(Nguồn ảnh: internet) |
“ẨM TRỜI” thơ Đặng Xuân Xuyến:
MỘT PHONG CÁCH TÌNH KHÁC LẠ
ẨM TRỜI
.
Em gạ một đêm chồng
vợ
Cho mùi da thịt thơm hương
Mấy ngày hôm nay
mưa tợn
Ẩm trời, khó ở,
thấy ghê.
.
Ừ thì, một đêm thôi
nhé
Mai đừng, nữa gạ
một đêm
Mùa này ẩm trời dài
lắm
Da đây thịt đấy đến
mòn.
*.
Hà Nội, 13 tháng 03.2017
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
LỜI
BÌNH:
Có những bài thơ
nói về tình yêu thiên về tinh thần nhẹ nhàng như bướm bay, lãng mạn
như gió trăng và êm đềm như tiếng suối chảy. Cũng có những bài thơ
nói về tình yêu thiên về nhục dục hừng hực như lửa cháy, cuốn hút
như phong ba và cuồng nộ như con thiêu thân sa vào hố lửa. Giữa hai lằn
ranh đó có những bài thơ nói về tình yêu khô khan như một lời bông
đùa dí dỏm, nhưng nó lại hoàn toàn thể hiện sự độc đáo của một
phong cách yêu. Đời có nhiều phong cách yêu. Yêu như như Chí Phèo - Thi
Nở phải chăng cũng là một phong cách mà được đời mến mộ đó sao?
Vậy phong cách yêu là gì? Đó là cách xử sự trong tình yêu tạo nên
cái riêng của một người hay một lớp người nào đó. Bài thơ “Ẩm
Trời” của Đặng Xuân Xuyến đúng là một bài thơ thể hiện một phong
cách yêu riêng của tác giả. Bài thơ không chỉ nói về một đêm hẹn hò
ái ân mà thật ra nó ẩn chứa tình cảm, tâm lý của một lớp người đã
già dặn trong tình trường.
Mở đầu bài thơ
tác giả đề cập đến một lời mời gọi:
Em gạ một đêm
chồng vợ
Cho mùi da thịt thơm hương
Câu thơ đầu cho
thấy tác giả được cô gái “gạ tình”. “Gạ tình” nghĩa là
gì? Nghĩa
là những hành vi, cử chỉ, cách cư xử hướng vào sự khác biệt giới
tính để đưa tới yêu đương, ở đây là ân ái. Cô gái muốn có “một đêm chồng vợ/ Cho mùi da thịt thơm hương” nghĩa là cô ta đã biết bạn, biết ta đều đã lâu ngày không
gần gũi người khác giới. Cái cớ để cô gái gạ tình cũng vô cùng mới
lạ. Cô nói như một người già lắm:
(Tác giả Châu Thạch) |
Mấy ngày hôm nay
mưa tợn
Ẩm trời, khó ở,
thấy ghê
Thường thì người
già sẽ khó ở, thấy ghê mình mỗi khi mưa tợn, ẩm trời nên thích nằm
riêng, xa rời người khác phái. Ở đây, ngược lại mưa tợn, ẩm trời làm
nhục dục cô gái gia tăng nên cô mời gọi. Cô gái làm như mình gìà
lắm, mượn cái cớ lão thành để bông đùa trong lời mời ân ái của
mình. Cô mời gọi một cách thẳng thừng, không úp mở, giống như hai
người đàn ông rủ nhau đi làm vài ly rượu.
Qua khổ thơ này ta
cảm nhận được gì ở nhân cách cô gái kia? Đừng khinh cô nhé. Cô gái
không là người bán dâm, cũng không là người cho dâm dễ dàng đâu. Với
lời mời gọi vừa trắng trợn, vừa trịch thượng, lại khôn khéo lồng
thời tiết vào câu chuyện của mình chứng tỏ được cô phải là người
trường trải, khôn ngoan, thẳng thắn và có khiếu hài hước. Với nhân
cách này, chắc chăn cô phải gởi vàng đúng nơi mà cô chọn chứ không
phải đem cho không bừa bãi. Vậy vì sao cô gạ tình tưởng như sỗ sàng?.
Thật ra nếu cô gái không là tri kỷ của tác giả thì hai người cũng
phải hiểu nhau và tâm đắc cùng nhau giữa cuộc đời này. Qua hai khổ thơ
đối đáp, ta cảm được sự thâm giao giữa hai người. Họ có một sự đồng
điệu trong đối đáp cùng nhau. Họ có một phong cách riêng âu yếm cùng
nhau khác với thường tình. Họ có thể đã yêu nhau rồi nhưng bày tỏ
tình yêu theo cách riêng của họ.
Bây giờ ta hãy
nói đến chàng trai. Chàng trai cũng mồm mép không thua gì cô gái:
Ừ thì một đêm
thôi nhé
Mai đừng, nữa gạ
một đêm
Mùa này ẩm trời
dài lắm
Da đây thịt đấy
đến mòn
Người ta có thể
tìm thấy trong ca dao hay trong thơ những câu đối đáp rất hay của những
chàng trai trả lời cô gái đang gặt lúa trên đồng hay ban đêm giã gạo
cùng nhau. Những câu đó chắc chắn rất trữ tình nhưng chắc chắn không
bao giờ thân ái như lời thơ trong khổ thơ này. “Ừ thì một đêm thôi nhé”: chúng ta nghe như lời của anh nói
với em. Chúng ta tưởng tượng lời từ của miệng chàng trai thốt ra âu
yếm vô cùng, ấm áp vô cùng. Rồi thì “Mai
đừng, nữa gạ một đêm”: Câu thơ không phải là lời từ chối đâu,
ngược lại đó là lời hẹn hò những đêm kế tiếp bằng một câu bông đùa
tế nhị.
Tác giả thật
tuyệt vời khi xuống hai câu thơ chót:
Mùa này ẩm trời
dài lắm
Da đây thịt đấy
đến mòn
Dựa vào thời
tiết sẽ còn mưa lâu dài, tác giả hứa hẹn ngày tháng có nhau còn
dài không bằng những lời thề thốt mà bằng một lời cảnh báo sẽ hao
mòn thân xác nếu cứ bên nhau. Tất nhiên đây là một câu bông đùa, một
lời dọa có tác dụng ngược lại, đem cho cô gái niềm vui hy vọng được
kề cận với tác giả lâu dài. Câu thơ “Da
đây thịt đấy đến mòn” bày tỏ sự hoà hợp thân xác giữa hai
người. Đừng nghĩ đây là một câu thơ có nhiều dục tính. Ta nên hiểu
rằng bài thơ chỉ mới là lời đùa cợt, tất cả đều chưa vượt qua giới
hạn của sự thanh khiết. Vì vậy câu thơ bày tỏ “da” và “thịt” gắn bó
với nhau đến hao mòn cũng là lời nói chơi nơi cửa miệng. Do phong
cách yêu độc đáo của riêng mình mà phong cách bày tỏ cho nhau cũng
khác lạ, khiến cho lời tỏ tình nghe thì thô nhưng nó đậm đà hơn tất
cả những lời tỏ tình mà thơ thường hay diễn đạt.
“Ẩm Trời” là một bài thơ ngắn
gọn tưởng như nó bày tỏ một mối tình qua loa hời hợt nhưng không
phải thế. Đọc thơ ta hiểu được tính cách của người trong thơ. Họ
phải là những người đã lăn lộn trong cuộc đời, vấp ngã trong tình
trường, dày dạn trong đối nhân xử thế, tinh tế trong lời nói. Họ có
thể yêu nhau nhưng cuộc đời còn nỗi éo le ta không biết được. Ta chỉ
biết họ trân trọng nhau trong lời nói bộc trực tưởng như là thô
thiển.
Bài thơ hay là
hay ở chỗ đó, diễn đạt cái kín đáo mà bề ngoài không mấy ai thấy
được, không mấy ai trân trọng, có khi còn khinh ghét nữa. Bài thơ hay
cũng là hay ở chổ “nói tục giảng thanh”. Đọc “Ẩm Trời” ta nghe
tiếng thơ như của một nhân vật bất cần đời, một cặp trai gái ngổ
ngáo xem tình như cỏ rác, nhưng ngẫm kỹ, đọc đi đọc lại nhiều lần ta
tìm thấy ở đó những tâm hồn đẹp mà ta yêu quý, một mối tình có
thể làm cho ta se lòng và cảm mến../.
*
Mời nghe nhạc phẩm NEO ĐẬU BẾN QUÊ của
An Thuyên qua tiếng hát Bùi Lê Mận:
*
Đà Nẵng, ngày 27/03/2017
CHÂU THẠCH
(Tên thật: Trương Văn Trạn)
Địa chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà Nẵng.
ĐT: 0929128967 - 05113894610
Email: truongvantran@hotmail.com
.
…………………………………………………………………………
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 28.03.2017
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
0 comments:
Đăng nhận xét