 |
| (Nguồn ảnh: internet) |
PHIẾM LUẬN VỀ
GIẢ CẦY
Thịt cầy (tức thịt chó) nấu riềng, mẻ, mắm tôm, còn được gọi là món rựa
mận, một trong những món ăn ưa thích của người Việt. Đặc trưng của món ăn này
là thịt chó phải thui rơm đi cùng với riềng-mẻ-mắm tôm. Nhưng đôi khi không có
thịt chó, hoặc do phải kiêng không ăn thịt chó, hoặc giả quá chuộng cái mùi vị
của cái món rựa mận thịt chó này…, mà người ta có thể biến báo, từ các loại
thịt khác, nhưng nhất thiết phải có màu thịt chó thui rơm và riềng-mẻ-mắm tôm,
và gọi là các món giả cầy. Các loại thịt nấu giả cầy đã tạo nên những món ăn
độc đáo trong nền ẩm thực Việt. Và mặc dù cái món rựa mận thịt chó là cái món
gốc và chỉ có một, nhưng các kiểu giả cầy thì nhiều không kể xiết, mà người
Việt có thể chế tác ra, miễn sao phải có màu và mùi giống cái màu và mùi của
anh chàng rựa mận thịt chó! Nếu họ hàng nhà giả cầy chỉ dừng lại trong ẩm thực,
thì đó là một câu chuyện khác, nhưng người ta đã tạo nên cả một nền văn hóa giả
cầy, mới là điều đáng để ý.
Đã một thời, khi nhắc đến một cá nhân nào đó thành công trong học tập, bao
giờ cũng phải có các yếu tố nghèo-chịu khó-được quan tâm giúp đỡ. Điều này đã
trở thành cái mùi vị “riềng-mẻ-mắm tôm”, không được thiếu của các món “giả
cầy”, xuất hiện trong mọi bản báo cáo về thành tích, hay kinh nghiệm học tập
của những học sinh có thành tích học tập xuất sắc. Hóa ra cái mode nghèo-chịu
khó-được quan tâm giúp đỡ-học giỏi, đã từng là món rựa mận thịt chó-đặc sản ở
các trường phổ thông và các giảng đường đại học, là món gốc để sáng tạo ra các
món giả cầy khác, nên nhất thiết phải mang cái mùi vị: nghèo-chịu khó-được quan
tâm giúp đỡ, hay nghèo-chịu khó, hoặc như bây giờ là “biết tự vượt lên chính
mình”…, để gắn cho các kiểu thành đạt, thành công khác, hằng mong thuyết phục
người nghe. Nhưng nếu chỉ có như thế thôi, thì cũng không có gì là quá, kể cả
riềng-mẻ-mắm tôm đã được gắn nhãn cho nhiều mode đối tượng khả kính khác.
“Riềng-mẻ-mắm tôm” còn được người Việt biến báo linh hoạt lắm! Này nhé,
người ta còn nấu “giả cầy” cho các đề thi tuyển sinh hay học sinh giỏi, khiến
các thi sinh muốn đỗ, muốn đoạt giải, thì phải đi luyện để nhận biết cho được
cái vị riềng-mẻ-mắm tôm, đã làm nên các món đề thi-giả cầy đó. Tích tụ năm này
qua năm khác, đã sản sinh ra cả một thị trường sách cẩm nang về các dạng giả
cầy-đề thi, rồi các kiểu phương pháp dạy và học để hấp thụ cho được các món giả
cầy này. Cũng từ đó riềng-mẻ-mắm tôm đã được mang vào cả những bài giảng chính
khóa, thấm vào cả những trang sách giáo khoa, thậm chí căn bệnh “nghiện
riềng-mẻ-mắm tôm” trong các nhà trường, đã trở nên khó chữa. Một món rựa mận
thịt chó nguyên gốc, dân gian có thể gia giảm thành vô vàn món giả cầy khác
nhau, rồi cùng hít-ngửi của nhau, thi nhau chế tác giả cầy, lâu ngày thành
quen, thành nghiện, mà quên hẳn đi cái món gốc ban đầu. Vì thế mà cái nhà anh
này, khen hay chê cái món giả cày của cái nhà chị kia, mà không có cái món gốc
để làm chuẩn mực so sánh-đói chứng, là câu chuyện kéo dài nhiều năm trong nhiều
lĩnh vực, không có hồi kết!
Người ta còn Việt hóa để tạo ra những món “giả cầy”, từ những lý thuyết,
những quy trình nghiêm ngặt và nhất quán của người nước ngoài. Vì thế mới xuất
hiện một hệ thống các trường đại học chẳng giống ai, thậm chí còn khó mà nhận
ra đó là những món giả cầy của loại rựa mận thịt chó nào(!) Không những thế,
còn có cả những ngành học giả cầy với rất nhiều bằng cấp cao, với hầu hết kết
quả khoa học, không có khả năng công bố quốc tế. Cũng cần nhấn mạnh rằng hệ
thống học thuật của người Việt, đều được du nhập chủ yếu từ Trung Hoa cổ, sau
là hệ thống của nền Tây học do người Pháp mang vào, rồi đến hệ thống học thuật
của người Nga-Xô Viết, nhưng xem ra bây giờ không hiểu nó là giả cầy của một,
hai, hay cùng lúc pha tạp cả ba món gốc đó (!) Chưa kể trong một thời gian dài,
hầu hết các trường đại học đã phải sống nhờ vào cái ngón nghề đào tạo các hệ
“giả cày”-xa cách với chuẩn mực học thuật, như đã hình thành một mạch sống
ổn định, nên thật khó mà tự trở về cái quỹ đạo hướng theo chuẩn mực quốc tế,
nếu không có tái cấu trúc.
Những ai đã ưa cái món rựa mận thịt chó, thì chắc hẳn đã thấu được sự cám
dỗ của cái mùi vị giềng-mẻ-mắm tôm. Trăng thanh gió mát, hay trời se lạnh, cùng
vài người bạn, với rượu quốc lủi uống với món rựa mận và các món thịt chó khác,
thì tưởng như quên hết sự đời! Đất Việt trải dài từ bắc vô nam như một con tàu,
với vô vàn hoa trái sản vật, một thế giới ẩm thực phong phú do tổ tiên để lại,
đủ làm cho người Việt mê say trong suốt cuộc đời. Cũng đâu có tham vọng gì
nhiều, bản chất người Việt chuộng hòa bình, không hẳn đã vọng ngoại, chẳng thế
mà “Ta về ta tắm ao ta/ Dù trong dù đục
ao nhà vẫn hơn” đó thôi! Giá mà người Việt được một mình một thế giới, giá
mà thế giới đừng có ai biết đến người Việt, để người Việt được tự lo, được tự
phát triển, hạnh phúc hay đớn đau trên cái mảnh đất của mình… thì người Việt
đâu cứ phải gồng mình mãi cho mệt (!)
Nhưng oái oăm thay, cái thế giới loài người không như vậy! Người Việt đã
phải gánh chịu bao cuộc xâm lăng, nhà tan cửa nát, trong suốt chiều dài lịch
sử. Mà hậu quả của nó, cho đến hôm nay, trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội,
người Việt đã và đang phải học, phải dùng những món giả cầy-do chính mình biến
báo, từ những món “rựa mận gốc” có xuất xứ từ bên ngoài đó sao!? Lịch sử đã là
thế, tạo hóa đã đặt chúng ta trên mảnh đất đầy phong ba giặc giã như thế, phải
chăng đã buộc chúng ta phải “sống chung với lũ” đó sao!?
Vâng, lịch sử đã buộc chúng ta với nhiều món giả cầy có nguồn gốc từ bên
ngoài! Nhưng cho dù là giả cầy, giả cáo, giả đười ươi, hay giả cầy của giả cầy
đi nữa, thì việc biết thải loại-từ bỏ, gạn đục khơi trong, hoặc giả biết biến
nó thành những đặc sản có giá trị hay không, là tùy thuộc vào nội lực của người
Việt. Đó là quyền tự chủ của chúng ta với bàn tay và khối óc của riêng mình,
đặng tạo ra những giá trị cho thế giới này. Và có phải chăng, chính hội nhập
sâu rộng, sẽ là một thời cơ để người Việt thoát ra khỏi cái “giả cầy”? Tất
nhiên cơ hội ấy chỉ trở thành hiện thực, khi người Việt phải tự biết nhận ra và
từ bỏ những cái trì trệ, những thói quen cố hữu-lỗi thời, để đến với kinh tế
thị trường. Và hơn lúc nào hết, người Việt cần đến bản lĩnh và tư duy độc lập,
biết tự phê phản để nhận ra chính mình, mà trên dưới một lòng-gắn kết, giải
phóng mọi nguồn lực, để dựng xây-phát triển-cạnh tranh-sáng tạo cùng với đấu
tranh không ngừng nghỉ. Bởi “cây muốn lặng gió chẳng dừng”, cái điều mà người
Việt chẳng đã quá thấu rồi sao!?
Mời thư giãn với nhạc phẩm THÓI ĐỜI
của Trúc Phương, qua tiếng hát Đan Nguyên và Chế Linh:
*
Hà Nội, ngày 18/03/2016
DƯƠNG QUỐC VIỆT
Địa chỉ: Ngách 31/2 phố Phan Đình Giót,
quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
Email: duongquocviet@fmail.vnn.vn
....................................................................................................
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả
gửi qua email ngày 23.06.2017.
- Bài viết không thể hiện quan điểm
của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
0 comments:
Đăng nhận xét