KHAO KHÁT THỂ XÁC MÃNH LIỆT TRONG 'ĐÊM LẠNH' CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN - Tác giả: Giáp Kiều Hưng (Bắc Giang)

Đặng Xuân Xuyến Thứ Tư, tháng 12 26, 2018 Leave a Comment

KHAO KHÁT THỂ XÁC MÃNH LIỆT TRONG

“ĐÊM LẠNH” CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN

(Tác giả Giáp Kiều Hưng)

Tôi đã viết 2 bài cảm nhận khi đọc 2 bài thơ “Em” và "Đêm" của Đặng Xuân Xuyến và hôm nay được nhà thơ Đặng Xuân Xuyến gửi cho đọc bài thơ “Đêm lạnh” anh vừa sáng tác, tôi rất vui và thích bài thơ này nên có vài dòng về “Đêm lạnh”.

"Đêm Lạnh" là một trong những bài thơ độc vận xuất sắc của Đặng Xuân Xuyến, thể hiện rõ phong cách nghệ thuật độc đáo của anh: sự kết hợp tinh tế giữa hiện thực trần trụi và chất lãng mạn uẩn khúc, giữa khao khát thể xác mãnh liệt và nỗi cô đơn bủa vây. Bài thơ được viết bằng thể thơ bốn chữ, nhịp điệu ngắn, dồn dập, tạo nên một sự ám ảnh, day dứt khôn nguôi về thân phận con người trong cõi đời này.

ĐÊM LẠNH

Gác nhỏ co ro

Phì phò ngoài hiên tiếng gió

Nặng mưa lạnh từng giọt rỏ

Lật mình khoảng trống chơ vơ.

Đêm mờ bờ môi hé mở

Ngực phồng chập chờn dụ dỗ

Bàn tay, bàn tay.... ngộp thở

Giật mình. Gác nhỏ co ro.

3giờ, sáng 24 tháng 12.2018

ĐẶNG XUÂN XUYẾN

Bài thơ mở đầu bằng một không gian vật lý lạnh lẽo, nhưng ngay lập tức được phủ lên một lớp áo tâm trạng dày đặc:

Gác nhỏ co ro

Phì phò ngoài hiên tiếng gió

Nặng mưa lạnh từng giọt rỏ

Lật mình khoảng trống chơ vơ.

"Gác nhỏ co ro" là một hình ảnh nhân hóa đầy sức gợi, không chỉ tả sự nhỏ bé, lạnh lẽo của không gian sống mà còn phản chiếu sự "co ro" của tâm hồn, của một cái tôi đang thu mình lại trước sự khắc nghiệt của cuộc đời. Tiếng gió "phì phò" và "mưa lạnh từng giọt rỏ" là những âm thanh và cảm giác rất thật, rất đời, làm nền cho sự lạnh lẽo thấm vào da thịt, vào tâm can. Câu thơ "Lật mình khoảng trống chơ vơ" là một sự bộc lộ trực tiếp nỗi cô đơn tột cùng. Hành động "lật mình" trong sự "chơ vơ" của khoảng trống (của chiếc giường, của cuộc đời, của tâm hồn) thể hiện sự trăn trở, bế tắc, không tìm thấy sự nương tựa, dù là trong giấc ngủ.

Chính trong sự cô đơn, lạnh lẽo đó, khao khát bản năng trỗi dậy, như một sự phản kháng, một lối thoát tạm thời:

Đêm mờ bờ môi hé mở

Ngực phồng chập chờn dụ dỗ

Bàn tay, bàn tay.... ngộp thở

Giật mình. Gác nhỏ co ro.

Sự chuyển biến tâm trạng ở khổ thơ thứ hai rất tinh tế và đột ngột. Trong cái "đêm mờ", những hình ảnh "bờ môi hé mở", "ngực phồng chập chờn" là những tín hiệu của sự khao khát, mời gọi tình dục. Động từ "dụ dỗ" trực diện khẳng định sự trỗi dậy của bản năng. Đây là sự "trần trụi cảm xúc" rất Đặng Xuân Xuyến: không né tránh dục vọng, mà nhìn thẳng vào nó như một phần tất yếu của con người.

Dòng thơ "Bàn tay, bàn tay.... ngộp thở" là một khoảng lặng đầy sức gợi. Dấu ba chấm để ngỏ, khơi gợi sự tưởng tượng của người đọc về những đụng chạm, về sự thăng hoa của thể xác. Cảm giác "ngộp thở" vừa là cảm giác trong khoảnh khắc ân ái, vừa là sự ngộp thở trong chính khao khát của mình.

Tuy nhiên, đỉnh cao của bài thơ, và cũng là sự bi kịch của thân phận, nằm ở hai câu kết: "Giật mình. Gác nhỏ co ro.". Cảm giác "giật mình" là sự tỉnh thức đột ngột khỏi cơn mơ, khỏi khoảnh khắc thăng hoa hay khao khát mãnh liệt đó. Nhà thơ trở về với thực tại phũ phàng, lạnh lẽo. Hình ảnh "Gác nhỏ co ro" được lặp lại, như một sự nhấn mạnh, một vòng luẩn quẩn của nỗi cô đơn. Khao khát mãnh liệt đến đâu cũng chỉ là thoáng qua, và cuối cùng, con người vẫn phải đối diện với chính mình, với thực tế lạnh lẽo của "gác nhỏ co ro".

"Đêm Lạnh" là một bài thơ sâu sắc, phản ánh sự đối lập gay gắt giữa khao khát yêu mãnh liệt và thực tế cô đơn, trống trải. Bằng việc sử dụng thể thơ độc vận (vần "o" kéo dài), Đặng Xuân Xuyến đã tạo nên một âm hưởng ám ảnh, day dứt, thể hiện tài năng nghệ thuật trong việc biến những cảm xúc trần trụi, bản năng thành những vần thơ giàu chất triết lý và nhân văn.

Mời nhấp chuột đọc thêm:

- Các bài viết của (về) tác giả Nguyễn Thị Lan Anh0

- Các bài viết của (về) tác giả Đỗ Anh Tuyến0

- Các bài viết của (về) tác giả Dương Ninh Ninh0

- Các bài viết của (về) tác giả Giáp Kiều Hưng0

- Các bài viết của (về) tác giả Nguyễn Toàn Thắng0

- Các bài viết của (về) tác giả Nguyễn Thanh Lâm0

- Các bài viết của (về) tác giả Vũ Thị Hương Mai0

Mời nghe nhạc phẩm CHUYỆN HẸN HÒ

của Trần Thiện Thanh, qua tiếng hát Tuấn Vũ:

Hà Nội, Ngày 25 tháng 12-2018

GIÁP KIỀU HƯNG