 |
| (Nguồn ảnh: internet) |
PHIẾM ĐÀM: THỦ THUẬT
"NÓI NGƯỢC" TRONG THƠ
(Tặng Bạn thơ Châu Thạch - Đà Nẵng)
 |
| (Tác giả Nguyễn Khôi) |
Xuất phát từ
"tiếng Trung / Hán ngữ", người Hoa họ nói ngược: từ cái nhìn thấy đầu
tiên để tạo ra chữ "tượng hình"... Ví dụ: nhìn ra bãi đất vàng
"hoàng thổ" thấy một con vật to (ngưu) đấy là con Bò (Hoàng Ngưu),
trông xuống ao hồ (thủy) thấy một con vật to (ngưu) đấy là con trâu (Thủy
Ngưu). Tiếng Hoa nói mục đích trước rồi mới hành động: "Ngã đáo Đồ Thư
Quán khứ" - Tôi (vì) đến Thư Viện (nên mới) đi... Vì thế Thơ cổ Trung Hoa
(Đường thi) thường diễn tả (nói) ngược so với cách diễn tả (nói) xuôi của tiếng
Việt ta :
Đình xa tọa ái
Phong lâm vãn
Sương diệp hồng ư
nhị nguyệt hoa
(Dừng xe chiều ngắm
rừng Phong thẳm
Lá đỏ hơn hoa giữa tháng hai)
Sơn hành - Đỗ Mục
Bạch vân thiên tải
không du du
(Mây trắng nghìn thu
lởn vởn hoài)
Hoàng
Hạc lâu - Thôi Hiệu
Cái độc đáo của Thơ
cổ Trung Hoa (Đường thi) là "ý tại ngôn ngoại"- ý ngoài lời, đã được
ông cha ta vận dụng khá tuyệt vời vào Thơ Việt (một cách "nói ngược"
cũng dễ gây nhầm lẫn với người không sành Thơ)
Ví dụ một câu Kiều:
"Đêm đêm Hàn
thực, ngày ngày Nguyên tiêu"
Đúng ra phải là:
đêm đêm Nguyên tiêu, ngày ngày Hàn thực... nhưng đó là nói xuôi, ở đây Tố Như tiên
sinh nói ngược là có ý: ngày đêm nào cũng được vui như những ngày ấy.
Cách viết "Văn
ngược" này được các Thi sĩ Thơ mới tiếp thu cộng thêm với tính Tượng trưng
của thơ Pháp đã đưa hình tượng Thơ Việt hiện đại lên đỉnh cao, gây ấn tượng
mạnh mẽ:
* Ô! hay buồn vương cây Ngô đồng
Vàng rơi! vàng rơi!
thu mênh mông
Bích
Khê
*Sóng gợn tràng
giang buồn điệp điệp
Con thuyền xuôi mái
nước song song
Tràng
giang - Huy Cận
* Sao trìu mến thân yêu đâu vắng cả?
Trơ vơ buồn và
không biết kêu ai
Hàn
Mạc Tử
* Gươm thiêng lấp
lánh bên lưng nhẹ
Ngựa hí vang lừng
trận gió may
Thái
Can
* Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em
thơm nếp xôi
Quang
Dũng
* Cái đêm hè ấy ai
ra tắm
Để cả bầu trời phải
tắt trăng
Nguyễn
Khôi
* "Thác dải yếm" cởi
tung hàng Cúc bướm
Thỏa đằm mình tắm
suối với Người yêu
Nguyễn
Khôi
Chao ôi, khả năng
mạnh nhất của Thơ là khả năng biểu cảm. Một câu Thơ hay thường phải đạt 4 yếu
tố là "ý mới, tứ lạ, hình tượng Thơ
sống động, ngôn ngữ Thơ tinh luyện, nhạc điệu Thơ
truyền cảm, có tính đột ngột tạo được ấn tượng mạnh mẽ.". Nghệ thuật
chỉ làm nên bài Thơ, còn Trái tim mới thành Thi sĩ"...
Thơ là Thơ là thế?!
Mời thư giãn với nhạc phẩm NẮNG CÓ CÒN XUÂN
của Đức Trí, qua tiếng hát Quang Linh:
*
Hà Nội
17.06,2018
Đêm xem
World Cup
NGUYỄN
KHÔI
Địa chỉ: P12A05 nhà 17T, Hoàng Đạo Thúy, Hà Nội.
Email: khoidinhbang@gmail.com
Điện thoại: 097.955.62.05
............................................................................................................
- Cập nhật nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 17.06.2018.
- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét