 |
| (Nguồn ảnh: internet) |
HOA TẾT
*
 |
| (Tác giả Nguyễn Bàng) |
Còn hơn
mười ngày nữa mới đến Tết, vậy mà ngồi trong nhà nhìn ra ngoài ngõ đã thấy bà
con dân phố nườm nượp đi chợ Xuân mua hoa Tết. Mỗi nhà mỗi thích, mai, đào
quất, phong lan, cây thế có giá từ vài trăm ngàn đến vài triệu bạc và cả kỳ hoa
dị cảnh hàng trăm triệu. Nhìn cảnh đó bỗng dưng nhớ tới hai ông bạn thân ở
ngoài Bắc.
Người
thứ nhất là ông bạn học từ thuở thiếu thời đang sống ở Hà Nội. Tết năm nào, ông
ta cũng chỉ chơi hoa giấy với câu nói thành thơ ngồ ngộ:
Người ta
đi sắm hoa đào
Nhà ta
hoa giấy cắm vào là xong.
Hồi còn
trẻ, lần đầu tiên đến chúc Tết vợ chồng ông, thấy thế hỏi thì được bạn trả lời:
- Tôi
may mắn lấy được người vợ giỏi nữ công gia chánh và đặc biệt là rất khéo tay
làm các loại hoa bằng giấy, không mấy tốn kém mà có vẻ đẹp không khác gì hoa
thật. Nhà tôi chế tác nhiều mẫu hoa, mô phỏng các loài hoa tự nhiên từ
các loài hoa mang những cái tên dân giã như hoa bìm bìm (hoa loa kèn), hoa dừa
cạn, hoa mơ, hoa mận… đến các loài hoa có những cái tên rất đẹp như hoa
mẫu đơn, hoa tường vi, hoa quỳnh… rồi cắt tỉ mỉ từng cánh, uốn cánh và
kết từng cánh bằng chỉ may quần áo và "thổi hồn" cho những bông hoa
giấy ấy đẹp lung linh như hoa thật. Thế thì sao tôi lại đi mua hoa thật về, vừa
tốn kém vừa phụ hai bàn tay xinh đẹp tài hoa của người bạn đời của mình. Rất
sướng là tôi thích hoa gì thì nhà tôi làm chohoa đó. Lại còn thêm cái sướng nữa
là mỗi khi vợ tôi làm hoa giấy đón Tết, tôi thường ngồi bên cạnh, chờ được sai
vặt lấy hộ tờ giấy này, con dao kia hay se chỉ luồn kim giúp, sướng như hồi bé
con được mẹ sai vặt ấy.
Nghe bạn
hồ hởi khoe, tôi vừa uống trà vừa ngắm nghía cành hoa đào bằng giấy cắm trong
một chiếc bình gốm trắng như ngọc với những hoạ tiết trang trí rất đặc trưng
Việt Nam như cụm hoa sen, cá chép bơi lội và những bông thạch thảo tim tím nhẹ
nhàng. Dưới ánh sáng của căn phòng pha màu vàng dịu của ánh điện với màu hồng
nhẹ của buổi sáng mùa Xuân, tôi có cảm giác cành hoa đào bằng giấy ấy đẹp lung
linh hơn cả cành đào thật.
Vậy mà,
lời giải thích của bạn tôi tuy rất chân thật nhưng không tránh khỏi điều tiếng
nói ra nói vào của một số người quen biết, kẻ cho là vợ chồng anh gàn bát sách,
người cho rằng là đồ keo kiệt…
Người
thứ hai là ông bạn đồng nghiệp khi tôi xuống Hải Phòng kiếm sống. Năm nào, gần
tới Tết, ông ta cũng phải tranh thủ về Hà Nội. Nói là để thăm lại nơi chôn rau
cát rốn của mình ở ngôi làng ven đô xưa, nhưng đó chỉ là việc phụ mà việc chính
là tìm mua bằng được một cành đào Nhật Tân đang nụ đem xuống Hải Phòng ăn Tết.
Thời ấy tàu xe đi lại cực nhọc lắm, chủ yếu là đi bằng xe lửa, bỏ công xếp hàng
mua vé cũng mất cả buổi rồi phải mất thêm gần trọn một ngày tàu chạy như bò
trên con đường sắt dài mới về tới nhà. Tàu giáp Tết thường chật cứng người phải
chen chân nhau đứng, mùa đông mà vẫn vã mồ hôi hột, đôi chân tê mỏi mà cái tay
cầm cành đào vẫn phải giơ cao lên quá đầu giữ cho nó không bị va chạm để khỏi
nát cành rụng nụ.
Nghe ông
nói thế, tôi hỏi:
- Sao
ông phải vất vả kỳ công như thế để có được một cành đào chơi Tết? Chợ hoa Hải
Phòng người ta cũng bán đào Nhật Tân mà!
Ông bạn
cười rất vui không trả lời mà hỏi lại tôi:
- Ông đã
đọc vở chèo Quang Trung của Trúc Đường, anh ruột nhà thơ Nguyễn Bính chưa? Tác
giả Trúc Đường chuyên viết kịch bản về đề tài lịch sử cho thể loại chèo tuồng,
và trong vở diễn “Quang Trung” do ông sáng tác có chi tiết cành đào. Chuyện là
thế này, vào ngày mùng 5 Tết Kỷ Dậu, 1789, đại quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ chỉ
huy đã đánh thắng quân Mãn Thanh và tiến vào Thăng Long. Năm ấy, hoa đào Thăng
Long nở rộ, Nguyễn Huệ thấy vậy bèn chọn cành đào Nhật Tân đang nụ, sai người
mang vào Phú Xuân tặng Ngọc Hân hoàng hậu. Cành đào được buộc chéo bằng lạt
giang mềm, ngoài phủ gấm vàng. Phu dịch các trạm thay nhau hỏa tốc đưa cành đào
vào Nam, chỉ hai ngày sau; ngày mùng 7 tháng Giêng là đã đến tay người nhận.
Nhân vật Nguyễn Huệ của Trúc Đường phải là người vừa kiêu hùng vừa lãng mạn
lắm, nên mới nảy ra được cái ý dùng cành đào Thăng Long làm tin báo tiệp gửi
vào Phú Xuân như thế, ông nhỉ?
Tôi hỏi:
- Ông có
tin cành đào Nguyễn Huệ là câu chuyện có thật?
Ông bạn
đáp:
- Tra
lục lại tất cả tài liệu nói về trận đánh này, tôi không thấy ghi chép gì về câu
chuyện cành đào nói trên. Nhưng không biết từ khi nào chi tiết câu chuyện cành
đào này được thừa nhận gần như chính thức. Nó đã được đưa vào lễ hội Đống Đa
hàng năm ở thủ đô. Trong quá khứ và kể cả hiện tại, nội dung này được nhiều văn
nghệ sĩ khai thác; từ đó câu chuyện được nhìn nhận như là một chi tiết của lịch
sử!
Tôi
chẳng vua chúa hay vương tước gì. Tôi cũng không biết chuyện cành đào Nguyễn
Huệ trong vở chèo của Trúc Đường là thật hay là hư cấu và sự nhìn nhận của
nhiều người hôm nay là sự thật lịch sử hay chỉ là giai thoại. Nhưng tôi là dân
quê ven đô. Vợ tôi thì dân gốc phố cổ Hà Nội. Nay vì cuộc sống, chúng tôi phải
lưu lạc xuống đất Cảng nhưng cũng chỉ cách Hà Nội có hơn trăm cây số. Thế thì
sao không tranh thủ về thăm quê rồi đem một cành đào Nhật Tân xuống ăn Tết vừa
ấm lòng cái Tết tha hương của cả hai vợ chồng, vừa được vợ khen tôi yêu nàng
không kém gì vua Quang Trung yêu công chúa Ngọc Hân?
Tôi nửa
đùa nửa thật khen:
- Tôi
thật ngưỡng mộ lòng yêu quê nhà và hoa đào Nhật Tân của ông và cũng xin bái
phục cái tài nịnh vợ của ông, đấy!
Ông bạn
tôi cười ròn tan sung sướng:
- Thì
ông đã biết, nịnh vợ có hại gì đâu mà chỉ có tốt mà thôi. Cụ Tú non Côi ngày
xưa cũng nịnh vợ nổi tiếng đấy:
Vuốt râu nịnh vợ, con bu nó
Quắc mắt khinh đời, cái bộ anh.
Hai ông
bạn thân ấy của tôi, ông thứ nhất tôi gọi vui là ông Hoa Giấy, còn ông thứ hai
là ông Đào Nhật Tân. Nhưng thật tội nghiệp hai ông. Tính tới Tết năm nay thì
ông Đào Nhật Tân ra người thiên cổ đã ba năm rồi còn ông Hoa Giấy vẫn đang sống
ở Hà Nội nhưng bà vợ ông cũng đã về cỗi Vĩnh Hằng từ 5 năm về trước. Tôi ở
trong Nam, vẫn thường điện thoại hỏi thăm ông Hoa Giấy và bà vợ ông Đào Nhật
Tân, đặc biệt là mỗi khi Tết đến Xuân về.
Ông Hoa
Giấy cho tôi biết, từ ngày vợ ông chết, không còn ai làm hoa giấy cho ông đón
Tết nữa. Nhưng may mắn là ông đã cất giữ được mấy cành hoa đẹp cũ nên ông vẫn
có hoa đẹp bày phòng khách hàng ngày và có hoa chơi Tết. Ông nói: “Ngắm những
cành hoa ấy, tôi có cảm giác nhà tôi chưa đi xa mà vẫn đang ở bên tôi với khuôn
mặt thảo hiền xinh đẹp và hai bàn tay tài hoa khéo léo một đời”. Ông lại bảo,
ông đã dặn các con ông, khi nào ông chết hãy cho vào áo quan ông nằm những cành
hoa ấy để sang Thế giới bên kia gặp bà, bà sẽ thấy được tấm lòng đá vàng thủy
chung của ông với bà.
Bà vợ
ông Đào Nhật Tân thì vừa sụt sịt vừa kể lể, ông nhà tôi tuy đã mất nhưng Tết
năm nào tôi cũng vẫn có cành đào Nhật Tân đón Xuân ông ạ. Ấy là do thằng cả nhà
tôi biết chuyện bố nó và cành đào Nhật Tân nên năm nào gần Tết nó cũng về Hà
Nội, thăm quê bố quê mẹ rồi mua một cành đào Nhật Tân đang nụ mang về Hải
Phòng, bảo để đón hương hồn bố nó về cùng ăn Tết với cả nhà. Có lần tôi nói,
con bận làm ăn, theo lệ của bố con như thế làm gì cho khổ thân thì nó bảo, bây
giờ tàu xe đi lại nhanh chóng thuận lợi lắm chứ đâu khổ như thời bố còn trẻ, mẹ
không phải lo gì mẹ ạ!
Nhân nói
chuyện hoa Tết của hai ông bạn, tôi cũng xin nói thêm về chuyện hoa Tết của
tôi.
Năm tôi
lập gia đình với một cô gái người Hải Phòng. Gần tới Tết, tôi kể chuyện ông Hoa
Giấy và ông Đào Nhật Tân cho nhà tôi nghe. nàng mim cười nói:
- Anh
cũng dân Hà Nội như hai ông bạn nhưng lấy phải người vợ như em không biết làm
hoa giấy và cũng không thích đào Nhật Tân chơi Tết. Khổ thân anh nhỉ?
Tôi biết
đó chỉ là một lời trêu đùa nên bảo vợ:
- Ngày
mai, chợ Hoa Xuân ở trung tâm thành phố bắt đầu mở cửa rồi em ạ. Mình cùng nhau
dạo chơi chợ hoa rồi sắm hoa Tết luôn thể. Chúng mình sẽ chọn mua mấy
chậu tường vi đem về bày Tết nhé?
Tôi
tưởng nhà tôi sẽ vui vẻ nhận lời ngay nhưng không, nàng bảo:
- Em
không khéo tay như vợ ông Hoa Giấy. Em cũng không đòi hỏi anh phải lên Hà nội
mua đào Nhật Tân về vì em sao dám sánh với công chúa Ngọc Hân xinh đẹp của vua
Quang Trung. Nhưng thật may, vợ chồng mình có căn nhà tuy chỉ là nhà cấp 4
nhưng có một mảnh vườn nho nhỏ. Và anh xem kìa, trong vườn nhà mình ngoài mấy
luống rau xanh còn có hàng chục loại hoa, ngày nào vợ chồng mình cũng sớm chiều
tưới tắm cho chúng và chúng cũng không phụ lòng mình, bảo nhau phô sắc cho mình
xem ngắm chúng hàng ngày lại còn tỏa hương thơm tự nhiên của chúng quanh nhà
cho mình thưởng thức nữa. Thế thì hà cớ gì, ngày Tết mình lại bỏ quên chúng mà
đi mua hoa người khác trồng đem về nhà thưởng lãm?!
Mà sao
anh lại bảo mua mấy chậu Tường vi về chơi Tết nhỉ?
- Thì
anh nhớ hồi mới yêu nhau, em bảo em rất thích hoa Tường vi nhưng trong vườn nhà
ta không có Tường vi mà chỉ có mấy khóm Hải đường, Mẫu đơn, Hồng và nhiều nhất
là hoa Cúc nên anh mới nói thế.
Nhà tôi
cười bẽn lẽn:
- Hồi
còn con gái em yêu Tường vi vì Tường vi tượng trưng cho sự trong trắng, trinh
nguyên. Nay, sự trinh nguyên trong trắng ấy em đã trao hết cho anh rồi. Vườn
nhà mình không có Tường vi nhưng anh không thấy toàn hoa đẹp và đầy ý nghĩa đấy
thôi mà như anh nói nhiều nhất là hoa Cúc, loài hoa tượng trưng cho tình yêu
bền bỉ, thắm thiết lâu dài, được nhiều người yêu quý bởi đây là loài
hoa "diệp bất ly chi, hoa vô lạc địa”, lá không rụng khỏi cành, hoa
cũng chẳng lìa thân. Anh không muốn được sống với người mình yêu đến đầu bạc
răng long hay sao?
Tôi
không ngờ nhà tôi lại có ý nghĩ giản đơn mà đẹp như thế. Tôi cám ơn nàng rồi
chi rủ nàng đi chơi chợ Hoa Tết hôm ấy thôi.
Khi nghỉ
hưu, vợ chồng tôi chuyển vào Nam sống. Vét voi đủ mọi thứ tiền bán nhà ở Hải
Phòng và tích cóp cả một đời, chúng tôi cũng chỉ đủ tiền mua một căn nhà nhỏ
trong hẻm nên khi bàn tính chuyện chỗ ở, nhà tôi bảo, ăn hết nhiều ở hết mấy,
mình cố mua bằng được một căn nhà dẫu có nhỏ bé nhưng phải có vài ba thước đất
để làm vườn. Chúng mình sẽ lại trồng hoa để có hoa thưởng lãm quanh năm, mình
nhé!
Bởi vậy,
hôm nay tôi vẫn bình chân ngồi trong nhà nhìn ra ngoài ngõ xem thiên hạ đua
nhau vui sắm hoa Tết. Ngày mai tôi sẽ gọi điện hỏi thăm và chúc Tết tới ông bạn
Hoa Giấy ở Hà Nội và bà vợ ông bạn Đào Nhật Tân ở Hải Phòng. Xong, tôi sẽ lại
rủ nhà tôi, hai vợ chồng già dắt tay nhau dạo chơi chợ Hoa Xuân ngoài đường
phố.
Mời thư giãn với nhạc phẩm LẮNG NGHE MÙA XUÂN VỀ
của Dương Thụ, qua tiếng hát Bằng Kiều và Hồng Nhung:
*
Sài Gòn, 18 tháng Chạp năm Mậu Tuất
NGUYỄN BÀNG
Địa chỉ: Thành phố Sài Gòn
Email: bnguyen37@gmail.com
.
.
.............................................................................................................
- Cập nhật theo nguyên bản tác
giả gửi qua email ngày 23.01.2019.
- Bài viết không thể hiện quan
điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét