 |
| (Nguồn ảnh: Internet) |
TRONG HÀNH TRÌNH ĐẠI VIỆT
Chiêm Thành là vương quốc Champa, một quốc gia hùng mạnh có lãnh thổ từ núi
Hoành Sơn, Quảng Bình kéo dài đến đồng bằng sông Đồng Nai ở phía Nam
Vương quốc này đã bị xóa tên trên bản đồ thế giới sau cuộc Nam
 |
| (Tác giả Song Nhị) |
Cuộc xung đột giữa Chiêm Thành và Đại Việt khởi sự từ năm 982 khi quân Đại
Việt tiến vào chiếm đóng thủ đô Indrapura ở Quảng Nam
Có thể nói lịch sử Chiêm Thành gắn liền với vận mệnh mất còn của hai triều
đại Chế Mân và Chế Bồng Nga. Nhưng nguyên nhân chính yếu đưa đến nạn diệt vong
của vương quốc Chàm là chính sách Nam
Nói về cuộc tình giữa Chế Mân và Huyền Trân Công chúa, theo Khâm
Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục: "Tháng ba năm Tân sửu (1301), Thượng hoàng Trần Nhân Tông đã truyền ngôi
cho con là vua Trần Anh Tông, hiệu Hưng Long thứ 9. Thượng hoàng đi tu ở núi
Yên Tử, thường muốn lịch lãm núi sông, ngao du sơn thủy trong thiên hạ, ngài đi
đến phía Nam , rồi sang tới Chiêm Thành".
Dừng bước tại vương quốc Chiêm Thành hoang sơ, hoa ngàn cỏ nội nhưng không
kém phần hùng tráng trong nét uy dũng của đền đài ảnh hưởng nền văn minh Ấn độ,
Thượng hoàng không khỏi bồi hồi nghĩ đến trang quốc sắc thiên hương đất Chàm,
nàng Vương phi Mỵ Ê. Mỵ Ê là Hoàng hậu Chiêm quốc vào thời vua Sạ Đẩu (Hari
Varman III), kinh đô là Phật Thệ (Vijaya). Vào đời nhà Lý, Chiêm Thành và Đại
Việt thường dấy loạn can qua. Năm 1044, vua Lý Thái Tông (1028 -1054) ngự giá
đánh Chiêm, thúc quân tràn vào Phật Thệ, chiếm kinh đô Chàm, bắt được hơn 5000
người và 30 con voi. Tướng Chiêm là Quách Gia Gi chém đầu vua Sạ Đẩu rồi xin
hàng. Lý Thái Tông ca khúc khải hoàn, bắt Vương phi Mỵ Ê và các cung nữ đem về.
Khi thuyền vua xuôi theo sông Đáy đến sông Lý Nhân, Thái Tông cho lệnh đòi Mỵ Ê
sang hầu. Mỵ Ê than rằng "Vợ mọi quê mùa, khôn sánh những bậc Cơ Khương,
nay nước mất nhà tan, chỉ còn một thác mà thôi ..." Nàng tắm rửa, xông xạ
hương rồi quấn chăn gieo mình xuống sông mà chết. Lý Thái Tông cảm kích lòng
trinh tiết, phong nàng Mỵ Ê là "Hiệp Chánh Hộ Thiện Phu Nhân", nay ở
phủ Lý Nhân (Phủ Lý, Hà Nam
Từ khi nhà Trần lên ngôi, giữa Đại Việt và Chiêm Thành đã có phần yên ổn.
Tại kinh đô Phật Thệ, Hoàng tử Hari Jit lúc ấy đang ở ngôi, tức là vua Chế Mân
(Jaya Simha Varman III ). Theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, vua Chế Mân
là người ở Tượng Lâm, thành Điển Xung, đất Việt Thường. Nhà cổ học L.
Aurousseau ghi lại Tượng Lâm là một huyện nằm ở phía Nam quận Nhật Nam (về sau
là Đại Việt). Người Tàu gọi Tượng Lâm là Siang Lin (Rừng Voi) tồn tại từ năm
192 đến năm 758, về sau đó chính là nước Chiêm Thành.
Theo nhà khảo cổ học Jean Yves Claèys, vương quốc Lâm Ấp trải dài từ Đèo
Ngang đến Thuận Hải, chia làm bốn vùng: Amarâvaty từ Quảng Bình đến Quảng
Nam
 |
| (Đền thờ Công chúa Huyền Trân trong Khu tưởng niệm Huyền Trân) |
Tại An Nam phủ, vào năm 939, Ngô Quyền (897- 944) giành được độc lập từ tay
người Tàu, xưng vương và dựng đô ở Cổ Loa. Năm 968, Đinh Tiên Hoàng dẹp xong
loạn Nhị Thập Sứ quân, dựng nước tự chủ, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt. Mãi đến
đời nhà Lý (1010 - 1225) mới đổi tên là Đại Việt và nhà Tống bên Tàu mới công
nhận là An Nam quốc.
Trong 42 năm vào đời vua Indra Varman III (918 - 960), dân tộc Chàm liên
tiếp bị sự tấn công từ mọi phía của người Java, người Khmers và người Trung Quốc.
Năm 982, vì vua Chiêm là Parameavara Varman I bắt giam sứ thần của Đại Việt
nên Lê Đại Hành tiến quân chiếm Đồng Dương, bắt Chiêm quốc phải triều cống.
Hari Varman II (988 - 998) lên ngôi, dời kinh đô về Phật Thệ (Chà Bàn). Vào
cuối thế kỷ thứ X cho đến thế kỷ thứ XIII là khoảng thời gian đen tối trong
lịch sử vương quốc Chiêm Thành. Những cuộc chiến tranh triền miên với Đại Việt
và Khmers đã liên tiếp xẩy ra, đưa đất nước Chiêm Thành vào cảnh tượng hoang
tàn đổ nát.
Năm 1069 người Việt tràn qua đèo Ngang tiến vào tiếp nhận Quảng Bình do vua
Chế Củ dâng tặng. Đến năm 1306 người Việt tới Huế. Hơn ba trăm năm sau, năm
1697, cuộc Nam
Lịch sử vong quốc của người Chiêm Thành được đánh dấu đầu tiên bằng hành
động của vua Chế Củ dâng Đại Việt ba châu Bố Chính, Địa Lý và Ma Linh để cầu
xin hữu nghị. Tiếp đến là một sự kiện trọng đại khác xảy ra dưới thời vua Chiêm
khi Chế Mân, vào năm 1306 dâng Đại Việt hai Châu Ô Lý làm sính lễ để cưới một
giai nhân nước Việt, công chúa Huyền Trân. Nàng công chúa yêu kiều ấy là sứ giả
trọng yếu, mở đầu thời kỳ bang giao hữu nghị lâu đài nhất giữa hai quốc gia Đại
Việt - Chiêm Thành.
Chế Mân tên chữ Phạn là Sinhavarman, vị vua Chiêm quốc vào đầu thế kỷ thứ
mười bốn, đã có vợ là Hoàng Hậu Tapasi, người xứ Java, trước khi cầu hôn công
chúa nước Đại Việt.
Nói về Huyền Trân, ... Vào triều Lý, Huệ Tông có bệnh mãi không khỏi, lại
không có con trai, nên tháng 10 năm Giáp thân (1224) truyền ngôi cho Chiêu
Thánh công chúa (tên là Phật Kim), sau đó vào tu ở chùa Chân Giáo. Chiêu Thánh
lên ngôi lúc 7 tuổi, tức là Lý Chiêu Hoàng. Được một năm, vào tháng 12 năm Ất
dậu (1225), Lý Chiêu Hoàng kết hôn với Trần Cảnh (lúc ấy mới có 8 tuổi, là cháu
của Trần Thủ Độ), sau đó truyền ngôi lại cho chồng. Từ đó giang sơn nhà Lý vào
tay nhà Trần. Ba đời sau truyền đến Trần Nhân Tông. Nhân Tông thành hôn với
Khâm Từ hoàng hậu, có được hai hoàng tử là Thuyên và Quốc Chân, một công chúa
là Huyền Trân.
Vào đầu năm 1301, Thượng Hoàng của Đại Việt là Trần Nhân Tông sau khi đã thoái
vị, truyền ngôi cho con là Trần Anh Tông, hiệu Hưng Long, nhân dịp có một phái
bộ Chiêm Thành sang thăm nước Việt để kết tình giao hảo, Thượng Hoàng đã đi
theo phái bộ đến thăm Chiêm Quốc. Ở lại chín tháng trong cung điện của vua
Chiêm, ngài được Chế Mân trọng vọng, kính nể và hậu đãi. Khi cáo biệt ra về,
Thượng Hoàng cảm động đã hứa gã công chúa cho Chế Mân.
Tiếng đồn về nhan sắc của Huyền Trân làm bồi hồi trái tim nhà vua trẻ Chiêm
quốc, dù Chế Mân đã lập gia thất với nàng con gái xứ Java, Hoàng hậu Tapasi.
Chế Bồ Đài được giao phó dẫn theo bộ hạ hơn 100 người, tiến về Thăng Long mang
theo vàng bạc, châu báu, hương liệu quý, báu vật lạ cùng dâng biểu xin làm lễ
cầu hôn.
Cả triều đình Đại Việt hoang mang, hoàng thân quốc thích lên tiếng phản
đối. Làm sao có thể gả nàng công chúa yêu quý nước Việt về xứ Chàm man rợ?
Nhưng Thái Thượng Hoàng đã trình bày rõ ràng ý định của mình với Trần Anh Tông.
Việc gả Huyền Trân về đất Chiêm là một đường lối chính trị có tầm vóc quan
trọng ảnh hưởng đến sự tồn vong của Đại Việt.
Cuộc hôn nhân không xuôi chèo mát mái vì triều thần Đại Việt kẻ đồng tình,
người phản đối. Quan niệm và thành kiến của người Đại Việt thời bấy giờ vẫn coi
thường xứ Hời Chiêm Tộc. Trong thời gian năm năm liền, cả hai triều đình Chiêm
Việt liên tiếp phái các sứ giả qua lại trao ý kiến nhà vua của mỗi nước để
thương thuyết về cuộc hôn nhân. Đoàn Nhữ Hài, vị đặc sứ Đại Việt lúc bấy giờ do
bất phục vua Chàm, Khi yết kiến Chế Mân đã đặt quốc thư trước mặt mà lạy, tỏ ý
cho vua Chàm biết là ông lạy vua nước Việt chứ không phải lạy vua Chàm.
Đến tháng 6 năm Bính Ngọ 1306, niên hiệu Hưng Long thứ 14, vị vua trẻ đa
tình Chiêm quốc Chế Mân dâng hai châu Ô - Lý làm sính lễ và vua Trần Anh Tông
ban chiếu chỉ quyết định gả em gái là Công Chúa Huyền Trân cho Chế Mân. Từ đó
Hai Châu Ô Lý không những mãi mãi thuộc về đất Việt mà còn đi vào tình tự
Việt Nam
“Hai Châu Ô Lý vuông nghìn dặm
Một gái Huyền Trân
của mấy mươi?” (4)
Châu Ô và Châu Lý là phần đất từ Cửa Việt kéo dài tới quận Hòa Vang thuộc
tỉnh Quảng Nam Nam
Lịch sử Trung Hoa có ghi lại, Tây Thi, gái nước Việt, sắc nước hương trời,
chim sa cá lặn, đã được đem dâng vua Phù Sai của nước Ngô để Câu Tiễn, vua nước
Việt (phía Nam Trung Quốc) mưu đồ quốc sự. Nhan sắc của Tây Thi đã dẫn triều
đại nhà Ngô đến chỗ cáo chung. Sử Đại Việt không nói nhiều đến nhan sắc của
Huyền Trân, nhưng sử sách có ghi lại người anh của Huyền Trân là vua Anh Tông
nổi tiếng là đẹp như tiên. Các sứ thần Trung Quốc thời đó cứ muốn được yết kiến
để chiêm ngưỡng sắc đẹp “thần tiên” của vị vua này. Các nhà viết sử đã góp nhặt
các sự kiện mà cho rằng hẳn nhiên Huyền Trân là một công chúa diễm kiều tuyệt
mỹ, nhan sắc lẫy lừng, tiếng tăm đồn đại vang dội bốn phương khiến trong dân dã
đã ví nàng: “Tiếc thay cây quế Châu
Thường. Để cho thằng Mán thằng Mường nó leo”... Khiến Chế Mân đã biến cuộc
hôn nhân ấy thành quốc sự, đã dày công theo đuổi trong năm năm trời, đã dâng
một phần lãnh thổ của Chiêm quốc để cưới bằng được một gái “Tây Thi” Đại Việt.
Sau hôn lễ, khi về đến Chiêm Thành, nàng công chúa Đại Việt đã được phong
làm Hoàng Hậu Paramecvari của Chiêm quốc.
Phận gái mười hai bến nước. mà thuyền tình của Công Chúa Huyền Trân đã cặp
bến vinh hoa. Thói thường, các cô dâu khi về nhà chồng dù tâm trạng thế nào đôi
mắt cũng rưng rưng nhỏ lệ. Nàng Huyền Trân dù trước mắt là cuộc đăng quang
tuyệt đỉnh huy hoàng, nhưng làm sao người công chúa thoát ra khỏi cái tình cảm
thường tình; nhớ thương, bịn rịn, lo lắng, bâng khuâng. Do đó người đời đã
truyền tụng hai câu ca dao nói lên tâm sự Huyền Trân khi qua đèo Hải Vân:
“Chiều chiều gió thổi Hải Vân
Chim kêu ghềnh đá
gẫm thân em buồn.”
Thế là nàng công chúa nhà Trần đã về làm dâu Chiêm quốc, đã trở thành Hoàng
Hậu. Thì lúc đó, trong nước Đại Việt, giới văn nhân thi sĩ xầm xì, chế giều.
Nhà sử học Ngô Sĩ Liên đã ví cuộc hôn nhân này tương tự như việc nhà Tiền Hán
Trung Hoa 33 năm trước Tây lịch đã đem Chiêu Quân cống Hồ để mưu cầu hòa bình
cho trăm họ. Ông cho rằng vua Anh Tông vì để giữ lời hứa Thượng Hoàng mà gả
Huyền Trân, chứ cuộc hôn nhân không tương xứng.
Trong dân gian người ta truyền tụng những câu hát ví von để mỉa mai như:
Tiếc thây cây quế
Châu Thường
Để cho thằng Mán
thằng Mường nó leo.”
Hoặc:
“Con vua lấy thằng
bán than
Nó đưa lên ngàn
cũng phải đi theo.”
Nhưng thương thay, cuộc hương lửa vừa nồng thì chỉ một năm sau, vào mùa Hạ,
tháng 5 năm 1307 Chế Mân băng hà. Huyền Trân giờ là một góa phụ lẻ loi trong
cung điện thành Đồ Bàn nhìn về cố quốc mà thấy lẽ sắc sắc không không mầu
nhiệm.
Dư âm của cuộc tình vương giả ấy đã phảng phất đến muôn đời tưởng như là
huyền thoại.
Ngày Chế Mân băng hà, theo tục lệ Chiêm Thành, Hoàng Hậu phải lên
giàn hỏa táng để chết theo chồng. Vua Trần Anh Tông đã cử vị quan Nhập
Nội Hành Khiển Thượng Thư Tả Bộc Sạ là Trần Khắc Chung sang Chiêm quốc để điếu
tang với mưu sự cứu công chúa thoát nạn. Các cung nữ của Huyền Trân trong cung
điện Đồ Bàn khi thấy Trần Khắc Chung đã hát lên:
“Đàn kêu tích tịch tình tang
Ai đem công chúa
lên thang mà ngồi.”
Trần Khắc Chung bày kế giải cứu được công chúa khỏi phải lên giàn hỏa táng,
đem công chúa về nước bằng đường biển. Cuộc hải hành đó đã kéo dài đến một năm.
Trong một năm ấy, Khắc Chung đã tư thông với công chúa (?). Dư luận trong dân
gian xầm xì:
Tiếc thay hột gạo
trắng ngần
Đã vò nước đục lại
vần lửa rơm”
Cuối cùng Huyền Trân đã được trả về cho nước Việt và hai Châu Ô Lý cũng
vĩnh viễn là lãnh thổ Việt Nam
“Của trời, trời lại lấy đi
Giương hai con mắt
làm chi được trời.”
Lại nói về cuộc tình lãng mạn giữa nàng công chúa với vị tướng trẻ Trần
Khắc Chung, có giai thoại nói rằng Huyền Trân càng lớn, nhan sắc thêm đậm đà.
Tiếng cười nói hay giọng ngâm thơ đọc sách như giọng oanh vàng của nàng vẫn
vang lên đây đó ở vườn Ngự Uyển trong Tử Cấm thành. Một hôm, Khâm Từ hoàng hậu
cho phép Huyền Trân được cùng bà đi dâng hương lễ Phật nơi chùa Trấn Quốc. Đoàn
xa giá rời hoàng cung trong tiếng lễ nhạc. Lần đầu tiên được rời Cấm thành,
công chúa Huyền Trân say sưa chìm đắm trong sắc nước hương trời, nàng không để
ý đến cái nhìn sâu kín thầm lặng, đầy vẻ say đắm đam mê của vị tướng trẻ tuổi
Trần Khắc Chung. Giai thoại không nói về những cuộc gặp gỡ hẹn hò nào giữa đôi
trai tài gái sắc ấy, mà chỉ nghe khi triều đình quyết định gả Huyền Trân cho
vua Chiêm, “Huyền Trân công chúa thấy cõi
lòng tan nát. Riêng về Trần Khắc Chung nghe tin như sét đánh ngang tai”??.
Cuộc hôn nhân vương giả ấy tựa như bông hoa sớm nở tối tàn, nàng công chúa
Huyền Trân của Đại Việt, một năm sau khi về đất Chàm, Chế Mân khi vừa dựng xong
tháp Po Kloong Girai tại Phan Rang thì vào mùa hạ, tháng 5 năm 1307 đã “từ trần trong một khung cảnh vô cùng mờ ám”,
và “chưa ai hiểu được nguyên nhân nào để
giải thích cho sự hiện diện của Trần Khắc Chung trong bối cảnh lịch sử
này. Cũng chưa có nguyên nhân nào giải thích cho mưu mô chạy trốn của công chúa
Huyền Trân khỏi kinh đô Chiêm Thành vì theo truyền thống Champa, chỉ có bà
hoàng hậu chính thức mới được phép hủy thân trên giàn hỏa với chồng của mình mà
thôi...” (Champaka. tr.18-19).
Nhưng theo Khâm Định Việt Sử thì vào tháng 9, thế tử là Chế Đa Đa sai bầy
tôi là Bảo Lộc Kê sang dâng voi trắng để cáo việc tang. Theo tục lệ Chiêm quốc,
vua mất thì các cung phi phải lên hỏa đàn để tuẫn táng. Trần Anh Tông sai quan
Nhập nội Hành khiển Thượng thư Tả bộc xạ Trần Khắc Chung cùng An phủ sứ Đặng
Vân đi điếu tang. Khi thấy Trần Khắc Chung tới, các cung nữ của Huyền Trân hát
lên hai câu ca dao như đã dẫn. Câu hát ngụ ý công chúa sẽ phải lên hỏa đàn.
Trần Khắc Chung nói với thế tử Chiêm Thành rằng: "Sở dĩ bản triều gả công chúa cho quốc vương vì hai đất nước liền nhau,
nên muốn được yên phận để cùng hưởng thái bình hạnh phúc, cũng vì thương dân,
chứ không phải mượn má phấn để giữ trường thành. Nay Quốc vương từ trần, nếu
đem công chúa tuẫn táng ngay thì việc tu trai không người lo liệu. Theo tục lệ
bản quốc, trước hết hãy đưa công chúa ra bãi bể chiêu đón linh hồn, rồi mới vào
hỏa đàn sau".
Người Chiêm Thành nghe theo lời. Khi thuyền công chúa ra giữa biển, Trần
Khắc Chung đem thuyền chạy theo cướp Huyền Trân. Theo Khâm định Việt sử, Trần
Khắc Chung cùng Huyền Trân tư thông quanh quất trên biển hơn một năm mới về đến
kinh. Sư Hưng Nhượng Vương Quốc Tăng rất ghét chuyện ấy, nên hễ trông thấy Khắc
Chung thì mắng: "Họ tên người này
không tốt, có lẽ nhà Trần mất vì hắn chăng!" Bởi vậy Khắc Chung khi
trông thấy Quốc Tăng thì tránh mặt.
Huyền Trân công chúa về đến Thăng Long vào ngày 18, mùa thu năm Mậu Thân
1308, hiệu Hưng Long thứ 16, từ đấy sống trọn đời trong hiu quạnh bẽ bàng. Có
sách viết nàng đã vào chùa nương thân nơi cửa Phật.
Lại theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, khi Chế Mân dâng lễ cầu hôn thì
"... triều thần nước ta đều nói là
không nên, duy một mình Văn Túc Vương Đạo Tái chủ trương việc gả cưới ấy. Chủ
trương đó được Trần Khắc Chung tán thành". Nếu quả vậy, mối tình lãng mạn
giữa nàng công chúa và Trần Khắc Chung, vị tướng quân nước Đại Việt
phải chăng chỉ là một huyền thoại dệt gấm thêu hoa?
Đến nay xấp xỉ bảy trăm năm, một trang sử bang giao quốc tế đã mờ dần theo
bóng thời gian. Đất nước Chiêm Thành chỉ còn để lại sau lưng mình một số di
tích lịch sử với hai cộng đồng nhân chủng xuất thân từ dân tộc Champa thời
trước. Cộng đồng đầu tiên gồm vào khoảng 300 ngàn người dân tộc thiểu số vùng
Tây nguyên miền Trung và khoảng 100 ngàn người Chăm ở vùng Phan Rang, Phan Rí,
với 30 ngàn ở khu vực Châu Đốc và Tây Ninh, hơn 150 ngàn lánh nạn ở Kampuchea.
(* Champaka sđd. tr. 33).
Nền văn minh và văn hóa huy hoàng của dân tộc Chàm ngày nay chỉ còn là một
bóng hình dĩ vãng mờ nhạt, mong manh. Những ngọn tháp Chàm rải rác đâu đó từ
Quảng Nam vào tới Phan Rang, Phan Thiết, trong nhiều thế kỷ đã là nơi để những
lớp thế hệ người Chàm thưa thớt tìm về hội tụ, bái vọng tổ tiên của họ. Nền văn
minh cổ kính ấy đã nói lên một trình độ vật chất và tinh thần tiên tiến của một
dân tộc mà định mệnh không cho họ được trường tồn.
Về phía nước Đại Việt, vâng lệnh Thượng Hoàng, vua Anh Tông đã bất chấp mọi
lời dè bỉu gièm pha trong thiên hạ, dùng người em gái của mình như một mỹ nhân
kế vào một nghị trình quốc sự, thu về cho Tổ Quốc một lãnh thổ trải hàng nghìn
dặm, khởi đầu bằng sự tự giác, thuận tình của Chế Mân dâng vua Đại Việt hai
Châu Ô Lý.
Có ai biết được tâm sự của người công nương đài các ấy. Nàng đã ra đi và
nàng đã trở về tưởng chừng như trong im lặng, để lại hàng trăm năm sau những
tình cảm bịn rịn, tưởng nhớ, biết ơn của hàng bao thế hệ con người Việt Nam
Ngoài số lượng văn chương bình dân, nhiều văn thân thi sĩ đã chạnh lòng xúc
cảm về cuộc tình lâm ly bất hủ ấy để dệt thành những khúc nhạc, bài thơ, lưu
lại với thời gian.
Người viết trong khi đọc sưu khảo mấy chồng tư liệu, cả một quá khứ
xa xăm hiện về, tâm hồn như chìm vào dĩ vãng xôn xao của tổ tiên thời kỳ dựng
nước. Nghĩ về non nước Chiêm Thành, nghĩ về cuộc tình vương giả ấy, lòng không
khỏi trắc ẩn, ngậm ngùi mà xuất ý mấy vần sau đây. Xin được mượn bài thơ như
một dấu chấm hết.
&
LỜI CẦU HÔN CỦA CHẾ
Nàng hỡi Huyền Trân
Đại Việt ơi
Nước non Chiêm quốc
đợi mong người
Mỹ nhân dẫu phải là
khuynh quốc
Trẫm của Chiêm và
trẫm của ngươi
Chiêm Việt đôi bờ
bao dặm ấy
Tiền duyên hò hẹn
mấy nghìn sau
Đồ Bàn cung điện
ngôi Vương Hậu
Để có khanh và để
có nhau
Ô Lý hai châu về xứ
ngoại
Bao đời xử sở một
quân vương
Là đây tình sử
trong thiên hạ
Rồi mấy nghìn sau
hậu thế lường?
Rồi mấy nghìn sau
đời kể lại
Cơ đồ Chiêm Quốc
một Công Nương
Một trang sử viết
thời Chiêm Việt
Một cõi sơn hà cũng
khói sương
Tiếng trống Đồ Bàn
khai yến tiệc
Cung nghinh gái
Việt mở Hoàng thành
Xin mời Công Chúa
về cung điện
Chế của Chiêm và
Chế của khanh...
*.
Nhà văn SONG NH
Địa chỉ: San Jose, California, Hoa Kỳ..
Emali: songnhi_2000@yahoo.com
.
.
Tài
liệu tham khảo:
(1)
Tập San “Nghiên Cứu Lịch Sử Và Nền Văn Minh Champa”: Champaka No. 1-1999 IOC –
Campa San Jose, California, USA 1999
(2)
“Đất Việt Trời Nam
(3)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục và Đại Việt Sử Ký Toàn Thư.
(3)
PhuSa.net
(4)
Theo Ngô Kim Khôi, hai câu này trích trong bài thơ sau đây của Trần Cao Khải,
nhưng theo Học giả Thái Văn Kiểm trong Đất Việt Trời Nam
Đổi
chác khôn ngoan khéo nực cười
Vốn
đà không mất lại thêm lời
Hai
châu Ô Lý vuông nghìn dặm
Một
gái Huyền Trân của mấy mươi
Lòng
đỏ khá khen lo việc nước
Môi
son phải giống mãi trên đời
Châu
đi rồi lại châu về đó
Ngơ
ngẩn nhìn nhau mấy đứa Hời.
của
cuộc hẹn hò duyên nợ tiền thân.
............................................................................................................
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 05.01.2017.
- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang blog Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét