THẦN KHÚC CỦA DANTE
ALIGHIERI
THI CA KHÚC II
*
TÓM LƯỢC
Đăng Tử (Dante) do dự, Việt
Sinh (Virgile) trấn an chàng. bảo rằng
Bích Thi (Béatrice) xuống cõi Minh Phủ (Limbes) nhờ ông cứu giúp
chàng. Dante lấy lại can đảm.
Ngày qua trời
lại tối tăm,
1
Muôn sinh vật
trút nhọc nhằn trần gian.
Tôi vào cuộc
chiến, lên đường,
Lòng tôi ghi nhớ
hành trình không sai.
Thi Thần Trí Cả
giúp tôi,*
Ký ức tôi viết
điều tôi thấy nhìn.
Tấm lòng cao quý
nẩy sinh,
Khởi đầu thi
hứng dẫn tầm mắt trông.
Kiên cường can
đảm tấm lòng,
Trước khi dẫn
dắt vào trong hành trình. 10
Tôi rằng Thân phụ
Sinh Vương,(Silvius)*
Mang thân trần
thế vào nguồn vô biên.
Nhờ thần chống
lại ác tâm,
Hộ trì giúp sức
điều lành hiển vinh.
Những điều nào
tưởng người trần,
Vì trời cao đã
chọn ban phúc lành.
Cha Thánh Rô Ma
Giáo Hoàng,(Rome)*
Đô thành, lãnh
địa, thánh linh cơ đồ.
Nơi Ngôi truyền
thánh Pi-e-rô, (Saint Pierre)
Vinh quang thay kẻ
bước vô hành trình. 20
Người đà biết
rõ nguyên nhân,
Cuộc vinh quang,
áo Giáo Hoàng tặng ban.
Thánh Pôn ngài
cũng ở trên. (Saint Paul)*
Tặng cho sức
mạnh đức tin khởi đầu.
Nhưng tôi, ai cho
phép đâu ?
Chẳng Ê Nê chẳng
phải nào Thánh Pôn ̣(Énée, St Paul)*
Chẳng tôi, chẳng
kẻ khác tin,
Tôi phân vân,
chuyến đi thành chuyện điên.
Người sáng suốt
hiểu tôi chăng ?
Đổi thay ý định
lúc đang khởi đầu. 30
Trên dốc tăm tối,
tôi hoang mang,
Càng suy càng
nghĩ tiêu tan ý đồ.
Mới đầu đã thấy
cam go.
Người thầy hào
hiệp thanh cao lời rằng :
“Lời con ta hiểu
rành rành,
Nhát hèn con
nặng mang trong tâm hồn.
Nó thường ngăn
cản con đường,
Ý đồ cao cả
chùng mòn bước chân.
Như nhìn bóng
thú trên không,
Nghe ta con sẽ chẳng ngăn sợ gì. 40
Vì sao ta đến,
nghe đây,
Phút đầu tiên đã
đau thay nỗi lòng.
Ta là người cõi
hư danh,
Nương tử xinh đẹp
phúc hằng gọi ta.*
Như ta mong được
khiến sai,
Mắt nàng lấp
lánh sao mai trên trời,
Giọng thiên thần,
nhẹ êm lời
Hỡi hồn tao nhã
cõi đời Mân Tô Va*
Vinh quang trần
thế chói loà.
Còn vang vọng
mãi yên hà thái không, 50
Bạn đường ơi chớ
bận lòng,
Gian nan gặp nạn
trên đường vắng tanh.
Lòng lo âu muốn
quay lưng,
Ta lo người đã
lạc đường quá xa,
Cứu người ta sợ
muộn ra,
Chuyện người ta
đã nghe qua cõi trời.
“Hãy đi cứu giúp chàng thôi.
Lời từ tâm sẽ
cứu người bình an.
Cứu chàng cho tôi
an lòng. “
Bích Thi danh
gọi, tôi mong cầu người,(Béatrice) 60
Từ xa đến, mong
về thôi,
Tình yêu gửi gắm
một lời tâm tư.
Khi ta về với
ngôi cao,
Tán dương ca ngợi
công lao của người.:
Nàng ngừng, tôi
bày tỏ lời:
“Nương tử đức
hạnh, loài người ngưỡng trông,
Dưới trời cao
vòng thái không,
Lời người truyền
nức nô lòng của tôi.
Vâng lời còn
thấy chậm thôi,
Ước mơ nàng cắt
nghĩa lời ước mong.
Xin nàng cho biết
nguyên nhân,
Vì đâu nàng bảo
xuống trần hôm nay. 70
Cõi vô biên nàng
về đây,
Nói cùng tôi bí
mật này nàng mong.
Nàng rằng :
Người muốn biết chăng ?
Ta xin vắn tắt
nguyên nhân đôi lời,
Sao ta không sợ
đến nơi,
Lòng ta chỉ sợ
lộ thôi những điều.
Phương hại kẻ
khác không đâu,
Ngoài ra ta chẳng
lo âu trong lòng. 80
Trời sinh ta ban
hồng ân,
Chẳng làm ám
ảnh cõi trần khổ đau.
Lửa thiêu chẳng
đốt ta nào,
Đức Bà từ cõi
ngôi cao thương tình.
Người nguy nan mở
lòng nhân.
Thế nên đã bỏ
khắc nghiêm luật trời.
Gọi Linh Chi đến
dặn lời :(Lucie)*
Tín đồ con hiểm
nguy thôi lúc này.
Ta ủy thác con ra
tay,
Lính Chi thù
địch của bầy ác tâm. 90
Lên đường tìm
đến ta thăm,
Ra Sen thuở xa xăm
hằng ngồi.(Rakenle, Rachel)*
Bích Thi ca ngợi
Chúa Trời.
Sao không đi cứu
giúp người dấu yêu.
Vì người vào
cõi cô liêu,
Có nghe tiếng
khóc đớn đau của chàng
Lo âu cái chết
hãi hùng,
Còn hơn sông dữ,
biển ngàn sóng dâng.
Không ai cấp bách
cho bằng,
Làm lành tránh
dữ, an lành tấm thân. 100
Nghe theo lời nói
thăm trầm,
Xuống đây từ cõi
vĩnh hằng vinh quang.
Cậy người lời
nói tâm can,
Vinh danh người
những ai trông cậy người.
Sau khi nói bấy
nhiêu lời,
Long lanh đẩm lệ,
nàng thời nhìn ta,
Dục đi nhanh đến
cõi xa,
Đến với người,
ấy vì ta theo nàng
Cứu người thoát
thú chặn đường,
Chỉ con đường
ngắn đỉnh non tươi hồng.
110
Chuyện gì dừng
bước ngại lòng,
Sao đầy bạc
nhược, nhát hèn trong tim.
Thiếu dũng khí,
chẳng bình an.
Ba Tiên nương cõi
trời ban phúc mầu.*
Lắng nghe từ cõi
thiên cao,
Và ta, ta hứa
người bao chuyện lành.
Như hoa rủ cánh
khép cành,
Qua đêm trường
lạnh giá băng, mặt trời
Bỗng bừng dậy,
nắng hồng soi.
Lòng tràn dũng
khí sáng tươi trong lòng. 120
Bắt đầu người
tự do rằng :
Hỡi tiên nương đã
rộng lòng giúp tôi.
Người hào hiệp
chóng nhanh lời ,
Những lời chân
thật trên môi tỏ bày.
Lời ái từ đẹp
đẽ thay,
Trái tim nung
nấu, nỗi này hằng mong.
Giúp tôi ý định
đầu tiên.
Và hai ta cũng
cùng chung một lòng.
Người thầy, chủ
soái dẫn đường,
Giúp tôi thêm nỗi
can trường tự tin, 130
Lời người dẫn
lối hành trình,
Tôi vào địa ngục
u minh hiểm nghèo. 132
---------------------
CHÚ
THÍCH
5,
Trí Cả : Trí các nàng Thơ, chỉ trí tuệ của Dante, ý thức sự
cao cả của nhiệm vụ.
13.
Cha của Silvius tức Éncée, Virgile tả trong cảnh xuống Địa Ngục.
17.
Thánh Pierre, xuất thân là người đánh cá, môn đệ chúa Jésus là vị
Giáo Hoàng đầu tiên tại Roma, bị
tử đạo thời đế quốc La Mã đóng điinh trên Thập Tự giá lộn ngược.
Trên các tác phẩm hội họa tôn giáo,
thánh Pierre cầm chìa khoá mở cửa Thiên Đàng.
23.
Thánh Paul, Giáo Hoàng nối tiếp thánh Pierre cũng bị tử đạo như thánhPierre.
27.
Énée. Sau cuộc chiến thành Troie bị hạ, Énée cháu vua Priam dẫn gia đình cùng dân
thành Troie sống sót chạy sang Ý
lập thành đế quốc Rome.
44.
Nương tử xinh đẹp là Béetrice Bích
Thi.
87.
Lucie de Siracuse Thánh Tử Đạo thế
kỷ thứ IV. Thánh báo hộ sự trông thấy, được Dante yêu mến.
102.Rakenle(
Rachel) vợ của Jacob, nhân vật biểu tượng thời Trung Cổ tượng trưng cho
sự mặc niệm.
114.
Ba tiên nương cõi trời có nguồn gốc từ ba nữ thần cõi Olympe trong
thần thoại Hy Lạp : Héra, Athénée,
Vénus
*
PHẠM TRỌNG CHÁNH
Tiến sĩ Khoa Học Giáo Dục
Địa chỉ:, Viện Đại Học Paris V Sorbonne.
Email: phamtrongchanh@free.fr
.
…………………………………………………………………………
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 07.05.2020.
- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét