủa vô cùng độc địa.
Tôi tự
hỏi, với một cảm xúc khốc liệt như thế, trong thơ, thì cái thiện ở đâu, cái đẹp
ở đâu? Tính nhân văn ở đâu? Lương tri con người ở đâu?
Hay khi đặt những tiêu chí có vẻ cao đẹp đó ra cho thơ, của một tâm hồn bị tổn thương đến tận cùng như Trần Vàng Sao, thì chúng ta đang bắt đầu cho một sự dối trá khác?
Mời nghe Khề Khà Truyện đọc truyên ngắn:
CHUYỆN CU TỐ LÀNG TÔI của Đặng Xuân Xuyến:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét