ANH RA ĐI MÙA THU - Truyện ngắn Võ Công Liêm (Canada)

ANH RA ĐI MÙA THU

Hãy quẳng mình đi như một cái bị rách.

(đại sư Tuệ Giác)

(Tác giả Võ Công Liêm)

Hắn ngồi thừ người; đếm những mùa thu đi qua trong đời. Gió từ xa vụt tới quất vào người hắn, tóc dựng ngược, mắt nhìn lơ láo vào khoảng trống trước mặt.Hắn hình dung lại những chặn đường trước đây, khi còn sống ở đô thị đầy ấp những mộng mị những lừa đảo tất cả là phồn vinh giả tạo không đem lại một đời sống thiết thực cho bản thân hắn. Hắn thấm thấu được lẽ sống.Từ đó; hắn muốn đi thật xa. Bây giờ ngồi một mình trong mái nhà tranh vách đất nầy, nơi hắn tá túc một thời gian lâu khi mới về nhận nhiệm sở ở đây.

Lần về thăm hôm nay; hắn gặp lại những người thân quen ngày nào, tuy già đi nhiều nhưng vẫn giữ được phong thái của mình, cảnh vật không còn như xưa. Ra khỏi nhà; ngọn nắng chiều trải lên mấy hàng cây xanh dọc bên đường dưới một màu thăm thẳm của nắng vàng làm tăng thêm cái nét dịu dàng của làng Phổ Hạ. Hắn thong thả đi về hướng đồi cỏ, trời đã rủ xuống. Rẽ sang phải để vào xóm Rột ở đó có nhà của Liễu; người mà hắn thầm yêu trộm nhớ.Tình yêu đối với hắn như báu vật chôn chết trong hang động. Không bao giờ khai quật.Trên đường đi hắn nghe tiếng ai gọi đằng sau:- Cậu Tân về hồi nào đó? Về thăm rồi lại bao giờ đi? Ngày mai ghé qua tui chơi. Hắn gật đầu,mĩm cười rồi lầm lủi đi.- Ai thế? Sao mình không nhận ra. Chỉ một vài năm mà hắn quên hẳn. Đầu óc hắn chỉ nghĩ tới Liễu. Vừa đi lòng mang máng buồn. Thấy cảnh vật đổi thay, người cũng đổi thay qua bao cuộc thăng trầm, đời đã dằn xéo dân làng nầy, cuộc chiến đã đè nát và chồng lên đây nỗi đau uất nghẹn. Chiến tranh thật tàn nhẩn,kinh khiếp! hắn ám ảnh cho tới bây giờ.Trong hắn chỉ còn cái đẹp thân thương giữa tình người, điều mà hắn tha thiết gặp lại đây và hy vọng tái ngộ người hắn yêu.

Hắn nhớ lại đêm giả từ Liễu để vô “bưng” vào một chiều cuối thu năm 196… Ngày ấy; chính là ngày Liễu hận lắm, hận sự chọn lựa của chàng; không biết rồi đây gặp lại, nàng có nhận ra cái bản mặt của hắn và liệu Liễu còn đối đãi như xưa?

Căn nhà Liễu nằm lõm trong xóm, quạnh hiu.Bóng tối ập tới,những ngọn đèn dầu hỏa ám khói, leo lét chiếu qua khung cửa ô.Nhà Liễu tối om,hắn đến gần và nhận ra ông Nghị ngồi trên chiếc ghế độc ngoài sân,lửa thuốc trên môi ông rực lên, thứ ánh sáng lờ mờ, hắn nhận ra ông; già hẳn qua chùm râu thưa. Con Mực ngồi dưới chân ông gầm gừ muốn nhào tới nhưng kiệt sức vì đói,không buồn sủa mặc hắn với ông già. Họ vào trong,nhen ngọn đèn, ánh sáng chiếu vào hai gương mặt hốc hác bởi thời gian đấu tranh với cuộc sống. Họ mừng gặp nhau.Nhưng tuyệt nhiên không nghe thấy một dấu hiệu hay tiếng động nào có Liễu ở đó. Hắn làm sao quên được tiếng nói của nàng.Lần đầu đến đây với ông Nghị, hắn ngồi hầu trà cùng ông,thỉnh thoảng ngừng lại nghe rõ tiếng cười từ dưới vọng lên, âm thanh đó đã cho hắn một hình ảnh người đẹp,tiếng nói của Liễu có một hấp lực khác, ấn tượng trong đầu người nghe. Hắn nghĩ tâm hồn của tiếng nói tiếng cười đó phải trong sáng lắm mới có được thanh âm ấy.

Một thanh âm trong suốt và vút cao tạo cho khuôn mặt trở nên hiền thục.Hắn ghi nhận điều đó đúng; qua một lần gặp Liễu.Giọng cười, tiếng nói ấy suốt đời chôn chặt trong tim hắn.

Chàng không hỏi Liễu qua ông Nghị. Đột nhiên: - Con Liễu về dưới,sớm mơi về; cậu lại chơi. Ông Nghị nói.Hắn ấm ớ giả vờ. Ông già chỉ nói độc một câu ngoài ra không báo thêm một tin nào khác hơn về Liễu. Hắn lo ngại.

Hắn ghi đậm kỷ niệm đầu đời,lần gặp Liễu trên đường ra chợ Sạn. Nàng e lệ đi không nói, hắn cũng không nói cả hai cúi đầu song hành. Càng không nói Liễu càng đẹp, tóc nàng phủ kín bờ vai suông,gió dưới dòng sông thổi lên,tóc vướng vào mặt, nụ cười dấu trong đó.Hắn thấy vẻ đẹp của Liễu mà không dám mở đầu câu chuyện. Cứ đi như thế cho đến gần nhà ông Nghị hắn ngúc đầu chào từ giả Liễu ra về. Nàng liếc mắt với nụ cười thầm kín đoạn đi vội vào nhà. Hắn cho cuộc gặp gỡ nầy là dấu yêu mối tình đầu của hắn với Liễu.Cái buổi ban đầu ấy cho Liễu ấn tượng về hắn. Một thể tính khó mường tượng, nhưng nàng cảm nhận được cái len lén trong hồn mình. Nàng rơi tình; nhưng nàng sợ phải tỏ,chẳng qua cũng do lề thói cố hữu ăn sâu vào trong máu,trong hồn người phụ nữ,dẫu chữ yêu có nói nên lời cũng cảm thấy ngờ ngợ.Giữa hai đứa đều có dấu ngoặc đó.Thế rồi ngày lại ngày mầm sống lên men.Hắn gặp Liễu trong một buổi sinh hoạt đoàn. Hắn đến gần và hỏi Liễu một vài câu xét không cần thiết,chủ tâm là đào đục, theo dõi tình ý của nàng.Mắt hắn cười:- Được rồi; tôi sẽ đưa đơn lên cấp lãnh đạo xét và tôi trả lời cho cô hay.Liễu tần ngần giây lát quay gót ra khỏi phòng họp.Trường học cũ xưa, đổ nát bởi bom đạn mới sửa chửa laị sau ngày hắn về nhận công tác trường lớp ở đây.Dân làng mến mộ hắn xem hắn như người hay chữ. Liễu thầm phục hắn lần gặp ở đây.

Ít hôm sau hắn đến nhà Liễu cho biết kết quả việc xét đơn.Nàng cảm thấy sung sướng sự có mặt của hắn hôm nay.Nàng ngẩn đầu nhìn hắn, đôi mắt lá răm của Liễu nhấp nháy và nàng bắt gặp cái nhìn không dấu được xúc động của hắn. Nàng khẽ nói:- Anh Tân;mời anh ngồi. Em lấy nước anh uống. Hắn ngồi lặng yên không nói một câu chỉ nhìn theo Liễu.Tiếng nói chỉ còn là hơi thở trong họng .Liễu đứng cạnh bên gợi chuyện,chuyện nhỏ đến chuyện lớn,hắn chỉ lắng nghe mĩm cười thay nói.Nhiều lúc thấy hắn ngần ngừ muốn bộc lộ điều gì với Liễu rồi lại thôi. Đoạn đứng dậy cáo về. Liễu đưa hắn ra cổng,nắng bên ngoài rực rỡ chiếu sáng, mây thênh thang bay, gió đùa với cỏ cây Liễu cảm thấy tâm hồn mình lãng mạn .

Về đến nhà hắn vật xuống giường suy nghĩ về Liễu.Nhiều lúc hắn cũng không hiểu chính hắn.Chỉ qua mấy tuần ăn ở làng Phổ Hạ,vô ra xóm Rột, lên xuống chợ Sạn những chứng tích, địa danh đó đã lôi cuốn hắn gieo vào hắn một thứ tình yêu “thôi miên”.Ngày đêm là hình ảnh vấn vương,bóng Liễu chập chờn trong giấc ngủ,réo gọi tình yêu,hắn ôm, chụp Liễu trong mơ.Gặp nàng hắn như thằng câm nhìn mà không nói.Khổ cho một thằng người như hắn.Yêu mà không chịu bộc phát, thiếu năng động thì làm sao chinh phục được phụ nữ. Hắn thắc mắc chính hắn. Nhưng ngược lại thụ động của hắn là niềm tin yêu của Liễu.

Buổi văn nghệ ngoài trời là cơ hội cho họ gặp nhau.Liễu ngồi không xa tầm mắt hắn,thỉnh thoảng nàng nhìn đưa tình,tim hắn rung động. Hắn quyết tâm hành động nhưng bản chất rụt rè, cả nể lôi hắn xuống không cho hắn ngóc đầu lên đối diện.Mãn hát. Hắn đứng cạnh Liễu và hai người cùng đi về hướng sông. Đi dưới trăng lòng thổn thức, vai hắn chạm vào vai nàng, không thấy dấu hiệu khó chịu của Liễu, ngược lại Liễu cố tình đụng chạm nhiều hơn.Hắn vững dạ.- Tháng sau anh phải xa làng Phổ Hạ,xa Liễu và những người thân ở đây.Hắn nói trong nghẹn ngào.-Anh tính đi đâu hởi anh? Ai thay anh dạy ở đây? Liễu hỏi.Hắn ấm ớ trả lời và cúi đầu đi cho tới cuối xóm.Cảnh đêm thanh vắng,tiếng côn trùng rì rào ru ngủ.Trăng lấp ló như mời gọi,ngoại giới quyến rũ .Bóng đêm dụ dỗ họ mà họ không biết.-Anh vào nhà chơi một lát rồi về.Nàng mời. Hắn ngập ngừng như trẻ ăn vụng. Ông Nghị đã ngủ từ lâu với con Mực.Căn nhà nhỏ,bếp lửa đang thù tạc cùng họ.Ngọn đèn dầu soi sáng vào mặt hai người đang trò chuyện yêu đương.Thỉnh thoảng nghe tiếng cười êm dịu của Liễu.Tiếng cười đã ám ảnh hắn.Hắn chịu không nỗi.Nàng cười nói làm con tim hắn nhói lên. Một thoáng mà trời đã vào khuya. Khung cảnh ấm cúng cho hắn thêm can đảm,mạnh dạn hơn bình thường hay nhờ nội lực của Liễu ? – Anh xa em anh nhớ lắm.Hắn nói. - Rồi anh cũng trở về thăm chứ ? Nàng nhấn mạnh.- Cha em cũng nhớ anh.Bà con ở đây cũng nhớ anh. Liễu nói trong nước mắt.-Anh không biết bao lâu thì anh trở về.Hắn kể hết lý do tại sao hắn phải đi cho Liễu biết.Nàng xót thương cho hắn, xót thương cho người mẹ của hắn phải sống cô độc, lầm lủi qua ngày với đôi gióng trên vai. Hắn là người con duy nhất của bà mẹ già, hắn mất cha ở tuổi còn nhỏ.Khi biết sự tình như thế nàng yêu hắn nhiều hơn.Liễu phân bua và không muốn hắn ra đi.- Em có chịu chờ anh không ? Hắn sợ phải nói hết,sợ nàng đau khổ. - Mười năm hoặc sớm hơn anh không trở về em hãy quyết định đời em. Hắn nuốt nghẹn trong họng. Liễu ứa nước mắt;tình yêu mới chớm nở mà đã nhận đau thương.

Cảm thông được tình yêu thì sự hiến dâng là nghiã cử cao đẹp;Liễu không ngần ngại,ngấn lệ ôm hắn vào lòng,nhấc lên từng lời nức nở.Hắn rung động trước mảnh lực ái tình. Đêm xuống sâu,lặng gió, ngọn trăng lấp ló ngoài khung cửa tre, mùi rạ khói xông lên hương ấm xoa dịu niềm đau mà cả hai chôn kín từ lâu.Tình yêu đã mở khoá;dẫu có thụ động cách mấy,như hắn; cũng phải bung lên,lặng câm của hắn là sự chờ đợi bộc phát của hỏa sơn.Tâm lý nầy đã ủ trong người hắn.Tóc Liễu chảy dài lên mặt hắn, mùi nắng hạ hong khô, hắn nuốt từng nhịp thở, mồ hôi trán rịn ra, mắt hắn lờ đờ như ngáp cá chờ chết.Chìm dần theo bóng đêm.Không gian tĩnh lặng họ cảm thấy tự do bơi lội giữa biển tình. Hắn ôm nàng vào lòng, mắt Liễu nhắm lại trên ngực hắn. Liễu đẹp! nét đẹp của hiền thê thục nữ. Hắn cúi đầu hôn lên tóc, lên mắt, nàng rùng mình, mỗi cái ngất lên hắn không chận nổi cơn khát từ lâu đi mãi trong sa mạc hoang vu. Không chế ngự được sức nóng dữ của cát bỏng, hắn đưa tay vào vườn địa đàng hái hai quả hồng đào nơi vườn cấm. Đôi mắt hắn tự động khép lại như kẻ ngoan đạo. Liễu đưa môi lên trong bóng tối. Làn sóng vô tình bắt tín hiệu, môi hắn tiếp nhận. Say sóng; hắn cúi gầm người và len lén đi xa hơn vào vùng trời lửa đạn. Hắn xáp chiến! Liễu nằm ngoan. Hai kẻ ăn vụng êm trong bóng đêm. Ông Nghị nhả ra tiếng ngáy ngủ sồn sột.– Em hứa với anh.Gắng chờ anh nhé!. Liễu nuốt những lời mật ngọt vào tim. Môi kề môi, men tình thấm vô máu và rồi họ làm tình. Nàng riết hắn trong vòng tay. Hắn nghe tiếng nghiến của giường tre. Lúc ấy trời đã về sáng. Hắn lẽn ra về giữa màn sương trắng.

Mùa thu năm ấy hắn ra đi; bỏ lại sau lưng biết bao nỗi niềm lưu luyến, từng bước đi là từng giọt nước mắt rớt xuống,hắn đi trong đoàn người đấu tranh vào bưng biền. Đồi núi trùng điệp; đêm là ngày, đi mãi giữa bao la nghìn trùng, rừng thiên nước độc phủ quanh đời hắn mà hắn đã dấn thân cho một lý tưởng mà hắn mơ .Hắn đánh đổi đời hắn, đánh đổi người mẹ già, người tình cho một chuyến ra đi. Hắn đâm ra ngờ vực chính hắn. Tại sao có sự chọn lựa nầy? Hắn tự chất vấn. Hắn bi quan với hoàn cảnh.Giữa tình yêu và tình đời hắn phải chọn. Hắn không thể ở lại. Đằng nào hắn cũng chết. Cho nên ra đi là giải pháp cuối cùng và chứng tỏ rằng hắn có chính nghiã. - Biết đâu được; ngày về lại vinh quang. Hắn an ủi cho thân phận. Nhưng hắn tin một điều tình yêu của hắn không chết!

Năm 197… hắn về lại quê nhà. Hắn đau khổ nhìn lại quê hương mình điêu tàn, trầm thống, đời sống lam lũ còn lam lũ hơn thời chiến. Hắn đau đớn nhìn thấy mẹ già qụi xuống với tay gậy, mái tóc bạc trắng của sự mõi mòn trông đợi. Mẹ hắn chẳng nhận được một đặc ân nào ngoài sự thảm sầu. Đời bạc đãi hắn. Giờ đây hắn hiểu thì đã muộn rồi. Bởi cuộc đời không mãi mãi như mình tưởng, nó chứa đựng vô vàng mọi thứ. Hắn gục đầu chuốt đau thương. Gần năm năm xa quê, xa người yêu đổi thay như thế,liệu người yêu mình có đổi thay không? Hắn sợ; nhắm nghiền mắt lại dưới một thể xác yếu đuối, già nua,hắn trở về trong cô độc chẳng mấy vinh quang như hắn nghĩ,uổng công sách đèn, giờ đây ông chẳng ra ông thằng chẳng ra thằng tiếc cho cái sở học của hắn. Hắn nhận ra sự sai lầm.

Tháng sau ;hắn trở lại làng Phổ Hạ tìm cho bằng được Liễu.Hắn đứng trước mái nhà xưa,nơi tàn trử tình yêu, trước khi quyết định bước vào gian nguy.Thú điền dã đâu còn nữa, điêu tàn,mái tranh lên màu mốc xám, vách nhà lóc đất, bờ cây,bụi chuối rũ cánh buồn, cảnh quang mang màu tang chế. Hắn không nghe một tiếng động.- Đi đâu? Hay chết cả rồi!Hắn cảm thấy lạnh,ngồi rút chân trên thềm đất.-Không có Liễu là nỗi chết đến với hắn. Bổng nghe tiếng chân ai,nhỏm dậy coi phải Liễu về.Bà già đến gần hắn báo cho biết Liễu đưa xác cha nàng về quê mai táng.-Nghe đâu sáng mai cô Liễu trở lại.Nói xong bà quay gót.Hắn đứng cứng như cây trồng.Nghĩ đến Liễu mà thương xót cho nàng phải gánh chịu những khổ đau trong đời, chẳng qua cũng vì tình thương cao cả của nàng. Lúc ấy trời đã vào chiều hàng cây sầu đông ở cuối bờ ao đã ngả màu vàng sậm. Hắn nhớ ra mình đến giữa mùa thu và cũng mùa thu năm nào hắn giã từ Liễu để ra đi.

Ngày hôm sau ;gặp Liễu hắn mừng như chết đi sống lại.Khựng người!Nước mắt lưng tròng khi nhận ra Liễu tiến về phía hắn. Nàng quấn vành khăn sô,gương mặt nàng mang mát một nỗi buồn khó tả.Liễu gầy,dung nhan nàng thấm mệt trông tội nghiệp.- Anh Tân, anh về hồi nào? Mời anh vào nhà. Liễu mừng thầm nhưng không tỏ rõ vì nỗi đau cha mình.Hắn không ngờ gặp Liễu trong một tư thế thân thương như thuở nào. Hắn muốn kể cho nàng những uẩn khúc, những nỗi khổ của hắn trong thời chiến mà hắn phải đương đầu. Hắn khóc mà Liễu đâu có hay, những đêm kê đầu với tiếng súng giữa rừng hoang. Nhưng thôi;hắn biết Liễu đau khổ gấp bội so với hắn,trong lúc nàng đang thọ tang cha. Hắn cầm tay Liễu với nỗi niềm thương xót cho nàng, sự hy sinh chờ đợi của Liễu;năm năm ròng rả với tuổi thanh xuân, đời hắn bấp bênh sống nay chết mai sao mà nàng can đảm thế! Liễu cúi đầu:- Hiện nay anh ở đâu và làm gì? Nàng hỏi trong lo âu. Hắn khựng lại;ngay bản thân hắn cũng chưa tìm ra câu trả lời cho chính hắn.Hắn muốn cưới nàng làm vợ nhưng không dám đặc vấn đề.Bởi sau ngày trở về với hai bàn tay trắng, cơ quan chưa bố trí công tác thì lấy chi mà cưới hỏi. Hắn nghẹn họng nói không ra lời.-Anh ở lại đêm nay với em? Em nấu cơm anh ăn nghe! Hắn đứng dậy thắp mấy nén hương cho ông Nghị. Miệng lâm râm như tạ tội;mà trước đây ông đã đôi lần phân bua cùng hắn. Đêm xuống nhanh hơn mọi khi, gió rít lên từng chặp, đập vào mái tranh yếu đuối.Lửa bếp soi mặt cả hai đứa. Nàng ngồi lặng câm trong suy tư. - Chắc em còn giận anh? Bác còn giận anh? Anh ân hận lắm Liễu.Xin em tha thứ cho anh.Nàng không chấp những lời tha thiết ấy.Hắn trở về là niềm hạnh phúc cho Liễu;nàng kiên nhẩn chờ đợi thì sá gì phải ưu tư những điều đó. –Cha con em không bao giờ giận anh.Anh trở về là hạnh phúc chung.Liễu cúi đầu nói trong hơi thở.Hắn gục đầu,nhỏ từng giọt xuống đất đen;hắn thả xuống những hạt ngắn hạt dài cho đau thương,cho hối tiếc.

Quan hệ bình thường với Liễu; một năm sau mẹ hắn bịnh nặng, nằm viện chờ chết. Hắn biết đây là mối nguy lớn cho cá nhân hắn,dẫu mẹ hắn có chi nữa sự hiện diện của mẹ là cần thiết cho hắn, mất mẹ giữa lúc nầy là điều bất hạnh. Hắn muốn tiến nhanh cuộc tình với Liễu để đi đến hôn nhân, như thế; đáp được chữ hiếu với mẹ hắn.

Đời hắn; toan tính không bao giờ trở nên thực. Định mệnh đã đánh lừa hắn hay hắn chống lại định mệnh ? Cuối cùng rồi hắn cũng phải tin vào cái phận của con người.

Hắn và Liễu vội vàng làm lễ cưới chớp nhoáng, đám cưới “chạy tang” trước khi mẹ hắn nhắm mắt, đồng thời cho bà dướng mắt nhìn con dâu thảo của mình lần cuối.Nhưng tiếc thay mẹ hắn không nói ra được một lời,nằm ướp xác trên chiếc giường tre, thở cá, mắt nhắm cứng chờ ngọn đèn phụp tắt.Thế là xong !

Liễu thu dọn về nhà chồng; thừa kế cái cơ ngơi của ông nội hắn để lại,quê hương hắn làng Cốc Vũ, một làng chuyên nghành sản xuất ruốt mắm ở vùng ven biển.Hắn và Liễu ra tay buông trải làm ăn, thay đổi cuôc sống.Hắn nhìn sự nổ lực của vợ mà nhận ra giá trị làm người,một giá trị lấy từ nhân tâm mà ra. Hắn khâm phục và hảnh diện người vợ yêu quý của mình,yêu quý lòng can đảm vị tha,chịu đựng,khắc phục mọi khó khăn,sống chết có nhau,một đời trung trinh. Hắn hổ thẹn.Hắn nhìn hắn trong gương như một phế nhân,lầm lạc,mê muội,mất tư duy, mất lập trường chính đáng.hắn đánh mất hết kể cả chữ nghiã.Tất cả là số không.

Bởi tự nó đã bị đào thải mà hắn không hay.May thay; Liễu vừa là vợ vừa là ân nhân cứu rỗi đời hắn; kéo hắn ra giữa dòng nước xoáy…

Một năm sau Liễu và Tân sanh đứa con đầu lòng,họ cảm thấy hạnh phúc chưa bao giờ có.Vợ chồng ngồi đùa với con dưới nắng xuân, trong ước mơ tươi sáng hơn. Đâu đây vãng lên tiếng ai hát não nùng,ai oán:

…em ơi đời đổi thay

lệ buồn nát tim tôi…*

Mời nhấp chuột đọc thêm:

- Các bài viết của (về) tác giả Trần Hạ Vi0

- Đọc Nguyễn Xuân Dương bình thơl

- Về phong cách bình thơ của Châu Thạchl

- Thầy phong thủy Bùi Đồng và những comment bình thơl

- Chuyện về thầy xem tướng Bùi Cao Thếl

- Một chút tâm sự khi đọc thơ Nguyễn Tuyểnl

- Nguyễn Hoàng Đức qua mấy bài viết tôi đã đọcl

- Yếu tố đồng tính trong thơ Đỗ Anh Tuyếnl

- Thơ Trần Đức Tín - Vài trao đổi với Vũ Thị Hương Mail