Trang Đặng Xuân Xuyến: GẶP TRẦN QUANG ĐẠO 'TRONG MƯA XUÂN'

GẶP TRẦN QUANG ĐẠO

"TRONG MƯA XUÂN"

Sáng nay, lang thang ngắm "phố phường" làng facebook, tôi gặp lại chàng thi sĩ Trần Quang Đạo "đầu trần chân đất" "đi mê mải" "dưới mưa xuân rây lộc" ngắm phố phường Hà Nội bằng tâm thế tĩnh tại của người đã ngộ được Đạo của cõi Người, với những câu thơ phảng phất chất men Thiền:

TRONG MƯA XUÂN

Dưới mưa xuân rây lộc

ta đầu trần

mưa cứ rơi đều

Mưa chia không thiên vị

Ta đi

phố phường mờ ảo

hoa đào

quất

hàng quán

bay trong mưa

Nỗi nghèo bay lên trời

năm đói kém

Ta cứ đi mê mải

mắt mua hết phố hết phường

mắt mua hết đào hết quất

mua hết người đẹp trên đường…

Tặng những người chưa gặp

Mưa cứ rơi nữa đi

chốc nữa bên hàng cây dọc phố

ta nẩy những nụ xuân!

Hà Nội, 01 tháng 02/2024

TRẦN QUANG ĐẠO

Tôi ấn tượng với 2 chữ "rây lộc" ở ngay câu thơ đầu: "Dưới mưa xuân rây lộc" bởi 2 chữ "rây lộc" này đã khiến "mưa xuân" của Trần Quang Đạo trở nên đặc biệt và gây ấn tượng khác hẳn với những "mưa xuân" của các nhà thơ khác. Nhờ 2 chữ "rây lộc" mà "mưa xuân" của Trần Quang Đạo trở thành mưa xuân của lòng nhân ái, của khát vọng tình đời. Hình ảnh chàng thi sĩ "đầu trần" đi dưới "mưa xuân" trong khổ thơ đầu thật ấn tượng:

"Dưới mưa xuân rây lộc

ta đầu trần

mưa cứ rơi đều”

Thì rõ, mưa rây mưa bụi hẳn sẽ "rơi đều", sẽ "chia không thiên vị" người sang hay kẻ hèn, người "đầu trần" hay kẻ che ô, đội mũ. Sự thật nghe đơn giản vậy nhưng phải nhờ quan sát thật kỹ, thật tỉnh mới ngộ ra được.

Nhà thơ Trần Quang Đạo đã tách biệt câu cảm thán: "Mưa chia không thiên vị." đứng độc lập với khổ thơ đầu để thêm nhấn mạnh sự chiêm nghiệm, ngộ thức về Đạo của người tu tập. Và nhà thơ thản nhiên cởi bỏ "thất tình lục dục" với những ái ố hỉ nộ, bon chen, giành giật của thói đời, kiếp người mà tĩnh tâm tự tại đắm say cái đẹp của đất trời, của tình đời:

"Ta đi

phố phường mờ ảo

hoa đào

quất

hàng quán

bay trong mưa"

Chỉ bằng 14 chữ với cấu trúc 6 nhịp ngắt dòng, nhà thơ Trần Quang Đạo đã tạc tạo Hà Nội ngày cuối năm qua những thước phim du dương tiếng nhạc, với hình ảnh “phố phường” - “đào” - “quất’... “bay” chậm chậm dưới "mưa rây" đẹp “mờ ảo” đến nao lòng. Tôi ngẩn người với khổ thơ 14 chữ cựa quậy, quẫy đạp, đầy nhạc, đầy họa này!

Rồi nhà thơ chuyển nhịp, chuyển cảnh, dẫn người đọc chuyển tâm trạng bằng 2 câu thơ tự thoại:

"Nỗi nghèo bay lên trời

năm đói kém"

tự nhắc lòng hãy thả "Nỗi nghèo bay lên trời" để trôi đi những phiền muộn âu lo của "năm đói kém" mà tĩnh tâm an lạc với cuộc đời và 2 câu thơ tự thoại cũng chính là nỗi lòng nhà thơ mong ước: "Nỗi nghèo bay lên trời" để thế nhân thoát nghèo thoát cực!

Ở khổ thơ này, nhà thơ Trần Quang Đạo dùng 2 chữ "Nỗi nghèo" để diễn tả HIỆN TRẠNG NGHÈO KHÔNG DỄ NHÌN THẤY, hiện trạng đó không đơn giản là "cái nghèo" vật chất dễ nhận ra, dễ nhìn thấy như ta thường nghe, thường nói mà là tâm trạng, là niềm tin, là khát vọng của cõi nhân gian đã nhuốm màu u ám trong bối cảnh kinh tế, xã hội cuối năm 2023 xám xịt màu hy vọng!

Nhà thơ lại chuyển cảnh, lại dẫn người đọc phân thân vào các phân cảnh, để người đọc ngẩn ngơ cùng nhà thơ "đi mê mải" giữa náo nhiệt phố phường, rồi đắm mình vào vẻ đẹp lãng đãng, bảng lảng của đất trời. Nhà thơ hào phóng "mua" hết những gì anh nhìn thấy, những gì đã lạc vào tầm mắt của anh khiến anh ngẩn ngơ, khiến anh bị mê hoặc rồi anh lại hào phóng đem "Tặng những người chưa gặp" những “phố” những “phường”, những “đào” những “quất”, những “người đẹp”..., đã làm anh say đắm.

“Ta cứ đi mê mải

mắt mua hết phố hết phường

mắt mua hết đào hết quất

mua hết người đẹp trên đường…

Tặng những người chưa gặp”

Đọc những câu thơ thoát tục độc đáo với điệp từ "mắt mua hết"/ “mua hết” thấm đượm lòng nhân ái, vị tha của nhà thơ Trần Quang Đạo tôi chợt nhớ tới những câu thơ xót lòng của nữ sĩ Đoàn Thị Lam Luyến trước tình yêu bị trói buộc bởi cái tôi chi phối, cương tỏa: "Ta muốn ôm cả đất/ Ta muốn ôm cả trời/ Mà sao không yêu trọn/ Trái tim một con người" mà thêm khoái những câu thơ thức ngộ đã đạt tới cảnh giới của thi sĩ họ Trần.

Bài thơ khép lại với tiếng cổ vũ hối thúc sức sống nhân ái và phấn chấn niềm tin sự hồi phục kinh tế ngoạn mục với những "nụ xuân" tươi mới, căng tràn sức trẻ:

"Mưa cứ rơi nữa đi

chốc nữa bên hàng cây dọc phố

ta nẩy những nụ xuân!"

Vâng, tiếng reo hân hoan “ta nẩy những nụ xuân” đã khép lại bài thơ ấm, đẹp của tình người, của niềm tin chân ái!

Mời nhấp chuột đọc thêm:

- Các bài viết về Chuyện làng văn0

- Đặng Xuân Xuyến - Cảm nhận thơ văn 1l

- Đặng Xuân Xuyến - Cảm nhận thơ văn 2l

- Các bài viết của (về) tác giả Trần Quang Đạo0

Mời nghe ca khúc ƯỚC NGUYỆN ĐẦU XUÂN

của Hoàng Trang, qua tiếng hát Giáng Tiên:

Hà Nội, chiều 04 tháng 02-2024