 |
| (Nguồn ảnh: internet) |
VÀI LỜI VỚI ÔNG PHẠM ĐỨC NHÌ
TRONG ĐỐI THOẠI CỦA ÔNG VỀ HAI ĐIỂM
Ở NGOẠI BIÊN BÀI VIẾT CỦA TÔI
Tôi nhận được bài “XIN HÒA NHÃ TRONG TRANH
LUẬN THƠ CA” của ông Phạm Đức Nhì không trực tiếp từ gmail của ông mà
được chuyển tiếp từ Phú Đoàn phudoan223@yahoo.com.vn
Trong thư (bài), ông Phạm Đức Nhì
viết:
“Nhận
thấy cuộc đối thoại này đề cập đến một số điểm khá quan
trọng của việc Bình Thơ
tôi đã muốn góp vài lời bàn luận nhưng thú thật còn phân vân chưa biết “tiếp
cận vấn đề” thế nào cho hợp lý và hiệu quả nhất”, tôi đã toan không nói
gì. Nhưng đọc kỹ thì thấy ông Phạm Đức Nhì bảo: “Cuối cùng không biết trời xui đất khiến thế nào tôi lại chọn đối thoại
với bác Nguyễn Bàng về hai điểm ở ngoại biên”, tôi cũng thấy mình như
“trời xui đất khiến” cần phải đáp lại lời đối thoại với ông Phạm
Đức Nhì về hai điểm mà ông gọi là “ở
ngoại biên ấy.”
 |
| (Tác giả Nguyễn Bàng) |
Về cái điểm ngoại biên thứ nhất, ông
Phạm Đức Nhì viết:
“Để mở
đầu thư của mình bác Nguyễn Bàng viết:
“Tôi không có một mẩu bằng Đại học nào
chứ nói gì đến cả cái bằng Tiến sĩ Ngữ văn như ông Nguyễn Ngọc Kiên
mặc dầu tôi biết ở xứ mình hiện nay sản xuất tiến sĩ như gà đẻ: Mỗi ngày
một ‘tiến sĩ’”.
ông nói xéo luôn: “Trước hết, bác Nguyễn Bàng không nên “xách mé” cái
bằng Tiến Sĩ Ngữ Văn của ông Nguyễn Ngọc Kiên như thế.”
Thế nào là xách mé, thưa ông Phạm Đức
Nhì?
Theo từ điển Tiếng Việt thì: xách mé: Tính từ
- (cách nói năng) xấc xược, thiếu lịch sự,
thiếu lễ phép.
 |
| (Nhà thơ Phạm Đức Nhì) |
Vậy ông Phạm Đức Nhì bảo tôi là đã
xấc xược , thiếu lịch sự thiếu lễ phép với ai? Với ông Tiến sĩ
Nguyễn Ngọc Kiên hay với ông nhà thơ Phạm Đức Nhì ở Hoa Kỳ?
Với cái nhan đề “XIN HÒA NHÃ TRONG TRANH
LUẬN THƠ CA”, thoạt nghe có cảm giác đây là một lời trang nhã của một
bậc chính nhân quân tử. Mà người quân tử thường quan niệm "tri hành hợp nhất",
lời nói phải đi đôi với việc làm và phải tôn trọng lời nói “quân tử nhất
ngôn”. Nhưng ngay khi vào cuộc trao đổi, ta thấy bậc chính nhân quân
tử ấy đã hiện nguyên hình là một kẻ ăn nói hàm hồ. Chửi xéo người
khác là đồ xách mé nhưng chính mình lại ăn nói mách qué hơn.
Thật đúng là:
Chân mình thì lấm
lê mê,
Lại cầm bó đuốc đi
rê chân người.
Còn về cái bằng tiến sĩ ngữ văn của
ông Nguyễn Ngọc Kiên thì tôi đâu dám xấc xược. Tôi chỉ nói: “Tôi không có một mẩu bằng Đại học nào chứ nói gì đến cả
cái bằng Tiến sĩ.”
Ông Phạm Đức Nhì nhấn mạnh: “Hơn nữa, đề tài chính của cuộc tranh luận này là nội dung bài viết Đầu
Xuân Thì Thầm Với Nhà Thơ Nguyễn Khôi chứ không phải mảnh bằng Tiến Sĩ Ngữ Văn
của ông Nguyễn Ngọc Kiên.”
Thưa ông, không liên quan đến cái mảnh
bằng tiến sĩ ấy thì ông Nguyễn Ngọc Kiên cần gì phải danh xưng trong
bài viết là Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Kiên mà chỉ cần đề Nguyễn Ngọc
Kiên hay tác giả Nguyễn Ngọc Kiên là đủ.
Khi tên người kèm theo danh hiệu Giáo sư
(GS), Phó giáo sư (PGS), Tiến sĩ (TS), và nhất là khi những danh hiệu này đi
kèm nhau: GS.TS, PGS.TS, BS.TST như vậy trên một bài viết hay trên các
phương tiện truyền thông đại chúng, thử hỏi có liên hệ gì đến học thuật,
đến cuộc trao đổi không? Trong khi, thực tế thì bằng tiến sĩ chỉ là một
tấm vé để bước chân vào ngưỡng cửa của cộng đồng trong nghề nghiệp, nghiên cứu
và giảng dạy bậc đại học. Một bài viết hay một người có thực tài, ai nhìn
cũng thấy ngay, thì không cần bằng cấp đi theo tên người viết.
Một bạn có mail là Doan Tran trankiemdoan@gmail.com USA
“Nhưng
tại sao sao phải bắt thi ca dính chùm lấm lem với những mảnh bằng TIÊN SĨ MADE
IN VIETNAM nhỉ?!
Mảnh bằng chỉ là chút phương tiện câu cơm
trong một số hoàn cảnh nào đó; thơ mới là tiếng vọng của tâm và cảm dạt dào,
mênh mông không biên giới.
Thật tội tình cho thơ khi bị dính chùm với
chữ nghĩa quan trường hay hè phố!”
Điểm ngoại biên thứ hai “trời xui đất
khiến” ông Phạm Đức Nhì chọn để đối thoại là đoạn ông trích lời
viết sau của tôi:
“Rồi bác Nguyễn Bàng kết thúc thư của mình
bằng đoạn “… xin ông (Nguyễn Ngọc Kiên) hãy nhớ cho, ông còn trẻ hơn nhà
thơ Nguyễn Khôi rất nhiều và ông đã là Tiến sĩ Ngữ Văn chắc ông thừa
biết câu “Hãy kính trọng người già khi bạn còn trẻ”. Nếu còn thì thầm với nhà thơ
lão thành Nguyễn Khôi, xin ông Nên hãy (thì) thầm những lời đúng và đẹp như
hoa Xuân thì hay hơn, ông Tiến sĩ Ngữ Văn à!”
Và ông đối thoại như sau:
“Bước vào sân chơi Bình Luận Thơ Ca dĩ nhiên
phải có thái độ lịch sự, tôn trọng lẫn nhau, xưng hô cho phải phép. Nhưng những
người trẻ, như ông Nguyễn Ngọc Kiên, vẫn có quyền bày tỏ ý kiến của mình, trao
đổi thẳng thắn và bình đẳng với các bậc lão thành về các vấn đề Thơ Ca đang
tranh luận. Trong bài Đầu Xuân Thì Thầm
Với Nhà Thơ Nguyễn Khôi ông Nguyễn Ngọc Kiên đã có cách xưng hô đúng mực,
ngôn ngữ hòa nhã, theo tôi, không thể chê trách. Nếu trong bài viết ấy ông
Nguyễn Ngọc Kiên có chỗ nào không đúng thì cứ thoải mái vạch ra phê bình, chỉ
trích. Xin đừng bắt ông ta vì câu “Hãy kính trọng người già khi bạn còn trẻ” mà
phải thì thầm vào tai nhà thơ lão thành Nguyễn Khôi những lời “đẹp như hoa
xuân” khi tâm ý của ông không muốn như vậy. Thi sĩ nếu muốn được nghe những lời
“đẹp như hoa xuân” của người phê bình thì phải thai nghén, phải ủ tứ thơ cho
chín, cho lên men, rồi chờ lúc cao hứng dùng kỹ thuật thơ điêu luyện của mình
viết lên những vần thơ dạt dào cảm xúc. Xin đừng mang tuổi già ra hù dọa lớp
trẻ để làm thui chột tính công bằng của việc phê bình. Rất mong bác Nguyễn Bàng
và những bậc lão thành khác cởi mở hơn một tý nữa để không phải hai, mà nhiều
thế hệ người Việt yêu thơ có thể quây quần quanh một Thi Đàn để cùng trao đổi,
luận bàn một cách thoải mái về cái hay, cái đẹp của thơ ca.”
Phải thừa nhận ngay là ông Phạm Đức
Nhì nói nhiều lời rất đúng nhưng có lời này:
“Xin đừng bắt ông ta vì câu “Hãy kính trọng
người già khi bạn còn trẻ” mà phải thì thầm vào tai nhà thơ lão thành Nguyễn
Khôi những lời “đẹp như hoa xuân” khi tâm ý của ông không muốn như vậy.”
Thì tôi xin thưa lại cùng ông:
Bài viết của ông Tiến sĩ Nguyễn Ngọc
Kiên với cái tên: "Đầu Xuân Thì
Thầm Với Nhà Thơ Nguyễn Khôi”
Ai cũng hiểu thì thầm là nói thầm
với nhau, không để người ngoài nghe thấy. Nhưng ông Nguyễn Ngọc Kiên đâu có
thì thầm riêng với nhà thơ Nguyễn Khôi mà ông đã nói cho cả bàn dân
thiên hạ được nghe thấy. Trong cuộc sống hàng ngày, thường là bà hay
mẹ thì thầm với con hay cháu còn nhỏ hay cháu bé thì thầm với bà
với mẹ; đôi tình nhân thì thầm bên nhau, đôi bạn thân thì thầm bên
nhau. Mà tất cả những gì tốt đẹp nhất cũng đều bắt đầu từ nhỏ
bé. Vậy thì những lời thì thầm suy ra thường là những lời tốt đẹp.
Nhưng khi thì thầm với nhà thơ Nguyễn Khôi, ông Nguyễn Ngọc Kiên đã
bảo nhà thơ rằng:
“Gần
đây thơ Nguyễn Khôi xuất hiện khá nhiều và đều đặn trên các trang báo mạng.
Phần lớn thơ anh là những bài thế sự, thời sự, chính trị mang tính ứng tác về cuộc sống diễn ra quanh
ta”
Và :
“Nhà
thơ Lê Mai thẳng thắn cho rằng: Thơ Nguyễn Khôi không độc đáo. Không lạ. Không
sang trọng! Nhưng thơ Nguyễn Khôi cuốn hút rất nhiều người đọc.Từ nam phụ, lão
ấu. Từ những vị ni cô, sư nữ ở chùa tận Bình Dương và Huế cho đến những phụ nữ
có học vấn, học hàm học vị cao ở trường ĐH Quốc Gia. Có người kín đáo thư từ
cho Nguyễn Khôi, có người thì công khai bày tỏ sự ngưỡng mộ nhà thơ trên
facebook. Nó có sức ma mị.”
Thì thầm mà như thế thì nghe xem có
tốt đẹp gì không?
Tôi chợt nhớ trong Phê Bình Văn Học Thế Hệ
1932 của tác giả Thanh Lãng đã nêu một sự việc. Ấy là khi cụ
Phan Khôi (sinh năm 1887) trình làng bài thơ Tình già thì liền bị
một tác giả tên là Vân Bằng trẻ hơn cụ Phan, trong bài "Tôi thất vọng vì Phan Khôi", nhân
trách Phan Khôi thất lễ với Nguyễn Tiến Lãng, đã mô tả Phan Khôi như là con
người ưa lập dị, việc gì cũng muốn làm khác người. Vân Bằng đã có những mỉa mai
sau đây về Phan Khôi tác giả một lối thơ mới. "Vừa đây, ông lại ra công "sáng chế" ra một lối thơ "tân thời"
tự do, đặc biệt, không cần niêm luật, tự ý vắn dài làm cho nhiều người
"hoài cổ" phải ngậm ngùi thương tiếc. Tám vế "luật đường"
có lẽ vì sự phát minh lối thơ mới này mà phải mai một đi chăng?”
Vân Bằng là người đầu tiên chống lại nhà thơ
mới Phan Khôi. Có điều là những điều nói mỉa mai của Vân Bằng về Phan Khôi
chẳng dè lại hoá thành lời tiên tri. Quả thực là tám vế luật Đường sẽ vì sự
phát minh của Phan Khôi mà bị mai một, và quả thực Phan Khôi đã làm một
công trình vĩ đại.
Từ chuyện trên, tôi nghĩ, ngày nay, nếu
thơ Nguyễn Khôi phần lớn là những bài thế sự, thời sự, chính trị mang tính ứng
tác về cuộc sống diễn ra quanh ta thì biết đâu ông là người có tư tưởng rất
mới. Ông muốn với những bài thơ thế sự thời sự ấy sẽ góp phần làm
cho xã hội Việt Nam
“Bác đã nhìn thấy bao hiểm nguy trước mắt
cũng như bao người khác đang thấy. Nhưng bác còn mạnh dạn, dám nói lên sự thật
hầu mọi người sửa sai được phần nào thì sửa. Chủ yếu cho cuộc sống càng ngày
càng văn minh và tốt đẹp hơn. Còn bao người khác có thể họ mặc xác hay không
dám nói đó là một chuyện khác.”
Vì những lẽ đó, lại thêm, văn hóa kính
trọng người lớn tuổi luôn là nét đẹp của dân tộc Việt Nam, tôi mới mong ông
Nguyễn Ngọc Kiên nếu còn thì thầm với nhà thơ Nguyễn Khôi thì sẽ là
những lời thì thầm đẹp như hoa xuân chứ tôi đâu dám bắt ông ấy, hay “mang
tuổi già ra hù dọa lớp trẻ để làm thui chột tính công bằng của việc phê bình.”
Rất mong ông Phạm Đức Nhì hiểu cho tôi
về cái điểm ngoại biên thứ hai này!
*
Sài Gòn, ngày 08/02/2017
NGUYỄN BÀNG
Địa chỉ: Thành phố Sài Gòn
Email: bnguyen37@gmail.com
.
…………………………………………………………………………
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 08.02.2017
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
0 comments:
Đăng nhận xét