 |
| (Nguồn ảnh: internet) |
LUẬN
VỀ
NHỮNG
THAM VỌNG NỔI NÔNG
- Đã
đăng trong tạp chí Văn Hóa Nghệ An:
 |
| (Tác giả Dương Quốc Việt) |
Một lần kỵ sĩ Don
Quijote có lời hứa với người đồng hành Sancho Panza-một nông dân chỉ biết ăn no
vác nặng (trong tiểu thuyết nổi tiếng “El Ingenioso hidalgo
Don Quijote de la Mancha” của
nhà văn Tây Ban Nha Miguel de Cervantes y Saavedra (1547-1616)),
rằng sau khi chinh phục xong một hòn đảo sẽ để anh ta làm chúa đảo. Ồ như thế thì
bu nó, tức vợ anh ta-một mụ nông dân chân đất mắt toét sẽ đi hài với áo mũ lộng
lẫy, để biến thành một mệnh phụ phu nhân của một chúa đảo (!) Anh ta tưởng
tượng như vậy và cảm thấy không ổn một chút nào. Nhưng thiên hạ có bao nhiêu
người nghĩ được như Sancho Panza?
Tạo hóa thường cũng
khéo bịt mắt thế gian, để các trò của Người có được lắm kẻ say chơi. Chẳng thế
mà cái cảnh các cô thôn nữ đua nhau đi thử chiếc hài, hy vọng vận may được làm
hoàng hậu trong truyện Tấm Cám, đâu chỉ có diễn ra trong truyện Cổ tích.
Quả thật cũng đã có
một thời, những kẻ dám ăn gian nói dối, một phút có thể trở thành ông nọ bà
kia, được lên mặt đe dọa người khác. Rồi cả một thời kỳ dài, dường như người
giỏi hay không giỏi cũng như nhau, vì người ta không cần người làm, mà cần
người chấp hành và biết báo cáo lọt tai các cấp trên. Nhất là nếu kiếm được một
mảnh bằng, thì cơ hội được một chân sang trọng trong nhà nước là rất lớn. Những
tấm gương thành đạt trong những thời kỳ như vậy, cũng góp phần để lại di chứng
cho đến ngày nay.
“Thấy người ăn khoai thì vác mai đi đào”, cũng là một trong những chứng bệnh của không ít người. Vì vậy người
ta đã đua nhau chạy theo những chân dung thành đạt của một thời như vừa nhắc ở
trên, góp phần làm cho đất nước suy thoái. Còn trong thời hiện đại thì sao? Đã
có ngôi trường người ta tranh nhau đệ đơn cho con trẻ thi vào, đến mức làm đổ
cả tường bao, chỉ vì khi biết có một danh nhân ngày xưa đã từng học ở trường
đó. Rồi căn bệnh “thấy người ăn khoai thì vác mai đi đào” chuyển hóa thành đại
dịch “con nhà khác giỏi thì con mình cũng phải giỏi”, bởi vậy mà đâu đó nghe đồn có trung tâm, có thầy-cô dạy với những
phương pháp đặc biệt, làm cho những đứa trẻ trở thành giỏi như thần đồng ở môn
này môn kia, là người ta ẵm con lao vào, “tầm sư học đạo”(!)
Trước những thành quả
đạt được của người khác, nhiều người rất muốn biết, muốn học, muốn “chiếm đoạt”
cái bí quyết để dẫn đến những thành công đó. Nhưng khốn thay, cái “bí quyết của
thành công”, của ngay cả những người đã thành công, đã thành danh, thì đa phần
chính họ cũng không có, hoặc giả nếu có cái gọi là cái bí quyết đó, thì người
khác cũng khó mà học được. Mặt khác lại không ít những thành công của một cá
nhân, hay quốc gia, chỉ là hệ quả tất yếu của một quy trình tự nhiên, không khó
nhận ra, ấy vậy mà người ta không muốn theo, không chịu học. Cũng có lẽ vì thế,
mà bức tranh tổng thể của xã hội loài người, dường như mãi mãi đa sắc màu, mãi
mãi mới mẻ, ngẫu nhiên và bất ngờ.
Thời trẻ một lần
François Jean Dominique Arago (1786-1853), gặp một toán người già lao động
nặng nhọc dưới sự sai bảo của một viên chỉ huy trẻ tuổi ăn mặc sang trọng.
Arago mon men đến chỗ người chỉ huy kia và hỏi: Ông làm thế nào mà được chỉ huy
những người kia và họ răm rắp nghe theo ông? Ồ, bởi vì tôi là một kỹ sư tốt
nghiệp trường Bách khoa Pari-viên chỉ huy trả lời. Thế rồi chàng trai trẻ Arago
đã ra công tự ôn luyện, để rồi ngay kỳ thi năm ấy cậu đã đỗ thủ khoa vào trường
đó. Câu chuyện thú vị này, thường được gắn liền với tên tuổi của một nhà toán
học, nhà vật lý, nhà thiên văn học người Pháp xuất chúng
Dominique Arago. Người cũng còn là thủ tướng thời đệ Nhị cộng hòa Pháp. Vâng! đó là Arago, và
cuộc gặp gỡ viên chỉ huy trẻ tuổi, có vẻ như một cú hích đầu đời với ông. Tất
nhiên thiên tài như ông, thì dẫu không có cú hích đó, và ông có thể không thi
vào trường Bách khoa Pari, thì rồi ông cũng sẽ gặp một cú hích khác, để rồi vẫn
làm nên một sự nghiệp nào đó, niềm tự hào của nước Pháp. Và nếu không phải là
ông, thì chắc gì cảnh tượng đó đã gây được cú hích, và dẫu có cú hích thì chắc
gì đã đủ khả năng thi đậu, còn làm nên một sự nghiệp như ông, thì thật là hy
hữu.
Nếu khát vọng là mong muốn
những điều lớn lao, tốt đẹp với một sự thôi thúc mạnh mẽ, thì tham vọng chỉ là lòng ham muốn, mong
ước quá lớn, vượt xa khả năng thực tế của con người, khó có thể đạt được. Hơn
thế nữa, tham vọng đôi khi chỉ gắn với dục vọng cá nhân, còn khát vọng là
hướng tới những điều tốt đẹp cho bản thân và cho cộng đồng. Mong muốn có được
một quy trình, mà theo đúng lộ trình đó, một cá nhân bình thường có thể trở
thành xuất sắc ở một lĩnh vực, hay ngành nghề nào đó, chắc chắn chỉ là nổi
nông-hoang tưởng. Đành rằng thế gian cũng có nhiều điều kỳ diệu, nhưng để được
một kẻ trúng số độc đắc, thì đương nhiên phải có hàng vạn hàng triệu kẻ xôi
hỏng bỏng không. “Một phút lên tiên”, hay ham muốn nắm bắt được một quy trình
để mau đi đến thành công, thành đạt, thường chỉ là tham vọng của những kẻ
khuyết thiếu khát vọng.
Mời thư giãn với nhạc phẩm ĐẤT NƯỚC LỜI RU
của Văn Thành Nho, qua tiếng hát Nghệ sĩ Thu Hiền:
*
DƯƠNG QUỐC VIỆT
Địa chỉ: Ngách 31/2 phố Phan Đình Giót,
quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
Email: duongquocviet@fmail.vnn.vn
.
....................................................................................................
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả
gửi qua email ngày 17.09.2018.
- Bài viết không thể hiện quan điểm
của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét