 |
| (Nguồn ảnh: internet) |
VỀ “HAI
CÂY LIM GIẾNG RỪNG”
*
Báo Sức
khỏe & đời sống, một tờ báo được rất nhiều người ở nhiều tầng lớp
khác nhau đón đọc, vì ngoài việc chữa bệnh cứu người, với những tư liệu phong
phú về sự nghiệp cao cả của ngành y tế, của các thầy thuốc, nhiều bài thuốc rất
có hiệu quả chữa bệnh, còn cung cấp cho bạn đọc nhiều giá trị văn hóa rất sâu
sắc, mới mẻ và bổ ích.
 |
| (Nhà thơ Trần Nhuận Minh) |
Trong số
báo ra ngày chủ nhật 17/12/ 2017, có bài
“Về
thăm chiến địa Bạch Đằng”. Đây
là một bài báo tốt, nhiều tư liệu mới, cập nhật được những vấn đề theo quan
điểm nhận thức của ngày hôm nay. Ví như nhà thơ Hồ Xuân Hương mà ta từng biết,
đã từng ở đây, là vợ quan tham hiệp trấn An Quảng (nay là Quảng Yên) đã làm thơ
chữ Hán và chữ Nôm về vịnh Hạ Long và sông Bạch Đằng, lời thơ rất quí tộc, hào
hoa phong nhã. Đây là Hồ Xuân Hương bằng xương bằng thịt, một Hồ Xuân Hương có
thật, khác với Hồ Xuân Hương tác giả những bài thơ Nôm truyền tụng có nhiều bài
gợi những “cái ấy” và “chuyện ấy”, vẫn được truyền tụng trong
dân gian, là nhân vật hư cấu của văn học dân gian và thơ cũng là thơ khuyết
danh của văn học dân gian, rồi gán cho bà. Chỉ tiếc trong bài báo đáng biểu dương
trên, có một đoạn dài viết về “hai cây lim giếng rừng”, đây là một
cái sai, mà đến nay rất không nên có. Qua bài báo trên, càng thấy cái sai ấy có
sức sống lâu bền, vì nó gắn liền với một sự thực lịch sử vĩ đại ở thời Trần, và
chắc chắn với động cơ rất tốt, người ta bịa ra cho nó cũng đã nửa thế kỉ rồi,
do đó không dễ mà xóa bỏ ngay được. Vì vậy, tôi chỉ xin nói về một điều này mà
thôi.
Bài báo
dài 1 trang, có 3 cái ảnh, thì 2 cái ảnh về “Hai cây lim giếng rừng”
với dòng chú thích: “Hai cây lim giếng rừng, chiến tích của chiến
thắng Bạch Đằng, giữa rừng Quảng Yên, Quảng Ninh”. Trong bài, tác giả
viết: “Trong thị xã Quảng Yên, có hai cây lim cổ thụ mọc bên cạnh giếng Rừng.
Theo các nhà khoa học, hai cây lim đã gần ngàn năm tuổi, trùng khớp với thời
gian chiến thắng Bạch Đằng năm 1288”… Một đoạn khác, sau đó: “Hai
cây lim trải qua bao khắc nghiệt của thời
gian… hai chứng nhân sống của lịch sử đã hồi sinh tươi tốt, tỏa bóng
xuống hai cái giếng cổ, nước lúc nào cũng mát lạnh và trong vắt” .
Đọc đến
đây, tôi tin là các thầy thuốc và đông đảo bạn đọc sẽ nhận ra ngay một điều,
không ai lại đào giếng dưới bóng lim, không phải một mà đến 2 cái giếng, để “lim tỏa bóng xuống” như thế mà lấy nước
uống. Bởi vì lá lim rất độc, khi lá lim rụng xuống nước đã “gần một ngàn năm” thì những người uống
nước đó cũng “gần một ngàn năm”… nếu
đúng như thế, thì… người chết cũng phải đến vài vạn người… Vì nước lá lim, chưa
kể rễ lim, rất độc, uống vào là chết người luôn. Nhưng điều đó đâu có. Và theo
tôi được biết thì không có “nhà khoa học” nào xác nhận hai cây đó là 2 cây lim
còn lại từ thời cụ Trần Hưng Đạo, mà chỉ có các nhà “sử thổ phỉ” bịa ra mà
thôi.
Vậy đó
là cây gì? Xin thưa, đó là cây muỗm. Ai trồng? Người Pháp (có thể là viên công
sứ Pháp). Trồng từ bao giờ? Từ sau năm 1883, khi người Pháp lần đầu đánh chiếm
vùng này. Rồi không biết vào năm nào, sau năm 1883, người Pháp mang nó sang trồng,
rồi sau đó cho đào giếng bên cạnh cây, dưới bóng mát của cây để lấy nước uống. Vì
thế, nước giếng mới “mát lạnh và trong
suốt” được chứ. Vậy thời gian nó sống đến nay tối đa là 134 năm (1883 –
2017), đâu phải “gần một ngàn tuổi”
như bài báo đã viết. Lại nữa, cứ tối đến là nỏ “ngủ”, lá rủ xuống, tương tự như
cây xấu hổ vậy. Đấy là chi tiết sinh học bộc lộ nó không phải là lim, vì cây
lim không ngủ đêm. Trong đêm lá lim vẫn “tươi
tốt”, “tỏa bóng xuống” rậm rạp
như ban ngày. Như vậy, người bịa ra là cây lim, không quan sát nó trong đêm,
càng không phải là một nhà “lâm học”.
Nhân đây
xin nói thêm. Ở thị xã Quảng Yên, thành phố Hạ Long và Móng Cái, có 2 loại cây
do người Pháp mang sang trồng, đã thành “phong cảnh nên thơ” cho du lịch nơi
đây. Đó là cây muỗm trồng quanh các dinh thự Pháp và cây long não người Pháp
trồng trong sân bệnh viện và quanh bệnh viện. Tôi từng có câu thơ: “Mùa hè hàng cây nong não / Tỏa một mùi hương
làm nhớ một người” là viết về “nó” đấy. Rất tiếc là ở Móng Cái
năm 1979, ta đã triệt hạ vài chục cây nong não thời Pháp, thân cây phải
2 người ôm… Cũng xin nói thêm. Trong khoảng 40 - 50 năm nay, ở Quảng Ninh của
tôi, cùng với “sáng tạo ra lịch sử” như “hai cây lim Giếng Rừng” đã nói trên,
còn “sáng tạo ” ra hàng chục sự tích và
một số di tích… mà tôi gọi chung là “ sử
thổ phỉ”… Tiêu biểu nhất, rất tiếc, lại
là “sự tích” cụ Trần Quốc Tảng đánh chìm đoàn thuyền lương Trương Văn Hổ
ở vùng biển Vân Đồn năm 1287 đầu 1288 (?) đã đọc rất hùng tráng trên các loa
phóng thanh trong lễ Diễu hành kỉ niệm cụ Trần Quốc Tảng (mà tôi trực tiếp
nghe). Rồi đền Cửa Ông thờ cụ Trần Quốc Tảng xây từ năm 1313 ở thời Trần , ngay
sau khi cụ mất ở đây (?). Thực ra, suốt đời Danh tướng Trần Quốc Tảng không hề
liên quan gì đến vùng này, và việc thờ vọng cụ ở đây (hay bất cứ đâu) là đúng,
là hợp lòng người, hợp cả đạo trời, vì cụ là người có công với nước. Nhưng cứ
bịa ra cho cụ cái cụ không có là một việc rất nên tránh, vì làm thế, dù không
muốn, thực chất cũng là xúc phạm vị anh
hùng. Được biết ngôi đền mới này do ông chủ mỏ than, vốn là quan ba mật thám
Pháp, bỏ tiền cho vợ xây khoảng từ năm 1910, với mục đích chính trị của ông ta,
rồi năm 1916, mới đưa Trần Quốc Tảng vào thờ, sau khi ông chủ thuyền người Bắc
Ninh đã đưa Trần Quốc Nghiễn, anh ruột Trần Quốc Tảng vào thờ ở Bến Đoan, Hòn
Gai năm 1913. Giaso sư Phan Huy Lê trong một tập sách do Nhà xuất bản Trẻ in,
còn nói, dựa vào một tấm bia, có thể năm 1948
mới đưa Trần Quốc Tảng vào thờ ở Cửa Ông như hiện nay… vân vân và vân
vân…
Do đó,
sự nhầm lẫn như đã nói trên là rất dễ hiểu và theo tôi, tác giả bài báo và bản báo không có lỗi. Có lỗi là các nhà “sử
thổ phỉ” và bây giờ, là những người đã thấy sai, nhưng không có một ai chính
thức đứng ra “tuyên bố sửa sai” cả, dù “hai cây lim giếng rừng” cũng đã lặng lẽ
rút ra khỏi sách giáo khoa, các tuyến du lịch quốc tế và trong nước đến Quảng
Yên, thăm Di tích đánh giặc Nguyên của cụ Trần Hưng Đạo, đặc biệt là bãi cọc
Bạch Đằng, cũng không đưa khách đến thăm “di tích lịch sử thời Trần” này… Điều đó có thể tác giả bài báo chưa biết.
Mời thư giãn với nhạc phẩm MỘT CÕI ĐI VỀ
của Trịnh Công Sơn, qua tiếng hát Trịnh Công Sơn:
*.
TRẦN NHUẬN MINH
Quê quán: Điền Trì, Quốc Tuấn,
Nam Sách, Hải Dương.
Địa chỉ thường trú: số
nhà 47, Lê Thánh Tông, Hồng Gai,
thành phố Hạ Long,
tỉnh Quảng Ninh.
Email: trannhuanminh44@gmai.com
Điện thoại: 091.326.81.28
.
.............................................................................................................
- Cập nhật theo nguyên bản tác
giả gửi qua email ngày 27.04.2020.
- Bài viết không thể hiện quan
điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
0 comments:
Đăng nhận xét