 |
| (Văn Thùy "dị nhân" - Nguồn ảnh: internet) |
VĂN THÙY:
DỊ NHÂN HAY KỲ NHÂN?
VĂN THÙY “DỊ NHÂN”
- Cảm tác khi đọc 2 tác giả: Nguyễn Khôi,
Nguyễn Bàng viết về Văn Thùy "dị nhân" -
Cuống quýt với thơ
Lử đử cùng thơ
Say thơ như điếu
đổ.
Cả đời
Đánh đổi
Được gì?
- Dăm ba bài thơ
dán tem "thơ bụi'. (1)
Thiếu vợ
Thiếu con
Đâu phải Kép Tư Bền
Sao cứ bắt miệng
cười tim héo.
Đời lắt léo
Phận eo sèo
Thây kệ thế gian úp
mở.
Giả ngố
Mượn chữ bày trò
Vác thơ
Tưng tửng.
................
(1): Chữ dùng của nhà thơ Nguyễn Khôi
*.
Ân Thi, đêm 22 tháng 04.2017
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
LỜI
BÌNH:
Đọc Văn Thùy “Dị
Nhân” của Đặng Xuân Xuyến tôi thấy người gai
gai, rạo rực, cứ ngỡ bài thơ
này là viết về mình, viết cho mình vì thấy có bóng dáng tôi ở trong đó. Tôi tin,
khi đọc Văn Thùy “Dị Nhân” sẽ không ít người thơ, nhà thơ có tâm trạng,
cảm giác gai gai, rạo rực giống tôi. Đó chính là thành công
của bài thơ, của nhà thơ. Thường thì những bài thơ đi vào lòng người là tuy
viết về một người mà có hình ảnh của nhiều người, viết cho một người mà như
viết cho nhiều người. Đó là thứ thơ có chất trời, chất đời, chất người. Văn Thùy “Dị Nhân” là bài thơ như
thế.
 |
| (Nhà thơ Nguyễn Đăng Hành) |
Bài thơ không hề kể
lể, chau chuốt hay dụng công đắp vẽ mà cứ hồn nhiên, nhịp nhàng, đầy tràn “ứ
hự”...
Này nhé: “Cuống quýt với thơ/ Lử đử cùng thơ/ Say thơ
như điếu đổ.”, không tả trời, không tả đất, không tả người... mà hình dạng
thi nhân đã ngất ngưởng bước ra. Cứ cái đà đồng đảo này thì thi nhân sẽ “kinh
thiên - động địa” chẳng khác Nguyễn Công Trứ, chẳng kém Tú Xương, nhưng không,
tác giả đã cho người đọc biết mình nhầm để tỉnh ngay khi đọc tiếp đến câu thơ
nhẹ nhàng mà thôi thúc, ngắn gọn mà súc tích, tĩnh mà tỉnh: “Cả đời / đánh đổi / được gì?”. Hai câu “Cả đời/ Đánh đổi” đã dựng lên, đã thắt
lại cái triết luận: Tất cả là luân hồi, nhân quả và vô thường. Sự thành bại là
sự đánh đổi của cuộc đời. Chữ “đánh đổi”
đúng là “nhãn tự”, là lò so co giãn của bài thơ, như sợi chỉ xuyên suốt câu từ
bài thơ. Nhà thơ tự hỏi “Được gì?”
song lại tự lý giải, bình báo ngay sau đó: “Dăm
ba bài thơ dán tem thơ bụi”. Rồi tiếp: “Thiếu
vợ/ Thiếu con/ Đâu phải Kép Tư Bền/ Sao cứ bắt miệng cười tim héo”. Ôi đau
quá! Buồn quá! Tác giả thật khéo ẩn dụ đặt con “tim héo” bên cạnh “miệng cười”,
đọc mà thấy nặng tình nặng nợ. Khiến người đọc ngậm thở rồi mà phải thượt dài,
phải thán phục và công nhận cái giá của sự say xưa, của sự đánh đổi được mất
con chữ thi ca “thơ bụi”. Tôi đồ rằng, khi viết những câu thơ này, Đặng Xuân
Xuyến phải nén lòng lắm để nước mắt khỏi tràn vào câu chữ, để hình ảnh của Văn
Thùy “dị nhân” được sống động, rất đời: ngông ngạo, tài hoa mà chất nặng đắng
cay.
Tác giả thơ lại
tiếp tục điềm tĩnh, công tâm, phán nhận: “Đời
lắt léo/ Phận eo sèo” rồi nhập tâm nhập thần mà nói hộ tâm trạng, bản lĩnh
của Văn Thùy “dị nhân”: “Thây kệ thế gian
úp mở”.
Những câu thơ: “Giả ngố/ Mượn chữ bày trò/ Vác thơ/ Tưng
tửng” được cất lên bằng
giọng điệu bất cần và hài hài, đã khắc họa nổi bật lão thi sĩ với hình ảnh ngạo
ngạo, ngông ngông, dị dị mà tài hoa và bản lĩnh. Thử hỏi, không tài hoa, không
bản lĩnh thì làm sao lão thi sĩ có thái độ ngông ngạo, bất cần: “Thây kệ thế gian úp mở”? Không tài hoa,
không bản lĩnh thì lão “dị nhân” có thể “mượn
chữ bày trò” khiến thiên hạ phải mắt tròn mắt dẹt?! Hình ảnh thi sĩ “vác thơ/ tưng tửng” khiến ta liên tưởng
nghĩ tới hình ảnh Đức Chúa Giê Su vác cây thánh giá đi khắp cõi truyền giảng
đạo, cứu nhân độ thế. Đọc đến đây, đến câu cuối bài thơ thì cái dáng dấp hình
thể, cái thần thái hồn vía của lão thi sĩ dị nhân ngất ngưởng, ngông ngạo,
không phải là Văn Thùy “dị nhân” thì là của ai mà nhập hồn nhập bóng này được?!
Văn Thùy xứng lắm chứ. Chân dung này thật xác thực và sống động. Nó cựa quậy
đồng đảo lắm chứ. Tôi đồ rằng, tác giả vẽ chân dung này phải là người có tài
quan sát và tinh tế lắm mới có thể khắc họa “hô sĩ nhập hồn” chân dung quậy sĩ dị nhân Văn Thùy thêm kỳ kỳ, ngộ
ngộ.
Xin thưa, vì tôi
cũng có quen biết Văn Thùy, có biết chút ít về ông: Ông là người tài hoa (chụp
ảnh siêu, vẽ họa giỏi), thơ hay và chí khí tang bồng hồ thỉ nhưng phần gia cảnh
thì hình như hơi thiệt thòi, công danh cũng chẳng thuận... Nên tôi đánh giá bài
thơ Văn Thùy “Dị Nhân” này là bài khá, vì tác giả không kể lể kẻ vẽ mà
đã khảo dựng được chân dung một con người thơ thật thơ, cho thơ tử vì đạo...
Nếu cho phép tôi
được góp ý thì tác giả bài thơ vì tính cẩn thận và thực thà quá nên dễ gây cho
đọc giả cảm tưởng tác giả be chắn tỉ mẩn, bày biện chữ nghĩa. Trong chữ phải
chứa đủ tình - cảnh - sự cho suy tưởng hình tượng thơ sống động. Thơ càng vô lý
càng tuyệt, càng chủ quan càng hay. Thơ phải là phi lý, là ảo, là mở mang khơi
gợi. Những câu thực thà máy móc đã làm giảm chất say của thơ. Ví dụ như câu thứ
3: “Say thơ như điếu đổ” thì chữ “say thơ” chưa đắt vì chính 2 câu “Cuống quýt với thơ/ Lử đử cùng thơ” đã
thấy cái say rồi còn nhắc tới “say thơ”
làm gì? Giá như tôi, tôi sẽ sửa là “Biêng
biêng điếu đổ”. Hoặc câu “Dăm ba bài
thơ dán tem thơ bụi” thì cả nghĩa đen và nghĩa bóng đều không sát với Văn
Thùy. Thực thì người đời - làng thơ đã công nhận loạt bài, phong cách thơ Văn
Thùy là “Thơ bụi” rồi nên chăng sửa
là “Loạt bài thơ bụi”. Hay câu 15: “Giả ngố” thật quá đã tố sự nghiệp, tố
chân dung “dị nhân”, làm giảm hình tượng đẹp của 2 câu kết mà chính tác giả Đặng
Xuân Xuyến đã kỳ công tạo dựng: “Vác thơ/
Tưng tửng”. Đành rằng Văn Thùy biết và
cảm rất rõ những mất mát của đời mình và ông phải “giả ngố” để mua vui, để tự
xoa dịu nỗi đau của đời nhưng đấy là đời, là cuộc sống thực của Văn Thùy nhưng
khi vào thơ sao Đặng Xuân Xuyến không cho là “Ngố ngố” hoặc “Quá ngố”
để hình ảnh Văn Thùy “dị nhân” bớt đời đi để thơ hơn?!
*
Mời nghe nhạc phẩm SON của
Đức Nghĩa qua tiếng hát Quốc Thiên:
*
Hà Nội, 28 tháng 04.2017
NGUYỄN ĐĂNG HÀNH
Địa chỉ: Thôn Khoan Tế, xã Đa Tốn
huyện Gia Lâm, tỉnh Hà Nội.
Điện thoại: 0166.467.78.26
.
.
……………………………………………………………………
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 28.04.2017
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
0 comments:
Đăng nhận xét