CHUYỆN VĂN CHUYỆN ĐỜI
(đang cập nhật -
chưa ra sách)
*
Cập nhật ngày 30 tháng 06 năm 2023
DỊCH GIẢ ĐOÀN MẠNH THẾ:
DAO SẮC KHÔNG GỌT ĐƯỢC CHUÔI
*
Năm 1998, lần đầu gặp, thấy anh
phong độ, trẻ trung, nghĩ anh chắc chỉ ngoài bốn mươi tí ti nên gọi anh xưng em
ngọt sớt. Mãi sau này biết tuổi, ngại quá, xin chuyển sang xưng cháu gọi chú
cho phải đạo thì anh gạt: - “Đừng gọi tớ
là chú, già lắm. Tớ hơn cậu chưa đến 30 tuổi, đang quen anh anh em em, chuyển
sang xưng hô chú cháu nghe buồn cười...” . Ừ. Tặc lưỡi, cũng như dịch giả
Trần Đình Hiến đi! Bố cũng anh xưng em. Con (con vợ lớn của dịch giả Trần Đình
Hiến) cũng anh xưng em. Năm thỉnh mười thoảng mới gặp, gọi anh xưng em cũng
chẳng chết hàng tôm hàng cá nào, cốt vui vẻ khi gặp mặt, công việc được như ý,
là ổn. Từ đấy, lại anh anh em em, nhiều lúc rượu vào còn hứng lên cốc đầu “ông
anh” như gõ đầu trẻ, rồi tưng tửng phán: - “Số
anh sau này cũng thê lương lắm. Vợ bỏ! Con chê! Về già sống cảnh đói nghèo, đơn
độc!”. Anh cười khì khì: - “Chú biết
cái đếch gì mà phán! Lại nghe thằng Hà (con thứ 2 của anh) nói khi rượu vào chứ gì? Ừ. Số anh nó nhọ
như thế nên cố tích đức để cải số đây. Mà số chú sau này cũng nhọ lắm, sướng
hơn anh về vật chất nhưng tinh thần cũng sẽ mệt mỏi đấy.”.
“Phán” là thế nhưng bụng bảo dạ, anh
ấy sẽ sướng chứ chẳng khổ như “sách nói” đâu. Nhà cửa có mấy cái, ở Hà Nội, ở
cả Hải Phòng. Lương hưu kha khá, lại dịch sách đều đều, cờ bạc thì không, gái
gú chỉ giỏi võ mồm. Đến cả rượu cũng chỉ thi thoảng làm một, hai chén cho “có
phong trào”, để “giữ quan hệ”... Người như thế, cuối đời sao khổ
được! Ấy vậy mà đùng cái năm anh 65 tuổi, chị lôi anh ra tòa, nhất quyết “đường
ai nấy đi”. Con cháu, họ hàng tham gia thế nào, chị vẫn cứ khăng khăng: - “Không yêu nhau nữa thì giải phóng cho nhau.
Già rồi nên càng cần được sống cho riêng mình, càng cần được sống thanh thản.
Sống được bao năm nữa mà cứ phải gượng ép cho khổ!”. Điên tiết, anh cũng
“hâm hâm” lên, họa luôn: - “Bà không còn
yêu tôi nữa, thì thôi, ra tòa.”. Thế là anh chị ly hôn! Thế là anh khăn gói
lên Hà Nội sống kiếp độc thân... Chẳng bao lâu, ngôi nhà “đắc địa” ở phố
“Hàng...” cũng lại phải bàn giao cho “người khác”. Anh thành kẻ trắng tay. Là
kẻ coi nhẹ đồng tiền, anh tặc lưỡi: - “Người
còn chẳng tiếc, tiếc đếch gì tài sản!”, rồi lầm lụi về ngôi nhà cũ nát
của bố mẹ ở Hồng Mai để tá túc...
Sáng nay đến thăm anh, sững người
khi tận mắt được “mục sở thị” ngôi nhà anh ở. Ngồi đến tiếng đồng hồ mà vẫn
không biết có nên gọi nơi anh đang tá túc là nhà không nữa? Tuổi đã cao, sức đã
yếu, mỗi bận mưa gió thì thế nào...?
Tiễn khách ra cửa, anh cứ mãi phân
trần: - “Số anh nó khổ vậy, đành chịu.
Trách ai hả chú? Mấy thằng em chú (con của anh), cũng có nỗi khổ của chúng nên anh không làm phiền chúng. Trời cho anh
sống vượt tuổi thất thập cổ lai hy mà vẫn khỏe mạnh thế này là anh sướng lắm rồi...”
Cả ngày nay, cứ bần thần nghĩ về
anh: Giỏi như anh, tử tế như anh và am tường lý số như anh, vậy mà vẫn phải
chấp nhận sự an bài của thiên định đặt vào thế hãm địa...!
Tối nay. Cho cu cháu đón anh đến nhà
chơi, cũng chỉ biết nhắc anh cố giữ gìn sức khỏe, đề phòng 2 pháp lệnh ngày
càng nổi rõ, chạy sâu vào khóe miệng...
Anh ừ mà nghe ầng ậc tiếng nước
mắt!
.
*.
Hà Nội, ngày 06 tháng 10 năm 2015
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN VỀ “BẠN” NGUYỄN THANH LÂM
*
Năm kia, muộn hơn chặp
này khoảng mươi ngày thì phải, lão đến nhà thi sĩ Nguyễn Thanh Lâm chơi. Anh em
lâu ngày mới gặp nên có nhiều chuyện để nói, nhưng chuyện gì thì chuyện, hai
anh em cũng quay về chuyện Tử Vi lý số, xem thời gian tới bố con lão nên làm
những gì và tránh những gì.
Lần đấy, sau vài câu
chuyện về nhà nọ nhà kia, anh bấm bấm ngón tay rồi hỏi:
- Có muốn nghe anh nói
sang năm vận hạn thế nào không?
Lão cười, bảo:
- Đến thăm anh toàn được
lãi thế này thì tháng nào cũng nên đến hầu chuyện anh, anh nhỉ?
Anh giãy nảy lên:
- Thôi! Cậu tham thế?
Sang nhà anh chơi chỉ muốn nghe anh nói về kinh nghiệm xem tử vi mà chẳng bao
giờ mời anh bữa nào cả.
Lão gãi gãi đầu, giả đò:
- Thì tí nữa anh em mình
tìm quán nào ngồi lai rai vậy?
Anh bĩu môi:
- Mẹ! Biết anh đếch uống
được bia rượu nên toàn mời đi nhậu! Đểu!
Lão cười:
- Thì anh vừa bảo em
chẳng chịu mời anh bữa nào cả mà?
Anh nhăn mặt:
- Thằng khỉ! Biết gu của
anh rồi mà cứ giả vờ! Mày bị “xịt” chứ anh có bị “xịt” đếch đâu mà ngồi cùng
chiếu!
Lão hì hì cười:
- Hỏi thật anh nhé.
Không sợ chị à?
Anh khẽ rướn mắt nhìn
lão, rồi lim dim mắt, thủng thẳng:
- Cậu nhầm! Chị cậu hơi
văn minh đấy. Với lại, đi này nọ với gái mà để vợ biết thì còn đáng mặt đàn ông
không?
Anh đang cao hứng thì
chị về.
Thấy chị vào, anh hắng
giọng:
- Nói rồi. Vận Đào -
Hồng - Hỷ sang năm sẽ không có đâu, cậu đừng có mong! Thằng Cô - Quả nằm phưỡn
bụng thế kia thì đố cậu bước qua nó được, cứ là chấp nhận cô đơn lẻ bóng hết
năm Giáp Ngọ… Này, cái thằng Cô - Quả không chỉ cản phá tình cảm đôi lứa đâu.
Nó còn cản phá, gây rắc rối các mối quan hệ khác cũng ác liệt đấy. Tóm lại là
sang năm Giáp Ngọ cậu đen lắm, thất bại toàn tập về chuyện tình cảm, luôn sống
cô đơn, buồn bực.
Quay sang chị, anh bảo:
- Chiều vợ chồng mình
đến thăm bác Long (nhà thơ Chử Văn Long). Bác ấy ốm mấy ngày rồi.
Chị cười:
- Vâng! Anh em nhà anh
cứ bàn luận chuyện lý số đi. Em ra chợ mua ít quà, rồi chiều vợ chồng mình sang
thăm bác ấy.
Chị đi rồi. Anh lại
thủng thẳng:
- Cậu nghiên cứu về lý
số mà cứ thích cãi cùn với mệnh số. Mấy lần giới thiệu cho cậu, toàn các cháu
sinh năm 87, 88, xinh, trẻ, ngoan, hợp với căn số của cậu mà cậu cứ giãy nảy
lên. Lần thì kêu trẻ quá, xinh quá, chắc gì sẽ là vợ của em? Lần thì Mệnh hội
họp nhiều dâm tinh như thế, em lại yếu khoản kia có mà “nuôi con người” à... Bị
anh phản bác, không lại được thì cãi cùn, em biết số em cưới vợ lần 2 rồi cũng
lại bỏ, mấy thằng con đều sống với mẹ của chúng, em thui thủi sống một mình mà
con cái lại bất hòa, không giỏi giang nên thôi “nhịn tập 2” để cu Tuấn Hưng đỡ
khổ... Nghe muốn cho cậu mấy cái bạt tai. Viết sách, cậu vẫn khuyên đọc giả là
lựa theo số để sống tốt hơn thế mà cậu lại cưỡng lại số mệnh thì không được.
Với lại, số cậu đi tiếp tập 2, biết cách lái sẽ ngon chứ không xấu như thế
đâu...
Hôm nay cũng vậy, lão
vừa điện đến, nhờ anh chút chuyện. Tư vấn xong, anh lại chuyển sang chuyện tử
vi:
- Này, sang năm cậu gặp
nhiều chuyện khá rắc rối đấy. Tình cảm đã chả đâu vào đâu mà còn dính chuyện
lôi thôi, không khéo phải lôi nhau ra tòa. Mọi chuyện rồi cũng sẽ qua, tuy cậu
không thua nhưng cũng khá là mệt mỏi. Năm nay cậu còn tạm được, chứ sang năm
thì Kình Dương chềnh hềnh như thế, lại hãm địa, tại NGỌ, gặp Tuế, Phá, Thiên
Hình, Kiếp, Không, Song Hao... hội họp sẽ đau đầu lắm. Thôi, hôm nào đến anh.
Ngồi làm ấm trà, anh em đàm đạo chuyện nọ chuyện kia chứ cứ gặp nhau qua điện
thoại thế này có khi chạm mặt lại chẳng nhận ra là anh em nữa.
Lão vâng vâng dạ dạ,
chưa kịp mời anh trưa thứ 7 này đến nhà lão làm vài chén rượu quê thì anh đã
tiếp lời:
- Bận trước mưa như thế
nên anh không đến nhà cậu được. Thông cảm nhé. Định mời anh cuối tuần đến nhà
dùng cơm à? Trưa thì được chứ tối anh ngại đi lắm. Rét.
Lão cười, hỏi:
- Sao anh biết?
Anh hề hề cười, rồi
mắng:
- Thằng khỉ. Anh em chơi
với nhau gần hai mươi năm rồi mà lại thắc mắc điều đó. Cậu điện đến, đúng lúc
anh cũng nghĩ tới cậu nên “bấm quẻ”, biết cậu điện cho anh “động” tới 2 việc,
trong đó có một việc là ăn uống.
Đang định chào anh, rồi
cụp máy thì anh tiếp:
- Cậu còn nhớ cô bé T. ở
Phương Liên - Đống Đa không? Cô bé có cái răng khểnh, sinh năm 1988 đấy. Ừ.
Cũng lại bỏ chồng rồi. Cung phu của nó nát quá nên khó lái lắm. Đã Cự, Kỵ đồng
cung, lại hãm địa, trong khi Mệnh, Thân, Phúc đều xấu như thế thì gia đạo chắp
nối nhiều lần là phải. Ngày đó, cậu cưới nó thì cả cậu và nó có khi giờ đều ổn
vì cậu đã qua gãy đổ hôn nhân, các cung Phúc, Mệnh, Thân và Thê của cậu có thể
“bù trừ” phần nào cho các cung Phúc, Mệnh, Thân, Phu của nó. Tiếc là ngày đó
cậu sợ nó xinh quá, cậu sẽ không giữ được vợ nên viện cớ thằng cu con không cho
cưới để ngãng ra. Vụ đó, anh ngại với mẹ con cô bé đó mãi.
Tưởng anh sẽ cụp máy,
anh lại tiếp:
- Cái thằng Cự Môn, Hóa
Kỵ là khốn nạn lắm, dù có đắc địa thì khi đóng ở Phu - Thê cũng gây những trắc
trở cho gia đạo, nhất là khi đồng cung thì phá hại càng lớn. Thằng Thiên Hình
cũng ghê gớm ra phết. Khi đi với sao tình dục, Thiên Hình làm cho tình duyên bị
trắc trở, tan nát... Đấy là xét về lý thuyết, còn khi luận giải phải linh hoạt
vào sự hội tụ của các sao tại bản cung mà suy luận. Cậu nên nhớ: Tử vi là dòng
sông, là biển cả mênh mông. Cậu muốn giỏi tử vi phải hóa thân vào tử vi như là
cá mới biết nỗi lòng của nước, nỗi lòng của biển của sông. Nguồn gốc của tử vi
là Kinh Dịch. Linh hồn Kinh Dịch là thời và Kinh Dịch là hóa sinh, biến thiên,
bất biến và vô lượng biến dịch.
Rồi anh cười, chốt:
- Thôi, trưa thứ 7 gặp
nhau đàm đạo tiếp. Anh thấy cậu có vẻ lấn cấn phí điện thoại rồi.
Cụp máy, lão cứ lẩn thẩn
nghĩ, sao bạn tri kỷ của lão toàn là bạn vong niên, bạn cao tuổi nhỉ? Bạn ít
tuổi hơn tri kỷ với lão cũng có nhưng không nhiều, ít lắm.
Lôi lá số ra. Nhìn vào
cung Nô, cung Di, thấy lão đã có ít các mối quan hệ xã hội, mà trong các mối
quan hệ ấy, lão thường bị “kẻ dưới chơi đểu”... Thảo nào, lão thường nhận được
tình tri kỷ ở những “bạn cao niên”!
*.
Hà Nội, ngày 21 tháng 01
năm 2016
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
NHÀ THƠ VÀ CHUYỆN “GÁI GÚ”
*
Nhà thơ Đỗ Hoàng vừa về thì ông đến.
Không bấm chuông, ông cứ đứng trước cửa toáng lên réo:
- Hoàng ơi! Hoàng!... Sao không có
ai ra mở cửa thế này. Cái thằng này! Hoàng ơi! Hoàng...
Đứng trên ban công tầng 2, tôi vội
với xuống:
- Chú ơi! Anh Đỗ Hoàng vừa về. Anh
ấy nhắn lại nếu rảnh thì chú qua nhà anh ấy chơi.
Ông gắt giọng:
- Cậu xuống đây gặp tôi đi. Đứng
trên đấy mà trả lời người lớn thì mất lịch sự quá.
Cửa vừa mở, chưa kịp nói câu xin lỗi,
ông đã hất hàm hỏi:
- Này! Thế cậu với Đỗ Hoàng có quan
hệ với nhau kiểu gì thế?
Tôi cười:
- Cháu quen biết anh ấy từ thời học
Đại học.
Ông nhìn tôi, vẻ nghi hoặc, dài
giọng:
- Cậu cũng học Đại học?
Tôi cố nhịn cười, trả lời:
- Vâng! Cháu cũng trầy trật 4 năm
mới xong Đại học đấy ạ.
Ông nheo mắt, hất hàm:
- Thế có biết làm thơ không?
Tôi thật thà:
- Dạ! Cháu cũng chỉ mượn thơ để giãi
bày tâm sự của mình thôi. Mà... Chú là nhà thơ Trần Lý?
Ông nghiêm nghị:
- Trần Đình Lý! Tiến sĩ, nhà thơ
Trần Đình Lý. Cậu réo tên tôi kiểu đấy rất thô thiển và mất lịch sự. Thế cậu
cũng có thơ đăng ở trang của Đỗ Hoàng phụ trách à? Mà sao cậu không mời tôi vào
nhà ngồi nói chuyện, cứ để tôi đứng ngoài đường thế này thì tệ quá.
Tôi gãi đầu, thành thật:
- Cháu tưởng chú vội, với lại, chú
cháu mình chưa biết nhau nên cháu ngại. Giờ chú nói vậy, cháu mời chú lên tầng
3, chú cháu mình ngồi uống trà, hàn huyên đôi ba câu chuyện.
Vừa ngồi xuống ghế, ông vỗ vai tôi:
- Này, bỏ xưng hô chú cháu đi, nghe
xa cách lắm. Anh em cho tình cảm.
Đưa nước mời ông, tôi tủm tỉm:
- Dạ. Chắc cháu tầm tuổi con út của
chú?
Ông cười:
- Không! Cậu tầm tuổi con gái lớn
của tôi. Các cụ nói không sai, con cái là tài sản quý lúc về già. Tôi có 3 đứa
con, 2 gái một trai, đứa nào cũng ngoan ngoãn, nên người. Các cháu ngoại tôi
tuyệt vời lắm. Ngoan, xinh và học giỏi. Mà cậu có mấy con? Thằng cu vừa rồi đẹp
trai và ngoan nhỉ? Rất lễ phép! Cậu này! Giàu nghèo không quan trọng. Con cái
ngoan ngoãn và thành đạt mới đáng để tự hào chứ mấy thằng trọc phú, con cái hư
hỏng, văn hóa lùn tịt thì có gì để tự hào. Ấy thế mà cái bọn người đấy lúc nào
cũng hợm hĩnh, ra vẻ ta đây, hình như họ không biết xấu hổ cậu ạ.
Rồi như chợt nhớ ra chuyện quan
trọng, ông nhìn tôi, ngập ngừng:
- Vừa rồi cậu nói cậu cũng biết làm
thơ đúng không? Thế thì tôi đọc cậu nghe bài thơ tôi vừa viết tối qua, rồi cậu
cho lời nhận xét thật khách quan nhé.
Tôi vội chối từ:
- Ấy chết. Chú đừng bắt cháu làm
việc đấy. Cháu cảm thơ kém lắm ạ. Với lại, khả năng ăn nói của cháu cũng có vấn
đề nên chú cháu mình ngồi uống nước nói chuyện khác đi ạ.
Ông nhìn tôi, vẻ khó hiểu:
- Làm thơ mà không thích nói chuyện
về thơ thì làm thơ làm gì? Cậu có phong cách hệt thằng con trai tôi. Nó không
thích nói chuyện về thơ ca nhưng lại thích nói chuyện về kỹ thuật vi tính, làm
ăn, đại loại là những chuyện xã hội... Thằng ấy giỏi phết cậu ạ. Tự lập. Không
thích dựa dẫm bố mẹ. Năm ngoái, vợ chồng nó mua được căn hộ hơn 6 tỷ bằng tiền
kiếm được trong 3 năm đấy. Nó bảo không thích ở chung với bố mẹ nên hai vợ
chồng nó phấn đấu kiếm tiền mua nhà rồi ra ở riêng. Giờ còn có 2 vợ chồng già,
nhà thì rộng rãi, nhiều khi cũng thấy trống trải lắm.
Ông ngập ngừng một lúc rồi hỏi:
- Cậu có hay đi đổi gió không? Là đi
này kia với em út ý.
Thấy tôi bưng chén nước kề môi, cứ tủm
tỉm cười, ông vội nói:
- Chắc vợ chồng cậu hạnh phúc lắm
nên không đi đổi gió chứ gì? Không có chuyện đó thì làm thơ mất hay, sáo lắm.
Không có cảm hứng thì ra thơ sao được. Lẩn thẩn hết. Tôi đây này. Cái khoản gái
gú còn máu hơn Đỗ Hoàng nhiều. Vợ tôi, bà ấy cũng hiểu chồng mình là giới văn
nghệ sĩ nên cái khoản lãng mạn này kia không thể thiếu. Bà ấy cũng văn minh
lắm, không ghen, không abc gì. Biết tỏng là tôi có bồ bịch mà tảng lờ cứ như
không. Mà quái lạ. Chồng là nhà thơ mà vợ lại không thích nghe thơ mới oái oăm.
Nhiều đêm, chợt nảy ra tứ thơ hay, quay sang nói với bà ấy thì bà ấy lại gắt:
Ông lặng yên cho tôi ngủ. Thơ thẩn cái gì. Cậu thấy có bực không?
Nhấp ngụm trà. Ông lại hỏi dồn: -
Thế vợ cậu không phản đối cậu làm thơ à? Thằng cu con cũng không thích thơ đúng
không?
Khi biết tôi đang độc thân, ông
chùng giọng:
- Ừ, thế lại hay. Thoải mái cặp bồ,
chả lo ai quản, chả lo làm tổn thương ai. Tôi nhiều lúc cũng muốn có bồ bịch
bằng chúng bằng bạn nhưng ngại bà nhà tôi buồn nên khước từ hết. Nhà thơ mà.
Nhiều gái mê lắm nhưng mình phải nghĩ đến tâm trạng của vợ con chứ...
Ông buông dở câu nói bằng tiếng thở
dài.
Biết là phút thật lòng của ông nên
tôi lảng sang chuyện khác để ông đỡ ngại chuyện chiến tích em út (gái miệng)
của các nhà thơ. Chừng tiếng sau, vãn chuyện, ông đứng dậy ra về.
Vừa khóa cửa, chưa kịp bước lên cầu
thang, tôi đã nghe tiếng ông oang oang điện cho nhà thơ Nguyễn Đăng Hành: - Ông
Hành à! Tôi là Trần Đình Lý đây! Hôm nào tôi sang ông đàm đạo thơ rồi cùng nhau
đi cưa gái nhé... Ừ. Nhà thơ mà! Gái gú không có thì ra thơ sao được! Lẩn thẩn
hết!
*.
Hà Nội, chiều 16 tháng 03.2017
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHỮ TÔI, CHỮ TA VÀ CÁI TÂM LÀNH
*
Chiều qua, 12/09/2017,
tôi nhận được thư (email) của nhà thơ Nguyễn Khôi gửi, cùng tới 27 email khác,
với những bức xúc:
“S.O.S. Tố cáo v.v. Xuyên tạc
"Chân dung Nhà văn...":
---------
Kính gửi: - Nhà thơ Phạm
Đức Nhì (Hoa Kỳ)
-
Các Bạn thơ...
Sáng nay 12/09/2017.
Nguyễn Khôi tôi nhận được thư của anh Lê Vy (1938, bạn Sơn La cũ/ đồng hương
"bà xã Nguyễn Khôi" /Hải Phòng) từ thành phố Hồ Chí Minh, toàn văn
Tiểu luận "Thơ sẽ đi về đâu?"
của Nhà thơ Phạm Đức Nhì... Phần cuối bài có:
"CHÚ THÍCH:
1. Mới đây nhà thơ
Nguyễn Khôi đã khắc họa “Chân Dung Nhà
Thơ Việt Đương Đại” trong đó ông viết về nhà thơ Đinh Thị Thu Vân - được
đánh số thứ tự 71 - như sau:
Đinh Thu
Vân tự bị lừa
Thơ gom
đem dán chẳng vừa con tem.
Ông đã ngạo mạn và nhẫn
tâm đạp cả một đời thơ của Đinh Thị Thu Vân xuống tận bùn đen. Không biết ông
dựa vào đâu để đưa ra nhận định ấy. Nhưng dù dựa vào đâu chăng nữa nhận định
như thế cũng hơi quá … tự tin.”
Nguyễn Khôi tôi rất bất
ngờ là "Chân dung 99 Nhà văn Việt
Nam đương đại" mà Nguyễn Khôi đã công bố trên gần 30 trang Web trong
và ngoài nước, (Mời xem: /chan-dung-99-nha-van-viet-nam-uong-ai.html), đã in/ tự xuất bản và gửi tặng trên 300 người trong và ngoài nước...
không hề có chân dung Đinh Thị Thu Vân, mà chỉ có:
*71 - BẢO SINH
Công tử không "bát phố"
Về nuôi chó...lừng tên
Hỗn danh “thơ Sinh chó"
Lên nóc tủ ngồi Thiền.
Thú thực là với Nguyễn
Khôi tôi xưa nay chưa hề biết Đinh Thị Thu Vân là ai và cũng chưa từng
đọc thơ của chị này (vì ở Việt Nam có hàng vạn Nhà thơ...)
Không hiểu vì động
cơ gì mà Nhà Thơ Phạm Đức Nhì đã "bịa" ra 2 câu thơ trên về Đinh Thị
Thu Vân rồi gán cho Nguyễn Khôi, rồi căn cứ vào đó mà phê phán hạ nhục, vu cáo
/ đặt điều về Nguyễn Khôi một cách độc ác?”
Tìm hiểu, thì ra nhà thơ
Phạm Đức Nhì đã “gắp” 2 câu thơ của nhà thơ Đỗ Hoàng “nhét vào tay” nhà thơ
Nguyễn Khôi rồi thản nhiên: “Mới đây nhà
thơ Nguyễn Khôi đã khắc họa “Chân Dung
Nhà Thơ Việt Đương Đại” trong đó ông viết về nhà thơ Đinh Thị Thu Vân - được
đánh số thứ tự 71 - như sau:
Đinh Thu
Vân tự bị lừa
Thơ gom
đem dán chẳng vừa con tem.
Ông đã ngạo mạn và nhẫn
tâm đạp cả một đời thơ của Đinh Thị Thu Vân xuống tận bùn đen. Không biết ông
dựa vào đâu để đưa ra nhận định ấy. Nhưng dù dựa vào đâu chăng nữa nhận định
như thế cũng hơi quá … tự tin.”
(THƠ SẼ ĐI VỀ ĐÂU - Phạm Đức Nhì)
Và tôi chợt nhớ tới
những “va chạm” từ nhà thơ Phạm Đức Nhì với 2 tác gia được bạn đọc trân quý:
Nguyễn Bàng - Châu Thạch, mà thấy se lòng về cái tâm, cái tình của người cầm
bút.
Rồi đến chuyện tác gia
Châu Thạch. Cũng chỉ từ lời nhận xét của ông trên facebook về bài viết “Show,
Not Tell Trong Thơ” của ông Phạm Đức Nhì, mà theo lời ông Phạm Đức Nhì
thì lời nhận xét đó, đại ý: “Thơ Việt Nam
là thơ Khăn Đóng Áo Dài mà cứ lấy áo Vest trùm lên thì kỳ quá. Lại còn đụng đến
cả cụ Nguyễn Du nữa!” đã được chính ông Châu Thạch xóa đi sau đó. Vậy
mà ông Phạm Đức Nhì cho nằm lòng lời nhận xét không vừa ý để vài ngày sau
(10/08/2017), ông đăng đàn diễn thuyết bằng bài viết cả ngàn chữ để “giáo huấn”
cách cảm thụ văn thơ “có vấn đề” của “nhà phê bình văn học Châu Thạch.”. Đáp
lại, ông Châu Thạch chỉ nhẹ nhàng như bản tính vốn ôn hòa, điềm đạm xưa nay của
ông: - “Tôi chỉ viết cảm nghĩ về những
bài thơ mà mình yêu thích. Thấy đâu viết đó cho vui đời mà thôi rồi gởi đến Ban
Biên Tập các trang web giao cho họ định đoạt bài mình. Thế thôi. Vậy cho nên
đừng gọi tôi là nhà mà gọi tôi là "lão già" thì tuyệt cú mèo.”. Vâng! Trước đấy, khoảng
cuối năm 2015 (tháng 10), ông Phạm Đức Nhì cũng “khúc mắc” với ông Châu Thạch
về chuyện bình thơ và cũng qua vụ việc đó tình bạn thơ văn của 2 nhà phê bình
văn học được vun đắp, mà như ở đâu đó ông Phạm Đức Nhì đã từng vài lần cất
tiếng ngợi ca đó là một tình bạn văn chương đẹp. Vâng! Lại “vậy mà”, cái “tình
bạn văn chương đẹp của 2 nhà phê bình văn học” đã bị chính người trong cuộc hất
toẹt chỉ vì một lời nhận xét (sau đó đã được xóa đi) trên facebook của “người
bạn kia” không vừa ý “người bạn này”. Ôi! “Tình bạn văn chương đẹp” giá chỉ bèo
vậy thôi sao?!
Tôi đắn đo khi ngồi gõ
bài này vì nhớ lời nhắc nhở của một người thầy chân kính, ông là giảng viên ngữ
văn ở một trường Đại học phía Nam: - “Xuyến
à, mình có đọc những bài bình thơ của ông Nhì, ông này giỏi cảm nhận và nắm vững
một số lý thuyết, tuy nhiên không phải cái gì ông ấy cũng biết. Chẳng hạn chê
câu kết bài thơ Ngọn cỏ của Hoàng
Bắc chứng tỏ ông ấy chả hiểu gì về HHĐ cả. Bài thơ đó phải Inra Sara bình mới
hết ý. Vậy chả nên tranh luận với ông ấy làm gì cho mất thì giờ, để chơi sướng
hơn.”. Và lời nhận xét hết sức dí dỏm của bạn Nguyễn Hùng Dũng (micdung71@gmail.com): - “Tôi cũng đọc nhiều bài phê bình của bác Phạm
Đức Nhì, thú thiệt tôi không thích lối phê bình theo kiểu công thức gia chánh,
bao nhiêu muối, đường, tiêu, bột ngọt... Lại nữa, bài phê nào lời chê cũng đều
vượt quá lời khen, có bài bác ấy chê những 30 dòng, mà chỉ khen có 3,4 dòng.
Nhưng nếu xét trên một bình diện nào đó, thì bác ấy cũng từ tấm lòng thẳng
thắn, thành tâm của mình mà thôi. Và chắc chắn những bài thơ mà bác ấy chê
nhiều, đều là những bài thơ hay... Thì tại sao chúng ta
không thấy cái dụng ý của bác ấy là muốn giúp người làm thơ và cả người thưởng
thức thơ thấy được sự vi diệu tinh tế trong thi ca...”, trong cuộc tranh luận
đầu năm 2017 xoay quanh “Đầu Xuân thì thầm với nhà thơ
Nguyễn Khôi” của tác giả Nguyễn Ngọc Kiên nên tôi lần lữa, lần lữa.
Nhưng rồi tôi lại nhớ, hình như tôi cũng đã đọc được những lời ca ngợi nhà thơ
Nguyễn Khôi của nhà thơ Phạm Đức Nhì, ngỡ nhà thơ lão niên đã như bức tượng đài
bất khả xâm phạm trong sự tôn kính của nhà thơ Phạm Đức Nhì, vậy mà đùng cái,
nhà thơ lão niên bị nhà thơ Phạm Đức Nhì “nhét vào tay” 2 câu thơ của Đỗ Hoàng,
khiến ông phải kêu cứu tới bạn bè: - “ Không hiểu vì động cơ gì mà
Nhà Thơ Phạm Đức Nhì đã "bịa" ra 2 câu thơ trên về Đinh Thị Thu Vân
rồi gán cho Nguyễn Khôi, rồi căn cứ vào đó mà phê phán hạ nhục, vu cáo / đặt
điều về Nguyễn Khôi một cách độc ác?” nên tôi chịu khó ngồi gõ
lại vài chuyện xoay quanh “tình bạn văn chương của nhà thơ Phạm Đức Nhì”, lấy
đó làm bài học để nhắc nhở bản thân: Cuộc đời chỉ tốt đẹp và có ý nghĩa hơn khi
ta sống bằng cái tâm lành.
Vâng! Chữ TÔI, chữ TA
chỉ đẹp lên và có ý nghĩa khi được trân quý bởi cái TÂM lành!
*
Hà Nội, chiều 13 tháng
09 năm 2017
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN VỀ THẦY XEM TƯỚNG
ÁI NHÂN BÙI CAO THẾ
*
Anh, nhà thơ, nhà tướng thuật, nhà
phong thủy học... Ái Nhân BÙI CAO THẾ là đồng hương xã với tôi. Cha anh là
người thôn Gia Cốc (làng Cốc), mẹ anh
là người thôn Đỗ Thượng (làng Đọ),
chị cùng mẹ khác cha với anh là người thôn Đỗ Hạ (làng Đá), thôn tôi. Anh
hơn tôi cũng kha khá tuổi nên thủa nhỏ, tôi chỉ biết anh qua lời khen của làng
xóm: hiền lành, chăm chỉ và học giỏi.
Lớn lên, tôi đi lính, học Đại học,
rồi lập nghiệp ở Hà Nội, về quê chỉ chớp nhoáng. Anh cũng thoát ly, xa quê từ
rất sớm. Thế nên, tôi chỉ bập bõm biết về anh. Nghe làng xã kể thì đời anh cũng
nhiều lao đao, lận đận. Tốt nghiệp Học Viện Chính trị Bắc Ninh năm 1987, anh
vào làm giảng viên một trường Đại học Quân sự trong Nha Trang thì cuối năm đó
anh bị tai nạn giao thông, rồi một năm sau (1988) anh bị thần kinh, phát điên.
Người ta đồn, không phải anh điên vì tình mà có lẽ vì học nhiều, đọc nhiều nên
bị ngộ chữ. Nghe kể, lúc điên, anh cứ trần như nhộng, chạy lăng quăng khắp nơi,
nghêu ngao mấy câu “cuộc đời vẫn đẹp sao,
tình yêu vẫn đẹp sao” rồi ré lên cười, rồi nức nở khóc. Có lúc, anh vỗ
ngực, nhận mình là “thần tiên giáng thế”,
là “Ngọc Nữ cô nương” đầu thai xuống
nhân gian để cứu độ chúng sinh, rồi múa may quay cuồng, rồi trèo vắt vẻo lên
ngọn cây, ngồi líu lo những lời ca chỉ mình anh “hiểu”. Mẹ anh, cạn khô nước
mắt vì xót con. Chị anh, rộc người, héo rũ vì thương thằng em hóa dại. Anh cứ
điên điên khùng khùng, cứ chợt ré lên khanh khách cười, rồi lại thổn thức từng
chặp, từng chặp, cứ thế, gần mười năm dở điên dở dại. Hết dặt dẹo Hưng Yên, lại
dật dờ ra Quảng Ninh, rồi lang bạt lên tận Lào Cai, Yên Bái để anh tự cười, tự
khóc với bóng của chính mình. Rồi anh gặp chị, vợ anh bây giờ, khi những cơn
điên mà dân gian xót xa gọi là “Trời đày” chợt lắng xuống. Bìu díu, đưa nhau về
ngõ 399 Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội cùng góp sức nhóm bếp dựng nhà. Anh hết
điên từ đấy và tự dưng biết xem bói, rồi nổi danh là thầy phong thủy, là tướng
thuật gia, là thầy cúng trừ tà, bốc bát nhang mát tay, nhiều phép thuật... Anh
làm thơ, nghe kể, từ trước lúc anh bị điên. Giờ tỉnh, không bị điên, anh vẫn
làm thơ, nhưng hăng hơn, say hơn, say lắm, còn tự phong cho mình là
Tiếng là đồng hương xã, cùng ở Hà
Nội, cách nhau chừng 45 phút đi xe máy nhưng bao năm nay, phải quyết tâm lắm
tôi mới đến thăm anh được 2 lần:
Lần thứ nhất: sau nhiều lần hò hẹn,
sáng 12 tháng 08 năm 2014, tôi mới sang thăm anh.
Lần ấy, khi đến, anh đang xem bói
cho mấy khách ở Thanh Hóa. Nghe anh tư vấn cho khách: - “Hạn năm 49 tuổi là hạn về sức khỏe, về tính mạng nên em phải thật cẩn
trọng mấy vấn đề đó nhưng nếu vợ chồng em khởi công làm nhà hoặc sửa nhà năm 49
tuổi này thì không ngại, lại rất tốt.”. Tôi thầm nghĩ, năm 49 tuổi, Hạn có sao Thái Tuế chủ về quan sự,
khẩu thiệt, hao tốn tiền bạc, ốm đau, tang chế… nên dân gian mới tránh làm nhà,
sửa nhà vì lo lắng do vất vả mà suy kiệt sức khỏe dẫn đến đổ bệnh, nguy hại đến
tính mạng. Và trong quá trình thi công sẽ có nhiều rủi ro, bất trắc nên người
ta nghĩ cần đề phòng ốm đau bệnh tật, nguy hại đến tính mạng vẫn là hơn, vì thế
mới kiêng. Nhưng nếu nhà có điều kiện kinh tế, không phải lo lắng chuyện tiền
bạc, thợ thuyền, không phải trực tiếp trông coi, đốc thúc việc thi công thì có
thể “mượn tuổi 49” làm nhà, cho “hao tốn tiền bạc”, để “của đi thay người” mà tránh họa. Đấy là
cách chọn lựa đáp án của số phận đã được thiên định để thuận theo số, không
nhất thiết phải làm thầy mới biết. Nghĩ vậy, nên tôi không đề cao vị trí làm
“thầy” của anh lắm.
Ngồi chừng hai mươi phút, khách về,
anh tiếp chuyện tôi. Có lẽ do bệnh nghề nghiệp, hoặc biết tôi không thích đàm
đạo chuyện thơ văn nên anh nhìn tôi, phán: - “Cung Nô của chú xấu lắm. Là người sống tình cảm nên chú hết lòng với
bạn bè chiến hữu nhưng lại hay bị bạn bè phản bội, chơi đểu lắm. Đểu ở chỗ là
toàn những thằng mà chú hết lòng vì nó, coi nó như ruột thịt, thậm chí cưu mang
còn hơn ruột thịt...”. Năm này, năm nọ... chuyện nọ, chuyện kia.... Anh nói
cứ như là tôi đã kể cho anh nghe. Tôi ngớ người vì anh đoán quá chuẩn, nhưng
rồi tôi nghĩ, người cùng xã, nghe chuyện từ người làng xã nên anh biết, nói
đúng cũng phải thôi. Rót rượu, rồi giục tôi nâng chén, anh thủng thẳng: - “Cưới vợ đi chú. Gà trống nuôi con cực
lắm.”. Tôi cười, thoáng chút ngạc nhiên: - “Bác làm thầy xem tướng, biết cung Thê của em nát bét như thế mà lại
khuyên em cưới vợ nữa? Người không biết về tướng thuật khuyên em đã đành, bác
là người sành tướng thuật sao lại khuyên em như thế?.”. Anh tủm tỉm: - “Ừ. Biết là cung Thê của chú xấu lắm, xấu tai
xấu hại, xấu hơn cả cung Nô nhưng chú làm sao cải số được. Tuổi còn trẻ, sự
nghiệp đang phát triển, còn rất nhiều những tham-sân-si với đời, chú ạ.”.
Tôi trầm ngâm: - “Em đã giải tán Công ty
từ đầu năm ngoái, chỉ giữ lại Nhà sách Bảo Thắng, chắc vài năm nữa sẽ giải nghệ
xong.”. Anh nhếch miệng: “Chú chỉ
giỏi xạo. Nghe mọi người nói Công ty của chú cũng lớn lắm, có thị phần toàn
quốc mà nói giải tán công ty như kiểu buôn thúng bán mẹt... Chú nói chuyện cũng
hài nhỉ...”. Tôi khẽ cười, lặng im, không trả lời. Chừng mười phút, khi đã
nhìn kỹ mặt tôi, anh gật gù: - “Như thế
là chú chọn lựa hoàn cảnh để thuận theo Số Mệnh chứ không phải chú cải số,
không phải chú cãi Mệnh. Chú chọn tự hành xác, tự cầm tù bản thân để không tù
mà như tù, không tu mà như tu, vẫn thuận theo số mà tránh được những rắc rối
với pháp luật ở hậu vận, hạn chế những đổ vỡ thêm về tinh thần. Tất cả vì cậu
ấm. Chấp nhận những thua thiệt của bản thân để con cái được yên ổn nhất, an
toàn nhất. Ừ. Cách đó cũng được nhưng phải thật kiên trì và chịu khổ nhiều lắm.
Cung Di, cung Nô như thế, chú phải quyết tâm nhiều lắm mới làm được. Khó lắm
chú ạ. Sợ chú không làm được, rồi thêm khổ. Luật Trời, khó lái lắm, dù là lái
theo số Mệnh. Sơ sẩy một chút, là rách việc lắm, nhục lắm....”. Đến đây,
thì tôi thực tin anh là người am hiểu về tướng thuật, làm thầy “giúp thiên hạ”
cũng phải.
Tiễn tôi lên đầu ngõ, thấy tôi có vẻ
còn băn khoăn, anh hỏi: - “Chắc chú lấn
cấn về thế đất nhà anh?.”. Tôi thật lòng: - “Em thấy khí âm vẫn nhiều lắm dù anh đã thiết kế phòng ốc, bài trí cây
cảnh để khắc phục.”. Anh chậm rãi: -“Lúc
mua đất, làm gì có tiền mà anh được quyền lựa chọn. Thế đất xấu nhưng tiền không
có, đành nhắm mắt mua để giải quyết chỗ ăn chỗ ở. May là chỗ quen biết nên
người ta chịu bán nợ cho đấy. Biết khắc phục bằng thiết kế phòng ốc, bài trí
cây cảnh cũng không thể giải quyết triệt để được thế đất “ao tù” này, nên anh
khắc phục thêm bằng 2 chữ Thiện Tâm, hy vọng “ao tù” sẽ thành “huyệt tụ”. Ơn
trời. Về đây hơn mười năm, anh đã trả hết nợ mua đất, xây được ngôi nhà mấy
tầng, tuy còn nhiều khó khăn nhưng anh cũng đã lo cho chị và 2 cháu có cuộc
sống tạm ổn”. Về nhà, tôi ngẫm nghĩ mãi những điều anh nói. Trang Đặng Xuân
Xuyến cũng đã đăng mấy bài anh chấp bút về phong thủy nhưng các bài viết (của
nhiều tác giả, không riêng tác giả Ái Nhân - Bùi Cao Thế) thường nặng tính lý
thuyết, “phô trương học thuật” để đề cao cái “tôi” của tác giả, nên nếu không
được “mục sở thị” thực tiễn ứng dụng lý thuyết phong thủy vào cuộc sống thì khó
đánh giá được “tay nghề” của tác giả. Tôi yêu thích văn hóa tín ngưỡng nên tự
thu lượm kiến thức từ sách vở, từ học hỏi, anh làm thầy, là người kiếm tiền của
thiên hạ từ những kiến thức phong thủy ứng dụng vào cuộc sống thì đương nhiên
kiên thức về phong thủy anh hơn tôi hẳn “cái đầu”, nhưng những gì tôi kiểm
chứng ở lần gặp này, dù chưa nhiều nhưng quả thật anh là người thực tài về xem
tướng, còn phong thủy vẫn lợn gợn vài ba dấu hỏi.
Lần thứ hai tôi sang thăm anh là
ngày 14 tháng 07 năm 2017, cũng để tặng anh tập thơ Cưỡng
Xuân vừa ra.
Ngồi chưa ấm chỗ, anh đã “soi” tôi,
rồi túc tắc: -“Cung Tài của chú đang
vượng, sáng lắm, dạo này được khen nhiều cũng phải. Nhưng vượng chỉ được một
thời gian ngắn nữa sẽ bị ám khí lấn vào, cẩn thận kẻo bị kẻ tiểu nhân phá bĩnh.
Cung Tài của chú lạ lắm, sáng mà lại hãm, luôn bị tiểu nhân chọc phá. Phần do
chú thẳng quá, thật quá, sống không khôn khéo. Phần do thiên hạ hiểu sai, suy
diễn không đúng nên ghen ghét. Mà nếu có gọi cung Tài của chú là cung Chiêu Thị
Phi cũng chẳng ngoa...”. Tôi không hoài nghi lời anh “phán” dù không tự xem
tướng (mặt) được vì bị bệnh mù màu (không xem được họa - phúc qua ám
tướng), nhưng tôi “linh cảm” được điều đó từ những chiêm nghiệm của bản thân.
Rồi anh “khoe” chuẩn bị ra tập thơ thứ 8, tôi thật lòng: - “Sao anh không gộp làm 1, 2 hoặc 3 tập thật
đầy đặn làm kỷ niệm, chứ thơ ai mua mà in lắm thế, tốn tiền.”. Anh bần
thần, nhát gừng: - “Cũng là trời đày cả
thôi. Vì đam mê mà chú. Cũng như chú, cũng in hàng bao nhiêu đầu sách đấy thôi.”.
Tôi cười, nửa đùa nửa thật: - “Thơ thẩn
vừa vừa thôi anh, suốt ngày lướt mây lướt gió như thế, rồi khổ chị, khổ các
cháu.”. Anh nhìn xa xăm, uể oải: - “Với
lại, phải ra nhiều tập thơ, phải tạo được “hiệu ứng” thì mới được xét kết nạp
vào
Tôi chào anh về. Ra đầu ngõ, gặp mấy
thanh niên quãng mười tám đôi mươi, tưởng tôi là khách đến xem, dừng xe hỏi: -“Chú ơi, thầy Thế xem có chuẩn không ạ?”.
Tôi thật thà: -“Chú không phải là khách
xem bói nhưng chú thấy nhà thầy Thế có nhiều khách đến xem lắm.”.
Về nhà rồi mà tôi mãi vẩn vơ: Sao
anh không tranh thủ lúc còn trẻ, lúc đương được Trời cho nhiều lộc lá mà chuyên
tâm vào việc “ăn mày lộc Thánh” để tạo tích lũy, phòng lúc ốm đau bệnh tật, ham
mấy chuyện thơ phú hão làm gì? Vài năm nữa, khi tuổi cao, sức yếu, lộc Trời cho
đến lúc phải cạn, phải kiệt mà nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như bước dồn vó
ngựa thì sao? Nhưng rồi, tôi nghĩ: Đời mà! Mấy ai dễ vất bỏ được những Tham -
Sân - Si ngồn ngộn trước mắt ra ngoài vòng danh lợi để an nhiên tự tại với cuộc
sống thanh bần? Dù anh có là thầy tướng số đang được nhiều lộc lá Trời cho, thì
dao sắc vẫn không gọt được chuôi, anh vẫn chỉ là một trong những con thiêu thân
đang luẩn quẩn chạy vòng quanh bánh quay định sẵn của số phận.
Anh, tôi và bao người khác, chỉ là
những con thiêu thân nhốn nháo chạy vòng quanh chiếc đèn cù số phận. Biết đấy
nhưng giãy không ra. Muốn thoát nhưng càng vẫy vùng thì sợi dây “nghiệp chướng”
càng thêm xiết chặt. Không biết thì sao cũng được nhưng biết rồi thì thôi đành
lựa cách để thuận số mà sống. Bất chợt, tôi nhớ tới câu đám trai làng thường
tếu táo: “Vui nhưng đừng vui quá!”. Vâng! Có lẽ nên vậy chăng với số
phận của mình?!
*.
Hà Nội, 28 tháng 01 năm 2018
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
“TƯNG TỬNG” 7 CHUYỆN ...
CÙNG NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
*
1.
Khi đọc Trần Đăng Khoa viết về tâp
"Bảy Sắc Mơ" của Ái Nhân (Bùi Cao Thế) đăng trên trang blog
Đặng Xuân Xuyến, nhà thơ Nguyễn Đăng Hành mắng tôi đã hùa vào với nhà thơ Trần
Đăng Khoa để bêu xấu bạn anh - Ái Nhân Bùi thi sĩ:
- Cả bài dài hàng mấy nghìn chữ, lão
Khoa không thèm đả động đến 1 câu thơ của tay Thế “hâm”, toàn tán hươu tán vượn
về bùa mê thuốc lú của nàng thơ với mấy thằng dở người,... khác đếch gì lão Khoa
chửi tay Thế đã không biết làm thơ còn mắc bệnh ngộ chữ. Chú là chỗ anh em đồng
hương với tay Thế, không gạt bài ấy đi mà lại hùa vào với lão Khoa, đưa bài lên
trang web làm trò cười cho thiên hạ?
Tôi phân trần:
- Em điện cho anh Thế, nói bài của
anh Khoa rất hay, nhưng trang nhà không có mục thư giãn cuối tuần ... Anh Thế
bảo kệ, cứ đưa lên cho vui. Em biết làm sao?
Anh mắng xối xả:
- Chú ngụy biện. Sao chú không nói
toẹt ra bài ấy Trần Đăng Khoa “chê khéo” Bùi Cao Thế là không biết làm thơ.
Rồi anh đột ngột đổi chuyện:
- Trang Văn đàn Nguyễn Nguyên Bảy
giới thiệu 3 bài thơ: Quê Nghèo, Dấu Hỏi và Hồn
Quê của chú in trong tập sách "Thơ Và Bạn Thơ 8",
ghi là tác giả gửi đăng, không ghi người chọn như các tác giả khác. Chú gửi bài
để đăng trong tập sách đó à?
Tôi trả lời:
- Em gửi bài đăng trên trang đó cho
vui chứ không gửi để in "Thơ Và Bạn Thơ". Chắc chú Bảy
chọn mấy bài đó đưa vào.
Anh trầm giọng:
- Các tác giả khác thì ghi người
chọn nhưng với chú lại ghi tác giả gửi đăng, có phải chủ ý để người đọc hiểu
sai về chú...
Tôi cười lớn:
- Anh cứ quan trọng hóa vấn đề. Chú
Bảy không có ý đó đâu.
Anh lẩm bẩm: - Chú thật thà quá. Rồi cụp máy
2.
Mươi hôm sau, anh điện cho tôi, vẻ
rụt rè:
- Anh hỏi câu này, chú trả lời thật
nhé. Bài "Ẩm trời" của chú, đáng mấy điểm.
Tôi có chút ngập ngừng:
- Tự chấm điểm thì em không biết cho
điểm mấy nhưng bài đó cũng thường thôi, không thể là hay.
Anh ồ lên, lanh lảnh:
- Vậy mà bác Châu Thạch khen hết
lời.
Tôi cười, nửa phân trần:
- Chú Châu Thạch khen hay ở phong
cách tỏ tình mới lạ, bạo liệt chứ không khen bài thơ "Ẩm trời" hay.
Anh chậm rãi:
- Anh nghĩ bác Châu Thạch vì quý
người mà quý thơ. Bác Châu Thạch nhiều bài bình rất sâu, rất hay, anh rất phục
nhưng đọc mấy bài bình kiểu quý người quý thơ như thế không sướng.
Rồi giọng anh lanh lảnh, vút lên:
- Anh mới đọc mấy bài bình thơ của
ông Bùi Đồng. Cha này bình tốc độ, tài tử, không ngại va chạm. Bình chưa sâu
nhưng đọc dễ chịu. Không như ông “người quen” õng ẹo của chú, quý ai thì bốc
thơm lên tận chín tầng mây, ghét ai thì đạp người ta xuống tận chín tầng địa
ngục.
Tôi ngớ người, hỏi:
- Người quen? Là ai vậy?
Anh cười cười:
- Chú cứ giả bộ. Tay đấy chơi thân
với lão dị hợm, vợ không lấy, cứ suốt ngày vỗ ngực nhận mình là đệ nhất thiên
hạ triết học. Hai thằng đấy xoắn lấy nhau, tạo thành cặp bài trùng, suốt ngày
nhòm ngó thiên hạ, ai không vừa ý là ngoạc mồm chửi người ta. Lão Trần Mạnh Hảo
ông ổng chửi người khác về thơ phú kém cỏi còn nghe được, chứ 2 tay này, thơ văn
cũng thường mà cứ lộng ngôn, rống lên chửi người khác thơ văn chẳng ra gì. Thật
là trò rẻ tiền.
Tôi ngắt lời:
- Chuyện của thiên hạ, kệ người ta,
anh nhiều chuyện làm gì.
Anh sẵng giọng:
- Anh là bạn chú. Tay õng ẹo Đỗ
Hoàng cũng là chỗ chú quen biết, anh mới nhắc. Chú bênh mấy tay đấy à.
Không để tôi phân trần, anh cụp máy.
Tôi gọi dăm bảy lần anh cũng không chịu nhấc máy.
3.
Khi bài "Mơ quê trong "Xóm Cỏ"
của Nguyễn Khôi" lên blog Trang Đặng Xuân Xuyến, anh điện cho tôi,
chùng giọng:
- Anh có lỗi với bác Nguyễn Khôi.
Khi đọc "Chân dung 99 nhà văn Việt Nam đương đại", anh không ưng
cách bác Khôi vẽ mấy chân dung nhưng chỉ nghĩ trong đầu. “Thầy” Hoàng Xuân Hoạ
điện cho anh, giãy nảy lên là "tầm
cỡ tao mà ngồi cùng chiếu với mấy thằng bạn rượu của tay Khôi à!". Anh
hỏi là ai? “Thầy” Hoạ bảo: "Thằng
Xuyến và mấy thằng ngồi uống rượu với tay Khôi ở nhà nó đấy. Chúng nó là bạn
rượu nên bốc thơm nhau ghê quá. Thằng Văn Thùy, cả đời thơ chỉ được mấy bài
làng nhàng, tay Khôi cũng xếp nó ngồi cùng chiếu với tao, với ông Nguyễn Nguyên
Bảy? Bắt chước người ta vẽ chân dung nhưng vẽ chân cẳng mặt mũi có ra hồn đâu.
Hành làm một bài thế này... thế này... đập thẳng tay vào.". Anh nhận
lời nhưng không viết theo ý “thầy” Hoạ vì viết thế thì mất dạy với bác Khôi.
Anh viết theo cảm nhận của anh nhưng vì không cân nhắc, đã có những câu thất lễ
với bác Khôi. Cũng vì không viết theo ý “thầy” Hoạ nên “thầy” ấy cạch mặt anh
từ bữa đấy. Hôm gặp bác Khôi ở nhà chú, định xin lỗi thì bác ấy chửi anh là
thằng lưu manh. Anh đau quá, không nói được lời xin lỗi.
Tôi bảo:
- Sao anh không điện xin lỗi chú
Nguyễn Khôi.
Anh trầm giọng:
- Thôi, khi nào gặp bác Khôi, chú
xin lỗi giúp anh. Hoặc, nếu viết bài nào về bác Nguyễn Khôi thì chú chêm lời
xin lỗi hộ anh.
Tôi vội ướm:
- Em định làm một bài, tập hợp 7 tâm
sự của anh qua điện thoại như thế này, ý anh thế nào?
Anh cười:
- Chú cứ viết đúng sự thật, đừng gia
giảm, mặc ai chửi anh cũng được. Nhưng chú nên học cách viết bỗ bã, lỗ mãng, đề
cao cái tôi cực đoan như tay Phạm Đức Nhì, đọc thấy đầy chất lưu manh, đểu cáng
trong đó mới sướng.
Tôi bật cười:
- Nói Phạm Đức Nhì đề cao cái tôi
cực đoan còn được, chứ nói Phạm Đức Nhì là lưu manh, đểu cáng ... thì không ổn.
Anh ngắt lời:
- Chú sợ bị Phạm Đức Nhì chửi tiếp
như hồi chú "bênh" bác Nguyễn Khôi à? Anh thấy lạ, vụ đấy, bác Khôi
gửi thư kêu cứu tới mấy chục bạn mà không ai lên tiếng. Chú là "bạn"
mới quen trên facebook lại đứng ra “đòi lại sự công bằng” cho bác Khôi? Chiến
hữu của bác Khôi toàn người tên tuổi lừng lẫy văn đàn, người ta chẳng lên
tiếng, chú thá gì mà nhảy vào đánh nhau với “cối xay gió”? Nói thật, chú ăn chửi
của tay Nhì cũng đáng. Anh hỏi thật nhé. Sau vụ bị tay Nhì chửi rát mặt, bác
Khôi có cám ơn chú nửa lời không? Chú đã thấy chú ngu chưa?
Có lẽ sợ tôi phản bác, anh cụp máy
luôn. Nhất quyết không nghe máy khi tôi điện đến.
4.
Khi bài "Như thiếu nữ đã vào chùa xuống
tóc" của tác giả Nguyễn Bàng lên trang blog Đặng Xuân Xuyến được
vài ngày, anh điện cho tôi, giọng không vui:
- Sao chú lại đưa tâm sự riêng của
bác Nguyễn Bàng về bài "Biển của Nguyễn Thanh Lâm trong RỪNG XANH
MƯA" lên các trang mạng thế? Bác Nguyễn Bàng góp ý riêng mà chú
chưng ra với mọi người làm gì?
Biết anh thật lòng nên tôi giãi bày:
- Anh biết đấy, giờ mấy ai thật lòng
như chú Nguyễn Bàng. Người ta chỉ nói với nhau những lời có cánh, dại gì chỉ ra
những điểm yếu, những hạn chế của người khác để "mua" sự phiền phức.
Em chia sẻ góp ý của chú như là bài phản biện để bạn đọc cùng thưởng thức. Em
tin bài viết của chú sẽ hữu ích cho bạn đọc.
Có vẻ chưa an tâm, anh gặng:
- Thế chú có đặt cương vị nhà thơ
Nguyễn Thanh Lâm khi đọc "Như thiếu nữ đã vào chùa xuống tóc"
sẽ phản ứng thế nào không?
Tôi chậm chậm trả lời:
- Cũng vì ngại anh Lâm không vui nên
em lừng khừng thời gian khá dài không đưa bài lên trang. Nhưng anh biết tính
anh Lâm rồi đấy: Thẳng tính và cầu thị, hơn nữa, góp ý của chú Nguyễn Bàng
nhiều tính xây dựng, cũng nhẹ nhàng, chân thành nên sau vài tháng đắn đo, em
chủ động gửi các trang mạng.
Anh có vẻ vẫn chưa an tâm, gặng
tiếp:
- Thế ông Lâm nói thế nào? Chú chưa
hiểu ông Lâm bằng anh đâu. Thẳng tính nhưng khi không vừa ý ai thì nghỉ chơi
luôn. Hôm anh với chú tranh luận bài "Mợ Hữu" của Trần Nhuận Minh,
anh điện cho ông Lâm để tham khảo ý kiến, ông ý mắng anh vỗ mặt: - Xuyến nó bình thế là OK rồi còn tranh luận
đéo gì nữa. Rồi cụp máy. Anh điện lại mấy lần, ông ý không thèm nhấc máy.
Rồi anh chuyển giọng thủ thỉ:
- Anh vừa đọc mấy bài ông Nguyễn
Xuân Dương bình "Hương Quê", "Tâm
Sự Nàng Thúy Vân"... có vẻ là ông ấy nghiêng về "tán
thơ"?
Tôi cười:
- Theo em thì đấy là mấy bài cảm
nhận thăng hoa cả về cảm xúc và ngôn từ. Rất lãng tử mà tinh tế, phóng bút mà
sâu sắc. Không phải là những bài "tán thơ".
Anh bât cười: thật á? rồi cụp máy.
5.
Sáng 30.11.2018, rất sớm, anh đã
điện cho tôi:
- Chú có biết Nguyễn Thế Duyên
không? Hắn vừa chửi Nguyễn Hoàng Đức đã ngu dốt, còn mất dạy dám đòi lật đổ
tượng đài Nguyễn Du. "Thầy" Hoạ chịu khó nâng bi thằng cha Nguyễn
Hoàng Đức này lắm. Một chặp cũng nhắng nhít đòi lật đổ tượng đài Nguyễn Du.
Loại theo voi hít bã ý mà.
Tôi ngắt lời:
- Nói chuyện khác đi anh ơi. Em không
thích nghe chuyện kiểu này đâu.
Anh ha hả cười:
- Chú dị ứng với "thầy"
Hoạ à? Anh nhớ chú bị “thầy” Hoạ chửi vỗ mặt khi đề tặng “thầy” ý bài thơ
"Thế gian say".
Tôi giãi bày:
- Thấy chú ấy hay viết status phê
phán thói hư tật xấu trong xã hội nên em mới đề tặng, biểu thị sự quý mến, đồng
cảm của em.
Anh cười lớn, giọng phấn chấn:
- Nhưng “thầy” Hoạ lại tưởng chú đá
đểu bệnh cuồng vĩ của “thầy” ý vì bài thơ của chú có câu "đập chén trở cờ". Mắc bệnh cuồng
vĩ, có tật giật mình, suy từ ta ra người ý mà. Thích được khen lắm. Chê thơ Chử
Văn Long, Trần Quang Quý, Nguyễn Quang Thiều,... Già rồi còn đú đởn thơ phú yêu
đương, nghe giả cầy lắm. Buồn cười ở chỗ là không biết sự vô duyên của mình lại
xăng xái chê người khác...
Để cắt chuyện, tôi vội "rủ
rê":
- Chủ Nhật về Ân Thi chơi đi. Chiều
nay em về, sáng thứ hai mới lên Hà Nội.
Anh hề hề cười:
- Hết năm nay anh mới rảnh. Hôm nọ,
Văn Thùy điện cho chú nhưng chú không nghe máy. Ông ý đến tặng anh tập thơ hơn
nghìn trang, coi như là tổng hợp sáng tác cả đời của Văn Thùy, trong đó in 3
bài bình thơ Văn Thùy. Bài của Trần Đăng Khoa không biết Văn Thùy có cắt bỏ
đoạn nào không nhưng bài của chú ông ý bỏ hết những đoạn chú chê. Anh bảo cắt
bỏ phần chê làm bài viết của nó mất tính xây dựng, Văn Thùy nói, "nó chê tao phũ phàng quá, tao cắt bỏ cho đỡ
tức.".
Hôm qua, anh vào trang Đặng Xuân
Xuyến, đọc Sương Nguyệt Minh nhưng mới đọc mấy bài. Chú thấy văn của Sương
Nguyệt Minh thế nào?
Tôi hỏi lại:
- Anh đọc bài viết về Nguyễn Hoàng
Đức chưa? Dí dỏm, hay mà thâm.
Anh hỏi dồn:
- Thế truyện ngắn của hắn thế nào?
Có xứng với giải thưởng không?
Tôi thật lòng:
- Em đọc vài truyện ngắn của anh ấy
nhưng không thích.
Anh gặng hỏi:
- Nghĩa là chú chê truyện ngắn của
Sương Nguyệt Minh?
Tôi cười:
- Anh không nên suy luận kiểu quy chụp
như thế. Thích hay không thích là một chuyện. Còn khen hay chê lại là chuyện
hoàn toàn khác. Em mới đọc vài truyện, sao đưa ra lời nhận xét chung về truyện
ngắn của anh ấy được.
Anh tiếp lời:
- Anh thấy Trần Mạnh Hảo
"phang" Sương Nguyệt Minh rất xác đáng. “Bộ 3 chọc ngoáy" đã ghi
điểm trong việc chỉ đích danh bọn "Văn Chương Giả Cầy".
Rồi đột ngột, anh chuyển "đề
tài":
- Hôm nọ, tay Thế "hâm"
phàn nàn chú lấy thông tin từ bọn đố kỵ với hắn nên viết chuyện điên của hắn
chưa chuẩn. Hắn điên nhưng không cởi truồng, không vắt vẻo ngồi hát những câu
vô nghĩa. Cũng không ré lên cười một mình rồi nhận là "Ngọc Nữ cô nương". Hắn bảo: "Xuyến nó phóng bút, làm hỏng hình ảnh của
em.".
Tôi trả lời:
- Anh Thế điện trách em chỉ nghe
người làng xã kể mà không hỏi lại anh ấy, làm hình ảnh anh ấy bị méo mó. Anh ấy
bảo, lúc điên là lúc trí tuệ anh ấy cực thăng, diễn thuyết rành rẽ, mạch lạc,
bảo vệ quan điểm đến cùng. Những lúc điên, anh ấy thường tìm gặp các lãnh đạo
để góp ý về chiến lược phát triển kinh tế, chiến lược đào tạo con người, góp
phần làm giàu cho địa phương, cho đất nước, được mọi người tán thưởng rầm
rầm... Em nói: Anh điên nhưng tỉnh quá, thế thì ai tin?
Anh thủ thỉ:
- Mà anh thấy, Ái Nhân vẫn không
chịu tỉnh chú ạ. Vẫn cứ lên facebook cãi với mọi người là hắn không điên như
chú viết. Hắn điên theo kiểu của vĩ nhân tỉnh lẻ, của nhà thông thái cơ... Nặng
lắm rồi chú ạ. Anh quý Thế "hâm" ở sự ngây thơ. Hắn ngây thơ tin 100%
những lời còm khen hắn đẹp trai, thơ hay rồi hồn nhiên đem đi khoe. Lạ thế.
Ngần ngừ một lát, anh hỏi:
- Chú nhớ hôm uống rượu ở nhà chú,
"thầy Hoạ" rối rít khen thơ chú không?
Tôi ngớ người một lúc, rồi trả lời:
- Em không, vì lúc "trà dư tửu
hậu", những chuyện xã giao thì nhớ làm gì.
Có vẻ không hài lòng, anh chùng
giọng:
- Hôm đấy, "thầy" Hoạ xin
tập bản thảo thơ của chú, nói "về
đọc lại để bình mấy bài thơ của Xuyến vì chú đồng cảm với mấy bài thơ đó lắm",
thế mà về nhà, "thầy" Hoạ liên tục điện, bảo: "Hành đừng bình thơ của thằng Xuyến, tự hạ
thấp Hành đấy. Nó biết đéo gì về thơ mà bình? Chỉ có bọn đéo hiểu gì về thơ mới
xúm vào bình thơ của nó.". Anh nói là Xuyến có khiến em và bác bình
thơ của nó đâu, thích mấy bài thơ đó thì em bình. Thế là "Thầy" Hoạ
mắng anh là thằng điên.
Tôi phá lên cười:
- Nói chuyện khác đi anh. Nghe mấy
chuyện đó, em không khoái.
Một thoáng ngập ngừng, anh mới hỏi:
- Chú thật sự không giận
"thầy" Hoạ chứ?
- Vâng. Chẳng lẽ anh vẫn chưa hiểu
tính em sao.
Anh lẩm bẩm: lạ nhỉ. Rồi cụp máy.
6.
Chiều ngày 03.12.2018, anh điện cho
tôi, thắc mắc:
- Chú gây thù chuốc oán gì với tay
Việt Thắng trong Sài Gòn mà chiều qua hắn điện chửi chú ghê quá. Hắn chửi chú
xấc xược khi phác họa chân dung Văn Thùy, đá xoáy nỗi đau cả đời của Văn Thùy.
Anh bảo hắn đọc chậm lại bài thơ "Văn Thùy dị nhân", ngẫm kỹ rồi
hãy chửi thằng Xuyến. Bài thơ ấy Xuyến nó viết bằng sự trân trọng, cảm mến, xót
thương từ đáy lòng. Văn Thùy rơi nước mắt khi đọc lời bình của Nguyễn Đăng Hành và Chử Văn Long đấy... Hắn cười:
"Em biết rõ về thằng này. Hắn là
đồng hưong huyện với Văn Thùy, cách nhà Văn Thùy có mấy cây số mà hắn chơi Văn
Thùy quả đắng quá.". Thông cảm, vì Việt Thắng thần tượng Văn Thùy ghê
lắm. Với hắn, Văn Thùy lung linh như một tượng đài.
Hắn còn tranh luận với anh về “bộ 3
chọc ngoáy” thích vén váy lên làm loạn xã hội. Chú đã đọc thơ Bành Thanh Bần
chưa? Thơ ấy mà thằng cha Nguyễn Hoàng Đức khen không tiếc lời là cả thế kỷ may
ra mới kiếm được 3 thi sĩ có tài thơ “nặng ký” như thế. Thằng điên! Khen thế
không sợ trẹo mồm à? Cả lão Trần Mạnh Hảo nữa. Thơ của nhà thơ khiếm thị Việt
Anh, cũng thường thôi, thế mà lão cúi xuống, phùng mang trợn mắt, dồn hết công
lực thổi bay Việt Anh lên tận chín tầng mây là một thiên tài thế kỷ. Đúng là
thằng điếm bút, loạn ngôn! Hắn coi thiên hạ mù hết nên vung vẩy khen như con
điếm ve trai.
Tôi bật cười, hỏi bộ ba đó có thù
oán với anh à? Chuyện của người ta, anh “ôm” làm gì. Anh ngắc ngứ chút, rồi
chậm rãi:
- Thì cũng từ thằng cha Vũ Việt
Thắng, chiều qua hắn chửi chú chán chê xong quay ra ca ngợi “3 ả” hết lời nên
anh thấy chướng tai mới kể cho chú.
Tôi nhớ, có lần anh nói anh Việt
Thắng chê tôi “làm thơ mà không theo
luật, hình như thằng này không biết luật”. Tôi thật lòng: - Anh Việt Thắng nói đúng đấy. Ngay cả thể thơ Lục Bát, em cũng không
biết thế nào là lỗi Lạc Vận, thế nào là lỗi Phong Yêu. Anh cười, chửi tôi
là thằng ba xạo.
Lần này cũng vậy. Tôi lại cười, nhắc
anh như lần trước:
- Lần sau anh Việt Thắng điện tới
thì nhờ anh nói giúp em lời cám ơn anh ấy. Nếu không quan tâm tới em thì anh ấy chả nói những câu xây dựng
thế đâu.
Anh lẩm bẩm: - Ừ, ừ... rồi cụp máy.
7.
Sáng ngày 23.12.2018, anh điện cho
tôi, giọng nhiều tâm sự:
- Anh đọc trận quyết chiến giữa ông
Châu Thạch với ông Nguyên Lạc bên Mỹ về bài "thơ Đường hậu hiện đại"
của Châu Thạch thấy buồn thì nhiều, cười thì không được. Đều trên dưới 80 tuổi
rồi mà chửi nhau như dân chợ búa trên facebook. Ông Nguyên Lạc thâm và đểu khi
dùng thái độ nhã nhặn, lịch thiệp để ra đòn với ông Châu Thạch. Lại được ông
Phạm Đức Nhì ma mãnh mượn thơ của ông Chu Vương Miện tung cú sút chiếm thế
thượng phong. Ông Châu Thạch lụy chữ tôi quá mà làm hỏng hình ảnh lâu nay xây
dựng là người hiền hòa, trọng nghĩa. Lại thêm ông Lang Trương chỉ biết ra đòn
bằng những lời bù lu bù loa nên thế trận nghiêng hẳn về phía Nguyên Lạc. Ai
cũng biết ông Nguyên Lạc mượn bài viết để “chơi” ông Châu Thạch, đẩy mình lên
cao nhưng nếu ông Châu Thạch nhã nhặn trả lời thì mưu kế của ông Nguyên Lạc
thất bại. Tiếc quá. Tiếc quá. Trận chiến này ông Châu Thạch mất nhiều
quá.
Tôi trầm ngâm:
- Em có biết chuyện đó nhưng không
thể còm...
Anh ngắt lời:
- Chú không tham gia là đúng. Con
người ta khổ vì lụy chữ tôi nhiều quá.
Rồi anh cao giọng:
- Anh thấy ông Phạm Ngọc Thái cư xử
khá hay. Bị ông Nguyên Lạc xỏ xiên thậm tệ nhưng ông ấy không thèm lên tiếng,
vẫn tiếp tục "tự sướng" kiểu điên khùng của riêng mình ông ấy, hành
động đó khác gì ông ấy chửi Nguyên Lạc: mày
sủa kệ mày, tao đi cứ đi. Bị Nguyên Lạc nhục mạ là kẻ cuồng vĩ, không biết
bình thơ,... nhưng ông Phạm Ngọc Thái kệ, cứ "tự sướng" tiếp, thế là ông ấy khác gì đã trả
lời ông Nguyên Lạc: mày cũng giống tao nhưng
chó hơn tao là mày vấy cứt vào người khác để mày được thơm hơn. Vụ này, ông Nguyên Lạc thua trắng
ván.
Rồi anh hỏi tôi:
- Chú đã tập hợp bài trao đổi giữa
anh với chú về mấy chuyện thế này chưa?
Tôi trả lời:
- Chốc em ghi lại cuộc nói chuyện
này là xong. Chiều hoặc tối em chuyển anh đọc qua facebook ở chế độ CHỈ MÌNH
TÔI và tag tên anh. Sau 7 ngày, nếu anh không ý kiến chỉnh sửa gì thì em sẽ đưa
lên trang phụ CHUYỆN BẠN VĂN và cho bài hiện ở TRANG CHỦ vào dịp Tết Nguyên Đán
Kỷ Hợi - 2019,
Anh khẽ ừ... rồi hỏi tôi:
- Chú định làm kiểu phỏng vấn à? Như
thế thì vô duyên, mà cũng giả tạo lắm.
Tôi trả lời:
- Em kể lại 7 cuộc điện thoại anh
tâm sự về những "nhân vật" em có quen, biết hoặc có nghe tên tuổi họ
nhưng chỉ đả động đến chuyện văn chương. Chuyện "thâm cung bí sử", em
nghe chỉ để biết thôi....
Anh ngắt lời:
- Anh cũng định nhắc chú điều đó
nhưng chú nhớ là phải ghi đúng những câu chữ anh nói. Anh biết, anh sẽ bị nhiều
người chửi nhưng không sao. Sự thật cần phải được tôn trọng chú ạ.
Tôi vâng dạ với anh nhưng thú thật vẫn
lợn gợn những e ngại.
*
Chiều nay, 30 tháng 12.2018, sau 7
ngày bài đưa lên trang facebook ở chế độ CHỈ MÌNH TÔI và tag tên anh, tôi điện
hỏi anh đã đọc kỹ chưa? Có cần chỉnh sửa gì không? Anh hề hề cười:
- Chú là thằng nhát gan. Sợ bị nghe
chửi lây nên cố tình viết nhẹ đi. Những người biết anh, người ta không nhận ra
anh vì chú vẽ anh ngoan hiền quá, không đúng chất ngông nghênh bất cần của anh.
Thôi, chú cứ đưa bài này lên trang đi. Anh (cười) chịu khó mang tiếng là thằng
ngoan hiền cũng được.
Ngồi đọc lại, tôi thấy, hình ảnh anh
có chút nhạt nhòa vì sự “ngoan hiền” thật.
*.
Hà Nội, chiều 30 tháng 12.2018
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VÀI LỜI VỀ MẤY BÀI VIẾT GẦN ĐÂY
CỦA ÔNG NGUYÊN LẠC
*
Chuyện ầm ĩ đầu năm 2019 ông Nguyên
Lạc vô cớ gây sự với tôi tưởng đã chìm sâu và mãi mãi tôi sẽ không phải nhìn
thấy cái tên Nguyên Lạc (Nguyễn Lạc) như gặp phải đại dịch thì chiều 15 tháng
11.2019, lợi dụng bài "Trao Đổi Với Nhà Thơ Nguyễn Vượng Về Ngôn
Ngữ Trong Thi Ca" của nhà Phê bình Văn học Nguyễn Xuân Dương đăng
trên blog Bâng Khuâng, ông Nguyên Lạc lại tiếp tục lèo lá gây sự với tôi, mà
theo chữ của Nhà thơ Phạm Ngọc Thái thì đó là những trò nhố nhăng của "thằng lưu manh láu cá vặt vãnh".
Ông Nguyên Lạc bảo tôi "muốn tạo dáng, muốn ta đây "riêng
một góc trời". Chả sao. Nhận xét là quyền của ông ta. Người khác
thì tôi rửa tai lắng nghe chứ ông Nguyên Lạc tôi quan tâm làm gì. Ông ta bảo
tôi không sáng tạo mà là "đố chữ",
rồi cao giọng "sáng tạo phải
được đa số chấp thuận", chứ "khập khiễng, gượng gạo như một kiểu tạo dáng kém tự nhiên"
khiến "câu thơ tối tăm, khó hiểu"
bởi "ngữ lực yếu kém của bản
thân nhà thơ.". Buồn cười nhỉ? Chữ tôi dùng, nếu bạn đọc chấp nhận
thì chữ đó tồn tại, nếu bạn đọc không chấp nhận thì chữ đó tự diệt. Can cớ gì
tôi phải phụ thuộc "được đa số chấp
nhận"?. Ông Nguyên Lạc không hiểu thơ tôi là do trí tuệ của ông ta chỉ
được đến vậy, sao tôi phải quan tâm?
Khi đọc những lời "ngô nghê", "thiểu năng trí tuệ" (chữ Nguyễn
Xuân Dương dùng) của ông Nguyên Lạc, Nhà Phê bình văn học Nguyễn Xuân Dương đã
chắc nịch:
- “Theo tôi chúng ta không cần mất nhiều thì giờ để gọi là tranh luận hay
trao đổi gì đó với ông Nguyễn Lạc vì những gì ông ấy viết luôn là những cái ngô
nghê, Ông ấy cứ như tự vả miệng mình."
Tôi đã đọc thư bác Nguyễn Xuân trao
đổi với nhà thơ Đỗ Anh Tuyến được công khai tới hơn 30 email:
- "Mình nghĩ có thể anh Nguyên Lạc thấy nhiều người bình thơ của Đặng Xuân
Xuyến nên anh ấy công kích Xuyến để mọi người chú ý đến anh ấy. Nếu là người
bình thường sẽ không làm thế vì thơ phải chạm được vào trái tim người đọc thì
người ta mới viết lời bình được. Và cũng còn là cái duyên giữa người bình với
tác giả nữa. Không phải thơ được nhiều người bình sẽ là thơ hay mà chỉ nên hiểu
bài thơ đó đã chạm được vào trái tim bạn đọc như thế là tác giả đã thành công.
Người làm thơ, yêu thơ nên mừng cho nhau mới phải."
Và tôi cũng đã đọc trao đổi của soạn
giả Tạ Hồng Trường:
- "Chỉ những người đọc thoáng qua mới tin lời ông Nguyên Lạc vì ông ấy hay
lèo lá cắt đầu cá vá đầu tôm."
Mặc dù vô cớ bị ông Nguyên Lạc gây
sự nhưng tôi không phản hồi những trò "lưu manh" của ông Nguyên Lạc
vì ông ta không đáng được những người tử tế bận tâm. Nhưng ông Nguyên Lạc không
dừng lại, tiếp tục láu cá, lồng vào nhiều bài viết lèo lá gây sự với tôi, để
các chủ trang web sẽ tặc lưỡi đăng vì: đó là ví dụ cho bài viết. Thật là một kẻ
lưu manh vặt vãnh! Có 4 chữ “thầm thì”,
“thầm thĩ” cũng không hiểu nghĩa,
cũng không biết trường hợp nào thì dùng “thầm
thì”, trường hợp nào thì dùng “thầm
thĩ”, vậy mà ông ta cứ lảm nhảm, lập luận ngô nghê của trí não “ếch ngồi
đáy giếng” nên buộc tôi phải có đôi lời.
Trở lại câu chuyện đầu năm khi ông
Nguyên Lạc luôn rêu rao (tới tận bây giờ) là tôi xóa những comment của ông ta
trên blog Trang Đặng Xuân Xuyến là hành xử phi trí thức (Kinh! Ông ta còn lôi 2
chữ trí thức vào để làm mầu nữa chứ). Xin hỏi Quý vị, những comment như thế này
của ông Nguyên Lạc dưới bài "MẤY “CÁI DẠI” CỦA ÔNG NGUYÊN LẠC" vào
ngày 20:13:00 GMT+7 7 tháng 3, 2019 có đáng xoá để khỏi gây ức chế với bạn đọc:
"Xin nói với bạn Đặng Xuân Xuyến đừng "tự sướng" khoe mình là
nhà Tử Vi. Bạn có đọc các bài về DỊCH và LẬP QUẺ DỊCH của tôi chưa? Bạn có biết
Kinh Dịch là ĐẠO của người QUÂN TỬ mà cụ Nguyễn Hiến Lê thầy tôi đã nói hay
chưa? Chắc bạn chưa đọc nên hành xử không QUÂN TỬ. Tôi cũng xin nói rõ với bạn
là tôi cũng có nghiên cứu về Tướng Mệnh Khảo Luận của Vũ Tài Lục, nên nhìn nhận
tướng bạn tôi cũng biết rõ bạn thuộc loại nào. Muốn tôi nói ra không?"
Lại thế nữa?! Ông Nguyên Lạc là học
trò của Cụ Nguyễn Hiến Lê hay ông ta vơ nhằng thì liên quan gì tới tôi? Mà nếu
có thực ông ta là học trò của Cụ thì cũng be bé cái miệng, hành xử cho đúng đạo
để danh tiếng của Cụ không bị ảnh hưởng vì có thằng học trò "khùng khùng điên điên" (chữ nhà thơ
Chu Vương Miện nói về Nguyên Lạc) nhưng lại lưu manh có số má chứ?!
Ông Nguyên Lạc có xào xáo chắp vá
được 2 hay 3, 4 bài gì gì đó là việc của ông ta, đem ra khoe làm gì? Tôi đâu
quan tâm. Ông ta bảo tôi "tự
sướng" khoe mình là nhà Tử Vi ". Trời ạ. Tôi đã xuất bản 2 cuốn
sách TỬ VI KIẾN GIẢI (260 trang, khổ 14,5 x 20,5) và TỬ VI VẤN ĐÁP (288 trang,
khổ 14,5 x 20,5) vào cùng năm 2009, được tái bản vài lần và một vài Nhà sách ở
Việt Nam in lậu sách của tôi không ít. Tôi cũng viết dăm bài riêng lẻ về môn Tử
Vi nhưng chưa bao giờ tôi nhận mình là "Nhà Tử Vi" mà thường dùng cụm
từ "người viết" hoặc "chúng tôi", chứ đâu hàm hồ vô liêm sỉ
như cách ông Nguyên Lạc (tức Nguyễn Lạc) vỗ ngực nhận mình là "nhà
thơ", "thầy giáo", là nhà "gì gì" đó.
Nói tới 2 chữ "nhà thơ"
của ông Nguyên Lạc tôi mới chợt nhớ ra những loạn ngôn của ông ta. Nào là phải
giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Nào là làm người phải có lòng tự trọng,
không thó thơ, đạo ý tưởng của người khác, như thế là điếm bút, nhục lắm, phải
luôn luôn nhớ “Lời Mẹ Dặn” của Phùng Quán.... Thế nhưng tôi lại được vài bạn
hữu chuyển cho 2 bài thơ, 1 của ông ta và 1 của Nhà thơ NP Phan.
Bài của "nhà thơ" Nguyên
Lạc (tức "thầy giáo" Nguyễn Lạc):
HỜN DỖI 2
Nói đi em kẻo nắng phai
Chiều nghiêng bóng xế thở dài với
tôi
Khẽ nhe em chuyện buồn vui
Để tôi vẫn thấy nụ cười hồn nhiên
Dỗi chi em để mưa nghiêng
Thấm thêm chút lạnh chỉ phiền muộn
thôi!
Chiều nay cô lữ bên trời
Dương lam màu nhớ một thời đã xa
Nhớ làm sao mắt lệ nhòa
Thương gì đâu những xót xa tình đầu!
Dại khờ rồi cũng qua mau
Thời gian để lại nỗi sầu tóc ai
Tình đầu như sợi tóc dài
Dù màu có bạc vẫn hoài vấn vương
Sợi thương sao vẫn âm thầm
Ve sầu phượng thẩm siết lòng tôi
chi?!
*
Nguyên Lạc
Và bài thơ của Nhà thơ NP Phan:
NÓI GÌ ĐI...
nói gì đi kẻo nắng phai
chỉ còn lại chút trang đài đó thôi
nói gì đi dẫu buồn vui
xa xăm trong mắt nét cười an nhiên
hứa gì đi kẻo mưa nghiêng
có trong hư ảo một miền vô ưu
hứa gì đi chút niềm yêu
đã vơi đi bớt ít nhiều xót xa
nhớ gì đâu chốn cỏ hoa
tiếng chim hót cũng la đà gió sương
thương gì đâu những con đường
đưa ta về với chiều buông cuối mùa
*
NP phan
Lạ ở chỗ là bài thơ của Nhà thơ NP
Phan được sáng tác vào thời điểm: 17giờ28 ngày 01 tháng 06.2018 trong khi bài
của "nhà thơ" Nguyên Lạc được soạn vào lúc: 18giờ24 ngày 02 tháng
06.2018, chậm hơn 1 ngày. Tôi không bình luận về bài thơ hay của nhà thơ NP
Phan, cũng không có ý kiến về bài (không biết gọi là gì) ông Nguyên Lạc đã
soạn. Xin đặt 2 bài ở đây để Quý bạn đọc thẩm định.
Ồ, mà ông Nguyên Lạc còn khoe ông ta
có nghiên cứu về "Tướng Mệnh Khảo Luận
của Vũ Tài Lục" nên nhìn tướng mạo của tôi ông ta biết rõ tôi thuộc
loại nào! Còn thách đố tôi có muốn ông ta nói ra không mới kinh chứ.
Ai nghiên cứu về môn Tử Vi (phần
nhiều) cũng nghiên cứu thêm môn Tướng Thuật để bổ sung cho những hạn chế của
môn Tử Vi, nhất là ở mục nhận diện hình tướng. Cuốn "Tướng Mệnh Khảo Luận"
của Vũ Tài Lục chỉ dành cho những người bập bẹ tiếp cận môn Tướng Thuật, ông
Nguyên Lạc đem ra khoe làm gì! Lại còn thách đố có muốn ông ta nói rõ tôi là
loại người nào không.
Trời ạ! Già rồi còn bày đặt ham hố,
còn trẻ con thế ông Nguyên Lạc?!!!
*.
Hà Nội, chiều 13 tháng 12.2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN COMMENT CỦA LINH AMA
*
Sáng ngày 05 tháng 12.2018, đọc bài
thơ "Mùi Con Gái" của Mạc Phong Tuyền, tôi cảm hứng viết "Hương
Đêm", đề tặng Mạc Phong Tuyền trên dòng thời gian facebook cá
nhân.
HƯƠNG ĐÊM
- Tặng Mạc Phong Tuyền
Nhân đọc MÙI CON GÁI -
Mười sáu trăng tròn
Trốn mẹ
Em ngẩn ngơ mùi trai mười bảy
Níu hương đêm
Em
khỏa tóc thề.
“Tháng Tư về...”
Bờ đê...
xòa tay
Em trộn mùi trai mười bảy
nướng lưng trần bỏng nhãy...
Vít
Hương đêm...
*.
Hà Nội, sáng 05.12.2018
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Không lâu, nick Linh Ama nhảy vào, "phang" luôn:
- Tôi yêu cái "Mùi con gái..." của Mạc Phong Tuyền, nhưng thú
thực dị hợm cái "mùi con trai..." của bạn Đặng Xuân Xuyến!
Tôi ngạc nhiên vì tôi làm gì có
"bạn" tự nhiên đến quên cả phép lịch sự như vậy. Tôi nghĩ, Linh Ama
có thể là một cô (cậu) nhóc quãng 13, 14 tuổi, bạn facebook của nhà thơ rất trẻ
Mạc Phong Tuyền (anh sinh năm 1988 thì phải), định không trả lời nhưng rồi đắn
đo nhỡ may đó là một “ai đó cũng đã lơn lớn tuổi” thì sao nên tôi nhã nhặn trả
lời chung chung, không dùng đại từ nhân xưng:
- Cám ơn Linh Ama đã đọc và chia sẻ!
Trần Hải Sơn, là hàng xóm
ở Đường Láng, cũng là bạn facebook của tôi, có lẽ bực khi đọc comment của Linh
Ama nên đã lên tiếng. Linh Ama cao giọng:
- Trần Hải Sơn /
Bạn phải biết vì sao mình mang cái tên như đang mang? Lương thiện là căn cốt
định đề, trung thực là phẩm hạnh bầu bạn. Với mong muốn bầu bạn, tôi thấy cần
cho "Mùi con trai..." vài roi! Thế là thương nhau đấy, bạn hiểu không?
Tôi phì cười: - Ồ “bạn này” la nhỉ? Không thích thơ
của tôi thì đừng đọc, can cớ gì mà đay đảy đay đảy kêu "dị hợm"? Thơ tình của tôi tuy
thường viết rất phồn thực nhưng không hề dâm tục, nếu không "cảm"
được thì "mũ Ni che tai",
lấy quyền gì mà "thấy cần cho
"Mùi con trai ... " vài roi!".
Tôi tặc lưỡi: - "Có lẽ “nhóc” Linh Ama trẻ người non dạ loạn
ngôn vậy thôi chứ chắc gì ý thức được việc mình làm" nên nhắn tin cho
Trần Hải Sơn:
- Chú đừng lời qua tiếng lại với
"nhóc" Linh Ama nữa. Trẻ con nói luyên thuyên cho có vẻ là người lớn,
đôi co làm gì với trẻ con người ta cười cho.
Bẵng đi một thời gian, tối qua 13
tháng 12.2019 Trần Hải Sơn điện thoại cho tôi:
- Anh ơi em vừa tra ra Linh Ama là
Lê Xuân Lâm, là nhà thơ, nhà báo và nhà gì gì nữa em quên rồi. Ông ấy khoe là 3
nhà trong 1, bút danh báo chí là Ama Linh, có nghĩa là cha cái Linh (cha của Lê
Đào Ngọc Linh sinh năm 1985 ở Gia Lai), từng sống ở Buôn Mê Thuột 20 năm, mới
chuyển về Sài Gòn.
Tôi lẩm bẩm:
- Bác nhà báo Ama Linh này lạ nhỉ?
Không thích “mùi con trai” nhưng “đã
chót” đọc “Hương Đêm” rồi thì tảng lờ như chưa đọc hoặc comment vài dòng
chỉ ra cái dở, cái “dị hợm” của HƯƠNG ĐÊM, thế mới là “mong muốn bầu bạn”, mới thực là người lớn. Đã cư xử phản cảm, bác
nhà báo này còn “chọc tức” Trần Hải Sơn làm gì: “Bạn phải biết vì sao mình mang cái tên như đang mang? Lương thiện là
căn cốt định đề, trung thực là phẩm hạnh bầu bạn. Với mong muốn bầu bạn, tôi
thấy cần cho "Mùi con trai..." vài roi! Thế là thương nhau đấy, bạn
hiểu không?”, khiến cậu em Trần Hải Sơn ấm ức bao ngày.
Uầy... Văn chương chữ nghĩa vốn
khiến người ta hành xử tử tế hơn, lịch sự và lương thiện hơn cơ mà ...
*.
Hà Nội, ngày 14 tháng 12.2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN ‘SƯ PHỤ’ CỦA
NHÀ THƠ NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
*
Sáng ngày 07 tháng 07 năm 2019, tầm
9 giờ anh đến nhà tôi ở phố Nguyễn Văn Trỗi theo lời hẹn. Bắt tay anh, tôi nói:
- "Em có mời anh Đỗ Hoàng. Chốc gặp
nhau, anh có ngại không?". Thoáng chút bối rối nhưng nét mặt anh rất
nhanh tươi trở lại: - "Không sao!
Chuyện thật người thật thì có gì tớ phải ngại.", rồi chậm chậm bước lên
tầng.
Vừa gặp Đỗ Hoàng, anh đã quày quả
trách tôi:
- Chú viết “Tưng tửng 7 chuyện cùng Nguyễn
Đăng Hành” như thế hại anh quá. Nhiều người hiểu sai nói anh thế này
thế kia..
Tôi ngớ người, phân trần:
- Em viết nhẹ đi rất nhiều so với
lời anh nói. Anh mắng em hèn, không dám trich dẫn 100% lời anh vì sợ mọi người
chửi, sao giờ lại trách em?!.
Không trả lời tôi, anh cười rất tươi
với nhà thơ Đỗ Hoàng, giọng hồ hởi:
- Anh Đỗ Hoàng, bác Chử Văn Long,
bác Nguyễn Khôi là 3 sư phụ em rất kính trọng! Đời em chỉ tôn kính 3 sư phụ đây
thôi!
Rồi vồn vã chuyển đề tài thăm hỏi,
luận bàn thơ phú. Tôi tròn mắt nhìn anh: Chẳng có lẽ tôi đang nghe nhầm?
Tôi nhớ, lần đầu anh rủ nhà thơ
Hoàng Xuân Họa đến nhà tôi ở phố Nguyễn Văn Trỗi, Hà Nội. Vừa nhấp ngụm trà,
anh hắng giọng, vẻ mặt cảm động:
- Thầy Hoàng Xuân Họa đây là sư phụ
tớ rất tôn kính! Sư phụ dạy tớ nhiều chiêu thức làm thơ lắm. Tớ rất biết ơn sư
phụ!
Rồi hai tay nắm chặt vào nhau, anh
chớp chớp mắt, khiến nhà thơ Hoàng Xuân Họa lặng người vài nhịp thở mới run run
gõ gõ ngón tay xuống bàn:
- Hành cứ quá lời nên thế... Mình
giúp Hành được bao nhiêu đâu....
Ở làng Đá, quê tôi, cũng hơn một lần
anh chém tay quả quyết:
- Tớ chơi với rất nhiều nhà thơ, đủ
mọi lứa tuổi, đủ mọi thành phần nhưng nói thật với cậu, chỉ bác Văn Thùy đây
mới đáng mặt để tớ tôn làm sư phụ. Thơ của sư phụ Văn Thùy tuyệt vời lắm, đọc
sướng lắm, khoái lắm, vào lắm...
Chỉ vài lời thế thôi đã giúp không
khí đang tẻ nhạt vì người nào người nấy còn mải giữ kẽ tức khắc trở nên rôm rả,
náo nhiệt, những câu thơ tếu, những chuyện lạ đời được "dị nhân" Văn
Thuỳ kể nghe dí dỏm hơn, có lửa hơn và “bạn rượu” cũng hào hứng tán thưởng hơn.
Rồi bận nữa, cũng tại nhà tôi ở phố
Nguyễn Văn Trỗi, anh rổn rảng trước nhà thơ Nguyễn Thanh Lâm:
- Thầy Lâm là nhà “Hà Nội học”, là
sư phụ kính trọng của tớ! Thơ của thầy đầy chất trí tuệ, đầy chất Thiền, rất
đại chúng mà cũng rất bác học. Thơ như của thầy khó làm lắm. Không phải ai cũng
làm được đâu. Vì thế, thơ của thầy rất kén bạn đọc. Phải có trình độ uyên bác,
có khả năng cảm thụ văn học sâu sắc mới cảm được thơ của thầy. Mấy ông thơ Câu
lạc bộ, thơ vườn... mà gặp được thơ của thầy Lâm thì thích lắm, mừng như bắt
được vàng nhưng hiểu được thơ của thầy thì mấy nhà thơ vườn đó còn lâu, có mà
mãi ú ớ như vịt nghe sấm.....
Anh say sưa như cử tọa lên đồng,
khiến nhà thơ Nguyễn Thanh Lâm thỉnh thoảng lại tháo kính, dụi dụi mắt, ngài
ngại:
- Hành khen quá lên vậy, tớ ngượng
....
Rồi, có lần anh vung tay hào hứng:
- Đời anh may mắn được kết giao với
nhà thơ Phạm Tiến Duật, được ông dạy nhiều chiêu thức làm thơ lắm. Dù luôn
miệng chửi thơ anh là thơ con cóc, không xứng với thơ mấy Câu lạc bộ "trăm
hoa đua nở" nhưng duy nhất ông mới đáng mặt là sư phụ của anh!...
Tôi ngẩn người với thắc mắc: Anh lắm
sư phụ vậy? Sao ai anh cũng bảo là sư phụ duy nhất thế? Phải lặng ngồi đến gần
tiếng đồng hồ tôi mới vỡ lẽ vì nhớ ra lần anh bị nhà thơ Nguyễn Khôi mắng là “thằng lưu manh chốn ngoại ô”, anh đã ghé
tai tôi thủ thỉ:
- Bác Nguyễn Khôi khôn lắm, không
chê ai trước mặt vì không muốn làm mất mặt người ta nên ai cũng quý bác ấy. Lần
này chắc bác ấy bực lắm nên mới mắng tớ như vậy. Tớ thì khác, ai tớ cũng tôn
làm sư phụ, cho họ sướng ngất ngây. Mình mất gì đâu ngoài lời khen mà lại được
họ quý. Chú cứ thẳng ruột ngựa như thế sẽ bị nhiều người ghét lắm.....
Tôi thừ người khá lâu mới thấm được
bài anh dạy: Đó là nghệ thuật trong giao tiếp, đánh thẳng vào điểm yếu của
người đối diện là “cái tôi” thích được ca tụng, tôn thờ. Những lời khen có cánh
đó làm cho người ta thấy được trân trọng, dù biết đó chỉ là những câu nói xã
giao nhưng tâm trạng vẫn thoải mái, nói chuyện vẫn rôm rả hơn. Các cụ chả đã
dạy: "Lời nói chẳng mất tiền mua /
lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau" đấy thôi.
Bái phục anh! Bái phục nhà thơ
Nguyễn Đăng Hành! Nhưng thật lòng, đã quen với cách sống nghĩ sao nói vậy, giờ
có bắt học anh rồi thưởng lớn chắc tôi cũng làm không được bởi như cổ nhân đã
đúc kết: “Giang sơn dễ đổi / Bản tính khó
dời.”.
Tôi cứ vẩn vơ từ ngày đó đến giờ,
giá anh là doanh nhân hoặc chính khách, có lẽ anh sẽ rất thành công!
*.
Hà nội, ngày 12 tháng 01 năm 2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
SƠN THẠCH - NGƯỜI ‘BẠN THƠ’
CỦA NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
*
Sau cuộc điện thoại tối 24/03/2020,
không hiểu giận dỗi gì tôi mà đến vài tháng nhà thơ Nguyễn Đăng Hành luôn duy
trì tình trạng điện thoại đổ chuông nhưng không nhấc máy thì khuya 26/05/2020,
anh điện thoại đến, bảo tôi cho nhận xét chân thật về "thơ" của Sơn
Thạch (bạn "thơ" của anh) có hay không? liệu xuất bản có bán chạy
không? Tôi thật lòng: - Đấy đâu phải là thơ mà nhận xét hả anh? Thôi để mai đi
anh, khuya khoắt thế này mà nói chuyện thơ văn thì bất tiện lắm. Em ngại vọng
tiếng sang phòng cu con, sẽ ảnh hưởng tới giấc ngủ của cháu.
Anh rổn rảng: - Có anh bạn thơ trong Nam
vừa ra thăm tớ, nhắc tới chú nên tớ bấm máy để chú nói chuyện với anh ấy, gọi
là giao lưu văn nghệ văn gừng cho vui ấy mà.
Tôi chưa kịp trả lời thì đã nghe giọng
Nam bộ: - Chào Đặng Xuân Xuyến. Tôi là Sơn Thạch, bạn văn chương của anh Nguyễn
Đăng Hành. Vừa nghe Đặng Xuân Xuyến nói thơ của tôi không phải là thơ nên tôi
phải nói cho Đặng Xuân Xuyến biết: Thơ có nhiều loại, kiểu như bún phở vậy. Có
thơ phở bò, thơ phở gà nhưng cũng có thơ bún riêu cua, thơ bún đậu phụ mắm tôm
hoặc ví như thơ của tôi là loại thơ cháo lòng heo. Đọc giả của thơ cũng đa dạng
như thực khách của các nhà hàng, người thích phở bò, người thích bún đậu phụ
mắm tôm, người thích cháo lòng heo. Không nên quy định chỉ thơ phở gà, thơ phở
bò mới hay mà khinh thường những thơ cháo lòng heo, thơ đậu phụ mắm tôm.
Tôi không nhịn được cười, hỏi:
- Anh nói chuyện đó với em làm gì? Với
lại, sao anh ví von về thơ như thế?
Sơn Thạch trả lời:
- Tôi nói để Đặng Xuân Xuyến biết mà
hiểu cách đối xử với tôi như thế là thiếu công bằng, rất mất lịch sự.
Tôi ngớ người, không hiểu mình có lỗi gì
nên ngập ngừng:
- Em không phải là bạn của anh cả ngoài
đời và trên mạng xã hội thì sao có lỗi với anh được.
Sơn Thạch giọng vẫn đều đều:
- Anh Đăng Hành giới thiệu, tôi mới gửi
lời kết bạn với Đặng Xuân Xuyến nhưng làm bạn facebook chưa đến 2 tuần thì Đặng
Xuân Xuyến hủy kết bạn với tôi.
Nghe vậy tôi thở phào:
- Thì ra là chuyện đó. Em đã trao đổi
với anh mấy lần trước khi hủy kết bạn là anh đừng gọi điện thoại vào tầm 1, 2,
3 giờ sáng vì khoảng thời gian đó em đang ngủ nhưng anh vẫn cứ nhằm 1,2,3 giờ
sáng điện thoại bắt em nghe thơ của anh, không nhấc máy thì anh liên tục nhắn
tin mắng em là thằng mất lịch sự, thằng kiêu ngạo... buộc em phải hủy kết bạn
với anh.
Sơn Thạch cao giọng:
- Sơn Thạch quý Đặng Xuân Xuyến mới đọc
thơ của Sơn Thạch cho Đặng Xuân Xuyến nghe nhưng Đặng Xuân Xuyến cư xử mất lịch
sự lắm, còn bảo với anh Đăng Hành là Sơn Thạch thần kinh có vấn đề, cứ nhằm lúc
Đặng Xuân Xuyến ngủ là điện thoại đến phá rối. Nói thật, Đặng Xuân Xuyến trí
não không có được bình thường mới cư xử như thế. Sơn Thạch thần kinh có vấn đề
mà có nhà lầu xe hơi? tháng tháng đều đặn kiếm vài chục triệu nuôi vợ nuôi
con?! Đặng Xuân Xuyến có kiếm được tháng vài chục triệu không mà chê Sơn Thạch
thần kinh có vấn đề? Đúng là thằng nghèo thì hay sĩ, Đặng Xuân Xuyến có biết
điều đó không?
Dù rất bực nhưng tôi vẫn cố nhẹ giọng:
- Ồ, anh giỏi, anh giàu thì vợ con anh
nhờ, anh khoe với em làm gì? Em cũng không quan trọng mấy việc anh Hành nói với
anh về em thế nào? anh nhận xét về em ra sao?. Mấy chuyện tầm phào đó em không
để ý đâu. Nói thật, nếu lúc trước biết anh Hành chuyển điện thoại cho anh thì
em đã cụp máy rồi.
Sáng hôm sau, Nguyễn Đăng Hành điện
thoại cho tôi, giọng anh vẫn rổn rảng: - Cám ơn chú đã cứu anh trận đại họa tối
qua. Sơn Thạch cứ nài nỉ anh bình thơ cho hắn mà thơ của hắn có phải là thơ
đâu. May mà chú nói thằng thơ hắn không phải là thơ nên hắn không nài nỉ anh
bình thơ của hắn nữa. Hú vía quá chú ạ. Sáng nay ngài ấy lỉnh ra sân bay vào
lại trong đó rồi.
Đợi anh nói xong, tôi nhắc: - Anh đừng
lôi em vào mấy chuyện như tối qua nữa. Anh thiếu gì lý do thoái thác mà lại lôi
em vào cuộc để Sơn Thạch chửi em vô lý như thế.
Tôi chưa nói hết câu thì anh đã cụp máy.
Tôi gọi lại vài lần vẫn chỉ là những tiếng chuông điện thoại tút dài, tút
dài....
*.
Hà Nội, sáng 28 tháng 05-2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
KỶ NIỆM KHÓ QUÊN THỜI
LÀ LÍNH VĂN NGHỆ
*
Khi con trai (Đặng
Tuấn Hưng) bỏ học trường Đại học thương Mại (Hà Nội) để theo học khoa diễn
viên, trường Đại học Sân khấu Điện ảnh thành phố Hồ Chí Minh, tôi rất lo vì
nghề diễn viên cực và bạc lắm. Không theo nghiệp diễn nhưng từng là lính văn
nghệ, đã tham gia Hội diễn toàn Quân năm 1985 tại Bộ Tư lệnh 350 Kiến An, Hải
Phòng nên tôi hiểu được phần nào mặt trái của nghề diễn. Năm đấy, tôi cùng đồng
đội mang giải B về cho Binh đoàn Hương Giang. Thời đấy chỉ có giải A, giải B,
giải C và giải Khuyến khích, không có giải Huy chương vàng, bạc hay đồng như
bây giờ.
Trước khi đi tham
dự Hội diễn toàn Quân, tôi cùng đồng đội xuống các đơn vị trực thuộc Binh đoàn
Hương Giang để "công diễn". Lấy danh nghĩa là "đi báo cáo"
nhưng thực ra là "đi xin tiền" để cải thiện đời sống vì chế độ đãi
ngộ lính văn nghệ thấp mà cường độ tập luyện lại nhiều nên chúng tôi ai cũng
xanh xao, gầy gò. Lần về công diễn ở sư đoàn 325A, tôi được đồng đội cũ (Trung
đoàn 84) rủ vào xã Đoàn Kết (Lục Ngạn, Bắc Giang) chơi, được bà chủ quán (người
dân tộc KLan thì phải) xem bói miễn phí, có câu “phán” mà tôi không thể quên:
-"Thời gian tới mày bị một vụ tai
tiếng, mất hết danh dự nhưng cũng nhờ bị oan ức như thế thì mày mới thoát đại
nạn".
Ngày đó, tôi mới 19
tuổi, chưa trải đời nên không tin "mấy trò bói toán", nghe chỉ để
nghe cho vui, vẫn cứ vô tư ồn ào với đời sống của anh lính trẻ.
Sau đợt xuống biểu
diễn ở các đơn vị về, Cục Chính trị thưởng cho 17 ca sĩ, diễn viên, nhạc công
mỗi người 1 cây bút Kim tinh Trung Quốc. Thời đó, kinh tế (bao cấp) chung của
toàn xã hội còn nhiều khó khăn nên chiếc bút Kim tinh Trung Quốc có giá trị vật
chất lắm. Ca sĩ Hải Yến (quê ở Bắc Ninh) không biết nguyên cớ nào mà dựng
chuyện tôi "lấy trộm bút của Hải Yến
đem ra ngoài dân bán", lại thêm Quốc Thắng (quê ở Huế) là nhạc công,
và là người yêu của Hải Yến thêm mắm thêm muối "buổi tối nhìn thấy" tôi "cầm 2 chiếc bút lấm lét ra khỏi trạm T56". Vốn không ưa tính
vô kỷ luật của tôi: Để tóc dài, hay mặc quần áo dân sự, thích ca vọng cổ nên
nhân buổi tổng duyệt tôi bị tướng Mai Thuận (năm 1985 ông đeo quân hàm thiếu
tướng) phê bình tội để tóc dài, mặc quần áo dân sự, ca vọng cổ lúc nghỉ tập
(không biết lý do gì mà Tướng Mai Thuận rất ghét nghe cải lương) nên đại úy Tỵ
(phụ trách Đoàn, quê ở Quảng Ninh) gom tất tật "khuyết điểm" yêu cầu
tôi phải viết bản kiểm điểm và trả lại Hải Yến cây bút, nếu không sẽ đề nghị
Cục Chính trị tước Quân tịch, đuổi về địa phương. Vì sát ngày tham gia Hội diễn
toàn Quân nên đại úy Tỵ treo lơ lửng án oan đó, đợi hội diễn xong mà tôi "vẫn ngoan cố không khắc phục sai phạm thì sẽ
đề nghị Cục Chính trị tước Quân tịch". Vì bị oan ức như vậy nên những
ngày tham gia hội diễn, tôi buồn lắm, sống thu mình, lặng lẽ như một cái bóng.
Tối hôm vào giao
lưu với đoàn viên thanh niên nhà máy xi măng Hoàng Thạch, tôi lặng lẽ ngồi phía
sau ghế nhạc sĩ Thái Văn Hóa (tôi không nhớ nhạc sĩ Thái Văn Hóa thuộc quân số
Quân Khu (Quân Đoàn) nào nhưng hình như nhạc sĩ Thái Văn Hóa thuộc quân số Quân
Đoàn 1 thì phải) nên những viên gạch bọn trẻ đáp lên xe trúng hết vào đầu, vào
mặt nhạc sĩ Thái Văn Hóa, phải đưa gấp anh vào viện cấp cứu. Sau này học ở trường
Đại học Văn Hóa Hà Nội, tôi mới biết nhạc sĩ Thái Văn Hóa cũng đã học ở trường
Đại học Văn Hóa Hà Nội.
Trở về trạm T56 sau
Hội diễn toàn Quân, tôi đinh ninh sẽ phải nhận án oan nhưng thật may, ca sĩ
Thúy Bảy (quê ở Hải Dương) đã lên tiếng minh oan cho tôi là "cây bút Kim tinh đó Hải Yến gửi anh Dao (người
yêu của Thúy Bảy) đem về Bắc Ninh cho em
Hải Yến.".
Không biết vì tình
đồng hương (năm đó vẫn chưa tách tỉnh thành Hải Dương và Hưng Yên), hay vì chặp
đó tôi “đa đá hâm” đã làm thơ tặng Thúy Bảy, với những câu ngô nghê của tuổi
trẻ:
“Anh muốn em là doi cát trắng
Giữa mênh mang sóng nước dạt dào
Để đêm hè vời vợi trăng Sao
Sóng rạo rực cồn cào bên doi cát.
Doi cát hỡi hãy nghe lời sóng hát
Dẫu muôn đời chỉ bản tình ca
Nhạc âm âm cuộn sóng Ngân Hà
Bao khắc khoải đến bạc đầu con sóng”
mà Thúy Bảy lên
tiếng minh oan cho tôi, dù trước đấy vài tuần, Thúy Bảy (có lẽ vì là bạn thân
của Hải Yến) đã tảng lờ như không biết chuyện.
*.
Hà Nội, 11 tháng
12-2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN CŨ CHƯA CŨ
*
Một ngày cuối tháng 6 năm 2020,
Nguyễn Đăng Hành bảo tôi: Chú làm bài cho Tết âm lịch như “Tưng tửng 7
chuyện...” đi. Tôi mặc cả: - Nhưng anh là nhân vật chính và em sẽ kể thật đến
90%. Nguyễn Đăng Hành cười: - Chú vô tư đi. Anh nghe chửi quen rồi.
Ừ thì viết, nhưng sợ dớp của “Tưng
Tửng 7 Chuyện Cùng Nguyễn Đăng Hành” nên viết được vài chuyện, tôi dừng lại,
hôm nay post lên đây một chuyện, tạm đặt tiêu đề là CHUYỆN CŨ CHƯA CŨ, nếu nhà
thơ Nguyễn Đăng Hành (người có sở thích dị biệt: thích kể chuyện xấu của mình
để nghe thiên hạ chửi) đọc mà không phản đối chuyện kể thật quá thì tôi sẽ viết
đủ 10 chuyện như đã thống nhất với anh.
*
Sáng ngày 07 tháng 07 năm 2019, tầm
9 giờ anh đến nhà tôi ở phố Nguyễn Văn Trỗi theo lời hẹn.
Bắt tay anh, tôi nói: - Em có mời
anh Đỗ Hoàng. Chốc gặp nhau, anh có ngại không?. Thoáng chút bối rối
nhưng cũng rất nhanh nét mặt anh tươi trở lại: - "Không sao!
Chuyện thật người thật thì có gì tớ phải ngại.", rồi chậm chậm bước lên
tầng. Vừa gặp Đỗ Hoàng, anh đã quày quả trách tôi: -"Chú viết “Tưng
tửng” như thế hại anh quá. Nhiều người hiểu sai nói anh thế này thế
kia.". Tôi ngớ người, phân trần: - Em viết nhẹ đi rất nhiều so với
lời anh nói. Anh mắng em hèn, không dám trich dẫn 100% lời anh vì sợ mọi người
chửi, sao giờ trước mặt mọi người anh lại trách em?!. Không trả lời tôi, anh
cười rất tươi với nhà thơ Đỗ Hoàng, giọng rổn rảng: -"Anh Đỗ Hoàng, bác
Chử Văn Long, bác Nguyễn Khôi là 3 sư phụ em rất kính trọng! Đời em chỉ tôn
kính 3 sư phụ đây thôi!". Rồi vồn vã chuyển đề tài thăm hỏi, luận bàn thơ
phú. Tôi tròn mắt nhìn anh: chẳng có lẽ tôi đang nghe nhầm?
Tôi nhớ, lần đầu anh rủ nhà thơ
Hoàng Xuân Họa đến nhà tôi, anh cảm động giới thiệu: -"Thầy Họa là sư phụ
tớ rất tôn kính! Thầy dạy tớ nhiều chiêu thức làm thơ lắm. Tớ rất biết ơn sư
phụ!". Ở làng Đá, hơn một lần anh quả quyết: -"Anh chơi với nhiều nhà
thơ nhưng nói thật chỉ bác Văn Thùy đây mới đáng để anh tôn làm sư phụ.".
Rồi với nhà thơ Nguyễn Thanh Lâm, anh cũng cao giọng: -"Thầy Lâm là nhà
“Hà Nội học” và là sư phụ kính trọng của anh!". Rồi nữa: -"Anh may
mắn kết giao với nhà thơ Phạm Tiến Duật, được ông dạy nhiều chiêu thức làm thơ.
Dù luôn chửi thơ anh không xứng thơ câu lạc bộ nhưng duy nhất ông mới đáng là
sư phụ của anh!"... Phải đến hơn tiếng đồng hồ tôi mới vỡ lẽ vì nhớ ra lần
anh bị nhà thơ Nguyễn Khôi mắng là thằng lưu manh, anh đã tâm sự: - “Bác Khôi
khôn lắm, không chê ai vì không muốn mất lòng ai. Anh thì khác, ai anh cũng tôn
làm sư phụ, cho họ sướng ngất ngây. Mình mất gì đâu ngoài lời khen mà lại được
họ quý. Chú cứ thẳng ruột ngựa như thế sẽ bị nhiều người ghét lắm...”.
Cũng trưa đó, khi bàn về chuyện khen
chê, tôi nói nhỏ với anh: -“Em viết truyện ngắn “Cô Sướng Cưới Vợ” tặng vợ
chồng cậu em con dì, khi gửi anh Cầm Sơn đăng trên Văn Nghệ Công Nhân, anh ấy
gửi email mắng em: -“Anh khuyên chú không nên viết truyện kiểu này nữa. Đừng
làm nhỏ mình đi!”. Em cảm động vì lời mắng rất tình của anh Cầm Sơn. Dù viết
thơ văn chỉ để “mua vui cho mình” nhưng những lời mắng thẳng, thật như thế quý
lắm.”. Anh liền cao giọng: -“Bác Chử Văn Long chê thằng Xuyến biết gì về thơ
văn mà ngồi bàn luận với nó. Thơ của nó là thứ thơ vớ vẩn...”. Tôi nghe anh nói
điều đó từ năm 2016, ngay sau những khi nhà thơ Chử Văn Long bình: “Bạn Quan”,
“Quê Nghèo”... và tôi cũng đã nói với anh, mấy năm nay giải tán công ty, ở nhà
buồn quá nên tôi “đổ đốn” viết thơ văn để giết thời gian, chuyện khen chê có
quan trọng gì đâu, vì thế tôi ghé tai anh: -“Nói lại chuyện đó làm gì. Em có
quan tâm chuyện khen chê đâu.”. Anh liền lớn giọng chê thơ tôi “chỉ được cái
tốc độ chứ thi pháp chả ra gì” rồi “đề nghị” nhà thơ Chử Văn Long “trung thực”
nói lại những lời “đã nhận xét về thơ Đặng Xuân Xuyến với Nguyễn Đăng Hành”.
Không để cuộc hội ngộ mất vui, tôi gạt đi: -“Anh đừng làm khó chú Long. Khen
chê là chuyện bình thường, anh nhắc mãi điều đó làm gì!”. Anh bực tức, khoát
tay người bạn đi cùng: -“Về...”. Thế là tan cuộc vui. Tiễn anh, tôi nhắc đi
nhắc lại: -“Về đến nhà, nháy máy để em biết anh đã về đến nhà nhé.”. Anh ừ,
nhưng cả chiều đó, tôi gọi hơn 20 cuộc điện thoại anh cũng không nhấc máy.
Sáng hôm sau, 08 tháng 07 năm 2019,
gọi 2 cuộc điện thoại không được nên tôi điện thoại phân trần với nhà thơ Chử
Văn Long: -“Cháu gọi hơn 20 cuộc điện thoại từ chiều qua đến giờ mà anh
Hành không nhấc mấy. Cháu lo quá.”. Nhà thơ Chử Văn Long trả lời: -“Hành bị
chút cảm nhẹ. Hôm nay khỏe rồi. Chắc Hành vứt điện thoại ở nhà đi loanh quanh
đâu đó, Xuyến đừng lo.”. Vào facebook, thấy nick Nguyễn Đăng Hành sáng đèn, tôi
thở phào như trút được gánh nặng.
Cả ngày 08 tháng 07 năm 2019, tôi cứ
tự dằn vặt nói những chuyện đó ra làm gì để anh ấy giận, khiến buổi hội ngộ của
mấy anh em chú cháu mất vui nhưng những chuyện đó tôi và anh chỉ nói nhỏ với
nhau, có đáng để anh giận đâu?! Thì anh nhắc tới bài “Tưng tửng...” nên tôi
nói: Hương Mai bảo điện cho anh mấy lần nhưng anh không nhấc máy. Nó trách là
bạn của em sao anh lại comment những câu đổ dầu vào lửa để Nguyên Lạc thêm tức
em, trong khi em chỉ là người kể lại chuyện. Em bảo tính anh thích đùa, không
như Mai nghĩ đâu. Thế là nó cụp máy, giận em đấy. Tôi bấm điện thoại gọi Vũ Thị
Hương Mai để anh nói chuyện nhưng anh gạt đi, bảo không nói chuyện với Hương
Mai rồi chuyển sang nói chuyện về bài “Về Chân Dung 99 Nhà Văn Việt Nam Đương
Đại” nên tôi buột miệng: -“Chú Nguyễn Bàng bảo anh viết về chú Nguyễn Khôi như
thế là không ổn. Em đọc lại thấy bài viết “có chuyện” nên đã cắt bỏ những đoạn
anh “thất lễ” với chú Khôi và nhờ các trang mạng đã đăng sửa lại. Vì anh ủy
quyền cho em biên tập và gửi đăng báo mạng nên em không nói lại. Hơn nữa, anh
từng ân hận: -“Anh có lỗi với bác Nguyễn Khôi. Khi đọc "Chân dung 99 nhà
văn Việt Nam đương đại", anh (...) viết theo cảm nhận của anh nhưng vì
không cân nhắc, đã có những câu thất lễ với bác Khôi. (...) Hôm gặp bác Khôi ở
nhà chú, định xin lỗi thì bác ấy chửi anh là thằng lưu manh. Anh đau quá, không
nói được lời xin lỗi.”
Nhớ lại chiều 30 tháng 12 năm 2018,
khi điện hỏi anh đã đọc kỹ bài “Tưng Tửng 7 Chuyện Cùng Nguyễn Đăng Hành” chưa?
Có cần chỉnh sửa gì không? Anh hề hề cười: - “Chú là thằng nhát gan. Sợ bị nghe
chửi lây nên cố tình viết nhẹ đi. Những người biết anh, người ta không nhận ra
anh vì chú vẽ anh ngoan hiền quá, không đúng chất ngông nghênh bất cần của anh.
Thôi, chú cứ đưa bài này lên trang đi. Anh (cười) chịu khó mang tiếng là thằng
ngoan hiền cũng được.”. Vậy mà trước mặt những nhân vật có nhắc đến trong
bài thì anh quày quả trách tôi hại anh, làm mọi người nghĩ sai về anh.
Thắc mắc mãi câu hỏi tại sao trước
sau anh lại bất nhất như thế mà đến giờ tôi vẫn chưa tìm được câu trả lời...
*.
Hà nội, ngày 25 tháng 12 năm 2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
NGUYỄN ĐĂNG HÀNH... ‘TÀO LAO’ VỀ
BÁO VĂN NGHỆ ĐỔI MỚI SỐ 1...
*
Tối qua, 06 tháng 07-2021, Nhà thơ
Nguyễn Đăng Hành điện thoại hỏi: “Cậu đã đọc bài nhà báo Nguyễn Thanh Tâm phỏng
vấn các nhà thơ “Thế nào là một bài thơ hay” đăng trên web Văn Chương Phương
Nam chưa?”. Tôi trả lời: “Em chưa. Mà em cũng lười đọc lắm, bác ạ.”. Ông cười
cười: “Nguyễn Thanh Tâm hỏi ai không hỏi lại hỏi Nguyễn Phan Quế Mai về nghệ
thuật sáng tác thơ, về cảm thụ thơ.”. Tôi trêu ông: “Nguyễn Phan Quế Mai vừa
mắc lỗi với bác à?”. Ông hô hố cười: “Tớ là thằng vô danh tiểu tốt thì lỗi hay
không lỗi cái đếch gì. Là lỗi với chính lòng tự trọng của Nguyễn Phan Quế Mai
khi cô ấy tuyên bố sẽ kiện ra tòa làm rõ ngô khoai với tay nhà thơ ất ơ Ngô
Xuân Phúc nào đó về bài thơ “Tổ Quốc gọi tên mình” mà cô ấy lại im lặng ỉm đi
đến tận giờ này. Tớ hỏi thật nhé: Có khi nào vì đuối lý nên cô ấy không dám kiện
nữa không?”. Rồi giọng chót vót, nhấn nhá rất đặc trưng Nguyễn Đăng Hành: “Tớ
thấy bài thơ “Tổ Quốc gọi tên mình” thường thôi, thơ chính trị, thơ phong trào,
hay ho đếch gì đâu mà tố nhau chôm chỉa nhỉ? Nếu quả thật Nguyễn Phan Quế Mai
chôm thơ của Ngô Xuân Phúc thì khốn nạn quá! Khốn nạn đến mức trộm cắp để ghi
danh thì đểu quá, nhục quá! Tớ mong Nguyễn Phan Quế Mai kiện Ngô Xuân Phúc ra
tòa để minh bạch danh dự cho cả 2 chứ cứ ỉm đi tuyên bố sẽ kiện Ngô Xuân Phúc
ra tòa thì nhiều người sẽ tin Ngô Xuân Phúc bị Nguyễn Phan Quế Mai thuổng bài
thơ “Tổ Quốc gọi tên mình”.
Chậm vài nhịp thở, ông tiếp: “Cậu đã
đọc bài nhà thơ Hoàng Hưng, chủ xướng văn đoàn độc lập gì đấy hoắng lên ca ngợi
biên tập báo Văn Nghệ Đổi Mới (số 1) hết lời vì báo đó đã đăng thơ của con gái
ông ấy chưa? Mọi người bàn tán trên mạng bảo Hoàng Hưng thế là xoàng, là bưng
bô kiểu mới. Tớ nói thật, bộ ba Trần Mạnh Hảo - Nguyễn Hoàng Đức - Đỗ Hoàng
chửi thơ Hoàng Hưng, Nguyễn Việt Chiến... là thơ nói nhảm, thơ thần kinh cũng
chả sai. Tớ đọc mấy bài thơ của cô Ly Hoàng Ly, nói thật là đếch thể tiêu hóa
nổi vì nó lảm nhảm như lời nói của kẻ thần kinh. À này, tớ vừa vào trang
facebook của lão Trần Mạnh Hảo, lão dùng kính chiếu yêu tìm ra bài thơ hay nhất
trong chùm thơ đăng trên báo Văn Nghệ Đổi Mới số 1 của ông Văn Giá (Phó Giáo sư
tiến sĩ phụ trách khoa viết văn trường Đại học Văn Hóa Hà Nội) lại là “học theo
gương Hữu Thỉnh: Lấy việc đạo văn (ăn cắp văn, ăn cắp ý, ăn cắp lời của nhạc sĩ
Trần Tiến) làm sự nghiệp để đời”. Công nhận lão Trần Mạnh Hảo này giỏi, rất
giỏi! Nhưng mà tớ vẫn nghi nghi: Có khi nào kính chiếu yêu của lão Trần Mạnh
Hảo bị trục trặc kỹ thuật không? Tớ đếch tin ông Phó Giáo sư, Tiến sĩ Văn Giá
lại làm trò hèn đó.”. Rồi ông đột ngột cụp máy. Tôi gọi lại mấy lần mà đầu dây
phía ông cứ vọng lại tiếng tút tút cụt ngủn, khô khốc.
Sáng nay, 07 tháng 07-2021, post bài
thơ “Lan man và chuyện thằng bạn” vào album: “Thơ đã xuất bản” lên trang
facebook cá nhân, chợt nhớ lại cuộc điện thoại tối qua nên chép lại, dán vào
phần bình luận để “lưu” cuộc điện thoại tối 06 tháng 07-2021 với nhà thơ Nguyễn
Đăng Hành.
*.
Hà nội,
ngày 07 tháng 07 năm 2021
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN NGOÀI LỀ VỀ
BÀI THƠ ‘BẠN QUAN’
*
Một ngày tháng 8 năm 2016, tôi nhận
được email của Vũ Thị Hương Mai, đứa em hàng xóm cũ và là cộng tác viên của
blog Trang Đặng Xuân Xuyến, cho biết những bình luận của nhà thơ Phạm Khang
(nguyên biên tập viên Nhà xuất bản Thanh Hóa) với bạn đọc Nguyễn Quý Mậu về bài
cảm nhận của nhà thơ Chử Văn Long với bài thơ "Bạn Quan" của tôi:
"Nịnh cả thôi. Chử Văn Long là
chúa nịnh Quý ạ. Đừng cả tin. Bài thơ trên toàn ý của người xưa. Thời thơ mới.
Cũ lắm. Nhạt lắm. Cảnh ấy đâu sống động ở thời @ Quý ơi.".
Mời Quý vị đọc bài thơ BẠN QUAN của
Đặng Xuân Xuyến, viết ngày 18 tháng 3 năm 2016:
BẠN QUAN
.
Bạn cũ lâu ngày gặp lại
Chén rượu quê đưa đẩy tẩy trần
Tao ruột ngựa hỏi câu ngớ ngẩn
Mày làm quan chắc kiếm bộn tiền
Chức ấy rẻ mà sinh lắm lãi
Mày học ngu nhưng thủ đoạn tài
Tao học giỏi nhưng mù thủ đoạn
Mãi long đong chức phó dân quèn
Mày nhăn mặt chửi tao thằng đểu
Quá nửa đời mãi chửa hết ngu...
.
Rượu tới tầm
Mày ghé tai tao
Nói thật nhỏ
Căng tai mới rõ
Làm người khó
Làm quan càng khó
Chốn quan trường chó vịt giống nhau
Mày than đời chỉ rặt những thau
Quan càng lớn chữ nhân càng nhỏ
Ví miệng quan giống trôn trẻ nhỏ
La liếm quen rồi nào biết bẩn nhơ.
.
Tao gật gù giả bộ ngớ ngơ
Khen các quan vì dân vì nước
Nghe nửa câu mắt mày trợn ngược
Chửi tao khùng hệt “lũ dân ngu”
Mày chửi thề đặc giọng quân khu
Đời đã chó
Quan trường càng chó
Rồi nhăn nhó
Than đời mày nhọ
Mấy tháng trời bổng lộc hụt xơi...
.
Rượu mày mời
Tao uống khó trôi
Thịt mày gắp
Tao nhai khó nuốt
Trời nhiều gió
Hay lòng tao nổi gió
Rượu đầy vò
Tao ngất ngưởng vờ say.
*.
Hà Nội, trưa 18 tháng 03.2016
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Và những ỉ ôi thơ tôi:
"Nghe thấy mép của cụ Nguyễn Bính, cụ Hàn Mặc Tử cười thầm. Lại nghe cái
mê loạn của cái tình trăng gió ướt át của liêu trai... thành ra giả tạo và
không thật khiến cho bậc kiêng chữ kiêng khem khó nuốt trôi được. Thơ đọc được
phải có chữ thật của mình, gan ruột mình, tuyệt nhiên không uốn éo vay mượn của
người khác. Kiếp nạn của thơ khó bắt mạch và giáo hóa lắm đấy...".
Sau đó anh Phạm Khang “trao đổi” với
bạn facebook về các bài viết cảm nhận về thơ tôi:
“Quý
rất tuyệt. Mình thích sự ngay thẳng và chữ nghĩa. Đơn đặt hàng là thứ phi văn
chương Quý ạ... Tối thiểu ở cái thời gà lợn lên ngôi thì anh ta phải là Hội
viên Hội Nhà Văn Việt Nam Quý ơi...”
Định điện thoại trao đổi với anh
Phạm Khang là tôi làm thơ chỉ để giao lưu, giải trí với bạn facebook và bạn
thơ, bạn facebook viết cảm nhận về thơ của tôi vì họ thích các bài thơ đó, họ
vô tư và trong sáng với thơ. Nhưng tôi nghĩ, chuyện mấy người hám danh “đặt bài
khen thơ” là có thật nên Phạm Khang mới “suy ra” như thế, hơn nữa, tôi vô tình
“mắc lỗi” với Phạm Khang khi vào làm việc với Nhà xuất bản Thanh Hóa năm 2009,
đã đề nghị với Nhà xuất bản là các bản thảo về Văn hóa Tâm linh của Công ty Văn
hóa Bảo Thắng thì biên tập viên chỉ sửa lỗi chính tả, chỗ nào không hiểu thì
điện thoại cho tôi, không tùy tiện sửa chữa câu chữ vì người không có kiến thức
chuyên môn mà động bút biên tập sẽ rất nguy hại khi ra sách. Giám đốc Nhà xuất
bản (Bùi Cao Tiêu) trấn an tôi là biên tập viên Phạm Khang đã ra mấy đầu sách,
trong đó có đầu sách về Tướng thuật nên tôi có thể an tâm về trình độ của biên
tập viên. Tôi nói đã đọc cuốn sách đó và anh Phạm Khang cóp nhặt bài vở từ vài
cuốn sách, sắp xếp lại thành bản thảo mới rồi đứng tên tác giả, trong khi khái
niệm Văn hóa Tâm linh là phạm trù rất rộng, nhiều sắc thái và có những trường
hợp hình thức, sắc thái thay đổi rất linh hoạt, đòi hỏi người nghiên cứu hoặc
thực hành nghi thức tín ngưỡng phải có khả năng “Thiên định” mới có thể nhập
tâm, khai triển nên không phải cứ chịu khó đọc là sẽ tiếp thu được. Người không
thực sự có kiến thức về lĩnh vực này mà biên tập bản thảo sẽ giết tác giả, giết
bạn đọc. Lúc đó, tôi không biết Phạm Khang đang cầm bản thảo cuốn "Tử Vi
Kiến Giải" (tôi viết) đứng bên ngoài. Khi Phạm Khang bước vào, tôi rất
ngại, dù trao đổi của tôi với Giám đốc Nhà Xuất bản là đúng, là cần thiết,
không có ác ý nhưng những lời bộc trực đó vô tình đã làm tổn thương lòng tự
trọng của Phạm Khang nên khi đọc những bình luận Phạm Khang “trao đổi” với bạn
facebook, tôi có chút bực nhưng trấn an lòng: Thôi, coi như là anh ấy trút
giận “món nợ” từ năm xưa.
Điện thoại cho Vũ Thị Hương Mai, tôi
thật lòng:
"Mai ơi, anh làm thơ cho vui thôi. Khen đúng, chê đúng, chê sai, đều
quý, đều đáng trân trọng. Chỉ có khen sai mới đáng sợ, Mai à!".
Bẵng đi vài tháng, đến ngày 13 tháng
2 năm 2017, Vũ Thị Hương Mai gửi qua email bài viết "Vài lời với ông nhà
thơ Phạm Khang" về những bình luận của Phạm Khang trên trang facebook Tôi
Yêu Hưng Yên ngày 14 tháng 8 năm 2016 nhưng tôi không đưa bài lên trang vì thấy
ngữ điệu của bài viết đã vượt quá phạm vi tranh luận văn học nghệ thuật.
Rồi đến ngày 16 tháng 3 năm 2017,
tôi nhận được email của nhà thơ Chử Văn Long, hồi đáp những bình luận của nhà
thơ Phạm Khang về những cảm nhận của ông với bài thơ "Bạn Quan".
Ông trần tình:
"Tôi bình bài thơ “Bạn Quan” vì vô tình đọc bài thơ “Bạn Quan” của Đặng
Xuân Xuyến trên báo mạng, điện cho Xuyến, thật lòng khen bài thơ hay.
Xuyến cười bảo tôi: Chú thấy hay thì chú viết tặng "Bạn Quan" vài
dòng đi. Quen biết Xuyến đã hơn 19 năm, trà dư tửu hậu cùng nhau cũng nhiều,
biết Xuyến không thích người khác khen xã giao, khen không đúng nên khi bình
thơ Xuyến tôi đã kiệm lời. Vì thế mà nhà thơ Nguyễn Đăng Hành mới phàn nàn
tôi mượn chuyện bình thơ để nói chuyện xã hội mà không bình hết cái hay của bài
thơ "Bạn Quan". Vậy anh Phạm Khang hãy chỉ rõ bài thơ "Bạn
Quan" đã mượn ý người xưa và cũ, nhạt thế nào? Tôi nịnh Đặng Xuân Xuyến ở
điểm nào để bạn đọc cùng nghe."
Và có chút rầu lòng về cách ứng xử
của lớp nhà thơ trẻ:
"Chê khen bài thơ đã đưa lên mạng tùy quyền từng người nhưng giá anh Phạm
Khang phân tích, dẫn luận cho người khác thấy được đâu là ý của người xưa, đâu
là cũ, là nhạt... còn đưa ra những nhận định chẳng ai rõ ý như thế là ác tâm,
nói lấy được."
Tôi cũng định không đưa bài
"Gửi 2 anh Phạm Khang và Nguyễn Quý Mậu" lên blog Trang Đặng Xuân
Xuyến nhưng nghĩ đi nghĩ lại, nếu không đưa bài lên blog Trang Đặng Xuân Xuyến
thì thật không công bằng với nhà thơ Chử Văn Long nên tôi đã post bài lên trang
cùng với bài "Vài lời với ông nhà thơ Phạm Khang" của tác giả Vũ Thị
Hương Mai.
Thật tiếc là "những thế lực thù
địch" đã đánh phá blog Trang Đặng Xuân Xuyến nên facebook chặn truy cập từ
facebook nên tôi không dán được đường link 2 bài viết trên để Quý vị đọc giải
trí. Nếu Quý vị nào quan tâm, xin tìm đọc 2 bài viết trên từ google.
*.
Hà Nội, sáng 14 tháng 07-2021
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VÀI CHUYỆN VỀ
COMMENT TRÊN FACEBOOK
*
Mấy hôm trước, đọc comment của nhà thơ
Đồng Thị Chúc: "Có nhiều nhà thơ
muốn cách tân thơ, muốn "cải tiến" thơ, có người muốn cải tiến về nội
dung, có người muốn cải tiến về sử dụng từ ngữ... Điều tiếc là người đọc chưa
thích ứng được với sự "cải tiến" đó nên dần xa lánh thơ, họ không hào
hứng khi nhìn những trang thơ trên báo hay sách thơ trên quầy.", tôi
chợt nhớ có lần cháu tôi, Đặng Quang Hiệp, viết trên facebook thế này:
"Xác chữ rơi
Con mèo lười
Nhìn chuột ve vẩy đuôi bới chữ"
Lần đấy, định comment trêu Đặng Quang
Hiệp: - "Cháu bị như thế này lâu
chưa? Bác sĩ kê đơn thuốc thế nào?" vì biết vốn chữ nghĩa của cháu
cũng chỉ đủ để dùng trong giao tiếp mưu sinh nhưng đọc những bình luận của mấy
nhà thơ có nhiều thơ đăng báo Trung ương, báo Văn Nghệ của Hội Nhà văn (có nhà
thơ tên Nguyễn L. ở xứ Huế, còn tranh thủ vồn vã khoe: “Với 7 tập thơ của tôi đã in có 9 giải thưởng trong nước, 30 bài thơ
được các nhạc sỹ nổi tiếng phổ nhạc như cố nhạc sỹ bộ trưởng Văn hóa Thông tin
Trần Hoàn... và các nghệ sỹ nổi danh qua nhiều thế hệ từ năm 1979 đến nay hát
như Thu Hiền, Kiều Hưng, Trung Đức, Trọng Tấn... và có 7 bài báo đã viết về các
tập thơ của tôi - cũng đủ chứng minh thơ tôi thế nào rồi - chỉ vậy không cần ai
phải khen thêm nữa.”) ... hết lời khen ngợi: "Hay quá Đặng Quang Hiệp ơi!" "Đặng Quang Hiệp đúng là phù thủy của con chữ!". "Đặng Quang Hiệp độc nha! Tuyệt đỉnh tài sử
dụng câu chữ!" "Tứ mới, lạ
và độc lắm thi sĩ ạ!"... khiến tôi bối rối... rồi rụt rè e ngại nhắn
tin hỏi Hiệp: - "Cháu viết: "Xác chữ rơi / Con mèo lười / Nhìn chuột
ve vẩy đuôi bới chữ" có nghĩa gì thế?".
Hiệp điện thoại cho tôi, hô hố cười: -
"Chú lại trêu cháu. Chú thừa biết cháu viết linh tinh chứ có biết gì thơ
văn đâu mà ý với chả nghĩa... ".
Nghe Hiệp nói vậy tôi thở phào vì may
quá tôi chưa comment khen hay chê mấy câu “thơ” được phong là "Tuyệt đỉnh tài sử dụng câu chữ!"
của cháu. Bất giác tôi nhớ một “trạng thái” khác cũng khá “đặc biệt” của Đặng
Quang Hiệp: "Người đọc không hiểu
tác giả viết gì. Tác giả cũng không biết mình viết gì. Nhưng mọi người cứ khen
nhau ngậu xị.". Ở statuts này, Đặng Quang Hiệp cũng nhận được vô số
lời ngợi khen của mấy nhà thơ nhà văn có tên trong hội nhà văn Việt Nam là:
"thấm lắm", "Đặng Quang Hiệp thâm thúy kinh khủng",
"Nhà thơ sống ở thủ đô có khác, câu
chữ sang trọng và bao hàm những triết lý sống cao siêu"... Có lẽ văn
sĩ Thái Quốc Mưu đã đúng khi ông viết: “Hiện nay có nhiều người làm thơ cố tạo
ra một vẻ mới lạ để gây sự chú ý của người khác và họ gọi đó là thơ cách tân,
thơ hậu hiện đại. Còn người khen thơ, họ khen cũng để cho người khác nghĩ họ là
kẻ biết thưởng thức thơ. Thực tế họ chẳng biết gì cả.”.
Tôi rất ít comment dưới status của bạn
facebook vì ngại lỡ hiểu sai rồi comment sai hoặc “bộc bạch” thẳng quá sẽ mất
lòng bạn facebook. Đã mất khá nhiều bạn (cả trên facebook và ngoài đời) vì tính
thẳng ruột ngựa của mình nên tôi ý thức hạn chế comment dưới status của bạn
facebook nhưng không hiểu sao nhiều lúc cứ comment thẳng tuột những suy nghĩ
trong đầu. Ví dụ như khi đọc bài thơ "Bà Van Ga" của nhà thơ, nhà báo Phạm Đức Mạnh, thấy mọi
người khen bài thơ những lời chất ngất: “Bài
thơ viết về nhà tiên tri Vanga thật tuyệt với ngôn ngữ thơ xuất thần”, “Nhà thơ Phạm Đức Mạnh hội đủ Tâm -
Đức - Tầm”, “Đọc bài thơ thăng hoa
tri thức!”,... Tôi ngạc nhiên: Sao người ta comment dễ dãi thế? Khen như
vậy khác gì là dối mình, dối bạn? Có khen xã giao, khen lấy lòng bạn facebook
thì cũng nên nghĩ tới phản ứng khi đọc của người khác chứ? Định lướt sang bài
khác thì đập vào mắt tôi dòng bình luận của nhà thơ Nguyễn Vũ S.: - “Thơ hay, đầy ẩn dụ về "những cái chết
đã được báo trước". Như mất nước, khô hạn thiếu nước đồng bằng sông Cửu
Long...” thế là tôi comment phản hồi rất thật: - “Thôi thì thơ hay hay không không bàn vì còn phụ thuộc vào “cảm nhận”
của mỗi người hoặc khen hay vì xã giao, vì “áo thụng vái nhau” nhưng chỉ vì bài
thơ có 2 chữ “thiên tai” mà còm lấy được là “đầy ẩn dụ về "những cái chết
đã được báo trước". Như mất nước, khô hạn thiếu nước đồng bằng sông Cửu
Long...” thì thật không nên chút nào.”. Sau bình luận đó, trên trang blog
cá nhân của tôi (Trang Đặng Xuân Xuyến) “được đón nhận” lời “góp ý” rất “đã
tai” của “bạn đọc” ẩn danh (đừng thích thể hiện): “Kinh nhỉ. Thích thể hiện thế nhỉ. Nhận xét cứ như đúng rồi ý:
"Thôi thì thơ hay hay không không bàn vì còn phụ thuộc vào “cảm nhận” của
mỗi người hoặc khen hay vì xã giao, vì “áo thụng vái nhau” nhưng chỉ vì bài thơ
có 2 chữ “thiên tai” mà còm lấy được là “đầy ẩn dụ về "những cái chết đã
được báo trước". Như mất nước, khô hạn thiếu nước đồng bằng sông Cửu
Long...” thì thật không nên chút nào." Biết thì hãy nói còn không biết thì
dựa cột mà nghe đừng đã ngu còn cố tỏ ra nguy hiểm.”. Cũng sau bình luận
đó, danh sách bạn facebook của tôi hao hụt thêm mấy "bạn" tưởng như
đã là chí cốt.
Lại như lần tình cờ đọc một status của
nhà văn nọ từng làm Giám đốc một Nhà xuất bản, thông báo một truyện ngắn của
ông lọt vào danh sách 10 truyện ngắn được bạn đọc yêu thích nhất năm.... trên trang
web văn nghệ X, tôi đã vô tư comment: -“Chúc
mừng anh! Nhờ statuts của anh, hôm nay em mới biết tới trang web này.”. Thế
là nhà văn nọ hủy kết bạn rồi “chặn” nick facebook của tôi dù trước đó anh
nhiều lần vồn vã trao đổi messenger với tôi "những lời gan ruột" về
chuyện văn, chuyện đời.
Hay khi đọc bài "Trải qua một cuộc bể dâu... Đọc Huyết Ngọc,
tiểu thuyết của Tống Ngọc Hân, Nhà xuất bản Phụ Nữ 2015" trên
facebook Tống Ngọc Hân của tác giả Bùi Việt Thắng (Phó Chủ tịch Hội đồng Lý
luận Phê bình Hội Nhà văn Việt Nam) có những câu viết rất vội, kiểu: "Nhân vật là cốt lõi của tiểu thuyết, thiếu
nó tác phẩm sẽ trở nên chống chếnh thậm chí hụt hơi.". Tôi đã thẳng
ruột ngựa comment: Trời! Không có nhân vật thì sao gọi là tiểu thuyết, là tác
phẩm văn học mà nhận định "thiếu nó tác phẩm sẽ trở nên chống chếnh thậm
chí hụt hơi"?! mà quên nghĩ tới phản ứng của nhà văn Tống Ngọc Hân vì tác
giả Bùi Việt Thắng là nhà phê bình văn học tên tuổi, đã "ưu ái" viết
giới thiệu tác phẩm của chị với bạn đọc. Có lẽ Tống Ngọc Hân đã gỡ bỏ status đó
hoặc xóa bình luận của tôi để tránh sự khó xử của chị với bạn đọc, nhất là với
tác giả Bùi Việt Thắng.
Thật hiếm người như văn sĩ Trần Thị Hồng
Châu lại tiếp nhận vui vẻ comment thẳng đến khó nghe của tôi dưới status chị
cảm nhận bài thơ “Gởi buồn cuối năm”
của nhà thơ Kha Tiệm Ly: “Tôi mới có
duyên đọc thơ của Kha Tiệm Ly được mấy bài và mấy bài đó tôi đều thích chất
ngông mà không nghênh, bi mà hùng tráng, đau mà hào sảng trong thơ của ông. Bài
thơ này cũng vậy, cũng những nét rất riêng của thơ Kha Tiệm Ly. Đọc bài viết
của văn sĩ Hong Tran, tôi thích cách cảm thơ văn mới lạ của chị nhưng có lẽ vì
chị quá yêu mến tài thơ của nhà thơ Kha Tiệm Ly nên chị múa bút đẹp quá. Bài
thơ là tâm trạng nhức nhối, đau đớn và tuyệt vọng của một đấng nam nhi trước
hiện trạng đau thương của đất nước. Chỉ vậy thôi, không là những dự cảm, tiên
tri như văn sĩ Hong Tran đã phóng bút. Vì yêu những trang viết của chị nên chia
sẻ đôi dòng trái ý, mong chị đừng giận.”. Sau bình luận đó, hình như mến
tính thẳng ruột ngựa của tôi nên chị năng ghé thăm trang facebook của tôi hơn
và thường để lại những comment cũng rất thẳng.
*.
Hà Nội, 01 tháng 11-2021
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHÚT TẢN MẠN VỀ NHÀ THƠ
NGUYỄN HƯNG HẢI
*
Ngày 1 tháng 6 năm
2021, nhà thơ Nguyễn Hưng Hải viết "tâm thư" trên trang facebook cá
nhân ở chế độ công khai: - "Người
làm thơ bây giờ cô đơn lắm, làm thơ về Bác Hồ lại càng cô đơn. Chả thế mà một
số người thân quý đã phải khuyên Nguyễn Hưng Hải đừng viết về Bác Hồ nữa. Và có
một sự thật là những bài thơ viết về Bác Hồ, Nguyễn Hưng Hải gửi cho các báo,
tạp chí, kể cả các báo Đảng ở Trung ương và các địa phương ít khi được đăng
lắm. Thế mà đâu đâu cũng bảo học tập và làm theo Bác Hồ. Không hiểu sao nữa!?"
Đọc những ấm ức rất
hồn nhiên như thế mới thấy nhà thơ Nguyễn Hưng Hải kính yêu Bác Hồ là thật.
Rồi nhà thơ Nguyễn
Hưng Hải cũng lại rất hồn nhiên comment trải lòng với bạn thơ về sự "thờ ơ
rất đáng trách" của các tòa soạn với các sáng tác mới về Đảng, về Bác của
anh: - "Có một số người không viết
được nên vì đố kỵ và tức quá nên mới không thích ai viết về Đảng và Bác Hồ, kể
cả một số người làm biên tập cũng vậy."
Khi đọc những ấm ức
của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải, nhà thơ Khang Quốc Ngọc đã chia sẻ qua messenger
với tôi: - "Thơ ông Nguyễn Hưng Hải
viết về Đảng, Bác thô và mòn sáo, chỉ là thơ tuyên truyền, vậy mà nói dỗi như
trẻ con thì thật là buồn cười."
Quả đúng là thơ
Nguyễn Hưng Hải viết về Đảng, Bác thô và sượng lắm, hệt như những câu học thuộc
lòng để trả bài lấy lệ:
"Cả dân tộc này, ai chẳng là cháu con của Bác
Đã là cháu con, ta phải biết làm gì
Để không thẹn với Người, cả những khi phải
đương đầu đối mặt với cái xấu, cái ác
Cứ sống thật với mình sẽ được Bác chở che…"
(Sống thật với
mình)
"Giá như Người có vợ, có con, có cuộc sống gia
đình
Vợ chồng con sáng nay đã được cùng sẻ chia, an ủi
Bởi vợ chồng con cũng có những nỗi đau không dễ nói
Sao một người làm thơ hay như Bác lại có thể không
rung động trước người nào?"
(Vợ chồng con chụp
ảnh trước lăng Người)
“Bác cũng giống Lê nin, Cac Mac
Làm đổi thay thế giới, mỗi con người
Trong đêm đen có được ánh mặt trời
Không có Bác không đường đi, chân lý”
(Khai sinh ra Đảng)
Đấy không phải là
thơ mà là những câu văn nói tùy tiện, dễ dãi, trong khi thơ tình thì anh trau
chuốt câu chữ, anh dụng công kỹ lưỡng thi tứ, anh viết bằng sự thao thức của
trái tim... nên có kha khá bài bạn đọc yêu thích. Tôi thật khó hiểu về điều đó
nên có mấy dòng chia sẻ trong bài "Vài
cảm nhận về 2 bài thơ viết về chiều 30 Tết":
"Với "Chiều Ba Mươi Tết" của Nguyễn
Hưng Hải thì anh cũng dùng thể thơ lục bát để viết về Mẹ và mẹ của anh cũng là
người mẹ nông dân của nắng mưa tần tảo.
Những câu thơ thật
hay, thể hiện kỹ thuật tay nghề cao và tài sử dụng câu chữ của Nguyễn Hưng Hải
trong bài thơ "Chiều Ba Mươi Tết"
khá nhiều: - "Gió ơi đừng thổi rỗng
trời / Đồng không ai biết mẹ tôi nhọc nhằn" / "Một đời cấy mãi chưa
xong / Mẹ đi lui đến lưng còng còn lui / Nhẹ nhàng đon mạ ấy thôi / Mà bao gồng
gánh khóc cười đăm đăm" / "Đồng quê bóng mẹ hút chìm / Chiều ba mươi
vẫn đi tìm mùa xuân"…
Đọc những câu thơ
tinh tế, giàu thi ảnh, thi tứ như thế tôi lại thấy tiếc khi đã vô tình đọc phải
những câu "thơ" không biết nên gọi là phá thơ hay giết tiếng Việt, kiểu
như anh đảo chữ: "Giữa chang chói
Người là dòng nước mát" hoặc những câu anh viết lấy được: “Bác cũng giống Lê nin, Cac Mac / Làm đổi
thay thế giới, mỗi con người / Trong đêm đen có được ánh mặt trời / Không có
Bác không đường đi, chân lý”....), trong bài thơ: "Khai Sinh Ra Đảng"."
Tôi viết thẳng thắn
như thế vì tôi đã lỡ yêu mấy bài thơ tình rất hay của anh, nên tôi muốn cũng
được đọc những bài thơ anh viết về Đảng về Bác từ sự thao thức thật sự của trái
tim nhà thơ Nguyễn Hưng Hải, để những bài thơ đó đứng được trong trí nhớ bạn
đọc, hoàn toàn không vì động cơ chính trị như anh đã viết tố cáo.
Đã xuất bản gần 20
tập thơ viết về Đảng về Bác, là thành quả của sự lao động cần mẫn rất đáng trân
trọng của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải. Tôi mới đọc mấy tập thơ anh đăng tải trên
trang facebook cá nhân, cũng đã kịp tìm được một số bài thơ viết bằng sự trăn
trở của tình yêu với Đảng, với Bác của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải. “Chi bộ xóm tôi” là một trong số mấy
bài thơ đã tìm được đó:
CHI BỘ XÓM TÔI
- Nguyễn Hưng Hải -
.
Bao nhiêu người đã làm thơ về Đảng
Tôi dám đâu qua mặt những thi hào
Đêm bố nằm không ngủ được vì sao
Chi bộ xóm có người xin miễn họp
.
Chi bộ xóm toàn anh em, chú bác
Dễ cho qua nguyên tắc, dễ xuôi chiều
Cuộc họp nào cũng kiểm điểm, cũng nêu
Sao chưa hết đói nghèo, con thất học
.
Tuổi thơ tôi dưới bóng tre còi cọc
Nấp sau nhà nghe họp cứ buồn theo
Xóm làng đông sao chi bộ lèo tèo
Tranh nhau nói mà không ai chịu hiểu
.
Chi bộ xóm họp trong hơi men rượu
Nói đâu đâu toàn chuyện ở trên giời
Trong mái nhà lợp cọ có cha tôi
Từng chạy chỗ vì mưa rơi ướt mặt
.
Chân lấm đất mà lơ mơ về đất
Cây con gì ai nói cũng chung chung
Nghị quyết được mùa mà đồng trắng, nước trong
Chi bộ họp để cho xong việc họp
.
Chức Bí thư cũng gần như cắt lượt
Chẳng ai mơ chức tước xóm dân cày
Qua rất nhiều biểu quyết lắm giơ tay
Xóm vẫn nát, nhà đảng viên vẫn giột
.
Năm tháng ấy đã thuộc về thuở trước
Bao người dân mất nước nghĩ suy gì
Nhắc chuyện này để ta nhớ, ta ghi
Lời Đảng, Bác trước khi vào cuộc họp.
*.
Hà Nội, 17 tháng 02-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VỀ BÚT DANH THÁI ĐẮC XUÂN
*
Đầu năm 1998, nhà báo kỳ cựu Trần Lâm
“nã” phát đại bác đầu tiên vào cuốn GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH (Nhà xuất
bản Y học - 1997, Đặng Xuân Xuyến chủ biên) do Nhà sách Bảo Thắng liên kết xuất
bản. Sau đó Cục Xuất bản ra quyết định thu hồi cuốn sách GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC
GIỚI TÍNH trên toàn quốc và “chỉ thị miệng” với các Nhà xuất bản về việc cấp
giấy phép xuất bản cho Nhà sách Bảo Thắng.
Ông Nguyễn Đình Nhã, quê ở Ân Thi, Hưng
Yên, lúc đó làm Cục trưởng Cục Xuất bản đã chỉ thị miệng cho các nhà xuất bản
không cấp giấy phép xuất bản cho tác giả Đặng Xuân Xuyến và các đề tài Nhà sách
Bảo Thắng đăng ký xuất bản để: "Thanh
lọc Nhà sách bát nháo ra khỏi nghề kinh doanh xuất bản phẩm.". Vụ
"GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH" chỉ là cớ để ông Nguyễn Đình Nhã
"dạy dỗ thằng Bảo Thắng" vì những "đầu nậu" sách có tên
tuổi ở Hà Nội - Sài Gòn đã lần lượt “đến chào ra mắt” khi ông mới chân ướt chân
ráo từ Sở Văn hóa Hải Hưng được Bộ Văn hoá nhấc lên đặt vào ghế Cục trưởng Cục
Xuất bản mà “thằng mất dạy" Đặng
Xuân Xuyến ở ngay tại Hà Nội cũng mãi không chịu "trình diện".
Vài tờ báo phía Nam (Tuổi Trẻ, Sài Gòn
Giải Phóng...) mấy tháng liền đăng bài chửi Đặng Xuân Xuyến là “Sơn Đông Mãi Võ”, “con nhà giàu, học chưa hết cấp 3 nhưng ngu dốt, học mãi không vào nên
bỏ học, bố mẹ cho tiền mở cửa hàng sách để đỡ hư hỏng nhưng hám danh đã thuê
người viết đứng tên tác giả để sĩ”... rồi gán tội: Tuyên truyền lối sống
bệnh hoạn của phương Tây để phá hoại thuần phong mỹ tục,... chỉ vì quan điểm
cởi mở nhưng đúng với quan điểm của các nhà khoa học trên thế giới của nhóm tác
giả: Tình dục là nhu cầu chính đáng của con người, không thuộc phạm trù đạo đức
nếu những hành vi tình dục đó không vi phạm pháp luật, không trái với luân
thường đạo lý của người Việt. Ròng rã mấy tháng trời, hầu như tuần nào báo in
(ngày đó chưa có internet) cũng có bài “ngợi ca" Đặng Xuân Xuyến với hầm
bà zằng các loại văn chửi. Cuối năm 1998, Tuổi Trẻ Cười còn “cưỡng giải” Trái
Cóc Xanh cho Đặng Xuân Xuyến để “gây quỹ”.
Ngày đó, mới tốt nghiệp Đại học Văn hóa
Hà Nội được vài năm, tôi đang mải kiếm tiền nên không nghĩ đến việc lưu giữ các
bài báo "chửi dạo" đó để sau này ra tập sách "NGHE... CHỬI
DẠO" làm kỷ niệm ngót nghét 20 năm tôi viết sách, làm xuất bản và kinh
doanh xuất bản phẩm!
Tổng Biên tập báo Biên Phòng lúc bấy giờ
là nhà báo Vũ Mạnh Tường biết tôi bị dằn mặt đánh hội đồng giữa các đầu nậu ở
Hà Nội đã lẳng lặng ra tay dẹp nạn đồng ca “chửi Đặng Xuân Xuyến theo Trần Lâm”
nên tôi tạm được “yên thân” để làm ăn.
Các Nhà Xuất bản cũng gần như đồng loạt
không cấp phép xuất bản cho tác giả Đặng Xuân Xuyến và những đề tài Nhà sách
Bảo Thắng đăng ký (lúc đó tôi chưa thành lập Công ty Văn hóa Bảo Thắng) theo
lệnh miệng của Cục trưởng Cục Xuất bản Nguyễn Đình Nhã. Ông Nguyễn Khắc Oánh,
Giám đốc Nhà Xuất bản Hà Nội khuyên tôi lấy bút danh để tạm thời “lách luật”
ngầm của Cục Xuất bản.
THÁI ĐẮC XUÂN được chọn làm tên tác giả
cho 25 bản thảo (100 truyền thuyết Việt Nam hay nhất, 100 sự tích Việt Nam hay
nhất, 100 truyện cổ tích Việt Nam hay nhất, 208 điều cấm kỵ với trẻ em, 217
điều kiêng kỵ với người cao tuổi,....) tuyển soạn, biên soạn, sưu tầm, giới
thiệu... và 3 chữ Thái Đắc Xuân đã giúp tôi vượt qua giai đoạn khó khăn khi mới
bước chân vào nghề kinh doanh xuất bản phẩm.
Sau này tôi mới biết, nhà báo Trần Lâm
"phang" GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH vì ông "ác cảm" với
quan điểm "quá thoáng" về tình dục của nhóm tác giả (nhưng mười lăm
năm trở lại đây thì những vấn đề về tình dục mà nhóm tác giả đề cập trong cuốn
GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH đã trở nên bình thường trong nhìn (thừa) nhận
của xã hội) thì mấy Nhà sách (đầu nậu) có thương hiệu ở Hà Nội nắm lấy cơ hội,
thuê vài nhà báo quây lại đánh GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH vì Nhà sách Bảo
Thắng mới trình làng vài năm đã "lấy" khá nhiều khách ruột của
"họ". Không may cho tôi, nhà báo Trần Lâm thuộc diện "cây đa cây
đề" trong làng báo chí nên xuất hiện thêm vài nhà báo "tranh thủ góp
vốn chửi dạo" cho thêm phần "nhộn nhịp".
Chú Nguyễn Văn Cừ, Giám đốc Nhà xuất bản
Y học vì vụ “Giới tính và giáo dục giới tính” mà phải bàn giao ghế giám đốc Nhà
xuất bản trước kỳ hạn 6 tháng. Khi tôi xin lỗi vì tôi mà Ông gặp hoạ, Ông cười
buồn: "Cháu bị họ hại, chắc bị tổn thất cũng nhiều. Chú đã nhận thông báo
bàn giao để chuẩn bị nghỉ hưu từ giữa năm ngoái, chỉ là bàn giao sớm hơn mấy
tháng thôi.".
----------
Mời nhấp chuột đọc thêm trên
facebook:
https://www.facebook.com/dangxuanxuyen/posts/2121657571321107
*.
Hà Nội, 19 tháng 02-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN VUI VỀ BÀI THƠ "VÀ TÔI"
*
Ngày 13 tháng 3 năm 2019, trên dòng thời
gian facebook của nhà thơ 16 vợ Nguyễn Đăng Hành đăng bài tự họa chân dung của
ông và chân dung một bạn thơ ông trân quý:
MỘT NGƯỜI
.
Một người
Đống vợ
Đàn con
Túp lều ọp ẹp
Héo hon một người
.
Một người
Ồn ã một thời
Trắng tay
Tay trắng
Một đời
Trắng tay
Vùi trong
Cát bụi
Đắng cay
Nửa khôn
Nửa dại
Tự tay
Chôn vùi!!!!!!
*.
NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
Dưới mấy dòng ngẫu hứng đó là lời bình
luận của Nhà Phê bình Văn học Châu Thạch:
“Đắng cay thì mặc đắng cay
Thằng nào bằng lão gọi ngay là thầy!!!”
Tôi nghĩ, có lẽ Nhà Phê bình Châu Thạch
biết đó là bài tự họa của Nhà thơ Nguyễn Đăng Hành nhưng chắc ông chưa đoán ra
chân dung thứ 2 là ai nên tôi comment tiếp phía dưới:
“Một người góc chợ la cà
Một người lẩn giữa cõi ma ú oà
.... Hehe anh trai Nguyễn Đăng Hành nhỉ!”.
Thế là Nhà thơ Nguyễn Đăng Hành đốp chát
luôn:
- “Xuân Xuyến quả bậc thiên tài
Còn ông Châu Thạch vưỡn ngài thi nhân
Vưỡn còn chữ nghĩa chữ nhân
Vưỡn còn cái đức cái tâm..... Ha!!!! Ha!!! Mô phật!”
Tôi không nhịn được cười, liền comment:
- “Kinh!
Đánh đá thế anh trai Nguyễn Đăng Hành?”
Kể từ đó, nhà thơ 16 vợ Nguyễn Đăng Hành
giận tôi, nhất quyết không nhấc điện thoại khi tôi gọi đến.
Bẵng đi thời gian khá dài thì tối 15
tháng 12 năm 2019, nhà thơ 16 vợ Nguyễn Đăng Hành điện đến tôi. Sau vài câu
chào hỏi, tôi vội thanh minh:
- Hôm trước mới comment 2 câu họa vui
với chân dung anh và chân dung chú Văn Thùy, chưa kịp viết nốt 2 câu em tự họa
về mình để góp vui cùng anh thì bị anh chửi ghê quá nên em không dám comment
tiếp.
Nguyễn Đăng Hành hề hề: - Tớ không giận
cậu nữa nên mới điện cho cậu nhưng cậu đọc 2 câu cuối tớ nghe nào?
Tôi ấp úng chống chế (vì tôi comment 2
câu đó góp vui chứ có ý thơ thẩn gì đâu): - Thôi để mai kia em post lên blog và
facebook cá nhân, anh vào đọc rồi comment góp ý luôn nhé.
Nguyễn Đăng Hành có vẻ bực nên giọng ông
hơi căng: - Tức là cậu lại xỏ mũi tớ! Cậu coi tớ như thằng hề, như con hát à?
Nghe câu “Cậu coi tớ như thằng hề, như con hát à?!”, tôi vội “phịa” luôn: -
Làm gì mà anh ầm ĩ lên thế? Thì 2 câu cuối đây:
Và tôi một kẻ mù lòa
Ngu ngơ đặt cược quan tòa xứ gian.
Thế nào? Được không anh?
Im lặng một lúc, Nhà thơ Nguyễn Đăng
Hành mới nhát gừng: - “Mày đểu! Quá đểu!
Nhưng đúng và thật lắm! Chả trách mày đéo có bạn!”. Rồi cụp máy. Tôi gọi
lại đến vài mươi cuộc, ông cũng không nhấc máy.
Chép vào đây bài thơ "VÀ TÔI"
để các tình yêu đọc giải trí:
VÀ TÔI
- Với Văn Thùy "di nhân" và
Nguyễn Đăng Hành -
.
Một người góc chợ la cà
Một người lẩn giữa cõi ma ú òa
Và tôi một kẻ mù lòa
Ngu ngơ đặt cược quan tòa xứ gian.
*.
Hà Nội, 15 tháng 12-2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
*.
Trưa 22 tháng 07 năm 2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
LẠI CHUYỆN VỀ "THÓI ĐỜI"
*
(Lược soạn lại vài trao đổi qua messenger với
bạn bè
sau khi post bài thơ
"Thói Đời" lên trang facebook cá nhân.)
Bạn nhắn tin hỏi: - Bài thơ "Thói
Đời" anh viết về nhà thơ Trần Mạnh Hảo hay triết gia Nguyễn Hoàng Đức?
Trả lời: - Nhân chuỗi "trả lễ"
của nhà thơ Trần Mạnh Hảo với bài viết "Trần Mạnh Hảo - Đôi cánh đại bàng
thơ dính nhúm lông gà" của tác giả Paul Nguyễn Hoàng Đức nên viết vài câu
"á đù...." về thói đời chứ không ám chỉ riêng ai.
(THÓI ĐỜI
Quen thói ỷ tài mặt vênh vang
Chửi Bắc chửi Nam chửi khắp làng
Mới nghe được nửa câu nói thẳng
Đã vội lu loa giọng điếm đàng.
*.
Hà Nội, tối 31 tháng 08-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN)
Bạn hỏi tiếp: - Anh nghĩ sao về chuỗi
phản ứng của nhà thơ Trần Mạnh Hảo?
Trả lời: - Nhớ lại năm xưa, cố nhà thơ,
nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo được bạn bè cho biết nhà thơ, nhà phê bình văn học
Phạm Đức Nhì viết bài "Về "bài thơ" Đồng dao cho người lớn"
chê "Đồng dao cho người lớn" là vè, không phải là thơ, ông chỉ mỉm
cười với bạn: - "Thế à?". Nụ cười mỉm và 2 chữ "thế à" đã
làm đẹp thêm hình ảnh vốn đã thực lớn, thực đẹp của nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn
Trọng Tạo!
Bạn lại hỏi: - Em thấy trên mạng rần rần
bàn tán nhà thơ Trần Mạnh Hảo xứng đáng là đại thi hào, là nhà thơ lớn của dân
tộc. Anh thấy thế nào?
Trả lời: Thơ Trần Mạnh Hảo tôi chưa đọc,
cũng chưa đọc truyện ngắn hay tiểu thuyết của tác giả Trần Mạnh Hảo nên không
mạn đàm.
Bạn hỏi tiếp: - Anh đọc Trần Mạnh Hảo ở
mảng nào?
Trả lời: - Tôi biết tác giả Trần Mạnh
Hảo khi tình cờ đọc phản biện của ông về thơ văn... Và thích đọc các bài viết
đó để giải trí dù nghe nhiều thông tin (chưa kiểm chứng vì không quan tâm) ông
hay dùng tiểu sảo "cắt ghép trích dẫn" làm "vũ khí" phản
biện và dùng yêu ghét cực đoan làm chủ ngòi bút...
Bạn lại hỏi: Anh thấy bài viết "Trần
Mạnh Hảo - Đôi cánh đại bàng thơ dính nhúm lông gà" của tác giả Paul
Nguyễn Hoàng Đức thế nào?
Trả lời: Nếu bỏ mấy chữ "dính nhúm
lông gà" thì không ai có thể lấy cớ để chê trách tác giả, bôi bẩn con
người Nguyễn Hoàng Đức vì đấy là bài viết công tâm Nguyễn Hoàng Đức dành cho
người bạn được tác giả trân trọng!
Bạn hỏi tiếp: - Nhưng cư dân mạng khá
nhiều người phản đối, thậm chí xúc phạm Paul Nguyễn Hoàng Đức bằng những câu
nặng nề?
Trả lời: - Người ta phản đối vì không
đồng tình với quan điểm của Nguyễn Hoàng Đức khi tiếp cận tuyển tập thơ Trần
Mạnh Hảo, chuyện đó rất bình thường. Còn những người la ó Nguyễn Hoàng Đức?
Phần vì tâm lý cuồng thần tượng, phần vì bới móc cho có chuyện để thỏa mãn tính
nhiều chuyện mà tám chuyện, phần vì hội chứng đám đông, và thêm nữa phần vì
ghét tính phách lối, ngông cuồng của Nguyễn Hoàng Đức mà trút bực.
Thú vị là bài viết "Trần Mạnh Hảo -
Đôi cánh đại bàng thơ dính nhúm lông gà" của Paul Nguyễn Hoàng Đức được cư
dân mạng tâm đắc và chia sẻ khá nhiều!
Bạn lại hỏi: Hình như nhà thơ Trần Mạnh
Hảo đã từng là “bạn” chí cốt của triết gia Paul Nguyễn Hoàng Đức?
Trả lời: Chuyện đó thì tôi không biết
nhưng tôi đã đọc mấy bài 2 ông tung hứng nhau thuộc hàng “Tam kiệt thi nhân
Việt Nam”, là “hàng hiếm khó kiếm” trong thi đàn đất Việt...
Bạn hỏi tiếp: Anh có ý định mua tuyển
tập thơ của Trần Mạnh Hảo?
Trả lời: Người ta chỉ bỏ tiền ra mua thứ
người ta yêu thích hoặc thấy cần thiết mà cả hai nhu cầu đó với tôi đều không
có.
*.
Hà Nội, chiều 07 tháng 09-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHÚT TẢN MẠN NGÀY CUỐI TUẦN
*
Chiều qua, vừa đọc xong statu của nhà
thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải
và comment với bạn bè của ông, tôi nguệch ngoạc vài câu chia sẻ với nhà thơ Lê
Đức Nghinh:
“Rất cảm động trước sự đáng yêu của nhà
báo, nhà thơ Nguyễn Hưng Hải! Đọc statu ngày 7 tháng 9 năm 2022 của cây viết
tài hoa Nguyễn Hưng Hải mà em cứ rơm rớm nước mắt:
“Tôi đã đọc không biết bao nhiêu lần
tuyển tập thơ của Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo. Và tôi phải thú thực là
tôi chưa dám đặt bút viết về tuyển tập của ông. Bởi tuyển tập này với tôi là
một tuyển tập thơ hay nhất nuớc Việt Nam, ít nhất là từ năm 1930 đến nay.
Ai có thù hận tôi thì tôi cũng phải nói
thật lòng mình, không phải chỉ với tuyển tập này mà chỉ với một trường ca, Đất
Nước hình tia chớp, Nhà thơ Trần Mạnh Hảo cũng đã quá xứng đáng để được trao
tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh
Các bạn không đồng quan điểm thì cứ lên
tiếng phỉ báng và ném đá
Tôi sẵn sàng đối chất, dù tôi chưa ngồi
với Nhà thơ tài danh Trần Mạnh Hảo một lần nào, ở bất cứ đâu, kể cả là ở đại
hội Hội Nhà văn Việt Nam năm 2005.”
Và bình luận của mấy bạn facebook của
nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải nữa, chỉ dăm ba chữ comment thôi mà làm cho
tâm trạng người đọc (là em) cũng rổn rảng theo bao la là những cảm động:
- Trần Mỹ:
“Nếu không có Cụ Võ Văn Kiệt can thiệp
thì mấy ông công an thành phố Hồ Chí Minh lúc đó nó nhốt Hảo rồi! Mà nếu thế
thì bây giờ làm gì mà các bạn có trong tay Tuyển tập thơ Trần Mạnh Hảo?”
- Bùi Văn Dung:
“Tôi đồng suy nghĩ với nhà thơ Nguyễn
Hưng Hải. Từ hôm có tập thơ tuyển của nhà thơ số 1 Việt Nam tôi say sưa đọc và
chiêm nghiệm.
Và chưa thể hiểu hết tầm cao trí tuệ của
nhà thơ gai góc này!”
- Đỗ Xuân Thu:
“Nhất trí với nhà thơ. Hay sửng sốt sởn
da gà luôn!”
Đấy anh! Đọc mà nước mắt cứ muốn lã chã
rơi, phải mím môi chặt lắm mới ngăn được dòng nước mắt ngân ngấn chực trào vì
may quá, hạnh phúc quá, tự hào quá... Việt Nam ta giờ đã có một tuyển tập thơ
để đời. Anh cố mua một vài cuốn mà đọc, rồi viết vài statu để em được đọc thỏa
thích nhé!”
Nhà thơ Lê Đức Nghinh
nhẹ thả mặt cười, giông giống với đận Đặng Quang Hiệp
khẩn thiết kêu gọi các nhà thơ, nhà văn “góp tiếng nói để bác Nguyễn Hưng Hải
không đơn độc trong sự nghiệp sáng tác thơ ca về Đảng và Bác Hồ” vì chắc phải đau
thắt tâm can nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải mới lên facebook viết statu than
thở: “Có một số người không viết được nên vì đố kỵ và tức quá nên mới không
thích ai viết về Đảng và Bác Hồ, kể cả một số người làm biên tập cũng vậy.”,
chỉ khác là nhà thơ Lê Đức Nghinh không comment hao hao đận đó: “Anh Đặng Quang
Hiệp thông cảm. Anh buồn thì tìm bác Nguyễn Hưng Hải mà giãi bày! Tôi không
hiểu và không quan tâm đến việc của người khác. Anh làm ơn cho tôi rút từ từ,
rút êm êm.” mà nhã nhặn: “Làm sao so bì với nhà thơ Bắc Hưng Hải được hả chú em!”,
rồi khuyên tôi phải biết lượng sức mình, đừng ép bản thân gắng học đòi theo anh
Nguyễn Hưng Hải mà khổ.
Chiều nay, vào xem tiếp phần bình luận,
đọc mấy câu comment nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải trao đổi với nhà thơ, nhà
báo, họa sĩ Trần Quang Đạo:
- "Anh em mình chỉ đáng xách dép
cho Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo. Anh có giận em cũng nói vậy.".
- "Thơ Trần Mạnh Hảo hay thật mà
anh! Anh không thích thơ anh Trần Mạnh Hảo à?"
Chả hiểu sao tôi cứ tủm tỉm cười mà
mường tượng như rõ mười mươi nhìn thấy cảnh anh Nguyễn Hưng Hải nghiêng nghiêng
đầu, hiêng hiếng mắt véo von với anh Trần Quang Đạo (Xóm Mơ Hồ):
-"Anh em mình chỉ đáng xách dép cho Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo."
rồi cong cong ngón tay áp út dư dứ về phía nhà thơ, họa sĩ, nhà báo ít nhiều
cũng thuộc diện "vua biết mặt, chúa biết tên" Trần Quang Đạo mà huỵch
toẹt ngửa bài: -"Anh có giận em cũng nói vậy.", để rồi chỉ sau in ít
phút, khi nhà thơ Trần Mạnh Hảo nhấp chuột thả like tán thưởng câu "Anh em
mình chỉ đáng xách dép cho Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo." thì nhà thơ,
nhà báo Nguyễn Hưng Hải liền phấn chấn hẳn lên như được tiếp thêm nguồn cổ vũ
lớn lao mà lảnh lót chắc nịch: -"Thơ Trần Mạnh Hảo hay thật mà anh!",
rồi cũng không quên tròn xoe 2 mắt ngơ ngác nhìn đàn anh Trần Quang Đạo mà hùi
hụi tiếc của: - "Anh không thích thơ anh Trần Mạnh Hảo à?"
Tôi giật mình phát hiện nhà thơ, nhà báo
tên tuổi Nguyễn Hưng Hải cũng na ná nét đáng yêu như ngài triết gia Nguyễn
Hoàng Đức đó là sự hồn nhiên của tâm hồn trẻ thơ nhét trong thân xác gã đàn ông
cao tuổi nhưng tôi không hiểu: Nguyễn Hoàng Đức sau vụ tai nạn suýt mất mạng
ông mới thành người như thế còn Nguyễn Hưng Hải có đụng độ tai nạn nào đâu mà
tính cách ông lại thành ra vậy?!
(À quên, chi tiết nhà thơ Trần Mạnh Hảo
thả like tán thưởng câu: "Anh em mình chỉ đáng xách dép cho Thi sỹ tài
danh Trần Mạnh Hảo." của nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải là thật 100%,
không phải tôi thêm thắt cho vui chuyện đâu ạ.)
*.
Hà Nội, chiều 10 tháng 09-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VỀ 2 CHỮ "TE TẺ"
TRONG BÀI THƠ "CHIỀU LẠ"
*
Khi viết bài thơ CHIỀU LẠ, tâm trạng tôi
lúc đấy lạ lắm: Có chút xốn xang, có chút bâng khuâng, có chút man mác buồn....
và cả nữa chút ngại ngùng mà vốn từ tôi biết ít ỏi quá, không tìm được từ nào
diễn tả tâm trạng lạ lẫm như thế nên tôi đã dùng 2 chữ “te tẻ” để tạm diễn tả tâm trạng buổi chiều rất lạ đó, hoàn toàn
không có ý sáng tạo ngôn từ gì cả.
CHIỀU LẠ
- tặng LL -
Sợ đêm về
quẩn gió
xáo xác khuya
Cố vét vớt nắng chiều rơi trên lá
Chênh chao thể nụ cười nhòe áo lạ
Te tẻ chiều
nhớn nhác
nhón chân qua
*.
Hà Nội, chiều 2 tháng 10-2016
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Không ngờ chỉ vì 2 chữ “te tẻ” ngẫu hứng dùng mà có mấy cuộc
“bút chiến” nho nhỏ đã xảy ra trên trang facebook cá nhân của mấy
"bạn" văn chương.
Khi đọc những tranh luận của nhà thơ
Phan Minh Châu (ngày 05 tháng 10 năm 2016) dưới bài viết của nhà phê bình văn
học Châu Thạch về bài thơ "Chiều
Lạ", ông cho rằng Đặng Xuân Xuyến "Chơi chữ kiểu này đọc chối lắm", "Chữ nghĩa gì lại mang tính đánh đố người đọc" "cố tình tạo ra cái mới mang tính phản cảm",
"Vớ vẩn như vậy mà cũng gọi là thơ."...
tôi thoáng buồn nhưng không hề giận vì đó là góc nhìn của nhà thơ Phan Minh
Châu về bài thơ "Chiều lạ".
Hơn nữa, bài thơ đã đăng công khai, khen chê là việc của bạn đọc, không nhà thơ
Phan Minh Châu thì có thể sẽ có người khác chê điều a điều b về bài thơ, đúng
thì tiếp thu rút kinh nghiệm, không đúng thì lấy đó làm răn... nên tôi không
comment tranh luận.
Rồi ngày 07 tháng 10 năm 2016, dưới bài
viết "Vài cảm nhận về nhà phê bình
văn học Châu Thạch" của tác giả Vũ Thị Hương Mai, tôi lại được đọc
những tranh luận "nảy lửa" của bạn đọc về 2 chữ "te tẻ". Lần này, "ấn
tượng" với tôi là những comment của nhà thơ Nguyễn Lợi, ông lớn tiếng phê
2 chữ "te tẻ" là "quái dị", "tối nghĩa" và Đặng Xuân Xuyến lợi
dụng "sáng tạo để mập mờ đánh lận
con đen làm què quặt đi tiếng Việt."... Đọc những comment nặng nề vì
áp đặt cực đoan như thế tôi thoáng nhẹ chút buồn nhưng cũng không comment tranh
luận vì khen chê bài thơ là quyền của người đọc.
Sau đó một thời gian, tôi tổng hợp cảm
nhận của bạn đọc về bài thơ "Chiều
lạ" với tinh thần khách quan và cầu thị, gửi đăng ở mấy trang web
văn nghệ với tiêu đề: "Bài thơ
"Chiều lạ" của Đặng Xuân Xuyến và những cảm nhận" với
chủ ý: Những tranh luận đó dù đúng hay sai cũng là những trao đổi thẳng, thật
những góc nhìn về bài thơ của bạn đọc, về cách sử dụng câu chữ nên cân nhắc kỹ
trước khi dùng.
*.
Làng Đá, sáng 18 tháng 9-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHẮC LÀ CHUYỆN GIAI THOẠI
*
Lâu rồi, đọc trên facebook, nhà văn
Nguyễn Quang Vinh kể chuyện đợt xét kết nạp Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam lần
đầu tổ chức tại Văn Miếu. Sau khi có kết quả bỏ phiếu, nhà thơ Trần Đăng Khoa
rón rén vào nhà vệ sinh điện thoại báo cho nhà văn Nguyễn Quang Vinh biết
ông vừa được xét kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam, giọng nhà thơ thần đồng cứ
lào thào rỏn rẻn vì sợ ông Hữu Thỉnh (Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam lúc bấy
giờ) đang đứng đái gần đấy mà "nghe
được thì chết.". Tôi cười, nghĩ chắc nhà văn Nguyễn Quang Vinh viết
giai thoại giỡn vui chứ chuyện đấy thì đâu đến nỗi nhà thơ Trần Đăng Khoa phải
rón rén rỏn rẻn vậy.
Chợt nhớ lần nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến
đến Nhà sách Bảo Thắng ở 179 phố Hàng Bông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội (tôi thuê
mặt bằng mấy năm 1996-1999) chào đổi sách cuốn "Chân dung và đối thoại" của nhà thơ Trần Đăng Khoa. Ngó
sinhe in 20.000 bản, tôi hỏi chị Lam Luyến: "Sao để sinhe cao thế chị? 5.000 hay 10.000 bản thôi, chứ để cao thế này
thì chết tiền nhuận bút à.". Chị Lam Luyến cười: -"Trần Đăng Khoa ranh ma lắm, không ngây thơ
như cái vỏ ngoài xù xì chất nông dân của Khoa đâu. Đưa bản thảo, Khoa yêu cầu
trả nhuận bút mức cao của 20.000 cuốn thì mới để Thanh Niên xuất bản, còn không
Khoa sẽ chuyển cho nhà xuất bản khác. Khoa nói "Chân dung và đối thoại"
sẽ in gấp 10 lần, 20 lần 20.000 bản, nhà xuất bản lãi lớn... Óc dân buôn như
thế, qua mặt Khoa làm sao được.". Tôi định hỏi chị có phải như lời đồn
là cứ có khách nữ đến thăm nhà thì dù là công việc hay thăm hỏi, thậm chí là cả
"đối tượng" được người mai mối dẫn đến "ra mắt" thì thần
đồng thơ Trần Đăng Khoa cũng nhất quyết cứ phải mở toang hết các loại cửa, bật
sáng hết cỡ các loại đèn rồi ngồi phải thật xa khách nữ, nói phải tông giọng
oang oang với khách nữ để người ở ngoài dù ở rất xa cũng biết tỏng đấy là
"cuộc gặp trong sáng lành mạnh",
nếu ai nhắc thần đồng thơ nói nho nhỏ đủ nghe hoặc vô tình khép cửa lại để
"mưa gió bụi bặm khỏi tạt vào nhà"
thì nhà thơ Trần Đăng Khoa dứt khoát sẽ mở toang lại các cửa mà cao tông giọng
nhắc nhở: "Chả có gì khuất tất mờ ám
ở đây mà phải đóng cửa nói nho nhỏ cho đủ nghe cả". Và chuyện xưng hô
khi tiếp khách nữ cũng rẩt lạ, nhà thơ thần đồng cũng quán triệt "quan
điểm" không gọi khách nữ là chị là em mà mặc định tất tật khách nữ hoặc là
“thím”, hoặc là “mợ” để khách nữ cùng dứt khoát rõ ràng "tư tưởng lành mạnh" khi giao tiếp với thần đồng thơ Trần Đăng
Khoa. Tôi nghĩ, chắc cũng lại là mấy chuyện mua vui bên mớ rau điếu thuốc chén
trà nên thôi không hỏi.
Chặp ấy, nhà thơ Trần Đăng Khoa còn làm
việc ở phố Lý Nam Đế nên cuối chiều ông thi thoảng qua nhà sách Bảo Thắng mua
sách. Lần thấy ông vào mua cuốn "Chân
dung và đối thoại", tôi nhắc nhân viên khi nhà thơ thanh toán thì
chiết khấu cho ông 50% theo giá bìa vì nghĩ ông mua "Chân dung và đối thoại" để tặng
bạn bè, người thân, người mến mộ... nên giảm giá như với khách mua buôn để ông
đỡ thiệt thòi.
Lần khác, nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến đến
chào đổi sách cuốn "Đảo chìm",
cũng là sách của nhà thơ Trần Đăng Khoa, tôi kể chị nghe chuyện nhà thơ Trần
Đăng Khoa mấy tháng nay tuần nào cũng qua nhà sách mua vài chục cuốn "Chân dung và đối thoại". Tôi
tấm tắc xuýt xoa: - Anh Khoa phải là
người tình nghĩa, quý trọng bạn bè lắm mới mua nhiều sách như thế để tặng....
Thì một khách hàng đang đứng chọn mua sách thủng thẳng chêm lời: -"Ông ấy mua để bán lại cho bạn đọc đấy anh ạ.
Nhà tôi bán nước ở cạnh cơ quan ông ấy, lính tráng ông ấy ra quán uống nước nói
ông ấy thuộc mẫu người ăn vào cân sắt mà ỉa ra cả cân mốt đinh, khiếp lắm!".
Thấy tôi lẩm bẩm: - Làm gì có chuyện đó... Thì vị khách khẳng định anh nói
thật, không hề góp chuyện mua vui. Nghe chuyện, nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến cứ
tủm tỉm cười.
*.
Hà Nội, tối 20 tháng 10-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
.
-----------------------------------
cập nhật 30/06/2023
Tôi rất thích đọc bài viết cuat bạn, mời các bạn xem >> Vì sao bạn nên Vệ sinh răng miệng sạch sẽ ?
Trả lờiXóa