LÁ THƯ ĐẦU XUÂN - Tạp văn Hà Nguyên (Hà Nội)

 

LÁ THƯ ĐẦU XUÂN

*

Những ngày tết về, xuân đến, ai chẳng mong được sum vầy bên nhau, nhưng vì hoàn cảnh cả hai, tôi và người con gái Nghi Xuân tuy đã một lòng gắn bó, nhưng vẫn đành mỗi người đón tết một phương. Mấy ngày tết dài dằng dặc đi qua, tôi nhận được lá thư em; sau những dòng bồi hồi thương nhớ, em đã viết… xa anh, nhìn tết mọi người sum họp, lòng buồn quá không biết làm gì, em đã giở Kiều ra đọc cho khuây, bỗng nhớ lại điều mình đã thắc mắc từ lâu về chữ “nét ngài” trong câu:

Vân xem trang trang trọng khác vời

Khuân trăng đầy đặn nét ngài nở nang

Trong quyển “Từ điển Hán Nôm” của học giả Đào Duy Anh (Nhà xuất bản Khoa học xã hội Hà Nội) và các bản Kiều khác em được đọc đều hướng cho người đọc hiểu theo ý dựa vào điển tích theo chữ Hán là “Nga My” để hiểu “nét ngài” tức lông mày nhỏ và dài của người đẹp.

Ai cũng biết con tằm lột xác biến thành nhộng, rồi từ nhộng nở ra ngài. Râu con ngài nhỏ nhưng ngắn và cong tít thì làm sao mà đẹp được. Thơ Nguyễn Du viết… “nét ngài nở nang” với nghĩa là to bề ngang, không hợp với cách từ điển chú giải ở trên, lông mày Thuý Vân không ví với dâu con ngài được.

Dân quê Nghi Xuân Hà Tĩnh em thường dùng cách xưng hô “người” và “ngài” thay được cho nhau. Em đem điều này hỏi các cụ biết Hán Nôm ở quê, các cụ đều nói hai chữ này mặt chữ hoàn toàn giống nhau. Vậy thì Nguyễn Du tả Thuý Vân “Khuôn trăng đầy đặn”, tức là khuôn mặt đầy đặn, còn “nét ngài nở nang” là tả “dáng người nở nang”, mới cân dối hình dáng với nét mặt người con gái đẹp.

Có lẽ các học giả sau này thường xác định hướng tìm tòi tác phẩm uyên bác nên đã quên mất cách hiểu chân quê. Còn cụ Nguyễn Du thì đã sử dụng tài tình, những hiểu biết chân quê rành rõ, chính xác để đi tới uyên bác…

… Mấy điều em nghĩ ra, viết cho kịp thư anh; anh đọc có gì góp ý cho em!

Đọc xong lá thư em, lòng tôi vợi hẳn nỗi buồn!

*.

HÀ NGUYÊN

Địa chỉ: 126 Nam Cao, Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Email: kstoan12@gmail.com     

 

 

 

 

 

 

   ...........................................................................................................

- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 10.12.2020.

- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.

- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại. 

.