ĐƯỜNG GIÓ - VÔ LỐI CỦA GIÁNG VÂN - PHI THƠ CA - Tác giả: Đỗ Hoàng (Hà Nội)

(Nguồn ảnh: internte)

ĐƯỜNG GIÓ -

VÔ LỐI CỦA GIÁNG VÂN - PHI THƠ CA

*

Cách đây mấy thập kỷ những người làm thơ cố gắng chối bỏ những hình thức được lưu hành, họ quyết bức phá và tìm cách thể hiện sao cho khác tiền nhân. Đó là việc đáng khuyến khích. Nhưng qui luật xã hội hay tự nhiên thì mọi việc phát triển đều phải có tính kế thừa và phát huy. Những người tự xưng mình cách tân thơ không hiểu điều đó. Ngôn ngữ phương Đông và ngôn ngữ Việt đều là đơn âm, phát ra từ răng, gọi là xỉ âm, nên nói không có vần điệu, không có lối thì không thể nhớ được, làm thơ đã không vần không điệu, không có tứ lạ, tứ mới, không có một triết lý sâu sắc, viết như người nước ngoài học 3 tiết tiếng Việt rồi làm thơ Việt thì ai ngửi được. Không như ngôn ngữ Xlavơ và La tinh, Âu Mỹ… Mỗi từ của nó như là một khúc ca ngắn, nên thơ họ vần điệu có thể đặt xuống thư yếu.

Rồi trào lưu làm thơ văn xuôi nảy nở khắp thế giới, khiến cho nhiều

người có đất dụng võ cứ viết lung tung lang tang và gọi nó là thơ.

Những người làm Vô Lối (chữ của Đỗ Hoàng) không chỉ phe nhóm mình tung hê mà được các cơ quan tư nhân và công quyền tung hê nên họ càng tin tưởng mình thiên tài mở ra một chân trời thi ca (!)

Hàng loạt người làm Vô Lối từ thời miền Nam tạm bị chiếm như: Thanh Tâm Tuyền, Lê Văn Ngăn, Phú Trạm - In na sa ra…miền Bắc như: Nguyễn Khoa Điềm, Thanh Thảo, Nguyễn Quang Thiều, Vi Thùy Linh, Nguyễn Bình Phương, Phan Thị Vàng Anh, Phan Huyền Thư, Văn Cẩm Hải, Mai Văn Phấn, Hoàng Vũ Thuật… nẩy nở như nấm mọc sau mưa!

Giáng Vân cũng viết Vô Lối như các bậc đàn anh của mình nhưng vì chưa thành danh nên Đỗ Hoàng tôi không muốn mất thì giờ.

Nay xem thấy cái tập Đường Gió của Giáng Vân được Hội Nhà văn Hà Nội trao giải, tôi cũng phải viết vài lời phản biện.

Đường Gió là một tập viết phi thơ ca, Vô Lối toàn tòng, nó chối bỏ tất tật truyền thống cha ông. Nó là một một thứ quái thai không ra chuột không ra mèo. Nó ngô ngô ngọng ngọng, dở dơi dở chuột, khô khan đại hạn, cũ kỹ, giả cầy tây tàu, thừa lời thiếu chữ, thiếu lời, thừa chữ, thiếu chữ thừa lời, nhạt nhẽo vô nghĩa, gái già làm duyên không phải lối, xơ cứng, tù mù, tịt mịch, gượng gạo, vô cảm, lãnh cảm, sáo mòn, sáo rỗng, nhạt thếch, vô vị,  hô khẩu hiệu suông, biểu hiện rất kém văn hóa, kém từng trải…

Trong 74 bài của Đường Gió, bài Lời của suối nguồn được đưa lên đầu tiên.  Đây là bài không có thang điểm nào mà cho, nó phản thơ ca một trăm phần trăm.

Hãy chảy đi, chảy đi

Bởi vì ta cần mang cho

Bởi vì ta không khi nào cạn

Bởi vì ta không khi nào tính đếm…

Một con suối nhỏ nhoi ồn ào quá đáng. Loại suối cóc léo nhéo suốt đêm ngày làm người ta mất ngủ, còn:

Sông to không chảy ồn ào.

(Sa Di )

(Nhà thơ Giáng Vân)

Nó thuộc loại thùng rỗng thì kêu to (ngạn ngữ)

Một kẻ lên gân như con bọ ngựa đá nhau. Con Người vỹ đại như thế mà còn run sợ trước thiên nhiên. Sao con suối nhỏ như mắt muỗi dám cao ngạo mình không khi nào cạn?

Thi sỹ Tản Đà tài danh mới dám viết:

Non cao những ngóng cùng trông

Suối khô dòng lệ chờ mong tháng ngày

Người ta viết đầy hình ảnh lấp lánh, đa chiều, hàm súc. Đây Giáng Vân viết vừa thô thiển, vừa cạn cợt, vừa chủ quan:

Hãy chảy đi

Đừng hỏi nước khổi nguồn từ đâu?

Đừng hỏi Tình yêu khởi nguồn từ đâu

Chưa hết Giáng Vân  lại còn đại ngôn, sáo rỗng tiếp:

“Nước là tình yêu ta

Tình yêu là nước nên ta mãi mãi”

“Hãy chảy đi

Đừng bào giờ ngoảnh lại

Nước lên hương ban mai

Nước mát rượi ban trưa

Nước dịu dàng chiều hôm

Khi đêm về hư ảo

Hãy chảy đi..”

Thôi miễn bàn nhưng lời đại ngôn có cánh.

Chùm Vô lối viết ở nước Lào vô cùng kém, không có một tí gì là mới, phát hiện mới, cũ càng cũ kỷ, cảm xúc, gượng gạo, triết lý vặt:

“Lặng im hát

Bài hát giữ cho những vẻ đẹp được sống

Đã được tạo tác như vậy.”

(Viết ở Viêng Chăn)

Nhà thơ Phạm Tiến Duật - một cổ động viên cho cuộc chiến huynh đệ tương tàn nhưng có những bài thơ về nước Lào hay:

“Ai nói Lào không có biển đừng tin

Tôi đã thấy biển Lào trong vùng giải phóng

Là khi đi giữa Sê pôn, Sê kông lổng lộng

Biển là em,

Thăm thẳm mắt em nhìn.”

Đọc hết cả tập Đường Gió, tôi mới thấy kiểu viết Vô Lối phá nát văn chương. Giáng Vân có mấy bài viết về Mẹ và con là những bài Vô Lối nhạt nhẽo, cứng nhắc, đơn điệu vô cùng:

“Bên ngoài những định giới hạn hẹp

Mẹ về bên con bằng thứ ánh sáng xanh biếc vô hình

Niềm vui sáng dịu dàng khôn tả…”

(Thơ dâng Mẹ)

Viết về Mẹ mà giống như thầy giáo dạy bài vật lý  “Ánh sáng truyền theo đường thẳng”

Giáng Vân không học ca dao tục ngữ sao:

“Chiều chiều ra đứng ngõ chiều

Nhìn lên mả Mẹ chín chiều ruột đau”

(Xin xem bài Đỗ Hoàng dịch ra thơ Việt phần sau)

Trong một bài viết về mẹ “Thơ dâng Mẹ” rất đầu Ngô mình Sở, tiền hậu bất nhất.

“Mẹ đã hóa vào cao xanh kia

Cao sang và hư ảo

…

Đó là gương mặt thật của mẹ

Gương mặt của người mẹ vỹ đại đã sinh ra con

Tiếp đoạn sau lại rất thủ phận, người mẹ vỹ đại biến mất, chỉ còn:

“Bởi vì mẹ ơi mẹ con mình thật nhỏ bé

Chỉ như cái bòng côi cút trong cuộc đời”

Hai bài thơ viết cho con vừa sơ sài, vừa nhạt vừa lê thê. Không một rung động.

“Tôi ôm con gái tôi

Khi nó nhắm nghiền mắt và mơ

Trong cái thân hình ấm nóng và sống động

Nó tựa hẳn vào tôi tin tưởng.”

(Thơ viết cho con)

Câu dở hơn cả câu văn xuôi

Tiếp:

Con ơi

Có nhiều lúc mẹ rất nhăn nhó con không nhớ sao?

Đầy là những lúc con hư làm mẹ bực mình

Nhưng đây là vì mẹ lo cho con mẹ nhỉ.

(Trò chuyện với con)

Nói bộ dở thua một bà nông dân nói với con gái.

Những cây bút đương đại hay né tránh những hiện thực đau đớn đè lên thân phận người phụ nữ. Họ bốc thơm người phụ nữ lên:

“Chị em ta tỏa nắng vàng lịch sử

Nắng cho đời mà cũng nắng cho thơ.”

(Huy Cận)

Thực ra phụ nữ thời nào cũng là nạn nhân của quyền lực và đồng tiền. Phụ nữ dưới các chế độ độc tài, toàn trị lại càng đau khổ hơn.

Trong văn chương cũ người ta đã lên án việc này rất mạnh mẽ:

Bộ binh, bộ Hộ, bộ Hình

Ba bộ đồng tình bóp vú con tôi”

(Ca dao)

“Trách người quân tử bạc tình

Chơi hoa rồi lại bẻ cành bán rao”

(Ca dao)

“Trách móc làm chi chi

Ơi người là người ơi! Ơi chàng là chàng ơi

Sao tệ tệ rứa chàng

Sao bạc bạc rứa chàng!”

(Ca dao)

Rồi thì:

“Đẻ ra đứa con chẳng biết nó giống ai

Cái đầu thì ông xã, cái tai thì của ông trùm.

(Cao dao)

Bây giờ:

Đẻ đứa con ra là biết nó giống ai

Cái đầu của bí thư chủ tịch, cái rái khoai của đảng đoàn…”

(Ca dao mới)

Hay:

Đời thì Sở Khanh nhiều hơn rắn

Hệ lụy  bao nhiêu kiếp thân kiều

Trinh nữ làm sao mà lành lặn

Mỗi bước ma bầy kéo tiểu yêu!

(Đỗ Hoàng)

Các cây bút nữ chỉ kêu gào nữ quyền, nhưng chỉ đòi hỏi quyền sex. Quyền sex cũng đáng đòi nhưng nó thứ yếu. Quyền lớn hơn là quyền làm mẹ, quyền nuôi con, quyền được lấy chồng, quyền có chồng, quyền được chồng chăm sóc. Người ta hiểu sai quyền làm mẹ là quyền thoải mái chửa hoang đẻ hoang, một mình người đàn bà phải chịu đựng nuôi con nuôi cái. Mà cái nữ quyền là phải đòi giống đực phải có trách nhiệm việc gây ra hậu quả cho người phụ nữ. Phải như con bò cạp, nếu giao hoan thì phải đổi cả tính mạng để làm nguồn thức ăn cho đứa con sơ sinh sắp ra đời.
 Giáng Vân đáng ra phải viết thay cho những người không chồng mà chửa mới ngoan thì sẽ thực hơn và xúc động hơn.

Ngoài ra tác giả dùng tràn làn những từ Hán Việt chưa được việt hóa hoặc cũ mòn như: hoan ca, linh giác, an nhiên, thống khổ,  mê dụ, cô tịch, ngẫu cảm…

Những bài viết trước đây và tập Đường Gió là một cách viết hoàn toàn thật bại phi thơ ca.

Không chỉ Hội Nhà văn Hà Nội mà Hội Nhà văn Việt Nam cũng liên tục trong nhiều thập kỷ qua cổ súy, lăng xê - trao giải cho những cách viết phi thơ ca như thế này. Đã có nhiều bài Vô Lối đưa vào sách giáo khoa cho học sinh học, đó là việc vô cùng tai hại mà cần warninh - cảnh báo.

Lấy tiền ngân sách - tiền thuế dân đóng hoặc là tiền tư nhân đi nữa cũng là có tội với người đọc và nhân dân!

*.

ĐỖ HOÀNG

Quê quán: Cao Vân, Lệ Thủy, Quảng Bình.

Hiện sống và làm việc tại Hà Nội.

Email: donguyenhn@yahoo.com

Điện thoại: 091.336.96.52

  ...............................................................................................................

- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 10.07.2017

- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang blog Đặng Xuân Xuyến.

- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.