LÒNG HỒ HOÀ BÌNH: TIỀM NĂNG LỚN NHƯNG VÌ SAO MÃI CHƯA 'THỨC GIẤC' - Tác giả: Bùi Văn Định (Hòa Bình)

Đặng Xuân Xuyến Thứ Bảy, tháng 12 20, 2025 Leave a Comment

LÒNG HỒ HOÀ BÌNH: TIỀM NĂNG LỚN

NHƯNG VÌ SAO MÃI CHƯA “THỨC GIẤC”?

(Tác giả Bùi Văn Định)

Lòng hồ Hoà Bình, hình thành sau công trình thuỷ điện lớn nhất Việt Nam thời kỳ những năm 1980–1990, từ lâu được xem là vùng cảnh quan đặc hữu của miền núi phía Bắc. Mặt nước khổng lồ, hàng chục đảo lớn nhỏ nhấp nhô như “Hạ Long trên núi”, những cộng đồng Mường, Dao, Thái mộc mạc cùng cụm đền Bờ nổi tiếng đã khiến vùng lòng hồ được kỳ vọng trở thành trung tâm du lịch trọng điểm của tỉnh Hoà Bình.

Từ năm 2017 khu vực này đã bắt đầu được định hướng quy hoạch trở thành Khu du lịch quốc gia. Đến tháng 12/2018, Chính phủ chính thức phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Hồ Hoà Bình với mục tiêu đưa khu vực đạt tiêu chuẩn Khu du lịch quốc gia vào khoảng năm 2020. Thế nhưng, dù gần một thập kỷ đã trôi qua từ thời điểm định hướng, lòng hồ Hoà Bình vẫn chưa thực sự “cất cánh”.

ĐIỂM ĐẾN ĐÔNG ĐÚC NHƯNG CHỈ TRONG HAI THÁNG SAU TẾT

Nhiều năm nay, lòng hồ Hoà Bình trở nên tấp nập nhất vào dịp sau Tết Nguyên đán, khi du khách đổ về cụm đền Bờ tại xã Thung Nai thuộc huyện Tân Lạc và Vầy Nưa thuộc huyện Đà Bắc. Hành trình có thể đi theo hai hướng: xuất phát từ cảng Bích Hạ của thành phố Hoà Bình, đi thuyền một ngày để hành lễ và thưởng ngoạn, hoặc đi ô tô tới cảng Thung Nai rồi đi thuyền tiếp khoảng 30 phút.

Lễ hội diễn ra trong khoảng hai tháng sau Tết, tạo nên không khí sôi động hiếm hoi. Nhưng gần mười tháng còn lại trong năm, hoạt động du lịch ở lòng hồ khá rời rạc, thưa thớt, không đủ để duy trì một ngành kinh tế dịch vụ ổn định.

Thực tế, du lịch lòng hồ Hoà Bình chỉ có du khách Việt, không hề có bất kỳ bóng dáng du khách nước ngoài nào.

“HẠ LONG THU NHỎ” NHƯNG SẢN PHẨM DU LỊCH CÒN NGHÈO NÀN

Lòng hồ có hàng chục đảo lớn nhỏ đẹp mắt, nhưng điểm tham quan có quy mô bài bản nhất chỉ có Đảo Dừa với khu nhà nghỉ và mô hình cối xay gió. Tuy nhiên, khu này có quy mô nhỏ, tính trải nghiệm đơn điệu, dịch vụ tiện ích chưa tương xứng với giá cả, khiến du khách khó lưu trú lâu hoặc quay lại lần sau.

Gần cụm đền Bờ phía Thung Nai có một hang đá vôi đẹp và một nhà hàng lớn trên phà do doanh nghiệp địa phương vận hành. Đáng tiếc, hang động này lại được đưa vào mô típ tâm linh hóa, thay vì để ở trạng thái tự nhiên để khám phá như mô hình hang động ở vịnh Hạ Long. Điều đó khiến giá trị cảnh quan bị thu hẹp và cơ hội tạo trải nghiệm độc đáo bị bỏ lỡ.

NGÒI HOA: MỘT MÔ HÌNH TỪNG SÁNG LÊN RỒI DẦN LỤI TẮT

Cách cảng Thung Nai khoảng 10 km, cảng Ngòi Hoa từng là điểm nhấn du lịch cộng đồng của người Mường. Đã có một công ty lữ hành tổ chức tuyến đưa khách quốc tế đi tàu 4 sao từ Hà Nội lên hạ lưu sông Đà, sau đó tiếp tục bằng tàu trên lòng hồ vào Ngòi Hoa tham quan làng du lịch cộng đồng nơi đây. Tuy nhiên, lượng khách quốc tế rất ít, hoạt động thiếu ổn định và sản phẩm chưa đủ sức hấp dẫn so với các điểm du lịch cộng đồng khác trong vùng như Mai Châu hay bản Lác. Cuối cùng, du lịch cộng đồng tại đây không đạt kỳ vọng dù cảnh quan và văn hoá đều có tiềm năng.

CÂU CHUYỆN FLC: CƠ HỘI VÀNG BỊ BỎ LỠ

Một thời gian, Tập đoàn FLC trúng thầu phát triển tổ hợp nghỉ dưỡng, resort và khách sạn quy mô lớn tại Ngòi Hoa. Nếu được triển khai đầy đủ, FLC có thể mang đến hệ sinh thái dịch vụ đồng bộ, lượng khách ổn định từ thị trường riêng và sản phẩm du lịch đẳng cấp để kích hoạt cả vùng. Tuy nhiên, sau khi Chủ tịch FLC vướng vòng lao lý, tỉnh Hoà Bình thu hồi dự án và giao lại cho một doanh nghiệp địa phương.

Doanh nghiệp địa phương có tầm nhìn hạn chế, thiếu nguồn lực tài chính và không có khả năng thu hút khách quy mô lớn, dẫn tới việc cơ hội đánh thức tiềm năng du lịch lòng hồ một lần nữa bị bỏ lỡ.

QUY HOẠCH TRỌNG ĐIỂM DU LỊCH QUỐC GIA: TRÊN GIẤY TIẾN NHANH, THỰC TẾ TIẾN CHẬM

Dù được định hướng từ 2017 và phê duyệt quy hoạch tổng thể từ 2018, đến nay lòng hồ Hoà Bình vẫn chưa có bước phát triển xứng tầm. Những hạn chế chính bao gồm: chưa có nhà đầu tư chiến lược, hạ tầng cảng bến chưa đạt chuẩn quốc gia, dịch vụ lỏng lẻo và manh mún, chưa có sản phẩm chủ lực tạo thương hiệu, liên kết vùng giữa thành phố Hoà Bình với Đà Bắc, Tân Lạc và Mai Châu chưa hình thành, công tác quảng bá thiếu định hướng dài hạn.

Kết quả là thành phố Hoà Bình dù có nhiều khách sạn mới nhưng vẫn rất vắng khách vì thiếu điểm hút chính, trong khi đáng lẽ trung tâm du lịch lòng hồ phải là động lực kích hoạt toàn bộ hệ sinh thái dịch vụ đô thị.

VÌ SAO LÒNG HỒ CHƯA PHÁT TRIỂN ĐÚNG KỲ VỌNG?

Lý do đầu tiên là thiếu một nhà đầu tư chiến lược dẫn dắt, người đủ năng lực tạo ra hệ sinh thái đồng bộ và thương hiệu mạnh. Lý do thứ hai là sản phẩm du lịch đơn điệu, chủ yếu dựa vào cảnh quan tự nhiên mà chưa có dịch vụ trải nghiệm độc đáo. Lý do thứ ba là hạ tầng hạn chế, từ cảng đến đường kết nối. Thứ tư là tư duy phát triển phân tán, mỗi huyện làm một kiểu khiến liên kết vùng không đồng nhất. Cuối cùng là chưa xác định rõ thị trường mục tiêu, khiến các hoạt động tiếp thị và sản phẩm không đánh trúng phân khúc khách có khả năng chi trả cao.

NẾU LÒNG HỒ “THỨC GIẤC”, AI SẼ ĐƯỢC HƯỞNG LỢI ĐẦU TIÊN?

Thành phố Hoà Bình sẽ là nơi hưởng lợi rõ ràng nhất. Khi du lịch lòng hồ phát triển, khách sẽ lưu trú tại thành phố trước và sau hành trình, khách sạn và nhà hàng sẽ khởi sắc, dịch vụ đêm dần hình thành, đầu tư mới sẽ đổ về. Thành phố có thể chuyển mình từ điểm dừng chân tạm thời thành trung tâm du lịch, dịch vụ đúng nghĩa, tạo động lực tăng trưởng kinh tế bền vững. Phố đi bộ và kinh tế đêm cũng phát triển chứ không phải tuyên truyền rùm beng theo lối "văn nghệ" như Lễ hội cầu ngư trên cạn trong những năm vừa qua.

KẾT LUẬN: LÒNG HỒ HOÀ BÌNH CẦN MỘT “NGƯỜI ĐÁNH THỨC” THỰC SỰ

Từ năm 2017 đến nay, quy hoạch đã có, mục tiêu đã đặt ra và tầm nhìn đã xác định. Nhưng thiếu nhà đầu tư chiến lược, thiếu liên kết vùng và thiếu sản phẩm du lịch đặc sắc khiến vùng lòng hồ vẫn dậm chân tại chỗ. Nếu không có một cú hích đủ mạnh từ tư duy quy hoạch và chính sách thu hút nhà đầu tư, lòng hồ Hoà Bình sẽ còn tiếp tục xoay vòng: đông khách hai tháng, im ắng mười tháng. Và mục tiêu trở thành Khu du lịch quốc gia theo tinh thần quy hoạch năm 2018 sẽ vẫn chỉ là một lời hứa trên giấy.

Mời nhấp chuột đọc thêm:

- Các bài viết của (về) tác giả Bùi Văn Định0

- Các bài viết của (về) tác giả Bùi Giáng0

- Các bài viết của (về) tác giả Bùi Cửu Trường0

- Các bài viết của (về) tác giả Bùi Công Thuấn0

- Các bài viết của (về) tác giả Bùi Đồng0

- Các bài viết của (về) tác giả Bùi Thanh Hiếu0

- Các bài viết của (về) tác giả Bùi Việt Thắng0

- Các bài viết của (về) tác giả Bùi Ái Nhân0

- Các bài viết của (về) tác giả Dương Thu Hương0

- Các bài viết của (về) tác giả Dương Ninh Ninh0

Mời nghe Phạm Giang đọc truyện ngắn