 |
| (Nguồn ảnh: internet) |
ĐỌC “MỘT MÌNH VÁ ÁO”
CỦA NGUYỆT LÃNG
*
MỘT MÌNH VÁ ÁO
Chiếc áo một ngày
không hẹn, rách.
Vụng về sợi chỉ mấy
đường may
Cây kim sứt mũi đâm
vào vải
Những tiếng buồn thiu
giữa ngón tay!
Con chim bìm bịp gù
trong lá
Ai giấu niềm đau ở
cuối vườn
Ta giấu niềm đau
nơi mảnh vá
Mảnh vá quàng như
một vết thương!...
*.
NGUYỆT LÃNG
LỜI
BÌNH:
Có những bài thơ
khi đọc xong, nếu trong ta có vết thương lòng thì
bài thơ hình như hàn gắn lại
cho vơi bớt nỗi đau, nhưng cũng có những bài thơ đọc xong, dầu trong ta không
có vết thương nào cũng thấy lòng nhói đau như có vết, còn nếu trong ta có vết
thì bài thơ khơi thêm niềm đau ấy âm ỷ trong lòng ta mãi miết. Cả hai lọai thơ
ấy đều là những bài thơ hay mà tác giả của nó phải là những thi sĩ tài hoa, đã
từng sâu nhiệm trường đời. Với tôi bài thơ “ Một mình vá áo” là bài thơ thuộc
lọai thứ hai, nó đã hành hạ tôi chẳng khác chi cây kim sứt mũi đâm vào vết
thương mà tôi lầm rằng thời gian đã làm liền da lại. Chỉ với câu thơ đầu tiên
của “một mình vá áo” Nguyệt Lãng đã đưa tôi vào cảm giác bất ngờ vì liên tưởng
đến biết bao điều bất hạnh đột xuất trong một đời người:
 |
| (Tác giả Châu Thạch) |
Chiếc áo một ngày
không hẹn, rách.
Không hẹn, dấu
phết, rách: Chữ “ rách” khác chi một tai nạn ập xuống đầu, một biến cố đến trong giây phút mà con người không đóan trước.
Tất nhiên chiếc áo không hẹn mà rách là việc bình thường, nhưng ở đây còn có
ngụ ý nói về một đổ vở xảy ra trong cuộc đời luôn biến động.
Rồi thì tác giả làm
gì với chiếc áo rách của mình đây?:
Vụng về sợi chỉ mấy
đường may
Áo rách thì bỏ đi
và may áo mới. Áo rách mà đem vá lại cho ta một hình ảnh rất buồn về sự gượng
ép hàn gắn vết thương, về cuộc sống nghèo nàn của chủ nó. Đã thế áo được vá lại
một cách vụng về. Điều đó nói lên chủ áo là người phong lưu chưa từng biết vá
áo, nay phải gượng gạo vá lại chiếc áo của mình nên đường may mới phải vụng về.
Không nữa, thì cũng nói lên người chủ áo cô đơn chẳng có một người nữ nào sống
bên mình.
Hai câu thơ đầu chỉ
là phát họa một bức tranh.
Hai câu thơ sau mới
là hòan thiện bức tranh buồn vô hạn:
Cây kim sứt mũi đâm
vào vải
Những tiếng buồn
thiu giữa ngón tay
Không ai vá áo bằng
cây kim sứt mũi, chỉ có nhà thơ Nguyệt Lãng của chúng ta mới vá áo một cách tài
tử như vậy mà thôi, Kiểu vá áo nầy nếu không phải của anh chàng lè phè thì là
của anh chàng đang sa cơ lỡ vận, và hình ảnh vá áo kiểu nầy nếu không làm cho
người ta cười thì làm cho người ta khóc. Trong bài thơ nầy hình ảnh vá áo là
hình ảnh làm cho người ta khóc vì:
Những tiếng buồn
thiu giữa ngón tay.
Tiếng của cây kim
cụt đầu đâm vào vải là tiếng kêu rất nhỏ. Những tiếng kêu rất nhỏ nhưng vào thơ
Nguyệt Lãng thành tiếng dội u buồn, Điều kỳ lạ là những tiếng buồn ấy chỉ ở
giữa những ngón tay nhưng người đọc lại thấy rằng cả tác giả khi viết thơ và cả
mình khi đọc thơ đều có nỗi đau âm ỉ, kéo dài của những vết thương trong lòng
do cây kim cụt đầu, do đường may thô thiển của sợi chỉ gây nên.
Bốn câu thơ ở vế
đầu là phần mở của bài thơ, Phần mở chỉ giới thiệu cái hình ảnh còn lẻ loi
trong góc tối, phát họa niềm đau còn ẩn chứa trong lòng. Bài thơ không có vế
thân bài, chỉ có phần kết luận, và ở phần kết luận tác giả mở toang--6 cánh cửa
để nỗi đau trong lòng mình tràn ra trùm lên cảnh vật trong tiếng gù ấm ức của
con chim bìm bịp ở cuối vườn:
Con chim bìm bịp gù
trong lá
Ai giấu niềm đau ở
cuối vườn
Không mấy ai từng
nghe tiếng chim bìm bịp, nhưng đã nghe được thì không mấy ai cảm thấy hài lòng,
Chim bìm bịp không hót, chim bìm bịp gù, và tiếng gù như nỗi đau ẩn chứa trong
lòng, và nỗi đau ấy dầu ẩn chứa trong lòng nhưng âm thanh lại loan ra như sóng,
trùm niềm đau lên cây lá, trăng sao, xói niềm đau vào lòng người nghe sao mà da
diết quá. Tác giả tưởng rằng “ ai dấu niềm đau ở cuối vườn” nhưng niềm đau ở
cuối vườn không ai dấu, đó là niềm đau ở trong lòng tác giả, nó đã thành ma
nhập vào hồn tiếng gù của con chim bìm bịp. Hãy tưởng tượng tiếng buồn đi trong
đường chỉ và tiếng buồn vọng lên từ con chim gù trong lá. Tiếng buồn nào lớn
hơn? Tiếng buồn nào đau hơn? Và tiếng buồn nào sẽ làm ta rơi lệ? Với tôi cả hai
tiếng buồn đều như nhau, vì cả hai đều một thể, là nỗi khắc khỏi của tâm hồn,
là sự quặn thắt của con tim, là tâm tư sầu thảm của con người vừa nghèo túng
vừa cô đơn đang ngồi vá lại chiếc áo rách với cây kim đã bị gảy đầu,với sợi chỉ
chắc lượm được từ đâu đó.
Hai câu thơ cuối
của bài thơ như sau:
Ta giấu niềm đau
nơi mảnh vá
Mảnh vá quàng như
một vết thương
Niềm đau làm sao
giấu nơi mảnh vá được?
Bởi vì mảnh vá thể
hiện niềm đau của tác giả: vá một đường chỉ thì niềm đau còn ít, vá hai đường
chỉ thì niềm đau tăng lên, mà vá ba đường chỉ trở lên thì niềm đau vở òa đến
lạnh cả không gian, làm se thắt đến cả tiếng chim gù trong lá. Dưới con mắt tác
giả mảnh vá được hình dung như một vết thương, và một nghịch lý đã xảy ra giữa
vết thương trên áo và vết thương trong lòng tác giả. Vết thương trên áo thì
được vá liền nhưng vết thương trong lòng thì lại xé tọat thêm ra. Bởi vậy tác
giả nói “ ta giấu niềm đau trong mảnh vá” không phải là muốn nói niềm đau được
vá lại mà là để ám chỉ đến vết thường trong lòng giống như mảnh vá hằn lên trên
vải, nó sẽ tồn tại và nó chỉ rụi tàn khi nào thân xác như chiếc áo trở thành
tro bụi.
Bài thơ “Vá áo
một mình” là một bài thơ cô đọng và hàm xúc. Đó là một bài thơ ẩn dụ, dùng
cây kim, mảnh vá để nói đến niềm đau, sự ấm ức, nỗi khắc khỏi và tiếng kêu
thương sâu kín trong tâm hồn ấy đã làm cọng hưởng cả tiếng chim trời, cả cây lá
ở cuối vườn kia. Đọc “ Một mình vá áo” để ta cảm thấy cô đơn, để ta cảm thấy âm
thầm đau đớn, và để ta cảm thấy cả cõi lòng chùng xuống chịu đựng nỗi buồn ẩn
chưa trong sợi chỉ, giữa ngón tay và thóat xác thành tiếng gù của con chim bìm
bịp, để ta và tác giả hòa nhập cùng nhau mang nỗi buồn dài năm tháng ./.
*
CHÂU THẠCH
(Tên thật: Trương Văn Trạn)
Địa chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà Nẵng.
ĐT: 0929128967 - 05113894610
Email: truongvantran@hotmail.com
.
…………………………………………………………………………
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật từ email: danviet1995@aol.com gửi ngày 05.06.2017
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
0 comments:
Đăng nhận xét