Trang Đặng Xuân Xuyến: MỘT BÀI THƠ PHẢN ĐỘNG ĐƯỢC CHỦ TỊCH HỘI NHÀ VĂN VIỆT NAM VÀ NHIỀU HỘI VIÊN YÊU THÍCH

MỘT BÀI THƠ PHẢN ĐỘNG

ĐƯỢC CHỦ TỊCH HỘI NHÀ VĂN VIỆT NAM

VÀ NHIỀU HỘI VIÊN YÊU THÍCH

Chả là trong một status lớn, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã trân trọng giới thiệu một bài thơ văn xuôi của nhà thơ Larry Rottman, giáo sư đại học, cựu binh Mỹ đã từng tham chiến ở Việt Nam.

Đây là bản dịch bài thơ văn xuôi đó:

CÁC NHÀ THƠ HÀ NỘI THUỘC LÒNG TẤT CẢ THƠ CỦA MÌNH

Các nhà thơ Hà Nội thuộc lòng tất cả thơ của mình

Họ đứng lên và đọc

Và trong khoảnh khắc

Đôi mắt họ đỏ hoe

Ngân Vịnh nói:

- Tôi cõng bạn tôi trên lưng

Máu từ vết thương bạn

Những giọt mưa đỏ

Rơi đầm đìa mặt tôi

Các nhà thơ Hà Nội thuộc lòng tất cả thơ của mình

Giọng họ át đi tiếng trò chuyện rì rầm

Át tiếng quạt trần cót két

Át tiếng ồn ào ngoài phố

Qua ô cửa sổ vọng vào

Xuân Thiều nói:

- Hỡi các bà mẹ Mỹ, chúng tôi nghe thấy tiếng khóc của người gọi những đứa con. Chúng tôi không cần ai phiên dịch cho chúng tôi về nỗi khổ đau của các bà mẹ Mỹ. Vì chúng tôi cũng mang những nỗi đau như vậy.

Các nhà thơ Hà Nội thuộc lòng tất cả thơ của mình

Tinh thần họ bay qua những đám mây khói thuốc

Lên khoảng trời phía trên

Hữu Thỉnh nói:

- Vẫn còn những quả thủy lôi chưa nổ trên cảng và những trái bom trong rừng. Và vẫn còn chất nổ chứa trong trái tim và khối óc hai dân tộc. Đặc biệt với các cựu binh và gia đình của họ.

Các nhà thơ Hà Nội thuộc lòng tất cả thơ của mình

Họ kể chuyện về mình bằng gương mặt

Bằng hai bàn bay

Bằng cuộc đời của họ

Phạm Tiến Duật nói:

- Năm 1963, cả những bài ru con của những bà mẹ Việt Nam cũng nói về chiến tranh.

Và Phạm Hổ nói:

- Khi tám tuổi, con gái tôi viết một bài thơ và hỏi tại sao Mỹ lại muốn giết những bông hoa, những hàng cây, những con dế và trẻ con

Các nhà thơ Hà Nội thuộc lòng tất cả thơ của mình

Giọng họ vang lên, ngân lên

Dù mi-cờ-rô mất điện

Nguyễn Cơ Thạch nói:

- Những vấn đề chính trị giống như thơ, tinh lược và huyền ảo. Nó đòi hỏi phải mất nhiều năm mới có thể chạm tới.

Các nhà thơ Hà Nội thuộc lòng tất cả thơ của mình

Họ vẫn đọc thơ

Cả khi chương trình đã hết

Cả khi độc giả đã về

Xuân Thiều nói:

- Tôi không hiểu lính Mỹ. Trong tác phẩm của mình tôi tả họ như một cái máy bắn. Tôi chưa bao giờ biết một người lình Mỹ. Vì vậy thật dễ dàng miêu tả họ như một con vật không có tính người.

Các nhà thơ Hà Nội thuộc lòng tất cả thơ của mình

Họ ra khỏi hội trường vẫn đọc thơ

Họ khoác tay nhau ra hè phố vẫn đọc thơ

Họ khuất vào bóng tối vẫn đọc thơ

Cao Tiến Lê nói:

- Tôi có đủ kỷ niệm chẳng thú vị gì để có thể nhớ đến 1000 năm

Hồ Phương nói:

- Các bạn hãy đến. Chúng ta hãy trao nhau những lời nói thay cho những viên đạn.

Lê Lựu nói:

- Chén tình say nồng hơn mọi chén vốt-ka

Võ Nguyên Giáp Nói:

- Nào chúng ta hãy thưởng thức trái cây, uống trà, trò chuyện và đừng nói gì thêm nữa về chiến tranh

--------------

Thật sự tôi không biết ông Nguyễn Quang Thiều đăng cho vui hay với mục đích gì. Không hiểu nó có liên quan đến sáng kiến và lập trường “cách tân thơ” của ông hay không? Hay ông muốn biểu thị một nội dung nào khác?

Riêng tôi chỉ muốn ghi lại chút cảm nhận của mình.

Nếu liên quan đến lập trường “thơ văn xuôi” theo cách nói, cách nghĩ của ông Thiều thì cá nhân tôi vẫn mong ông ấy, người lãnh đạo thơ ca Việt Nam, thấu hiểu rằng thơ Mỹ là thơ Mỹ, thơ Việt Nam là thơ Việt Nam. Thơ Việt Nam ngày nay phong phú, đa dạng, cầu thị, hội nhập, nhưng vẫn là thơ Việt Nam. Như chiếc áo dài Việt có nét tương đồng với sườn xám Trung Hoa nhưng thế giới đều vẫn nhận ra đặc trưng của áo dài Việt Nam và có sự phân biệt áo dài Việt Nam và sườn xám Trung Hoa. Người Việt có đặc trưng riêng về thi ca, ngôn từ, nhip điệu, thanh âm và cách diễn đạt tư tưởng tình cảm. Nên khi tiếp cận với thơ dịch, ít ai phân tích về hình thức, nghệ thuật của bài thơ đó, mà nghiêng về nội dung ngữ nghĩa mà thôi.

Về bài thơ của Larry Rottman, theo tôi, ông Nguyễn Quang Thiều không nên đăng một bài thơ có nội dung PHẢN ĐỘNG như thế, nếu đó là một bản dịch sát nghĩa.

Có vẻ như Larry Rottman ghi lại một buổi hội thảo hay đại hội thơ nào đó. Điều làm tác giả ngạc nhiên là:

"Các nhà thơ Hà Nội thuộc lòng tất cả thơ của mình"!

Nhan đề có ý nghĩa gì? Là các nhà thơ Hà Nội đã làm thơ bằng tất cả tâm huyết của mình! Và bây giờ họ đọc thơ của họ cũng bằng tất cả tấm lòng sục sôi, cảm xúc vẫn tươi mới, rung động mãnh liệt:

"Họ đứng lên và đọc

Và trong khoảnh khắc

Đôi mắt họ đỏ hoe

...

Giọng họ át đi tiếng trò chuyện rì rầm

Át tiếng quạt trần cót két

Át tiếng ồn ào ngoài phố

…"

Không chỉ giọng đọc, mà họ còn "kể" bằng gương mặt, hai bàn tay, thậm chí bằng “cuộc đời” của họ nữa. Chứng tỏ họ vẫn sống ngùn ngụt với những bài thơ của họ!

Các nhà thơ Hà Nội họ đã viết gì, đọc gì? Là những ký ức họ không thể nào quên. Trong thơ của họ có máu của người bạn trên lưng, tiếng khóc của những bà mẹ có con chết trận. Có những quả thủy lôi chưa nổ và những trái bom trong rừng. Có chất nổ vẫn chất chứa trong “trái tim và khối óc hai dân tộc”. Có bài hát ru con của những bà mẹ Việt Nam…

Đó khác nào Larry Rottman không giấu nổi thái độ ngán ngẩm các nhà thơ Hà Nội. Đánh Mỹ tụt quần rồi, chiến thắng rồi, trong không khí giao lưu tràn đầy tinh thần yêu chuộng hòa bình sâu sắc, vẫn còn muốn ăn vạ bắt đền những nhà thơ hữu nghị Mỹ! Trong khi cả hai dân tộc đều đau khổ:

"Xuân Thiều nói:

- Hỡi các bà mẹ Mỹ, chúng tôi nghe thấy tiếng khóc của người gọi những đứa con. Chúng tôi không cần ai phiên dịch cho chúng tôi về nỗi khổ đau của các bà mẹ Mỹ."

(?)

Ám chỉ thơ Xuân Thiều khơi dậy vết thương chiến tranh, Larry Rottman còn xúc phạm, xuyên tạc rằng người Việt bị nhồi sọ quá nặng nề, đến nỗi mẹ hát ru con cũng cho bé sơ sinh bú mớm hận thù (Phạm Tiến Duật nói), thơ văn của bé gái 8 tuổi cũng trở nên cằn cỗi như bà cụ non, cũng nói về chiến tranh, cũng hỏi tội Mỹ tại sao lại muốn giết những bông hoa, những hàng cây, những con dế và trẻ con! ( Phạm Hổ nói)

Đặc biệt, Larry Rottman cho biết nhà thơ Xuân Thiều tự thú nhận chưa bao giờ biết một người lính Mỹ:

"- Tôi không hiểu lính Mỹ. Trong tác phẩm của mình tôi tả họ như một cái máy bắn. Tôi chưa bao giờ biết một người lính Mỹ. Vì vậy thật dễ dàng miêu tả họ như một con vật không có tính người."

Xúc phạm đến thế là cùng! Larry Rottman đã mỉa mai Xuân Thiều "chưa bao giờ biết" mà tả bừa họ như một con thú, một cái máy bắn!

Larry Rottman còn cố ý nói về không gian kể của các nhà thơ Hà Nội, cũng làm phát ngượng:

"Tinh thần họ bay qua những đám mây khói thuốc

Lên khoảng trời phía trên

Giọng họ vang lên, ngân lên

Dù mi-cờ-rô mất điện"

Có lẽ Larry Rottman sinh ra, lớn lên với một nền văn hóa khác. Hắn không thể hiểu tình trạng khói thuốc của người Việt Hà Nội trong hội nghị hay đại hội những năm 80, 90 của thế kỷ trước!

Cũng không thể hiểu nổi Larry Rottman có ẩn ý sâu xa gì khi đồng hóa thơ Hà Nội với chính trị, lại còn “tinh lược” với “huyền ảo” (?), với mất “nhiều năm“ (?) mới chạm tới:

"Nguyễn Cơ Thạch nói:

- Những vấn đề chính trị giống như thơ, tinh lược và huyền ảo. Nó đòi hỏi phải mất nhiều năm mới có thể chạm tới."

Larry Rottman kết thúc bài thơ thật đáng ghét. Đó là cách xuyên tạc các nhà thơ Hà Nội toàn nói chuyện mâu thuẫn với lòng mình:

“Cao Tiến Lê nói:

- Tôi có đủ kỷ niệm chẳng thú vị gì để có thể nhớ đến 1000 năm''

Mặc dù trước đó, các nhà thơ Hà Nội đã "ghi tạc" trong thơ của họ những ký ức kinh khủng trong 20 năm đánh cho Mỹ cút ngụy nhào.

"Hồ Phương nói:

- Các bạn hãy đến. Chúng ta hãy trao nhau những lời nói thay cho những viên đạn."

Mặc dù hàng loạt các nhà thơ Hà Nội đã thay nhau "nói" liên tiếp, "nói" râm ran không biết bao nhiêu là lời chì chiết cay đắng dằn vặt về tội ác của Mỹ. Trời ơi, chắc phải dòn tan mịt mù hơn đạn pháo!

Sau khi buộc nhà thơ Mỹ phải nghe cho hết tội ác tày trời của Mỹ thì mới mời hắn rượu trà và khuyên nhau "đừng nói gì thêm nữa về chiến tranh". Thử hỏi hắn ăn bánh uống trà có nghẹn không?

"Lê Lựu nói:

- Chén tình say nồng hơn mọi chén vốt-ka

Võ Nguyên Giáp Nói:

- Nào chúng ta hãy thưởng thức trái cây, uống trà, trò chuyện và đừng nói gì thêm nữa về chiến tranh”

"Nói" là "nói" thế, chứ các nhà thơ Hà Nội vẫn không nguôi đọc thơ:

"Cả khi chương trình đã hết

Cả khi độc giả đã về

Họ ra khỏi hội trường vẫn đọc thơ

Họ khoác tay nhau ra hè phố vẫn đọc thơ

Họ khuất vào bóng tối vẫn đọc thơ "

Vẫn đọc thơ, vẫn đọc thơ, vẫn đọc thơ... Cảm giác như những kẻ say rượu... mà thơ gì thì biết rồi đấy, trong thơ có máu của người bạn trên lưng, tiếng khóc của những bà mẹ có con chết trận. Có những quả thủy lôi chưa nổ và những trái bom trong rừng. Có chất nổ vẫn chất chứa trong “trái tim và khối óc hai dân tộc”. Có bài hát ru con của những bà mẹ Việt Nam… và những "chính trị giống như thơ", "tinh lược", "huyền ảo"... Thật là hiếu khách, thật là hữu nghị.

Tóm lại, bài thơ của tên nhà thơ văn xuôi đế quốc Mỹ kia cực kỳ trào lộng, cực kỳ xuyên tạc, phản động. Vậy mà ông Nguyễn Quang Thiều hân hoan, trịnh trọng đăng lên. Thương ông và các hội viên bị nhà thơ Mỹ chơi khăm mà không biết!

Có ai ý kiến khác về bài thơ của Larry Rottman không nhỉ? nếu tôi không đúng tôi xin sửa. Chẳng lẽ các “nhà chuyên nghiệp” chỉ biết im lặng thôi ư?

--------------

Nguồn:https://www.facebook.com/photo/?fbid=415975703438775&set=a.229123018790712

Mời nhấp chuột đọc thêm:

- Kho sách0

- Các bài bình thơ0

- Các bài bình văn0

- Các bài viết về Chuyện làng văn0

- Đặng Xuân Xuyến - Cảm nhận thơ văn 1l

- Đặng Xuân Xuyến - Cảm nhận thơ văn 2l

- Bạn đọc cảm nhận về thơ của Đặng Xuân Xuyếnl

- Bạn đọc cảm nhận về một số tác phẩm của Đặng Xuân Xuyếnl