NHƯ HẠT
BỤI ĐỜI
Nắng buổi trưa thật
gay gắt. Con đường đất đỏ lồi lõm bũn bụi xuyên qua khu rừng rậm đến Trại cải
tạo chỉ còn hơn ba cây số theo ước tính của Thoa. Từ sáng đến giờ ba mẹ con đã
lội bộ hơn năm cây số đường rừng mệt lả người, mồ hôi ướt đẫm với sức cố gắng phấn
đấu vào Trại để thăm nuôi chồng.
Lần thăm nuôi chồng
đầu tiên cách đây hơn năm cũng đã một lần mệt lả người vượt qua đoạn đường này
khi mà Định cũng như các quân công cán chính của chế độ Việt Nam Cộng Hòa sau
ngày 30/4/l975 lần lượt ra trình diện và được công an Phường động viên cố gắng đi
dự lớp học tập khoảng mươi lăm ngày rồi về lao động làm ăn để hiểu rõ chính
sách khoan hồng của đảng và nhà nước. Nghe họ bảo chỉ mươi mười lăm ngày Thoa
có ý mừng trong bụng. Nhưng Định bảo là em đừng nghe những gì cộng sản nói mà
hãy nhìn kỹ những gì cộng sản làm. Tụi việt cộng xảo trá, điêu ngoa, tráo trở
không biết thế nào mà lường được. Anh không tin như thế. Việt cộng cưỡng chiếm
được miền Nam thì chúng ta đã mất tất cả rồi. Anh hiểu cho thân phận mình. Bây
giờ chưa thể làm gì được. Hãy cố nhẫn nhục chịu đựng rồi tìm cơ hội. Anh đi
chưa hẳn là chấm dứt. Mình thua một trận, chứ cuộc chiến này chưa thua đâu em.
Buổi tối cuối cùng
hôm đó trước ngày khăn gói đến Phường trình diện, Định gom góp vài vật dụng cần
thiết cá nhân, ít bộ quần áo cũ mùng mền cho vào ba lô. Còn lại đồng hồ đeo
tay, chiếc nhẫn cưới ngày cũ và tiền bạc giao cho Thoa cất giữ. Chôn dấu giấy
tờ hồ sơ cá nhân trong đời quân ngũ ở một nơi an toàn, không muốn để rơi vào
tay lũ cộng việt dành khi sau này có thể còn sử dụng.
Đêm ấy, Định không tỏ
lộ sự lo âu sợ hãi. Anh rất bình tĩnh trước mọi biến chuyển đã và đang xảy ra.
Chàng ân cần dặn dò vợ:
- Anh đi, nhà không
còn nhiều tiền bạc để cho mẹ con em. Chỉ có ít vàng em cất giữ phòng thân. Nếu
sau mươi lăm ngày anh chưa được về em nên bán ngôi nhà này về dưới quê tá túc
với Ngoại. Em sống một mình trong ngôi nhà rộng thênh thang đầy ắp kỷ niệm của
chúng ta giữa cái xã hội bát nháo thay người đổi chủ hôm nay em sẽ cô đơn buồn
chán. Nhớ lời anh dặn Thoa nhé. Anh không chắc là anh được về sớm. Anh biết cho
thân phận mình mà không thể làm gì khác hơn.
Thoa nức nở nghẹn
ngào:
- Anh đừng nói nữa.
Em sợ lắm. Anh Định ơi! Em sợ lắm! Anh đi, rồi nhà cửa sẽ tiêu điều vắng vẻ. Mẹ
con em sẽ phải chịu cảnh sống cơ cực bơ vơ. Dù gì, em không bán nhà, em quyết
tâm gìn giữ nó, chờ anh về. Cho dù năm, mười, hoặc hai mươi năm, anh Định ơi,
em có đủ can đảm chịu đựng và chờ đợi anh...!!
Giữa đêm tăm tối của
tháng ngày chất ngất niềm đau tủi nhục mất nước, Định nắm chặt đôi bàn tay của
Thoa áp vào ngực mình:
- Anh yêu em mãi suốt
trọn đời. Tình yêu mặn nồng đầm ấm đầu ấp tay gối quấn quít bên nhau trong bao
nhiêu năm anh đã hiểu rõ đức tính đảm đang tháo vát của em. Em cố gắng thay anh
lo cho ba đứa con của chúng ta. Em cần giữ gìn sức khỏe. Dù cho có lâm vào hoàn
cảnh bi đát nào chăng nữa trong cuộc sống em phải giữ thủy chung với nhau. Thoa
nhé!
Đêm ấy, Thoa đã khóc
sướt mướt từng giờ trong vòng tay thân thương của chồng, vòng tay gói trọn niềm
hạnh phúc ước mơ của người con gái từ lúc bước vào đời.
Rồi một tuần, mười
lăm ngày, một tháng, rồi hai tháng Định vẫn chưa thấy về. Thoa bồn chồn lo sợ.
Nỗi lo sợ mọi thứ cứ bủa vây tâm trí Thoa. Bé Hạnh, bé Mai, cu Toàn cứ đeo theo
hỏi ba đi đâu sao không thấy về. Nhất là cu Toàn vừa lên ba, đi lẩm đẩm, nhớ
cha, biếng ăn, biếng ngủ khóc suốt ngày. Rồi nó bị lên cơn sốt, làm kinh, giật
tay chân, Thoa phải thức trắng mấy đêm chăm lo cho con, người phờ phạc khờ
khạo!
Định vừa đi là Thoa
nghĩ ngay đến sinh kế. Phải làm gì để nuôi con, nuôi chồng đây? Tháng trước
Định và Thoa còn lãnh lương. Bây giờ kể từ tháng này và trở đi vĩnh biệt đồng
lương, nguồn lợi tức duy nhất đảm bảo hạnh phúc gia đình. Giờ phải làm gì? Suy
nghĩ, tìm kiếm, Thoa được một người bạn rũ nhau hùn hạp mua bán xăng dầu.
Xăng dầu mua của bọn bộ đội ăn cắp bán lại. Thoa và Hồng chung vốn mua góp dự
trữ để bán lại cho các đầu nậu tổ chức đưa người vượt biển. Mỗi chuyến chở hằng
trăm phuy lớn vừa dầu vừa xăng trên những chuyến xe ba-lua ra đến tận miền
Trung, hoặc xuống Vũng Tàu, vùng lục tỉnh để giao. Hàng đi ban đêm vào giờ
khuya qua mặt các Trạm kiểm soát, các nút chặn khám xét lưu động trên lộ. Cơ
cực lắm lúc phải ngủ rừng ngủ bụi, đói khát dọc đường trong mỗi chuyến hàng
phải mất mấy ngày đêm, có khi cả tuần lễ. Thật cực kỳ gian nan đuối sức và vô
cùng cam go nguy hiểm, tràn trề lo âu sợ hãi. Những lần đi, Thoa phải gởi con ở
nhà một người quen và trả tiền công cho họ. Những ngày ấy chúng nó bữa đói, bữa
no. Đã vắng cha, giờ thỉnh thoảng lại vắng mẹ tạo cho chúng một ấn tượng cô đơn
bơ vơ trong lứa tuổi măng non.
Những đêm nghỉ không
chuyển hàng, ở nhà, từng đêm trong ngôi nhà vắng lạnh đầy ắp kỷ niệm yêu
thương, Thoa nhìn các con say sưa giấc ngủ hồn nhiên. Thoa đã khóc, và khóc mùi
mẫn trong nỗi nhớ chồng xa vắng, nỗi xót xa hẩm hiu cho thân phận cuộc đời, cho
hạnh phúc gia đình đang đi dần đến tương lai mù mịt đen tối.
Những chuyến hàng đầu
được trót lọt. Một vốn hai, ba lời. Thoa mừng rỡ hăng say trong công việc làm
ăn và dự tính đi thêm đôi chuyến nữa rồi nghỉ, không thể kéo dài mãi vì cực kỳ
nguy hiểm và cơ cực quá mức. Nhưng hai chuyến sau cùng bị điềm chỉ, bọn quản lý
thị trường theo dõi bắt và tịch thu toàn bộ số hàng đang sắp chuyển lên xe.
Thoa và Hồng phải tháo chạy bán sống bán chết để thoát thân không dám ra mặt
nhận chủ hàng vì sẽ phải bị tù và phạt vạ gấp đôi.
Thế là tiền bạc đi
đứt. Mãy cây vàng mà hai vợ chồng dành dụm được trong bao nhiêu năm giờ tan
theo mây khói. Lần đầu tiên trong đời Thoa đánh mất một số lớn của cải do mồ
hôi nước mắt tạo ra, Thoa cảm thấy thật chán chường, nằm trên giường vật vã mấy
ngày liền biếng ăn biếng nói đến mụ người.
Giờ lại phải làm gì
để lo cho chồng cho con? Định đã đi hơn sáu tháng rồi vẫn chưa thấy về. Có
lẽ bọn cộng phĩ sẽ giam giữ anh nhiều năm, hoặc mút mùa, hoặc có thể không có
ngày về như lời nhân gian đồn đãi. Nếu quả sự thật phũ phàng như thế thì em đâu
còn can đảm để sống! anh Định ơi! Còn con cái của chúng ta!? Việt cộng gian
manh, bịp bợm, mỵ dân. Bây giờ Thoa mới nhìn thấy rõ bản chất lưu manh khốn nạn
của chúng. Dụ dỗ mọi người đi học tập chỉ mươi ngày rồi về, vậy mà đâu thấy có
ai về! Láo thật!! Xã Hội Chủ Nghĩa đúng là Xạo Hết Chỗ Nói!!!
Dù sao cũng phải một
lần đi thăm chồng và cho các con được gặp mặt cha. Tiền bạc mất sạch. Giờ chỉ
còn lại duy nhất đôi xuyến một lượng. Đi thăm nuôi ra tận miền Trung mua một ít
thực phẩm và vật dụng cần thiết cho chồng có tiện tặn dè xẽn lắm cũng mất 5 chỉ
vàng. Những người đi thăm nuôi vừa rồi bảo thế. Cho dù thế nào cũng phải đi.
Nỗi nhớ niềm thương xao xuyến tâm cang từng giờ từng phút trôi qua. Hãy
rũ chị Thuần cùng đi vì chồng chị ấy ở cùng Trại với Định và chị đã một lần đi
thăm nên đã biết đường xá.
Nhưng lần thăm nuôi
năm ngoái đó Thoa đã không gặp được Định. Thoa còn nhớ rất rõ nét mặt sắt đá
vênh váo lạnh lùng đến độ tàn nhẫn của tên công an áo vàng nhóc con phụ trách
thăm nuôi nói với Thoa như mủi dao nhọn đâm thấu vào ruột gan :''Vì lý do đặc
biệt anh Định chưa thể được phép gặp người nhà. Đồ vật thăm nuôi của anh ấy tôi
nhận chuyển. Chị về lo lao động cho thật tốt để anh ấy sớm được về. Nghe rõ?
Dứt lời, tên công an nhóc con ra lệnh cho hai người tù nhận đồ thăm nuôi rồi
hắn đi thẳng một mạch. Một trong hai trại viên nói nhỏ cho Thoa vừa đủ nghe,
anh Định bị chúng tra tấn dã man, hành hạ bỏ đói, cùm chân và biệt giam . Chị
an tâm, có chúng tôi, bề nào chúng tôi cũng phải đùm bọc với nhau. Vừa nghe
nói, tay chân Thoa run lên, cảnh vật như quay cuồng, Thoa thét lên trong tiếng
nấc nghẹn ngào..! Ba đứa con thấy mẹ khóc chúng cũng khóc theo, miệng kêu ơi
ới... ba ơi! ba ơi! thật thảm thương rã rời! Thoa ngồi bệt xuống đất ôm
cu Toàn vào lòng vừa vỗ về vừa khóc rấm rứt. Mãy tên công an áo vàng giữ trật
tự bãi thăm nuôi thấy vậy hét ầm lên: Thăm nuôi rồi đi về. Muốn khóc ông cho vô
nhà giam mà khóc. Liệu hồn ...Lần thăm nuôi ấy sức khoẻ suy giảm, tinh thần
căng thẳng ngột ngạt Thoa ngã bệnh cả tuần lễ. Cu Toàn bị nhiễm thương hàn phải
đi khám tại bệnh viện mấy lần tiêu tốn hết một mớ
tiền.
Nghề giáo của chế độ
cũ không được bọn cầm quyền mới lưu dụng trong đó có Thoa. Đa số đều cho nghỉ
việc và thay thế những người từ Bắc vào và thành phần ''cách mạng 75'' .
Đã không được lưu dụng việt cộng lại ra thông cáo răn đe tầng lớp giáo chức
phải lo “lao động tốt, lao động là vinh quang”. Phải phát hiện và khai báo các
''tổ chức ngụy quân, ngụy quyền'' phản động. Hạn chế việc đi xa, nếu ai cần
phải khai báo với nhà cầm quyền địa phương. Một số giáo chức bị đày ải trong
các trại tù, tuy nhiên vẫn có một số trở cờ tố giác điềm chỉ để được lưu dụng.
Thật bỉ ổi, nhớp nhúa quá! Thoa lo sợ cho bản thân mình sống trong cảnh dầu sôi
lửa bỏng ngột ngạt. Thoa ớn sợ nhất là bọn mang băng đỏ mệnh danh ''cách
mạng 75'' . Bọn này thường lui tới dòm ngó gia cảnh của Thoa và
những gia đình chúng gọi là ''ngụy quân ngụy quyền''. Chúng là những hung thần
vô cùng độc ác chuyên quấy nhiễu đời sống người dân trong giao thời tranh tối
tranh sáng. Ai cũng kiêng nể né tránh sợ hãi chúng, và còn nơm nớp run sợ bọn
việt cộng tay sai nằm vùng đã xuất đầu lộ diện đang nắm trong tay quyền lực
sinh sát theo ý thích vừa để trả thù vừa thỏa mãn cá nhân .Đêm đêm nếu có tiếng
gõ cửa hoặc có tiếng chân người, tiếng rù rì to nhỏ bên ngoài nhà thì gia cảnh
ấy thế nào cũng có đại họa. Không bắt bớ thủ tiêu, thì hãm hiếp, cướp của giết
người, hoặc hù dọa, trù giập, tống tiền. Chính lũ việt cộng chính hiệu cá mập
không ớn mà người dân quá ớn lạnh lũ đầu trâu mặt ngựa ''cách mạng 75'' và
bọn ''nằm vùng'' đang chui đầu trỗi dậy khắp đó đây.
Từng đêm trong ngôi
nhà thênh thang vắng lạnh, bốn mẹ con Thoa cảnh giác cửa đóng then gài, co rút
vào một gian phòng nhỏ với tư thế sẳn sàng chịu đựng mọi hiểm nguy đưa đến
trong tinh thần hết sức căng thẳng. Những hiểm họa bất hạnh triền miên vây hãm
kiếp sống con người trong địa ngục trần gian.
Lo sợ những tai ách
bởi đất nước vừa thay người đổi chủ, nhưng đói rách thì đầu gối phải bò. Thời
gian vật vã tiền bạc mất trắng, Thoa đã suy tính chỉ còn cách ngồi bán thuốc lá
lẻ trên lề đường. Nghĩ là làm. Làm bất cứ chuyện gì để có đồng tiền nuôi con,
nuôi chồng trong tù. Bây giờ không phải thời gian ngồi đắn đo suy tính về thể
diện, sự thấp hèn. Thân phận nhà giáo còn vinh dự gì đâu, giờ đen như mõm chó.
Bốn giờ sáng thức dậy, đạp xe đạp đến lò bánh mì lấy bánh đi bán dạo khắp mọi
nẽo đường trong khu phố cho đến khi mặt trời lên cao thì về nhà dọn tủ thuốc ra
lề đường. Bé Hạnh mới mười tuổi phải nghỉ học ở nhà coi em. Mỗi buổi trưa nó
phải ra thay mẹ trông coi tủ thuốc để Thoa về lo cơm nước, giặt giũ, tắm rửa
con cái, Hằng ngày tiền lời của tủ bán lẻ thu vô chỉ đủ cho hai bửa ăn và bánh
trái trong ngày. Nếu bệnh đau hoặc may sắm thì không biết tìm đâu ra. Thật sống
dở chết dở. Có cơm cháo ngày hai bửa là giỏi lắm. Ngưng bán một ngày là ngày
mai thâm vốn. Nếu như thế này thì không biết đến khi nào có tiền để thăm nuôi
chồng.
Mỗi buổi tối, Phường
tập họp dân để học tập cái gọi là chủ trương chính sách của ''chính quyền cách
mạng'' cũng như thông báo các việc cần thiết do trên đưa xuống như là một số
gia đình sẽ được đưa đi lập nghiệp ở vùng kinh tế mới và danh sách đang thiết
lập, nếu có ai tình nguyện thì ghi tên. Mỗi gia đình mỗi năm phải đi lao
động xã hội chủ nghĩa 30 ngày, đi làm thủy lợi 15 ngày. Ai không đi phải đóng
tiền trả công. Những gia đình có người thân đi học tập cải tạo phải lo lao động
cho thật tốt, chấp hành nghiêm chỉnh ''chính sách cách mạng'' thì sẽ được sớm
khoan hồng trở về với gia đình. ''Cách mạng'' đang truy xét một số nhà cửa để
tịch thu. Nhà của ngụy quân từ cấp tá, của ngụy quyền từ cấp trưởng ty hoặc của
thành phần ác ôn có nợ máu được chú ý đến. Những ai bị tịch thu nhà phải đi
vùng kinh tế mới. Ngôi nhà của Thoa lại nằm trong diện bị tịch thu. Không biết
họ thi hành luật lệ nào như vậy? Thật tàn nhẫn! Người sống có nhà, người chết
có mồ. Các khu nghĩa trang họ đang ủi bằng để xây dựng nhà cửa hoặc lập khu
kinh tế. Ai có tội bản thân người ấy chịu, hà cớ chi phải chiếm nhà, ủi mồ mã
của người ta.
Ngôi nhà của Thoa do
hai vợ chồng cùng tạo dựng vài năm nay, rộng rãi, khang trang, đầy đủ tiện nghi
. Bây giờ nhà có bán cũng không ai dám mua. Không phải riêng Thoa mà còn rất
nhiều người run sợ chủ trương ăn cướp này. Suy tính đắn đo mãi vẫn chưa tìm ra
lối thoát. Thôi thì một liều ba bảy cũng liều, việc gì đến sẽ đến, có lo rồi
chẳng giải quyết được điều gì.
Sau hơn nửa tháng
ngồi bán thuốc lá lẻ trên lề đường, Thoa đặc biệt chú ý đến một khách hàng. gã
là một đàn ông trung niên, thường mặc thường phục và thường đi trên chiếc xe
jeep nhà binh của chế độ cũ bỏ lại. Ngày hai bận sáng chiều gã thường ghé lại
mua thuốc hút và thăm hỏi dăm ba câu chuyện thường tình vớ vẩn.
Rồi một hôm, Thoa nhớ
rõ ngày ấy, Thoa vừa dọn tủ thuốc xong thì đột nhiên chiếc xe jeep của gã cập
sát tủ thuốc. gã nhìn Thoa mỉm cười thân mật, nói giọng Nam lơ lớ miền Bắc:
- Thoa cho anh gói ba
số.
Nghe người khách lạ
gọi đúng tên mình, Thoa rất đổi ngạc nhiên, nhìn gã chăm chăm:
- Xin lỗi sao ông
biết tên tôi, vì tôi và ông chưa hề quen biết?
Gã cười hì hì:
- Không những anh
biết tên của Thoa mà còn biết cả gia cảnh của Thoa.
Gã bật lửa châm
điếu thuốc rồi tiếp:
- Anh biết chồng của
Thoa là thiếu tá Định, sĩ quan quân báo ngụy và làm việc cho CIA đúng không
Thoa?
Nghe gã nói, Thoa
chột dạ, hơi lo sợ và cảm thấy có chút gì e dè:
- Dạ..dạ...thưa
ông...Chồng tôi đang đi học tập cải tạo, Phường bảo chừng mươi ngày thì về,
nhưng mãi đến nay đã gần năm chưa thấy về. Tội nghiệp cho gia đình chúng tôi
ông ạ! Mấy đứa con dại bơ vơ nheo nhóc!
Gương mặt gã đanh
lại. gã trề dài môi khinh khỉnh thật khó ưa:
- Hừm! Về sao được mà
về. Loại ác ôn có nợ máu với nhân dân phải học tập cải tạo mút mùa mà rất có
thể sẽ không có ngày về...đó...người đẹp.
Nghe gã nói, Thoa
chết điếng người, tay chân run lên, muốn ngộp thở trong lúc gã khách hàng chăm
chăm nhìn Thoa đầy thỏa mãn thích thú.
Thoa run rẩy ngập
ngừng:
- Xin lỗi...ông là
ai? Ông đã nói đùa cho vui đấy chứ? Chồng tôi là lính Việt Nam Cộng Hòa, không
có làm quân báo hay CIA gì cả. Xin lỗi...có phải ông làm ...''cách mạng'' không
?
Gã vênh váo bộ mặt
đáng ghét :
- Anh là Tạo. Thoa cứ
gọi anh là anh Tạo. Anh là “chính quyền cách mạng”. Anh không nói đùa mà là nói
thật. Nói như vậy có nghĩa là Định đã được hưởng ''chính sách khoan hồng của
cách mạng'' rồi đấy. Nếu không thì cũng đã xanh cỏ rồi, chẳng có ngày về với vợ
con.
Nghe Tạo nói, Thoa
suýt bật cười cho cái gọi là ''chính sách khoan hồng'' của bè lũ việt cộng là
như thế sao, sao thấy nó không giống ai hết. Đày ải người ta trong lao tù đến
mút mùa không có ngày về còn nói là khoan hồng cái nỗi gì?
Thoa nhắc lại với ý
tò mò muốn dọ hỏi tìm hiểu:
- Ông Tạo, ông làm
''cách mạng'' hả? Sao ông biết rõ gia cảnh của tôi?
Tạo vẫn vênh nét mặt
khinh khỉnh trông phát tỡm:
- Không làm ''cách
mạng'' chứ làm cái gì đây? Làm ''cách mạng'' lâu rồi ở trong
Nam , tập kết ra Bắc 54 và vừa mới hồi kết, hiện đang quản lý khối hồ sơ ngụy
quân nên biết rõ gia cảnh và lý lịch của từng gia đình nhất là gia đình của Thoa.
Thoa bồn chồn:
- Gia cảnh của tôi có
gì đặc biệt mà ông Tạo chiếu cố dữ vậy?
Tạo ra vẻ bí
mật:
- Đó là chuyện phải
làm. Nói cho đúng hơn là ''lệnh'' của ''chính quyền cách mạng'' sau khi tiếp
quản thành phố được ''chỉ thị đặc biệt'' cho những người làm ''cách mạng'' như
anh đây. Riêng anh thì...rất có cảm tình và thích thú khi nghĩ đến Thoa và gia
cảnh của Thoa nên mới có sự quan tâm của anh.
Trước câu trả lời úp
mở có vẻ bí mật và nghe hơi hướm không mấy lịch sự, bộc lộ sự sàm sỡ,
Thoa muốn phản ứng vài câu sửa trị cho bỏ ghét. Nhưng nghĩ lại, chưa thể được,
vì qua gã này, Thoa có thể may ra biết thêm được về thân phận hiện tại của
chồng mình.
Thoa ướm lời mở đầu
câu chuyện:
- Xin cám ơn ông Tạo.
Gia đình tôi đâu có gì đặc biệt mà ông Tạo quan tâm. Hơn nữa, giữa tôi và ông
chưa được quen biết và hiểu nhau nhiều tôi xin ông đừng bận tâm. Tôi là đàn bà
có chồng, chồng tôi đang đi học tập cải tạo, gia cảnh đơn chiếc, khó khăn, nếu
ông thương cho gia cảnh neo đơn của chúng tôi, ông có thể có cách nào giúp cho
chồng tôi sớm được về với vợ con. Chúng tôi hết sức biết ơn và hậu tạ.
Tạo cười hềnh hệch:
- Vì vậy, hôm nay anh
đến đây cũng mục đích là vậy. Hy vọng Thoa hãy cho anh được tới lui thường
xuyên và Thoa cần gì anh sẳn sàng giúp đỡ.
Dứt lời, Tạo liếc
nhìn Thoa nở nụ cười rất tình rồi phóng xe đi thẳng. Thoa nhìn theo chiếc jeep
nhà binh quen thuộc mà Định trước đây cũng thường sử dụng đang mất hút ở cuối
đường với nổi chơi vơi vừa nuối tiếc những điều cần biết mà chưa được thỏa mãn.
Ngày lại ngày, mỗi
buổi sáng cũng như chiều tối Tạo vẫn ghé vào tủ thuốc bên lề đường để mua thuốc
lá và trao đổi đôi câu chuyện với Thoa. Những gì Thoa cần biết về chồng mình,
Thoa tìm đủ mọi cách moi tin nơi Tạo, nhưng Tạo không bao giờ nói thêm một điều
gì mới lạ về Định và cứ quanh quẩn trả lời thẳng thừng mỗi khi Thoa hỏi về Định
:''Anh đã nói với Thoa nhiều lần, đừng bao giờ nghĩ đến cái tên ngụy quân ác ôn
nợ máu với nhân dân ấy nữa. Hắn sẽ học tập mút mùa và sẽ không bao giờ có ngày
về như Thoa mơ ước và trông đợi. Thoa bây giờ còn quá trẻ, đẹp, nhu mì, đầy nét
duyên dáng, tương lai cuộc đời còn dài hãy lo bản thân và nên làm lại
cuộc đời...''
Hừ! đâu phải dễ dàng
chối bỏ mọi thứ để được sung sướng cho riêng bản thân. Tình nghĩa vợ chồng
trong bao nhiêu năm chung thủy có nhau không thể một sớm một chiều trở trái làm
mặt. Vì vậy, Thoa thường phản ứng mạnh mỗi khi nghe Tạo nói năng sàm sỡ
:'' Ông Tạo ơi, ông đừng bao giờ xúi dại tôi những điều không tưởng như vậy.
Tôi yêu cầu ông chớ bao giờ gieo những suy nghĩ bất hạnh cho gia đình chúng
tôi. Nếu không, chúng ta đừng bao giờ gặp nhau và xin chấm dứt tới lui chỗ tôi
buôn bán hằng ngày''. Những lần như thế, Tạo lại cười làm lành, xin lỗi, nói
những lời dịu ngọt, vỗ về khiến cho Thoa có giận cũng trở lại vui cười làm
lành.
Đã vậy, thời gian sau
đó, mỗi lần ghé lại Tạo thường mang theo quà cáp, vật này món nọ biếu Thoa và
cho các con của Thoa, mặc dù Thoa luôn từ chối. Từ đó, sự giao tiếp ngày
thêm thân mật, thường xuyên gần như thói quen, nếu hôm nào chậm trễ hoặc vắng
mặt thi gần như có sự trông đợi.
Trước hoàn cảnh vui
buồn lẫn lộn của cuộc sống xa vắng chồng triền miên tiếp diễn hằng ngày với bao
nỗi nhớ thương mong đợi chồng chan hòa nước mắt, tím cả tâm cang, Thoa hằng tự
nhủ lòng hãy quyết tâm gìn giữ thật vững vàng trách nhiệm làm vợ, làm mẹ trong
gia đình, đừng vì hoàn cảnh nào đó mà làm vẩn đục nghĩa tình chung thủy với
Định.
Nhưng thực tế cuộc
sống thì thật vô vàn mọi khó khăn bủa vây. Những nhu cầu tối thiểu và rất cần
thiết cho đời sống của bốn mẹ con Thoa hằng ngày thiếu trước hụt sau. Tủ thuốc
lá lẻ bên lề đường thật nhỏ nhoi ít vốn và thùng bánh mì nóng mỗi sáng tinh
sương đạp xe đi bán dạo mọi nẽo đường trong khu phố chỉ đủ cho cơm cháo ngày
hai bữa. Bánh trái cho các con ngày có ngày không. Hôm nào có ký heo quay, vịt
quay, ký lạp xưỡng , gìò chả...trái cây, bánh trái...của Tạo biếu thì các con
của Thoa vui hẳn lên và nhìn chúng ăn uống no nê ngon miệng trong sự thích thú
hồn nhiên của tuổi thơ, Thoa ứa nước mắt cho nỗi bất lực của người sinh thành
dưỡng dục chúng nó.
Niềm đau tủi nhục cho
thân phận mình, cho đất nước biến đổi cảnh tang thương, Thoa đã khóc, khóc vật
vã trong từng đêm dài cô đơn mệt mỏi. Anh Định ơi, anh đi rồi, chưa biết ngày
nào anh trở về lại với mẹ con em. Trách nhiệm em chưa chu toàn cuộc sống gia
đình. Con cái chúng ta nheo nhóc, thiếu thốn, thất học. Nhà cửa rồi sẽ bị tịch
thu, em phải đi kinh tế mới, em phải làm thủy lợi, làm lao động xã hội chủ
nghĩa ...Anh hãy tha thứ cho em. Lạy Trời xin phù trợ gia đình con. Không biết
ngày nào em có đủ khả năng đi thăm anh đang bị hành hạ đói khổ trong tù. Gần hai
năm rồi còn gì, mẹ con em chưa được gặp mặt anh ! Em vô cùng thèm khát được
nhìn thấy anh dù chỉ trong giây lát! Vậy mà, em đang phải bất lực trong nỗi ước
mơ nhỏ nhoi đó!
Vào một buổi tối
tháng trước, Thoa đang chuẩn bị dẹp hàng ra về, thì Tạo cập xe sát lề đường bên
tủ thuốc, tắt máy, xuống xe đến ngồi trên chiếc ghế nhỏ cạnh Thoa. Tạo nhìn
Thoa hăm hở hỏi:
- Còn sớm mà Thoa
định dọn hàng về?
- Vâng. Hôm nay mệt,
choáng váng nhức đầu khinh khủng, phải về nghỉ ngơi sớm một chút.
Tạo vồn vã:
- Anh chở Thoa đi bác
sĩ nhé? Trở trời, sức khỏe yếu, không khéo ốm nặng nguy hiểm.
- Cám ơn anh Tạo. Em
chỉ cần uống thuốc cảm là khỏe ngay, có gì đáng lo lắng để làm phiền lòng anh.
Vừa nói Thoa vừa loay
hoay sắp xếp những gói thuốc lá vào giỏ xách. Tạo rút điếu thuốc châm lửa, rít
từng hơi dài, nhả khói, nhìn Thoa:
- Thoa, anh hỏi
thật. Thoa thích buôn bán như thế này phải không? Chán lắm. Vừa mệt mỏi suốt
ngày đến tối mà thu nhập không là bao cả.
Thoa ỡm ờ:
- Vậy chứ em biết
phải làm gì bây giờ đây anh Tạo? Trong thời buổi này với hoàn cảnh của em
khó mà tranh đua với ai được.
Tạo hỏi dồn:
- Không lẽ Thoa đành
chấp nhận cuộc sống mãi như thế này vậy sao?
Thoa cúi mặt như có ý
che dấu nét thãm bại đang hằn sâu trên gương mặt. Tiếng nói Thoa nghe mệt mỏi
chán chường:
- Đành vậy thôi...
anh Tạo...đến đâu hay đến đó. Em cũng chẳng còn lối nào mà suy tính.
Im lặng giây lát, Tạo
cất tiếng hỏi:
- Thoa à ! nếu có
phương tiện kinh doanh làm ăn khác khá hơn, Thoa có muốn không?
- Nghĩa là gì?..Thoa
ngập ngừng ...bản thân và gia đình em hiện thời khó có thể, trừ khi nào chồng
em được trở về may ra...sẽ làm lại từ khởi đầu mà thôi.
Tạo đứng dậy bước đến
gần Thoa đang đứng dựa lưng vào thân cây lớn mắt nhìn bâng quơ cảnh vật trên
đường. Tạo nói nhỏ:
- Chuyện Thoa cứ nói
chồng sẽ trở về là hão huyền không bao giờ phải xảy ra, Thoa đừng nghĩ viễn
vông xa rời thực tế.
Tạo vừa nói, vừa đưa
cho Thoa một gói nhỏ:
- Thoa hãy cầm lấy
cái này để “định hướng làm ăn mới”. Thoa đừng từ chối.
- Anh đưa cho em cái
gì thế, anh Tạo? Thoa hỏi nhanh.
- Thoa cứ mở ra xem.
Thoa ngập ngừng,chần
chờ trong trạng thái thản nhiên và im lặng, tay vẫn còn cầm gói giấy nhỏ cho
đến khi Tạo giục lần nữa , Thoa làm theo như cái máy , mở vội lớp giấy bọc bên
ngoài lộ ra chiếc hộp nhỏ màu đỏ hình chữ nhật. Thoa mở vội chiếc hộp nhỏ và những
thẻ vàng óng ánh xếp bên trong. Thoa trố mắt ngạc nhiên:
- Vàng! Này...anh đưa
cho em làm gì? Em...em không dám nhận và cũng không đủ tư cách nhận đâu. Anh
hãy giữ lấy...anh Tạo.
Thoa vội trả chiếc
hộp đựng vàng cho Tạo, nhưng Tạo phác tay bảo:
- Anh tặng Thoa 5
lượng vàng để làm vốn buôn bán hoặc sử dụng gì đó tùy nghi theo ý Thoa. Chút ít
vậy thôi, mong Thoa thực sự hiểu lòng anh và nhận lấy.
- Em đã nói em không
đủ tư cách để nhận quà tặng của anh. Em vẫn còn đủ sức chịu đựng cuộc sống thiếu
hụt hiện tại...cho đến lúc chồng em trở về...anh Tạo.
Tạo mỉm cười đấn điệu
:
- Thoa vẫn cứ xa vời
thực tế. Nếu Thoa không nhận của anh biếu thì Thoa cứ xem như anh cho Thoa mượn
tạm, lúc nào dư dã sẽ tính sau.
Dứt lời, Tạo bước vội
ra xe, nổ máy, phóng xe nhanh trên hướng đường phố. Thoa đứng lặng người tay
vẫn còn đang cầm giữ chiếc hộp đựng vàng xinh xắn mà cõi lòng ngỡ ngàng, chơi
vơi. Nàng không cảm giác được mình đang vui hay buồn. Tâm trạng buồn vui lẫn
lộn. Phấn khởi, chán chường đảo lộn trong suy nghĩ của Thoa. Cầm hộp vàng trong
tay, Thoa cảm thấy mình đang tiến gần đến tội lỗi. Món quà tặng này là mủi tên
tẩm thuốc độc đang ghim sâu vào lòng trung trinh chung thủy của Thoa đối với
Định. Rồi những gì sẽ xảy ra cho mình sau này? Xấu xa? Tốt đẹp? Hãy chấp nhận
cuộc đời với những gì đang có trong tầm tay. Hãy trả vàng lại cho Tạo. Thoa suy
nghĩ và thề quyết phải như thế.
Những ngày kế tiếp
Thoa chờ Tạo đến để trả lại món quà, nhưng biền biệt hai mươi ngày rồi Tạo vẫn
không thấy ghé lại. Có lẽ anh ta bận đi công tác xa. Tình cảm con người
thường bị chi phối và chuyển biến trong tầm mức suy diễn. Thực tế và mơ mộng
cuống hút nhau, quấn quít rồi quật ngã trong những lúc mềm lòng yếu đuối. Hai
mươi ngày vắng Tạo, Thoa cảm thấy bồn chồn mong nhớ. Tình cảm mới lạ manh nha
đang như có những lối rẽ. Thời gian như phương cách huyền diệu đủ phân tích lý
lẽ để đắn đo cân nhắc theo đòi hỏi nhu cầu cuộc sống dần dần nghiêng ngã về
thực tế. Mà cuộc sống bây giờ là cơm, áo, gạo, tiền . Cảnh nhà neo
đơn thiếu thốn quẩn bách không lối thoát. Con cái nhỏ dại bơ vơ. Ngoại cảnh xã
hội chèn ép, chực chờ vây hãm mọi thứ. Nhà cửa rồi sẽ bị tịch thu. Đi làm thủy
lợi. Đi lao động xã hội chủ nghĩa. Đi khu kinh tế mới. Mọi người trong khu phố,
cũng như các nơi đang lần lượt và rồi sẽ đến phiên Thoa. Chạy trời không khỏi
nắng. Rồi còn những đóng góp quỷ bảo trợ những gia đình liệt sĩ thương binh,
những thứ thuế mà họ ban bố và còn nhiều thứ đắng cay lạ đời của cái xã
hội mạnh được yếu thua luôn luôn kiềm kẹp người dân thấp cổ bé miệng kêu trời
không thấu.
Hơn hai năm chưa thấy
mặt chồng, các con chưa nhìn thấy cha. Nỗi nhớ niềm thương tím cả ruột gan,
hừng hực xói mòn nội tâm từng giờ từng phút. Dù gì đi nữa, đã hai năm rồi cũng
phải đi thăm nuôi Định một lần nữa để cho tâm trí có thể được quân bình, tâm
hồn có được chút bình yên, cho dù Thoa vẫn hiểu rằng trong thế lực của kẻ tự
nhận là chiến thắng Tạo đã sử dụng vật chất, vàng bạc và bằng mọi cách bao vây
chiếm đoạt mình cho bằng được. Thoa đã có kết luận sự việc kể từ lúc khởi sự
quen biết Tạo cho đến hôm nay, mà con đường đi tới thì thôi, mọi sự để hạ hồi
phân giải, bây giờ liều lĩnh...cứ nắm bắt lấy phương tiện vừa có trong tay để
thỏa mãn mơ ước đang cần thiết trước mắt...
*
* *
Mệt mỏi lả người.
Mồ hôi vã ra như tắm. Bé Hạnh mười hai tuổi, mặt mày đỏ lưởng đang còng lưng
mang trên đôi vai gầy yếu chiếc gùi nhỏ đựng bị gạo trắng mười ký đi thăm nuôi
ba. Nó bước đi từng bước chập choạng dưới ánh nắng gắt xế chiều. Bé Mai chín
tuổi, đi chân đất, đầu đội chồng bánh tráng cồng kềnh được gói bằng giấy dẩu,
lê lết đôi bàn chân nhỏ trên mặt đường phì phọt bũn bụi. Chuyến thăm nuôi lần
này Thoa phải gởi cu Toàn cho người hàng xóm và đã lẻn trốn nó để đi trong đêm
khuya. Phần Thoa đang phải gắng sức chịu đựng chiếc đòn gánh đè nặng trên
vai với hai chiếc giõ nặng hai đầu đựng đầy thực phẩm và các vật dụng cần
thiết. Gồng gánh đối với Thoa giờ đây là một sự hành xác. Được sinh ra, lớn lên
trong cuộc sống chưa bao giờ Thoa phải kê vai gánh xách một thứ gì. Hai vai
Thoa tê nhức và người như muốn lụn xuống, bước đi lựng khựng, thân người cứng
ngắt, đôi tay thong thỏng rất ngượng nghịu. Vậy mà Thoa vẫn cố sức chịu đựng từ
sáng khi chiếc xe đò chở khách ngừng lại ngoài đường lộ bỏ ba mẹ con Thoa lội
bộ vào quãng đường rừng này.
Con đường đất đỏ vào
Trại thật vắng. Thỉnh thoảng mới có chiếc Honda hoặc xe đạp lướt qua rồi mất
hút sau các lùm cây. Mệt mỏi, ê ẩm cả người, cả Thoa, bé Hạnh, bé Mai, không
cảm thấy đói, và cứ thế, đi một quãng xa ngừng lại nghỉ chân, rồi tiếp tục đi
cho đến khi mặt trời gần lặn ba mẹ con mới đến được Trại.
Trại tù cải tạo nằm
trên một vùng đất rộng, nhiều dãy nhà lợp bằng tôn được bao bọc chung quanh là
rừng rậm âm u trùng điệp bát ngát. Thỉnh thoảng thấp thoáng có bóng người đi
lại. Thật im vắng và trầm lặng lạ thường.
Ngôi nhà thăm nuôi
cách cổng Trại khá xa. Mặt sau có con sông lớn, nước chảy mạnh trong vắt. Ba mẹ
con đã vào đến nhà thăm nuôi. Nhà lợp bằng tranh, vách dựng bằng những cây dầu
tươi ghép lại. Bên trong có hai dãy sàn dài được bện bằng tre. Phía trước sân là
một dãy bàn dài, hai bên có băng ghế dài để ngồi dùng cho thân nhân gặp người
nhà đang cải tạo. Thoa đã quen thuộc cảnh này khi đi thăm nuôi chồng lần đầu
năm ngoái. Nhà thăm nuôi cũng thật vắng, bên trong tối tăm, ẩm thấp. Thoa để đồ
vật trên bàn. Ba mẹ con ngồi xoãi dài trên dãy ghế nghỉ sức.
- Chừng nào ba mới ra
gặp mình hả má? Con nhớ ba quá à má.
- Tối nay mình ngủ ở
đây hả má? Trông tối tăm âm u ghê quá đi !
- Ừa, ngày mai các
con mới gặp được ba các con. Bây giờ tối rồi không ai cho mình gặp đâu. Thoa
vui vẻ trả lời các câu hỏi của con. Ngồi nghỉ một chập, chúng ta xuống sông rửa
ráy.
Sau khi ở dưới sông
lên lại nhà thăm nuôi, bé Mai, bé Hạnh kêu đói Thoa lấy bánh mì cá hộp cho con.
Thoa vẫn mệt chưa thấy đói. Vừa ăn xong chúng đòi đi ngủ. Thoa sắp xếp lại đồ
đạc vào bên trong sàn tre trong dãy nhà gần sát cửa ra vào và để cho hai con
ngủ. Thoa cẩn thận lấy áo đắp cho chúng. Bóng tối chan hoà cả bên trong và bên
ngoài nhà thăm nuôi. Không một ánh đèn. Không một đóm lửa. Nhìn vào trong khu
Trại cải tạo chỉ là bóng tối mênh mông dày đặc. Lưa thưa một hai ánh đèn le
lói, mờ mờ ở dãy nhà phía trước. Cổng Trại đóng kín không người gác. Chỉ duy
nhất có một tháp canh cao ở phía bên khu rừng, có lẽ có người trên đó. Trông
thật rợn người. Thoa cảm thấy ớn lạnh, ghê sợ cảnh vật chung quanh. Thân phận
đàn bà yếu đuối trong cuộc đời chưa bao giờ Thoa bị lạc lõng giữa đêm đen trong
rừng sâu thanh vắng xa xôi như thế này. Giờ đây chung quanh mình là mọi sự hiểm
nguy đang rình rập bũa chụp. Thoa rùng mình đứng nép bên mép cửa cạnh hai đứa
con đang say sưa giấc ngủ mệt mỏi. Thỉnh thoảng Thoa đưa mắt nhìn sâu vào bóng
tối bên trong dãy nhà thăm nuôi rồi lại nhìn chăm chú từng khối dày đặc tối đen
bên ngoài. Trong vùng tối mênh mông đầy tiếng muỗi vo ve, tiếng ếch nhái côn
trùng rên rỉ, và thỉnh thoảng những tiếng động, tiếng kêu kỳ lạ vang lên từ đâu
đó. Thoa cảm thấy mình quá liều lĩnh. Có bề gì bất trắc xảy đến biết phải kêu
cứu với ai. Giờ đây, chiếc đòn gánh là vũ khí tự vệ duy nhất. Thoa cầm chặt lấy
nó như một sức mạnh bảo vệ bản thân. Lần thăm nuôi năm ngoái đi với chị Thuần
có tổ chức mướn xe cùng đi cùng về. Lần thăm nuôi này vì quá nhớ thương chồng
tê dại cả thân xác và tâm hồn nên Thoa đột xuất đi một mình, chỉ quyết mong sao
để nhìn thấy mặt Định. Anh Định ơi, khoảng cách chúng ta có là bao mà vẫn chưa
được gần nhau. Thật oái ăm vô lý quá!
Đột nhiên, Thoa chú ý
có dạng người ở phía xa đang di động trên lối đi vào nhà thăm nuôi. Thoa chăm
chú nhìn, lòng lo sợ và ớn lạnh cả người. Thoa cầm chặt chiếc đòn gánh trong
tay để giữ vững tinh thần. Dạng người đang di động và tiến lại gần. Bóng hai
con người. Thật im lặng và nhẹ nhàng. Người hoặc ma? Khiếp quá! Toàn thân phát
run nỗi da gà, tay chân luống cuống lập cập! Thoa nép sát người vào cạnh khung
cửa hai tay kiềm giữ chặt chiếc đòn gánh. Bóng người đến gần hơn và chợt ánh
đèn pin bật sáng rọi vào chỗ Thoa đứng.
- Ai đó? Tiếng đàn
ông quát rùng rợn.
- Dạ...dạ...tôi...tôi
đi thăm nuôi chồng. Thoa lắp bắp trả lời.
- Sao đi thăm nuôi ai
chừng này?
- Chồng tôi tên Định.
Tôi đi bộ nên đến không kịp. Dạ...dạ...thưa ông.
Ánh đèn pin ngừng lại
trên người Thoa từ đầu đến chân trong vài giây rồi soi vào bé Hạnh, bé Mai và
đồ đạc trên sàn tre. Bị ánh đèn pin phản chiếu Thoa không còn nhìn thấy
gì nữa và chơi vơi trong bóng tối. Thoa không nhận diện được họ là thành phần
nào, có lẽ là bọn công an trong Trại đi tuần tra. Thoa lờ mờ thấy hai người đi
sâu vào trong dãy nhà thăm nuôi và khi trở ra trên tay có chiếc đèn lồng. Họ để
đèn trên bàn dài và bật lửa thắp sáng. Đúng là hai tên công an áo vàng của Trại
mặt mủi non choẹt. Thoa có phần vững bụng. Một trong hai tên hỏi tên họ người
thân trong Trại rồi dặn dò:
- Chị hãy treo đèn
lồng này trước cửa và yên tâm nghỉ ngơi. Nhớ đừng đi lại trong đêm xung quanh
nhà thăm nuôi. Chín giờ sáng mai chúng tôi sẽ cho gặp người nhà. Nhớ giữ vệ
sinh và đừng phóng uế bừa bãi. Phải thi hành nghiêm chỉnh nội quy Trại và lao
động thật tốt để anh ấy sớm được về đoàn tụ với gia đình. Nghe rõ?
Dứt lời, chúng bỏ đi
ngay về hướng cổng Trại. Thoa suýt bật cười cho ''luận điệu dạy đời'' thật nhàm
chán của cái chế độ tàn ác dối trá này mà nơi nào cũng nghe thấy. Hai tên công
an áo vàng đi rồi, Thoa cũng vẫn còn đứng nép sát bên cạnh khung cửa hồi lâu,
rão mắt định hình cảnh vật chung quanh. Giờ có được chiếc đèn lồng treo trên
cửa tỏa ánh sáng le lói vàng bệch giúp cho Thoa dần dần làm quen được khung
cảnh lờ mờ trống vắng bên trong dãy nhà và khoảng sân hạn hẹp phía trước. Thoa
cảm thấy bớt lo sợ. Nàng nhìn hai con và đồ vật thăm nuôi. Chúng đang ngủ say
hơi thở khò khè mệt nhọc. Thật tội nghiệp cho chúng. Thoa ngồi sát đầu sàng tựa
lưng vào vách nhà duỗi thẳng hai chân tìm sự thoải mái. Chiếc đòn gánh vẫn nằm
ép bên cạnh là vũ khí duy nhất để tự vệ giúp cho Thoa thêm vững tinh thần. Đêm
tối càng dài, càng sâu thẳm. Từng cơn gió rít trong rừng cây xung quanh nghe ớn
lạnh cả người. Từ hôm qua đến giờ ngồi xe mấy chặng rồi lội bộ, thân thể rã rời
mệt mỏi. Bụng cảm thấy đói mà không buồn ăn, thèm một giấc ngủ dài nhưng không
thể nào chợp mắt. Thoa chỉ còn trông sao cho trời mau sáng để được gặp mặt
chồng. Những vui buồn kỷ niệm của ngày tháng sống hạnh phúc, những diễn biến
cuộc đời kể từ lúc mất nước, rồi Định đi, mọi thứ mọi chuyện xảy đến cho Thoa,
những bất ngờ quen biết Tạo cứ triền miên đi qua trong vùng tối lờ mờ trước mặt
Thoa trong một trạng thái xáo trộn, chấp nối, xô bồ chèn ép lẫn nhau.
Qua hai năm xa vắng
chồng, giờ sắp được gặp mặt, Thoa phải nên suy tính những gì cần nói với Định
và những gì không thể nói. Thoa cố gắng không muốn than vãn về cuộc sống khó
khăn của gia đình, những gút mắt éo le của cuộc đời, những thua lỗ trong sinh
kế, những ngoại cảnh phức tạp, xô bồ của xã hội, mong sao để cho Định vẫn có
một sự an tâm như ngày đầu tiên chàng rời khỏi gia đình bước chân vào tù. Một ngày
trong tù tội lao lý dài bằng trăm năm ngoài đời thì sự kham khổ bên ngoài
có nghĩa lý gì đối với cảnh tù đày ải đói khát, thiếu thốn và mất tự do. Thoa
phải tỏ rõ một niềm tin và sự đảm đang quán xuyến của mình để cho chồng vững dạ
mà cố gắng phấn đấu vượt qua những ngày tháng xa cách.
Giữa đêm tăm tối nơi
rừng núi xa lạ, trong tầm suy nghĩ tiếp nối hình ảnh và tình thương yêu chồng
thì mọi sự quen biết với Tạo vẫn chen lấn rạch ròi thôi thúc. Quen Tạo gần tròn
năm từ khởi đầu giữa kẻ mua người bán, giữa tình người giao tiếp giờ đã tiến
dần đến thân mật với những tình cảm nẩy nở. Có thể là cảnh nhà đơn chiếc, cuộc
sống thiếu hụt mọi mặt bằng những giúp đỡ thực tình của Tạo trong suốt thời
gian qua đã khơi cho Thoa một cảm tình chân thật biết ơn mà Thoa thường lưu tâm
suy nghĩ. Nếu thực sự đúng hẳn như thế thì chỉ là sự thường tình của người thọ
ơn. Thoa cố gắng ép giữ lòng trong một chừng mực giới hạn. Nhưng vừa rồi Thoa
lại nhận vàng của Tạo. Nhận trong cưỡng ép, thôi thúc và vô điều kiện. Trả lại
không nhận, chẳng lẽ vứt vào thùng rác. Có đem sử dụng thì càng mang ơn và rồi
thế nào Thoa cũng đoán biết sẽ còn nhận thêm những món quà khác nữa. Từ đó,
Thoa rất có thể phải đánh đổi một bù đắp nào đó mà chắc chắn rằng không thể từ
chối được. Nhận vàng của Tạo, Thoa có phương tiện đi thăm nuôi chồng để quân
bình lại tình cảm nhớ thương thì cũng đành chịu vậy cho việc phải làm, lại còn
có thể chuyển đổi công việc làm ăn thu nhập khá hơn giải quyết phần nào những
khó khăn cuộc sống. Thực tế không chối cải. Nhận ơn nghĩa của kẻ thù của chồng
là phản bội lý tưởng của chồng, là đồng lõa. Thoa hết sức thấu hiểu những suy
nghĩ, nhưng luôn luôn bị dằn co bởi nhu cầu thực tế trong một trực giác suy
tính cuộc đời đang bị bần cùng hóa giữa xã hội băng hoại.
Sáng sớm hôm sau, khi
mặt trời đã lên cao, ba mẹ con Thoa đã sẳn sàng mọi thứ để sắp được gặp chồng,
gặp cha sau hai năm xa cách. Bé Hạnh, bé Mai vui vẻ, cười nói líu lo khiến cho
Thoa cảm thấy lòng vui vui ấm áp. Có vài gia đình đến thăm nuôi bằng xe Honda
thồ. Họ đi từ sáng sớm và là người địa phương nên trông họ không lộ vẻ mệt mỏi
đang cười nói vui vẻ.
Đã 9 giờ. Từ phía
cổng Trại, hai tên công an áo vàng đang tiến ra nhà thăm nuôi. Thoa và mọi
người hồi hộp chuẩn bị. Một trong hai tên công an ra lệnh mọi người phải ngồi
ngay ngắn thứ tự trên băng ghế dài phía bên trong bàn và sắp xếp đồ thăm nuôi
ngay ngắn trước mặt. Hắn hỏi tên họ từng người và tên họ người học tập
cải tạo để ghi vào tập giấy cầm sẳn trên tay.
Khi đến lượt Thoa,
nàng khai báo, tên công an cũng ghi vào tập giấy. Ghi xong, hắn cắn bút ngần
ngừ suy nghĩ vài giây rồi đưa tập giấy cho tên công an kia nhìn vào. Chúng thì
thầm như đang hội ý một điều gì. Chỉ vài giây sau, cả hai cùng gật gật đầu như tỏ
rõ xác định vấn đề gì đó. Tên công an kênh kiệu hỏi lại Thoa:
- Chồng chị là Lê Duy
Định, ngụy quân như chị đã khai báo...có phải không?
Thoa linh tính như có
sự gì bất trắc, lòng bồn chồn lo lắng :
- Thưa cán bộ, đúng
vậy. Có gì trở ngại không cán bộ? Đã hai năm, tôi chưa gặp mặt được chồng tôi.
Tên công an áo vàng
nhìn thẳng vào mặt Thoa, điềm nhiên trả lời tỉnh bơ, tay nhịp nhịp cây viết vào
tập giấy đang cầm ở tay:
- Tôi báo cho chị
biết, anh Lê Duy Định đã chuyển Trại ra Bắc được tháng nay. Loại ác ôn có nợ
máu với nhân dân, đánh phá ''cách mạng'' cần phải được cải tạo dài hạn cho đến
khi nào cải tạo tốt mới cho về sum họp với gia đình. Chị muốn đi thăm nuôi anh
ấy, hãy về địa phương làm đơn trình xin các cấp khi được chấp thuận hãy đi.
Cả bầu trời tối tăm
như đang sụp đổ trước mặt Thoa. Thoa luống cuống:
- Thưa cán bộ, tôi
đâu biết Trại nào, ở đâu mà đi? Cán bộ không cho tôi biết được sao?
- Chị về làm đơn họ
sẽ cho chị biết. Điều cần thiết tôi nhắc chị là muốn cho chồng được về sớm, chị
phải lo lao động cho thật tốt và chấp hành nghiêm chỉnh “chính sách đường lối
của chính quyền cách mạng''. Chị nghe rõ?
Dứt lời hai tên công
an áo vàng cười hì hì như thỏa mãn bản tính kiêu ngạo của kẻ gọi là chiến
thắng, vừa bước đi vừa chỉ chỏ vào số người còn đang chờ thăm nuôi:
- Mấy người này chờ
đây, chốc nữa sẽ được thăm. Nhớ đừng đi lại linh tinh, giữ vệ sinh và không
được phóng uế bừa bãi. Nghe rõ?
Thật là tàn nhẫn! Bao
dự tính và sự mong đợi thăm chồng trở thành bọt nước. Những lời nói của tên
công an áo vàng như nhát búa bổ vào đầu Thoa tối tăm mày mặt. Thoa không còn
khả năng để khóc trong sự nhớ thương như lần thăm nuôi năm ngoái đã không gặp
Định. Thoa đứng lặng người, mím chặt môi như cố dồn nén sự căm tức, uất hận,
điều thua thiệt đang ngùn ngụt sôi sục trong lòng. Bé Mai, bé Hạnh đứng tiu
nghĩu nhìn Thoa chăm chăm hỏi tới tấp. Tại sao mình không được gặp ba hả má? Ba
đi xa chừng nào về? Má ơi, con nhớ ba quá! Sao ba không ra đây hả má? Thoa ậm ừ
trả lời, ôm hai con vào lòng trong vòng tay yêu thương mẫu tử giờ đây chỉ còn
lại duy nhất trong tầm tay. Hồi lâu Thoa bảo:
- Thôi, chúng ta về.
Nói xong, Thoa soạn
lại đồ vật thăm nuôi, lấy lại vài món cần thiết cho vào một giỏ xách. Còn lại
bao nhiêu Thoa điều đình với hai người đàn ông Honda thồ nhận lấy giùm để chở
ba mẹ con Thoa ra đến đường lộ sớm cho kịp đón xe về Saigon.
Thế là hết. Biết đến
bao giờ Định mới trở về, không lẽ ở tù mút mùa. Những kết tội vô cùng hiểm độc
như là thành phần ác ôn, có nợ máu với nhân dân, đánh phá''cách mạng'', cải tạo
dài hạn, học tập mút mùa, không có ngày về ...mà Tạo, rồi mấy tên công an
áo vàng, rồi miệng lưỡi thế gian rêu rao liên tục cùng khắp, Thoa nghe thật rờn
rợn người và rất có thể sẽ trở thành sự thật không chừng. Những ấn tượng vô
cùng xấu xa tồi tệ ấy đã lung lạc đày đọa tâm tư Thoa vô cùng ác liệt qua từng
chuỗi ngày gian nan trong cuộc sống tạo một dấu ấn khũng khiếp, hụt hẫng,
cho cuộc đời đang như đánh mất niềm tin.
* *
*
Đã mấy ngày rồi Thoa
vật vã với căn bệnh sốt rét rừng lâu lâu lại tái phát hậu quả của những năm
sống chui rúc khốn khổ ở vùng kinh tế mới. Vì không còn đủ sức chịu đựng nỗi
cuộc sống trầm kha nơi đèo heo hút gió, rừng thẳm núi cao, mà lũ cộng việt khốn
nạn này đã áp đặt cho mỹ từ ''vùng kinh tế mới'' để đày ải ''những thành phần
đáng quan ngại'' của tầng lớp người chế độ cũ tách ra khỏi thành phố,
làng mạc, Thoa đã phải lén trốn về lại thành phố mưu sinh bằng nghề bán vé số
dạo và sống lây lất ở nhà Liên, người bạn đồng nghiệp cũng nghèo xác xơ đồng
chung cảnh ngộ. Bệnh hành hạ sức khoẻ Thoa ngày suy yếu, thuốc thang chữa trị
thiếu thốn, ăn uống thiếu dinh dưỡng đã làm cho Thoa kiệt sức.
Nghỉ bệnh hơn tuần
lễ, hôm nay Thoa gắng gượng cầm tập vé số trở lại trên các nẽo đường. Gần quá
trưa, mệt lã người Thoa ghé vào một quán nước bên đường nghỉ chân. Vừa ngồi
xuống ghế đã nghe mấy người ngồi bàn kế bên đang bàn tán xôn xao về tin tức có
một số đông tù cải tạo ngoài Bắc vừa được thả về trong mấy hôm vừa qua. Vừa
nghe thấy thế, Thoa hơi giật mình, chợt tỉnh hẳn người, tinh thần chao đảo.
Thoa cố gắng tỉnh trí nghe ngóng. Họ bảo là đông lắm, mấy mươi người thuộc
thành phần chế độ cũ đã cải tạo mười sáu mười bảy năm gì đó giờ mới được
khoan hồng cho về với gia đình. Có người còn nêu danh tánh một số người tù cải
tạo được tha về nhưng Thoa không nghe nhắc đến Định. Thoa suy đoán mơ mơ màng
màng có thể có Định về cùng chuyến này. Đầu óc Thoa bấn loạn rã rời cho một
thực tế hết sức phũ phàng cùng kiệt. Mười bảy năm xa Định, mười bảy năm chao
đảo lầm than vất vả sa cơ và bị cướp đoạt toàn bộ.
Thoa không còn nghe
thấy gì những lời bàn tán điều này chuyện nọ của số người ngồi bàn bên cạnh về
những chi tiết thực thực hư hư quanh câu chuyện tù cải tạo từ Bắc về. Cảnh vật
chung quanh lúc này thật mờ ảo và nước mắt Thoa chảy dài trên gương mặt bơ phờ
mệt mỏi. Tháng năm đường dài trong thương đau tăm tối của mười bảy năm xa chồng
như một ác mộng triền miên.
Từ một năm sau ngày
thăm nuôi chồng không gặp mặt vì Định chuyển trại ra Bắc, tinh thần Thoa bị
lung lay chao đảo trước những ấn tượng hãi hùng mà lũ việt cộng đã rêu rao kết
tội một cách độc ác đối với lớp người phục vụ chế độ cũ. Cạnh đó, cuộc sống khó
khăn trăm bề trong hoàn cảnh xã hội chuyển đổi đầy dẫy bóc lột, bất công và
trước sự dụ dỗ chinh phục ráo riết của Tạo, Thoa đã ngã lòng làm vợ của Tạo.
Về làm vợ Tạo, cuộc
sống vật chất, tiền bạc khá đầy đủ. Tạo đã gầy dựng cho Thoa làm chủ một sạp
bán vải tại chợ Saigon. Các con của Thoa được cắp sách đến truờng. Nhà cửa của
Thoa không bị tịch thu theo án lệnh nhờ có Tạo đỡ đầu, nhưng sau đó, Tạo yêu
cầu Thoa phải sang tên cho Tạo để cho vững vàng hơn về mặt pháp lý. Thoa vui vẻ
chấp nhận và tin tưởng có gì đi nữa cũng là nhà của mình còn nguyên vẹn và đang
sử dụng. Cuộc sống ngày càng khá hơn, hằng năm không phải đi làm thủy lợi,
không đi lao động xã hội chủ nghĩa, không còn ác mộng đi kinh tế mới, không
phải đóng góp quỷ này quỷ nọ một cách bất công phi lý, mà lại trong tay còn có
chút thực quyền nhờ vào thế lực của Tạo trong cơ quan nhà nước.
Những năm chung
sống với Tạo, Thoa đã có với Tạo một đứa con. Cuộc sống hạnh phúc không còn
những lo lắng suy nghĩ như trước, mặc dầu Thoa vẫn biết Tạo đã có gia đình vợ
con còn đang ở ngoài Bắc. Đối với Tạo, cũng yêu thương Thoa, và thỉnh thoảng
Thoa có hỏi tin tức về Định nhưng vẫn bị Tạo gạt đi lắm lúc còn nhiếc
mắng Thoa là ảo tưởng mơ mộng rỡm . Đôi lúc Tạo nhắc đi nhắc lại câu nói: Anh
chiếm đoạt được em hôm nay, nghĩa là anh đã “hoàn thành nhiệm vụ”, đồng thời vợ
con anh ngoài Bắc cũng không có quyền ghen tương anh ''. Mỗi lần nghe Tạo nói
thế, Thoa thấy lờ mờ khó hiểu và Thoa có hỏi, yêu cầu giải thích Tạo chỉ cười
im lặng không nói thêm lời nào. Mãi rồi, Thoa chẳng còn bận tâm chuyện đó trong
cuộc sống bận rộn hằng ngày trong gia đình, con cái , và công ăn việc làm bên
ngoài.
Tuy nhiên, con
người vẫn có những giây phút im ắng tĩnh mịch để cho cõi lòng lắng động trong
suy tư riêng rẽ với những phản bác của lương tâm. Thoa tự tra vấn mình, có phải
mình đã phản bội chồng con, phá vỡ hạnh phúc gia đình, thất hứa lời thề ước với
người vắng mặt. Lời thề ước còn văng vẳng bên tai mà 17 năm về trước Thoa đã
thỏ thẻ với chồng '' Dù gì, em không bán nhà, em quyết tâm gìn giữ nó chờ anh
về, cho dù năm, mười hoặc hai mươi năm. Anh Định! em có đủ can đảm chịu đựng và
chờ đợi ...và mãi mãi là vợ của anh. Nghĩ thế, Thoa ứa nước mắt, tủi thẹn, rồi
tự bào chữa, đổ lỗi vì hoàn cảnh, vì cuộc sống, vì sự yếu hèn lòng dạ đàn bà,
vì đam mê mọi thứ, vì đời người có giới hạn...vì...và mọi thứ vì, bởi, tại
...mà gây nên. Rồi Thoa tự bào chữa bản thân trong hoàn cảnh xã hội hôm nay,
các bạn bè của Thoa như chị Hồng, chị Liên,Thủy, Đào, Yến, Hương, Uyên,
Hoa...và còn nhiều người đàn bà khác ở khắp nơi cũng đã ngang nhiên đạp đổ gia
đình đi lấy người đàn ông khác trong lúc chồng đang bị đày ải trong lao tù cải
tạo của cộng sản. Mà lạ thay, không hiểu tại sao mình cũng như họ chỉ lấy bộ
đội, lấy cán bộ, lấy đảng viên cộng sản không ngoài ai khác. Thoa tra vấn, suy
nghĩ trong loanh quanh, lẩn quẩn không lối thoát để rồi đương nhiên u mê chấp
nhận một hiện trạng phải có. Thoa lại càng cảm thấy không cô đơn trong thực
trạng mình đã làm và nếu có kết hợp cũng thành một tập thể ... một tập thể
chỉ như những hạt bụi đời tăm tối!
Sống với Tạo qua
nhiều năm, khi đứa con của Thoa và Tạo lên 8 tuổi thì tính tình Tạo bắt đầu
thay đổi. Tạo trở nên thầm lặng, ít nói, cau có, ích kỷ và xiết chặt tiền bạc
chi tiêu. Thường xuyên trong gia đình xảy ra những bất hòa, gây gỗ và Thoa đã
phải thường xuyên lãnh nhận những trận đòn nhừ tử man rợ của Tạo. Bé Hạnh vừa
tròn 21 tuổi, xinh đẹp, duyên dáng Tạo buộc phải bỏ học nửa chừng, ở nhà
nấu ăn, giặt giũ chăm sóc nhà cửa. Tạo đê hèn tìm cơ hội làm chuyện dâm loạn,
hãm hiếp bé Hạnh khiến cho nó bỏ nhà đi hoang cho đến bây giờ vẫn chưa tìm thấy
tung tích đứa con yêu quý. Thoa vô cùng đau đớn, thương con quyết làm cho ra
lẽ, đưa Tạo ra tòa án, nhưng đã bị hắn hăm dọa đến tính mạng qua các trận đòn
nhừ tử, Thoa đành chịu lép vế cũng vì nghĩ đến những đứa con còn lại. Mất đi miếng
mồi ngon béo bở chưa thỏa mãn thú tính dâm dật đê hèn, Tạo càng lồng lộn
ngược đãi Thoa ra mặt.
Họa vô đơn chí, tai
họa dồn dập xô đến phủ xuống đầu Thoa tối tăm mày mặt như những ngọn sóng
thần khũng khiếp phũ chụp đại dương. Vợ con của Tạo từ ngoài Bắc vào ngang
nhiên chiếm đoạt nhà cửa, của cải, tiền bạc và đứa con riêng của Tạo và Thoa,
rồi xua đuổi Thoa, bé Mai, cu Toàn ra khỏi nhà với sự hỗ trợ của Tạo.
Trước tình
trạng đối xử cực kỳ man rợ của vợ chồng con cái của Tạo, Thoa liều mạng không
rời khỏi ngôi nhà của mình và tìm mọi cách đối phó. Nhưng Tạo đã âm thầm sắp
xếp công việc để tránh ảnh hưởng xấu cho bản thân hắn trong gia đình và ngoài
xã hội.
Bất ngờ, vào một buổi
sáng có xe công an đậu trước nhà và được Tạo ra tiếp đón. Rồi mấy tên công an
áo vàng vào nhà gọi đích danh ba mẹ con Thoa ra nhận án lệnh. Án lệnh kết tội
Thoa là vợ của ngụy quân ác ôn, có nợ máu với nhân dân, và bản thân của Thoa là
giáo chức dưới chế độ cũ đã dạy dỗ nhồi sọ học sinh chống phá ''cách mạng'',
tác hại đến công cuộc chống Mỹ cứu nước, phản bội dân tộc. Nay đương sự cần
phải được tập trung học tập cải tạo. Nhưng “chính quyền khoan hồng” cho phép
được đi lập nghiệp tại vùng kinh tế mới dưới sự giám sát của an ninh địa
phương. Đương sự phải ra sức lao động, làm nên của cải vật chất giúp ích cho
bản thân và xã hội, chuộc lỗi lầm trong quá khứ và để cho chồng cải tạo sớm
được trở về đoàn tụ với gia đình. Đương sự sau khi nghe án lệnh, ký tên và
nghiêm chỉnh chấp hành lệnh tức khắc, nếu phản kháng sẽ bị trừng trị theo luật
pháp.''
Sự đời là như vậy,
mạnh được yếu thua! tráo trở! điêu ngoa! khốn nạn! Tiến thối lưỡng nan.
Trong cô thế thấp cổ bé miệng không thể cựa quậy được gì khi đã lọt vào chiếc
rọ sắt. Đột nhiên, Thoa bật cười lớn một cách hồn nhiên vô tư lự và sẳn sàng ký
tên chấp nhận cái gọi là ''án lệnh'' trước nỗi kinh ngạc vừa vui mừng của vợ
chồng con cái của Tạo và mấy tên công an áo vàng kênh kiệu.
Vùng kinh tế mới ở
tận miền Trung xa xôi trong rừng núi đèo heo hút gió, khô cằn sỏi đá, xa cách
làng mạc hằng trăm cây số. Tại đó cũng đã có một số gia đình đang sinh sống
trong cuộc sống hết sức tồi tệ thiếu thốn mọi mặt. Thoa được cấp phát vài vật
dụng để dựng một mái chòi nhỏ che nắng đụt mưa, cuốc xẽng, hạt giống gieo
trồng, một số tiền nhỏ, hai bao gạo ẩm mốc, vài chai nước mắm và ít ký muối
hột. Chỉ chừng đó thôi cho cuộc sống tự lực mưu sinh trên vùng đất hoang vu dày
đặc cây rừng, thú dữ, muỗi mòng, rắn rít. Một địa ngục của trần gian cách biệt
hẳn thế giới loài người bên ngoài. Hằng tuần một lần, có một chiếc xe hàng nhỏ
ra vào mua bán đổi chác. Xa xôi, hẻo lánh, nhưng vẫn có mặt bọn an ninh theo
dõi trông chừng mọi hành động gọi là bất chính của người dân bị đày ải.
Ngày tháng trôi nỗi
cười ra nước mắt trong cuộc sống mà mọi thứ tồi tệ khốn cùng tại khu “kinh tế
mới”, nhiều lúc Thoa đã tức giận đấm ngực, nghiến răng tại sao không phản kháng
tố giác hành vi bất chính thô bạo cướp của hại người của Tạo và trách cứ mình
quá dễ dàng chấp nhận cuộc sống đày ải này.
Năm sau, bé Mai
bỏ trốn khỏi vùng kinh tế mới. Nó để lại vài hàng báo cho Thoa biết, nó sẽ đi
tìm cha nó bằng mọi cách. Lạy Trời xin phù hộ cho con tôi được an lành. Bé Mai
bỏ đi thì cu Toàn ngã bệnh sốt rét rừng sau đó đến lượt Thoa cũng bị bệnh hành
hạ. Không thuốc men, chỉ chữa trị tạp nhạp bằng các loại lá cây rừng, thiếu ăn,
rách rưới lạnh lẽo, cu Toàn đã chết sau hơn năm nhiễm bệnh. Thoa khóc lăn lóc,
chết giấc hằng giờ và được bà con trong khu kinh tế giúp đỡ cứu sống.
Thoa như gốc
cây khô cháy đứng bơ vơ giữa trời cao. Chồng con, nhà cửa, tài sản, danh dự, và
quyền sống con người đã mất trắng, thân tàn ma dại, không một điểm tựa, không
một hy vọng, một ước mơ... Thoa chán đời, quyên sinh lại cũng được bà con khu
kinh tế cứu sống lần thứ hai. Thoa bỏ trốn về lại Saigon, lang thang trên các vỉa
hè, may mắn gặp Liên, người bạn đồng nghiệp cũ cũng có chồng đi cải tạo, ở nhà
lấy bộ đội, bị tên sở khanh cướp đoạt nhà cửa tài sản rồi tống cổ ra khỏi nhà,
nhưng may mắn không bị đày ải vùng kinh tế mới như Thoa.
Gặp lại Liên, được
bạn đưa về tá túc trong căn nhà vách lá chật chội vùng ngoại ô Bình Chánh rồi
cùng giúp nhau đi bán vé số dạo sinh sống qua ngày...
*
* *
Đẩy nhẹ cánh cửa liếp
bước vào nhà, Thoa đã nghe tiếng Liên hỏi vọng ra:
- Thoa về đấy hả, bồ
có nghe gì không?
Thoa ỡm ờ:
- Nghe cái gì?
Giọng Liên chậm rãi
thật buồn:
- Nghe họ bảo mấy hôm
nay tù cải tạo ngoài Bắc về đông lắm, nghe có cả anh Thức của mình cũng về và
hình như cũng nghe có cả anh Định nữa thì phải?
Thoa phân vân:
- Mới vừa nghe mọi
người bàn tán ngoài phố và Thoa cũng nghĩ là có thể có anh Định về, vì ở cùng
trại với anh Thức.
Hai người im lặng
trong cùng suy nghĩ. Có tiếng thở dài, Thoa dọ dẫm bạn:
- Vậy chị tính sao?
- Tính...tính cái
quái gì bây giờ? Nhục nhã ê chề! Xấu hổ ghê tởm! Còn mặt mủi nào mà nhìn
chồng nhìn con chứ!
Thoa bào chữa:
- Đâu phải riêng gì
mình, còn có nhiều người đồng cảnh ngộ như mình. Từ lâu rồi Thoa đã có
suy nghĩ có thể họ đã bũa giăng một chiến dịch vô cùng thâm độc.
- Một chiến dịch?
Chiến dịch gì? Liên lẩm bẩm trong ngờ vực.
- Trước đây, đôi lúc
Tạo có úp mở chuyện này mà đã có lần Thoa kể cho Liên nghe. Cũng như khi ở vùng
kinh tế mới Thoa có nghe mấy người ở đó rỉ tai cho nhau rằng sau khi cưỡng
chiếm được miền Nam bọn giặc cộng phát động một chiến dịch vô cùng độc ác bằng
cách phá nát gia cang đối với thành phần quân công cán chính với khẩu
hiệu “Tụi nó ta đày - Vợ nó ta lấy – Con nó ta trị”. Hồi
đó, Thoa không chú ý, bây giờ nhìn rộng ra mới vỡ lẽ. Thoa đinh ninh có thể là
như vậy.
Liên cười dòn, trách
cứ:
- Mình cũng đã nghe
phong phanh như vậy. Đó cũng có thể là một nguyên do. Nhưng chung quy cũng do
bọn đàn bà mình ra cả. Ai bảo cứ tèm hem...thòm thèm làm chi...có đúng không
nào? Họ có bám theo chọc ghẹo, tán tỉnh, tìm cách này cách nọ tấn công
mình tới tấp để cố chiếm đọat mình, nhưng mình cứ giữ thái độ im lặng, nghiêm
chỉnh, đứng đắn, phớt lờ, hoặc phản ứng mạnh thì làm gì có chuyện...phải
thế không?
- Biết vậy chứ, nào
có ai chối cãi đâu. Ngặt họ đeo mình như đỉa. Lòng dạ đàn bà yếu đuối dễ...sa
ngã, dễ sai đường lạc nẻo lắm!
Liên thú nhận:
- Chính là như vậy. Ở
Liên đây đã giữ lòng chừng mực, giới hạn tình cảm đúng nơi đúng lúc nhưng mà
không hiểu tại sao chỉ một phút yếu lòng dễ sa chân. Nói thì nghe được lắm,
nhưng khi đụng chuyện thì... hỏng bét, cả Thoa cũng thế, có khác gì đâu.
Thoa phân trần:
- Có nói gì thì nói,
chúng ta phải nhìn nhận đã phản bội chồng con, phá vỡ hạnh phúc gia đình, đánh
mất niềm tin, lòng chung thủy trung trinh trong lúc chồng đang bị đày ải trong
lao tù cải tạo. Số người hư hỏng như chúng ta hôm nay không hẳn là ít, phải
không Liên? Thử hỏi phải do từ đâu đã biến thể chúng ta trở nên hư hỏng. Ngày
xưa, Liên cũng như Thoa và như những người khác, chúng ta là những con người tư
cách, đức hạnh, từ trong gia đình đến ngoài xã hội. Ai cũng có cuộc sống
tốt đẹp, lương thiện, mẫu mực. Đột nhiên, vận nước tang thương, thay
người đổi chủ, xã hội xáo trộn, nhiễu loạn. Rồi từ đó đã thui nướng chúng ta hư
hỏng. Chính ''hắn'' là quỷ đạo hận thù, môi trường xúc tác tạo điều kiện hư
hỏng hết thuốc chữa, Liên nghĩ đúng không?
Thoa ngừng nói, cơn
ho kéo đến ngột ngạt khản cả tiếng, mệt phờ người. Trốn khu kinh tế mới về đây
lâu rồi, mà chứng sốt rét rừng đến hôm nay chưa dứt hẳn, lâu lâu bệnh lại hành
hạ Thoa. Liên đang nằm dài trên võng đong đưa qua lại kẽo kẹt, đầu óc nặng chĩu
theo từng lời nói của Thoa và đang có những suy nghĩ đồng thuận với bạn.
Thoa gượng gạo phân
trần:
- Cuộc đời chúng mình
hư hỏng đáng chê trách. Bây giờ cảm thấy thèm được cuộc sống ngày xưa nhưng làm
sao có lại được. Tuy nhiên, nói đi phải nói lại, vẫn có đa số những người đàn
bà bền gan phấn đấu trước cuộc sống khó khăn, giăng đầy cạm bẫy, tần tảo sớm
hôm nuôi con, nuôi chồng trong lao tù cải tạo. Họ đã vượt thoát ra được bao cạm
bẫy thâm độc trong một mẫu mực chịu đựng bền bĩ. Giờ thì họ đã và đang đón nhận
nguồn hạnh phúc trong niềm vui tự hào để tiếp đón chồng từ trại tù cải tạo trở
về, chứ không phải trốn lánh lo sợ như chúng ta. Chính họ là những người đàn bà
Việt Nam mẫu mực đáng được vinh danh và kính phục. Chúng ta lại thua kém họ...tại
sao vậy?...thế nghĩa là thế nào!?
Liên khuyên giải:
- Chuyện dĩ lỡ, có
than trách cũng không làm được gì. Đời chúng mình coi như chấm hết. Mấy ổng về
có thông cảm hiểu cho mình hay không là tùy mấy ổng, ai biết được.
Thoa đoán chừng :
- Nếu như các anh ấy
thực sự đã về trong mấy hôm nay, đi tìm vợ con nhà cửa không thấy có lẽ cũng
thất vọng chán chường. Không biết rồi ăn đâu, ở đâu. Liên có nghĩ là các ông
lùng sục tìm bọn mình không nhỉ?
Liên ngồi chồm dậy xì
một tiếng lên mặt:
- Gớm..! lại còn tơ
tưởng mơ mộng cái nỗi gì? Thân phận như hạt cát hạt bụi cuối đường lầy lội tăm
tối, lắm lúc muốn sử dụng liều thuốc ngủ vĩnh viễn ngàn thu, vậy mà không đủ
can đảm! Hỏng hết!
Thoa nhìn bạn nguýt
dài:
- Thôi đi chị hai ơi,
nghe mà ghê thấy mồ! Trong bao rũi ro vẫn còn có cơ may kia mà. Chị Liên có
biết không, chúng ta đã đánh mất cơ hội đi Mỹ, tiếc thật! Anh em tù cải tạo H.O
1, H.O 2 đã rời khỏi Việt Nam đi định cư tại Hoa Kỳ gần năm rồi đấy. Các anh ấy
về thế nào cũng làm giấy tờ xin đi, chứ sống ở xứ này chịu sao cho nổi với
chúng nó. Vậy là mình tuột...tuột dốc...rồi!
Liên cười hì hì:
- Khéo nói không, chứ
còn bám víu vào đâu mà không tuột...là cái chắc. Ngày trước lũ việt cộng vừa
cưỡng chiếm miền Nam, có những người đã tỏ ra thái độ không mấy thân thiện đối
với thành phần quân công cán chính chế độ cũ đang sa cơ thất thế, rồi bị hốt
gọn vào tù không biết ngày về nên giá trị thân phận của họ ngày càng sa sút rẻ
rúng. Bây giờ thì mỗi người tù cải tạo được thả về lại được vinh
danh ngưỡng mộ rất có giá, vô cùng hấp dẫn. Miễn có ở trong tù từ ba năm trở
lên là có quyền xin đi định cư tại Hoa kỳ, nhất là các ông độc thân, hoặc chết
vợ, hoặc vợ bỏ lại là đối tượng luôn luôn được chiếu cố của phái nữ. Gần đây đã
có nhiều trường hợp các ông độc thân ghép các bà vào để làm hồ sơ xin đi. Nhưng
mà phải có tiền mới được, vì các ông mới đi tù về đói rách, cần tiền chi phí và
cũng cần người "đỡ đần sớm tối'' với nhau.
Thoa hỏi khích bạn:
- Thế bồ có thích đi
Mỹ không?
- Thích chứ. Đi Mỹ ai
lại không thích, mà chỉ đi Mỹ Tho, Mỹ Thiện thì có. Nghèo rớt mồng tơi, chồng
chê con bỏ, thân tàn ma dại mà cứ mơ mơ tưởng tưởng chuyện đâu đâu...buồn cười
thật!
Thoa ngáp dài mệt
mỏi, cảm thấy khó thở, đứng dậy lửng thửng bước đến cửa sổ chống cánh liếp cửa
lên, nhìn ra ngoài để xua tan những ngột ngạt đè nặng trong lòng, buông lõng
tâm sự:
- Thật chán cho cái
đời...tàn phế, ngốc ngếch này! Xã hội này đã hại đời ta.
Nắng buổi trưa gay
gắt chói chang. Trời đứng gió. Khí trời oi bức. Thoa đưa mắt ra hướng con đường
đất bụi từ xa. Đột nhiên, Thoa chăm chú nhìn thấy dáng ba người đang di chuyển
trên đường đất và mỗi lúc tiến về hướng căn nhà lá. Thoa càng nhìn họ và mỗi
lúc dáng dấp quen thuộc như gờn gợn đi vào trí nhớ. Thoa lẩm bẩm, không lý nào
nhầm lẫn. Thoa vội kêu Liên đến để cùng nhìn xem cho rõ.
Khi Liên đến cạnh
Thoa thì ba người đã đi đến gần hơn. Liên thốt lên bồi hồi xúc động :
- Trời...! Đúng rồi.
không lẽ...
Thoa cùng tâm trạng:
- Không thể nào nhầm
lẫn. Anh Định, Anh Thức, và cả chị Thuần nữa. Có lẽ họ đang tìm mình đó Liên
ơi!
Ba người đang di
chuyển trên con đường đất chỉ còn cách căn nhà lá độ trăm thước. Liên sững sờ
hai tay ôm ngực ngó quanh quẩn, toàn thân như run bắn lên:
- Làm sao bây giờ?
Thoa? Làm sao đây? Trời ơi! Liên tủi nhục quá! Gặp anh ấy Liên không dám nhìn
mặt... Liên sợ lắm!..Trốn đi Thoa. Đừng... đừng mở cửa.
Thoa cũng hồi hộp run
rẩy lo lắng tột cùng, nhưng cố trấn an bạn:
- Bình tĩnh đã nào!
Không lẽ mấy ổng chém giết mình hay sao? Đừng hớt ha hớt hãi như vậy.
- Tại sao chị Thuần
biết nhà mà dẫn đến đây hả?
Thoa không chú ý câu
hỏi của Liên. Niềm vui, nỗi nhớ, xen lẫn lòng lo sợ hồi hộp, nỗi tự ti mặc cảm
tội lỗi qua 17 năm ngùn ngụt xáo trộn tâm trí Thoa ngột ngạt đến như muốn đứng
tim. Nhìn dáng vẻ của chồng vẫn còn nét tráng kiện oai hùng ngày xưa, Thoa xót
thương chồng vô vàn và càng chê trách thân phận mình yếu hèn hư hỏng. Thoa muốn
nắm tay Liên mở cửa chạy ra ngoài để đón Định và Thức, rồi qùy xuống chân chàng
tạ lỗi. Nhưng Liên giằng lại:
- Từ từ cái đã, để
coi mấy ổng tỏ thái độ như thế nào.
Dứt lời, Liên kéo sụp
cánh liếp cửa sổ xuống, rồi đứng tựa lưng vào vách lá, hai tay ôm lấy ngực thở
mạnh, mặt mày tái tê lo sợ khiến cho Thoa cảm thấy thương hại bạn. Thoa không
biết phải làm thế nào nên cũng đồng bệnh với Liên, ngẫn người nghĩ lại bản thân
mình với một thể xác ô uế, một tinh thần bạc nhược, một cuộc sống hư hỏng có
đáng được chồng yêu thương qúy trọng không? Thoa gần muốn bật khóc cho sự xấu
hổ, nhục nhã.
Thoa nghe rõ tiếng
chân người đã đến ngoài cửa. Tiếng chị Thuần hỏi vọng vào:
- Có ai trong
nhà không?
Liên và Thoa nín thở,
ngơ ngáo đứng chết trân. Cánh cửa liếp bật mở, ánh sáng từ ngoài lùa vào. Định
bước vào nhà rồi đến Thức. Hai người rảo mắt nhìn một vòng trong căn nhà lá
chật hẹp ánh sáng mờ mờ rồi dán mắt chăm chăm vào Liên và Thoa đang đứng tiu
nghỉu e thẹn cạnh vách lá trong góc nhà. Định bước vội tới bên Thoa ôm chặt vợ
trong vòng tay và tiếp theo Thức cũng cùng động tác.
- Em Thoa! Anh đã về
rồi! Em không mừng cho anh sao?
Cùng lúc, Thức không
nói năng vội chồm đến ôm choàng người vợ yêu qúy xiết chặt trong vòng tay
thương nhớ trong bao năm xa cách. Thoa ngước nhìn Định với đôi mắt ướt đẩm,
giọng nói run rẩy:
- Anh Định...em mừng
cho anh. Nhưng giờ thì...em là người đàn bà hư hỏng không vuông tròn thiên chức
làm vợ làm mẹ như những người đàn bà khác trong lúc vắng anh. Gặp anh, em xấu
hổ vô cùng. Em không còn đáng để anh yêu thương qúy trọng như ngày xưa.
- Anh không quan tâm
những điều em vừa nói. Định xiết chặt hai vai vợ, nhìn đắm đuối vào đôi mắt
thâm quầng ướt sũng nước mắt của Thoa:
Thoa bật khóc lớn,
van xin:
- Anh tha tội cho em.
Em xin lỗi anh. Anh tha thứ cho em.
- Em không có tội. Em
không có lỗi. Em vẫn là người vợ yêu qúy mà anh hằng thương nhớ trong 17 năm xa
cách.
- Nhà cửa tài sản đã
tiêu tán. Con cái thất lạc chết chóc. Thân em nhơ nhớp, tinh thần bạc nhược.
Anh không ghê tởm sao?
Đó không phải
là những lỗi lầm sai trái của em. Thoa ơi, anh đã hiểu trọn vẹn vấn đề từ những
ngày còn ở trong tù mà anh không biết phải làm thế nào. Nếu nói là trách nhiệm
không chu toàn để cho nước mất, nhà tan, gia đình ly tán, chính là phần trách
nhiệm của bọn anh. Anh nói, và em hãy hiểu cho anh. Anh quý mến em. Anh yêu em
... yêu em... yêu lắm Thoa ơi! em vẫn là vợ của anh.
Định nhìn sang hai
người bạn. Liên và Thức đang thì thầm to nhỏ trong vòng tay thương yêu và thật
âu yếm. Định càng xiết chặt Thoa trong tình thương đong đầy gói trọn nghĩa tình
phu thê.
Thoa run rẩy tê dại
cả người trong nụ hôn say đắm của chồng trên đôi môi tràn trề hạnh phúc đã rất
vắng từ lâu:
- Mười bảy năm anh
trong tù đói khổ xa vợ con, em đã hờ hững chưa một lần đi thăm anh. Anh có giận
em không?
- Do hoàn cảnh ngoài
ý muốn, anh không buộc em điều đó. Điều mong muốn của chúng ta nhờ Ơn Trên phù
hộ chúng ta vẫn còn sống sót để có được ngày gặp nhau hôm nay. Những gì đã mất
mát trong chuỗi ngày đen tối vừa qua, thì hôm nay với đôi bàn tay này chúng ta
sẽ khởi đầu làm lại tất cả. Thoa! Hãy cùng anh xây dựng lại từ đầu. Rồi chúng
ta đi tìm lại con chúng ta thất lạc. Anh đủ bản lĩnh để xoay chuyển cuộc đời.
Em hãy tin vào anh. Dù gì em vẫn là vợ yêu quí của anh. Thoa ơi! em nghe
anh nói không?
Thoa úp mặt vào ngực
chồng lắng nghe tiếng lòng thổn thức từ nhịp đập của hai quả tim tràn trề
niềm vui mới. Thoa xúc động:
- Con xin cám ơn Trời
Phật đã ban ân phước cho con trong quãng đời còn lại. Em cám ơn anh đã tha thứ
trọn vẹn cho em. Anh đã khai mở nguồn vui sống cho em có lại từ đây.
Trong lúc mấy
người bạn gặp nhau mừng mừng tủi tủi sau bao năm xa cách, thì Thuần im
lặng lẽn vào sau bếp với giỏ xách đựng bánh trái được mang theo. Thuần nấu nước
sôi pha trà và trong im ắng nàng bày biện mọi thứ lên chiếc bàn nhỏ. Công việc
vừa xong, Thuần lên tiếng vui đùa:
- Xin mời...qúy thực
khách. Nào...! em mạn phép chị Liên là chủ nhà mời các anh các chị chúng ta
quây quần lại đây uống trà mừng ngày sum họp.
Vừa lúc có tiếng nói
của Thức giục:
- Thôi chứ...có gì
chúng ta sẽ tâm sự sau...chuyện đời còn dài. Hôm nay là ngày vui đoàn tụ.
Định và Thoa rời tay
nhau nhìn sang hai người bạn cười tủm tỉm. Thức, Liên nắm tay cùng đến gần
Thuần, Định và Thoa.
Liên vồn vã mở lời:
- Xin lỗi chị Thuần.
Em cám ơn chị. Lâu lắm em mới gặp được chị, lại còn mang theo bánh trái trà lá.
Sao chị Thuần biết nhà mà đến vậy?
Định đỡ lời:
- Phải mất hai ngày
đi dò hỏi, chị Thuần mới tìm ra nhà.
- Nhờ chị Hồng cho
biết và chỉ đường đến đây. May quá! Thuần giải thích. Đáng lẽ hôm nay Hồng cũng
đến đây nhưng rồi bị bận.
Thoa kéo tay Định
ngồi xuống cạnh đầu giường kê gần chiếc bàn nhỏ đang bày các món ăn, và nói:
- Hai anh còn nhớ chị
Hồng không, vợ của thiếu tá Quang bị chết trong trại tù ngoài Bắc hồi năm 85
đó. Ở nhà, chị bị tên chủ tịch Phường dụ dỗ hãm hiếp ép làm vợ bé, chiếm đoạt
hết tài sản nhà cửa xe cộ rồi xô đuổi chị ra khỏi nhà xơ bơ xấc bấc, quá ư là
thảm thương chẳng khác gì chúng em đây. Em còn nhớ lúc anh Định vừa đi tù, em
và chị Hồng rũ nhau buôn bán xăng dầu bị bọn quản lý thị trường rượt bắt chạy
hụt hơi, mất toi cả vốn liếng. Giờ nghĩ đến thấy còn sợ muốn chết.
Liên rót nước trà ra
từng ly, than thở:
- Em cũng như chị
Thoa, chị Hồng và những người đàn khác mà em biết được, chúng em luôn luôn gìn
giữ lòng mình, ý tứ chừng mực mọi chuyện trong cuộc sống khó khăn khi vắng xa
chồng vậy mà vẫn bị sa cơ hư hỏng.
Nghe hai bạn cỗi mở
tâm sự, Thuần góp thêm:
- Sẵn nghe chị Liên,
chị Thoa nói em mới nói là em thấy nhiều ông chồng đi tù, vợ ở nhà trước sau gì
cũng bị bọn chúng dụ dỗ chiếm đoạt đủ mọi cách. Nhiều người bị như vậy chứ
không phải ít. Không nói chi đâu xa, ngay trong Phường em ở đếm cũng hơn chục
người. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều đàn bà ''cứng cựa'' lắm mới thoát khỏi cạm bẫy
của chúng. Xã hội trước năm 75 đâu đã có tình trạng băng hoại đến như thế.
Thoa tươi cười nhìn
bạn:
- Em khen ngợi chị
Thuần. Chị là một trong số người đàn bà ''cứng cựa'' như chị vừa nói đó,
rất đáng khâm phục.
Thuần thú nhận:
- Hồi trước em cũng
bị tên Trưởng Công An Phừơng bám sát và dụ dỗ bằng mọi cách, nhưng em hết sức
lỳ lợm. Lúc nào hắn giở trò là em mắng xối xả chẳng sợ, chẳng ngán gì cả.
Hắn đâm ra thù ghét rồi hăm dọa tìm cách này cách khác hãm hại em. Em chả sợ
đánh liều, cuối cùng hắn mới ''rớt đài''.Tuy vậy, em vẫn ngơm ngớp lo sợ ngày
đêm, đâu phải chỉ tên Trưởng công an Phường mà còn những tên khác cứ đeo theo
tán tỉnh quyết chiếm thể xác của mình cho bằng được. Khổ tâm lắm. Em cứ phớt lờ
làm ngơ, giả câm giả điếc. May mà năm ngoái anh Hòa của em bị tù ngoài Bắc được
thả về em mới bắt đầu yên tâm trong cuộc sống.
Thuần hớp ngụm trà,
tiếp lời:
- Em nghĩ, có ở trong
hoàn cảnh ấy mới thấm sâu nỗi khổ tâm ê chề của người đàn bà trước cái cảnh mà
có thể nói là một sự quậy phá huỷ hoại gia cang và lòng chung thủy của những
người đàn bà có chồng đang bị giam cầm đày ải trong lao tù cải tạo cộng sản.
Ngồi lắng nghe những
trao đổi của người thân, Thức lên tiếng :
- Nhận xét của chị
Thuần rất ư là chính xác. Anh em chúng tôi tuy ở trong tù, tuy xa cách nhưng
hiểu rất rõ từng chi tiết sự việc nhờ tin tức bên ngoài nhất là tin tức của các
gia đình thăm nuôi chuyển vào. Biết rất rõ và biết từng gia đình một. Chúng tôi
hết sức căm phẫn trước quỷ kế vô cùng thâm độc, quá ư là hèn hạ của chúng đang
bủa giăng vợ con của anh em chúng tôi ở nhà với mục đích là phá nát gia cang,
chiếm đoạt vợ con, cướp sạch tài sản, nhà cửa đất đai của những người thuộc chế
độ cũ đang bị chúng cầm giữ trong lao tù của chúng.
Liên nheo mắt
nhìn chồng:
- Như vậy lúc ấy là
anh cũng đã biết rõ mọi sự gì đã xảy đến cho em phải không, anh có chê trách em
không?
Thức trìu mến nói:
-Biết rất rõ nhưng
anh không trách cứ mà càng xót thương em vô cùng. Anh em trong tù đồng một lòng
như thế. Vấn đề hôm nay là cũng do một phần lỗi không chu toàn trách nhiệm của
bọn anh.
Định tiếp lời:
- Biết được mưu mô
thâm độc của giặc cộng, anh em chúng tôi đã có một kết luận đồng nhất và một
chuẩn bị tinh thần nhập cuộc. Không oán trách giận hờn vợ con, luôn luôn cầu
xin mọi sự an bình cho gia đình để còn có ngày được sum họp mà tái tạo gia
đình. Chúng tôi không đặt vấn đề lên án những vết xấu mà vợ con đã vướng phải
bởi đó là do nguyên nhân từ một chế độ bẩn thỉu hèn hạ và rất đê tiện tạo
nên...ngoại trừ một thiểu số nhỏ nào đó do ham mê bã danh lợi vật chất quay
lưng trở mặt với chồng, đồng lõa trong chiến dịch tạo nhiễu loạn băng hoại xã
hội của chúng.
Thuần cười vui trong
nhiệt tình đầy xúc động:
- Hoan hô các anh
trước tấm lòng bao dung cao cả đối với chị em chúng tôi đã và đang là nạn nhân
thời cuộc và cũng chính là những chứng nhân cho một thảm họa bị sa lầy trong
qủy kế thâm độc do cái gọi là ''một chế độ ưu việt'' tác động. Lạy Trời, xin
cho thế hệ mai sau thông cảm những tình tiết và xóa đi ''những hạt bụi đời ''
đã làm vẩn đục truyền thống luân lý và đạo đức tốt đẹp của người Việt Nam.
Thức nâng ly trà
nóng, vui vẻ:
- Xin chúc mừng! Xin
chúc mừng ngày vui sum họp. Con đường đi tới còn vô số bao công việc phải làm
để giải cứu quê hương Việt Nam thân yêu, làm lại cuộc đời mỗi người trên nền
tảng gia đình, an bình xã hội trong bao dự tính đầy gian lao thử thách đang chờ
đợi. Nào! chúng ta hãy vui lên để tẩy xóa những âm u đen tối đang
vây hãm chúng ta.
Mọi người đồng thanh
cùng chúc mừng trong ánh mắt tràn trề niềm tin cho một tương lai Đất Nước
tươi sáng đang mong chờ phía trước...
Mời nhấp chuột đọc thêm:
- Các bài viết về
Chuyện làng văn0
- Đặng Xuân Xuyến
- Cảm nhận thơ văn 1l
- Đặng Xuân Xuyến
- Cảm nhận thơ văn 2l
- Bạn đọc cảm nhận
về thơ của Đặng Xuân Xuyếnl
- Bạn đọc cảm nhận
về một số tác phẩm của Đặng Xuân Xuyếnl
Mời nghe Đặng Xuân Xuyến đọc
bài thơ ĐÊM CUỒNG SAY:
Đinh Hoàng Long giới thiệu
Tác giả: Nguyễn Thế Hoàng - nguồn:
honviet
Ảnh minh họa sưu tầm từ nguồn:
internet
Bài viết là quan điểm riêng của các tác giả.
0 comments:
Đăng nhận xét