 |
| (Nhà thơ Nguyễn Khôi ngoài cùng bìa trái và tác giả Nguyễn Xuân Dương, thứ 2 từ phải qua trái, giao lưu với bạn thơ văn) |
CHẤT THI SỸ
TRONG THƠ NGUYỄN KHÔI
*
Nguyễn Khôi không chỉ
là nhà văn, nhà dịch thuật mà theo tôi ông còn là một thi sỹ đích thực. Chất
thi sỹ của ông thể hiện rất rõ ràng qua tập thơ TRƯA RỪNG ẤY gồm 200 bài thơ tứ
tuyệt tuyển chọn trong 40 năm sáng tạo. Những bài thơ chủ yếu viết về Sơn
La-Tây Bắc vùng đất mà ông yêu-một tình yêu máu thịt. Tôi không có may mắn được
ông tặng tập thơ ấy, những bài thơ tứ tuyệt mà tôi giới thiệu không bình luận
là từ những trang của bạn bè.
Ta nghĩ gì khi đọc
bài thơ TRƯA RỪNG ẤY bài thơ ông đã chọn để đặt tên cho tập thơ của mình:
“Trưa rừng ấy cùng em nằm yên ả
Mây trời xanh cây lá cả ngàn xanh
Chỉ có nắng ở trên lưng ngọ nguậy
Con Ong vàng ve vẩy mắt long lanh”
Chất thi sỹ ở đây chính
là sự lãng mạn của bài thơ. Tôi không hiểu bài thơ được viết ở Sơn La ngày ấy
ông đã được yêu hay chưa? Tôi cứ nghĩ đây không thể là một cảnh thực mà đây
hoàn toàn thuộc về cõi ảo. Cõi mà thi sỹ đã tạo dựng nên bằng trí tưởng tượng
siêu phàm của mình. Ta hãy đặt mình vào không gian thơ của ông để suy ngẫm.
Vâng có thể ông đã từng nằm bên cạnh người yêu trong một cánh rừng yên ả để cảm
nhận được: “Mây trời xanh cây lá cả ngàn
xanh”. Nhưng để cảm nhận được: “Chỉ
có nắng ở trên lưng ngọ nguậy” thì đối với chúng ta là không thể. Chỉ có
thi sỹ mới cảm nhận được lúc này nắng đang ngọ nguậy trên lưng mình và chỉ có:
“Con Ong vàng ve vẩy mắt long lanh”
đang nhìn đôi trai gái ấy biết được mà thôi…Còn chúng ta chỉ là những kẻ mù
loà. Chúng ta không thể biết được ở tư thế nào thì cảm nhận được tia nắng đang
ngọ nguậy trên lưng (Cười). Đẹp và lãng mạn đến vô cùng. Một không gian như
được tạo hoá tạo ra chỉ để dành cho hai con người đang yêu…
Còn đây là MỘNG đúng
chỉ có một tâm hồn thi sỹ mới có được một giấc mộng phi phàm như thế:
MỘNG
Người mộng Kinh kỳ, ta mộng Quê
Nhớ thương nhen lửa đốt sao khuê
Thuyền yêu đến bến sông Ngân đậu
Mượn gió sao Kim để trở về
Những tưởng thi sỹ có
thể rời bỏ đất Kinh kỳ trở về miền QUÊ. Nhưng không miền QUÊ ấy không tồn tại
trên cõi trần tục này mà ở xa lắm ngoài kia nó thuộc vào một không gian ở ngoài
không gian mà chỉ có tâm hồn và trí tưởng tượng của thi sỹ mới lãng du được vào
trong cõi… Nỗi nhớ thương ở đây ta chưa hiểu là nỗi nhớ thương quê hay nỗi nhớ
thương người yêu mà có sức nóng và độ sáng đến vô biên. Thì ra đối với thi sỹ
ánh sáng của sao Khuê không phải là ánh sáng tự sinh mà đó chính là ánh sáng
được phát ra nhờ nguồn năng lượng từ nỗi nhớ thương. Vẫn chưa hết hình như thi
sỹ cảm nhận rằng cõi nhân gian này không có bến đậu cho tình yêu đôi lứa của
ông mà ở đâu đó trên dải Ngân Hà. Thi sỹ muốn nhắn gửi rằng tình yêu cũng phải
thuộc về sự trinh khiết cao xa đâu đó trên bờ sông vũ trụ. Nhưng rồi thi sỹ
không thể cứ lãng du trong vũ trụ vô hồn mà lại trở về với thực tại, với cõi
nhân gian này và ông đã mượn ngọn gió của sao Kim để trở về miền quê yêu dấu
đượm buồn nơi đã sinh ra ông và bồi đắp cho tâm hồn ông trở thành thi sỹ.
THU
Chiều qua nắng gắt những mong thu
Sớm ra trời lạnh gió sương mù
Thoảng đâu hoa sữa thu đem đến
Để cả đô thành thơm ngất ngư.
Tín hiệu về mùa thu
của Nguyễn Khôi có một điều gì đó mong manh và hư ảo. Trước sự khao khát của
con người mùa thu đã đến chỉ thuộc về khoảnh khắc và một loài hoa rất đặc trưng
của mùa thu Hà Nội – Hoa Sữa. Đã biết bao người dùng hình tượng Hoa Sữa để nói
về mùa thu Hà Nội mà sao ta vẫn thấy Hoa Sữa của Nguyễn khôi có một điều gì đó
rất riêng
“Thoảng đâu hoa sữa thu đem đến
Để cả đô thành thơm ngất ngư.”
Chỉ thoảng thôi mà cả
Đô thành Hà Nội thơm ngất ngư. Có ngoa ngữ quá không. Tôi nghĩ là không. Ngày
xưa Nguyễn Bính ngoa ngữ hơn rất nhiều khi người yêu của ông chết ông đã viết
“Tôi thấy quanh tôi và tất cả. Châu thành Hà Nội chít khăn sô”
Thơ tứ tuyệt của
Nguyễn Khôi có thể được coi là kho tàng vô tận. Nhưng năng lực của tôi chỉ cảm
nhận được vậy thôi. Mong các bạn hãy đọc thêm một số bài tứ tuyệt dưới đây để
cảm nhận thêm về sự tài hoa và chất thi sỹ trong thơ Nguyễn Khôi:
ĐỜI
Đời một bên. Ai một bên
Ta đi dọc phố gió thu mềm
Yêu đương như thể đời không tưởng
Ngan ngát lòng ai đến dịu êm
MƯA NGUYỆT THẸN
Mưa dưới trời trăng-Nguyệt thẹn thò
Mênh mang sông nước chuyến đò đưa
Nàng chở ta đi hoài bến nhớ
Mưa tưới trăng mờ-Nguyệt mộng mơ
XÓM CŨ
Người hẹn ta về thăm xóm cũ
Người ta yêu đã hoá vô hình
Thoáng trong ngọn khói chiều nhen lửa
Phơ phất hồn ai mộng hiển linh
CÕI VĨNH HẰNG
Người tiễn người đi vào sương khói
Chợt hé trông Thế giới vĩnh hằng
Văn chương chôn chặt, tình một khối
Đêm thu Nguyệt bạch gió đùa trăng
HÒN VỌNG PHU
Người hẹn ta rồi …Người chẳng đến
Chỉ mây, chỉ gió, chỉ trăng..,hờn
Trời cao, đất rộng quay vòng… biến
Xương thịt SẦU yêu hoá núi non.
YÊU
Vì nỗi thương nhau …chẳng nói gì
Lặng im giữa lúc phải chia ly
Ừ thì như gió trong cơn bão
Nổi sóng lòng riêng lệ đẫm mi
HOA SỮA
Hoa Sữa thơm rồi, hoa Sữa ơi
Ai đi xa vắng mãi phương trời
Chiều nay hà Nội heo may gió
Hoa sữa thơm lòng thương nhớ ai
ĐAU
Người tưởng vô tình…chẳng thấy đau
Lặng đi… thôi biệt mối tình đầu
Trớ trêu ngày trở về phố cũ
Trăng gió hương tình lại quyện nhau
*
Những ngày đầu xuân
mưa lạnh 2021
NGUYỄN XUÂN DƯƠNG
Địa chỉ: Nhà
số 7 Đường Thành Cổ,
Phường Vệ An - Thành
phố Bắc Ninh
Email: nguyenxuanduong1940@gmail.com
Điện thoại: 037.224.23.92
.
…………………………………………………………………………
- Cập nhật từ email:
khoidinhbang@gmail.com ngày 01.02.2021.
- Bài viết không thể
hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét