CHUYỆN VĂN CHƯƠNG
(cập nhật ngày 11 tháng 10 năm 2024)
*
NHÀ THƠ GẠ BÁN THƠ
Anh điện đến hỏi:
- Này, sao thơ tôi, ông không chịu bán giúp? Ông thấy đấy.
Trên phây, bài nào của tôi cũng vài trăm like. Thơ thế, ông mà bán thì thôi
rồi, tôi khẳng định sẽ đắt như tôm tươi...
Anh cứ thao thao làm lão ngại, không biết trả lời anh sao nữa.
Thật lòng, cũng rất muốn bán giúp anh nhưng giờ có ai bỏ tiền ra mua thơ để
đọc? Nói thẳng sợ anh buồn, không nỡ, đành viện lý do này kia để anh đỡ buồn
thì anh lại trách là ích kỷ, là không có tinh thần đồng hương, đồng đội. Lão
vâng dạ rối rít để anh bớt giận nhưng hình như anh không chịu hiểu nỗi khổ của
lão nên cứ dồn:
- Ông có biết thơ của thằng Z không? Ông thấy thơ của nó thế
nào?
Lão thật thà:
- Anh ấy tặng em mấy tập thơ nhưng em mới đọc được dăm bài vì...
bận quá.
Anh gặng:
- Thế đọc, ông có hiểu gì không?
Lão sốt sắng:
- Có chứ anh...
Anh gạt luôn:
- Bậy! Bậy hết sức! Thơ đọc mà hiểu liền thì đéo phải là thơ! Thơ
là bậc thầy của nghệ thuật sử dụng ngôn từ, chữ nghĩa, đâu phải là cách ăn nói
bỗ bã, thiển cận của dân chợ trời mà cánh phàm phu tục tử đọc là hiểu liền...
Chết thật! Chết thật! Chả trách văn hóa đọc của nước mình ngày càng xuống cấp
trầm trọng đến thế...
Lão ỉu xìu như bánh đa nướng gặp phải trời mưa, chẳng biết nói
sao, chỉ ấp úng:
- Vâng, thưa anh… nhưng thơ là tiếng nói của tâm hồn, là ..
Anh gắt:
- Là... cái con vẹt! Ông biết đếch gì về thơ ca mà “ní với chả
nuận”. Mai tôi cho con bé nhà tôi đèo đến trăm cuốn, ông muốn nhét vào đâu thì
nhét...
Lão ngớ người, muốn nói rằng, anh ơi tha cho em, thơ anh em đọc
không hiểu thì biết "nhét" vào đâu... Nhưng đầu dây bên kia anh đã
kịp dập máy, Lão cứ mãi ú ớ, khiến cu con nhà lão hoảng hốt:
- Bố! Bố bị sao thế? Bố bị trúng gió à...?
- !!!
*
Hà Nội, 17 tháng 03 năm 2013
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
PHÚ TUỆ... LẠ LẮM!
Lần đầu gặp Phú Tuệ, mình rất ngạc nhiên. Trên facebook, Tuệ (hình
ảnh) thô ráp, nam nhi nhưng ngoài đời Tuệ (cử chỉ) lại dịu dàng, đằm thắm lắm.
Tuệ đi như nhón mũi chân, bước nhẹ nhàng, uyển chuyển, như sợ làm đau hạt cát,
hạt bụi. Nói chuyện, Tuệ cũng khẽ khàng, như sợ làm hỏng màng nhĩ của người bên
cạnh. Tóm lại, ở Tuệ có cái gì đó như là khập khiễng với khuôn mẫu của người
đàn ông nhưng lại có vẻ cũng không hẳn hợp dơ với khuôn mẫu của phái đẹp. (Có
lẽ, Tuệ sẽ là hình ảnh điển hình cho khuôn mẫu của người đàn ông ở cuối thế kỷ
XXI chăng?) Thế nên Tuệ dịu dàng và tốt tính lắm, Tuệ sống hết mình với bạn bè
lắm. Chẳng phải vì đọc những trang viết của Tuệ mà mình nghĩ vậy mà thực tế Tuệ
đã giúp mình mấy việc rất nhiệt tình, chu đáo, dù lúc đó, mình với Tuệ chỉ là
bạn mới quen trên mạng.
Tuệ cũng thật lạ. Trước, thi thoảng vào facebook của mình “này
kia” một chút, nhưng từ hôm đến nhà mình uống rượu, nó im hơi lặng tiếng hẳn.
Có lẽ, Tuệ giận vì hôm đó mình cứ tì tì uống, rồi say, rồi bảo nó lên tầng 3
uống nước với anh rể mình, rồi lảo đảo vào giường nằm ngủ; đến lúc nó về, nó
chào, mình vẫn mất “lịch sự” nằm trên giường ư hữ: - “Anh say quá. Chú thông cảm cho anh nhé.”? Trước khi đi ngủ, mình đã
xin lỗi nó là “anh vui quá nên say, chú
lên uống nước với bác Trần Tiến nhé. Khi về, nếu anh chưa tỉnh thì
chú khỏi cần chào tạm biệt.” Đã qua đời lính, lại là đàn ông, chẳng lẽ Tuệ
lại chấp nhặt đến thế? Hay do lúc uống rượu, mình cứ giục Tuệ lấy vợ, rồi nhanh
sinh con chứ để vài năm nữa sẽ “sịt” hẳn? Chẳng lẽ chuyện vợ con là vùng “kiêng
kỵ” của Tuệ nên Tuệ ghét những ai đả động đến? Ừ. Mà nếu là vậy, sao Tuệ không
nói thẳng một câu. Anh em mà! Hơn nữa, thời buổi này, cũng đâu còn nặng nề mấy
chuyện liên quan tới giới tính và tình dục?
Tuệ cũng dặn tìm cho nó mấy cuốn sách về phòng trị bệnh ung thư,
hôm nào tiện nó qua, nó xin. Sách đã tìm cho nó cũng gần 7 tháng rồi mà nó đâu
có quay lại?
Uầy… Cái thằng cu em Nguyễn Lê Đoàn này, lạ thế!
*
Hà Nội, 06 tháng 08 năm 2014
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
TRẬN RƯỢU NHỚ ĐỜI!
Một bận, không biết “cú” chuyện gì, Thắng (Nguyễn Toàn Thắng)
xuống nhà “gạ” LÃO lên Triệu Việt Vương “nếm” rượu. LÃO là thằng thích rượu,
khi uống, cứ tì tì chén 1 chén 1; đã uống là phải uống cho đã, phải “tưng tửng”
say mới chịu rời bàn. Còn Thắng, thuộc thành phần thêm người cụng chén cho rôm
rả nên LÃO lấy điện thoại, định gọi thêm chiến hữu thì Thắng cản: - “Hôm nay em có chuyện muốn nói với anh. Chỉ
anh em mình ngồi với nhau.”. Thấy lạ, nhưng nghĩ chắc cu em muốn tâm sự
chuyện gia đình, chuyện học hành, hoặc chuyện yêu đương... nên LÃO gật đầu.
Hết ly thứ 2, Thắng hít hơi dài, vẻ nghiêm chỉnh, thấp giọng: - Em
hỏi, anh nói thật nhé! Anh thấy em thế nào?
LÃO cười, nâng ly rượu lên định ực cái thì Thắng giữ lại, khẩn
khoản: - Em hỏi nghiêm túc đấy. Anh trả lời đi.
Nhìn thái độ của Thắng, LÃO thấy ngộ ngộ nên phì cười, bắn tung
tóe ngụm rượu ra bàn. Thắng cau mày, gọi ly khác, rồi giao hẹn: - Anh trả lời
em đã rồi anh em mình 100% chén này.
LÃO trố mắt nhìn Thắng. LÃO ngạc nhiên vì Thắng chưa từng thế
trong bàn nhậu. Đặt ly rượu xuống, LÃO hỏi: - Chú muốn hỏi anh về vấn đề gì? Cứ
chung chung thế, anh biết trả lời sao?
Thắng ngập ngừng: - Thì... Anh nhận xét thật vô tư... Em có thông
minh không?
Uầy... Cái thằng này! LÃO phì cười, trả lời:
- Không dưng lại hỏi anh câu đó? Anh em chơi bời, cơ bản gặp nhau
nơi quán xá, biết sao mà nói? Nhưng thật lòng, anh thấy chú là người sáng dạ,
lanh lợi và chân thật!
Thắng đứng dậy, oang oang giọng: - Bắt tay anh cái! Em đoán thế
nào anh cũng nói vậy!
Cụng ly 100% xong. Thắng gọi tiếp 2 ly, lại hỏi: - Thế anh thấy
anh Hoa thế nào?
LÃO thật lòng: - Cử chỉ của Hoa dịu dàng, mềm mại. Giọng của Hoa
hơi thím, hơi mợ. Nhưng Hoa là người trực tính, tốt tính! Chơi được!
Thắng gặng: - Anh thấy anh Hoa có “bị ái” không?
LÃO thoáng lăn tăn: “Thằng
này hôm nay sao vậy? Toàn chuyện ba láp ba xạo!” nhưng vẫn nhẹ nhàng: - Gặp
Hoa có 2 lần, anh sao biết Hoa “bị ái” hay không? Sách tướng nói, đàn ông mà
trông mặt như con gái, thường là đĩ lắm, chuyện “trai trên gái dưới” thuộc bậc
thầy. Nhìn eo ẻo nhưng chắc gì đã “ái”, có khi còn “hay” gái hơn mấy ông ngời
ngời nam tính.
Thắng vỗ đùi đét cái, giọng hỉ hả: - Đúng! Đúng! Lớp em gọi anh ấy
là Hoa mái nhưng sát gái lắm anh ạ! Bắt tay anh. 100% vì nhận xét của anh!
Ực cái hết ly rượu. Thắng gọi tiếp 2 ly nữa.
Thái độ khác thường, rất lạ của Thắng làm LÃO dè dặt: - Chú sao
thế? Hôm nay chú uống hơn mọi khi rồi đấy.
Thắng ấn ly rượu vào tay LÃO, giọng nghe chừng đã ngấm chút mềm
ướt, trơn trượt của chất cay: - Anh an tâm! Em sẽ đèo anh an toàn về tận nhà.
Giờ em hỏi tiếp một câu, anh phải trả lời thật đấy.
LÃO chột dạ, thầm nghĩ: “Thằng
em dại này cay cú chuyện gì đây? Chắc định mượn rượu để khai thác mình? Dại lắm
cu em. Lẽ ra, đợi anh tì tì thêm vài chén, rồi hãy túc tắc 100 % thì anh sẽ
“đứt cước”. Được! Chú định “chơi” anh thì anh cho chú gục, mà trận gục này anh
sẽ cho chú nhớ đời!”
LÃO cầm ly lên, xoay người, khinh khỉnh: - Uống được nữa không?
Uống xong ly này, chú ngủ luôn tại bàn, sớm mai anh lên đón nhỉ?
Thắng bật cười, quơ tay chém gió rất mạnh: - Anh coi thường thằng
em quá.
Rồi ực cái hết ly rượu.
Khoát tay gọi tiếp 2 ly nữa. Giọng Thắng bắt đầu có độ deo dẻo,
nhừa nhựa: - Nói thật, lẽ ra em đếch chơi với anh đâu. Nhưng anh biết tại sao
em lại xin làm chỗ anh không? Anh nói đi... Anh có biết tại sao không? Nói thật
nhé. Anh làm sao trả lời ngay được... Phải động não mười mấy ngày nữa, may ra
anh mới đoán được...
LÃO vừa bực, vừa buồn cười. Thầm nghĩ: “Thằng em dại này, đúng là ngựa non háu đá! Hôm nay, anh sẽ cho chú trận
nhớ đời, để chú rút kinh nghiệm.”
Vân vê ly rượu, xoay xoay vài vòng, rồi nâng lên, khẽ chạm môi,
LÃO hít hà cái thật sâu, giọng cà tửng, cà tửng: - Sao anh biết được! Chú giấu
kín trong lòng, thánh cũng chả biết, nói gì anh! Nào! 100% chén này để anh đoán
thử xem có trúng không?
Thắng cười cười, tay khoắng gió: - Uống thì uống, chứ anh làm sao
mà đoán được... Nào! 100% thì 100%!
Ực! Ực! Thế là xong ly rượu.
Thắng lại khoát tay: - Ê, phục vụ! Cho 2 ly nữa... 2 ly nữa...
Nhanh!
LÃO cười thầm: “Thằng em
dại! Rượu bắt đầu nhảy múa rồi. Chuẩn bị tinh thần, anh cho mày đứt....”.
Rồi giơ tay đón 2 ly rượu từ cậu phục vụ, LÃO cũng líu nhíu: - Ơ...Cái cậu
này...2 ly...2 ly là 4 ly...sao chỉ có 2 ly?. Cậu... coi thường anh Thắng quá.
Gườm gườm nhìn cậu phục vụ, Thắng nhấc ly rượu, ngửa cổ ực cái,
rồi khoát tay: - 2 ly... 2 ly là 4 ly.... Mày coi thường anh Thắng mày quá.
Mang 2 ly... 2...ly nữa ra đây...
LÃO tủm tỉm cười rồi lại líu nhíu phụ họa: - Ơ... Cái cậu này...
Nhanh...nhanh lên... 2 ly...tiếp 2 ly nữa để các anh còn tâm sự...
Thắng khục khục đầu, giọng cố tỉnh: - Hỏi thật nhé. Thế... từ nãy,
anh đã nghĩ ra chưa?
LÃO nhìn Thắng, lắc đầu. Thắng vỗ đùi đét cái, cười đắc thắng: -
Biết ngay mà! Anh làm sao mà nghĩ ra được... Anh biết tại sao không? Vì nhìn
anh rất ngứa mắt! Anh có biết vì sao nhìn anh ngứa mắt không? Vì anh rất kiểu
cách, rất kiêu ngạo.... Nói chung là ngứa mắt, rất ngứa mắt... Chỉ muốn đấm một
cái, không, phải vài cái thật mạnh vào mặt anh mới đỡ ngứa mắt...
LÃO nóng mặt. LÃO muốn thọi quả đấm vào mặt thằng em cho hả giận.
Nhưng nhìn dáng ngồi xiêu vẹo, ánh mắt chuyển dần sang lờ đờ của nó, LÃO chùng
lòng, LÃO thấy mình có lỗi. LÃO thả lỏng hai bàn tay, hít hơi thật sâu, rồi
bảo:
- Ừ. Thế giờ chú còn muốn đấm anh vài phát cho hết ngứa mắt không?
Thắng rướn mắt, rè giọng: - Anh hỏi ngu thế? Giờ là anh em, sao
lại ngứa mắt?
Biết Thắng đã ngấm rượu, không làm chủ được mình, LÃO dừng cuộc
nhậu, dìu Thắng ra xe.
Bước ra cửa, Thắng ghé tai LÃO, cằn nhằn: - “Anh kéo thế này, làm em bẽ mặt với mọi người. Có tí rượu, đã say sao
được.”. Rồi xoay người, đối diện với LÃO, Thắng gật gù, gật gù: - “Em nói thật... em... em...”. Rồi: - “Ợ...Ợ...Ợ...”. Một mớ “sản phẩm” của bữa
nhậu từ miệng Thắng thốc tháo xối vào người LÃO...
Ôm chặt LÃO, Thắng lẩm bẩm:
- Em xin lỗi! Em say rồi anh ơi....
Xoay người, dìu Thắng ra xe, LÃO nhăn mặt, thấy một vệt thẫm bên
ống quần của Thắng đang loang dần, loang dần, chảy dài xuống đất...
*.
Hà Nội, ngày 16 tháng 07 năm 2015
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
DỊCH GIẢ ĐOÀN MẠNH THẾ:
DAO SẮC KHÔNG GỌT ĐƯỢC CHUÔI
Năm 1998, lần đầu gặp, thấy anh phong độ, trẻ trung, nghĩ anh chắc
chỉ ngoài bốn mươi tí ti nên gọi anh xưng em ngọt sớt. Mãi sau này biết tuổi,
ngại quá, xin chuyển sang xưng cháu gọi chú cho phải đạo thì anh gạt: - “Đừng gọi tớ là chú, già lắm. Tớ hơn cậu chưa
đến 30 tuổi, đang quen anh anh em em, chuyển sang xưng hô chú cháu nghe buồn
cười...” . Ừ. Tặc lưỡi, cũng như dịch giả Trần Đình Hiến đi! Bố cũng anh
xưng em. Con (con vợ lớn của dịch giả Trần Đình Hiến) cũng anh xưng em. Năm
thỉnh mười thoảng mới gặp, gọi anh xưng em cũng chẳng chết hàng tôm hàng cá
nào, cốt vui vẻ khi gặp mặt, công việc được như ý, là ổn. Từ đấy, lại anh anh
em em, nhiều lúc rượu vào còn hứng lên cốc đầu “ông anh” như gõ đầu trẻ, rồi
tưng tửng phán: - “Số anh sau này cũng
thê lương lắm. Vợ bỏ! Con chê! Về già sống cảnh đói nghèo, đơn độc!”. Anh
cười khì khì: - “Chú biết cái đếch gì mà
phán! Lại nghe thằng Hà (con thứ 2 của anh) nói khi rượu vào chứ gì? Ừ. Số anh
nó nhọ như thế nên cố tích đức để cải số đây. Mà số chú sau này cũng nhọ lắm,
sướng hơn anh về vật chất nhưng tinh thần cũng sẽ mệt mỏi đấy.”.
“Phán” là thế nhưng bụng bảo dạ, anh ấy sẽ sướng chứ chẳng khổ như
“sách nói” đâu. Nhà cửa có mấy cái, ở Hà Nội, ở cả Hải Phòng. Lương hưu kha
khá, lại dịch sách đều đều, cờ bạc thì không, gái gú chỉ giỏi võ mồm. Đến cả
rượu cũng chỉ thi thoảng làm một, hai chén cho “có phong trào”, để “giữ
quan hệ”... Người như thế, cuối đời sao khổ được! Ấy vậy mà đùng cái
năm anh 65 tuổi, chị lôi anh ra tòa, nhất quyết “đường ai nấy đi”. Con cháu, họ
hàng tham gia thế nào, chị vẫn cứ khăng khăng: - “Không yêu nhau nữa thì giải phóng cho nhau. Già rồi nên càng cần được
sống cho riêng mình, càng cần được sống thanh thản. Sống được bao năm nữa mà cứ
phải gượng ép cho khổ!”. Điên tiết, anh cũng “hâm hâm” lên, họa luôn: - “Bà không còn yêu tôi nữa, thì thôi, ra tòa.”.
Thế là anh chị ly hôn! Thế là anh khăn gói lên Hà Nội sống kiếp độc thân...
Chẳng bao lâu, ngôi nhà “đắc địa” ở phố “Hàng...” cũng lại phải bàn giao cho “người
khác”. Anh thành kẻ trắng tay. Là kẻ coi nhẹ đồng tiền, anh tặc lưỡi: - “Người còn chẳng tiếc, tiếc đếch gì tài
sản!”, rồi lầm lụi về ngôi nhà cũ nát của bố mẹ ở Hồng Mai để tá túc...
Sáng nay đến thăm anh, sững người khi tận mắt được “mục sở thị” ngôi
nhà anh ở. Ngồi đến tiếng đồng hồ mà vẫn không biết có nên gọi nơi anh đang tá
túc là nhà không nữa? Tuổi đã cao, sức đã yếu, mỗi bận mưa gió thì thế nào...?
Tiễn khách ra cửa, anh cứ mãi phân trần: - “Số anh nó khổ vậy, đành chịu. Trách ai hả chú? Mấy thằng em chú (con
của anh), cũng có nỗi khổ của chúng nên anh không làm phiền chúng. Trời cho anh
sống vượt tuổi thất thập cổ lai hy mà vẫn khỏe mạnh thế này là anh sướng lắm
rồi...”
Cả ngày nay, cứ bần thần nghĩ về anh: Giỏi như anh, tử tế như anh
và am tường lý số như anh, vậy mà vẫn phải chấp nhận sự an bài của thiên định
đặt vào thế hãm địa...!
Tối nay. Cho cu cháu đón anh đến nhà chơi, cũng chỉ biết nhắc anh
cố giữ gìn sức khỏe, đề phòng 2 pháp lệnh ngày càng nổi rõ, chạy sâu vào khóe
miệng...
Anh ừ mà nghe ầng ậc tiếng nước
mắt!
.
*.
Hà Nội, ngày 06 tháng 10 năm 2015
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN VỀ “BẠN” NGUYỄN THANH LÂM
Năm kia, muộn hơn chặp này khoảng mươi ngày thì phải, lão đến nhà
thi sĩ Nguyễn Thanh Lâm chơi. Anh em lâu ngày mới gặp nên có nhiều chuyện để
nói, nhưng chuyện gì thì chuyện, hai anh em cũng quay về chuyện Tử Vi lý số,
xem thời gian tới bố con lão nên làm những gì và tránh những gì.
Lần đấy, sau vài câu chuyện về nhà nọ nhà kia, anh bấm bấm ngón
tay rồi hỏi:
- Có muốn nghe anh nói sang năm vận hạn thế nào không?
Lão cười, bảo:
- Đến thăm anh toàn được lãi thế này thì tháng nào cũng nên đến
hầu chuyện anh, anh nhỉ?
Anh giãy nảy lên:
- Thôi! Cậu tham thế? Sang nhà anh chơi chỉ muốn nghe anh nói về
kinh nghiệm xem tử vi mà chẳng bao giờ mời anh bữa nào cả.
Lão gãi gãi đầu, giả đò:
- Thì tí nữa anh em mình tìm quán nào ngồi lai rai vậy?
Anh bĩu môi:
- Mẹ! Biết anh đếch uống được bia rượu nên toàn mời đi nhậu! Đểu!
Lão cười:
- Thì anh vừa bảo em chẳng chịu mời anh bữa nào cả mà?
Anh nhăn mặt:
- Thằng khỉ! Biết gu của anh rồi mà cứ giả vờ! Mày bị “xịt” chứ
anh có bị “xịt” đếch đâu mà ngồi cùng chiếu!
Lão hì hì cười:
- Hỏi thật anh nhé. Không sợ chị à?
Anh khẽ rướn mắt nhìn lão, rồi lim dim mắt, thủng thẳng:
- Cậu nhầm! Chị cậu hơi văn minh đấy. Với lại, đi này nọ với gái
mà để vợ biết thì còn đáng mặt đàn ông không?
Anh đang cao hứng thì chị về.
Thấy chị vào, anh hắng giọng:
- Nói rồi. Vận Đào - Hồng - Hỷ sang năm sẽ không có đâu, cậu đừng
có mong! Thằng Cô - Quả nằm phưỡn bụng thế kia thì đố cậu bước qua nó được, cứ
là chấp nhận cô đơn lẻ bóng hết năm Giáp Ngọ… Này, cái thằng Cô - Quả không chỉ
cản phá tình cảm đôi lứa đâu. Nó còn cản phá, gây rắc rối các mối quan hệ khác
cũng ác liệt đấy. Tóm lại là sang năm Giáp Ngọ cậu đen lắm, thất bại toàn tập
về chuyện tình cảm, luôn sống cô đơn, buồn bực.
Quay sang chị, anh bảo:
- Chiều vợ chồng mình đến thăm bác Long (nhà thơ Chử Văn Long).
Bác ấy ốm mấy ngày rồi.
Chị cười:
- Vâng! Anh em nhà anh cứ bàn luận chuyện lý số đi. Em ra chợ mua
ít quà, rồi chiều vợ chồng mình sang thăm bác ấy.
Chị đi rồi. Anh lại thủng thẳng:
- Cậu nghiên cứu về lý số mà cứ thích cãi cùn với mệnh số. Mấy lần
giới thiệu cho cậu, toàn các cháu sinh năm 87, 88, xinh, trẻ, ngoan, hợp với
căn số của cậu mà cậu cứ giãy nảy lên. Lần thì kêu trẻ quá, xinh quá, chắc gì
sẽ là vợ của em? Lần thì Mệnh hội họp nhiều dâm tinh như thế, em lại yếu khoản
kia có mà “nuôi con người” à... Bị anh phản bác, không lại được thì cãi cùn, em
biết số em cưới vợ lần 2 rồi cũng lại bỏ, mấy thằng con đều sống với mẹ của
chúng, em thui thủi sống một mình mà con cái lại bất hòa, không giỏi giang nên
thôi “nhịn tập 2” để cu Tuấn Hưng đỡ khổ... Nghe muốn cho cậu mấy cái bạt tai.
Viết sách, cậu vẫn khuyên đọc giả là lựa theo số để sống tốt hơn thế mà cậu lại
cưỡng lại số mệnh thì không được. Với lại, số cậu đi tiếp tập 2, biết cách lái
sẽ ngon chứ không xấu như thế đâu...
Hôm nay cũng vậy, lão vừa điện đến, nhờ anh chút chuyện. Tư vấn
xong, anh lại chuyển sang chuyện tử vi:
- Này, sang năm cậu gặp nhiều chuyện khá rắc rối đấy. Tình cảm đã
chả đâu vào đâu mà còn dính chuyện lôi thôi, không khéo phải lôi nhau ra tòa.
Mọi chuyện rồi cũng sẽ qua, tuy cậu không thua nhưng cũng khá là mệt mỏi. Năm
nay cậu còn tạm được, chứ sang năm thì Kình Dương chềnh hềnh như thế, lại hãm
địa, tại NGỌ, gặp Tuế, Phá, Thiên Hình, Kiếp, Không, Song Hao... hội họp sẽ đau
đầu lắm. Thôi, hôm nào đến anh. Ngồi làm ấm trà, anh em đàm đạo chuyện nọ
chuyện kia chứ cứ gặp nhau qua điện thoại thế này có khi chạm mặt lại chẳng
nhận ra là anh em nữa.
Lão vâng vâng dạ dạ, chưa kịp mời anh trưa thứ 7 này đến nhà lão
làm vài chén rượu quê thì anh đã tiếp lời:
- Bận trước mưa như thế nên anh không đến nhà cậu được. Thông cảm
nhé. Định mời anh cuối tuần đến nhà dùng cơm à? Trưa thì được chứ tối anh ngại
đi lắm. Rét.
Lão cười, hỏi:
- Sao anh biết?
Anh hề hề cười, rồi mắng:
- Thằng khỉ. Anh em chơi với nhau gần hai mươi năm rồi mà lại thắc
mắc điều đó. Cậu điện đến, đúng lúc anh cũng nghĩ tới cậu nên “bấm quẻ”, biết
cậu điện cho anh “động” tới 2 việc, trong đó có một việc là ăn uống.
Đang định chào anh, rồi cụp máy thì anh tiếp:
- Cậu còn nhớ cô bé T. ở Phương Liên - Đống Đa không? Cô bé có cái
răng khểnh, sinh năm 1988 đấy. Ừ. Cũng lại bỏ chồng rồi. Cung phu của nó nát
quá nên khó lái lắm. Đã Cự, Kỵ đồng cung, lại hãm địa, trong khi Mệnh, Thân,
Phúc đều xấu như thế thì gia đạo chắp nối nhiều lần là phải. Ngày đó, cậu cưới
nó thì cả cậu và nó có khi giờ đều ổn vì cậu đã qua gãy đổ hôn nhân, các cung
Phúc, Mệnh, Thân và Thê của cậu có thể “bù trừ” phần nào cho các cung Phúc,
Mệnh, Thân, Phu của nó. Tiếc là ngày đó cậu sợ nó xinh quá, cậu sẽ không giữ
được vợ nên viện cớ thằng cu con không cho cưới để ngãng ra. Vụ đó, anh ngại
với mẹ con cô bé đó mãi.
Tưởng anh sẽ cụp máy, anh lại tiếp:
- Cái thằng Cự Môn, Hóa Kỵ là khốn nạn lắm, dù có đắc địa thì khi
đóng ở Phu - Thê cũng gây những trắc trở cho gia đạo, nhất là khi đồng cung thì
phá hại càng lớn. Thằng Thiên Hình cũng ghê gớm ra phết. Khi đi với sao tình
dục, Thiên Hình làm cho tình duyên bị trắc trở, tan nát... Đấy là xét về lý
thuyết, còn khi luận giải phải linh hoạt vào sự hội tụ của các sao tại bản cung
mà suy luận. Cậu nên nhớ: Tử vi là dòng sông, là biển cả mênh mông. Cậu muốn
giỏi tử vi phải hóa thân vào tử vi như là cá mới biết nỗi lòng của nước, nỗi
lòng của biển của sông. Nguồn gốc của tử vi là Kinh Dịch. Linh hồn Kinh Dịch là
thời và Kinh Dịch là hóa sinh, biến thiên, bất biến và vô lượng biến dịch.
Rồi anh cười, chốt:
- Thôi, trưa thứ 7 gặp nhau đàm đạo tiếp. Anh thấy cậu có vẻ lấn
cấn phí điện thoại rồi.
Cụp máy, lão cứ lẩn thẩn nghĩ, sao bạn tri kỷ của lão toàn là bạn
vong niên, bạn cao tuổi nhỉ? Bạn ít tuổi hơn tri kỷ với lão cũng có nhưng không
nhiều, ít lắm.
Lôi lá số ra. Nhìn vào cung Nô, cung Di, thấy lão đã có ít các mối
quan hệ xã hội, mà trong các mối quan hệ ấy, lão thường bị “kẻ dưới chơi
đểu”... Thảo nào, lão thường nhận được tình tri kỷ ở những “bạn cao niên”!
*.
Hà Nội, ngày 21 tháng 01 năm 2016
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN QUANH CUỐN SÁCH
VỀ NHÀ THƠ XUÂN DIỆU
Trước, năm 1998, mấy lần chị (Đoàn Thị Đặng Hương) cùng chị Đoàn Thị Lam Luyến đến Nhà sách Bảo Thắng chơi. Rất ấn tượng với giọng khàn khàn đặc trưng và phong cách tomboy của chị. Ngày đó, mình mới tuyển soạn cuốn XUÂN DIỆU - HOÀNG TỬ CỦA THI CA VIỆT NAM HIỆN ĐẠI (lấy tên một bài viết của chị làm tên chung cho tập sách) nên dè dặt đặt vấn đề gửi chị tiền nhuận bút, chị cười từ chối (theo lệ lúc đó là 50.000đ/bài và 01 cuốn sách tác giả), đại khái là bài viết được nhiều người đọc là chị vui rồi.
Cũng cuốn sách đó, Tiến sỹ Luật Cù Huy Hà Vũ, điện yêu cầu mình phải mang 2.000.000 tiền nhuận bút (tuyển chọn 20 bài thơ của cố thi sĩ Xuân Diệu in ở phần Phụ lục, thường thì trong những trường hợp này không phải trả nhuận bút) đến nhà và đe sẽ kiện mình ra tòa vì tự ý in tác phẩm của nhà thơ Xuân Diệu khi chưa được người thừa kế hợp pháp là ông Cù Huy Hà Vũ cho phép. Cầm 2 triệu mình đưa, anh Vũ rướn khuôn mắt hơi nhỏ mà dài, vỗ vai mình, rất ngọt: - “Đấy là anh thương mày là thằng nhà quê nên mới lấy nhuận bút tượng trưng, chứ mày là thằng khác anh tính gấp đôi, gấp ba...”. Ngày đó mới vào nghề, tuổi còn ít nên cứ dạ dạ rối rít. Miệng cười tươi chào anh Cù Huy Hà Vũ ra về mà đứt ruột vì bị “nẫng” mất gần nửa cây vàng (giá lúc bấy giờ, cuối năm 1997).
Mấy hôm nay, nghe mọi người xúm vào “chửi” chị trên mạng xã hội ghê quá, thấy thương chị nhiều. Không chơi với chị, chỉ tình cờ biết chị qua chị Đoàn Thị Lam Luyến nhưng mình quý chị vì cảm nhận chị là người thẳng ngay, tốt tính.
Ai chẳng có lúc sơ xuất, vạ miệng nên mong tai nạn sẽ nhanh qua với chị.
*.
Hà Nội, 01 tháng 10-2016
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
NHÀ THƠ VÀ CHUYỆN “GÁI GÚ”
Nhà thơ Đỗ Hoàng vừa về thì ông đến. Không bấm chuông, ông cứ đứng
trước cửa toáng lên réo:
- Hoàng ơi! Hoàng!... Sao không có ai ra mở cửa thế này. Cái thằng
này! Hoàng ơi! Hoàng...
Đứng trên ban công tầng 2, tôi vội với xuống:
- Chú ơi! Anh Đỗ Hoàng vừa về. Anh ấy nhắn lại nếu rảnh thì chú
qua nhà anh ấy chơi.
Ông gắt giọng:
- Cậu xuống đây gặp tôi đi. Đứng trên đấy mà trả lời người lớn thì
mất lịch sự quá.
Cửa vừa mở, chưa kịp nói câu xin lỗi, ông đã hất hàm hỏi:
- Này! Thế cậu với Đỗ Hoàng có quan hệ với nhau kiểu gì thế?
Tôi cười:
- Cháu quen biết anh ấy từ thời học Đại học.
Ông nhìn tôi, vẻ nghi hoặc, dài giọng:
- Cậu cũng học Đại học?
Tôi cố nhịn cười, trả lời:
- Vâng! Cháu cũng trầy trật 4 năm mới xong Đại học đấy ạ.
Ông nheo mắt, hất hàm:
- Thế có biết làm thơ không?
Tôi thật thà:
- Dạ! Cháu cũng chỉ mượn thơ để giãi bày tâm sự của mình thôi.
Mà... Chú là nhà thơ Trần Lý?
Ông nghiêm nghị:
- Trần Đình Lý! Tiến sĩ, nhà thơ Trần Đình Lý. Cậu réo tên tôi
kiểu đấy rất thô thiển và mất lịch sự. Thế cậu cũng có thơ đăng ở trang của Đỗ
Hoàng phụ trách à? Mà sao cậu không mời tôi vào nhà ngồi nói chuyện, cứ để tôi
đứng ngoài đường thế này thì tệ quá.
Tôi gãi đầu, thành thật:
- Cháu tưởng chú vội, với lại, chú cháu mình chưa biết nhau nên
cháu ngại. Giờ chú nói vậy, cháu mời chú lên tầng 3, chú cháu mình ngồi uống
trà, hàn huyên đôi ba câu chuyện.
Vừa ngồi xuống ghế, ông vỗ vai tôi:
- Này, bỏ xưng hô chú cháu đi, nghe xa cách lắm. Anh em cho tình
cảm.
Đưa nước mời ông, tôi tủm tỉm:
- Dạ. Chắc cháu tầm tuổi con út của chú?
Ông cười:
- Không! Cậu tầm tuổi con gái lớn của tôi. Các cụ nói không sai,
con cái là tài sản quý lúc về già. Tôi có 3 đứa con, 2 gái một trai, đứa nào
cũng ngoan ngoãn, nên người. Các cháu ngoại tôi tuyệt vời lắm. Ngoan, xinh và
học giỏi. Mà cậu có mấy con? Thằng cu vừa rồi đẹp trai và ngoan nhỉ? Rất lễ
phép! Cậu này! Giàu nghèo không quan trọng. Con cái ngoan ngoãn và thành đạt
mới đáng để tự hào chứ mấy thằng trọc phú, con cái hư hỏng, văn hóa lùn tịt thì
có gì để tự hào. Ấy thế mà cái bọn người đấy lúc nào cũng hợm hĩnh, ra vẻ ta
đây, hình như họ không biết xấu hổ cậu ạ.
Rồi như chợt nhớ ra chuyện quan trọng, ông nhìn tôi, ngập ngừng:
- Vừa rồi cậu nói cậu cũng biết làm thơ đúng không? Thế thì tôi
đọc cậu nghe bài thơ tôi vừa viết tối qua, rồi cậu cho lời nhận xét thật khách
quan nhé.
Tôi vội chối từ:
- Ấy chết. Chú đừng bắt cháu làm việc đấy. Cháu cảm thơ kém lắm ạ.
Với lại, khả năng ăn nói của cháu cũng có vấn đề nên chú cháu mình ngồi uống
nước nói chuyện khác đi ạ.
Ông nhìn tôi, vẻ khó hiểu:
- Làm thơ mà không thích nói chuyện về thơ thì làm thơ làm gì? Cậu
có phong cách hệt thằng con trai tôi. Nó không thích nói chuyện về thơ ca nhưng
lại thích nói chuyện về kỹ thuật vi tính, làm ăn, đại loại là những chuyện xã
hội... Thằng ấy giỏi phết cậu ạ. Tự lập. Không thích dựa dẫm bố mẹ. Năm ngoái,
vợ chồng nó mua được căn hộ hơn 6 tỷ bằng tiền kiếm được trong 3 năm đấy. Nó bảo
không thích ở chung với bố mẹ nên hai vợ chồng nó phấn đấu kiếm tiền mua nhà
rồi ra ở riêng. Giờ còn có 2 vợ chồng già, nhà thì rộng rãi, nhiều khi cũng
thấy trống trải lắm.
Ông ngập ngừng một lúc rồi hỏi:
- Cậu có hay đi đổi gió không? Là đi này kia với em út ý.
Thấy tôi bưng chén nước kề môi, cứ tủm tỉm cười, ông vội nói:
- Chắc vợ chồng cậu hạnh phúc lắm nên không đi đổi gió chứ gì?
Không có chuyện đó thì làm thơ mất hay, sáo lắm. Không có cảm hứng thì ra thơ
sao được. Lẩn thẩn hết. Tôi đây này. Cái khoản gái gú còn máu hơn Đỗ Hoàng
nhiều. Vợ tôi, bà ấy cũng hiểu chồng mình là giới văn nghệ sĩ nên cái khoản
lãng mạn này kia không thể thiếu. Bà ấy cũng văn minh lắm, không ghen, không
abc gì. Biết tỏng là tôi có bồ bịch mà tảng lờ cứ như không. Mà quái lạ. Chồng
là nhà thơ mà vợ lại không thích nghe thơ mới oái oăm. Nhiều đêm, chợt nảy ra
tứ thơ hay, quay sang nói với bà ấy thì bà ấy lại gắt: Ông lặng yên cho tôi
ngủ. Thơ thẩn cái gì. Cậu thấy có bực không?
Nhấp ngụm trà. Ông lại hỏi dồn: - Thế vợ cậu không phản đối cậu
làm thơ à? Thằng cu con cũng không thích thơ đúng không?
Khi biết tôi đang độc thân, ông chùng giọng:
- Ừ, thế lại hay. Thoải mái cặp bồ, chả lo ai quản, chả lo làm tổn
thương ai. Tôi nhiều lúc cũng muốn có bồ bịch bằng chúng bằng bạn nhưng ngại bà
nhà tôi buồn nên khước từ hết. Nhà thơ mà. Nhiều gái mê lắm nhưng mình phải
nghĩ đến tâm trạng của vợ con chứ...
Ông buông dở câu nói bằng tiếng thở dài.
Biết là phút thật lòng của ông nên tôi lảng sang chuyện khác để
ông đỡ ngại chuyện chiến tích em út (gái miệng) của các nhà thơ. Chừng tiếng
sau, vãn chuyện, ông đứng dậy ra về.
Vừa khóa cửa, chưa kịp bước lên cầu thang, tôi đã nghe tiếng ông
oang oang điện cho nhà thơ Nguyễn Đăng Hành: - Ông Hành à! Tôi là Trần Đình Lý
đây! Hôm nào tôi sang ông đàm đạo thơ rồi cùng nhau đi cưa gái nhé... Ừ. Nhà
thơ mà! Gái gú không có thì ra thơ sao được! Lẩn thẩn hết!
*.
Hà Nội, chiều 16 tháng 03.2017
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CÚ ĐIỆN THOẠI BÌNH THƠ
Ông điện cho tôi, giọng rổn rảng:
- Này cậu! Mấy bài thơ mới của cậu hay lắm. Tớ vừa đọc, rất khoái.
Lớp trẻ các cậu bây giờ viết nhanh, trực giác mạnh nên bọn tớ đọc thơ của lứa
các cậu thích đấy, nhưng mà... nói thật, để hiểu được thơ của các cậu cũng mệt
óc lắm.
Rất thật, tôi rụt rè:
- Vâng. Cháu cám ơn chú đã khích lệ. Nhưng... Chú cho cháu một vài
lời cụ thể được không ạ?
Có lẽ, cũng rất thật, ông chậm rãi:
- Thơ cậu, tớ đọc có hiểu mẹ gì đâu mà cho ý kiến cụ thể.
Rồi ông cao tông giọng:
- Thơ của cậu thế nào ý. Đấy đếch phải là thơ. Kiểu như cái bài “Lan
Man Và Chuyện Đàn Cừu”, với bài “Lan Man Và Chuyện Thằng Bạn”. Đúng
là lan man thật. Sao lại lôi con Cừu vào thơ thế? Lại bình đẳng con Cừu với Con
Người Việt Nam ta là thế nào? Cậu có biết hình ảnh con Cừu trong biểu tượng văn
hóa là tượng trưng cho điều gì không? Là nô lệ! Là tầng lớp bị trị ngu đần và
bạc nhược! Ở Việt Nam ta có Cừu không? Có nhưng không nhiều, rất hiếm, vì đấy
là hàng “nhập ngoại” nên không thể là hình ảnh tượng trưng cho bất kỳ điều gì
trong thực trạng văn hóa của người Việt Nam cả. Cậu dùng hình ảnh con Trâu, con
Bò hoặc con Chó, con Lợn,... còn khả dĩ chấp nhận được phần nào... Đằng này lại
là hình ảnh con Cừu. Hẳn cả một đàn Cừu. Đấy. Phi thực tế như thế mà cũng đưa
vào thơ được. Mà... Sao lại “bạn rủ tôi
về nhà nghe hát”? Sao không là bạn rủ tôi về nhà nghe nhạc cho nó sát với
thực tế, mà cũng đậm đà chất thơ? Lại còn nửa đêm sợ tiếng thạch sùng, với
những tiếng tờ lạch tạch? Rất yếu đuối, rất phi thực tế. Đàn ông đàn ang, ai
lại sợ những con vật nhỏ bé, yếu ớt như con thạch sùng, con gián, con kiến? Đàn
bà, con gái cũng không ai yếu đuối đến vậy. Đã thế, đêm hôm không lo ngủ, hoặc
lo bảo nhau làm mấy cái chuyện sung sướng lại dựng bạn dậy để khoe nhiều
tiền.... Kiểu... Rất chi là vô học. Ừ. Còn lan man, vô lý ở chỗ: Đang tả bạn
thờ thẫn, man dại vì thèm tiền lại nhảy sang tả khuôn mặt bạn người chẳng ra
người, ngợm chẳng ra ngợm với những khuôn nét vừa của thánh nhân, vừa của quỷ
dữ. Xong, chốt câu “Tôi đã từng sợ ma”
để hạ màn. Vớ vẩn. Sao lại sợ ma ở đây? Chả ăn nhập gì với nhau. Linh tinh. Dở
oẹt. Tóm lại, đấy đếch phải là thơ. Là tản mạn mấy tiếng thở dài của mấy thằng
dở người nửa đêm nửa hôm đếch biết làm gì nên rủ nhau làm mấy cái chuyện khác
người, rõ ngớ ngẩn.
Rồi ông cụp máy cái rụp.
Tôi thẫn người vì tràng giang những điều ông vừa nói. Chưa kịp
giãi bày một hai điều thì ông đã cụp máy nên thực lòng, tôi cũng hơi ấm ức.
Vươn vai, làm mấy động tác cho giãn xương cốt, lưu thông khí
huyết, tôi lên giường chuẩn bị ngủ thì ông lại điện đến.
Tôi uể oải nhấc máy:
- Dạ, cháu nghe...
Ông giật giọng:
- Này. Tớ hỏi thật nhé. Cậu có hiểu những điều tớ vừa nói không?
Tôi nhát gừng, giọng buồn ngủ nhưng thật lòng:
- Dạ! Thật sự là cháu không hiểu ạ!
Ông cười ngất, rồi chậm rãi:
- Tớ biết cậu không có hiểu nhưng cứ hỏi để kiểm chứng nhận định
của tớ chính xác thế nào. Thôi. Cậu nghỉ đi. Tớ cũng đi ngủ đây. Muộn rồi.
*.
Hà Nội, 23 tháng 05.2017
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHỮ TÔI, CHỮ TA VÀ CÁI TÂM LÀNH
Chiều qua, 12/09/2017, tôi nhận được thư (email) của nhà thơ
Nguyễn Khôi gửi, cùng tới 27 email khác, với những bức xúc:
“S.O.S. Tố cáo v.v. Xuyên
tạc "Chân dung Nhà văn...":
---------
Kính gửi: - Nhà thơ Phạm
Đức Nhì (Hoa Kỳ)
-
Các Bạn thơ...
Sáng nay 12/09/2017.
Nguyễn Khôi tôi nhận được thư của anh Lê Vy (1938, bạn Sơn La cũ/ đồng hương
"bà xã Nguyễn Khôi" /Hải Phòng) từ thành phố Hồ Chí Minh, toàn văn
Tiểu luận "Thơ sẽ đi về đâu?" của Nhà thơ Phạm Đức Nhì... Phần cuối
bài có:
"CHÚ THÍCH:
1. Mới đây nhà thơ Nguyễn
Khôi đã khắc họa “Chân Dung Nhà Thơ Việt Đương Đại” trong đó ông viết về nhà
thơ Đinh Thị Thu Vân - được đánh số thứ tự 71 - như sau:
Đinh Thu Vân tự bị lừa
Thơ gom đem dán chẳng vừa
con tem.
Ông đã ngạo mạn và nhẫn
tâm đạp cả một đời thơ của Đinh Thị Thu Vân xuống tận bùn đen. Không biết ông
dựa vào đâu để đưa ra nhận định ấy. Nhưng dù dựa vào đâu chăng nữa nhận định
như thế cũng hơi quá … tự tin.”
Nguyễn Khôi tôi rất bất
ngờ là "Chân dung 99 Nhà văn Việt Nam đương đại" mà Nguyễn Khôi đã
công bố trên gần 30 trang Web trong và ngoài nước, (Mời xem: /chan-dung-99-nha-van-viet-nam-uong-ai.html),
đã in/ tự xuất bản và gửi tặng trên 300 người trong và ngoài nước... không hề
có chân dung Đinh Thị Thu Vân, mà chỉ có:
*71 -
BẢO SINH
Công tử không "bát
phố"
Về nuôi chó...lừng tên
Hỗn danh “thơ Sinh
chó"
Lên nóc tủ ngồi Thiền.
Thú thực là với Nguyễn
Khôi tôi xưa nay chưa hề biết Đinh Thị Thu Vân là ai và cũng chưa từng
đọc thơ của chị này (vì ở Việt Nam có hàng vạn Nhà thơ...)
Không hiểu vì động
cơ gì mà Nhà Thơ Phạm Đức Nhì đã "bịa" ra 2 câu thơ trên về Đinh Thị
Thu Vân rồi gán cho Nguyễn Khôi, rồi căn cứ vào đó mà phê phán hạ nhục, vu cáo
/ đặt điều về Nguyễn Khôi một cách độc ác?”
Tìm hiểu, thì ra nhà thơ Phạm Đức Nhì đã “gắp” 2 câu thơ của nhà
thơ Đỗ Hoàng “nhét vào tay” nhà thơ Nguyễn Khôi rồi thản nhiên: “Mới đây nhà thơ Nguyễn Khôi đã khắc họa “Chân Dung Nhà Thơ Việt Đương Đại” trong
đó ông viết về nhà thơ Đinh Thị Thu Vân - được đánh số thứ tự 71 - như sau:
Đinh Thu Vân tự bị lừa
Thơ gom đem dán chẳng vừa
con tem.
Ông đã ngạo mạn và nhẫn
tâm đạp cả một đời thơ của Đinh Thị Thu Vân xuống tận bùn đen. Không biết ông
dựa vào đâu để đưa ra nhận định ấy. Nhưng dù dựa vào đâu chăng nữa nhận định
như thế cũng hơi quá … tự tin.”
(THƠ SẼ ĐI VỀ ĐÂU - Phạm Đức Nhì)
Và tôi chợt nhớ tới những “va chạm” từ nhà thơ Phạm Đức Nhì với 2
tác gia được bạn đọc trân quý: Nguyễn Bàng - Châu Thạch, mà thấy se lòng về cái
tâm, cái tình của người cầm bút.
Rồi đến chuyện tác gia Châu Thạch. Cũng chỉ từ lời nhận xét của
ông trên facebook về bài viết “Show, Not Tell Trong Thơ” của ông
Phạm Đức Nhì, mà theo lời ông Phạm Đức Nhì thì lời nhận xét đó, đại ý: “Thơ Việt Nam là thơ Khăn Đóng Áo Dài mà cứ
lấy áo Vest trùm lên thì kỳ quá. Lại còn đụng đến cả cụ Nguyễn Du nữa!” đã
được chính ông Châu Thạch xóa đi sau đó. Vậy mà ông Phạm Đức Nhì cho nằm lòng
lời nhận xét không vừa ý để vài ngày sau (10/08/2017), ông đăng đàn diễn thuyết
bằng bài viết cả ngàn chữ để “giáo huấn” cách cảm thụ văn thơ “có vấn đề” của “nhà phê bình văn học Châu Thạch.”. Đáp lại, ông Châu Thạch chỉ nhẹ
nhàng như bản tính vốn ôn hòa, điềm đạm xưa nay của ông: - “Tôi chỉ viết cảm nghĩ về những bài thơ mà
mình yêu thích. Thấy đâu viết đó cho vui đời mà thôi rồi gởi đến Ban Biên Tập
các trang web giao cho họ định đoạt bài mình. Thế thôi. Vậy cho nên đừng gọi
tôi là nhà mà gọi tôi là "lão già" thì tuyệt cú mèo.”. Vâng!
Trước đấy, khoảng cuối năm 2015 (tháng 10), ông Phạm Đức Nhì cũng “khúc mắc”
với ông Châu Thạch về chuyện bình thơ và cũng qua vụ việc đó tình bạn thơ văn
của 2 nhà phê bình văn học được vun đắp, mà như ở đâu đó ông Phạm Đức Nhì đã
từng vài lần cất tiếng ngợi ca đó là một tình bạn văn chương đẹp. Vâng! Lại
“vậy mà”, cái “tình bạn văn chương đẹp của 2 nhà phê bình văn học” đã bị chính
người trong cuộc hất toẹt chỉ vì một lời nhận xét (sau đó đã được xóa đi) trên
facebook của “người bạn kia” không vừa ý “người bạn này”. Ôi! “Tình bạn văn chương đẹp” giá chỉ bèo vậy
thôi sao?!
Tôi đắn đo khi ngồi gõ bài này vì nhớ lời nhắc nhở của một người
thầy chân kính, ông là giảng viên ngữ văn ở một trường Đại học phía Nam: - “Xuyến à, mình có đọc những bài bình thơ của
ông Nhì, ông này giỏi cảm nhận và nắm vững một số lý thuyết, tuy nhiên không
phải cái gì ông ấy cũng biết. Chẳng hạn chê câu kết bài thơ Ngọn cỏ của Hoàng
Bắc chứng tỏ ông ấy chả hiểu gì về HHĐ cả. Bài thơ đó phải Inra Sara bình mới
hết ý. Vậy chả nên tranh luận với ông ấy làm gì cho mất thì giờ, để chơi sướng
hơn.”. Và lời nhận xét hết sức dí dỏm của bạn Nguyễn Hùng Dũng (micdung71@gmail.com): - “Tôi cũng đọc nhiều bài phê bình của bác Phạm
Đức Nhì, thú thiệt tôi không thích lối phê bình theo kiểu công thức gia chánh,
bao nhiêu muối, đường, tiêu, bột ngọt... Lại nữa, bài phê nào lời chê cũng đều
vượt quá lời khen, có bài bác ấy chê những 30 dòng, mà chỉ khen có 3,4 dòng.
Nhưng nếu xét trên một bình diện nào đó, thì bác ấy cũng từ tấm lòng thẳng
thắn, thành tâm của mình mà thôi. Và chắc chắn những bài thơ mà bác ấy chê
nhiều, đều là những bài thơ hay... Thì tại sao chúng ta không thấy cái dụng ý
của bác ấy là muốn giúp người làm thơ và cả người thưởng thức thơ thấy được sự
vi diệu tinh tế trong thi ca...”, trong cuộc tranh luận đầu năm 2017 xoay
quanh “Đầu Xuân thì thầm với nhà thơ Nguyễn Khôi” của tác giả Nguyễn
Ngọc Kiên nên tôi lần lữa, lần lữa. Nhưng rồi tôi lại nhớ, hình như tôi cũng đã
đọc được những lời ca ngợi nhà thơ Nguyễn Khôi của nhà thơ Phạm Đức Nhì, ngỡ
nhà thơ lão niên đã như bức tượng đài bất khả xâm phạm trong sự tôn kính của
nhà thơ Phạm Đức Nhì, vậy mà đùng cái, nhà thơ lão niên bị nhà thơ Phạm Đức Nhì
“nhét vào tay” 2 câu thơ của Đỗ Hoàng, khiến ông phải kêu cứu tới bạn bè: -
“ Không hiểu vì động cơ gì mà Nhà
Thơ Phạm Đức Nhì đã "bịa" ra 2 câu thơ trên về Đinh Thị Thu Vân rồi
gán cho Nguyễn Khôi, rồi căn cứ vào đó mà phê phán hạ nhục, vu cáo / đặt điều
về Nguyễn Khôi một cách độc ác?” nên tôi chịu khó ngồi gõ lại vài chuyện
xoay quanh “tình bạn văn chương của nhà thơ Phạm Đức Nhì”, lấy đó làm bài học
để nhắc nhở bản thân: Cuộc đời chỉ tốt đẹp và có ý nghĩa hơn khi ta sống bằng
cái tâm lành.
Vâng! Chữ TÔI, chữ TA chỉ đẹp lên và có ý nghĩa khi được trân quý
bởi cái TÂM lành!
*
Hà Nội, chiều 13 tháng 09 năm 2017
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN VỀ THẦY XEM TƯỚNG
ÁI NHÂN BÙI CAO THẾ
Anh, nhà thơ, nhà tướng thuật, nhà phong thủy học... Ái Nhân BÙI
CAO THẾ là đồng hương xã với tôi. Cha anh là người thôn Gia Cốc (làng Cốc), mẹ
anh là người thôn Đỗ Thượng (làng Đọ), chị cùng mẹ khác cha với anh là người
thôn Đỗ Hạ (làng Đá), thôn tôi. Anh hơn tôi cũng kha khá tuổi nên thủa nhỏ, tôi
chỉ biết anh qua lời khen của làng xóm: hiền lành, chăm chỉ và học giỏi.
Lớn lên, tôi đi lính, học Đại học, rồi lập nghiệp ở Hà Nội, về quê
chỉ chớp nhoáng. Anh cũng thoát ly, xa quê từ rất sớm. Thế nên, tôi chỉ bập bõm
biết về anh. Nghe làng xã kể thì đời anh cũng nhiều lao đao, lận đận. Tốt
nghiệp Học Viện Chính trị Bắc Ninh năm 1987, anh vào làm giảng viên một trường
Đại học Quân sự trong Nha Trang thì cuối năm đó anh bị tai nạn giao thông, rồi
một năm sau (1988) anh bị thần kinh, phát điên. Người ta đồn, không phải anh
điên vì tình mà có lẽ vì học nhiều, đọc nhiều nên bị ngộ chữ. Nghe kể, lúc
điên, anh cứ trần như nhộng, chạy lăng quăng khắp nơi, nghêu ngao mấy câu “cuộc đời vẫn đẹp sao, tình yêu vẫn đẹp sao”
rồi ré lên cười, rồi nức nở khóc. Có lúc, anh vỗ ngực, nhận mình là “thần tiên giáng thế”, là “Ngọc Nữ cô nương” đầu thai xuống nhân
gian để cứu độ chúng sinh, rồi múa may quay cuồng, rồi trèo vắt vẻo lên ngọn
cây, ngồi líu lo những lời ca chỉ mình anh “hiểu”. Mẹ anh, cạn khô nước mắt vì
xót con. Chị anh, rộc người, héo rũ vì thương thằng em hóa dại. Anh cứ điên
điên khùng khùng, cứ chợt ré lên khanh khách cười, rồi lại thổn thức từng chặp,
từng chặp, cứ thế, gần mười năm dở điên dở dại. Hết dặt dẹo Hưng Yên, lại dật
dờ ra Quảng Ninh, rồi lang bạt lên tận Lào Cai, Yên Bái để anh tự cười, tự khóc
với bóng của chính mình. Rồi anh gặp chị, vợ anh bây giờ, khi những cơn điên mà
dân gian xót xa gọi là “Trời đày” chợt lắng xuống. Bìu díu, đưa nhau về ngõ 399
Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội cùng góp sức nhóm bếp dựng nhà. Anh hết điên từ đấy
và tự dưng biết xem bói, rồi nổi danh là thầy phong thủy, là tướng thuật gia,
là thầy cúng trừ tà, bốc bát nhang mát tay, nhiều phép thuật... Anh làm thơ,
nghe kể, từ trước lúc anh bị điên. Giờ tỉnh, không bị điên, anh vẫn làm thơ,
nhưng hăng hơn, say hơn, say lắm, còn tự phong cho mình là
Tiếng là đồng hương xã, cùng ở Hà Nội, cách nhau chừng 45 phút đi
xe máy nhưng bao năm nay, phải quyết tâm lắm tôi mới đến thăm anh được 2 lần:
Lần thứ nhất: sau nhiều lần hò hẹn, sáng 12 tháng 08 năm 2014, tôi
mới sang thăm anh.
Lần ấy, khi đến, anh đang xem bói cho mấy khách ở Thanh Hóa. Nghe
anh tư vấn cho khách: - “Hạn năm 49 tuổi
là hạn về sức khỏe, về tính mạng nên em phải thật cẩn trọng mấy vấn đề đó nhưng
nếu vợ chồng em khởi công làm nhà hoặc sửa nhà năm 49 tuổi này thì không ngại,
lại rất tốt.”. Tôi thầm nghĩ, năm 49 tuổi, Hạn có sao Thái Tuế chủ về quan
sự, khẩu thiệt, hao tốn tiền bạc, ốm đau, tang chế… nên dân gian mới tránh làm
nhà, sửa nhà vì lo lắng do vất vả mà suy kiệt sức khỏe dẫn đến đổ bệnh, nguy
hại đến tính mạng. Và trong quá trình thi công sẽ có nhiều rủi ro, bất trắc nên
người ta nghĩ cần đề phòng ốm đau bệnh tật, nguy hại đến tính mạng vẫn là hơn,
vì thế mới kiêng. Nhưng nếu nhà có điều kiện kinh tế, không phải lo lắng chuyện
tiền bạc, thợ thuyền, không phải trực tiếp trông coi, đốc thúc việc thi công
thì có thể “mượn tuổi 49” làm nhà,
cho “hao tốn tiền bạc”, để “của đi thay người” mà tránh họa. Đấy là
cách chọn lựa đáp án của số phận đã được thiên định để thuận theo số, không
nhất thiết phải làm thầy mới biết. Nghĩ vậy, nên tôi không đề cao vị trí làm
“thầy” của anh lắm.
Ngồi chừng hai mươi phút, khách về, anh tiếp chuyện tôi. Có lẽ do
bệnh nghề nghiệp, hoặc biết tôi không thích đàm đạo chuyện thơ văn nên anh nhìn
tôi, phán: - “Cung Nô của chú xấu lắm. Là
người sống tình cảm nên chú hết lòng với bạn bè chiến hữu nhưng lại hay bị bạn
bè phản bội, chơi đểu lắm. Đểu ở chỗ là toàn những thằng mà chú hết lòng vì
nó, coi nó như ruột thịt, thậm chí cưu mang còn hơn ruột thịt...”. Năm này, năm
nọ... chuyện nọ, chuyện kia.... Anh nói cứ như là tôi đã kể cho anh nghe. Tôi
ngớ người vì anh đoán quá chuẩn, nhưng rồi tôi nghĩ, người cùng xã, nghe chuyện
từ người làng xã nên anh biết, nói đúng cũng phải thôi. Rót rượu, rồi giục tôi
nâng chén, anh thủng thẳng: - “Cưới vợ đi
chú. Gà trống nuôi con cực lắm.”. Tôi cười, thoáng chút ngạc nhiên: - “Bác làm thầy xem tướng, biết cung Thê của em
nát bét như thế mà lại khuyên em cưới vợ nữa? Người không biết về tướng thuật
khuyên em đã đành, bác là người sành tướng thuật sao lại khuyên em như thế?.”.
Anh tủm tỉm: - “Ừ. Biết là cung Thê của
chú xấu lắm, xấu tai xấu hại, xấu hơn cả cung Nô nhưng chú làm sao cải số được.
Tuổi còn trẻ, sự nghiệp đang phát triển, còn rất nhiều những tham-sân-si với
đời, chú ạ.”. Tôi trầm ngâm: - “Em đã
giải tán Công ty từ đầu năm ngoái, chỉ giữ lại Nhà sách Bảo Thắng, chắc vài năm
nữa sẽ giải nghệ xong.”. Anh nhếch miệng: “Chú chỉ giỏi xạo. Nghe mọi người nói Công ty của chú cũng lớn lắm, có
thị phần toàn quốc mà nói giải tán công ty như kiểu buôn thúng bán mẹt... Chú
nói chuyện cũng hài nhỉ...”. Tôi khẽ cười, lặng im, không trả lời. Chừng
mười phút, khi đã nhìn kỹ mặt tôi, anh gật gù: - “Như thế là chú chọn lựa hoàn cảnh để thuận theo Số Mệnh chứ không phải
chú cải số, không phải chú cãi Mệnh. Chú chọn tự hành xác, tự cầm tù bản thân
để không tù mà như tù, không tu mà như tu, vẫn thuận theo số mà tránh được
những rắc rối với pháp luật ở hậu vận, hạn chế những đổ vỡ thêm về tinh thần.
Tất cả vì cậu ấm. Chấp nhận những thua thiệt của bản thân để con cái được yên
ổn nhất, an toàn nhất. Ừ. Cách đó cũng được nhưng phải thật kiên trì và chịu
khổ nhiều lắm. Cung Di, cung Nô như thế, chú phải quyết tâm nhiều lắm mới làm
được. Khó lắm chú ạ. Sợ chú không làm được, rồi thêm khổ. Luật Trời, khó lái
lắm, dù là lái theo số Mệnh. Sơ sẩy một chút, là rách việc lắm, nhục lắm....”.
Đến đây, thì tôi thực tin anh là người am hiểu về tướng thuật, làm thầy “giúp
thiên hạ” cũng phải.
Tiễn tôi lên đầu ngõ, thấy tôi có vẻ còn băn khoăn, anh hỏi: - “Chắc chú lấn cấn về thế đất nhà anh?.”.
Tôi thật lòng: - “Em thấy khí âm vẫn
nhiều lắm dù anh đã thiết kế phòng ốc, bài trí cây cảnh để khắc phục.”. Anh
chậm rãi: -“Lúc mua đất, làm gì có tiền
mà anh được quyền lựa chọn. Thế đất xấu nhưng tiền không có, đành nhắm mắt mua
để giải quyết chỗ ăn chỗ ở. May là chỗ quen biết nên người ta chịu bán nợ cho
đấy. Biết khắc phục bằng thiết kế phòng ốc, bài trí cây cảnh cũng không thể
giải quyết triệt để được thế đất “ao tù” này, nên anh khắc phục thêm bằng 2 chữ
Thiện Tâm, hy vọng “ao tù” sẽ thành “huyệt tụ”. Ơn trời. Về đây hơn mười năm,
anh đã trả hết nợ mua đất, xây được ngôi nhà mấy tầng, tuy còn nhiều khó khăn
nhưng anh cũng đã lo cho chị và 2 cháu có cuộc sống tạm ổn”. Về nhà, tôi
ngẫm nghĩ mãi những điều anh nói. Trang Đặng Xuân Xuyến cũng đã đăng mấy bài
anh chấp bút về phong thủy nhưng các bài viết (của nhiều tác giả, không riêng
tác giả Ái Nhân - Bùi Cao Thế) thường nặng tính lý thuyết, “phô trương học
thuật” để đề cao cái “tôi” của tác giả, nên nếu không được “mục sở thị” thực tiễn
ứng dụng lý thuyết phong thủy vào cuộc sống thì khó đánh giá được “tay nghề”
của tác giả. Tôi yêu thích văn hóa tín ngưỡng nên tự thu lượm kiến thức từ sách
vở, từ học hỏi, anh làm thầy, là người kiếm tiền của thiên hạ từ những kiến
thức phong thủy ứng dụng vào cuộc sống thì đương nhiên kiên thức về phong thủy
anh hơn tôi hẳn “cái đầu”, nhưng những gì tôi kiểm chứng ở lần gặp này, dù chưa
nhiều nhưng quả thật anh là người thực tài về xem tướng, còn phong thủy vẫn lợn
gợn vài ba dấu hỏi.
Lần thứ hai tôi sang thăm anh là ngày 14 tháng 07 năm 2017, cũng
để tặng anh tập thơ Cưỡng Xuân vừa ra.
Ngồi chưa ấm chỗ, anh đã “soi” tôi, rồi túc tắc: -“Cung Tài của chú đang vượng, sáng lắm, dạo
này được khen nhiều cũng phải. Nhưng vượng chỉ được một thời gian ngắn nữa sẽ
bị ám khí lấn vào, cẩn thận kẻo bị kẻ tiểu nhân phá bĩnh. Cung Tài của chú lạ
lắm, sáng mà lại hãm, luôn bị tiểu nhân chọc phá. Phần do chú thẳng quá, thật
quá, sống không khôn khéo. Phần do thiên hạ hiểu sai, suy diễn không đúng nên
ghen ghét. Mà nếu có gọi cung Tài của chú là cung Chiêu Thị Phi cũng chẳng ngoa...”.
Tôi không hoài nghi lời anh “phán” dù không tự xem tướng (mặt) được vì bị bệnh
mù màu (không xem được họa - phúc qua ám tướng), nhưng tôi “linh cảm” được điều
đó từ những chiêm nghiệm của bản thân. Rồi anh “khoe” chuẩn bị ra tập thơ thứ
8, tôi thật lòng: - “Sao anh không gộp
làm 1, 2 hoặc 3 tập thật đầy đặn làm kỷ niệm, chứ thơ ai mua mà in lắm thế, tốn
tiền.”. Anh bần thần, nhát gừng: - “Cũng
là trời đày cả thôi. Vì đam mê mà chú. Cũng như chú, cũng in hàng bao nhiêu đầu
sách đấy thôi.”. Tôi cười, nửa đùa nửa thật: - “Thơ thẩn vừa vừa thôi anh, suốt ngày lướt mây lướt gió như thế, rồi khổ
chị, khổ các cháu.”. Anh nhìn xa xăm, uể oải: - “Với lại, phải ra nhiều tập thơ, phải tạo được “hiệu ứng” thì mới được
xét kết nạp vào
Tôi chào anh về. Ra đầu ngõ, gặp mấy thanh niên quãng mười tám đôi
mươi, tưởng tôi là khách đến xem, dừng xe hỏi: -“Chú ơi, thầy Thế xem có chuẩn không ạ?”. Tôi thật thà: -“Chú không phải là khách xem bói nhưng chú
thấy nhà thầy Thế có nhiều khách đến xem lắm.”.
Về nhà rồi mà tôi mãi vẩn vơ: Sao anh không tranh thủ lúc còn trẻ,
lúc đương được Trời cho nhiều lộc lá mà chuyên tâm vào việc “ăn mày lộc Thánh”
để tạo tích lũy, phòng lúc ốm đau bệnh tật, ham mấy chuyện thơ phú hão làm gì?
Vài năm nữa, khi tuổi cao, sức yếu, lộc Trời cho đến lúc phải cạn, phải kiệt mà
nhu cầu thiết yếu của cuộc sống như bước dồn vó ngựa thì sao? Nhưng rồi, tôi
nghĩ: Đời mà! Mấy ai dễ vất bỏ được những Tham - Sân - Si ngồn ngộn trước mắt
ra ngoài vòng danh lợi để an nhiên tự tại với cuộc sống thanh bần? Dù anh có là
thầy tướng số đang được nhiều lộc lá Trời cho, thì dao sắc vẫn không gọt được
chuôi, anh vẫn chỉ là một trong những con thiêu thân đang luẩn quẩn chạy vòng quanh
bánh quay định sẵn của số phận.
Anh, tôi và bao người khác, chỉ là những con thiêu thân nhốn nháo
chạy vòng quanh chiếc đèn cù số phận. Biết đấy nhưng giãy không ra. Muốn thoát
nhưng càng vẫy vùng thì sợi dây “nghiệp chướng” càng thêm xiết chặt. Không biết
thì sao cũng được nhưng biết rồi thì thôi đành lựa cách để thuận số mà sống.
Bất chợt, tôi nhớ tới câu đám trai làng thường tếu táo: “Vui nhưng đừng vui quá!”. Vâng! Có lẽ nên vậy chăng với số phận của
mình?!
*.
Hà Nội, 28 tháng 01 năm 2018
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VỀ BÀI CỦA TÁC GIẢ NGUYỄN BÍCH THỦY
Thưa Quý bạn đọc, người thân và bạn hữu!
Sáng nay, tôi nhận được mấy cuộc điện thoại về bài VÀI Ý KIẾN
QUANH VIỆC MỔ XẺ BÀI THƠ “QUÊ NGHÈO” CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN, của tác giả Nguyễn
Bích Thủy đã đăng trên trang blog và trang Thơ văn Đặng Xuân Xuyến. Để bạn đọc,
người thân, bạn hữu không hiểu sai câu chuyện, tôi sơ lược câu chuyện:
Ngày 05 tháng 04 (2018), tôi nhận được tin nhắn qua facebook của
cô Nguyễn Bích Thủy với lời trách:
“Tôi không thể đăng bài phản
biện của tôi chỗ cái bài ƯU ĐIỂM VỀ MẶT THI PHÁP CỦA "QUÊ NGHÈO"
Tôi gửi bài viết trên
tường nhà cậu, tùy cậu có đăng hay không!!! Đáng tiếc cậu cũng không thể khác
người đời !! Không đủ bản lĩnh của một người lính.”.
Và kèm theo là bài viết:
VÀI Ý KIẾN RIÊNG XOAY QUANH VIỆC MỔ XẺ CÁI BÀI THƠ: “QUÊ NGHÈO»
của tác giả ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Do không muốn kéo dài những tranh luận không cần thiết nên tôi
định không đưa bài lên trang nhưng vì lời trách mang tính thách đố của cô
Nguyễn Bích Thủy nên tôi gắng ngồi dàn trang và đưa bài lên trang blog Đặng
Xuân Xuyến cùng ngày 05/04/2018.
Sau khi đưa bài lên trang blog, tôi có viết comment ở bài ƯU ĐIỂM
VỀ MẶT THI PHÁP CỦA "QUÊ NGHÈO" trong trang Thơ văn Đặng Xuân Xuyến:
“Cháu mời cô Nguyen Bich
Thuy xem trước trên trang blog Đặng Xuân Xuyến. Còn trên trang Thơ Đặng Xuân
Xuyến cháu đăng chậm hơn. Cô gửi cho cháu xin 1 tấm ảnh chân dung để cháu đăng
kèm bài.”
Kèm theo là đường link bài VÀI Ý KIẾN QUANH VIỆC MỔ XẺ BÀI THƠ
“QUÊ NGHÈO” CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN.
Thì ngày 06/04/2018, tôi nhận được tin nhắn của cô Nguyễn Bích
Thủy:
“Tôi không thích cách mà cậu
xử sự, bài viết của tôi chỉ mang ý nghĩa góp ý vui vẻ chứ không phải là một bài
viết hoàn chỉnh để đăng ở một blok như thế. Khi đăng tôi đăng trên trang cá
nhân của cậu chỉ để chơi đùa cho vui, cậu đem đăng lên blok không hỏi ý kiến
tôi lại còn tự tiện quảng cáo cái mác Việt Kiều của tôi như một cách quảng cáo
cho thơ văn của cậu có nhiều người quan tâm, "Hữu xạ, tự nhiên hương"
ông bà mình đã nói rất đsung, cái cách mà cậu làm thật không hay chút nào cả!!!!
Cậu còn bảo tôi đưa ảnh
để cậu đăng, cứ như ông bí thư xã bảo dân đưa ảnh để mà đươc biểu dương!!!
Cậu là một con buôn nghệ
thuật!!! cậu nghĩ những điều cậu làm không ai biết?”
Dù rất bực khi đọc những dòng của cô Nguyễn Bích Thủy, nhưng tôi
nhẫn nhịn trả lời vì nghĩ cô là người cao tuổi:
“Tất cả các bài đưa lên
trang blog của các tác giả cháu đều đăng ảnh và địa chỉ của tác giả để tỏ sự
tôn trọng tác giả và bạn đọc. Cô đăng lên trang facebook của cháu không được vì
cháu cũng như rất nhiều người không để người khác tự đăng vì sợ người này vào
chửi người kia sẽ thành cái chợ. Vì lẽ đó cô đã mắng cháu là không dám đăng vì
cháu cũng như mấy người xấu khác. Không phải là cháu không dám đăng mà vì cháu
bận công việc thi thoảng cháu mới vào facebook. Nhận thư của cô cháu mới nán
ngồi để dàn trang đưa lên blog và facebook. Cô nhận xét về người khác hơi vội.
Và cô tự đánh giá bản thân mình cũng quá cao đấy ạ.”
Ngay sau đó tôi nhận được câu trả lời của cô Nguyễn Bích Thủy:
“Này cậu, đừng có bao
biện cho sự không chính trực của mình, đăng ở đâu là ý muốn của người viết, cậu
nói rằng:"cháu cũng như rất nhiều người không để người khác tự đăng vì sợ
người này vào chửi người kia sẽ thành cái chợ" nhưng lại đăng nó lên blok
của cậu khác nào làm cho hiệu ứng của nó tăng lên thay vì hai người hàng xóm
cãi nhau, cậu quay vidéo clip đưa lên mạng!!!!
Tôi chả đánh giá cao thấp
gì ai cả, chỉ không thích cái kiểu con buôn nghệ thuật của cậu.
Lời nói của cậu mâu
thuẫn, cậu nói rằng:"vì cháu bận công việc thi thoảng cháu mới vào
facebook. câu này đá câu trên: "cháu cũng như rất nhiều người không để
người khác tự đăng vì sợ người này vào chửi người kia sẽ thành cái chợ".
Tôi định trả lời cô Nguyễn Bích Thủy:
Cô gửi bài, đăng hay không và đăng ở đâu là quyền của cháu. Bình
thường thì bài của cô, cháu sẽ không đưa lên trang nhà nhưng vì cô thách đố,
cháu mới đưa bài lên. Khi bài đã được đăng rồi thì cô quay ngoắt lại xúc phạm
người khác, tự đề cao bản thân.
Nhưng tôi thôi vì nghĩ với cô Nguyễn Bích Thùy, trả lời cũng thừa.
Tôi cũng định gỡ bài VÀI Ý KIẾN QUANH VIỆC MỔ XẺ BÀI THƠ “QUÊ
NGHÈO” CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN ngay lúc đó nhưng nghĩ tới bạn đọc, e mọi người sẽ
hiểu sai vấn đề nên để trên trang nhà thêm một thời gian, dù tôi không muốn bài
viết đó xuất hiện trên trang nhà.
Thưa bạn đọc, bạn hữu và người thân!
Câu chuyện đầu tháng Tư này đã làm phiền Quý vị nhưng vì cực chẳng
đành, tôi phải kể lại đầu đuôi câu chuyện để mọi người hiểu đúng sự thật câu
chuyện là như thế.
Tôi cũng cám ơn cô Nguyễn Bích Thủy vì nhờ chuyện rất vớ vẩn này
mà tôi được thấm sâu thêm lời dạy của các cụ: “71 học 70” về cách sống của đạo
làm NGƯỜI!
*.
Hà Nội, 09 tháng 04 năm 2018
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
“TƯNG TỬNG” 7 CHUYỆN ...
CÙNG NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
1.
Khi đọc Trần Đăng Khoa viết về tâp "Bảy Sắc Mơ" của Ái
Nhân (Bùi Cao Thế) đăng trên trang blog Đặng Xuân Xuyến, nhà thơ Nguyễn Đăng
Hành mắng tôi đã hùa vào với nhà thơ Trần Đăng Khoa để bêu xấu bạn anh - Ái
Nhân Bùi thi sĩ:
- Cả bài dài hàng mấy nghìn chữ, lão Khoa không thèm đả động đến 1
câu thơ của tay Thế “hâm”, toàn tán hươu tán vượn về bùa mê thuốc lú của nàng
thơ với mấy thằng dở người,... khác đếch gì lão Khoa chửi tay Thế đã không biết
làm thơ còn mắc bệnh ngộ chữ. Chú là chỗ anh em đồng hương với tay Thế, không
gạt bài ấy đi mà lại hùa vào với lão Khoa, đưa bài lên trang web làm trò cười
cho thiên hạ?
Tôi phân trần:
- Em điện cho anh Thế, nói bài của anh Khoa rất hay, nhưng trang
nhà không có mục thư giãn cuối tuần ... Anh Thế bảo kệ, cứ đưa lên cho vui. Em
biết làm sao?
Anh mắng xối xả:
- Chú ngụy biện. Sao chú không nói toẹt ra bài ấy Trần Đăng Khoa
“chê khéo” Bùi Cao Thế là không biết làm thơ.
Rồi anh đột ngột đổi chuyện:
- Trang Văn đàn Nguyễn Nguyên Bảy giới thiệu 3 bài thơ: Quê Nghèo,
Dấu Hỏi và Hồn Quê của chú in trong tập sách "Thơ Và Bạn Thơ 8", ghi
là tác giả gửi đăng, không ghi người chọn như các tác giả khác. Chú gửi bài để
đăng trong tập sách đó à?
Tôi trả lời:
- Em gửi bài đăng trên trang đó cho vui chứ không gửi để in
"Thơ Và Bạn Thơ". Chắc chú Bảy chọn mấy bài đó đưa vào.
Anh trầm giọng:
- Các tác giả khác thì ghi người chọn nhưng với chú lại ghi tác
giả gửi đăng, có phải chủ ý để người đọc hiểu sai về chú...
Tôi cười lớn:
- Anh cứ quan trọng hóa vấn đề. Chú Bảy không có ý đó đâu.
Anh lẩm bẩm: - Chú thật thà quá. Rồi cụp máy
2.
Mươi hôm sau, anh điện cho tôi, vẻ rụt rè:
- Anh hỏi câu này, chú trả lời thật nhé. Bài "Ẩm
trời" của chú, đáng mấy điểm.
Tôi có chút ngập ngừng:
- Tự chấm điểm thì em không biết cho điểm mấy nhưng bài đó cũng
thường thôi, không thể là hay.
Anh ồ lên, lanh lảnh:
- Vậy mà bác Châu Thạch khen hết lời.
Tôi cười, nửa phân trần:
- Chú Châu Thạch khen hay ở phong cách tỏ tình mới lạ, bạo liệt
chứ không khen bài thơ "Ẩm trời" hay.
Anh chậm rãi:
- Anh nghĩ bác Châu Thạch vì quý người mà quý thơ. Bác Châu Thạch
nhiều bài bình rất sâu, rất hay, anh rất phục nhưng đọc mấy bài bình kiểu quý
người quý thơ như thế không sướng.
Rồi giọng anh lanh lảnh, vút lên:
- Anh mới đọc mấy bài bình thơ của ông Bùi Đồng. Cha này bình tốc
độ, tài tử, không ngại va chạm. Bình chưa sâu nhưng đọc dễ chịu. Không như ông
“người quen” õng ẹo của chú, quý ai thì bốc thơm lên tận chín tầng mây, ghét ai
thì đạp người ta xuống tận chín tầng địa ngục.
Tôi ngớ người, hỏi:
- Người quen? Là ai vậy?
Anh cười cười:
- Chú cứ giả bộ. Tay đấy chơi thân với lão dị hợm, vợ không lấy,
cứ suốt ngày vỗ ngực nhận mình là đệ nhất thiên hạ triết học. Hai thằng đấy
xoắn lấy nhau, tạo thành cặp bài trùng, suốt ngày nhòm ngó thiên hạ, ai không
vừa ý là ngoạc mồm chửi người ta. Lão Trần Mạnh Hảo ông ổng chửi người khác về
thơ phú kém cỏi còn nghe được, chứ 2 tay này, thơ văn cũng thường mà cứ lộng
ngôn, rống lên chửi người khác thơ văn chẳng ra gì. Thật là trò rẻ tiền.
Tôi ngắt lời:
- Chuyện của thiên hạ, kệ người ta, anh nhiều chuyện làm gì.
Anh sẵng giọng:
- Anh là bạn chú. Tay õng ẹo Đỗ Hoàng cũng là chỗ chú quen biết,
anh mới nhắc. Chú bênh mấy tay đấy à.
Không để tôi phân trần, anh cụp máy. Tôi gọi dăm bảy lần anh cũng
không chịu nhấc máy.
3.
Khi bài "Mơ quê trong "Xóm Cỏ" của Nguyễn
Khôi" lên blog Trang Đặng Xuân Xuyến, anh điện cho tôi, chùng
giọng:
- Anh có lỗi với bác Nguyễn Khôi. Khi đọc "Chân
dung 99 nhà văn Việt Nam đương đại", anh không ưng cách bác Khôi
vẽ mấy chân dung nhưng chỉ nghĩ trong đầu. “Thầy” Hoàng Xuân Hoạ điện cho anh,
giãy nảy lên là "tầm cỡ tao mà ngồi cùng chiếu với mấy thằng bạn rượu của
tay Khôi à!". Anh hỏi là ai? “Thầy” Hoạ bảo: "Thằng Xuyến và mấy
thằng ngồi uống rượu với tay Khôi ở nhà nó đấy. Chúng nó là bạn rượu nên bốc
thơm nhau ghê quá. Thằng Văn Thùy, cả đời thơ chỉ được mấy bài làng nhàng, tay
Khôi cũng xếp nó ngồi cùng chiếu với tao, với ông Nguyễn Nguyên Bảy? Bắt chước
người ta vẽ chân dung nhưng vẽ chân cẳng mặt mũi có ra hồn đâu. Hành làm một
bài thế này... thế này... đập thẳng tay vào.". Anh nhận lời nhưng không viết
theo ý “thầy” Hoạ vì viết thế thì mất dạy với bác Khôi. Anh viết theo cảm nhận
của anh nhưng vì không cân nhắc, đã có những câu thất lễ với bác Khôi. Cũng vì
không viết theo ý “thầy” Hoạ nên “thầy” ấy cạch mặt anh từ bữa đấy. Hôm gặp bác
Khôi ở nhà chú, định xin lỗi thì bác ấy chửi anh là thằng lưu manh. Anh đau
quá, không nói được lời xin lỗi.
Tôi bảo:
- Sao anh không điện xin lỗi chú Nguyễn Khôi.
Anh trầm giọng:
- Thôi, khi nào gặp bác Khôi, chú xin lỗi giúp anh. Hoặc, nếu viết
bài nào về bác Nguyễn Khôi thì chú chêm lời xin lỗi hộ anh.
Tôi vội ướm:
- Em định làm một bài, tập hợp 7 tâm sự của anh qua điện thoại như
thế này, ý anh thế nào?
Anh cười:
- Chú cứ viết đúng sự thật, đừng gia giảm, mặc ai chửi anh cũng
được. Nhưng chú nên học cách viết bỗ bã, lỗ mãng, đề cao cái tôi cực đoan như
tay Phạm Đức Nhì, đọc thấy đầy chất lưu manh, đểu cáng trong đó mới sướng.
Tôi bật cười:
- Nói Phạm Đức Nhì đề cao cái tôi cực đoan còn được, chứ nói Phạm
Đức Nhì là lưu manh, đểu cáng ... thì không ổn.
Anh ngắt lời:
- Chú sợ bị Phạm Đức Nhì chửi tiếp như hồi chú "bênh"
bác Nguyễn Khôi à? Anh thấy lạ, vụ đấy, bác Khôi gửi thư kêu cứu tới mấy chục
bạn mà không ai lên tiếng. Chú là "bạn" mới quen trên facebook lại
đứng ra “đòi lại sự công bằng” cho bác Khôi? Chiến hữu của bác Khôi toàn người
tên tuổi lừng lẫy văn đàn, người ta chẳng lên tiếng, chú thá gì mà nhảy vào
đánh nhau với “cối xay gió”? Nói thật, chú ăn chửi của tay Nhì cũng đáng. Anh
hỏi thật nhé. Sau vụ bị tay Nhì chửi rát mặt, bác Khôi có cám ơn chú nửa lời không?
Chú đã thấy chú ngu chưa?
Có lẽ sợ tôi phản bác, anh cụp máy luôn. Nhất quyết không nghe máy
khi tôi điện đến.
4.
Khi bài "Như thiếu nữ đã vào chùa xuống tóc"
của tác giả Nguyễn Bàng lên trang blog Đặng Xuân Xuyến được vài ngày, anh điện
cho tôi, giọng không vui:
- Sao chú lại đưa tâm sự riêng của bác Nguyễn Bàng về bài "Biển
của Nguyễn Thanh Lâm trong RỪNG XANH MƯA" lên các trang mạng thế?
Bác Nguyễn Bàng góp ý riêng mà chú chưng ra với mọi người làm gì?
Biết anh thật lòng nên tôi giãi bày:
- Anh biết đấy, giờ mấy ai thật lòng như chú Nguyễn Bàng. Người ta
chỉ nói với nhau những lời có cánh, dại gì chỉ ra những điểm yếu, những hạn chế
của người khác để "mua" sự phiền phức. Em chia sẻ góp ý của chú như
là bài phản biện để bạn đọc cùng thưởng thức. Em tin bài viết của chú sẽ hữu
ích cho bạn đọc.
Có vẻ chưa an tâm, anh gặng:
- Thế chú có đặt cương vị nhà thơ Nguyễn Thanh Lâm khi đọc "Như
thiếu nữ đã vào chùa xuống tóc" sẽ phản ứng thế nào không?
Tôi chậm chậm trả lời:
- Cũng vì ngại anh Lâm không vui nên em lừng khừng thời gian khá
dài không đưa bài lên trang. Nhưng anh biết tính anh Lâm rồi đấy: Thẳng tính và
cầu thị, hơn nữa, góp ý của chú Nguyễn Bàng nhiều tính xây dựng, cũng nhẹ
nhàng, chân thành nên sau vài tháng đắn đo, em chủ động gửi các trang mạng.
Anh có vẻ vẫn chưa an tâm, gặng tiếp:
- Thế ông Lâm nói thế nào? Chú chưa hiểu ông Lâm bằng anh đâu.
Thẳng tính nhưng khi không vừa ý ai thì nghỉ chơi luôn. Hôm anh với chú tranh
luận bài "Mợ Hữu" của Trần Nhuận Minh, anh điện cho ông Lâm để tham
khảo ý kiến, ông ý mắng anh vỗ mặt: - Xuyến nó bình thế là OK rồi còn tranh
luận đéo gì nữa. Rồi cụp máy. Anh điện lại mấy lần, ông ý không thèm nhấc máy.
Rồi anh chuyển giọng thủ thỉ:
- Anh vừa đọc mấy bài ông Nguyễn Xuân Dương bình "Hương
Quê", "Tâm Sự Nàng Thúy Vân"... có vẻ
là ông ấy nghiêng về "tán thơ"?
Tôi cười:
- Theo em thì đấy là mấy bài cảm nhận thăng hoa cả về cảm xúc và
ngôn từ. Rất lãng tử mà tinh tế, phóng bút mà sâu sắc. Không phải là những bài
"tán thơ".
Anh bât cười: thật á? rồi cụp máy.
5.
Sáng 30.11.2018, rất sớm, anh đã điện cho tôi:
- Chú có biết Nguyễn Thế Duyên không? Hắn vừa chửi Nguyễn Hoàng
Đức đã ngu dốt, còn mất dạy dám đòi lật đổ tượng đài Nguyễn Du.
"Thầy" Hoạ chịu khó nâng bi thằng cha Nguyễn Hoàng Đức này lắm. Một
chặp cũng nhắng nhít đòi lật đổ tượng đài Nguyễn Du. Loại theo voi hít bã ý
mà.
Tôi ngắt lời:
- Nói chuyện khác đi anh ơi. Em không thích nghe chuyện kiểu này
đâu.
Anh ha hả cười:
- Chú dị ứng với "thầy" Hoạ à? Anh nhớ chú bị “thầy” Hoạ
chửi vỗ mặt khi đề tặng “thầy” ý bài thơ "Thế gian say".
Tôi giãi bày:
- Thấy chú ấy hay viết status phê phán thói hư tật xấu trong xã
hội nên em mới đề tặng, biểu thị sự quý mến, đồng cảm của em.
Anh cười lớn, giọng phấn chấn:
- Nhưng “thầy” Hoạ lại tưởng chú đá đểu bệnh cuồng vĩ của “thầy” ý
vì bài thơ của chú có câu "đập chén trở cờ". Mắc bệnh cuồng vĩ, có
tật giật mình, suy từ ta ra người ý mà. Thích được khen lắm. Chê thơ Chử Văn
Long, Trần Quang Quý, Nguyễn Quang Thiều,... Già rồi còn đú đởn thơ phú yêu
đương, nghe giả cầy lắm. Buồn cười ở chỗ là không biết sự vô duyên của mình lại
xăng xái chê người khác...
Để cắt chuyện, tôi vội "rủ rê":
- Chủ Nhật về Ân Thi chơi đi. Chiều nay em về, sáng thứ hai mới
lên Hà Nội.
Anh hề hề cười:
- Hết năm nay anh mới rảnh. Hôm nọ, Văn Thùy điện cho chú nhưng
chú không nghe máy. Ông ý đến tặng anh tập thơ hơn nghìn trang, coi như là tổng
hợp sáng tác cả đời của Văn Thùy, trong đó in 3 bài bình thơ Văn Thùy. Bài của
Trần Đăng Khoa không biết Văn Thùy có cắt bỏ đoạn nào không nhưng bài của chú
ông ý bỏ hết những đoạn chú chê. Anh bảo cắt bỏ phần chê làm bài viết của nó
mất tính xây dựng, Văn Thùy nói, "nó chê tao phũ phàng quá, tao cắt bỏ cho
đỡ tức.".
Hôm qua, anh vào trang Đặng Xuân Xuyến, đọc Sương Nguyệt Minh
nhưng mới đọc mấy bài. Chú thấy văn của Sương Nguyệt Minh thế nào?
Tôi hỏi lại:
- Anh đọc bài viết về Nguyễn Hoàng Đức chưa? Dí dỏm, hay mà thâm.
Anh hỏi dồn:
- Thế truyện ngắn của hắn thế nào? Có xứng với giải thưởng không?
Tôi thật lòng:
- Em đọc vài truyện ngắn của anh ấy nhưng không thích.
Anh gặng hỏi:
- Nghĩa là chú chê truyện ngắn của Sương Nguyệt Minh?
Tôi cười:
- Anh không nên suy luận kiểu quy chụp như thế. Thích hay không
thích là một chuyện. Còn khen hay chê lại là chuyện hoàn toàn khác. Em mới đọc
vài truyện, sao đưa ra lời nhận xét chung về truyện ngắn của anh ấy được.
Anh tiếp lời:
- Anh thấy Trần Mạnh Hảo "phang" Sương Nguyệt Minh rất
xác đáng. “Bộ 3 chọc ngoáy" đã ghi điểm trong việc chỉ đích danh bọn
"Văn Chương Giả Cầy".
Rồi đột ngột, anh chuyển "đề tài":
- Hôm nọ, tay Thế "hâm" phàn nàn chú lấy thông tin từ
bọn đố kỵ với hắn nên viết chuyện điên của hắn chưa chuẩn. Hắn điên nhưng không
cởi truồng, không vắt vẻo ngồi hát những câu vô nghĩa. Cũng không ré lên cười
một mình rồi nhận là "Ngọc Nữ cô nương". Hắn bảo: "Xuyến nó phóng
bút, làm hỏng hình ảnh của em.".
Tôi trả lời:
- Anh Thế điện trách em chỉ nghe người làng xã kể mà không hỏi lại
anh ấy, làm hình ảnh anh ấy bị méo mó. Anh ấy bảo, lúc điên là lúc trí tuệ anh
ấy cực thăng, diễn thuyết rành rẽ, mạch lạc, bảo vệ quan điểm đến cùng. Những
lúc điên, anh ấy thường tìm gặp các lãnh đạo để góp ý về chiến lược phát triển
kinh tế, chiến lược đào tạo con người, góp phần làm giàu cho địa phương, cho
đất nước, được mọi người tán thưởng rầm rầm... Em nói: Anh điên nhưng tỉnh quá,
thế thì ai tin?
Anh thủ thỉ:
- Mà anh thấy, Ái Nhân vẫn không chịu tỉnh chú ạ. Vẫn cứ lên
facebook cãi với mọi người là hắn không điên như chú viết. Hắn điên theo kiểu
của vĩ nhân tỉnh lẻ, của nhà thông thái cơ... Nặng lắm rồi chú ạ. Anh quý Thế
"hâm" ở sự ngây thơ. Hắn ngây thơ tin 100% những lời còm khen hắn đẹp
trai, thơ hay rồi hồn nhiên đem đi khoe. Lạ thế.
Ngần ngừ một lát, anh hỏi:
- Chú nhớ hôm uống rượu ở nhà chú, "thầy Hoạ" rối rít
khen thơ chú không?
Tôi ngớ người một lúc, rồi trả lời:
- Em không, vì lúc "trà dư tửu hậu", những chuyện xã
giao thì nhớ làm gì.
Có vẻ không hài lòng, anh chùng giọng:
- Hôm đấy, "thầy" Hoạ xin tập bản thảo thơ của chú, nói
"về đọc lại để bình mấy bài thơ của Xuyến vì chú đồng cảm với mấy bài thơ
đó lắm", thế mà về nhà, "thầy" Hoạ liên tục điện, bảo:
"Hành đừng bình thơ của thằng Xuyến, tự hạ thấp Hành đấy. Nó biết đéo gì
về thơ mà bình? Chỉ có bọn đéo hiểu gì về thơ mới xúm vào bình thơ của
nó.". Anh nói là Xuyến có khiến em và bác bình thơ của nó đâu, thích mấy
bài thơ đó thì em bình. Thế là "Thầy" Hoạ mắng anh là thằng điên.
Tôi phá lên cười:
- Nói chuyện khác đi anh. Nghe mấy chuyện đó, em không khoái.
Một thoáng ngập ngừng, anh mới hỏi:
- Chú thật sự không giận "thầy" Hoạ chứ?
- Vâng. Chẳng lẽ anh vẫn chưa hiểu tính em sao.
Anh lẩm bẩm: lạ nhỉ. Rồi cụp máy.
6.
Chiều ngày 03.12.2018, anh điện cho tôi, thắc mắc:
- Chú gây thù chuốc oán gì với tay Việt Thắng trong Sài Gòn mà
chiều qua hắn điện chửi chú ghê quá. Hắn chửi chú xấc xược khi phác họa chân
dung Văn Thùy, đá xoáy nỗi đau cả đời của Văn Thùy. Anh bảo hắn đọc chậm lại
bài thơ "Văn Thùy dị nhân", ngẫm kỹ rồi hãy chửi thằng Xuyến. Bài
thơ ấy Xuyến nó viết bằng sự trân trọng, cảm mến, xót thương từ đáy lòng. Văn
Thùy rơi nước mắt khi đọc lời bình của Nguyễn Đăng Hành và Chử Văn Long đấy...
Hắn cười: "Em biết rõ về thằng này. Hắn là đồng hưong huyện với Văn Thùy,
cách nhà Văn Thùy có mấy cây số mà hắn chơi Văn Thùy quả đắng quá.". Thông
cảm, vì Việt Thắng thần tượng Văn Thùy ghê lắm. Với hắn, Văn Thùy lung
linh như một tượng đài.
Hắn còn tranh luận với anh về “bộ 3 chọc ngoáy” thích vén váy lên
làm loạn xã hội. Chú đã đọc thơ Bành Thanh Bần chưa? Thơ ấy mà thằng cha Nguyễn
Hoàng Đức khen không tiếc lời là cả thế kỷ may ra mới kiếm được 3 thi sĩ có tài
thơ “nặng ký” như thế. Thằng điên! Khen thế không sợ trẹo mồm à? Cả lão Trần
Mạnh Hảo nữa. Thơ của nhà thơ khiếm thị Việt Anh, cũng thường thôi, thế mà lão
cúi xuống, phùng mang trợn mắt, dồn hết công lực thổi bay Việt Anh lên tận chín
tầng mây là một thiên tài thế kỷ. Đúng là thằng điếm bút, loạn ngôn! Hắn coi
thiên hạ mù hết nên vung vẩy khen như con điếm ve trai.
Tôi bật cười, hỏi bộ ba đó có thù oán với anh à? Chuyện của người
ta, anh “ôm” làm gì. Anh ngắc ngứ chút, rồi chậm rãi:
- Thì cũng từ thằng cha Vũ Việt Thắng, chiều qua hắn chửi chú chán
chê xong quay ra ca ngợi “3 ả” hết lời nên anh thấy chướng tai mới kể cho chú.
Tôi nhớ, có lần anh nói anh Việt Thắng chê tôi “làm thơ mà không
theo luật, hình như thằng này không biết luật”. Tôi thật lòng: - Anh Việt Thắng
nói đúng đấy. Ngay cả thể thơ Lục Bát, em cũng không biết thế nào là lỗi Lạc
Vận, thế nào là lỗi Phong Yêu. Anh cười, chửi tôi là thằng ba xạo.
Lần này cũng vậy. Tôi lại cười, nhắc anh như lần trước:
- Lần sau anh Việt Thắng điện tới thì nhờ anh nói giúp em lời cám
ơn anh ấy. Nếu không quan tâm tới em thì anh ấy chả nói những câu xây dựng thế
đâu.
Anh lẩm bẩm: - Ừ, ừ... rồi cụp máy.
7.
Sáng ngày 23.12.2018, anh điện cho tôi, giọng nhiều tâm sự:
- Anh đọc trận quyết chiến giữa ông Châu Thạch với ông Nguyên Lạc
bên Mỹ về bài "thơ Đường hậu hiện đại" của Châu Thạch thấy buồn thì
nhiều, cười thì không được. Đều trên dưới 80 tuổi rồi mà chửi nhau như dân chợ
búa trên facebook. Ông Nguyên Lạc thâm và đểu khi dùng thái độ nhã nhặn, lịch
thiệp để ra đòn với ông Châu Thạch. Lại được ông Phạm Đức Nhì ma mãnh mượn thơ
của ông Chu Vương Miện tung cú sút chiếm thế thượng phong. Ông Châu Thạch lụy
chữ tôi quá mà làm hỏng hình ảnh lâu nay xây dựng là người hiền hòa, trọng
nghĩa. Lại thêm ông Lang Trương chỉ biết ra đòn bằng những lời bù lu bù loa nên
thế trận nghiêng hẳn về phía Nguyên Lạc. Ai cũng biết ông Nguyên Lạc mượn bài
viết để “chơi” ông Châu Thạch, đẩy mình lên cao nhưng nếu ông Châu Thạch nhã
nhặn trả lời thì mưu kế của ông Nguyên Lạc thất bại. Tiếc quá. Tiếc quá. Trận chiến
này ông Châu Thạch mất nhiều quá.
Tôi trầm ngâm:
- Em có biết chuyện đó nhưng không thể còm...
Anh ngắt lời:
- Chú không tham gia là đúng. Con người ta khổ vì lụy chữ tôi
nhiều quá.
Rồi anh cao giọng:
- Anh thấy ông Phạm Ngọc Thái cư xử khá hay. Bị ông Nguyên Lạc xỏ
xiên thậm tệ nhưng ông ấy không thèm lên tiếng, vẫn tiếp tục "tự
sướng" kiểu điên khùng của riêng mình ông ấy, hành động đó khác gì ông ấy
chửi Nguyên Lạc: mày sủa kệ mày, tao đi cứ đi. Bị Nguyên Lạc nhục mạ là kẻ
cuồng vĩ, không biết bình thơ,... nhưng ông Phạm Ngọc Thái kệ, cứ "tự
sướng" tiếp, thế là ông ấy khác gì đã trả lời ông Nguyên Lạc: mày cũng
giống tao nhưng chó hơn tao là mày vấy cứt vào người khác để mày được thơm hơn.
Vụ này, ông Nguyên Lạc thua trắng ván.
Rồi anh hỏi tôi:
- Chú đã tập hợp bài trao đổi giữa anh với chú về mấy chuyện thế
này chưa?
Tôi trả lời:
- Chốc em ghi lại cuộc nói chuyện này là xong. Chiều hoặc tối em
chuyển anh đọc qua facebook ở chế độ CHỈ MÌNH TÔI và tag tên anh. Sau 7 ngày,
nếu anh không ý kiến chỉnh sửa gì thì em sẽ đưa lên trang phụ CHUYỆN BẠN VĂN và
cho bài hiện ở TRANG CHỦ vào dịp Tết Nguyên Đán Kỷ Hợi - 2019,
Anh khẽ ừ... rồi hỏi tôi:
- Chú định làm kiểu phỏng vấn à? Như thế thì vô duyên, mà cũng giả
tạo lắm.
Tôi trả lời:
- Em kể lại 7 cuộc điện thoại anh tâm sự về những "nhân
vật" em có quen, biết hoặc có nghe tên tuổi họ nhưng chỉ đả động đến
chuyện văn chương. Chuyện "thâm cung bí sử", em nghe chỉ để biết
thôi....
Anh ngắt lời:
- Anh cũng định nhắc chú điều đó nhưng chú nhớ là phải ghi đúng
những câu chữ anh nói. Anh biết, anh sẽ bị nhiều người chửi nhưng không sao. Sự
thật cần phải được tôn trọng chú ạ.
Tôi vâng dạ với anh nhưng thú thật vẫn lợn gợn những e ngại.
*
Chiều nay, 30 tháng 12.2018, sau 7 ngày bài đưa lên trang facebook
ở chế độ CHỈ MÌNH TÔI và tag tên anh, tôi điện hỏi anh đã đọc kỹ chưa? Có cần
chỉnh sửa gì không? Anh hề hề cười:
- Chú là thằng nhát gan. Sợ bị nghe chửi lây nên cố tình viết nhẹ
đi. Những người biết anh, người ta không nhận ra anh vì chú vẽ anh ngoan hiền
quá, không đúng chất ngông nghênh bất cần của anh. Thôi, chú cứ đưa bài này lên
trang đi. Anh (cười) chịu khó mang tiếng là thằng ngoan hiền cũng được.
Ngồi đọc lại, tôi thấy, hình ảnh anh có chút nhạt nhòa vì sự
“ngoan hiền” thật.
*.
Hà Nội, chiều 30 tháng 12.2018
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
THƯA CHUYỆN CÙNG BẠN ĐỌC ...
VỀ BÀI VIẾT CỦA ÔNG NGUYÊN LẠC
Thật sự là tôi không thích đọc những bài viết chuộng lối "tầm chương trích cú" nên ngày 14
tháng 02 năm 2019, khi nhà thơ La Thụy gửi qua email, ngó thấy tên tác giả bài
viết là Nguyên Lạc, tôi liền nhấn chuột thoát ra để vào đọc thư khác. Sở dĩ như
vậy là vì gần đây, vào cuối năm 2018, vô tình đọc 2 bài viết của tác giả Nguyên
Lạc, cũng do nhà thơ La Thụy gửi qua email, tôi đã phát hãi khi phải đọc những
đoạn "tầm chương trích cú"
mà nhiều người đã biết hoặc không cần phải biết, được ông Nguyên Lạc sử dụng na
ná kiểu "Sơn Đông mãi võ",
“lên gân dạy đời” dành cho những nạn
nhân không chỉ là nhà phê bình văn học Châu Thạch, nhà thơ Phạm Ngọc Thái hay
Giáo sư Tiến sĩ Hồ Ngọc Đại, Phó giáo sư Phó tiến sĩ Bùi Hiền,... mà với tất cả
những ai đọc 2 bài viết đó.
Tôi không có ý định "trả lời" bài: VÀI SUY NGHĨ KHI ĐỌC
BÀI BÌNH THƠ “THUYỀN NEO BẾN LẠ” vì không muốn bị cuốn vào những tranh cãi làm
phí phạm thời gian bởi mấy việc chẳng đâu vào đâu với ông Nguyên Lạc. Nhưng sớm
hôm nay, 16 tháng 02.2019, một người bạn khuyên tôi nên có đôi lời với bạn đọc
đã đọc "VÀI SUY NGHĨ KHI ĐỌC "THUYỀN NEO BẾN LẠ" CỦA PHÚC
TOẢN" của blog Trang Đặng Xuân Xuyến và các trang web thân hữu nên tôi
ngồi gõ đôi dòng.
Tôi lọc ra mấy điểm ông Nguyên Lạc nêu trong bài dài vài nghìn
chữ: VÀI SUY NGHĨ KHI ĐỌC BÀI BÌNH THƠ “THUYỀN NEO BẾN LẠ”, rườm rà vì
"tầm chương trích cú" đến hơn nửa dung lượng bài viết, để thưa cùng
bạn đọc.
.
I.
Ông Nguyên Lạc viết:
“Theo tôi, ở đây phải dùng
chữ ƠI hay ÔI để tán thán sự buồn mới đúng: Ơi (ôi) em!/ ơi (ôi) anh! chúng ta
đành phải xa nhau rồi.v.v... Buồn, bất lực là hai chữ này.
Chắc có lẻ nhà bình
luận hiểu chữ Ơ rộng nghĩa hơn tôi!
Tuy câu thơ bị khuyết
điểm nhỏ này, nó cũng tạm coi là đạt.”
.
Đặng Xuân Xuyến thưa với bạn đọc:
Tôi nghĩ, hẳn khá nhiều người đều hiểu:
- Ơ là tiếng thốt ra biểu lộ sự ngạc nhiên trong những tình huống
bất ngờ mà chủ thể chưa có thời gian cảm nhận để có phản ứng thích hợp.
Ví dụ: Ơ... sao ngu thế!
- ÔI là tiếng thốt ra biểu lộ xúc động mạnh mẽ trước nỗi đau đã
thấm sâu hoặc trước điều không ngờ.
Ví dụ: Ôi! Hắn đểu thế!
Trong trường hợp của bài thơ "Thuyền Neo Bến Lạ" thì từ
Ơ được nhà thơ Phúc Toản sử dụng hợp với hoàn cảnh của nhân vật trong thơ nên
hay hơn rất nhiều so với dùng chữ ÔI như ông Nguyên Lạc bày vẽ.
Còn chữ ƠI thì sao?
- Ơi là cảm từ, là khẩu ngữ dùng để gọi (hoặc đáp) một cách thân
mật, thân thiết, ví như: Tuấn ơi, Minh ơi, Hùng ơi... Cũng có khi dùng với ý than
vãn, ví như: Trời ơi!, Cha Mẹ ơi!...
Nếu thay chữ Ơi như bày vẽ của ông Nguyên Lạc:
“Lấy chồng! Em lấy chồng! Ơi! Lấy chồng...”
thì câu thơ thành vô duyên, ngớ ngẩn khi nhân vật trong thơ đang
xót xa vì tình yêu tan vỡ.
.
II.
Ông Nguyên Lạc viết:
a. "Gừng cay, muối mặn
xát lòng"
Câu thơ này có chính xác
ở trường hợp này không?
Xin mời nhà bình thơ
đọc trích đoạn này:
[...Như đã nói trên, quan hôn tang tế không
thể nào không có rượu. Nhất là ngày "loan phụng hòa minh" và đêm
"động phòng hoa chúc"
Đất Quảng Nam chưa mưa đã
thấm,
Rượu Hồng Đào chưa nhấm
đà say...
Với tục lệ Việt Nam cổ
truyền thì lễ động phòng cần có: Chỉ đỏ hoặc chỉ ngũ sắc gọi là dây tơ hồng,
đĩa muối với dăm lát gừng tươi, chai rượu Hồng Đào đính kèm một chiếc chung.
Chú rể buộc tơ hồng vào cổ tay nàng dâu và ngược lại. Rót đầy chung rượu, chàng
uống nửa, nàng uống nửa. Xong, cùng lấy gừng chấm muối mà nhai, đôi lứa vừa hít
hà, vừa dìu dặt ngâm nga:
Tay bưng đĩa muối chấm
gừng,
Tình nồng nghĩa mặn
xin đừng bỏ nhau
(Rượu Hồng Đào: Quảng Nam
song hỷ tửu - Phanxipăng)[2]
Ở đây chàng trai và cô
gái "động phòng, hợp cẩn" lúc nào mà nhai muối/ gừng xát
lòng? Nhà bình thơ có chú ý đến điều này không?
.
Đặng Xuân Xuyến thưa với bạn đọc:
Tôi thật sự ngạc nhiên trước "sự hiểu" hoặc rất là ngây
thơ, hoặc rất là máy móc, hoặc là cố tình "bẻ cong" của ông Nguyên
Lạc. Đoạn ông trích dẫn trên, có chăng chỉ là đoạn văn mô tả tập tục cưới hỏi
của người bản địa, đó là tập tục cưới hỏi của người dân xứ Quảng, không phải là
phong tục cưới hỏi truyền thống của người Việt Nam.
Quê tôi, quê nhà thơ Phúc Toản hay quê của nhiều người khác trong
lễ Hợp Cẩn đâu có dùng rượu Hồng Đào bởi rượu Hồng Đào là một "đặc
sản" của tỉnh Quảng Nam, không phải là rượu cưới truyền thống của người
Việt? Cũng đâu có nghi thức “cùng lấy gừng chấm muối mà nhai, đôi lứa vừa hít
hà, vừa dìu dặt ngâm nga: Tay bưng đĩa muối chấm gừng, / Tình nồng nghĩa
mặn xin đừng bỏ nhau” sau khi đã “rót đầy chung rượu, chàng uống nửa, nàng
uống nửa”?
Dân gian dùng vị mặn của muối, vị cay của gừng đưa vào ca dao, tục
ngữ làm tượng trưng cho tình nghĩa sâu đậm, thắm thiết, khó quên của tình yêu
đôi lứa, của tình nghĩa vợ chồng đã gắn bó cùng nhau trải qua những đắng cay,
được mất... của cuộc đời - một tượng hình rất dân dã, chân thực mà sâu sắc.
Việc nhà thơ Phúc Toản dùng vị mặn của muối, vị cay của gừng vào thơ, để xót xa
mối tình khắng khít, sâu đậm bị tan vỡ đâu có sai?!
Thật là buồn cười khi ông Nguyên Lạc ngô nghê cho rằng câu
"gừng cay, muối mặn" chỉ được dùng khi trai gái đã thành vợ thành
chồng.
.
III.
Ông Nguyên Lạc viết:
b. "Nỗi buồn cứ nhói
vào trong nỗi mừng..."
Theo chủ quan tôi câu này
có vấn đề ở hai điểm:
- Hai chữ ở cùng một câu
(Nỗi) là điều các nhà thơ nổi tiếng khuyên nên tránh.
- "Nỗi mừng"?
Người yêu vu qui đi lấy chồng mà mừng? Cũng lạ?
Nhà bình luận, bạn đã
nói đây là cuộc hôn nhân "không tình yêu", vậy thì cả 2 đều phải buồn
chứ làm sao mà có chữ "mừng" ở đây? Nếu nói "mừng" thì
không thật lòng, không đúng cảm xúc của hai người yêu nhau.
- Nếu "mừng"
này ở chàng trai thì câu này có nghĩa là chàng vừa buồn vì tiếc và vừa
"mừng" vi "tống khứ" cô gái được phải không? Tình yêu chân
thật?
- Nếu "mừng"
này ở cô gái thì sự "không chân thật" trong tình yêu càng rõ ràng. Cô
gái thoát nợ!
Nhà binh thơ có thể nói
(hay đoán) "nỗi mừng" là ngoài mặt của cô gái, còn trong lòng thì
buồn. Làm sao biết được trong lòng của người khác?
Trong câu thơ, nếu một
vài chữ có thể gây ra sự suy nghĩ tiêu cực của độc giả thì nên tránh đừng
dùng, phải dùng chữ có nghĩa chính xác. Đừng chủ quan theo ý mình, nên dự
phòng những vấn đề rắc rối có thể sảy ra.
Theo tôi (xin nói chỉ là
chủ quan) phải thay chữ nào khác phù hợp với ý tứ bài thơ để giải quyết
các vấn đề nêu trên:
Thí dụ như dùng chữ bâng
khuâng ta giải quyết được điệp từ và chuyện rắc rối lẫn lộn giữa
buồn/mừng nêu trên. Lúc này câu thơ sẽ như thế này:
Bâng khuâng cứ nhói vào
trong nỗi buồn...
Đây chỉ là thí dụ gợi ý,
quyền là ở tác giả bài thơ, ông là người "sáng tạo"
Để tránh việc người khác (trong
đó có thể có nhà bình thơ) cho rằng sự thay thế chữ khiến "lợn lành thành
lợn què", tôi sẽ phân tích chữ "nỗi" và chữ "niềm" cho
rõ ý.
.
Đặng Xuân Xuyến thưa với bạn đọc:
Ở mục trên (mục b), ông Nguyên Lạc soạn lại và phát triển thêm từ
những comment trao đổi với tôi dưới bài viết "VÀI CẢM NHẬN KHI ĐỌC
"THUYỀN NEO BẾN LẠ" CỦA PHÚC TOẢN" đăng trên trang Văn Nghệ
Quảng Trị ngày 20 tháng 01 năm 2019.
Tôi không trả lời lại mà copy 2 comment của tôi trên trang Văn
Nghệ Quảng Trị như sau:
Comment 1:
- Thưa chú Nguyên Lạc!
Đúng là “Hai chữ ở cùng một câu ̣(NỖI) là điều nên tránh” nhưng ở
câu thơ này, chú Phúc Toản đã (chủ ý) đặt đối trọng “nỗi buồn” - “nỗi mừng”
giữa “anh” và “em” (chứ không phải chỉ riêng tâm trạng chàng trai) để nhấn
sâu hệ lụy nỗi đau của cuộc hôn nhân không tình yêu, như thế theo cháu lại
thành hay đấy ạ.
Comment 4:
- Vâng! Thưa chú Nguyên Lạc!
Cháu cũng trả lời chú lần này lần cuối vì chú và cháu có cách hiểu
khác nhau nên cứ trao đổi sẽ mất nhiều thời gian, mà cũng sẽ làm phiền người khác.
1. Thì hẳn câu thơ "Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi
mừng..." diễn tả tâm trạng chàng trai nên nhà thơ mới dùng từ NỖI mừng mà
không là NIỀM vui hoặc chữ nào khác. Vì lẽ ra chàng trai cũng như mọi người đến
dự hôn lễ của cô gái để chúc mừng hạnh phúc của cô gái nhưng trong hoàn cảnh
trớ trêu cô gái lại là người yêu (của mình) nay “theo thuyền neo bến lạ” thì
chàng trai sao vui được? Còn cô gái, nhân vật chính của ngày đại hỉ, người
chàng trai nói là “nỗi mừng”, (thân bằng quyến thuộc của cô gái sẽ nói là ngày
vui, niềm vui) thì trong nghịch cảnh ấy đâu có thể vui khi gặp chàng trai? Và
cả những người biết chuyện tình của hai người đó nữa, thấy cảnh đấy ai chẳng có
phút trầm buồn?
Thế nên cháu mới viết:
“Tôi nghĩ, ở câu thơ: "Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi
mừng...", dù nhà thơ Phúc Toản chỉ nói về nỗi đau đang cứa vào trái tim
của riêng "anh" thì người đọc vẫn cứ liên tưởng, vẫn cứ hình dung đấy
là nỗi đau đã lan tỏa, đã xâm chiếm cả không gian ngày "em" làm lễ Vu
Quy. Nỗi đau ấy không chỉ bào xót trái tim chàng trai mà còn làm rức buốt trái
tim cô gái - người đang cử hành hôn lễ với một người đàn ông xa lạ.
Vâng. Câu thơ: "Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi
mừng..."đã đích thực chỉ ra là vậy.”
2. Câu thơ "Nỗi buồn cứ nhói vào trong nỗi mừng..." theo
ý cháu không nên thay thế chữ MỪNG bằng “chữ “bâng khuâng” hay chữ nào đó” vì
nếu không khéo sẽ rất dễ “lợn lành thành lợn què” đấy ạ.".
Còn giả dụ nếu theo bày vẽ của ông Nguyên Lạc thì sao?
Hẳn ai cũng hiểu BÂNG KHUÂNG là cảm xúc luyến tiếc, nhớ thương xen
lẫn nhau, không rõ ràng khiến tâm trạng gần như ngẩn ngơ. Như thế, nếu thay chữ
BÂNG KHUÂNG theo bày vẽ của ông Nguyên Lạc:
“Bâng khuâng cứ nhói vào trong nỗi mừng...”
sẽ không diễn tả được tâm trạng giằng co nửa cười nửa khóc của
chàng trai trong ngày đại hỷ của cô gái, chẳng khác gì việc cố tình tạo hình
cho nhân vật: giữa mùa hè mặc quần đùi, khoác áo bông, chạy lông nhông ngoài
đường phố.
.
IV.
Ông Nguyên Lạc viết:
LỜI KẾT
Lâu lắm rồi, tôi thường
gặp câu nầy: "Dưới ánh sáng..." "Nhờ ơn..." gì gì đó...tác
giả mới viết được bài này... Và những lời "hít hà" khen các bài văn
thơ của của những người ve cổ áo veston trước ngực có logo "quốc huy sao
vàng" (cấp lãnh đạo). Ai mà dám nói thật, ai mà dám chê trong thời này? Vì
sợ, vì muốn lấy lòng để được hưởng chút "ơn mưa móc". (Về vụ
"sợ" hình như nhà văn Tô Hoài đã có lần thừa nhận, nếu tôi nhớ không
lầm)
Nhưng bây giờ là thời
khác, không thể làm giống thế được, phải "lương thiện" với lòng, phải
"chính danh" là trí thức là nhà bình luận . Nhà bình luận nên nhớ lại
“Lời mẹ dặn” của Phùng Quán đã nhắc ở trên.
Một nhà thơ đã viết:
Ta tìm ta bắt, trong
thơ...
Những con sâu chữ, lơ mơ
"ra rìa"
(Hà
Nguyên Du)
Đúng, phải tìm bắt
sâu chữ: Trong vườn hoa nghệ thuật, văn thơ, người bình luận giống như người
làm vườn, phải chăm sóc vung trồng và tìm bắt những con sâu để cho cây hoa
tươi tốt, nở ra những những nụ hoa đầy hương sắc cho đời.
Trên trang nhà Đặng
Xuân Xuyến, nhìn kỷ thấy trên ngực (cổ áo Veston cà - vạt) của nhà thơ Phúc
Toản có logo "quốc huy sao vàng"[1].
Hãy trân trọng gìn
giữ tiếng nước ta. Tiếng Việt mà bị tiêu diệt thì dân tộc Việt sẽ tự nhiên
biến mất y như Học giả Phạm Quỳnh đã từng nhận xét. Hãy bảo về sự trong sáng
của tiếng Việt. Nên cẩn trọng về tính chính xác của nó nếu không sẽ dẫn đến
"văn nạn" "bút máu" mà tôi đã đề cập trong bài viết
"VĂN NẠN VÀ TÍNH CHÍNH XÁC CỦA NGÔN NGỮ(3)
Mời đọc trích đoạn:
[... Chữ viết chắt lọc từ
tiếng nói. Văn và nhất là thơ là tình túy của CHỮ. Nên cẩn trọng với CHỮ NGHĨA.
CHỮ quan trọng lắm, có thể làm chết hoặc làm tiêu tan sự nghiệp và tài sản con
người. Không nhớ vụ án Minh sử triều Thanh đã làm tiêu mạng biết bao Nho sĩ
Minh mà Kim Dung đã viết trong phần nhập của bộ truyện Lộc Đỉnh Ký sao? Vụ án
của Nguyễn Trãi bị tru di tam tộc (giết ba họ) do sự ganh ghét, đố kỵ của đám
tiểu nhân đắc chí, trong đó có một phần từ văn nạn. Và cuối cùng với hàng chữ
"Kim loại màu vàng" mà "ai đó" ghi khi kiểm kê vàng của
người dân miền Nam trong đợt "cải tạo tư sản" 1976.
VĂN NẠN (cũng được gọi là
ÁN VĂN), nói nôm na là những vụ án liên quan đến chữ nghĩa, văn chương, văn
nghệ... Có khi nạn nhân chết chỉ do một chữ chứ không cần cả bài, cả tập. Chết
mà không biết mình vì sao bị chết...]
Đừng như hai ngài Giáo sư
Tiến sĩ Hồ Ngọc Đại và Phó giáo sư Phó tiến sĩ Bùi Hiền, những người mắc bệnh
VĨ CUỒNG (mégalomanie, megalomania) muốn làm mai một nó.
.
Đặng Xuân Xuyến thưa với bạn đọc:
Tôi sống ở Hà Nội, đã bỏ cơ quan nhà nước (Viện Sử học) để làm dân
lao động tự do, đã viết những: Quê Nghèo, Bạn Quan, Quan Trường, Tôi Nghe, Tôi
Thấy... và không thích tham gia bất kỳ hội - nhóm - đảng phái nào. Còn nhà thơ
Phúc Toản, là cán bộ hưu trí, sống tại Bắc Ninh, mới kết bạn facebook với tôi
chừng năm nay, vô tình đọc và đồng cảm với "Thuyền Neo Bến Lạ" mà tôi
viết đôi dòng cảm nhận. Bài viết ấy cũng chỉ là chia sẻ vài cảm nhận của người
đọc với tác giả thơ, có ghê gớm gì đâu mà ông Nguyên Lạc phải "thốt
lên": "Bài bình
thơ "Thuyền Neo Bến Lạ" của nhà thơ kiêm nhà bình luận Đặng
Xuân Xuyến được đăng trên trang nhà anh và rất nhiều trang Web trong cũng như
ngoài nước. Nó là Top Hít và được các fans anh "hít hà" khen thưởng."
rồi dành hẳn mục LỜI KẾT, dễ đến hơn nghìn chữ trong bài viết vài nghìn chữ để
bóng gió, quy chụp tôi là kẻ nịnh nọt, mắc bệnh cuồng vĩ như ông đã từng chụp
mũ ông Châu Thạch, ông Phạm Ngọc Thái trong 2 bài viết mà nhà thơ La Thụy đã vô
tình chuyển qua email tới tôi.
Thật nực cười!
Nếu là người bình thường sẽ không có lối suy diễn biến thái, bệnh
hoạn khi cố tình quy chụp hoặc bóng gió quy chụp người khác là nịnh nọt, là mắc
bệnh cuồng vĩ kiểu "suy bụng ta ra
bụng người" như ông Nguyên Lạc.
Muốn phất cao ngọn cờ “yêu
thương thơ văn cùng với niềm trân trọng sự chính xác và trong sáng của tiếng
Việt thân yêu” để đánh trống, giong cờ hiệu triệu mọi người cùng theo làm
một cuộc “Cách Mạng” như ông Nguyên
Lạc rùm beng thì tối thiểu ông Nguyên Lạc phải làm được 2 điều:
- Hiểu mình nói gì, viết gì.
- Bỏ thói “suy bụng ta ra
bụng người”
Nhưng tôi tin đó là 2 điều quá xa xỉ với ông Nguyên Lạc!
*.
Hà Nội, sáng 16 tháng 02.2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VÀI LỜI VỀ BÀI CẢM NHẬN
BÀI THƠ “RÉT BÂN NHỚ MẸ”
Khi đọc tôi cảm nhận bài thơ RÉT BÂN NHỚ MẸ của nhà thơ, bác sĩ
Bùi Cửu Trường, nhà thơ Nguyễn Đăng Hành điện cho tôi. Mới nghe: - "Em
nghe anh ơi." thì anh đã xối xả:
- Anh chắp tay lạy mày! Mày là vĩ nhân. Mày là thiên tài. Xuân
Diệu có sống lại cũng phải đứng từ xa vái mày vì mày giỏi quá, siêu quá. Hoài
Thanh còn sống gặp mày cũng phải tế mày như tế sao vì mày trác tuyệt quá. Mày
tuyệt vời. Mày là đỉnh cao của trí tuệ...
Tôi cười, ngắt lời anh:
- Vừa ăn ớt cay quá à? Chửi gì mà ngoa thế?
- Ớt cái gì. Ngoa cái gì. Bài thơ đấy mà cũng ngồi thổi lên tận
mây xanh được. Ối giời! Câu thơ người ta sửa lại có hồn vía, cựa quậy như thế,
âm dương cân đối hài hòa như thế mà lại chê ỉ chê ôi, chê cứ như đúng rồi. Mày
hay chữ nhỉ? Mày... đúng là thiên tài! Anh lạy thiên tài! Anh vái thiên tài!
Chẳng để tôi phân trần, anh cụp máy. Rồi chừng mươi phút sau, anh
điện lại, tôi chưa kịp nói: - “Em nghe anh ơi,..” thì anh đã xối xả:
- Dạo này lại hăng máu đi bình thơ nữa chứ. Thích thể hiện là
người tài giỏi đến thế cơ à? Ở đời phải biết mình là ai? Mình đứng ở chỗ nào?
Đừng nên chết vì ngộ nhận.
Nói xong, anh lại cụp máy, chẳng thèm để tôi “dăm câu ba điều”.
Tôi nghĩ, viết cảm nhận thơ (gọi là BÌNH THƠ cho oai), không nhất
thiết phải là bài thơ đó thật hay, thật đặc sắc mà có thể vì tứ thơ mới lạ, vì
tài dùng câu chữ hoặc vì những câu thơ hay, độc đáo của bài thơ... Việc cảm
nhận về 1 bài thơ cụ thể cũng không ai giống ai, người này khen hay, người kia
cho là bình thường, thậm chí ngay một người cũng có thể lúc này cho là bình
thường, lúc khác lại khen hay... vì thơ hay hay không hay phụ thuộc vào tài
thơ, tay nghề và “phút xuất thần” bất chợt của nhà thơ nhưng việc cảm thụ thơ lại
phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố tâm cảm, sự rung động của người
cảm thụ. Tất nhiên, một bài thơ dở thì không thể có những câu thơ hay, tứ thơ
mới lạ, hoặc tài sử dụng câu chữ của nhà thơ... làm rung động tâm cảm để người
cảm thụ ngồi viết những dòng cảm nhận.
Ở bài thơ RÉT BÂN NHỚ MẸ có những câu thơ độc đáo, có tứ thơ mới
lạ (ví như thay mới ở khổ I, tứ mới lạ, thể hiện tay nghề cao nhưng tôi vẫn
thích khổ I như nhà thơ Bùi Cửu Trường viết ban đầu, dù tứ đó cũ nhưng chân
thật, dung dị và truyền cảm), đặc biệt là tài sử dụng câu chữ của nhà thơ, như
tôi đã viết khi cảm nhận về “Rét Bân Nhớ Mẹ”: Những câu: “Từ ngày mẹ đi/ quanh con hơ hoắc trống”,
"lần hồi mẹ áo nâu sờn .."/
"Nhóng nhánh hạt na đen của Mẹ."
hay: "Rét Bân rất nhẹ/ đủ lùa thông
thống tháng ba/ đủ cuốn tuổi Đông con", tuy chưa phải là những câu thơ
tài hoa nhưng những câu thơ đậm dấu ấn rất riêng của Bùi Cửu Trường như thế
không phải cứ muốn là viết được. Văn sĩ Trần Quốc Phiệt (Ha Thai), vốn khắt khe
và kiệm lời khi bình luận văn chương cũng đã công tâm comment về bài thơ “Rét
Bân Nhớ Mẹ”: - “Có thể nói “Rét
Bân Nhớ Mẹ” chưa phải là một bài thơ hay, nhưng có nét riêng nhờ lối dụng từ
chơn chất làm cho lời tự sự truyền cảm, như vậy là tác giả đã thành công.”.
Ngạn ngữ có câu: Có bột mới gột nên hồ là vì lẽ đó.
Khi nhận được chia sẻ của nhà thơ Bùi Cửu Trường qua tin nhắn
facebook:
- “Hai câu: “Mẹ đủ ấm không
/ khi trời lạnh giá? - Mẹ đủ ấm không / khi đất buốt tê?” làm cho cô hình dung
rất rõ về lúc THAY ÁO cho mẹ cô và NƠI mẹ cô yên nghỉ. Giữa cánh đồng ... gió
bấc đông, mưa giông hè... và cô không chịu nổi, khi hình dung ra Huyệt mộ của
Mẹ (Bọn cô đã xây một khu lăng nho nhỏ cho dòng họ) nên quyết định sửa cho lòng
đỡ THẢNG THỐT.
Thế đấy. Sửa có thể không
GỢI, nhưng nó xoa dịu được nỗi đau. Nếu vượt qua được nỗi đau, Cô sẽ để như
cháu góp ý.
Cô THẤY CHÁU NÓI HOÀN
TOÀN ĐÚNG, chỉ LÒNG CÔ KHÔNG YÊN thôi.
Cô cứ đắn đo, rồi nghĩ
chi bằng nói thật ra với cháu là hơn.”
Tôi bớt chút áy náy nhưng những lời phê bình thẳng ruột ngựa có phần
chát chúa của nhà thơ Nguyễn Đăng Hành vẫn ám ảnh tôi mất mấy ngày.
*.
Hà Nội, 12 tháng 04.2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VÀI LỜI VỀ MẤY BÀI VIẾT GẦN ĐÂY
CỦA ÔNG NGUYÊN LẠC
Chuyện ầm ĩ đầu năm 2019 ông Nguyên Lạc vô cớ gây sự với tôi tưởng
đã chìm sâu và mãi mãi tôi sẽ không phải nhìn thấy cái tên Nguyên Lạc (Nguyễn
Lạc) như gặp phải đại dịch thì chiều 15 tháng 11.2019, lợi dụng bài "Trao
Đổi Với Nhà Thơ Nguyễn Vượng Về Ngôn Ngữ Trong Thi Ca" của nhà Phê
bình Văn học Nguyễn Xuân Dương đăng trên blog Bâng Khuâng, ông Nguyên Lạc lại
tiếp tục lèo lá gây sự với tôi, mà theo chữ của Nhà thơ Phạm Ngọc Thái thì đó
là những trò nhố nhăng của "thằng lưu manh láu cá vặt vãnh".
Ông Nguyên Lạc bảo tôi "muốn
tạo dáng, muốn ta đây "riêng một góc trời". Chả sao. Nhận
xét là quyền của ông ta. Người khác thì tôi rửa tai lắng nghe chứ ông Nguyên
Lạc tôi quan tâm làm gì. Ông ta bảo tôi không sáng tạo mà là "đố chữ", rồi cao giọng "sáng tạo phải được đa số chấp thuận",
chứ "khập khiễng, gượng gạo như một
kiểu tạo dáng kém tự nhiên" khiến "câu thơ tối tăm, khó hiểu" bởi "ngữ lực yếu kém của bản thân nhà thơ.". Buồn cười nhỉ?
Chữ tôi dùng, nếu bạn đọc chấp nhận thì chữ đó tồn tại, nếu bạn đọc không chấp
nhận thì chữ đó tự diệt. Can cớ gì tôi phải phụ thuộc "được đa số chấp nhận"?. Ông Nguyên
Lạc không hiểu thơ tôi là do trí tuệ của ông ta chỉ được đến vậy, sao tôi phải
quan tâm?
Khi đọc những lời "ngô
nghê", "thiểu năng trí tuệ"
(chữ Nguyễn Xuân Dương dùng) của ông Nguyên Lạc, Nhà Phê bình văn học Nguyễn
Xuân Dương đã chắc nịch:
- “Theo tôi chúng ta không
cần mất nhiều thì giờ để gọi là tranh luận hay trao đổi gì đó với ông Nguyễn
Lạc vì những gì ông ấy viết luôn là những cái ngô nghê, Ông ấy cứ như tự vả
miệng mình."
Tôi đã đọc thư bác Nguyễn Xuân trao đổi với nhà thơ Đỗ Anh Tuyến
được công khai tới hơn 30 email:
- "Mình nghĩ có thể anh
Nguyên Lạc thấy nhiều người bình thơ của Đặng Xuân Xuyến nên anh ấy công kích
Xuyến để mọi người chú ý đến anh ấy. Nếu là người bình thường sẽ không làm thế
vì thơ phải chạm được vào trái tim người đọc thì người ta mới viết lời bình
được. Và cũng còn là cái duyên giữa người bình với tác giả nữa. Không phải thơ
được nhiều người bình sẽ là thơ hay mà chỉ nên hiểu bài thơ đó đã chạm được vào
trái tim bạn đọc như thế là tác giả đã thành công. Người làm thơ, yêu thơ nên
mừng cho nhau mới phải."
Và tôi cũng đã đọc trao đổi của soạn giả Tạ Hồng Trường:
- "Chỉ những người đọc
thoáng qua mới tin lời ông Nguyên Lạc vì ông ấy hay lèo lá cắt đầu cá vá đầu
tôm."
Mặc dù vô cớ bị ông Nguyên Lạc gây sự nhưng tôi không phản hồi
những trò "lưu manh" của
ông Nguyên Lạc vì ông ta không đáng được những người tử tế bận tâm. Nhưng ông
Nguyên Lạc không dừng lại, tiếp tục láu cá, lồng vào nhiều bài viết lèo lá gây
sự với tôi, để các chủ trang web sẽ tặc lưỡi đăng vì: đó là ví dụ cho bài viết.
Thật là một kẻ lưu manh vặt vãnh! Có 4 chữ “thầm
thì”, “thầm thĩ” cũng không hiểu
nghĩa, cũng không biết trường hợp nào thì dùng “thầm thì”, trường hợp nào thì dùng “thầm thĩ”, vậy mà ông ta cứ lảm nhảm, lập luận ngô nghê của trí não
“ếch ngồi đáy giếng” nên buộc tôi
phải có đôi lời.
Trở lại câu chuyện đầu năm khi ông Nguyên Lạc luôn rêu rao (tới
tận bây giờ) là tôi xóa những comment của ông ta trên blog Trang Đặng Xuân
Xuyến là hành xử phi trí thức (Kinh! Ông ta còn lôi 2 chữ trí thức vào để làm
mầu nữa chứ). Xin hỏi Quý vị, những comment như thế này của ông Nguyên Lạc dưới
bài "MẤY “CÁI DẠI” CỦA ÔNG NGUYÊN LẠC" vào ngày 20:13:00 GMT+7 7
tháng 3, 2019 có đáng xoá để khỏi gây ức chế với bạn đọc:
"Xin nói với bạn Đặng
Xuân Xuyến đừng "tự sướng" khoe mình là nhà Tử Vi. Bạn có đọc các bài
về DỊCH và LẬP QUẺ DỊCH của tôi chưa? Bạn có biết Kinh Dịch là ĐẠO của người
QUÂN TỬ mà cụ Nguyễn Hiến Lê thầy tôi đã nói hay chưa? Chắc bạn chưa đọc nên
hành xử không QUÂN TỬ. Tôi cũng xin nói rõ với bạn là tôi cũng có nghiên cứu về
Tướng Mệnh Khảo Luận của Vũ Tài Lục, nên nhìn nhận tướng bạn tôi cũng biết rõ
bạn thuộc loại nào. Muốn tôi nói ra không?"
Lại thế nữa?! Ông Nguyên Lạc là học trò của Cụ Nguyễn Hiến Lê hay
ông ta vơ nhằng thì liên quan gì tới tôi? Mà nếu có thực ông ta là học trò của
Cụ thì cũng be bé cái miệng, hành xử cho đúng đạo để danh tiếng của Cụ không bị
ảnh hưởng vì có thằng học trò "khùng
khùng điên điên" (chữ nhà thơ Chu Vương Miện nói về Nguyên Lạc) nhưng
lại lưu manh có số má chứ?!
Ông Nguyên Lạc có xào xáo chắp vá được 2 hay 3, 4 bài gì gì đó là
việc của ông ta, đem ra khoe làm gì? Tôi đâu quan tâm. Ông ta bảo tôi "tự sướng" khoe mình là nhà Tử Vi
". Trời ạ. Tôi đã xuất bản 2 cuốn sách TỬ VI KIẾN GIẢI (260 trang, khổ 14,5
x 20,5) và TỬ VI VẤN ĐÁP (288 trang, khổ 14,5 x 20,5) vào cùng năm 2009, được
tái bản vài lần và một vài Nhà sách ở Việt Nam in lậu sách của tôi không ít.
Tôi cũng viết dăm bài riêng lẻ về môn Tử Vi nhưng chưa bao giờ tôi nhận mình là
"Nhà Tử Vi" mà thường dùng
cụm từ "người viết" hoặc
"chúng tôi", chứ đâu hàm hồ
vô liêm sỉ như cách ông Nguyên Lạc (tức Nguyễn Lạc) vỗ ngực nhận mình là "nhà thơ", "thầy giáo", là nhà "gì
gì" đó.
Nói tới 2 chữ "nhà thơ"
của ông Nguyên Lạc tôi mới chợt nhớ ra những loạn ngôn của ông ta. Nào là phải
giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Nào là làm người phải có lòng tự trọng,
không thó thơ, đạo ý tưởng của người khác, như thế là điếm bút, nhục lắm, phải
luôn luôn nhớ “Lời Mẹ Dặn” của Phùng Quán.... Thế nhưng tôi lại được vài bạn
hữu chuyển cho 2 bài thơ, 1 của ông ta và 1 của Nhà thơ NP Phan.
Bài của "nhà thơ"
Nguyên Lạc (tức "thầy giáo"
Nguyễn Lạc):
HỜN DỖI 2
Nói đi em kẻo nắng phai
Chiều nghiêng bóng xế thở
dài với tôi
Khẽ nhe em chuyện buồn
vui
Để tôi vẫn thấy nụ cười
hồn nhiên
Dỗi chi em để mưa nghiêng
Thấm thêm chút lạnh chỉ
phiền muộn thôi!
Chiều nay cô lữ bên trời
Dương lam màu nhớ một
thời đã xa
Nhớ làm sao mắt lệ nhòa
Thương gì đâu những xót
xa tình đầu!
Dại khờ rồi cũng qua mau
Thời gian để lại nỗi sầu
tóc ai
Tình đầu như sợi tóc dài
Dù màu có bạc vẫn hoài
vấn vương
Sợi thương sao vẫn âm
thầm
Ve sầu phượng thẩm siết
lòng tôi chi?!
*
Nguyên Lạc
Và bài thơ của Nhà thơ NP Phan:
NÓI GÌ ĐI...
nói gì đi kẻo nắng phai
chỉ còn lại chút trang
đài đó thôi
nói gì đi dẫu buồn vui
xa xăm trong mắt nét cười
an nhiên
hứa gì đi kẻo mưa nghiêng
có trong hư ảo một miền
vô ưu
hứa gì đi chút niềm yêu
đã vơi đi bớt ít nhiều
xót xa
nhớ gì đâu chốn cỏ hoa
tiếng chim hót cũng la đà
gió sương
thương gì đâu những con
đường
đưa ta về với chiều buông
cuối mùa
*
NP phan
Lạ ở chỗ là bài thơ của Nhà thơ NP Phan được sáng tác vào thời
điểm: 17giờ28 ngày 01 tháng 06.2018 trong khi bài của "nhà thơ" Nguyên Lạc được soạn vào
lúc: 18giờ24 ngày 02 tháng 06.2018, chậm hơn 1 ngày. Tôi không bình luận về bài
thơ hay của nhà thơ NP Phan, cũng không có ý kiến về bài (không biết gọi là gì)
ông Nguyên Lạc đã soạn. Xin đặt 2 bài ở đây để Quý bạn đọc thẩm định.
Ồ, mà ông Nguyên Lạc còn khoe ông ta có nghiên cứu về "Tướng
Mệnh Khảo Luận của Vũ Tài Lục"
nên nhìn tướng mạo của tôi ông ta biết rõ tôi thuộc loại nào! Còn thách đố tôi
có muốn ông ta nói ra không mới kinh chứ.
Ai nghiên cứu về môn Tử Vi (phần nhiều) cũng nghiên cứu thêm môn
Tướng Thuật để bổ sung cho những hạn chế của môn Tử Vi, nhất là ở mục nhận diện
hình tướng. Cuốn "Tướng Mệnh Khảo Luận" của Vũ
Tài Lục chỉ dành cho những người bập bẹ tiếp cận môn Tướng Thuật, ông Nguyên
Lạc đem ra khoe làm gì! Lại còn thách đố có muốn ông ta nói rõ tôi là loại
người nào không.
Trời ạ! Già rồi còn bày đặt ham hố, còn trẻ con thế ông Nguyên
Lạc?!!!
*.
Hà Nội, chiều 13 tháng 12.2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN COMMENT CỦA LINH AMA
Sáng ngày 05 tháng 12.2018, đọc bài thơ "Mùi Con Gái" của Mạc
Phong Tuyền, tôi cảm hứng viết "Hương Đêm", đề tặng Mạc Phong
Tuyền trên dòng thời gian facebook cá nhân.
HƯƠNG ĐÊM
- Tặng Mạc Phong Tuyền
Nhân đọc MÙI CON GÁI -
Mười sáu trăng tròn
Trốn mẹ
Em ngẩn ngơ mùi trai mười
bảy
Níu hương đêm
Em
khỏa tóc thề.
“Tháng Tư về...”
Bờ đê...
xòa tay
Em trộn mùi trai mười bảy
nướng lưng trần bỏng nhãy...
Vít
Hương đêm...
*.
Hà Nội, sáng 05.12.2018
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Không lâu, nick Linh Ama
nhảy vào, "phang" luôn:
- Tôi yêu cái "Mùi con
gái..." của Mạc Phong Tuyền, nhưng thú thực dị hợm cái "mùi con trai..." của bạn Đặng Xuân
Xuyến!
Tôi ngạc nhiên vì tôi làm gì có "bạn" tự nhiên đến quên
cả phép lịch sự như vậy. Tôi nghĩ, Linh Ama có thể là một cô (cậu) nhóc quãng
13, 14 tuổi, bạn facebook của nhà thơ rất trẻ Mạc Phong Tuyền (anh sinh năm
1988 thì phải), định không trả lời nhưng rồi đắn đo nhỡ may đó là một “ai đó
cũng đã lơn lớn tuổi” thì sao nên tôi nhã nhặn trả lời chung chung, không dùng
đại từ nhân xưng:
- Cám ơn Linh Ama đã đọc và chia sẻ!
Trần Hải Sơn,
là hàng xóm ở Đường Láng, cũng là bạn facebook của tôi, có lẽ bực khi đọc
comment của Linh Ama nên đã lên tiếng. Linh Ama cao giọng:
- Trần Hải Sơn
/ Bạn phải biết vì sao mình mang cái tên như đang mang? Lương thiện là căn cốt
định đề, trung thực là phẩm hạnh bầu bạn. Với mong muốn bầu bạn, tôi thấy cần
cho "Mùi con trai..." vài roi! Thế là thương nhau đấy, bạn hiểu
không?
Tôi phì cười: - Ồ “bạn này” la nhỉ? Không thích thơ của tôi thì
đừng đọc, can cớ gì mà đay đảy đay đảy kêu "dị hợm"? Thơ tình của tôi tuy thường viết rất phồn thực nhưng
không hề dâm tục, nếu không "cảm" được thì "mũ Ni che tai", lấy quyền gì mà "thấy cần cho "Mùi con trai ... " vài roi!".
Tôi tặc lưỡi: - "Có lẽ “nhóc” Linh Ama trẻ người non dạ loạn
ngôn vậy thôi chứ chắc gì ý thức được việc mình làm" nên nhắn tin cho Trần
Hải Sơn:
- Chú đừng lời qua tiếng lại với "nhóc" Linh Ama nữa.
Trẻ con nói luyên thuyên cho có vẻ là người lớn, đôi co làm gì với trẻ con
người ta cười cho.
Bẵng đi một thời gian, tối qua 13 tháng 12.2019 Trần Hải Sơn điện
thoại cho tôi:
- Anh ơi em vừa tra ra Linh Ama là Lê Xuân Lâm, là nhà thơ, nhà
báo và nhà gì gì nữa em quên rồi. Ông ấy khoe là 3 nhà trong 1, bút danh báo
chí là Ama Linh, có nghĩa là cha cái Linh (cha của Lê Đào Ngọc Linh sinh năm
1985 ở Gia Lai), từng sống ở Buôn Mê Thuột 20 năm, mới chuyển về Sài Gòn.
Tôi lẩm bẩm:
- Bác nhà báo Ama Linh này lạ nhỉ? Không thích “mùi con trai” nhưng “đã chót” đọc “Hương
Đêm” rồi thì tảng lờ như chưa đọc hoặc comment vài dòng chỉ ra cái dở,
cái “dị hợm” của HƯƠNG ĐÊM, thế mới
là “mong muốn bầu bạn”, mới thực là
người lớn. Đã cư xử phản cảm, bác nhà báo này còn “chọc tức” Trần Hải Sơn làm
gì: “Bạn phải biết vì sao mình mang cái
tên như đang mang? Lương thiện là căn cốt định đề, trung thực là phẩm hạnh bầu
bạn. Với mong muốn bầu bạn, tôi thấy cần cho "Mùi con trai..." vài
roi! Thế là thương nhau đấy, bạn hiểu không?”, khiến cậu em Trần Hải Sơn ấm
ức bao ngày.
Uầy... Văn chương chữ nghĩa vốn khiến người ta hành xử tử tế hơn,
lịch sự và lương thiện hơn cơ mà ...
*.
Hà Nội, ngày 14 tháng 12.2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
NGUYÊN LẠC -
KẺ TRỘM CẮP TRƠ TRẼN, BỈ ỔI
Trước khi đưa bài “Vài Lời Về Bài Viết “Vụ Án Đạo Ý Thơ” Của
Ông Nguyên Lạc” lên trang nhà Đặng Xuân Xuyến và gửi blog Bâng Khuâng,
tôi trao đổi qua messenger với nhà thơ La Thụy: - “Em viết vài dòng, cũng chỉ gửi bác đăng trên Bâng Khuâng để ông ấy bỏ
tính xâu đi.”, vì tôi nghĩ với những chứng cứ cụ thể, rõ ràng như tôi đã
nêu thì người có lòng tự trọng sẽ công khai nói lời xin lỗi hoặc lặng lẽ sửa
sai. Tôi đã cố làm bài viết nhẹ đi bằng cách pha chút hài hước để Nguyên Lạc
bớt xấu hổ mà vui vẻ “cải tà quy chính”, nhưng tôi đã nhầm khi ông ta vẫn chứng
nào tật đấy, vẫn tiếp tục giở trò lưu manh để lấp liếm những việc làm bẩn thỉu
và không từ bất cứ thủ đoạn nào để vu khống, nhục mạ người khác, nhằm đánh bóng
nhân thân èo uột như thây ma thối rữa của ông ta.
Ông ta trơ trẽn bưng luôn những việc làm bẩn thỉu đã bị tôi lật
tẩy: sửa bài để ngụy tạo chứng cứ nhằm chối tội ăn cắp thơ và vu ngược lại cho
chính người bị ông ta trộm thơ... đổ lên đầu tôi để đánh tráo dư luận:
- Phú Đoàn và các bạn, hãy xem trò MA GIÁO của nhóm ĐẠI BÀNG:
Đây là cái trò MA GIÁO của Đặng Xuân Xuyến khi thêm mấy câu cuối này
vào bài thơ HỜN DỖI của tôi. Tự thêm rồi tự chụp ảnh rồi phát tán
khắp Email gần 100 người
- Mấy
"câu thơ" con cóc này mà dám thêm vào cuối bài HỜN DỖI của
tôi, không sợ người ta cười cho thúi đầu
Ôi ĐẠI
BÀNG. Ôi Trí Thức
- Tự
thêm mấy câu "con cóc" này, tự "diễn biến", rồi tự
chụp ảnh, tự phát tán khắp Email gần 100 người. Bái phục
"ngài" Đặng Xuân Xuyến dám làm chuyện như vầy.
Vâng! Một kẻ bỉ ổi, không có nhân cách như Nguyên Lạc (tức Nguyễn
Lạc) không đáng để tôi gọi là ông Nguyên Lạc hoặc ông ta. Từ đây, tôi sẽ gọi
Nguyên Lạc là y cho đúng tầm, đúng vị thế của y!
Tôi sẽ bóc trần dần dần (phần nào) bộ mặt lèo lá, đểu giả, của tên
lưu manh có hạng Nguyễn Lạc (tức Nguyên Lạc) qua “Vụ Án Đạo Ý Thơ” và những
chuyện bẩn thỉu y đã làm với những văn thi sĩ mà y đố kỵ trong bài viết này và
có thể sẽ tiếp tục ở vài bài viết nữa.
Nhà thơ La Thụy rất thật thà nên vô tư hướng dẫn cách post link
lên cho mọi người cùng xem:
- “Bài thơ HỜN DỖI 1 này có trong Ebook Một Thời đăng, được post
lại trên facebook Lac Nguyên ngày 30 tháng 5, 2018”. (theo còm của bạn Lac
Nguyen)
- Bạn
chỉ cần post lại đường link này là đủ vì "bài thơ của Nhà thơ NP Phan được
sáng tác vào thời điểm: 17giờ28 ngày 01 tháng 06.2018" (theo lời của bạn
Đặng Xuân Xuyến)
- Muốn
có đường link dẫn, bạn vào đúng Status đó ghi còm, sau đó vào lại chính trang
face của bạn xem NHẬT KÝ HOẠT ĐỘNG và click chuột vào hiển thị mới nhất về hoạt
động của bạn
mà không chút mảy may nghi ngờ Nguyên Lạc đang lợi dụng sự thật
thà, cả tin của ông và những người nhẹ dạ, ngây thơ tin vào 2 chữ chân thật mà
y đang diễn trò lừa đảo.
Y trì hoãn bằng các loại lý do để không đưa link mấy bài "làm
chứng" rất là kiểu ối giời ơi: - Như
đã nói vì bài thơ HỜN DỖI 1 - post 30/5/2018 - Status quá ngắn làm sao
tạo link dẫn, bạn chỉ cho. Hình chụp không rõ ràng sao? Làm sao chỉnh
sửa ngày được nếu cố tình muốn? Vì y thừa biết nếu đưa link ra “làm
chứng” thì y rất dễ bị cộng đồng mạng lột trần mặt nạ.
Bỉ ổi hơn, y gây sự với nhà giáo Dương Diên Hồng vì
"tội" bà đã "khen bè cánh" bài "Vài lời về mấy bài viết gần đây
của ông Nguyên Lạc", trong khi y là bạn trên facebook với nhà giáo
Dương Diên Hồng, còn tôi mới biết bà khi đọc những bình luận của bà dưới bài
chia sẻ của nhà thơ NP Phan.
Mặc dù nhà giáo Dương Diên Hồng điềm đạm trả lời: - “Lac Nguyen tôi đã bảo giữa tôi và anh không
có thành kiến. Tôi chỉ khen bài viết của Đặng Xuân Xuyến vì tôi thấy viết rất
hay!” y vẫn quyết liệt quy kết bà đã “tử chiến” với y vì bà “đã bấm like”
bài viết của tôi, lại còn “cả gan”
khen bài tôi “viết rất hay”. Đọc
những bình luận sặc mùi hiếu chiến của y, tôi thấy có chút gì đó của AQ, chút
gì đó của Chí Phèo nhưng chỉ giống phần thú hoang đang lồng lộn trong suy nghĩ,
hành xử của y.
Tiếp tục gây sự với nhà giáo Dương Diên Hồng bằng những lời châm
chọc, đay nghiến của kẻ lỗ mãng, y xoáy sâu vào những bình luận để bẻ cong sự
vô tư thú đọc văn bình văn của bà, rồi y quay ra la làng là nhà thơ Phan Phú
"mớm lời" để tôi viết bài
bôi nhọ y, giống hệt trước kia y lu loa tôi "mớm lời" cho nhà thơ Đỗ Anh Tuyến "xúc phạm nhân cách" y. (Buồn cười thế. Y làm gì có nhân cách
mà rêu rao bị bôi nhọ nhân cách.)
Y chưng ra thơ của y đăng trên web này bolg kia, ví như ở blog của
chị Sương Lam không hề có "mấy câu
thơ con cóc" đó.
Y nghĩ ai cũng ngu sẽ tin lời y? Mấy trang web đó đăng bài đúng
như y vừa chưng ra vì lúc đó y chưa đạo thơ của nhà thơ Phan Phú, hoặc y chưa
bị lật tẩy hành động trộm cắp nên những bài thơ đó là 1 thì có gì lạ. Giờ bị
tôi lật tẩy hành động trộm cắp nên y sửa lại 2 bài thơ có chung tên là DỖI HỜN
trên facebook để ngụy tạo "chứng cứ" rằng DỖI HỜN 2 là bài kế tiếp
của chuỗi bài thơ DỖI HỜN - DỖI HỜN 1, rồi nhân đà đó tố ngược lại nhà thơ NP
Phan đạo thơ của y. Nếu là người đàng hoàng thì y cho hiện công khai trở lại
trên dòng thời gian facebook mấy ngày bị tôi lật tẩy để mọi người cùng kiểm
chứng lịch sử chỉnh sửa, chưng mấy bài đăng trước kia trên mấy trang web ra làm
gì để nhận thêm sự khinh bỉ của mọi người.
Nhưng tôi nghĩ, có lẽ 2 ngày 30/05/2018 và 19/08/2017 sẽ vĩnh viễn
không được hiện công khai trở lại vì Nguyên Lạc đã đổi tên bài, sửa nội dung để
ngụy tạo "chứng cứ": DỖI HỜN 2 là bài thứ 3 kế tiếp của chuỗi bài DỖI
HỜN được y “sáng tác” bài thứ nhất từ
19/08/2017, đến bài thứ hai ngày 30/05/2018 và bài thứ ba vào ngày 02/06/2018
để vu vạ, tố ngược NÓI GÌ ĐI của NP Phan sáng tác ngày 01/06/2018 mới đích thị
là “đạo” chuỗi bài DỖI HỜN của y, thì bản chất trộm cắp, trí trá, đểu giả của y
sẽ bị phơi bày.
Không chịu nhận sai để sửa sai, y tiếp tục lăng mạ tôi trên trang
facebook Lac Nguyen và comment dưới các bài viết trên trang blog Bâng Khuâng
của nhà thơ La Thụy để lấp liếm hành động trộm cắp, thói cả vú lấp miệng em
bằng khẩu ngữ của kẻ đàng điếm trơ trẽn. Tôi đành soạn cách kiểm tra lịch sử
chỉnh sửa trên facebook bổ sung vào bài viết “Vài Lời Về Bài Viết “Vụ Án Đạo Ý
Thơ” Của Ông Nguyên Lạc” để bạn đọc tự kiểm chứng những lời y lấp liếm
vu vạ tôi.
CÁCH KIỂM TRA LỊCH SỬ CHỈNH SỬA:
Bước 1: Trước hết, bạn vào nick facebook của đối tượng, ví dụ là
Nguyen Lac, nếu đối tượng không chặn nick của bạn thì bạn sẽ nhìn thấy những
chia sẻ công khai của đối tượng. Nếu đối tượng chặn nick facebook của bạn thì
bạn dùng nick facebook của bất kỳ ai để tìm kiếm.
Sau đó, bạn di chuột vào bên trái, phía dưới ảnh bìa, thấy hiện
lên hàng chữ, ví dụ:
Lac Nguyen - Dòng thời gian - Năm - Tháng
thì di chuột tiếp vào năm, rồi tháng cần tìm kiếm.
Bước 2: Tiếp theo, bạn ngược dòng thời gian đến thời gian cụ thể
cần xem lịch sử chỉnh sửa thì bạn di chuột vào 3 dấu chấm (...) bên phải, sẽ
hiện ra khung hình như trong ảnh, rồi nhấp chuột tiếp vào dòng chữ:
Xem lịch sử chỉnh sửa
thì tất cả những lần chỉnh sửa, những thay đổi của đối tượng với
bài viết đó sẽ được “báo cáo” cụ thể.
Đối tượng không thể can thiệp vào những “báo cáo” đó nên để giấu
nhẹm đi trò gian xảo buộc đối tượng hoặc phải xóa, hoặc phải thay đổi đối tượng
chia sẻ từ công khai sang chỉ riêng mình đối tượng.
Sau khi gửi bài “Vài Lời Về Mấy Bài Viết Gần Đây Của Ông
Nguyên Lạc” tới mấy trang web thân hữu, tôi nghĩ nếu Nguyên Lạc nghiêm
túc nhìn nhận lại bản thân, thôi làm điều xằng bậy với mọi người thì y có nhục
mạ tôi thậm tệ tôi cũng không viết thêm chữ nào về y nữa. Nhưng đúng như các cụ
đã dạy: “Giang sơn khó đổi, Bản tính khó
dời”, y đã vô cớ “đăng đàn” miệt thị văn sĩ Thái Quốc Mưu bằng hành động
đốn mạt: lôi chuyện đời tư của văn sĩ Thái Quốc Mưu ra xuyên tạc và lớn tiếng
đe sẽ viết bài đăng trên các trang web ở hải ngoại để nhà thơ NP Phan thân tàn
danh bại, hệt như đầu năm 2019, y đe kiện văn sĩ Thái Quốc Mưu ra tòa ở Hoa Kỳ
và “có ý kiến” để các trang web ở hải
ngoại tẩy chay bài viết của tôi. Vì thế, khi đọc những lời “vừa ăn cướp vừa la làng” của y, những
chứng cứ y ngụy tạo để vu vạ, tố ngược nhà thơ Phan Phú (NP Phan), tôi buộc
phải viết “VÀI LỜI VỀ BÀI “VỤ ÁN ĐẠO Ý THƠ” CỦA ÔNG NGUYÊN LẠC” để vạch trần bộ
mặt thật của kẻ trộm cắp, lưu manh, đàng điếm, làm ô uế chốn văn chương.
Trở lại chuyện Nguyên Lạc đe kiện văn sĩ Thái Quốc Mưu ra tòa án
Hoa Kỳ để quý vị thấy bản tính côn đồ đã ngấm sâu trong máu thịt của y.
Chuyện cũng rất bình thường, khi Nguyên Lạc ngang ngược xúc phạm
hết Nhà Phê bình Văn học Châu Thạch, đến nhà thơ Phạm Ngọc Thái, lại sấn sổ
"cà khịa" văn sĩ Thái Quốc Mưu, rồi chuyển sang bôi nhọ, xúc xiểm tôi
thì văn sĩ Thái Quốc Mưu viết bài phiếm chỉ "Chuyện Ngày Nay".
Thế là Nguyên Lạc nhảy lên tru tréo rằng ông "đá đểu" y, "bôi
nhọ" y, "xúc phạm" đời tư của y.... Khi ông phản biện: "Phản
Hồi Bài Viết Của Nguyên Lạc - Kẻ Tự Xưng Từng Làm Thầy Giáo",
thì y huy động tất cả vốn liếng của kẻ "đầu đường xó chợ" lăng
mạ rồi tuyên bố sẽ "lôi" văn sĩ Thái Quốc Mưu ra tòa. Vốn là người
luôn tự ý thức lánh xa những bon chen vụ lợi của người đời nên ông nín nhịn,
không lời qua tiếng lại, chấp nhận "là con rùa rụt cổ" trước thái độ
xấc xược, hả hê của kẻ đốn mạt Nguyễn Lạc. Tưởng chuyện đã lâu, cũng chẳng lời
qua tiếng lại, và thi thoảng còn đàm đạo thơ văn với Nguyên Lạc nên ông không
thể ngờ mấy ngày cuối cùng của năm 2019, kẻ tiểu nhân bỉ ổi Nguyên Lạc lại
xuyên tạc chuyện đời tư của ông để "trả thù" "Phản
Hồi Bài Viết Của Nguyên Lạc - Kể Tự Xưng Từng Làm Thầy Giáo" ông
viết từ 23 tháng 02 năm 2019.
Đúng như nhận xét của Nhà Phê bình Văn học Nguyễn Xuân Dương: - “Những gì ông ấy viết luôn là những cái ngô
nghê, ông ấy cứ như tự vả miệng mình.". Ở chuyện “Vụ án đạo ý thơ” này cũng
vậy. Y ngụy tạo chứng cứ để tung tẩy khắp nơi tố ngược NP Phan "đạo
thơ" của y nhưng do quá nhiều lỗ hổng cần phải "bịt kín" những
trí trá, lưu manh nên y loạn trí mà buột miệng thừa nhận khi bình luận với
chiến hữu: - "Lần trước cách đây hơn
nửa năm (đúng ra là hơn một năm - Đặng Xuân Xuyến) tôi đã "hạ mình"
xin giảng hòa, không giải thích gì cả, vì sợ bạn bè mà đưa đến "chiều
hướng xấu" thì không tốt. Hôm nay, thấy người khác - Đặng Xuân Xuyến - mạ
lị tôi vô cớ, ông thi sĩ lại gợi lại chuyện này, không phải muốn xí phần sao?
Không phải "dây máu ăn phần" sao? Chuyện "chẳng đặng đừng",
tôi phải "tự biện bạch" cho rõ ràng để mọi người nhận xét và kết luận.".
Cũng giống như những ngày đầu tháng 06.2018, y bả lả xin lỗi nhà thơ Phan Phú
bằng khẩu ngữ rất bợ đỡ và đểu giả của kẻ trai lơ: -"Tôi xin xác nhận là có sự trùng hợp ở các từ nắng phai, mưa nghiêng,
nhớ gì đâu... nhưng tôi nghĩ đó là những từ bình thường, ai cũng sử dụng được.
Lại nữa bài thơ của anh NP Phan cao xa hơn nhiều, thơ tôi sao sánh bằng. Giả dụ
tôi có mượn từ của anh NP Phan thì anh chắc cũng không có gì phiền bởi vì thơ
anh hay nên người ta mượn phải không? Nên hãnh diện chớ, phải không NP Phan?".
Thế mà y trở mặt loạn ngôn “kết tội” Phan Phú thế này:
“Hình như tôi thấy thấp thoáng đâu đây,
trong bài thơ của NP Phan bóng dáng người con gái của tôi - hy vọng
rằng tôi nghĩ sai - người con gái ngây thơ vụng dại trong bài thơ HỜN
DỖI 1.
-
Người con gái của tôi còn ngây thơ lắm, chưa từng trải việc đời. Xin
đừng "hiếp dâm chữ nghĩa" - mượn cụm từ của cố triết gia
Phạm Công Thiện - biến người con gái chân chất 14 - 15 tuổi, học lớp
8, lớp 9 nghèo hèn, chưa biết đau khổ cuộc đời của tôi thành cô tiểu
thư khuê các, "trưởng giả", hay thành nữ "triết gia, đạo
sư" lõi đời thông qua cách gán ghép những chữ "cao siêu"
hay xin lỗi "sáo rỗng": "Cười an nhiên", "hư
ảo", "miền vô ưu", "trang đài" vân vân ... Sao nỡ
khoát lên người con gái ngây thơ của tôi sắc màu sặc sỡ, lòe loẹt như
thế? Tội nàng quá đi.
-
Những chữ tôi "cố tình" dùng lại để nhắn nhủ: "Nhớ gì
đâu", "thương gì đâu" ... chỉ là những chữ bình thường ai
cũng nói, ai cũng hiểu, đâu của riêng ai; sao nói tôi là "đạo
thơ"?
Riêng
về các cụm chữ: Nắng phai, chiều nghiêng, mưa nghiêng ... tôi cũng đã
sử dụng trong bài HỜN DỖI 1 hơn một năm về trước - trước bài thơ của
NP Phan - tôi có nói gì đâu?”
Vâng! Chính vì y hùng hổ “tuyên bố”: “Riêng về các cụm chữ: Nắng phai, chiều nghiêng, mưa nghiêng ...
tôi cũng đã sử dụng trong bài HỜN DỖI 1 hơn một năm về trước - trước
bài thơ của NP Phan - tôi có nói gì đâu?” nên y đã đổi tên bài HỜN DỖI
trên dòng thời gian ngày 30/05/2018 thành HỜN DỖI 1 và sửa lại nội dung cho
khớp với bài NÓI GÌ ĐI của NP Phan để ngụy tạo chứng cứ, phủ nhận DỖI HỜN 2 (y
đổi tên thành KHÚC TÌNH 2 khi gửi đăng trên blog của chị Sương Lam) đã đạo NÓI
GÌ ĐI và tố ngược NP Phan “đạo thơ” của y.
Nhưng khi bị tôi lật tẩy trò ngụy tạo chứng cớ, y liền thay đổi
chế độ chia sẻ bài DỖI HỜN từ công khai sang một mình để lấp liếm chuyện trí
trá bị tôi phát hiện. Y lu loa tôi tự dàn dựng, tự ghép ảnh nhưng y không chỉ
ra được tôi ghép ảnh chỗ nào? Rồi y tung ra bằng chứng bài DỖI HỜN đăng trên
trang Art2all và blog của chị Sương Lam (y đổi tên là KHÚC TÌNH 1) rồi bù lu bù
loa rằng y có sửa chữ nào đâu? Vậy sao y không cho hiện công khai trở lại bài
DỖI HỜN trên dòng thời gian facebook ngày 30/05/2018 để mọi người cùng vào kiểm
chứng lịch sử chỉnh sửa? Và y nói sao với lời “kết tội” nhà thơ Phan Phú: “Riêng về các cụm chữ: Nắng phai, chiều
nghiêng, mưa nghiêng ... tôi cũng đã sử dụng trong bài HỜN DỖI 1 hơn một
năm về trước - trước bài thơ của NP Phan - tôi có nói gì đâu?”
trong bài “VỤ ÁN ĐẠO Ý THƠ” y đã dày công dàn dựng?
Thưa Quý vị!
Nguyên Lạc đúng là thằng trộm cắp trơ trẽn, bỉ ổi hết mức!
*.
Hà Nội, chiều 01 tháng 01.2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN ‘SƯ PHỤ’ CỦA
NHÀ THƠ NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
Sáng ngày 07 tháng 07 năm 2019, tầm 9 giờ anh đến nhà tôi ở phố
Nguyễn Văn Trỗi theo lời hẹn. Bắt tay anh, tôi nói: - "Em có mời anh Đỗ Hoàng. Chốc gặp nhau, anh
có ngại không?". Thoáng chút bối rối nhưng nét mặt anh rất nhanh tươi
trở lại: - "Không sao! Chuyện thật
người thật thì có gì tớ phải ngại.", rồi chậm chậm bước lên tầng.
Vừa gặp Đỗ Hoàng, anh đã quày quả trách tôi:
- Chú viết “Tưng tửng 7 chuyện cùng Nguyễn Đăng Hành”
như thế hại anh quá. Nhiều người hiểu sai nói anh thế này thế kia..
Tôi ngớ người, phân trần:
- Em viết nhẹ đi rất nhiều so với lời anh nói. Anh mắng em hèn,
không dám trich dẫn 100% lời anh vì sợ mọi người chửi, sao giờ lại trách em?!.
Không trả lời tôi, anh cười rất tươi với nhà thơ Đỗ Hoàng, giọng
hồ hởi:
- Anh Đỗ Hoàng, bác Chử Văn Long, bác Nguyễn Khôi là 3 sư phụ em
rất kính trọng! Đời em chỉ tôn kính 3 sư phụ đây thôi!
Rồi vồn vã chuyển đề tài thăm hỏi, luận bàn thơ phú. Tôi tròn mắt
nhìn anh: Chẳng có lẽ tôi đang nghe nhầm?
Tôi nhớ, lần đầu anh rủ nhà thơ Hoàng Xuân Họa đến nhà tôi ở phố
Nguyễn Văn Trỗi, Hà Nội. Vừa nhấp ngụm trà, anh hắng giọng, vẻ mặt cảm động:
- Thầy Hoàng Xuân Họa đây là sư phụ tớ rất tôn kính! Sư phụ dạy tớ
nhiều chiêu thức làm thơ lắm. Tớ rất biết ơn sư phụ!
Rồi hai tay nắm chặt vào nhau, anh chớp chớp mắt, khiến nhà thơ
Hoàng Xuân Họa lặng người vài nhịp thở mới run run gõ gõ ngón tay xuống bàn:
- Hành cứ quá lời nên thế... Mình giúp Hành được bao nhiêu đâu....
Ở làng Đá, quê tôi, cũng hơn một lần anh chém tay quả quyết:
- Tớ chơi với rất nhiều nhà thơ, đủ mọi lứa tuổi, đủ mọi thành
phần nhưng nói thật với cậu, chỉ bác Văn Thùy đây mới đáng mặt để tớ tôn làm sư
phụ. Thơ của sư phụ Văn Thùy tuyệt vời lắm, đọc sướng lắm, khoái lắm, vào
lắm...
Chỉ vài lời thế thôi đã giúp không khí đang tẻ nhạt vì người nào
người nấy còn mải giữ kẽ tức khắc trở nên rôm rả, náo nhiệt, những câu thơ tếu,
những chuyện lạ đời được "dị nhân" Văn Thuỳ kể nghe dí dỏm hơn, có
lửa hơn và “bạn rượu” cũng hào hứng tán thưởng hơn.
Rồi bận nữa, cũng tại nhà tôi ở phố Nguyễn Văn Trỗi, anh rổn rảng
trước nhà thơ Nguyễn Thanh Lâm:
- Thầy Lâm là nhà “Hà Nội học”, là sư phụ kính trọng của tớ! Thơ
của thầy đầy chất trí tuệ, đầy chất Thiền, rất đại chúng mà cũng rất bác học.
Thơ như của thầy khó làm lắm. Không phải ai cũng làm được đâu. Vì thế, thơ của
thầy rất kén bạn đọc. Phải có trình độ uyên bác, có khả năng cảm thụ văn học
sâu sắc mới cảm được thơ của thầy. Mấy ông thơ Câu lạc bộ, thơ vườn... mà gặp
được thơ của thầy Lâm thì thích lắm, mừng như bắt được vàng nhưng hiểu được thơ
của thầy thì mấy nhà thơ vườn đó còn lâu, có mà mãi ú ớ như vịt nghe sấm.....
Anh say sưa như cử tọa lên đồng, khiến nhà thơ Nguyễn Thanh Lâm
thỉnh thoảng lại tháo kính, dụi dụi mắt, ngài ngại:
- Hành khen quá lên vậy, tớ ngượng ....
Rồi, có lần anh vung tay hào hứng:
- Đời anh may mắn được kết giao với nhà thơ Phạm Tiến Duật, được
ông dạy nhiều chiêu thức làm thơ lắm. Dù luôn miệng chửi thơ anh là thơ con
cóc, không xứng với thơ mấy Câu lạc bộ "trăm hoa đua nở" nhưng duy
nhất ông mới đáng mặt là sư phụ của anh!...
Tôi ngẩn người với thắc mắc: Anh lắm sư phụ vậy? Sao ai anh cũng
bảo là sư phụ duy nhất thế? Phải lặng ngồi đến gần tiếng đồng hồ tôi mới vỡ lẽ
vì nhớ ra lần anh bị nhà thơ Nguyễn Khôi mắng là “thằng lưu manh chốn ngoại ô”,
anh đã ghé tai tôi thủ thỉ:
- Bác Nguyễn Khôi khôn lắm, không chê ai trước mặt vì không muốn
làm mất mặt người ta nên ai cũng quý bác ấy. Lần này chắc bác ấy bực lắm nên
mới mắng tớ như vậy. Tớ thì khác, ai tớ cũng tôn làm sư phụ, cho họ sướng ngất
ngây. Mình mất gì đâu ngoài lời khen mà lại được họ quý. Chú cứ thẳng ruột ngựa
như thế sẽ bị nhiều người ghét lắm.....
Tôi thừ người khá lâu mới thấm được bài anh dạy: Đó là nghệ thuật
trong giao tiếp, đánh thẳng vào điểm yếu của người đối diện là “cái tôi” thích
được ca tụng, tôn thờ. Những lời khen có cánh đó làm cho người ta thấy được
trân trọng, dù biết đó chỉ là những câu nói xã giao nhưng tâm trạng vẫn thoải
mái, nói chuyện vẫn rôm rả hơn. Các cụ chả đã dạy: "Lời nói chẳng mất tiền mua / lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau"
đấy thôi.
Bái phục anh! Bái phục nhà thơ Nguyễn Đăng Hành! Nhưng thật lòng,
đã quen với cách sống nghĩ sao nói vậy, giờ có bắt học anh rồi thưởng lớn chắc
tôi cũng làm không được bởi như cổ nhân đã đúc kết: “Giang sơn dễ đổi / Bản tính khó dời.”.
Tôi cứ vẩn vơ từ ngày đó đến giờ, giá anh là doanh nhân hoặc chính
khách, có lẽ anh sẽ rất thành công!
*.
Hà nội, ngày 12 tháng 01 năm 2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
SƠN THẠCH - NGƯỜI ‘BẠN THƠ’
CỦA NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
Sau cuộc điện thoại tối 24/03/2020, không hiểu giận dỗi gì tôi mà
đến vài tháng nhà thơ Nguyễn Đăng Hành luôn duy trì tình trạng điện thoại đổ
chuông nhưng không nhấc máy thì khuya 26/05/2020, anh điện thoại đến, bảo tôi
cho nhận xét chân thật về "thơ" của Sơn Thạch (bạn "thơ"
của anh) có hay không? liệu xuất bản có bán chạy không? Tôi thật lòng: - Đấy
đâu phải là thơ mà nhận xét hả anh? Thôi để mai đi anh, khuya khoắt thế này mà
nói chuyện thơ văn thì bất tiện lắm. Em ngại vọng tiếng sang phòng cu con, sẽ
ảnh hưởng tới giấc ngủ của cháu.
Anh rổn rảng: - Có anh bạn thơ trong Nam vừa ra thăm tớ, nhắc tới
chú nên tớ bấm máy để chú nói chuyện với anh ấy, gọi là giao lưu văn nghệ văn
gừng cho vui ấy mà.
Tôi chưa kịp trả lời thì đã nghe giọng Nam bộ: - Chào Đặng Xuân Xuyến.
Tôi là Sơn Thạch, bạn văn chương của anh Nguyễn Đăng Hành. Vừa nghe Đặng Xuân
Xuyến nói thơ của tôi không phải là thơ nên tôi phải nói cho Đặng Xuân Xuyến
biết: Thơ có nhiều loại, kiểu như bún phở vậy. Có thơ phở bò, thơ phở gà nhưng
cũng có thơ bún riêu cua, thơ bún đậu phụ mắm tôm hoặc ví như thơ của tôi là
loại thơ cháo lòng heo. Đọc giả của thơ cũng đa dạng như thực khách của các nhà
hàng, người thích phở bò, người thích bún đậu phụ mắm tôm, người thích cháo
lòng heo. Không nên quy định chỉ thơ phở gà, thơ phở bò mới hay mà khinh thường
những thơ cháo lòng heo, thơ đậu phụ mắm tôm.
Tôi không nhịn được cười, hỏi:
- Anh nói chuyện đó với em làm gì? Với lại, sao anh ví von về thơ
như thế?
Sơn Thạch trả lời:
- Tôi nói để Đặng Xuân Xuyến biết mà hiểu cách đối xử với tôi như
thế là thiếu công bằng, rất mất lịch sự.
Tôi ngớ người, không hiểu mình có lỗi gì nên ngập ngừng:
- Em không phải là bạn của anh cả ngoài đời và trên mạng xã hội
thì sao có lỗi với anh được.
Sơn Thạch giọng vẫn đều đều:
- Anh Đăng Hành giới thiệu, tôi mới gửi lời kết bạn với Đặng Xuân
Xuyến nhưng làm bạn facebook chưa đến 2 tuần thì Đặng Xuân Xuyến hủy kết bạn
với tôi.
Nghe vậy tôi thở phào:
- Thì ra là chuyện đó. Em đã trao đổi với anh mấy lần trước khi
hủy kết bạn là anh đừng gọi điện thoại vào tầm 1, 2, 3 giờ sáng vì khoảng thời
gian đó em đang ngủ nhưng anh vẫn cứ nhằm 1,2,3 giờ sáng điện thoại bắt em nghe
thơ của anh, không nhấc máy thì anh liên tục nhắn tin mắng em là thằng mất lịch
sự, thằng kiêu ngạo... buộc em phải hủy kết bạn với anh.
Sơn Thạch cao giọng:
- Sơn Thạch quý Đặng Xuân Xuyến mới đọc thơ của Sơn Thạch cho Đặng
Xuân Xuyến nghe nhưng Đặng Xuân Xuyến cư xử mất lịch sự lắm, còn bảo với anh
Đăng Hành là Sơn Thạch thần kinh có vấn đề, cứ nhằm lúc Đặng Xuân Xuyến ngủ là điện
thoại đến phá rối. Nói thật, Đặng Xuân Xuyến trí não không có được bình thường
mới cư xử như thế. Sơn Thạch thần kinh có vấn đề mà có nhà lầu xe hơi? tháng
tháng đều đặn kiếm vài chục triệu nuôi vợ nuôi con?! Đặng Xuân Xuyến có kiếm
được tháng vài chục triệu không mà chê Sơn Thạch thần kinh có vấn đề? Đúng là
thằng nghèo thì hay sĩ, Đặng Xuân Xuyến có biết điều đó không?
Dù rất bực nhưng tôi vẫn cố nhẹ giọng:
- Ồ, anh giỏi, anh giàu thì vợ con anh nhờ, anh khoe với em làm
gì? Em cũng không quan trọng mấy việc anh Hành nói với anh về em thế nào? anh
nhận xét về em ra sao?. Mấy chuyện tầm phào đó em không để ý đâu. Nói thật, nếu
lúc trước biết anh Hành chuyển điện thoại cho anh thì em đã cụp máy rồi.
Sáng hôm sau, Nguyễn Đăng Hành điện thoại cho tôi, giọng anh vẫn
rổn rảng: - Cám ơn chú đã cứu anh trận đại họa tối qua. Sơn Thạch cứ nài nỉ anh
bình thơ cho hắn mà thơ của hắn có phải là thơ đâu. May mà chú nói thằng thơ
hắn không phải là thơ nên hắn không nài nỉ anh bình thơ của hắn nữa. Hú vía quá
chú ạ. Sáng nay ngài ấy lỉnh ra sân bay vào lại trong đó rồi.
Đợi anh nói xong, tôi nhắc: - Anh đừng lôi em vào mấy chuyện như
tối qua nữa. Anh thiếu gì lý do thoái thác mà lại lôi em vào cuộc để Sơn Thạch
chửi em vô lý như thế.
Tôi chưa nói hết câu thì anh đã cụp máy. Tôi gọi lại vài lần vẫn
chỉ là những tiếng chuông điện thoại tút dài, tút dài....
*.
Hà Nội, sáng 28 tháng 05-2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
NHỚ CHUYỆN XƯA VỚI ANH
PHƯỚC CÀ LĂM
Vừa rồi, ghé trang facebook Nguyễn Xuân Diện thấy tin “First News - Trí Việt chính thức khởi kiện hành vi tiếp tay tiêu thụ hàng giả sách giả, vi phạm pháp luật, đánh lừa bạn đọc Việt Nam của Lazada, thuộc công ty Recess - Tập đoàn Alibaba - China”, nhà cháu tủm tỉm cười vì gặp lại anh Nguyễn Văn Phước, người quen rất cũ xưa.
Thôi thì cứ chống hàng nhái, hàng giả, lại liên quan đến bọn giặc Tàu là nhà cháu ủng hộ 100%, hoan hô anh Nguyễn Văn Phước 100%.
Nhà cháu nhớ lại kỷ niệm những năm cuối thế kỷ XX với anh Nguyễn Văn Phước (dân làm sách gọi là Phước “cà lăm”), lần anh ấy ra Hà Nội “nhờ” an ninh Hà Nội “truy tìm” nơi in và tiêu thụ lậu bộ bài hát tiếng Anh của First News - Trí Việt, trong đó có nhà sách Bảo Thắng, khiến nhà cháu phải tủm tỉm cười mà chửi yêu: Bố khỉ cái anh “cà lăm” này!.
Vâng! Lúc đấy, anh “cà lăm” (cùng mấy anh an ninh Hà Nội) đến nhà sách Bảo Thắng yêu cầu rất ngổ ngáo kiểu “thiên hạ mình tao”: tạm ngừng mọi hoạt động để anh “cà lăm” kiểm tra kho sách và hóa đơn bộ tài chính đầu vào đầu ra bộ bài hát tiếng Anh vì “nghi nhà sách Bảo Thắng là nơi tiêu thụ số lượng lớn hàng in lậu”,... Khi nhà cháu yêu cầu bên an ninh phải có giấy mời cụ thể thì nhà cháu mới làm việc vì nhà sách Bảo Thắng kinh doanh đúng pháp luật, anh “cà lăm” liền “yêu cầu” cho biết các địa chỉ tại Hà Nội đã mua bộ bài hát tiếng Anh từ nhà sách Bảo Thắng để anh ấy tự đi kiểm tra. Ừ thì cho. Nhà cháu chả hẹp hòi gì chuyện đó.
Sau mấy ngày làm việc cật lực mà không tìm được vi phạm của nhà sách Bảo Thắng, các anh an ninh “khép lại vụ án”, còn anh “cà lăm” thì trở lại 179 Hàng Bông, Hà Nội (lúc đấy nhà sách Bảo Thắng đang thuê làm trụ sở) ngỏ lời bán trừ % cao để nhà sách Bảo Thắng độc quyền phân phối bộ bài hát tiếng Anh ở Hà Nội. Thời điểm đó, nhà cháu đang đổi hàng với Công ty PHS khu vực 2 (sau này là nhà sách Thăng Long) nên từ chối mua sách tiền mặt (chiết khấu 35%) của anh Phước “cà lăm”.
Vài hôm sau, anh “cà lăm” quay lại trình bày vì ra Hà Nội gấp, chi việc abc nhiều quá nên hết tiền, mong nhà cháu mua giúp 3.000 bộ (4 tập) bài hát tiếng Anh để anh ấy bay gấp vào Sài Gòn với cam kết (miệng) là không bán cho bất kỳ ai ngoài Hà Nội khi nhà sách Bảo Thắng chưa bán hết 3.000 bộ bài hát tiếng Anh. Nhà cháu thật thà, tin lời anh ấy, xuất tiền mặt mua 3.000 bộ bài hát tiếng Anh để mấy ngày sau ngã ngửa người khi các nhà sách ở Hà Nội trả lại sách đã mua trước kia vì họ mới nhập trực tiếp từ anh “cà lăm” với chiết khấu 35% (nhà cháu trừ cho khách 26%). Tếu hơn, khi nhà cháu điện mắng anh “cà lăm” kinh doanh kiểu lừa đảo thì anh ấy nại lý do “mang ra Hà Nội 4.000 bộ nhưng quên lại nói 3.000 bộ nên không muốn phiền Bảo Thắng nữa mới đem 1.000 bộ rải các cửa hàng khác nhờ bán hộ.”.
Ngó facebook của anh ấy, thấy anh ấy chơi với toàn những người nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng lớn tới dư luận, nhà cháu thêm lần nữa bái phục! Chả trách First News - Trí Việt in nhiều đầu sách dịch bán chạy như thế (lãi ròng hẳn cực lớn) nên anh ấy cứ tung tẩy abc, chả cần bận tâm abc chuyện gì cả thì thật sự anh ấy quá giỏi!
Ờ thì lan man vài dòng khi gặp lại cố nhân với chuyện cũng rưa rứa chuyện cũ xưa để ké chút tiếng thơm với người “nổi tiếng”.
Nhưng thật lòng, nhà cháu mong lần này những lời của anh “cà lăm” là tâm huyết thật để không có chủ nhà sách nào lại ngây ngô lĩnh hậu quả giống nhà cháu năm xưa.
*.
Hà Nội, đêm 08 tháng 09.2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
KỶ NIỆM KHÓ QUÊN THỜI
LÀ LÍNH VĂN NGHỆ
Khi con trai (Đặng Tuấn Hưng) bỏ học trường Đại học thương Mại (Hà
Nội) để theo học khoa diễn viên, trường Đại học Sân khấu Điện ảnh thành phố Hồ
Chí Minh, tôi rất lo vì nghề diễn viên cực và bạc lắm. Không theo nghiệp diễn
nhưng từng là lính văn nghệ, đã tham gia Hội diễn toàn Quân năm 1985 tại Bộ Tư
lệnh 350 Kiến An, Hải Phòng nên tôi hiểu được phần nào mặt trái của nghề diễn.
Năm đấy, tôi cùng đồng đội mang giải B về cho Binh đoàn Hương Giang. Thời đấy
chỉ có giải A, giải B, giải C và giải Khuyến khích, không có giải Huy chương
vàng, bạc hay đồng như bây giờ.
Trước khi đi tham dự Hội diễn toàn Quân, tôi cùng đồng đội xuống
các đơn vị trực thuộc Binh đoàn Hương Giang để "công diễn". Lấy danh
nghĩa là "đi báo cáo" nhưng thực ra là "đi xin tiền" để cải
thiện đời sống vì chế độ đãi ngộ lính văn nghệ thấp mà cường độ tập luyện lại
nhiều nên chúng tôi ai cũng xanh xao, gầy gò. Lần về công diễn ở sư đoàn 325A,
tôi được đồng đội cũ (Trung đoàn 84) rủ vào xã Đoàn Kết (Lục Ngạn, Bắc Giang)
chơi, được bà chủ quán (người dân tộc KLan thì phải) xem bói miễn phí, có câu “phán”
mà tôi không thể quên: -"Thời gian
tới mày bị một vụ tai tiếng, mất hết danh dự nhưng cũng nhờ bị oan ức như thế
thì mày mới thoát đại nạn".
Ngày đó, tôi mới 19 tuổi, chưa trải đời nên không tin "mấy trò bói toán", nghe chỉ để nghe
cho vui, vẫn cứ vô tư ồn ào với đời sống của anh lính trẻ.
Sau đợt xuống biểu diễn ở các đơn vị về, Cục Chính trị thưởng cho
17 ca sĩ, diễn viên, nhạc công mỗi người 1 cây bút Kim tinh Trung Quốc. Thời
đó, kinh tế (bao cấp) chung của toàn xã hội còn nhiều khó khăn nên chiếc bút
Kim tinh Trung Quốc có giá trị vật chất lắm. Ca sĩ Hải Yến (quê ở Bắc Ninh)
không biết nguyên cớ nào mà dựng chuyện tôi "lấy trộm bút của Hải Yến đem ra ngoài dân bán", lại thêm Quốc
Thắng (quê ở Huế) là nhạc công, và là người yêu của Hải Yến thêm mắm thêm muối
"buổi tối nhìn thấy" tôi
"cầm 2 chiếc bút lấm lét ra khỏi
trạm T56". Vốn không ưa tính vô kỷ luật của tôi: Để tóc dài, hay mặc
quần áo dân sự, thích ca vọng cổ nên nhân buổi tổng duyệt tôi bị tướng Mai
Thuận (năm 1985 ông đeo quân hàm thiếu tướng) phê bình tội để tóc dài, mặc quần
áo dân sự, ca vọng cổ lúc nghỉ tập (không biết lý do gì mà Tướng Mai Thuận rất
ghét nghe cải lương) nên đại úy Tỵ (phụ trách Đoàn, quê ở Quảng Ninh) gom tất
tật "khuyết điểm" yêu cầu tôi phải viết bản kiểm điểm và trả lại Hải
Yến cây bút, nếu không sẽ đề nghị Cục Chính trị tước Quân tịch, đuổi về địa
phương. Vì sát ngày tham gia Hội diễn toàn Quân nên đại úy Tỵ treo lơ lửng án
oan đó, đợi hội diễn xong mà tôi "vẫn
ngoan cố không khắc phục sai phạm thì sẽ đề nghị Cục Chính trị tước Quân tịch".
Vì bị oan ức như vậy nên những ngày tham gia hội diễn, tôi buồn lắm, sống thu
mình, lặng lẽ như một cái bóng.
Tối hôm vào giao lưu với đoàn viên thanh niên nhà máy xi măng
Hoàng Thạch, tôi lặng lẽ ngồi phía sau ghế nhạc sĩ Thái Văn Hóa (tôi không nhớ
nhạc sĩ Thái Văn Hóa thuộc quân số Quân Khu (Quân Đoàn) nào nhưng hình như nhạc
sĩ Thái Văn Hóa thuộc quân số Quân Đoàn 1 thì phải) nên những viên gạch bọn trẻ
đáp lên xe trúng hết vào đầu, vào mặt nhạc sĩ Thái Văn Hóa, phải đưa gấp anh
vào viện cấp cứu. Sau này học ở trường Đại học Văn Hóa Hà Nội, tôi mới biết
nhạc sĩ Thái Văn Hóa cũng đã học ở trường Đại học Văn Hóa Hà Nội.
Trở về trạm T56 sau Hội diễn toàn Quân, tôi đinh ninh sẽ phải nhận
án oan nhưng thật may, ca sĩ Thúy Bảy (quê ở Hải Dương) đã lên tiếng minh oan
cho tôi là "cây bút Kim tinh đó Hải
Yến gửi anh Dao (người yêu của Thúy Bảy) đem về Bắc Ninh cho em Hải Yến.".
Không biết vì tình đồng hương (năm đó vẫn chưa tách tỉnh thành Hải
Dương và Hưng Yên), hay vì chặp đó tôi “đa
đá hâm” đã làm thơ tặng Thúy Bảy, với những câu ngô nghê của tuổi trẻ:
“Anh muốn em là doi cát
trắng
Giữa mênh mang sóng nước
dạt dào
Để đêm hè vời vợi trăng
Sao
Sóng rạo rực cồn cào bên
doi cát.
Doi cát hỡi hãy nghe lời
sóng hát
Dẫu muôn đời chỉ bản tình
ca
Nhạc âm âm cuộn sóng Ngân
Hà
Bao khắc khoải đến bạc
đầu con sóng”
mà Thúy Bảy lên tiếng minh oan cho tôi, dù trước đấy vài tuần,
Thúy Bảy (có lẽ vì là bạn thân của Hải Yến) đã tảng lờ như không biết chuyện.
*.
Hà Nội, 11 tháng 12-2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN CŨ CHƯA CŨ
Một ngày cuối tháng 6 năm 2020, Nguyễn Đăng
Hành bảo tôi: Chú làm bài cho Tết âm lịch như “Tưng tửng 7 chuyện...” đi. Tôi
mặc cả: - Nhưng anh là nhân vật chính và em sẽ kể thật đến 90%. Nguyễn Đăng
Hành cười: - Chú vô tư đi. Anh nghe chửi quen rồi.
Ừ thì viết, nhưng sợ dớp của “Tưng
Tửng 7 Chuyện Cùng Nguyễn Đăng Hành” nên viết được vài chuyện, tôi dừng
lại, hôm nay post lên đây một chuyện, tạm đặt tiêu đề là CHUYỆN CŨ CHƯA CŨ, nếu
nhà thơ Nguyễn Đăng Hành (người có sở thích dị biệt: thích kể chuyện xấu của
mình để nghe thiên hạ chửi) đọc mà không phản đối chuyện kể thật quá thì tôi sẽ
viết đủ 10 chuyện như đã thống nhất với anh.
*
Sáng ngày 07 tháng 07 năm 2019, tầm 9 giờ anh đến nhà tôi ở phố
Nguyễn Văn Trỗi theo lời hẹn.
Bắt tay anh, tôi nói: - Em có mời anh Đỗ Hoàng. Chốc gặp nhau, anh
có ngại không?. Thoáng chút bối rối nhưng cũng rất nhanh nét mặt anh
tươi trở lại: - "Không sao! Chuyện
thật người thật thì có gì tớ phải ngại.", rồi chậm chậm bước lên tầng.
Vừa gặp Đỗ Hoàng, anh đã quày quả trách tôi: -"Chú viết “Tưng tửng” như thế hại anh quá. Nhiều người hiểu sai nói
anh thế này thế kia.". Tôi ngớ người, phân trần: - Em viết nhẹ đi
rất nhiều so với lời anh nói. Anh mắng em hèn, không dám trich dẫn 100% lời anh
vì sợ mọi người chửi, sao giờ trước mặt mọi người anh lại trách em?!. Không trả
lời tôi, anh cười rất tươi với nhà thơ Đỗ Hoàng, giọng rổn rảng: -"Anh Đỗ Hoàng, bác Chử Văn Long, bác Nguyễn
Khôi là 3 sư phụ em rất kính trọng! Đời em chỉ tôn kính 3 sư phụ đây thôi!".
Rồi vồn vã chuyển đề tài thăm hỏi, luận bàn thơ phú. Tôi tròn mắt nhìn anh:
chẳng có lẽ tôi đang nghe nhầm?
Tôi nhớ, lần đầu anh rủ nhà thơ Hoàng Xuân Họa đến nhà tôi, anh
cảm động giới thiệu: -"Thầy Họa là
sư phụ tớ rất tôn kính! Thầy dạy tớ nhiều chiêu thức làm thơ lắm. Tớ rất biết
ơn sư phụ!". Ở làng Đá, hơn một lần anh quả quyết: -"Anh chơi với nhiều nhà thơ nhưng nói thật
chỉ bác Văn Thùy đây mới đáng để anh tôn làm sư phụ.". Rồi với nhà thơ
Nguyễn Thanh Lâm, anh cũng cao giọng: -"Thầy Lâm là nhà “Hà Nội học” và là sư phụ kính trọng của anh!".
Rồi nữa: -"Anh may mắn kết giao với
nhà thơ Phạm Tiến Duật, được ông dạy nhiều chiêu thức làm thơ. Dù luôn chửi thơ
anh không xứng thơ câu lạc bộ nhưng duy nhất ông mới đáng là sư phụ của anh!"...
Phải đến hơn tiếng đồng hồ tôi mới vỡ lẽ vì nhớ ra lần anh bị nhà thơ Nguyễn
Khôi mắng là thằng lưu manh, anh đã tâm sự: - “Bác Khôi khôn lắm, không chê ai vì không muốn mất lòng ai. Anh thì
khác, ai anh cũng tôn làm sư phụ, cho họ sướng ngất ngây. Mình mất gì đâu ngoài
lời khen mà lại được họ quý. Chú cứ thẳng ruột ngựa như thế sẽ bị nhiều người
ghét lắm...”.
Cũng trưa đó, khi bàn về chuyện khen chê, tôi nói nhỏ với anh: -“Em viết truyện ngắn “Cô Sướng Cưới Vợ” tặng vợ chồng cậu em con dì, khi gửi anh Cầm Sơn
đăng trên Văn Nghệ Công Nhân, anh ấy gửi email mắng em: -“Anh khuyên chú không
nên viết truyện kiểu này nữa. Đừng làm nhỏ mình đi!”. Em cảm động vì lời mắng
rất tình của anh Cầm Sơn. Dù viết thơ văn chỉ để “mua vui cho mình” nhưng những
lời mắng thẳng, thật như thế quý lắm.”. Anh liền cao giọng: -“Bác Chử Văn Long chê thằng Xuyến biết gì về
thơ văn mà ngồi bàn luận với nó. Thơ của nó là thứ thơ vớ vẩn...”. Tôi nghe
anh nói điều đó từ năm 2016, ngay sau những khi nhà thơ Chử Văn Long bình: “Bạn
Quan”, “Quê Nghèo”... và tôi cũng đã nói với anh, mấy năm nay giải tán
công ty, ở nhà buồn quá nên tôi “đổ đốn” viết thơ văn để giết thời gian, chuyện
khen chê có quan trọng gì đâu, vì thế tôi ghé tai anh: -“Nói lại chuyện đó làm gì. Em có quan tâm chuyện khen chê đâu.”. Anh
liền lớn giọng chê thơ tôi “chỉ được cái
tốc độ chứ thi pháp chả ra gì” rồi “đề nghị” nhà thơ Chử Văn Long “trung
thực” nói lại những lời “đã nhận xét về
thơ Đặng Xuân Xuyến với Nguyễn Đăng Hành”. Không để cuộc hội ngộ mất vui,
tôi gạt đi: -“Anh đừng làm khó chú Long.
Khen chê là chuyện bình thường, anh nhắc mãi điều đó làm gì!”. Anh bực tức,
khoát tay người bạn đi cùng: -“Về...”.
Thế là tan cuộc vui. Tiễn anh, tôi nhắc đi nhắc lại: -“Về đến nhà, nháy máy để em biết anh đã về đến nhà nhé.”. Anh ừ,
nhưng cả chiều đó, tôi gọi hơn 20 cuộc điện thoại anh cũng không nhấc máy.
Sáng hôm sau, 08 tháng 07 năm 2019, gọi 2 cuộc điện thoại không
được nên tôi điện thoại phân trần với nhà thơ Chử Văn Long: -“Cháu gọi hơn 20 cuộc điện thoại từ
chiều qua đến giờ mà anh Hành không nhấc mấy. Cháu lo quá.”. Nhà thơ Chử
Văn Long trả lời: -“Hành bị chút cảm nhẹ.
Hôm nay khỏe rồi. Chắc Hành vứt điện thoại ở nhà đi loanh quanh đâu đó, Xuyến
đừng lo.”. Vào facebook, thấy nick Nguyễn Đăng Hành sáng đèn, tôi thở phào
như trút được gánh nặng.
Cả ngày 08 tháng 07 năm 2019, tôi cứ tự dằn vặt nói những chuyện
đó ra làm gì để anh ấy giận, khiến buổi hội ngộ của mấy anh em chú cháu mất vui
nhưng những chuyện đó tôi và anh chỉ nói nhỏ với nhau, có đáng để anh giận
đâu?! Thì anh nhắc tới bài “Tưng tửng...” nên tôi nói: Hương Mai
bảo điện cho anh mấy lần nhưng anh không nhấc máy. Nó trách là bạn của em sao
anh lại comment những câu đổ dầu vào lửa để Nguyên Lạc thêm tức em, trong khi
em chỉ là người kể lại chuyện. Em bảo tính anh thích đùa, không như Mai nghĩ
đâu. Thế là nó cụp máy, giận em đấy. Tôi bấm điện thoại gọi Vũ Thị Hương Mai để
anh nói chuyện nhưng anh gạt đi, bảo không nói chuyện với Hương Mai rồi chuyển
sang nói chuyện về bài “Về Chân Dung 99 Nhà Văn Việt Nam Đương Đại”
nên tôi buột miệng: - Chú Nguyễn Bàng bảo anh viết về chú Nguyễn Khôi như thế
là không ổn. Em đọc lại thấy bài viết “có chuyện” nên đã cắt bỏ những đoạn anh
“thất lễ” với chú Khôi và nhờ các trang mạng đã đăng sửa lại. Vì anh ủy quyền
cho em biên tập và gửi đăng báo mạng nên em không nói lại. Hơn nữa, anh từng ân
hận: -“Anh có lỗi với bác Nguyễn Khôi. Khi đọc "Chân dung 99 nhà văn Việt
Nam đương đại", anh (...) viết theo cảm nhận của anh nhưng vì không cân
nhắc, đã có những câu thất lễ với bác Khôi. (...) Hôm gặp bác Khôi ở nhà chú,
định xin lỗi thì bác ấy chửi anh là thằng lưu manh. Anh đau quá, không nói được
lời xin lỗi.
Nhớ lại chiều 30 tháng 12 năm 2018, khi điện hỏi anh đã đọc kỹ bài
“Tưng
Tửng 7 Chuyện Cùng Nguyễn Đăng Hành” chưa? Có cần chỉnh sửa gì không?
Anh hề hề cười: - “Chú là thằng nhát gan.
Sợ bị nghe chửi lây nên cố tình viết nhẹ đi. Những người biết anh, người ta
không nhận ra anh vì chú vẽ anh ngoan hiền quá, không đúng chất ngông nghênh
bất cần của anh. Thôi, chú cứ đưa bài này lên trang đi. Anh (cười) chịu khó
mang tiếng là thằng ngoan hiền cũng được.”. Vậy mà trước mặt những
nhân vật có nhắc đến trong bài thì anh quày quả trách tôi hại anh, làm mọi
người nghĩ sai về anh.
Thắc mắc mãi câu hỏi tại sao trước sau anh lại bất nhất như thế mà
đến giờ tôi vẫn chưa tìm được câu trả lời...
*.
Hà nội, ngày 25 tháng 12 năm 2020
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VIẾT SÁCH NHƯ MỘT TRÒ ĐÙA
Tôi bắt đầu viết sách để kiếm tiền từ năm 1994 cũng thật tình cờ,
do sự “xúi giục” của tác gia Trần Hữu Thực, hệt như một “trò đùa”.
Đầu năm 1993, Viện Sử Học nhận tôi về làm Hợp đồng ở phòng Tư Liệu
với mức lương khởi điểm là 90.000/tháng nhưng chưa được 30 ngày, Viện Sử Học đã
điều tôi sang làm bảo vệ kiêm bán sách cũ của Viện Sử Học vì “ông bảo vệ già yếu xin nghỉ việc mà cơ quan
chưa tìm được người”. Lương thì Viện Sử Học chỉ trả cho một người nhưng
công việc tôi phải đảm nhận phần việc của 2 người. Lúc đó, tôi đã định bỏ việc
về quê nhưng nghĩ tới số nợ gần 100 triệu, (tính theo lương khởi điểm lúc bấy
giờ thì số nợ đó bằng tiền lương của khoảng 1.075 tháng), do bị đối tác lừa
đảo, khách hàng bùng nợ (ngày học Đại học tôi vừa học vừa buôn hàng chuyến), và
do tin người mà đứng ra vay hộ tiền rồi trở thành “con nợ” vì không đòi được
tiền... nên ngậm ngùi tiếp tục công việc để dùng danh nghĩa là người của Viện
Sử Học mà từ từ kiếm tiền trả nợ.
Ngày đấy, kinh tế mới được “cởi trói” khỏi các khái niệm: kế
hoạch, chỉ đạo, phân bổ, chỉ tiêu... nên các doanh nghiệp nhỏ vẫn hoạch định
chiến lược kinh doanh theo kinh nghiệm của kinh doanh truyền thống, đặc biệt là
thị trường kinh doanh xuất bản phẩm rất ì ạch trong khâu đổi mới chiến lược
tiếp thị sản phẩm. Với 4 năm kinh nghiệm buôn hàng chuyến (tạp hóa: xà phòng,
thuốc lá, bánh kẹo, quần áo,...) từ Hà Nội về Hà Tây, Hưng Yên và ngược lại,
tôi nghĩ, thị trường kinh doanh xuất bản phẩm có thể là thị trường siêu lợi
nhuận để tôi kiếm tiền trả nợ.
Lần đầu gặp tôi ở Viện Sử Học, anh Trần Hữu Thực, lúc đó là Trưởng
phòng Kinh doanh của Nhà xuất bản Thống Kê (chuyên về mảng sách kinh tế), có vẻ
không tin vào khả năng bán hàng của tôi vì cửa hàng sách Viện Sử Học chỉ lèo
tèo vài cuốn sách cũ nhưng “nể” lời giới thiệu của Giáo sư Mai Ngọc Cường
(giảng viên Đại học Kinh Tế Quốc Dân) khá ấn tượng về tôi (là tôi đoán vậy) nên
anh “tặc lưỡi” giao vài đầu sách cũ để tôi bán thử. Sau gần một năm quan hệ làm
ăn, với sức bán vài nghìn bản/ 1 tựa sách mà không yêu cầu độc quyền, tôi trở
thành “đối tác đặc biệt” của anh. Một lần, ngồi nhâm nhi rượu tại cửa hàng sách
Viện Sử Học, vô tình đọc Nhật ký của tôi, anh gật gù: - “Nhật ký mà chú toàn viết về tâm lý kinh doanh?! Chú viết hay quá! Viết
sách đi, bán được đấy.”. Tôi cười thoái thác thì anh quả quyết: - “Anh tin sách chú viết sẽ bán được vì chú
viết rất dễ hiểu.”. Rồi anh kể chuyện tác gia, nhà báo Lê Thụ làm giàu từ
viết sách như thế nào để động viên tôi. Thấy anh nhiệt tình và rất chân tình
nên tôi gật đầu soạn THỊ TRƯỜNG VÀ DOANH NGHIỆP từ những trang Nhật ký đó.
Cuốn sách đầu tay “THỊ TRƯỜNG VÀ DOANH NGHIỆP” xuất bản năm 1995,
in lần đầu 5.000 cuốn, bằng giấy Trung Quốc, lại sửa morat trực tiếp trên bản
can nên cuốn sách nhìn không được đẹp. Khi đến Nhà xuất bản Thống Kê nộp sách
lưu chiểu, anh Trần Hữu Thực cau mày: - “Sách
của mình mà chú làm ẩu thế? Về in gấp mấy chục cuốn sạch đẹp chứ sách này anh
không nhận.”. Tôi về ra lại bản can rồi in gấp 3.000 cuốn bằng giấy Việt
Trì (ngày đó chưa có giấy Bãi Bằng). Cứ ngỡ phải 2 hoặc 3 năm mới bán hết 8.000
cuốn “Thị trường và Doanh nghiệp”, nhưng chưa đầy 12 tháng tôi đã
phải xin tái bản “Thị trường và Doanh nghiệp” vì các đầu mối cung cấp sách cho
lực lượng bán sách báo dạo đặt hàng. Thấy viết sách thu lợi dễ quá, tôi hăm hở
viết một loạt đầu sách về tâm lý - kinh doanh như: "Mưu lược giành chiến thắng",
"Kinh doanh: những điều còn ít nói", "Những
bước đường và thủ pháp làm giàu", "Điều cần cho thanh thiếu niên",
"Nghệ thuật thành danh với đời", "Giới tính và giáo dục giới tính",...
Thật tiếc, năm 1998, thị trường bán sách báo dạo bị “vỡ trận”, tôi
buộc phải chuyển hướng sang mảng sách văn hóa (tâm linh) nên “duyên sách” giữa
tôi và anh Trần Hữu Thực chỉ “nồng ấm” được vài năm.
*.
Hà nội, ngày 27 tháng 04 năm 2021
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
NGUYỄN ĐĂNG HÀNH... ‘TÀO LAO’ VỀ
BÁO VĂN NGHỆ ĐỔI MỚI SỐ 1...
Tối qua, 06 tháng 07-2021, Nhà thơ Nguyễn Đăng Hành điện thoại
hỏi: “Cậu đã đọc bài nhà báo Nguyễn Thanh Tâm phỏng vấn các nhà thơ “Thế nào là
một bài thơ hay” đăng trên web Văn Chương Phương Nam chưa?”. Tôi trả lời: “Em
chưa. Mà em cũng lười đọc lắm, bác ạ.”. Ông cười cười: “Nguyễn Thanh Tâm hỏi ai
không hỏi lại hỏi Nguyễn Phan Quế Mai về nghệ thuật sáng tác thơ, về cảm thụ
thơ.”. Tôi trêu ông: “Nguyễn Phan Quế Mai vừa mắc lỗi với bác à?”. Ông hô hố
cười: “Tớ là thằng vô danh tiểu tốt thì lỗi hay không lỗi cái đếch gì. Là lỗi
với chính lòng tự trọng của Nguyễn Phan Quế Mai khi cô ấy tuyên bố sẽ kiện ra
tòa làm rõ ngô khoai với tay nhà thơ ất ơ Ngô Xuân Phúc nào đó về bài thơ “Tổ
Quốc gọi tên mình” mà cô ấy lại im lặng ỉm đi đến tận giờ này. Tớ hỏi thật nhé:
Có khi nào vì đuối lý nên cô ấy không dám kiện nữa không?”. Rồi giọng chót vót,
nhấn nhá rất đặc trưng Nguyễn Đăng Hành: “Tớ thấy bài thơ “Tổ Quốc gọi tên
mình” thường thôi, thơ chính trị, thơ phong trào, hay ho đếch gì đâu mà tố nhau
chôm chỉa nhỉ? Nếu quả thật Nguyễn Phan Quế Mai chôm thơ của Ngô Xuân Phúc thì
khốn nạn quá! Khốn nạn đến mức trộm cắp để ghi danh thì đểu quá, nhục quá! Tớ
mong Nguyễn Phan Quế Mai kiện Ngô Xuân Phúc ra tòa để minh bạch danh dự cho cả
2 chứ cứ ỉm đi tuyên bố sẽ kiện Ngô Xuân Phúc ra tòa thì nhiều người sẽ tin Ngô
Xuân Phúc bị Nguyễn Phan Quế Mai thuổng bài thơ “Tổ Quốc gọi tên mình”.
Chậm vài nhịp thở, ông tiếp: “Cậu đã đọc bài nhà thơ Hoàng Hưng,
chủ xướng văn đoàn độc lập gì đấy hoắng lên ca ngợi biên tập báo Văn Nghệ Đổi
Mới (số 1) hết lời vì báo đó đã đăng thơ của con gái ông ấy chưa? Mọi người bàn
tán trên mạng bảo Hoàng Hưng thế là xoàng, là bưng bô kiểu mới. Tớ nói thật, bộ
ba Trần Mạnh Hảo - Nguyễn Hoàng Đức - Đỗ Hoàng chửi thơ Hoàng Hưng, Nguyễn Việt
Chiến... là thơ nói nhảm, thơ thần kinh cũng chả sai. Tớ đọc mấy bài thơ của cô
Ly Hoàng Ly, nói thật là đếch thể tiêu hóa nổi vì nó lảm nhảm như lời nói của
kẻ thần kinh. À này, tớ vừa vào trang facebook của lão Trần Mạnh Hảo, lão dùng
kính chiếu yêu tìm ra bài thơ hay nhất trong chùm thơ đăng trên báo Văn Nghệ
Đổi Mới số 1 của ông Văn Giá (Phó Giáo sư tiến sĩ phụ trách khoa viết văn
trường Đại học Văn Hóa Hà Nội) lại là “học theo gương Hữu Thỉnh: Lấy việc đạo
văn (ăn cắp văn, ăn cắp ý, ăn cắp lời của nhạc sĩ Trần Tiến) làm sự nghiệp để
đời”. Công nhận lão Trần Mạnh Hảo này giỏi, rất giỏi! Nhưng mà tớ vẫn nghi
nghi: Có khi nào kính chiếu yêu của lão Trần Mạnh Hảo bị trục trặc kỹ thuật
không? Tớ đếch tin ông Phó Giáo sư, Tiến sĩ Văn Giá lại làm trò hèn đó.”. Rồi
ông đột ngột cụp máy. Tôi gọi lại mấy lần mà đầu dây phía ông cứ vọng lại tiếng
tút tút cụt ngủn, khô khốc.
Sáng nay, 07 tháng 07-2021, post bài thơ “Lan man và chuyện thằng bạn”
vào album: “Thơ đã xuất bản” lên trang facebook cá nhân, chợt nhớ lại cuộc điện
thoại tối qua nên chép lại, dán vào phần bình luận để “lưu” cuộc điện thoại tối
06 tháng 07-2021 với nhà thơ Nguyễn Đăng Hành.
*.
Hà nội, ngày 07 tháng 07 năm 2021
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN NGOÀI LỀ VỀ
BÀI THƠ ‘BẠN QUAN’
Một ngày tháng 8 năm 2016, tôi nhận được email của Vũ Thị Hương
Mai, đứa em hàng xóm cũ và là cộng tác viên của blog Trang Đặng Xuân Xuyến, cho
biết những bình luận của nhà thơ Phạm Khang (nguyên biên tập viên Nhà xuất bản
Thanh Hóa) với bạn đọc Nguyễn Quý Mậu về bài cảm nhận của nhà thơ Chử Văn Long
với bài thơ "Bạn Quan" của tôi:
"Nịnh cả thôi. Chử Văn
Long là chúa nịnh Quý ạ. Đừng cả tin. Bài thơ trên toàn ý của người xưa. Thời
thơ mới. Cũ lắm. Nhạt lắm. Cảnh ấy đâu sống động ở thời @ Quý ơi.".
Mời Quý vị đọc bài thơ BẠN QUAN của Đặng Xuân Xuyến, viết ngày 18
tháng 3 năm 2016:
BẠN QUAN
.
Bạn cũ lâu ngày gặp lại
Chén rượu quê đưa đẩy tẩy
trần
Tao ruột ngựa hỏi câu ngớ
ngẩn
Mày làm quan chắc kiếm
bộn tiền
Chức ấy rẻ mà sinh lắm
lãi
Mày học ngu nhưng thủ
đoạn tài
Tao học giỏi nhưng mù thủ
đoạn
Mãi long đong chức phó
dân quèn
Mày nhăn mặt chửi tao
thằng đểu
Quá nửa đời mãi chửa hết
ngu...
.
Rượu tới tầm
Mày ghé tai tao
Nói thật nhỏ
Căng tai mới rõ
Làm người khó
Làm quan càng khó
Chốn quan trường chó vịt
giống nhau
Mày than đời chỉ rặt
những thau
Quan càng lớn chữ nhân
càng nhỏ
Ví miệng quan giống trôn
trẻ nhỏ
La liếm quen rồi nào biết
bẩn nhơ.
.
Tao gật gù giả bộ ngớ ngơ
Khen các quan vì dân vì
nước
Nghe nửa câu mắt mày trợn
ngược
Chửi tao khùng hệt “lũ
dân ngu”
Mày chửi thề đặc giọng
quân khu
Đời đã chó
Quan trường càng chó
Rồi nhăn nhó
Than đời mày nhọ
Mấy tháng trời bổng lộc
hụt xơi...
.
Rượu mày mời
Tao uống khó trôi
Thịt mày gắp
Tao nhai khó nuốt
Trời nhiều gió
Hay lòng tao nổi gió
Rượu đầy vò
Tao ngất ngưởng vờ say.
*.
Hà Nội, trưa 18 tháng 03.2016
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Và những ỉ ôi thơ tôi:
"Nghe thấy mép của cụ
Nguyễn Bính, cụ Hàn Mặc Tử cười thầm. Lại nghe cái mê loạn của cái tình trăng
gió ướt át của liêu trai... thành ra giả tạo và không thật khiến cho bậc kiêng
chữ kiêng khem khó nuốt trôi được. Thơ đọc được phải có chữ thật của mình, gan
ruột mình, tuyệt nhiên không uốn éo vay mượn của người khác. Kiếp nạn của thơ
khó bắt mạch và giáo hóa lắm đấy...".
Sau đó anh Phạm Khang “trao đổi” với bạn facebook về các bài viết
cảm nhận về thơ tôi:
“Quý rất tuyệt. Mình thích
sự ngay thẳng và chữ nghĩa. Đơn đặt hàng là thứ phi văn chương Quý ạ... Tối
thiểu ở cái thời gà lợn lên ngôi thì anh ta phải là Hội viên Hội Nhà Văn Việt
Nam Quý ơi...”
Định điện thoại trao đổi với anh Phạm Khang là tôi làm thơ chỉ để
giao lưu, giải trí với bạn facebook và bạn thơ, bạn facebook viết cảm nhận về
thơ của tôi vì họ thích các bài thơ đó, họ vô tư và trong sáng với thơ. Nhưng
tôi nghĩ, chuyện mấy người hám danh “đặt bài khen thơ” là có thật nên Phạm
Khang mới “suy ra” như thế, hơn nữa, tôi vô tình “mắc lỗi” với Phạm Khang khi
vào làm việc với Nhà xuất bản Thanh Hóa năm 2009, đã đề nghị với Nhà xuất bản
là các bản thảo về Văn hóa Tâm linh của Công ty Văn hóa Bảo Thắng thì biên tập
viên chỉ sửa lỗi chính tả, chỗ nào không hiểu thì điện thoại cho tôi, không tùy
tiện sửa chữa câu chữ vì người không có kiến thức chuyên môn mà động bút biên
tập sẽ rất nguy hại khi ra sách. Giám đốc Nhà xuất bản (Bùi Cao Tiêu) trấn an
tôi là biên tập viên Phạm Khang đã ra mấy đầu sách, trong đó có đầu sách về
Tướng thuật nên tôi có thể an tâm về trình độ của biên tập viên. Tôi nói đã đọc
cuốn sách đó và anh Phạm Khang cóp nhặt bài vở từ vài cuốn sách, sắp xếp lại
thành bản thảo mới rồi đứng tên tác giả, trong khi khái niệm Văn hóa Tâm linh
là phạm trù rất rộng, nhiều sắc thái và có những trường hợp hình thức, sắc thái
thay đổi rất linh hoạt, đòi hỏi người nghiên cứu hoặc thực hành nghi thức tín
ngưỡng phải có khả năng “Thiên định” mới có thể nhập tâm, khai triển nên không
phải cứ chịu khó đọc là sẽ tiếp thu được. Người không thực sự có kiến thức về
lĩnh vực này mà biên tập bản thảo sẽ giết tác giả, giết bạn đọc. Lúc đó, tôi
không biết Phạm Khang đang cầm bản thảo cuốn "Tử Vi Kiến Giải"
(tôi viết) đứng bên ngoài. Khi Phạm Khang bước vào, tôi rất ngại, dù trao đổi
của tôi với Giám đốc Nhà Xuất bản là đúng, là cần thiết, không có ác ý nhưng
những lời bộc trực đó vô tình đã làm tổn thương lòng tự trọng của Phạm Khang
nên khi đọc những bình luận Phạm Khang “trao đổi” với bạn facebook, tôi có chút
bực nhưng trấn an lòng: Thôi, coi như là anh ấy trút giận “món nợ” từ năm
xưa.
Điện thoại cho Vũ Thị Hương Mai, tôi thật lòng:
"Mai ơi, anh làm thơ
cho vui thôi. Khen đúng, chê đúng, chê sai, đều quý, đều đáng trân trọng. Chỉ
có khen sai mới đáng sợ, Mai à!".
Bẵng đi vài tháng, đến ngày 13 tháng 2 năm 2017, Vũ Thị Hương Mai
gửi qua email bài viết "Vài lời với ông nhà thơ Phạm Khang"
về những bình luận của Phạm Khang trên trang facebook Tôi Yêu Hưng Yên ngày 14
tháng 8 năm 2016 nhưng tôi không đưa bài lên trang vì thấy ngữ điệu của bài
viết đã vượt quá phạm vi tranh luận văn học nghệ thuật.
Rồi đến ngày 16 tháng 3 năm 2017, tôi nhận được email của nhà thơ
Chử Văn Long, hồi đáp những bình luận của nhà thơ Phạm Khang về những cảm nhận
của ông với bài thơ "Bạn Quan".
Ông trần tình:
"Tôi bình bài thơ “Bạn
Quan” vì vô tình đọc bài thơ “Bạn Quan” của Đặng Xuân Xuyến trên báo mạng,
điện cho Xuyến, thật lòng khen bài thơ hay. Xuyến cười bảo tôi: Chú thấy hay
thì chú viết tặng "Bạn Quan" vài dòng đi. Quen biết Xuyến đã hơn 19
năm, trà dư tửu hậu cùng nhau cũng nhiều, biết Xuyến không thích người khác
khen xã giao, khen không đúng nên khi bình thơ Xuyến tôi đã kiệm lời. Vì thế mà
nhà thơ Nguyễn Đăng Hành mới phàn nàn tôi mượn chuyện bình thơ để nói
chuyện xã hội mà không bình hết cái hay của bài thơ "Bạn Quan". Vậy anh
Phạm Khang hãy chỉ rõ bài thơ "Bạn Quan" đã mượn ý người xưa và cũ,
nhạt thế nào? Tôi nịnh Đặng Xuân Xuyến ở điểm nào để bạn đọc cùng nghe."
Và có chút rầu lòng về cách ứng xử của lớp nhà thơ trẻ:
"Chê khen bài thơ đã
đưa lên mạng tùy quyền từng người nhưng giá anh Phạm Khang phân tích, dẫn luận
cho người khác thấy được đâu là ý của người xưa, đâu là cũ, là nhạt... còn đưa
ra những nhận định chẳng ai rõ ý như thế là ác tâm, nói lấy được."
Tôi cũng định không đưa bài "Gửi 2 anh Phạm Khang và Nguyễn
Quý Mậu" lên blog Trang Đặng Xuân Xuyến nhưng nghĩ đi nghĩ lại,
nếu không đưa bài lên blog Trang Đặng Xuân Xuyến thì thật không công bằng với
nhà thơ Chử Văn Long nên tôi đã post bài lên trang cùng với bài "Vài
lời với ông nhà thơ Phạm Khang" của tác giả Vũ Thị Hương Mai.
Thật tiếc là "những thế lực thù địch" đã đánh phá blog
Trang Đặng Xuân Xuyến nên facebook chặn truy cập từ facebook nên tôi không dán
được đường link 2 bài viết trên để Quý vị đọc giải trí. Nếu Quý vị nào quan
tâm, xin tìm đọc 2 bài viết trên từ google.
*.
Hà Nội, sáng 14 tháng 07-2021
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VÀI CHUYỆN VỀ
COMMENT TRÊN FACEBOOK
Mấy hôm trước, đọc comment của nhà thơ Đồng Thị Chúc: "Có nhiều nhà thơ muốn cách tân thơ, muốn
"cải tiến" thơ, có người muốn cải tiến về nội dung, có người muốn cải
tiến về sử dụng từ ngữ... Điều tiếc là người đọc chưa thích ứng được với sự
"cải tiến" đó nên dần xa lánh thơ, họ không hào hứng khi nhìn những
trang thơ trên báo hay sách thơ trên quầy.", tôi chợt nhớ có lần cháu
tôi, Đặng Quang Hiệp, viết trên facebook thế này:
"Xác chữ rơi
Con mèo lười
Nhìn chuột ve vẩy đuôi
bới chữ"
Lần đấy, định comment trêu Đặng Quang Hiệp: - "Cháu bị như
thế này lâu chưa? Bác sĩ kê đơn thuốc thế nào?" vì biết vốn chữ nghĩa của
cháu cũng chỉ đủ để dùng trong giao tiếp mưu sinh nhưng đọc những bình luận của
mấy nhà thơ có nhiều thơ đăng báo Trung ương, báo Văn Nghệ của Hội Nhà văn (có
nhà thơ tên Nguyễn L. ở xứ Huế, còn tranh thủ vồn vã khoe: “Với 7 tập thơ của tôi đã in có 9 giải thưởng
trong nước, 30 bài thơ được các nhạc sỹ nổi tiếng phổ nhạc như cố nhạc sỹ bộ
trưởng Văn hóa Thông tin Trần Hoàn... và các nghệ sỹ nổi danh qua nhiều thế hệ
từ năm 1979 đến nay hát như Thu Hiền, Kiều Hưng, Trung Đức, Trọng Tấn... và có
7 bài báo đã viết về các tập thơ của tôi - cũng đủ chứng minh thơ tôi thế nào
rồi - chỉ vậy không cần ai phải khen thêm nữa.”) ... hết lời khen ngợi:
"Hay quá Đặng Quang Hiệp ơi!"
"Đặng Quang Hiệp đúng là phù thủy
của con chữ!". "Đặng Quang
Hiệp độc nha! Tuyệt đỉnh tài sử dụng câu chữ!" "Tứ mới, lạ và độc lắm thi sĩ ạ!"...
khiến tôi bối rối... rồi rụt rè e ngại nhắn tin hỏi Hiệp: - "Cháu viết: "Xác chữ rơi / Con mèo lười
/ Nhìn chuột ve vẩy đuôi bới chữ" có nghĩa gì thế?".
Hiệp điện thoại cho tôi, hô hố cười: - "Chú lại trêu cháu. Chú thừa biết cháu viết linh tinh chứ có biết gì thơ
văn đâu mà ý với chả nghĩa... ".
Nghe Hiệp nói vậy tôi thở phào vì may quá tôi chưa comment khen
hay chê mấy câu “thơ” được phong là "Tuyệt
đỉnh tài sử dụng câu chữ!" của cháu. Bất giác tôi nhớ một “trạng thái”
khác cũng khá “đặc biệt” của Đặng Quang Hiệp: "Người đọc không hiểu tác giả viết gì. Tác giả cũng không biết mình viết
gì. Nhưng mọi người cứ khen nhau ngậu xị.". Ở statuts này, Đặng Quang
Hiệp cũng nhận được vô số lời ngợi khen của mấy nhà thơ nhà văn có tên trong
hội nhà văn Việt Nam là: "thấm lắm",
"Đặng Quang Hiệp thâm thúy kinh
khủng", "Nhà thơ sống ở thủ
đô có khác, câu chữ sang trọng và bao hàm những triết lý sống cao siêu"...
Có lẽ văn sĩ Thái Quốc Mưu đã đúng khi ông viết: “Hiện nay có nhiều người làm thơ cố tạo ra một vẻ mới lạ để gây sự chú ý
của người khác và họ gọi đó là thơ cách tân, thơ hậu hiện đại. Còn người khen
thơ, họ khen cũng để cho người khác nghĩ họ là kẻ biết thưởng thức thơ. Thực tế
họ chẳng biết gì cả.”.
Tôi rất ít comment dưới status của bạn facebook vì ngại lỡ hiểu
sai rồi comment sai hoặc “bộc bạch” thẳng quá sẽ mất lòng bạn facebook. Đã mất
khá nhiều bạn (cả trên facebook và ngoài đời) vì tính thẳng ruột ngựa của mình
nên tôi ý thức hạn chế comment dưới status của bạn facebook nhưng không hiểu
sao nhiều lúc cứ comment thẳng tuột những suy nghĩ trong đầu. Ví dụ như khi đọc
bài thơ "Bà Van Ga" của nhà thơ, nhà báo Phạm Đức Mạnh, thấy mọi
người khen bài thơ những lời chất ngất: “Bài
thơ viết về nhà tiên tri Vanga thật tuyệt với ngôn ngữ thơ xuất thần”, “Nhà thơ Phạm Đức Mạnh hội đủ Tâm -
Đức - Tầm”, “Đọc bài thơ thăng
hoa tri thức!”,... Tôi ngạc nhiên: Sao người ta comment dễ dãi thế? Khen
như vậy khác gì là dối mình, dối bạn? Có khen xã giao, khen lấy lòng bạn
facebook thì cũng nên nghĩ tới phản ứng khi đọc của người khác chứ? Định lướt
sang bài khác thì đập vào mắt tôi dòng bình luận của nhà thơ Nguyễn Vũ S.: - “Thơ hay, đầy ẩn dụ về "những cái chết
đã được báo trước". Như mất
nước, khô hạn thiếu nước đồng bằng sông Cửu Long...” thế là tôi comment
phản hồi rất thật: - “Thôi thì thơ hay hay không không bàn vì còn phụ thuộc vào
“cảm nhận” của mỗi người hoặc khen hay vì xã giao, vì “áo thụng vái nhau” nhưng
chỉ vì bài thơ có 2 chữ “thiên tai” mà còm lấy được là “đầy ẩn dụ về
"những cái chết đã được báo trước". Như mất nước, khô hạn thiếu nước
đồng bằng sông Cửu Long...” thì thật không nên chút nào.”. Sau bình luận đó,
trên trang blog cá nhân của tôi (Trang Đặng Xuân Xuyến) “được đón nhận” lời
“góp ý” rất “đã tai” của “bạn đọc” ẩn danh (đừng thích thể hiện): “Kinh nhỉ. Thích thể hiện thế nhỉ. Nhận xét
cứ như đúng rồi ý: "Thôi thì thơ hay hay không không bàn vì còn phụ thuộc
vào “cảm nhận” của mỗi người hoặc khen hay vì xã giao, vì “áo thụng vái nhau”
nhưng chỉ vì bài thơ có 2 chữ “thiên tai” mà còm lấy được là “đầy ẩn dụ về
"những cái chết đã được báo trước". Như mất nước, khô hạn thiếu nước
đồng bằng sông Cửu Long...” thì thật không nên chút nào." Biết thì hãy nói
còn không biết thì dựa cột mà nghe đừng đã ngu còn cố tỏ ra nguy hiểm.”.
Cũng sau bình luận đó, danh sách bạn facebook của tôi hao hụt thêm mấy
"bạn" tưởng như đã là chí cốt.
Lại như lần tình cờ đọc một status của nhà văn nọ từng làm Giám
đốc một Nhà xuất bản, thông báo một truyện ngắn của ông lọt vào danh sách 10
truyện ngắn được bạn đọc yêu thích nhất năm.... trên trang web văn nghệ X, tôi
đã vô tư comment: -“Chúc mừng anh! Nhờ
statuts của anh, hôm nay em mới biết tới trang web này.”. Thế là nhà văn nọ
hủy kết bạn rồi “chặn” nick facebook của tôi dù trước đó anh nhiều lần vồn vã
trao đổi messenger với tôi "những lời gan ruột" về chuyện văn, chuyện
đời.
Hay khi đọc bài "Trải qua một cuộc bể dâu... Đọc Huyết Ngọc,
tiểu thuyết của Tống Ngọc Hân, Nhà xuất bản Phụ Nữ 2015" trên
facebook Tống Ngọc Hân của tác giả Bùi Việt Thắng (Phó Chủ tịch Hội đồng Lý
luận Phê bình Hội Nhà văn Việt Nam) có những câu viết rất vội, kiểu: "Nhân vật là cốt lõi của tiểu thuyết, thiếu
nó tác phẩm sẽ trở nên chống chếnh thậm chí hụt hơi.". Tôi đã thẳng
ruột ngựa comment: Trời! Không có nhân vật thì sao gọi là tiểu thuyết, là tác
phẩm văn học mà nhận định "thiếu nó tác phẩm sẽ trở nên chống chếnh thậm
chí hụt hơi"?! mà quên nghĩ tới phản ứng của nhà văn Tống Ngọc Hân vì tác
giả Bùi Việt Thắng là nhà phê bình văn học tên tuổi, đã "ưu ái" viết
giới thiệu tác phẩm của chị với bạn đọc. Có lẽ Tống Ngọc Hân đã gỡ bỏ status đó
hoặc xóa bình luận của tôi để tránh sự khó xử của chị với bạn đọc, nhất là với
tác giả Bùi Việt Thắng.
Thật hiếm người như văn sĩ Trần Thị Hồng Châu lại tiếp nhận vui vẻ
comment thẳng đến khó nghe của tôi dưới status chị cảm nhận bài thơ “Gởi
buồn cuối năm” của nhà thơ Kha Tiệm Ly: - “Tôi mới có duyên đọc thơ của
Kha Tiệm Ly được mấy bài và mấy bài đó tôi đều thích chất ngông mà không
nghênh, bi mà hùng tráng, đau mà hào sảng trong thơ của ông. Bài thơ này cũng
vậy, cũng những nét rất riêng của thơ Kha Tiệm Ly. Đọc bài viết của văn sĩ Hong
Tran, tôi thích cách cảm thơ văn mới lạ của chị nhưng có lẽ vì chị quá yêu mến
tài thơ của nhà thơ Kha Tiệm Ly nên chị múa bút đẹp quá. Bài thơ là tâm trạng
nhức nhối, đau đớn và tuyệt vọng của một đấng nam nhi trước hiện trạng đau
thương của đất nước. Chỉ vậy thôi, không là những dự cảm, tiên tri như văn sĩ
Hong Tran đã phóng bút. Vì yêu những trang viết của chị nên chia sẻ đôi dòng
trái ý, mong chị đừng giận.”. Sau bình luận đó, hình như mến tính thẳng ruột
ngựa của tôi nên chị năng ghé thăm trang facebook của tôi hơn và thường để lại
những comment cũng rất thẳng.
*.
Hà Nội, 01 tháng 11-2021
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHÚT TẢN MẠN VỀ NHÀ THƠ
NGUYỄN HƯNG HẢI
Ngày 1 tháng 6 năm 2021, nhà thơ Nguyễn Hưng Hải viết "tâm
thư" trên trang facebook cá nhân ở chế độ công khai: - "Người làm thơ bây giờ cô đơn lắm, làm thơ về
Bác Hồ lại càng cô đơn. Chả thế mà một số người thân quý đã phải khuyên Nguyễn
Hưng Hải đừng viết về Bác Hồ nữa. Và có một sự thật là những bài thơ viết về
Bác Hồ, Nguyễn Hưng Hải gửi cho các báo, tạp chí, kể cả các báo Đảng ở Trung
ương và các địa phương ít khi được đăng lắm. Thế mà đâu đâu cũng bảo học tập và
làm theo Bác Hồ. Không hiểu sao nữa!?"
Đọc những ấm ức rất hồn nhiên như thế mới thấy nhà thơ Nguyễn Hưng
Hải kính yêu Bác Hồ là thật.
Rồi nhà thơ Nguyễn Hưng Hải cũng lại rất hồn nhiên comment trải
lòng với bạn thơ về sự "thờ ơ rất
đáng trách" của các tòa soạn với các sáng tác mới về Đảng, về Bác của
anh: - "Có một số người không viết
được nên vì đố kỵ và tức quá nên mới không thích ai viết về Đảng và Bác Hồ, kể
cả một số người làm biên tập cũng vậy."
Khi đọc những ấm ức của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải, nhà thơ Khang
Quốc Ngọc đã chia sẻ qua messenger với tôi: - "Thơ ông Nguyễn Hưng Hải viết về Đảng, Bác thô và mòn sáo, chỉ là thơ
tuyên truyền, vậy mà nói dỗi như trẻ con thì thật là buồn cười."
Quả đúng là thơ Nguyễn Hưng Hải viết về Đảng, Bác thô và sượng
lắm, hệt như những câu học thuộc lòng để trả bài lấy lệ:
"Cả dân tộc này, ai
chẳng là cháu con của Bác
Đã là cháu con, ta phải
biết làm gì
Để không thẹn với Người,
cả những khi phải
đương đầu đối mặt với cái
xấu, cái ác
Cứ sống thật với mình sẽ
được Bác chở che…"
(Sống thật với mình)
"Giá như Người có
vợ, có con, có cuộc sống gia đình
Vợ chồng con sáng nay đã
được cùng sẻ chia, an ủi
Bởi vợ chồng con cũng có
những nỗi đau không dễ nói
Sao một người làm thơ hay
như Bác lại có thể không
rung động trước người
nào?"
(Vợ chồng con chụp ảnh trước lăng Người)
“Bác cũng giống Lê nin,
Cac Mac
Làm đổi thay thế giới,
mỗi con người
Trong đêm đen có được ánh
mặt trời
Không có Bác không đường
đi, chân lý”
(Khai sinh ra Đảng)
Đấy không phải là thơ mà là những câu văn nói tùy tiện, dễ dãi,
trong khi thơ tình thì anh trau chuốt câu chữ, anh dụng công kỹ lưỡng thi tứ,
anh viết bằng sự thao thức của trái tim... nên có kha khá bài bạn đọc yêu
thích. Tôi thật khó hiểu về điều đó nên có mấy dòng chia sẻ trong bài "Vài
cảm nhận về 2 bài thơ viết về chiều 30 Tết":
"Với "Chiều Ba
Mươi Tết" của Nguyễn Hưng Hải thì anh cũng dùng thể thơ lục bát để viết về
Mẹ và mẹ của anh cũng là người mẹ nông dân của nắng mưa tần tảo.
Những câu thơ thật hay,
thể hiện kỹ thuật tay nghề cao và tài sử dụng câu chữ của Nguyễn Hưng Hải trong
bài thơ "Chiều Ba Mươi Tết" khá nhiều: - "Gió ơi đừng thổi rỗng
trời / Đồng không ai biết mẹ tôi nhọc nhằn" / "Một đời cấy mãi chưa
xong / Mẹ đi lui đến lưng còng còn lui / Nhẹ nhàng đon mạ ấy thôi / Mà bao gồng
gánh khóc cười đăm đăm" / "Đồng quê bóng mẹ hút chìm / Chiều ba mươi
vẫn đi tìm mùa xuân"…
Đọc những câu thơ tinh
tế, giàu thi ảnh, thi tứ như thế tôi lại thấy tiếc khi đã vô tình đọc phải
những câu "thơ" không biết nên gọi là phá thơ hay giết tiếng Việt,
kiểu như anh đảo chữ: "Giữa chang chói Người là dòng nước mát" hoặc
những câu anh viết lấy được: “Bác cũng giống Lê nin, Cac Mac / Làm đổi thay thế
giới, mỗi con người / Trong đêm đen có được ánh mặt trời / Không có Bác không
đường đi, chân lý”....), trong bài thơ: "Khai Sinh Ra Đảng"."
Tôi viết thẳng thắn như thế vì tôi đã lỡ yêu mấy bài thơ tình rất
hay của anh, nên tôi muốn cũng được đọc những bài thơ anh viết về Đảng về Bác
từ sự thao thức thật sự của trái tim nhà thơ Nguyễn Hưng Hải, để những bài thơ
đó đứng được trong trí nhớ bạn đọc, hoàn toàn không vì động cơ chính trị như
anh đã viết tố cáo.
Đã xuất bản gần 20 tập thơ viết về Đảng về Bác, là thành quả của
sự lao động cần mẫn rất đáng trân trọng của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải. Tôi mới
đọc mấy tập thơ anh đăng tải trên trang facebook cá nhân, cũng đã kịp tìm được
một số bài thơ viết bằng sự trăn trở của tình yêu với Đảng, với Bác của nhà thơ
Nguyễn Hưng Hải. “Chi bộ xóm tôi” là một trong số mấy bài thơ đã tìm được đó:
CHI BỘ XÓM TÔI
- Nguyễn Hưng Hải -
.
Bao nhiêu người đã làm
thơ về Đảng
Tôi dám đâu qua mặt những
thi hào
Đêm bố nằm không ngủ được
vì sao
Chi bộ xóm có người xin
miễn họp
.
Chi bộ xóm toàn anh em,
chú bác
Dễ cho qua nguyên tắc, dễ
xuôi chiều
Cuộc họp nào cũng kiểm
điểm, cũng nêu
Sao chưa hết đói nghèo,
con thất học
.
Tuổi thơ tôi dưới bóng
tre còi cọc
Nấp sau nhà nghe họp cứ
buồn theo
Xóm làng đông sao chi bộ
lèo tèo
Tranh nhau nói mà không
ai chịu hiểu
.
Chi bộ xóm họp trong hơi
men rượu
Nói đâu đâu toàn chuyện ở
trên giời
Trong mái nhà lợp cọ có
cha tôi
Từng chạy chỗ vì mưa rơi
ướt mặt
.
Chân lấm đất mà lơ mơ về
đất
Cây con gì ai nói cũng
chung chung
Nghị quyết được mùa mà
đồng trắng, nước trong
Chi bộ họp để cho xong
việc họp
.
Chức Bí thư cũng gần như
cắt lượt
Chẳng ai mơ chức tước xóm
dân cày
Qua rất nhiều biểu quyết
lắm giơ tay
Xóm vẫn nát, nhà đảng viên
vẫn giột
.
Năm tháng ấy đã thuộc về
thuở trước
Bao người dân mất nước
nghĩ suy gì
Nhắc chuyện này để ta
nhớ, ta ghi
Lời Đảng, Bác trước khi
vào cuộc họp.
*.
Hà Nội, 17 tháng 02-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VỀ BÚT DANH THÁI ĐẮC XUÂN
Đầu năm 1998, nhà báo kỳ cựu Trần Lâm “nã” phát đại bác đầu tiên
vào cuốn GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH (Nhà xuất bản Y học - 1997, Đặng Xuân
Xuyến chủ biên) do Nhà sách Bảo Thắng liên kết xuất bản. Sau đó Cục Xuất bản ra
quyết định thu hồi cuốn sách GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH trên toàn quốc và
“chỉ thị miệng” với các Nhà xuất bản về việc cấp giấy phép xuất bản cho Nhà
sách Bảo Thắng.
Ông Nguyễn Đình Nhã, quê ở Ân Thi, Hưng Yên, lúc đó làm Cục trưởng
Cục Xuất bản đã chỉ thị miệng cho các nhà xuất bản không cấp giấy phép xuất bản
cho tác giả Đặng Xuân Xuyến và các đề tài Nhà sách Bảo Thắng đăng ký xuất bản
để: "Thanh lọc Nhà sách bát nháo ra
khỏi nghề kinh doanh xuất bản phẩm.". Vụ "GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC
GIỚI TÍNH" chỉ là cớ để ông Nguyễn Đình Nhã "dạy dỗ thằng Bảo
Thắng" vì những "đầu nậu" sách có tên tuổi ở Hà Nội - Sài Gòn đã
lần lượt “đến chào ra mắt” khi ông mới chân ướt chân ráo từ Sở Văn hóa Hải Hưng
được Bộ Văn hoá nhấc lên đặt vào ghế Cục trưởng Cục Xuất bản mà “thằng mất
dạy" Đặng Xuân Xuyến ở ngay tại Hà Nội cũng mãi không chịu "trình
diện".
Vài tờ báo phía Nam (Tuổi Trẻ, Sài Gòn Giải Phóng...) mấy tháng
liền đăng bài chửi Đặng Xuân Xuyến là “Sơn
Đông Mãi Võ”, “con nhà giàu, học chưa
hết cấp 3 nhưng ngu dốt, học mãi không vào nên bỏ học, bố mẹ cho tiền mở cửa
hàng sách để đỡ hư hỏng nhưng hám danh đã thuê người viết đứng tên tác giả để
sĩ”... rồi gán tội: Tuyên truyền lối sống bệnh hoạn của phương Tây để phá
hoại thuần phong mỹ tục,... chỉ vì quan điểm cởi mở nhưng đúng với quan điểm
của các nhà khoa học trên thế giới của nhóm tác giả: Tình dục là nhu cầu chính
đáng của con người, không thuộc phạm trù đạo đức nếu những hành vi tình dục đó
không vi phạm pháp luật, không trái với luân thường đạo lý của người Việt. Ròng
rã mấy tháng trời, hầu như tuần nào báo in (ngày đó chưa có internet) cũng có
bài “ngợi ca" Đặng Xuân Xuyến với hầm bà zằng các loại văn chửi. Cuối năm
1998, Tuổi Trẻ Cười còn “cưỡng giải” Trái Cóc Xanh cho Đặng Xuân Xuyến để “gây
quỹ”.
Ngày đó, mới tốt nghiệp Đại học Văn hóa Hà Nội được vài năm, tôi
đang mải kiếm tiền nên không nghĩ đến việc lưu giữ các bài báo "chửi
dạo" đó để sau này ra tập sách "NGHE... CHỬI DẠO" làm kỷ niệm
ngót nghét 20 năm tôi viết sách, làm xuất bản và kinh doanh xuất bản phẩm!
Tổng Biên tập báo Biên Phòng lúc bấy giờ là nhà báo Vũ Mạnh Tường
biết tôi bị dằn mặt đánh hội đồng giữa các đầu nậu ở Hà Nội đã lẳng lặng ra tay
dẹp nạn đồng ca “chửi Đặng Xuân Xuyến theo Trần Lâm” nên tôi tạm được “yên
thân” để làm ăn.
Các Nhà Xuất bản cũng gần như đồng loạt không cấp phép xuất bản
cho tác giả Đặng Xuân Xuyến và những đề tài Nhà sách Bảo Thắng đăng ký (lúc đó
tôi chưa thành lập Công ty Văn hóa Bảo Thắng) theo lệnh miệng của Cục trưởng
Cục Xuất bản Nguyễn Đình Nhã. Ông Nguyễn Khắc Oánh, Giám đốc Nhà Xuất bản Hà
Nội khuyên tôi lấy bút danh để tạm thời “lách luật” ngầm của Cục Xuất bản.
THÁI ĐẮC XUÂN được chọn làm tên tác giả cho 25 bản thảo (100
truyền thuyết Việt Nam hay nhất, 100 sự tích Việt Nam hay nhất, 100 truyện cổ
tích Việt Nam hay nhất, 208 điều cấm kỵ với trẻ em, 217 điều kiêng kỵ với người
cao tuổi,....) tuyển soạn, biên soạn, sưu tầm, giới thiệu... và 3 chữ Thái Đắc
Xuân đã giúp tôi vượt qua giai đoạn khó khăn khi mới bước chân vào nghề kinh
doanh xuất bản phẩm.
Sau này tôi mới biết, nhà báo Trần Lâm "phang" GIỚI TÍNH
VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH vì ông "ác cảm" với quan điểm "quá
thoáng" về tình dục của nhóm tác giả (nhưng mười lăm năm trở lại đây thì
những vấn đề về tình dục mà nhóm tác giả đề cập trong cuốn GIỚI TÍNH VÀ GIÁO
DỤC GIỚI TÍNH đã trở nên bình thường trong nhìn (thừa) nhận của xã hội) thì mấy
Nhà sách (đầu nậu) có thương hiệu ở Hà Nội nắm lấy cơ hội, thuê vài nhà báo
quây lại đánh GIỚI TÍNH VÀ GIÁO DỤC GIỚI TÍNH vì Nhà sách Bảo Thắng mới trình
làng vài năm đã "lấy" khá nhiều khách ruột của "họ". Không
may cho tôi, nhà báo Trần Lâm thuộc diện "cây đa cây đề" trong làng
báo chí nên xuất hiện thêm vài nhà báo "tranh thủ góp vốn chửi dạo"
cho thêm phần "nhộn nhịp".
Chú Nguyễn Văn Cừ, Giám đốc Nhà xuất bản Y học vì vụ “Giới tính và
giáo dục giới tính” mà phải bàn giao ghế giám đốc Nhà xuất bản trước kỳ hạn 6
tháng. Khi tôi xin lỗi vì tôi mà Ông gặp hoạ, Ông cười buồn: "Cháu bị họ hại, chắc bị tổn thất cũng nhiều.
Chú đã nhận thông báo bàn giao để chuẩn bị nghỉ hưu từ giữa năm ngoái, chỉ là
bàn giao sớm hơn mấy tháng thôi.".
*.
Hà Nội, 19 tháng 02-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN VUI VỀ BÀI THƠ "VÀ TÔI"
*
Ngày 13 tháng 3 năm 2019, trên dòng thời gian facebook của nhà thơ
16 vợ Nguyễn Đăng Hành đăng bài tự họa chân dung của ông và chân dung một bạn
thơ ông trân quý:
MỘT NGƯỜI
.
Một người
Đống vợ
Đàn con
Túp lều ọp ẹp
Héo hon một người
.
Một người
Ồn ã một thời
Trắng tay
Tay trắng
Một đời
Trắng tay
Vùi trong
Cát bụi
Đắng cay
Nửa khôn
Nửa dại
Tự tay
Chôn vùi!!!!!!
*.
NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
Dưới mấy dòng ngẫu hứng đó là lời bình luận của Nhà Phê bình Văn
học Châu Thạch:
“Đắng cay thì mặc đắng cay
Thằng nào bằng lão gọi
ngay là thầy!!!”
Tôi nghĩ, có lẽ Nhà Phê bình Châu Thạch biết đó là bài tự họa của
Nhà thơ Nguyễn Đăng Hành nhưng chắc ông chưa đoán ra chân dung thứ 2 là ai nên
tôi comment tiếp phía dưới:
“Một người góc chợ la cà
Một người lẩn giữa cõi ma
ú oà
.... Hehe anh trai Nguyễn
Đăng Hành nhỉ!”.
Thế là Nhà thơ Nguyễn Đăng Hành đốp chát luôn:
- “Xuân Xuyến quả bậc
thiên tài
Còn ông Châu Thạch vưỡn
ngài thi nhân
Vưỡn còn chữ nghĩa chữ
nhân
Vưỡn còn cái đức cái
tâm..... Ha!!!! Ha!!! Mô phật!”
Tôi không nhịn được cười, liền comment:
- “Kinh! Đánh đá thế anh trai Nguyễn Đăng Hành?”
Kể từ đó, nhà thơ 16 vợ Nguyễn Đăng Hành giận tôi, nhất quyết
không nhấc điện thoại khi tôi gọi đến.
Bẵng đi thời gian khá dài thì tối 15 tháng 12 năm 2019, nhà thơ 16
vợ Nguyễn Đăng Hành điện đến tôi. Sau vài câu chào hỏi, tôi vội thanh minh:
- Hôm trước mới comment 2 câu họa vui với chân dung anh và chân
dung chú Văn Thùy, chưa kịp viết nốt 2 câu em tự họa về mình để góp vui cùng
anh thì bị anh chửi ghê quá nên em không dám comment tiếp.
Nguyễn Đăng Hành hề hề: - Tớ không giận cậu nữa nên mới điện cho
cậu nhưng cậu đọc 2 câu cuối tớ nghe nào?
Tôi ấp úng chống chế (vì tôi comment 2 câu đó góp vui chứ có ý thơ
thẩn gì đâu): - Thôi để mai kia em post lên blog và facebook cá nhân, anh vào
đọc rồi comment góp ý luôn nhé.
Nguyễn Đăng Hành có vẻ bực nên giọng ông hơi căng: - Tức là cậu
lại xỏ mũi tớ! Cậu coi tớ như thằng hề, như con hát à?
Nghe câu “Cậu coi tớ như thằng hề, như con hát à?!”, tôi vội
“phịa” luôn: - Làm gì mà anh ầm ĩ lên thế? Thì 2 câu cuối đây:
Và tôi một kẻ mù lòa
Ngu ngơ đặt cược quan tòa
xứ gian.
Thế nào? Được không anh?
Im lặng một lúc, Nhà thơ Nguyễn Đăng Hành mới nhát gừng: - “Mày đểu! Quá đểu! Nhưng đúng và thật lắm!
Chả trách mày đéo có bạn!”. Rồi cụp máy. Tôi gọi lại đến vài mươi cuộc, ông
cũng không nhấc máy.
Chép vào đây bài thơ "VÀ TÔI" để các tình yêu đọc giải
trí:
VÀ TÔI
- Với Văn Thùy "di nhân" và Nguyễn Đăng Hành -
.
Một người góc chợ la cà
Một người lẩn giữa cõi ma
ú òa
Và tôi một kẻ mù lòa
Ngu ngơ đặt cược quan tòa
xứ gian.
*.
Hà Nội, 15 tháng 12-2019
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
*.
Trưa 22 tháng 07 năm 2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
LẠI CHUYỆN VỀ "THÓI ĐỜI"
(Lược soạn lại vài trao đổi
qua messenger với bạn bè
sau khi post bài thơ "Thói Đời" lên trang facebook cá
nhân.)
Bạn nhắn tin hỏi: - Bài thơ "Thói
Đời" anh viết về nhà thơ Trần Mạnh Hảo hay triết gia Nguyễn Hoàng Đức?
Trả lời: - Nhân chuỗi "trả
lễ" của nhà thơ Trần Mạnh Hảo với bài viết "Trần Mạnh Hảo - Đôi cánh
đại bàng thơ dính nhúm lông gà" của tác giả Paul Nguyễn Hoàng Đức nên viết
vài câu "á đù...." về thói đời chứ không ám chỉ riêng ai.
(THÓI ĐỜI
Quen thói ỷ tài mặt vênh
vang
Chửi Bắc chửi Nam chửi
khắp làng
Mới nghe được nửa câu nói
thẳng
Đã vội lu loa giọng điếm
đàng.
*.
Hà Nội, tối 31 tháng 08-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN)
Bạn hỏi tiếp: - Anh nghĩ sao về chuỗi
phản ứng của nhà thơ Trần Mạnh Hảo?
Trả lời: - Nhớ lại năm xưa, cố
nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo được bạn bè cho biết nhà thơ, nhà phê bình
văn học Phạm Đức Nhì viết bài "Về "bài thơ" Đồng dao cho người
lớn" chê "Đồng dao cho người lớn" là vè, không phải là thơ, ông
chỉ mỉm cười với bạn: - "Thế à?". Nụ cười mỉm và 2 chữ "thế
à" đã làm đẹp thêm hình ảnh vốn đã thực lớn, thực đẹp của nhà thơ, nhạc sĩ
Nguyễn Trọng Tạo!
Bạn lại hỏi: - Em thấy trên mạng rần
rần bàn tán nhà thơ Trần Mạnh Hảo xứng đáng là đại thi hào, là nhà thơ lớn của
dân tộc. Anh thấy thế nào?
Trả lời: Thơ Trần Mạnh Hảo tôi
chưa đọc, cũng chưa đọc truyện ngắn hay tiểu thuyết của tác giả Trần Mạnh Hảo
nên không mạn đàm.
Bạn hỏi tiếp: - Anh đọc Trần Mạnh Hảo
ở mảng nào?
Trả lời: - Tôi biết tác giả Trần
Mạnh Hảo khi tình cờ đọc phản biện của ông về thơ văn... Và thích đọc các bài
viết đó để giải trí dù nghe nhiều thông tin (chưa kiểm chứng vì không quan tâm)
ông hay dùng tiểu sảo "cắt ghép trích dẫn" làm "vũ khí"
phản biện và dùng yêu ghét cực đoan làm chủ ngòi bút...
Bạn lại hỏi: Anh thấy bài viết
"Trần Mạnh Hảo - Đôi cánh đại bàng thơ dính nhúm lông gà" của tác giả
Paul Nguyễn Hoàng Đức thế nào?
Trả lời: Nếu bỏ mấy chữ
"dính nhúm lông gà" thì không ai có thể lấy cớ để chê trách tác giả,
bôi bẩn con người Nguyễn Hoàng Đức vì đấy là bài viết công tâm Nguyễn Hoàng Đức
dành cho người bạn được tác giả trân trọng!
Bạn hỏi tiếp: - Nhưng cư dân mạng khá
nhiều người phản đối, thậm chí xúc phạm Paul Nguyễn Hoàng Đức bằng những câu
nặng nề?
Trả lời: - Người ta phản đối vì
không đồng tình với quan điểm của Nguyễn Hoàng Đức khi tiếp cận tuyển tập thơ
Trần Mạnh Hảo, chuyện đó rất bình thường. Còn những người la ó Nguyễn Hoàng
Đức? Phần vì tâm lý cuồng thần tượng, phần vì bới móc cho có chuyện để thỏa mãn
tính nhiều chuyện mà tám chuyện, phần vì hội chứng đám đông, và thêm nữa phần
vì ghét tính phách lối, ngông cuồng của Nguyễn Hoàng Đức mà trút bực.
Thú vị là bài viết "Trần Mạnh Hảo - Đôi cánh đại bàng thơ dính
nhúm lông gà" của Paul Nguyễn Hoàng Đức được cư dân mạng tâm đắc
và chia sẻ khá nhiều!
Bạn lại hỏi: Hình như nhà thơ Trần
Mạnh Hảo đã từng là “bạn” chí cốt của triết gia Paul Nguyễn Hoàng Đức?
Trả lời: Chuyện đó thì tôi không
biết nhưng tôi đã đọc mấy bài 2 ông tung hứng nhau thuộc hàng “Tam kiệt thi nhân Việt Nam”, là “hàng hiếm khó kiếm” trong thi đàn đất
Việt...
Bạn hỏi tiếp: Anh có ý định mua tuyển
tập thơ của Trần Mạnh Hảo?
Trả lời: Người ta chỉ bỏ tiền ra
mua thứ người ta yêu thích hoặc thấy cần thiết mà cả hai nhu cầu đó với tôi đều
không có.
*.
Hà Nội, chiều 07 tháng 09-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHÚT TẢN MẠN NGÀY CUỐI TUẦN
Chiều qua, vừa đọc xong statu của nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải
và comment với bạn bè của ông, tôi nguệch ngoạc vài câu chia sẻ với nhà thơ Lê
Đức Nghinh:
“Rất cảm động trước sự đáng yêu của nhà báo, nhà thơ Nguyễn Hưng
Hải! Đọc statu ngày 7 tháng 9 năm 2022 của cây viết tài hoa Nguyễn Hưng Hải mà
em cứ rơm rớm nước mắt:
“Tôi đã đọc không biết bao
nhiêu lần tuyển tập thơ của Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo. Và tôi phải thú
thực là tôi chưa dám đặt bút viết về tuyển tập của ông. Bởi tuyển tập này với
tôi là một tuyển tập thơ hay nhất nuớc Việt Nam, ít nhất là từ năm 1930 đến
nay.
Ai có thù hận tôi thì tôi
cũng phải nói thật lòng mình, không phải chỉ với tuyển tập này mà chỉ với một
trường ca, Đất Nước hình tia chớp, Nhà thơ Trần Mạnh Hảo cũng đã quá xứng đáng
để được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh
Các bạn không đồng quan
điểm thì cứ lên tiếng phỉ báng và ném đá
Tôi sẵn sàng đối chất, dù
tôi chưa ngồi với Nhà thơ tài danh Trần Mạnh Hảo một lần nào, ở bất cứ đâu, kể
cả là ở đại hội Hội Nhà văn Việt Nam năm 2005.”
Và bình luận của mấy bạn facebook của nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hưng
Hải nữa, chỉ dăm ba chữ comment thôi mà làm cho tâm trạng người đọc (là em)
cũng rổn rảng theo bao la là những cảm động:
- Trần Mỹ:
“Nếu không có Cụ Võ Văn Kiệt
can thiệp thì mấy ông công an thành phố Hồ Chí Minh lúc đó nó nhốt Hảo rồi! Mà
nếu thế thì bây giờ làm gì mà các bạn có trong tay Tuyển tập thơ Trần Mạnh Hảo?”
- Bùi Văn Dung:
“Tôi đồng suy nghĩ với nhà
thơ Nguyễn Hưng Hải. Từ hôm có tập thơ tuyển của nhà thơ số 1 Việt Nam tôi say
sưa đọc và chiêm nghiệm.
Và chưa thể hiểu hết tầm
cao trí tuệ của nhà thơ gai góc này!”
- Đỗ Xuân Thu:
“Nhất trí với nhà thơ. Hay
sửng sốt sởn da gà luôn!”
Đấy anh! Đọc mà nước mắt cứ muốn lã chã rơi, phải mím môi chặt lắm
mới ngăn được dòng nước mắt ngân ngấn chực trào vì may quá, hạnh phúc quá, tự
hào quá... Việt Nam ta giờ đã có một tuyển tập thơ để đời. Anh cố mua một vài
cuốn mà đọc, rồi viết vài statu để em được đọc thỏa thích nhé!”
Nhà thơ Lê Đức Nghinh
nhẹ thả mặt cười, giông giống với đận Đặng Quang Hiệp
khẩn thiết kêu gọi các nhà thơ, nhà văn “góp
tiếng nói để bác Nguyễn Hưng Hải không đơn độc trong sự nghiệp sáng tác thơ ca
về Đảng và Bác Hồ” vì chắc phải đau thắt tâm can nhà thơ, nhà báo Nguyễn
Hưng Hải mới lên facebook viết statu than thở: “Có một số người không viết được nên vì đố kỵ và tức quá nên mới không
thích ai viết về Đảng và Bác Hồ, kể cả một số người làm biên tập cũng vậy.”,
chỉ khác là nhà thơ Lê Đức Nghinh không comment hao hao đận đó: “Anh Đặng Quang Hiệp thông cảm. Anh buồn thì
tìm bác Nguyễn Hưng Hải mà giãi bày! Tôi không hiểu và không quan tâm đến việc
của người khác. Anh làm ơn cho tôi rút từ từ, rút êm êm.” mà nhã nhặn: “Làm sao so bì với nhà thơ Bắc Hưng Hải được
hả chú em!”, rồi khuyên tôi phải biết lượng sức mình, đừng ép bản thân gắng
học đòi theo anh Nguyễn Hưng Hải mà khổ.
Chiều nay, vào xem tiếp phần bình luận, đọc mấy câu comment nhà
thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải trao đổi với nhà thơ, nhà báo, họa sĩ Trần Quang
Đạo:
- "Anh em mình chỉ đáng
xách dép cho Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo. Anh có giận em cũng nói vậy.".
- "Thơ Trần Mạnh Hảo
hay thật mà anh! Anh không thích thơ anh Trần Mạnh Hảo à?"
Chả hiểu sao tôi cứ tủm tỉm cười mà mường tượng như rõ mười mươi
nhìn thấy cảnh anh Nguyễn Hưng Hải nghiêng nghiêng đầu, hiêng hiếng mắt véo von
với anh Trần Quang Đạo (Xóm Mơ Hồ):
-"Anh em mình chỉ đáng xách dép cho
Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo." rồi cong cong ngón tay áp út dư dứ về
phía nhà thơ, họa sĩ, nhà báo ít nhiều cũng thuộc diện "vua biết mặt, chúa biết tên" Trần
Quang Đạo mà huỵch toẹt ngửa bài: -"Anh
có giận em cũng nói vậy.", để rồi chỉ sau in ít phút, khi nhà thơ Trần
Mạnh Hảo nhấp chuột thả like tán thưởng câu "Anh em mình chỉ đáng xách dép cho Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo."
thì nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải liền phấn chấn hẳn lên như được tiếp thêm
nguồn cổ vũ lớn lao mà lảnh lót chắc nịch: -"Thơ Trần Mạnh Hảo hay thật mà anh!", rồi cũng không quên tròn
xoe 2 mắt ngơ ngác nhìn đàn anh Trần Quang Đạo mà hùi hụi tiếc của: - "Anh không thích thơ anh Trần Mạnh Hảo à?"
Tôi giật mình phát hiện nhà thơ, nhà báo tên tuổi Nguyễn Hưng Hải
cũng na ná nét đáng yêu như ngài triết gia Nguyễn Hoàng Đức đó là sự hồn nhiên
của tâm hồn trẻ thơ nhét trong thân xác gã đàn ông cao tuổi nhưng tôi không
hiểu: Nguyễn Hoàng Đức sau vụ tai nạn suýt mất mạng ông mới thành người như thế
còn Nguyễn Hưng Hải có đụng độ tai nạn nào đâu mà tính cách ông lại thành ra
vậy?!
(À quên, chi tiết nhà thơ Trần Mạnh Hảo thả like tán thưởng câu:
"Anh em mình chỉ đáng xách dép cho Thi sỹ tài danh Trần Mạnh Hảo."
của nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hưng Hải là thật 100%, không phải tôi thêm thắt cho
vui chuyện đâu ạ.)
*.
Hà Nội, chiều 10 tháng 09-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
VỀ 2 CHỮ "TE TẺ"
TRONG BÀI THƠ "CHIỀU LẠ"
Khi viết bài thơ CHIỀU LẠ, tâm trạng tôi lúc đấy lạ lắm: Có chút
xốn xang, có chút bâng khuâng, có chút man mác buồn.... và cả nữa chút ngại
ngùng mà vốn từ tôi biết ít ỏi quá, không tìm được từ nào diễn tả tâm trạng lạ
lẫm như thế nên tôi đã dùng 2 chữ “te tẻ” để tạm diễn tả tâm trạng buổi chiều
rất lạ đó, hoàn toàn không có ý sáng tạo ngôn từ gì cả.
CHIỀU LẠ
- tặng LL -
Sợ đêm về
quẩn gió
xáo xác khuya
Cố vét vớt nắng chiều rơi
trên lá
Chênh chao thể nụ cười
nhòe áo lạ
Te tẻ chiều
nhớn nhác
nhón chân qua
*.
Hà Nội, chiều 2 tháng 10-2016
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
Không ngờ chỉ vì 2 chữ “te
tẻ” ngẫu hứng dùng mà có mấy cuộc “bút chiến” nho nhỏ đã xảy ra trên trang
facebook cá nhân của mấy "bạn" văn chương.
Khi đọc những tranh luận của nhà thơ Phan Minh Châu (ngày 05 tháng
10 năm 2016) dưới bài viết của nhà phê bình văn học Châu Thạch về bài thơ
"Chiều Lạ", ông cho rằng Đặng Xuân Xuyến "Chơi chữ kiểu này đọc chối lắm",
"Chữ nghĩa gì lại mang tính đánh đố
người đọc" "cố tình tạo ra
cái mới mang tính phản cảm", "Vớ
vẩn như vậy mà cũng gọi là thơ."... tôi thoáng buồn nhưng không hề
giận vì đó là góc nhìn của nhà thơ Phan Minh Châu về bài thơ "Chiều
lạ". Hơn nữa, bài thơ đã đăng công khai, khen chê là việc của bạn
đọc, không nhà thơ Phan Minh Châu thì có thể sẽ có người khác chê điều a điều b
về bài thơ, đúng thì tiếp thu rút kinh nghiệm, không đúng thì lấy đó làm răn...
nên tôi không comment tranh luận.
Rồi ngày 07 tháng 10 năm 2016, dưới bài viết "Vài
cảm nhận về nhà phê bình văn học Châu Thạch" của tác giả Vũ Thị
Hương Mai, tôi lại được đọc những tranh luận "nảy lửa" của bạn đọc về
2 chữ "te tẻ". Lần này, "ấn tượng" với tôi là những comment
của nhà thơ Nguyễn Lợi, ông lớn tiếng phê 2 chữ "te tẻ" là "quái dị",
"tối nghĩa" và Đặng Xuân
Xuyến lợi dụng "sáng tạo để mập mờ
đánh lận con đen làm què quặt đi tiếng Việt."... Đọc những comment
nặng nề vì áp đặt cực đoan như thế tôi thoáng nhẹ chút buồn nhưng cũng không
comment tranh luận vì khen chê bài thơ là quyền của người đọc.
Sau đó một thời gian, tôi tổng hợp cảm nhận của bạn đọc về bài thơ
"Chiều lạ" với tinh thần khách quan và cầu thị, gửi đăng ở mấy trang
web văn nghệ với tiêu đề: "Bài thơ "Chiều lạ" của Đặng Xuân
Xuyến và những cảm nhận" với chủ ý: Những tranh luận đó dù đúng
hay sai cũng là những trao đổi thẳng, thật những góc nhìn về bài thơ của bạn
đọc, về cách sử dụng câu chữ nên cân nhắc kỹ trước khi dùng.
*.
Làng Đá, sáng 18 tháng 9-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHẮC LÀ CHUYỆN GIAI THOẠI
Lâu rồi, đọc trên facebook, nhà văn Nguyễn Quang Vinh kể chuyện
đợt xét kết nạp Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam lần đầu tổ chức tại Văn Miếu. Sau
khi có kết quả bỏ phiếu, nhà thơ Trần Đăng Khoa rón rén vào nhà vệ sinh
điện thoại báo cho nhà văn Nguyễn Quang Vinh biết ông vừa được xét kết nạp
vào Hội Nhà văn Việt Nam, giọng nhà thơ thần đồng cứ lào thào rỏn rẻn vì sợ ông
Hữu Thỉnh (Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam lúc bấy giờ) đang đứng đái gần đấy mà
"nghe được thì chết.". Tôi
cười, nghĩ chắc nhà văn Nguyễn Quang Vinh viết giai thoại giỡn vui chứ chuyện
đấy thì đâu đến nỗi nhà thơ Trần Đăng Khoa phải rón rén rỏn rẻn vậy.
Chợt nhớ lần nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến đến Nhà sách Bảo Thắng ở
179 phố Hàng Bông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội (tôi thuê mặt bằng mấy năm 1996-1999)
chào đổi sách cuốn "Chân dung và đối thoại" của nhà
thơ Trần Đăng Khoa. Ngó sinhe in 20.000 bản, tôi hỏi chị Lam Luyến: "Sao để sinhe cao thế chị? 5.000 hay 10.000
bản thôi, chứ để cao thế này thì chết tiền nhuận bút à.". Chị Lam
Luyến cười: -"Trần Đăng Khoa ranh ma
lắm, không ngây thơ như cái vỏ ngoài xù xì chất nông dân của Khoa đâu. Đưa bản
thảo, Khoa yêu cầu trả nhuận bút mức cao của 20.000 cuốn thì mới để Thanh Niên
xuất bản, còn không Khoa sẽ chuyển cho nhà xuất bản khác. Khoa nói "Chân
dung và đối thoại" sẽ in gấp 10 lần, 20 lần 20.000 bản, nhà xuất bản lãi
lớn... Óc dân buôn như thế, qua mặt Khoa làm sao được.". Tôi định hỏi
chị có phải như lời đồn là cứ có khách nữ đến thăm nhà thì dù là công việc hay
thăm hỏi, thậm chí là cả "đối tượng" được người mai mối dẫn đến
"ra mắt" thì thần đồng thơ Trần Đăng Khoa cũng nhất quyết cứ phải mở
toang hết các loại cửa, bật sáng hết cỡ các loại đèn rồi ngồi phải thật xa
khách nữ, nói phải tông giọng oang oang với khách nữ để người ở ngoài dù ở rất
xa cũng biết tỏng đấy là "cuộc gặp
trong sáng lành mạnh", nếu ai nhắc thần đồng thơ nói nho nhỏ đủ nghe
hoặc vô tình khép cửa lại để "mưa
gió bụi bặm khỏi tạt vào nhà" thì nhà thơ Trần Đăng Khoa dứt khoát sẽ
mở toang lại các cửa mà cao tông giọng nhắc nhở: "Chả có gì khuất tất mờ ám ở đây mà phải đóng cửa nói nho nhỏ cho đủ
nghe cả". Và chuyện xưng hô khi tiếp khách nữ cũng rẩt lạ, nhà thơ
thần đồng cũng quán triệt "quan điểm" không gọi khách nữ là chị là em
mà mặc định tất tật khách nữ hoặc là “thím”,
hoặc là “mợ” để khách nữ cùng dứt
khoát rõ ràng "tư tưởng lành mạnh"
khi giao tiếp với thần đồng thơ Trần Đăng Khoa. Tôi nghĩ, chắc cũng lại là mấy
chuyện mua vui bên mớ rau điếu thuốc chén trà nên thôi không hỏi.
Chặp ấy, nhà thơ Trần Đăng Khoa còn làm việc ở phố Lý Nam Đế nên
cuối chiều ông thi thoảng qua nhà sách Bảo Thắng mua sách. Lần thấy ông vào mua
cuốn "Chân dung và đối thoại", tôi nhắc nhân viên khi nhà thơ
thanh toán thì chiết khấu cho ông 50% theo giá bìa vì nghĩ ông mua "Chân
dung và đối thoại" để tặng bạn bè, người thân, người mến mộ... nên
giảm giá như với khách mua buôn để ông đỡ thiệt thòi.
Lần khác, nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến đến chào đổi sách cuốn "Đảo
chìm", cũng là sách của nhà thơ Trần Đăng Khoa, tôi kể chị nghe
chuyện nhà thơ Trần Đăng Khoa mấy tháng nay tuần nào cũng qua nhà sách mua vài
chục cuốn "Chân dung và đối thoại". Tôi tấm tắc xuýt xoa: - Anh Khoa
phải là người tình nghĩa, quý trọng bạn bè lắm mới mua nhiều sách như thế để
tặng.... Thì một khách hàng đang đứng chọn mua sách thủng thẳng chêm lời:
-"Ông ấy mua để bán lại cho bạn đọc
đấy anh ạ. Nhà tôi bán nước ở cạnh cơ quan ông ấy, lính tráng ông ấy ra quán
uống nước nói ông ấy thuộc mẫu người ăn vào cân sắt mà ỉa ra cả cân mốt đinh,
khiếp lắm!". Thấy tôi lẩm bẩm: - Làm gì có chuyện đó... Thì vị khách
khẳng định anh nói thật, không hề góp chuyện mua vui. Nghe chuyện, nhà thơ Đoàn
Thị Lam Luyến cứ tủm tỉm cười.
*.
Hà Nội, tối 20 tháng 10-2022
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
PHẠM XUÂN SƠN
Nó kém mình 6 tuổi, vào nghề Kinh doanh Xuất bản phẩm trước mình
khá lâu, từ khi nó còn là cậu học sinh cấp 3. Bố nó là Biên tập viên cứng cựa
của Nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin, cũng là đầu nậu có tiếng trong làng sách
Việt Nam nhưng không may mất sớm, nó là con trưởng nên phải gồng lên phụ mẹ
kiếm tiền nuôi các em, rồi trở thành trụ cột chính của gia đình khi bước chân
vào Đại học. Nó ít nói nhưng sống thật và tử tế lắm!
Nó biết mình khi đến Viện Sử học tìm tài liệu. Mình biết nó khi
đã bỏ việc ở Viện Sử học ra ngoài thuê mặt bằng ở 179 Hàng Bông, Hà Nội để mở
Nhà sách. 2 thằng cùng là đầu nậu nhưng mình là khách hàng của nó vì thi thoảng
mình "ôm" giúp nó vài đầu sách. Nó uống rượu không bằng mình
nhưng rất thích khuya khuya 2 thằng ngồi nhâm nhi dăm ba chén rượu, đá đưa vài
chuyện sách sách vở vở nhưng mục đích chính là để nó hóng mình kể mấy chuyện về
tâm linh tín ngưỡng, thú vui quái dị của mình khi đã ngà ngà men rượu, rồi thi
thoảng nó đế thêm câu: - “Thật á anh?!”, và tròn mắt: - “Sợ nhỉ!”.
Cuốn TỪ ĐIỂN PHẬT HỌC HÁN VIỆT nó tặng mình trong trường hợp
thật đặc biệt: Tối 20 tháng 7 năm 1999, khi 2 thằng đã chếnh choáng men say,
mình tâm sự sẽ chuyển hướng dần sang viết về mảng văn hóa tâm linh vì mảng sách
tâm lý - làm giàu có vẻ nhu cầu của thị trường đã bão hòa, sức mua của thị
trường giảm khá nhiều, mình cần có cuốn từ điển Phật học để tra cứu khi viết về
mảng sách Tín ngưỡng. Tàn cuộc rượu về nhà, đang ngon giấc ngủ, thì nó đến bấm
chuông inh ỏi, dựng mình dậy để tặng cuốn TỪ ĐIỂN PHẬT HỌC HÁN VIỆT. Ngó đồng
hồ đã gần 2 giờ sáng, mình rất cảm động nhưng vẫn mắng nó sao không để lúc nào
tiện thì đem qua cửa hàng, đêm khuya thế này mà phóng xe gần 20 cây số khi đang
phê phê rượu nhỡ sảy ra tai nạn thì sao? Nó nghệt mặt chống chế: "Em
uống chưa đủ đô nên khó ngủ mới mang xuống tặng anh, sợ mấy hôm nữa em quên anh
lại mất công đi tìm mua.". Những năm đó, sách từ điển rất hiếm, nhất
là từ điển Phật học, mà internet cũng chưa có nên cuốn sách nó tặng thật quý
với mình!
Năm 2000, nó cưới vợ đúng vào ngày mình ăn hỏi. Rồi năm 2001 nó
bỏ nghề kinh doanh sách để làm người của cơ quan nhà nước. Mình nấn ná thêm
mươi năm, đến năm 2011 thì giải tán Công ty Văn hóa Bảo Thắng, rồi 2015 xóa sổ
nốt Nhà sách Bảo Thắng, hoàn toàn dời khỏi nghề "buôn sách và viết sách",
ở nhà chữa bệnh và thi thoảng lướt facebook để giết thời gian.
Hôm nay sắp xếp lại tủ sách, nhìn bút tích của nó thấy nhớ nó.
Viết vài dòng để ôn lại chút chuyện cỏn con của thời “buôn sách và viết sách”.
*.
Hà Nội, sáng 18 tháng 7 năm 2023
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
CHUYỆN VỤN NGÀY ĐẦU NĂM 2024
Sáng nay, nghe một bạn thơ "tâm sự mấy lời gan ruột"
về nhà thơ Lại Duy Bến tôi vào facebook tìm nick Lại Duy Bến nhưng gõ mãi cũng
không tìm được, mới vỡ lẽ thì ra tôi đã "được" nhà thơ Lại Duy Bến ưu
ái chặn nick, chắc lại vì mắc tội "đã dốt nát còn thích bày đặt góp ý
thơ văn với người khác".
Chuyện là thế này:
Một lần dạo facebook, gặp bài thơ "Có bao điều chẳng
để ý đúng sai" của nhà thơ Lại Duy Bến sáng tác ngày 29 tháng 5
năm 2023:
"Nhớ về nhau vết sâu
lúc trời mưa nghịch nắng
.
Những tung hô mờ nhòe
vết chân chim cay đắng...
.
Tiến hay lùi
khi dân tộc háo danh?
.
Thế hệ chúng tôi đi qua chiến tranh
từng sợi tóc cũng trở mình thao thức
.
Máu xương
lát những con đường
đi và đến những đâu..."
Đọc 2 câu thơ: "Tiến hay lùi / khi dân tộc háo danh?",
tôi lưỡng lự khá lâu mới comment: - "Thật tiếc 2 câu: "Tiến hay
lùi / khi dân tộc háo danh?"đã phá hỏng bài thơ hay!".
Vì chỉ là "bạn" mới quen trên facebook, tuổi tác ở 2
thế hệ, mà tôi lại nghe nhiều người nói "cái tôi" của các nhà thơ nhà
văn lớn lắm nên cứ đắn đo nhưng rồi vì quý trọng tuổi tác của nhà thơ Lại Duy
Bến tôi mới tặc lưỡi comment để ông cân nhắc, tránh gặp phải phiền phức khi bạn
đọc nào đó nhắm vào 2 câu "Tiến hay lùi / khi dân tộc háo danh?"
mà hạ bút luận bàn.
Thực ra bài thơ "Có bao điều chẳng để ý đúng sai"
chỉ ở mức bình thường, câu chữ chỉ cố gò tạo dáng, ý tứ cũng không có gì đặc
biệt nhưng trước những comment phóng bút của nhà thơ Giang Đăng: -"Có
những điều chưa biết đúng hay sai / Nhưng hãy tin máu xương mình đã đổ / Dẫu
câu thơ có buồn đau khốn khổ / Thì bút thần cũng ngoáy tận trời xanh / Chúc
mừng những câu thơ tuyệt hay và những bức thư pháp tuyệt đỉnh của bạn."
và nhà thơ, nhà điêu khắc Phạm Xuân Trường: -"Câu nào cũng khiếp sợ /
Lay động cả quỷ thần" nên tôi thêm chữ "hay" vào cuối
câu comment để tránh "lạc lõng" giữa những lời khen chất ngất rồi lại
bị la ó thế này thế nọ.
Có lẽ nhà thơ Lại Duy Bến không hài lòng với comment của tôi nên
ông phản hồi tức thì: - "Cũng là một ý, nhưng mình lại không bỏ ý này.
Cám ơn Đặng Xuân Xuyến.". Tôi thật lòng trả lời: -"Vâng, thưa
Chú! Không có Dân tộc nào háo danh trong cuộc chiến này cả mà chỉ có
"những kẻ" háo danh thôi ạ! Cháu nghĩ một câu thơ xúc phạm cả Dân tộc
không nên chút nào!". Một lúc sau nhà thơ Lại Duy Bến thủng thẳng:
-"Cám ơn nhé, đã sửa.". Tôi comment trả lời: -"Vâng,
thưa Chú!". Rồi đọc lại bài thơ "Có bao điều chẳng để ý
đúng sai", thấy nhà thơ Lại Duy Bến đã sửa 2 câu: "Tiến
hay lùi / khi dân tộc háo danh?" thành: "Dân tộc thịnh hay suy
/ khi những kẻ cầm quyền háo danh?", tôi định comment nên bỏ 2 câu đó
thì bài thơ sẽ gọn và hay hơn nhưng chợt nhớ tới chuyện có lần nghe một nhà thơ
tâm sự anh “phải ra thật nhiều tập thơ, phải tạo được “hiệu ứng” thì mới
được xét kết nạp vào Hội Nhà Văn. Có người phải mất hàng trăm triệu mới được
xét kết nạp vào Hội” nên anh phải thật cố gắng. Nghĩ tới tuổi tác của anh,
hoàn cảnh của anh (vợ ốm yếu, con nhỏ dại) mà nguồn thu nhập chính của anh lại
bấp bênh, nhiều yếu tố phụ thuộc vào sự may rủi, tôi không ghìm được chua xót
mà thật lòng: - “Sao phải khổ thế anh? Người ta cố chen vào Hội để hưởng
quyền lợi, bổng lộc của chế độ chứ anh vào chỉ để giải quyết chuyện “con gà”,
chuyện “một miếng giữa đàng” thì vào làm gì.”. Thế là anh ấy giận
tôi từ đó đến giờ, thậm chí còn hủy kết bạn facebook, chặn cả nick facebook của
tôi nên tôi thôi không comment thêm dưới bài thơ "Có bao điều chẳng
để ý đúng sai".
Tôi cũng lưỡng lự định xóa mấy comment đã viết vì nhớ lần đọc
comment của nhà văn Bùi Công Thuấn trên trang facebook nhà thơ Phùng Hiệu: “Cần
xác định thơ ca nào? Thơ phong trào hay thơ chuyên nghiệp? Hiện nay thơ quần
chúng tràn ngập mọi nẻo đường, liệu có ích gì không hay chỉ làm cho đường đi
của dân tộc ngập ngụa rác?” và comment của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ
tịch Hội nhà văn Việt Nam: “thơ quần chúng làm ra một đời sống tinh thần,
còn các nhà thơ chuyên nghiệp thì sáng tạo ra nghệ thuật thi ca và tư tưởng.“.
Tôi đã phản hồi comment của 2 ông Bùi Công Thuấn và Nguyễn Quang Thiều là “hồ
đồ và hợm hĩnh” thì ít phút sau nhà thơ Phùng Hiệu xóa hết những comment đó
(chắc để "bảo vệ uy danh" 2 nhà thơ nhà văn có "số má"
trong hội nhà văn Việt Nam) rồi chặn nick Đặng Xuân Xuyến. Và lần đọc statuts
của nhà văn Y Ban, Phó Chủ tịch Hội nhà văn Hà Nội: "Trai khôn dạy vợ
/ Gái ngoan dạy chồng. / Tao sẽ bầy cho các gái ngoan cách dạy chồng
như sau. / Chồng nốc rượu khố đái ra cò thì ta cũng nốc rượu..khố đái ra
bím. / Chồng đi chơi, ta cũng đi chơi. / Chồng cờ bạc, ta cũng cờ
bạc. / Chồng gái gú, ta cũng trai gái. / Nói túm lại là ăn miếng
trả miếng. / Nên nhớ miếng đáp lại kia phải hoành hơn miếng của chồng.
/ Cho đến khi nào đéo còn giề phải giữ nữa thế là xong. / Bởi sống ở
đời này làm đéo gì có đứa nào dạy được đứa nào.", tôi đã comment:
-"Trời! Sao chị cợt nhả dễ dãi thế này?!". Thế là nhà văn Y
Ban liền xóa comment đó rồi chặn nick facebook của tôi nên tôi đắn đo định xóa
mấy comment dưới bài thơ "Có bao điều chẳng để ý đúng sai"
nhưng rồi nghĩ bình luận của tôi chân tình và thiện chí, chắc nhà thơ Lại Duy
Bến không hành xử giống mấy nhà thơ nhà văn nọ nên tôi thôi không xóa.
Sáng nay, nghe những lời tâm sự “cũng rất gan ruột"
của bạn thơ mới thấy sự chân thành, tính thẳng thắn lại không được chào đón
trong nhiều trường hợp!
*.
Hà Nội, sáng 02 tháng 01-2024
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
.
-----------------------------------
Rất mong nhận được góp ý
ở phần bình luận phía dưới
hoặc gửi về email: dangxuanxuyen@gmail.com
và email: baothang_xuanxuyen@yahoo.com.vn
Tôi rất thích đọc bài viết cuat bạn, mời các bạn xem >> Vì sao bạn nên Vệ sinh răng miệng sạch sẽ ?
Trả lờiXóa