BỐC MỘ, CẢI CÁT, CÁI TÁNG... VÌ SAO VÀ TẠI SAO? - Tác giả: Mạc Phong Tuyền (Thanh Hóa)

(Nguồn ảnh: internet)

BỐC MỘ, CẢI CÁT, CÁI TÁNG...

VÌ SAO VÀ TẠI SAO?

*

(Tác giả Mạc Phong Tuyền)

Khuya qua nói chuyện linh dị, tôi có ý thể dọa nạt ma quỷ cô em gái nhỏ, có nhắc tới cựu tục cải táng của người Việt ta tự bao đời nay, nhân thể buổi chiều nhàn hạ nhấp nháp chén trà, đưa ra vài chủ kiến về vấn đề vừa viện dẫn phía trên, dựa vào những gì mình đã được khai hóa từ thư tịch cổ, và cả điều minh định mắt thấy tai nghe, xem như trình ra lời bàn, quý vị đọc thẩm, cho vài lời vun bồi đặng thêm vẹn toàn thì quả là quý hóa.

Trước tiên ta cần hiểu Cải Táng là gì?

Giải nghĩa Cải là làm lại, Táng là chôn. Vậy tổng ý là việc chôn cất lại. Tức là việc khai quật mộ, lấy xương cốt người quá cố lau rửa sạch sẽ, rồi chôn nơi đất khác, xậy cất mộ mới cho khang trang đẹp đẽ.

Cải Táng còn có nhiều tên gọi khác nhau, kẻ yếm học thì dùng từ thô thiển như Bốc Mộ, dân cư thật thà chất phác thì nhã ý gọi bằng "Thay áo mới", "sang nhà mới" cho các cụ. Người có chữ thì dùng từ Cải Cát, tức là xem cái việc hiếu lễ đó là việc đáng mừng vui. Tất cả nó có nguyên ủy phương đông quan niệm rằng "Trần sao âm vậy" - xương cốt tổ tiên tiền liệt thanh sạch thì con cháu trên dương thế mới mát mày mát mặt. Cũng là cái ý hay!

Vậy thì Cải Cát người ta chỉ được tiến hành khi nào?

Cải Cát phải đảm bảo người mất đã được làm giỗ năm thứ 2, hay còn gọi là lễ Đại Tường, "lễ giỗ hết", giỗ hết bởi vì tính từ ngày giỗ thứ 2 đó đến đủ 3 tháng sau, thì gia đình được trừ bỏ đốt hóa hết cành phan, hồn bạch, cờ phiến, gậy tre - vông, áo quần đại liệm tiểu liệm, đồ tang chế xô gai. Tục gọi là đủ "2 năm ba tháng dư ai" thì xem như gia chủ không còn chịu tang nữa.

Cải Cát thường thực hiện vào ngày giờ hoàng đạo do thầy bùa bấm độn phán định. Nhưng phải đảm bảo vào ban đêm, nhiều nhất là khi khuya khoăt nhằm lúc 1, 2 giờ sáng, lại lựa thêm cho nó vào mùa đông.

Tại sao lại như vậy?

Thứ nhất, bởi vì cải táng là làm việc âm, người ta kiêng kị sự chiếu rọi của ánh sáng mặt trời (tượng trưng cho khí dương) sẽ tạo ra âm dương xung khắc bất lợi.

Thứ hai, mùa đông là thời điểm lạnh nhất trong năm, càng về khuya thì càng rét buốt, nền nhiệt độ thấp đó có tác dụng kìm hãm những xú khí hơi độc bốc lên từ nơi tha ma mộ địa làm ảnh hưởng sức khỏe con người.

Thứ ba là hạn chế được sự xem ngó bàn tán của người hiếu kỳ.

Người ta phải tiến hành cải cát như thế nào?

Trước tiên phải làm lễ cáo gia tiên tại từ đường. Khi đến nơi tha ma mộ địa, cần bày biện 3 mâm lễ hương hoa đăng trà quả thực, 1 lễ dùng để thỉnh cầu thần linh thổ địa, 1 lễ bái lạy người cải táng và một lễ tế ban thí chúng sinh.

Sau đó mới thực hiện động thổ đào huyệt mộ. Đến phần khai quật "áo quan" tức là mở nắp hòm quách, lại phải dùng vải tẩm xăng dầu quấn vào đầu sào tre nứa, đốt lên rồi khua đi khua lại trong hòm cho khí độc tích tụ lâu ngày ở đó tỏa đi hết. Rồi mới lựa người dũng cảm xuống lấy xương cốt.

Theo sách cổ Thọ Mai Gia Lễ thì ở công đoạn này khi gặp ba việc sẽ liệt kê phía sau thì không nên lấy cốt nữa mà phải ngay lập tức lấp mộ, hoàn lại nguyên trạng ban đầu:

Thứ nhất là thi thể giữ nguyên không tiêu, do chôn cất người đó vào khu vực đất Dưỡng Thi

Thứ 2: Mở nắp quan tài mà trong đó có nhiều giọt nước trắng xốp như sữa bám ở thành ván, lại thấy hơi đất ấm áp xông lên, kèm theo là những dây tuyết trắng tựa mạng nhện, tơ hồng vấn vít lấy thi thể, ván hòm.... thì đó là táng vào nơi Đất Kết, đó là điều đại cát đại lợi, phú quý

Thứ ba, Mở nắp quan tài mà thấy trong đó có con rắn vàng chui ra thì gọi là KIM XÀ NHẬP MỘ. Cần phải san lấp ngay lại.

Nếu không xuất hiện ba điều linh dị ấy thì có thể tiếp tục tiến hành y lệ.

Việc lấy cốt cần tỉ mỉ cẩn thận, thực hiện lần lượt từ phần đầu xuống dưới, tránh chạm tay vào hai hốc mắt, ý chừng chạm tay vào thì kiếp sau người này mù lòa hay chăng!? Lại càng không được bỏ sót mẩu nào, chắc cũng lại e thiếu xương thì kiếp sau người này tàn phế! Toàn bộ xương cốt đó, lấy đến đâu thì được rửa lại bằng nước vang (nước vang là nước lấy từ ba con sông đem trộn vào nhau, hoặc lấy nơi ngã ba sông hợp lưu cũng đúng lệ. Rồi đun cùng với thân cây vang và một chút hàn the, lại có thể nêm thêm chút trầm cho thơm thảo) rồi mới lau lại cho khô bằng khăn sạch, sau mới xếp ngăp nắp trật tự trong tiểu quách đã được xức dầu thơm, trải lót vuông lụa hoặc vải điều. Tiểu quách đó bằng sành sứ hình chữ nhật có kích cỡ 60 x 40 cm. 1 đầu in nổi hình tròn là tượng trưng cho trời, phía đó là để đặt phần xương đầu. Đầu còn lại in nổi hình vuông biểu ý cho Đất, phía ấy thì xếp phần xương chân.
Tinh tươm đâu đấy thì đậy nắp tiểu quách, lại chờ cho đúng giờ đúng khắc tốt mà giở la bàn phân kim gióng hướng để hạ tiểu vào huyệt mới cho hợp phong thủy, rồi xây cất lại vuông thành sắc cạnh. Bữa sau thì làm lễ tạ, sửa soạn cỗ mừng.

Tục Cải Táng lưu truyền từ các cụ từ xa xưa có nhiều nguyên ý đẹp, cũng có khi thống nhất mà không thống nhất do sự biến đổi thời gian, phù hợp với nhận thức với phong thổ từng vùng miền. Vì vậy có nơi nặng nề hình thức lễ nghi, có nơi lại giản tiện đi nhiều. Nhưng tựu chung lại đó cũng là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt, tinh biểu giá trị hiếu hiền với chân linh tổ tiên, cũng lại là dịp xum tụ đoàn viên con cháu trong giòng tộc, ôn tông kể thế. Mà giữa thời đại kim tiền hối hả này, giòng tộc nào còn giữ lại được nền nếp ấy thì cũng thực là giữ được vật báu, là có được hồng phúc lắm thay...

      

              

Mời xem: 

KHOA HỌC VỚI LUẬT NHÂN QUẢ

           

*

MẠC PHONG TUYỀN

Địa chỉ: Hà Lâm, Hà Trung, Thanh Hóa

Email: macphongtuyen@gmail.com 

Điện thoại: 096.480.78.95

.............................................................................................................

- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 20.06.2018.

- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến. 

- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.