 |
| (Tần Thủy Hoàng) |
Truyện sử Trung Quốc:
VƯƠNG TRIỀU TẦN
Nhà Tần ở vùng Tây Bắc Trung Quốc, được thành lập tương đối muộn vào năm
Tân Mùi 770 khi Chu Bình Vương dời đô sang Lạc ấp, Chu Bình Vương đã phong cho
vua nhà Tần làm chư hầu và đóng đô ở phía Tây. Nhà Tần tuy kém văn minh nhất so
với các nước chư hầu lớn mạnh thời "Ngũ Bá", và "Thất hùng"
nhưng nhà Tần có đất đai rộng phì nhiêu (có cánh đồng thành đô ở Tứ Xuyên), địa
thế hiểm trở (cửa hàm cốc) nên nhà Tần không bị nước khác quấy phá.
Đến thời Tần Mục Công (từ năm Nhâm Tuất 659 Tr.cn đến năm Canh Tý 621
Tr.cn). Tần Mục Công trọng dụng Do Dư từ đất Khuyển nhưng ở Phương Tây, mua
được Bá Lý Hề từ đất Sở ở Phương Đông, lại đón được Kiển Thúc tại nước Tống và
Phi Báo, cống Tôn Chi tại nước Tần. Trong số các nhân vật trên, tiêu biểu nhất
là Bá Lý Hề, một thời phải làm nghề chăn ngựa, nhưng Tần Mạc Công biết Bá Lý Hề
tài giỏi, nên phong cho Bá Lý Hề làm Đại phu. Bá Lý Hề đã tích cực học tập nền
văn hoá tiên tiến của miền Trung Nguyên, đồng thời cải tổ lại nền chính trị của
nước Tần, từ đó nước Tần trở nên hùng mạnh và cường thịnh. Nước Tần dần dần
thôn tính các bộ lạc du mục lân cận. Tần Mạc Công đã xưng làm bá chủ vùng Tây
nhưng nhà Tần luôn luôn tìm cách phát triển sang phía đông nhưng lần nào cũng
bị nước Tấn chặn lại.
Đến thời Tần Hiếu Công làm vua từ năm Canh Thân 361 Tr.cn đến năm Quý Mùi
338 Tr.cn. Tần Hiếu Công đã Trọng dụng Thương Ưởng (390 Tr.cn - 338 Tr.cn)
Thương Ưởng là một nhà chính trị theo đường lối pháp Gia. Thương Ưởng đã thực hành
cải cách pháp luật, thay đổi phong tục trong dân gian, làm cho bá tánh đều được
sống trong bình yên, sung túc, nhờ đó mà nước Tần trở nên phồn vinh thịnh
vượng, bá tánh sẵn sàng góp sức với quốc gia, chư hầu bằng lòng thân thiện phục
tùng nước Tần, Quân Tần đã đánh thắng được quân đội của nước Sở, Vua nước Sở
lúc đó là Sở Tuyên Vương, phải xin giải hoà với Tần Hiếu Công. Đất đai của nước
Tần được mở rộng hàng nghìn dặm, từ đó về sau khiến nước Tần càng trở nên hùng
mạnh hơn.
Đến thời Tần Huệ Văn Vương (từ năm Giáp Thân 377 Tr.cn đến năm Bính Thân
325 Tr.cn) Tần Huệ Vương dùng mưu kế của Trương Nghi, gồm thu được đất Tam
Xuyên, thu phục được Ba Thục, phía bắc lấy được thượng quận, phía nam lấy được
Hán Trung, bao gồm cả Cửu Di, chế ngự được nước Yên phía Đông chiếm được đại
hình hiểm trở của thành cao, cắt được vùng đất phì nhiêu phá hoại được kế hoạch
"hợp tung" của sáu nước là Hàn - Triệu - Nguỵ - Yên - Sở và Tề, khiến
cho sáu nước phải quy ssang phụng sự cho nước Tần.
Đến thời Tần Chiêu Vương (từ năm Bính Dần 295 Tr.cn đến năm Canh Tuất 251
Tr.cn). Năm Quý Dậu 288 Tr.cn Tần Chiêu Vương xưng đế ở phía Tây, đồng thời
cũng trong thời gian đó nước Tề xưng đế ở phía đông. Cả nước Tần và nước Tề có
tham vọng thống nhất Trung Quốc, và thực lực hai nước cũng tương đương như nhau.
Nước Tần có Tô Tần, thực hiện thành công thuật "tung hoành" mà
bất ngờ xuất hiện xảy ra lúc đó là nước Yên yếu kém đã đánh thắng được Tề mạnh
hơn. Sự ngẫu nhiên đó trong lịch sử đứng về mặt khách quan mà nói, đã tạo điều
kiện cho nước Tần thống nhất Trung Quốc về sau này.
Giữa thời chiến quốc và thất hùng các nước lúc nào cũng nhìn nhau lom khom,
vô số người muốn thống nhất Trung Quốc không phải là ít, nhưng đứng về mặt thực
lực mà nói về cuối thời thất hùng chỉ có nước Tần và Tề là hai nước có đủ điều
kiện để thống nhất Trung Quốc, nhưng sau khi Tề suy sụp thì cục diện giữa Tần
và Tề đã bị xoá bỏ, cho nên nước Tần đã vươn lên thành một cường quốc hàng đầu
rất dễ dàng từ đó nước Tần đã trở thành, nước đóng vai trò thống nhất của Trung
Quốc, để làm nên một trang mới cho lịch sử Trung Quốc.
Về danh nghĩa thì nhà Đông Chu vẫn còn tồn tại trong thời chiến quốc, nhưng
cũng chỉ như một nước chư hầu nhỏ khác, nhà Đông Chu Chu
Từ năm Tân Mùi 230 Tr.cn đến năm Canh Thìn 221 Tr.cn Tần Doanh Chính bắt
đầu tiêu diệt Lục Quốc thống nhất Trung Quốc, năm Tân Mùi 230 Tr.cn Tần tiêu
diệt nước Hàn. Năm Quý Dần 228 Tr.cn Tần tiêu diệt nước Triệu, năm Bính Tý 225
Tr.cn. Tần tiêu diệt nước Nguỵ; Năm Mậu Dần 223 Tr.cn Tần tiêu diệt Sở; năm Kỷ
Mão 222 Tr.cn Tần tiêu diệt nước Yên và vào năm Canh Thìn 221 Tr.cn Tần Doanh
Chính tiêu diệt nước Tề hoàn thành sự nghiệp thống nhất Trung Quốc. Sau đó Tần
Doanh Chính xưng làm Hoàng Đế, sử gọi là Tần Thủy Hoàng, Tần Thuỷ Hoàng chia
đất nước ra làm quận, huyện, đồng thời cũng từ đây Trung Quốc chính thức bước
vào thời kỳ phong kiến và thời kỳ phong kiến ở Trung Quốc nó đã kéo dài đến năm
Tân Hợi 1911. Thời gian tổng cộng của nó là 2132 năm.
Việc Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc đã mở ra một thời đại mới trong
lịch sử Trung Quốc. Sở dĩ Tần Thủy Hoàng thống nhất được Trung Quốc là do nhiều
nguyên nhân khách quan chủ yếu là do nhà Tần đã sử dụng đường lối Pháp Gia.
Trước đó Mạnh Tử đã từng nói: "Người nào biết dùng nhân để trị thiên hạ
thì sẽ thống nhất được Trung Quốc nhờ sử dụng đường lối Pháp Gia thì lời tiên
đoán của Mạnh Tử đã sai. Nhưng phải thấy rằng, nhân dân Trung Quốc do trải qua
một thời gian dài loạn lạc, họ muốn có một cuộc sống an cư lạc nghiệp được sống
trong cảnh thái bình, vì vậy Tần Thuỷ Hoàng thống nhất Trung Quốc đã đáp ứng
được nguyện vọng to lớn của nhân dân. Nhưng việc lấy được "thiên hạ"
và giữ được "thiên hạ" lại hoàn toàn khác nhau đường lối Pháp Gia của
Tần Thủy Hoàng trong thời kỳ chưa thống nhất đất nước thì còn phù hợp và sau
khi thống nhất Trung Quốc đường lối đó đã không còn phù hợp chính vì vậy mà
Vương triều nhà Tần chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn ngủi 15 năm từ năm Canh
Thìn 221 Tr.cn đến năm ất Mù 206 Tr.cn. Vương triều nhà Tần truyền nổi được ba
đời đế Vương, thế thứ cụ thể như sau.
1. TẦN THỦY HOÀNG
Tần Thủy Hoàng sinh năm Nhâm Dần 259 Tr.cn - mất năm Tân Mùi 210 Tr.cn.
Hưởng dương 49 tuổi. Mẹ của Tần Thuỷ Hoàng là một ái thiếp của thương nhân Lã
Bất Vi, tên là Triệu Cơ. Khi Triệu Cơ mang được hai tháng thì được Lã Bất Vi
đem dâng cho Từ Sở (Dị nhân) đang làm con tin ở nước Triệu, về sau này Dị Nhân
được về Tần và làm vua nước Tần tức là Trang Tương Vương. Cũng nhờ trời khiến
xui có chân mệnh đế Vương ra đời nên cái thai của Triệu Cơ (với là Bất Vi) mãi
12 tháng mới khai hoa nở nhuỵ. Dị Nhân không sao biết được đó là con của Lã Bất
Vi, Dị Nhân còn lấy họ của Triệu Cơ mà đặt tên cho con là Triệu Chính và sau
khi được làm vua nước Tần. Đã được làm thái tử và sau này chính là Tần Thủy
Hoàng đế.
Tuy nhiên khi được sinh ra Triệu Chính lại được sinh ra ở Hàm Đan (kinh đô
của nước Triệu) và sau đó mới được đón về Tần. Khi Dị Nhân lên ngôi vua xưng
hiệu Trang Tương Vương liền phong cho Lã Bất Vi làm thừa tướng, Triệu Cơ làm
hoàng hậu và Triệu Chính làm thái tử.
Sau khi làm vua được ba năm Trang Tương Vương bị bệnh và được Lã Bất Vi
chăm lo thuốc thang, trong vòng một tháng thì Trang Tương Vương mất, từ đó Lã
Bất Vi thường vào cung tư thông với thái hậu, đồng thời Lã Bất Vi liền lập
Triệu Chính lên ngôi Tần Vương đó là năm Tần Thuỷ Hoàng 13 tuổi tức là năm Ất
Mão 246 Tr.cn. Nhưng quyền nhiếp chính thì do Lã Bất Vi và thái hậu buông rèm
nhưng tư chất thông minh, chí khí cao trọng hơn người, nên việc gì Triệu Chính
cũng tự chủ, không để thái hậu và Lã Bất Vi chen vào nữa và quyết đoán mọi
việc, vì vậy Lã Bất Vi cũng bắt đầu sợ hãi. Nhưng thái hậu thì lại ngày càng đa
dâm, đòi Lã Bất Vi vào cung hầu hạ liên tục. Lã Bất Vi liền nghĩ đến việc tìm
người thật cường tráng thay thế mình và kẻ này được Lã Bất Vi lựa chọn là Lao
Ái. Tuy nhiên mọi chuyện đều không qua được mắt của Tần Vương.
Lúc đó nước Tần là một trong bảy nước mạnh nhất thời bấy giờ. Tần Vương Chính
chủ trương thống nhất Trung Quốc bằng võ lực và khi đọc bộ sách "Bộ Hàn
Phi Tử" Tần Vương Chính rất ngưỡng mộ Hàn Phi Tử và năm Đinh Mão 234 Tr.cn
Tần Vương Chính đã gặp Hàn Phi Tử và Hàn Phi Tử đã ở lại giúp Tần Vương Chính.
Tuy nhiên Hàn Phi Tử đã bị bạn học của mình là Lý Tư ghen tài mà hãm hại.
Sau đó Tần Vương Chính còn dẹp Lao Ái, giết hai con của Lao Ái với Triệu
Cơ. Tần Vương Chính còn đày Thái hậu ra U Cung Hoắc Dương giảm bớt lương thực
và cho quân sĩ canh rất nghiêm ngặt. Sau khi 27 vị quan can ngăn Tần Vương nên
đưa thái hậu về Hàm Dương phụng dưỡng, bị Tần Vương giết chết xác chất thành
đống. Đến người thứ 28 là Mao Tiêu liều chết khuyên Tần Vương Chính. Tần Vương
Chính đã cho đón mẹ mình về Hàm Dương. Còn về phần Lã Bất Vi để trừ hậu hoạ Tần
Vương Chính đã viết thư gửi cho Lã Bất Vi, nên Lã Bất Vi đã uống thuốc tự tử.
Nếu như theo các nhà sử học của phương tây thì Tần Vương Chính, chính là
một trong những vĩ nhân cổ kim. Ông chỉ cầm quyền chính thức 23 năm mà làm cho
nước Trung Hoa thay đổi hẳn, thống nhất về mọi mặt, mở mang thêm bờ cõi thành
một đế quốc lớn thời thượng cổ.
Năm 230 Tr.cn. Tần Vương Chính tiêu diệt nước Hàn và năm 228 Tr.cn tiêu
diệt nước Triệu năm 225 Tr.cn tiêu diệt nước Nguỵ. Như vậy ba nước Hàn - Triệu
- Nguỵ được thành lập từ năm Mậu Dần 403 Tr.cn đến đây đã bị Tần tiêu diệt.
Năm 223 Tr.cn Tần Vương Chính tiếp tục tiêu diệt nước Sở. Năm 222 Tr.cn
tiêu diệt nước Yên và năm 221 Tr.cn tiêu diệt nước Tề thống nhất toàn bộ Trung
Quốc lập nên một sự nghiệp vĩ đại mà người xưa chưa từng có.
Tuy nhiên mọi chuyện đó cũng đều có nguyên do của nó. Không phải ngẫu nhiên
mà các nhà sử học Trung Quốc về sau đều cho rằng Tần Thủy Hoàng tư cách tầm
thường, tính tình hung dữ, rất tin dị đoan, nên các sử gia Trung Quốc đã chê
bai Tần Thủy Hoàng (điều này như ở trên - nếu so sánh với các sử gia phương tây
thì quan điểm của các sử gia Trung Quốc và phương tây có sự khác nhau khi đánh
giá về Tần Thuỷ Hoàng).
Mặt khác sau khi thống nhất Trung Quốc. Tần Thuỷ Hoàng đế lại tự xưng là
"Trẫm" bề tôi tâu gọi khi tâu bẩm thì gọi là "Bệ hạ". Tần
Thủy Hoàng đế lấy viên ngọc họ Hoà để cho thợ giỏi chế ra cái ấn truyền ngôi có
khắc tám chữ: "thu mệnh ư thiên ký thọ vinh xương". Tần Thủy Hoàng đế
còn theo ngũ hành mà tính nước Tần theo hành thuỷ, y phục cờ quạt đều lấy màu
đen. Hành thuỷ số sáu nên các đồ dùng cũng phải theo số ấy. Về thiên tượng thì
Tần Thuỷ Hoàng cho lấy ngày sác tháng người làm tháng giêng, các lễ triều hạ
cũng ở trong tháng đó. Chữ "chính" được đổi thành chữ
"chinh" để khỏi phạm huý tuy chữ Chinh không được nhưng không ai nói
ra. Sau đó Tần Thuỷ Hoàng còn nghe theo lời của Lý Tư, chia nước thành 36 quận,
mỗi quận có một thứ uý, một giám ngự sử, bao nhiêu binh khí đều cho mang về Hàm
Dương thiêu huỷ. Tần Thủy Hoàng lại cho mang hết nhân tài hào kiết về Hàm
Dương, tổng cộng có đến 20 vạn nhà. Tần Thủy Hoàng phong cho Lý Tư làm thừa
tướng, Triệu cao làm Lang Trung Lệnh, còn các tướng võ như Mông Vũ, Mông
Điền đều phong cho vạn hộ.
Và trong thời gian đó Tần Thuỷ Hoàng còn tiếp tục thi hành đường lối pháp
trị: "Mọi việc đều dùng pháp luật để quyết định, không dùng nhân đức ân
nghĩa" để cai trị nhân dân. Tần Thuỷ Hoàng còn xoá bỏ triệt để chế độ phàm
phong chư hầu của nhà Chu
Về sau năm 206 Tr.cn khi vào Hàm Dương. Hạng Vũ (233 - 202 Tr.cn) đã cho
"cửa thiên cung A phòng" trong hơn ba tháng mà vẫn chưa cháy hết điều
đó nó cho thấy cung A Phòng nó rộng lớn đến như thế nào. Ngoài ra xung quanh
kinh đô Hàm Dương Tần Thuỷ Hoàng còn cho xây dựng gần 270 cung điện nữa, bắt
chước theo mẫu các lâu đài, cung điện của sáu nước thời chiến quốc (khi chiếm
được kinh đô của một nước chư hầu nào Tần Thuỷ Hoàng sai người vẽ kiểu cung
điện của nước đó để về xây dựng lại y hệt tại Hàm Dương).
Còn Lăng Li Sơn là ngôi mộ của Tần Thủy Hoàng được xây dựng từ năm 221
Tr.cn. Lăng được xây dựng ở chân núi Li Sơn ở phía đông Hàm Dương, thuộc địa
phận huyện Lâm Đồng tỉnh Thiểm Tây Trung Quốc ngày nay, cách Tây An 50 km về
phía đông, toạ độ hướng bắc, bên trên bao bọc bởi một lớp đất đắp nổi cao 76m.
Từ bắc đến nam dài 350m. Từ tây sang đông rộng 354m, trên mặt đất chung quanh
lăng còn có hai lớp tường thành diện tích thành bên ngoài là 2km2, có cửa giữa
hai lớp thành có các giác lâu, cung tẩm, chùa chiền v.v... Và trong cung thành
còn có vô số của quý báu. Sau khi Tần Thuỷ Hoàng chết. Tần Nhị Thế chôn cất Tần
Thủy Hoàng tại lăng Li Sơn và chôn luôn cả những người thợ ở Trong lăng để bịt
đầu mối. Vì những người thợ này biết được bí mật của lăng.
Năm 1974 một phần Lăng Li Sơn đã được khai quật công cuộc khai quật tiến
hành nhiều năm. Những hiện vật phát hiện được tại Lăng Li Sơn (đặc biệt là
tượng gấm đội quân Tần) sẽ cung cấp những tư liệu quý giá về chính trị, kinh
tế, xã hội, quân sự và văn hoá nghệ thuật của Trung Quốc cổ đại.
Ngoài ra, trong việc xây cất, Tần Thuỷ Hoàng còn cho xây dựng Vạn Lý Trường
Thành sự thực nhiều khúc thành đã được các nước Yên, Triệu, Nguỵ xây từ thời
trước, sau khi thống nhất Trung Quốc Tần Thủy Hoàng đã cho nối liền chúng lại kéo
dài củng cố thêm để thành một thành luỹ duy nhất dài hơn 5000km. Vạn Lý Trường
Thành (một lý = 576m). Để xây dựng Vạn Lý Trường thành Tần Thủy Hoàng đã
huy động hơn hai triệu người. Mới từ mờ sáng phu phen đã bắt đầu lao động khổ
sai. Do công việc lao động quá khổ cực nên số người chết ngày càng nhiều. Trong
nhân gian Trung Quốc còn truyền lại câu truyện nàng Mạnh Khương, thương nhớ
chồng đã đi mười ngàn dặm để thăm chồng bị bắt đi xây dựng Vạn Lý Trường Thành
tới nơi thì chồng cũng chết rồi, chung quanh chỉ là rừng núi đã, không biết
kiếm xác chồng ở đâu, nàng tuyệt vọng khóc suốt ngày suốt đêm đến nỗi chính
tường thành cũng mũi lòng nút ra một đoạn, và bộ xương của chồng nàng bị chôn
sống đã hiện ra trong đá. Nàng liền làm lễ táng cho chồng và sau đó nàng đã
gieo mình xuống sông tự vẫn.
Chính công việc xây dựng Vạn Lý Trường Thành hao người tốn của nhân dân khổ
cực cho nên họ sẵn sàng đứng lên để đấu tranh lật đổ nhà Tần mà tiêu biểu là
cuộc khởi nghĩa do Trần Thắng và Ngô Quảng lãnh đạo năm 209 Tr.cn.
Vạn Lý Trường thàh là một hệ thống phòng thủ giúp cho Trung Quốc ngăn chặn
được các cuộc xâm lăng của người Hung nô từ phương Bắc. Ngày nay Vạn Lý Trường
Thành là một di tích lịch sử thu hút khách du lịch ngoại quốc.
Tần Thuỷ Hoàng thống nhất được Trung Quốc chính là nhờ thực hiện đường lối
pháp trị, nhưng đường lối đó nó đã không còn phù hợp sau khi đã thống nhất
Trung Quốc. Đặc biệt là sự kiện "đốt sách chôn học trò" năm Mậu Tí
213 Tr.cn. Tần Thuỷ Hoàng đã nghe theo lời Lý Tư đốt sách và chôn sống 460 nho
sinh. Chính sự việc đó đã dẫn đến sự chống đối càng đông của nho sinh và nhân
dân làm cho nhà Tần lâm dần vào sự sụp đổ.
Như vậy khi nói về Tần Thuỷ Hoàng một nhân vật lịch sử tài ba mà lại có kết
cục ngắn ngủi và hết sức bi thảm. Nhưng phải thừa nhận rằng Tần Thủy Hoàng đã
có công thống nhất Trung Quốc đã lập được một đế quốc vào bậc nhất thế giới
thời bấy giờ. Tần Thủy Hoàng đã thực hiện được rất nhiều công trình về nội trị,
tổ chức hành chính, thống nhất ngôn ngữ, văn tự, xây cất, đắp đường mở mang cương
vực, đáng được gọi là vĩ đại.
2. TẦN NHỊ THẾ
Tần Nhị Thế, tên là Hồ Hợi, sinh năm 230 Tr.cn và mất năm 209 Tr.cn. Cha
của Hồ Hợi là Tần Thủy Hoàng - Doanh Chính, Mẹ là Hồ Cơ. Hồ Hợi lớn lên từ thâm
cung, theo học ngục pháp với hoạn quan Triệu Cao, tư chất thông minh bình
thường, kém xa so với người anh cả là Phù Tô.
Nhưng trong số hơn 20 người con trai của Tần Thuỷ Hoàng thì Hồ Hợi lại là
người được Tần Thuỷ Hoàng yêu quý nhất, do đó Hồ Hợi luôn luôn được ở gần Tần
Thuỷ Hoàng. Năm 210 Tr.cn. Hồ Hợi lúc này đã 20 tuổi, cùng Tần Thuỷ Hoàng đi
tuần du khắp nơi và lúc trở về thì Tần Thuỷ Hoàng bị bệnh nặng và mất, Tần Thủy
Hoàng hưởng dương được 49 tuổi. Trước khi mất Tần Thuỷ Hoàng có ra lệnh cho
Triệu Cao viết di chiếu lập công tử Phù Tô làm vua. Nhưng thừa tướng Lý Tư do
dùng đường lối pháp gia làm nhiều việc tàn nhẫn không được Phù Tô coi trọng,
nếu để Phù Tô lên làm vua, thì Lý Tư có nguy cơ sẽ mất chức Tể Tướng, còn Triệu
Cao lúc đó là Trung xa phủ lệnh đã từng hầu hạ ba đời vua nhà Tần là Chiêu
Tương Vương, Trang Tương Vương và Tần Thuỷ Hoàng. Nhưng Triệu Cao là một con
người đầy dã tâm, y vốn là một tên hoạn quan bị mất chức năng "đàn
ông" không thoả mãn được dục vọng của mình cho nên Triệu Cao muốn dùng
quyền lực có ở trong tay mình để trả thù đời. Nếu để công tử Phù Tô lên làm vua
thì Triệu Cao chắc chắn sẽ không được trọng dụng nữa. Cho nên Triệu Cao đã cùng
với Lý Tư bàn bạc và quyết định sửa đổi di chiếu, bức công tử Phù Tô phải chết
và truyền chỉ chiếu giả tôn Hồ Hợi lên làm vua, tức là Tần Nhị Thế. Sau khi lên
làm vua, để trả ơn cho Triệu Cao và Lý Tư. Hồ Hợi vẫn để Lý Tư làm thừa tướng
và thưởng rất nhiều vàng bạc, còn Triệu Cao thì được Hồ Hợi phong làm Lang
Trung Lệnh.
Nhưng Hồ Hợi vốn là một người bình thường, nhưng lại độc ác và tàn nhẫn,
tất cả các mỹ nữ ở cung mà chưa có con đều bị tuẫn táng. Những người thợ sau
khi xây dựng Lăng Li Sơn và chôn cất Tần Thuỷ Hoàng xong, Hồ Hợi ra lệnh chôn
sống tất cả những người thợ đó.
Đồng thời để củng cố quyền lực của mình. Hồ Hợi bàn với Lang Trung Lệnh
Triệu Cao đem giết hơn hai mươi người anh của mình, do đó tất cả những người
con của Tần Thuỷ Hoàng đều bị tiêu diệt, chỉ trừ Hồ Hợi. Cùng với các công
chúa, các đại thần của Tần Thủy Hoàng như Nông Điền và em là Nông Nghị đều bị giết,
và quần thần ai nấy đều nơm nớp lo sợ đến tính mệnh của mình.
Mặt khác Triệu Cao do không được thoả mãn dục vọng của mình, nên y đã quyết
tâm trả thù đời bằng cách giết người làm trò vui, đặc biệt là giết đàn bà con
gái, y thấy những người bị giết, bị đánh đập la thét, nên y vô cùng thoả thích.
Còn Hồ Hợi thì cũng đắm chìm vào tửu sắc, tham lam và tàn bạo, mọi việc đều tin
và nghe theo lời của Triệu Cao và Lý Tư. Nhưng sau đó Hồ Hợi lại tin Triệu Cao,
buộc tội thừa tướng Lý Tư và đem Lý Tư ra chém ngang lưng ở thành Hàm Dương, và
bức hại cựu thần họ Phùng là Phùng Khứ Tật và Phùng Kiếp phải tự tử, do vậy mà
người chết nằm đầy trên đường, lòng dân oán hận. Hồ Hợi lại còn tiếp tục cho
xây dựng tiếp cung A Phòng (cung A Phòng được xây dựng năm 213 Tr.cn) cho hoàn
chỉnh do đó tốn nhiều nhiều nhân tài và vật lực, nhưng cung A Phòng vẫn chưa
được xây hoàn chỉnh. Năm 209 Tr.cn khi cuộc khởi nghĩa nông dân do Trần Thắng
và Ngô Quảng lãnh đạo có quy mô ngày càng lớn, nên Hồ Hợi phải cho ngừng xây
dựng cung A Phòng (về sau khi Hạng Vũ vào Hàm Dương ra lệnh đốt cung A Phòng,
lửa cháy rực trời, trong ba tháng lửa mới tắt).
Hồ Hợi lên làm vua, tiêu xài vô độ, tăng thuế khoá thêm lao dịch nặng nệ.
Chính vì vậy dân tình oán giận, nông dân đứng lên khởi nghĩa và to lớn nhất là
cuộc khởi nghãi do Trần Thắng và Ngô Quảng lãnh đạo, sau khi nghĩa quân đã
chiếm xong Vũ Môn Quan, đang tiến tới gần kinh đô. Hồ Hợi kinh sợ, vội vàng đại
xá thiên hạ, điều động quân lính ở Ly Sơn tiến đánh nghĩa quân, nhưng lực lượng
nghĩa quân lớn mạnh. Nên Quân nhà Tần liên tiếp bị thất bại. Tình thế nguy cấp.
Triệu Cao liền sai con rể là Diêm Nhạc (Diêm Nhạc lấy con gái nuôi của Triệu
Cao) và em trai là Triệu Thành dẫn quân hơn ngàn người tiến vào cung Vọng Di
giết Hồ Hợi. Khi Diêm Nhạc đưa quân vào cung giết hết mười tên lính ở cung Vọng
Di, Hồ Hợi vừa tức vừa sợ, gọi gấp thị vệ nhưng không một ai đến hộ giá. Diêm
Nhạc buộc Hồ Hợi phải tự sát. Hồ Hợi luôn miệng van xin, muốn được cầu kiến
Triệu Cao, nhưng yên cầu đó của Hồ Hợi không được Diêm Nhạc đồng ý. Hồ Hợi lại
khẩn cầu từ bỏ ngôi vị hoàng đế, làm chân đầu quận nhưng vẫn không được, Hồ Hợi
lại xin một chân vạn hộ hầu, vẫn không được, Hồ Hợi lại xin được làm dân thường
nhưng Diêm Nhạc vẫn không cho. Cuối cùng Hồ Hợi không còn con đường nào khác
dành phải tự tử. Như vậy Hồ Hợi mới chỉ làm vua được hơn một năm, năm Hồ Hợi
mất là năm 209 Tr.cn. Và Tần Nhị Thế Hồ Hợi hưởng dương được 21 tuổi. Sau đó
Vương triều nhà Tần chỉ còn tồn tại được ba năm nữa, thì bị cuộc khởi nghĩa của
Hạng Vũ và Lưu Bang làm cho nhà Tần sụp đổ hoàn toàn năm 206 Tr.cn. Như vậy
Vương triều nhà Tần chỉ tồn tại được có 15 năm. trước đó Tần Thủy Hoàng có xem
một quyển sách tên là "thiên lục bí quyết" trong đó có câu:
"vong Tần dã, Hồ dã". Tần Thuỷ Hoàng biểu là nhà Tần mất do người Hồ
ở Phương Bắc xâm chiếm, cho nên Tần Thuỷ Hoàng đã lo sợ cho xây dựng Vạn Lý
Trường Thành và chiến tranh Tần - Hồ kéo dài gần 10 năm, xương tráng phơi đầy
trên khắp thung lũng, bên dưới chiến hào Vạn Lý Trường Thành. Nhưng thực ra câu
"Vong Tần Dã, Hồ Dã" có nghĩa rất rõ là" "Kẻ làm mất nước
Tần chính là Hồ Hợi". Thật đáng tiếc cho giấc mộng của Tần Thuỷ Hoàng, ông
muốn đời sau của mình sẽ truyền nối được mãi mãi đến vạn thế, nhưng giấc mộng
đó đã khong thành vì nhà Tần chỉ tồn tại được có 15 năm thì bị diệt vong.
3. TẦN TỬ ANH
Tần Tử Anh là con của Tần Thủy Hoàng. Năm 210 Tr.cn, Tần Thủy Hoàng chết,
Lý Tư lúc đó đang là thừa tướng, còn Triệu Cao là một tên hoạn quan, nhưng lúc
đó cũng đang được làm Lang trung lệnh.
Tần Thủy Hoàng trước khi chết đã để lại di lại chiếu lập công tử Phù Tô là
con trưởng lên nối ngôi. Nhưng Triệu Cao đã thông đồng với thừa tướng Lý Tư lập
di chiếu giả đưa Hồ Hợi lên làm hoàng đế, đó là Tần Nhị Thế. Nhưng Tần Nhị Thế
không có tư chất làm vua và chỉ nghe theo lời của Triệu Cao, mặt khác Tần Nhị
Thế còn ra sức ăn chơi phá phách cho nên Triệu Cao đến lúc thấy Nhị Thế không
còn có lợi cho mình, nên y đã giết chết Tần Nhị Thế năm Nhâm Thìn 209 Tr.cn.
Sau đó Triệu Cao đã lập Tử Anh lên làm hoàng đế, đó chính là Tần Tử Anh, vị
hoàng đế thứ ba của Vương triều nhà Tần.
Tần Tử Anh lên làm vua, còn Triệu Cao thì lên làm thừa tướng. Nhưng
lúc bấy giờ cuộc khởi nghĩa nông dân đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc do Trần
Thắng và Ngô Quảng lãnh đạo dã làm cho nhà Tần có nguy cơ sụp đổ hoàn toàn.
Năm Ất Mùi 206 Tr.cn quân khởi nghĩa nông dân tiến vào Hàm Dương, quân nhà
Tần bị đánh bại, trước tình hình đó Triệu Cao giết chết luôn Tần Tử Anh. Như
vậy Tần Tử Anh làm vua tính ra gần được ba năm và quân khởi nghĩa tiến vào làm
Hàm Dương, phóng hỏa đốt cung điện trong đó có cung A phòng, lửa cháy hơn ba
tháng mới dập tắt. Nhà Tần đến đây coi như đã bị tiêu diệt hoàn toàn. Tổng cộng
vương triều nhà Tần chỉ làm hoàng đế được có 15 năm. Tần Thuỷ Hoàng đã từng mơ
ước sau này con cháu ông sẽ truyền ngôi được hàng vạn năm, nhưng mới chỉ
đến thời Tần Tử Anh, tổng cộng truyền nối được ba đời thì nhà Tần đã bị tiêu
diệt. Nguyên nhân chính của nó là do nhà Tần tiếp tục sử dụng chính sách Pháp
Gia, đường lối Pháp Gia nó đã giúp cho Tần Thủy Hoàng thống nhất được thiên hạ,
nhưng thời kỳ "lấy" thiên hạ và thời kỳ "yên định" xã hội
sau đó có khác nhau, trước hết ở chỗ căn cứ vào nguyên tắc nói trên để đặt ra
pháp độ "yên định" xã hội và nhà Tần sở dĩ diệt vong, không phải vì
Tần Thủy Hoàng là một người độc đoán, cố chấp ý riêng mình, mà là không biết
ngoái đầu nhìn lại để đặt ra các pháp độ giữ lấy thành quả. Không biết lấy tinh
thần thống trị theo "vương đạo", "nhân nghĩa" thay thế cho
tinh thần "ưa dối trá và sức mạnh" cho nên sự mất nước của nhà Tần là
không thể tránh khỏi.
*
NGUYỄN
XUÂN
Địa chỉ: Thôn Lạc Cầu, xã Giai Phạm
huyện
Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên.
Email: phamchienthang1980@yahoo.com.vn
.
…………………………………………………………………………
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 28.12.2015
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
0 comments:
Đăng nhận xét