CÂU NÓI NGU
NHẤT
TRONG LỊCH SỬ TỐ TỤNG VIỆT NAM
*
(Tác giả Vũ Hữu Sự) |
Trong
bản án giám đốc thẩm vụ án “giết người” và “cướp tài sản” xẩy ra ở bưu điện Cầu
Voi năm 2008, do ông Nguyễn Hòa Bình, chánh án Tòa Án Nhân Dân Tối Cao, chủ tọa
phiên tòa giám đốc thẩm, tuyên vào ngày 8/5/2020, có câu “trong quá trình tiến hành tố tụng vụ án có một số sai sót, nhưng không
làm thay đổi bản chất của vụ án”. Nhận định đó là một yếu tố quan trọng để
dẫn đến quyết định của bản án giám đốc thẩm: bác kháng nghị của Viện Kiểm Sát
Nhân Dân Tối Cao, giữ nguyên hình phạt tử hình mà hai bản án sơ, phúc thẩm đã
tuyên đối với Hồ Duy Hải.
Câu nói
đó được cộng đồng mạng xã hội, nhất là giới luật sư và chuyên gia luật, đánh
giá là câu nói ngu nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam từ cổ chí kim, nhưng
cũng là câu nói nguy hiểm nhất của ông Nguyễn Hòa Bình, có tác dụng “bật đèn
xanh” cho toàn ngành tòa án cả nước từ nay cứ việc làm sai, cứ việc vi phạm bộ
luật Tố Tụng Hình Sự. Và thật không ai ngờ nó lại được nói ra bởi người đứng
đầu ngành tòa án, người mà đáng lẽ ra phải là “khuôn vàng thước ngọc” cho hoạt
động tố tụng.
Vì sao
như vậy?
Xin hãy
đọc điều 2 (hiệu lực của bộ luật Tố Tụng Hình Sự) của bộ luật Tố Tụng Hình Sự
năm 2003. Điều này quy định rất rõ ràng rằng “mọi hoạt động tố tụng hình sự trên lãnh thổ
nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam phải được tiến hành theo quy định của
bộ luật này” (vụ án ở bưu điện Cầu Voi xẩy ra năm 2008, nên quá
trình tố tụng phải được tiến hành theo quy định của bộ luật Tố Tụng Hình Sự năm
2003). Điều đó có nghĩa là tất cả mọi hoạt động Tố Tụng Hình Sự đều phải tuyệt
đối tuân thủ theo đúng những quy định trong bộ luật Tố Tụng Hình Sự, không được
phép sai sót. Bất cứ một sai sót nào cũng là vi phạm pháp luật. Bộ luật Tố Tụng
Hình Sự năm 2003 cũng như tất cả các bộ luật khác đương thời, không có điều nào
cho phép những người có thẩm quyền tiến hành tố tụng công nhận những “sai sót”
trong khi tiến hành hoạt động Tố Tụng Hình Sự. Cũng không có điều nào quy định
những sai sót nào có thể “làm thay đổi bản chất của vụ án”? và những sai sót
nào “không làm thay đổi bản chất của vụ án”? điều đó có nghĩa là bất cứ một sai
sót nào cũng làm thay đổi bản chất của vụ án, dẫn đến những bản án oan sai hoặc
bỏ lọt tội phạm
Vụ án
“giết người” và “cướp tài sản” diễn ra ở bưu điện Cầu Voi, trong quá trình tố
tụng, đã có rất nhiều “sai sót” (sai sót chỉ là cách nói của ông Nguyễn Hòa
Bình để biện hộ cho cấp dưới. Thực chất đó là những vi phạm tố tụng). Chỉ xin
dẫn ra một vài “sai sót” đã được rất nhiều luật sư, nhà báo nêu ra.
Thứ nhất, một số bút lục đã bị rút ra khỏi hồ sơ vụ án. Bút lục
không thể tự ra khỏi hồ sơ, nó chỉ có thể được các điều tra viên lấy ra khỏi
tập hồ sơ để mang bỏ nơi khác. Đây là hành vi cố ý chứ hoàn toàn không phải vô
ý. Vậy điều tra viên cố ý rút những bút lục đó ra khỏi hồ sơ, làm sai lệch hồ
sơ vụ án để làm gì? câu hỏi này chỉ có thể được trả lời nếu Viện Kiểm Sát Nhân
Dân Tối Cao, theo thẩm quyền của mình, khởi tố vụ án “làm sai lệch hồ sơ vụ án”
theo điều 375 bộ luật Hình Sự năm 2015.
Thứ hai, cái thớt, con dao và cái ghế là vật chứng của vụ án,
trên đó đều có dính máu, đã không được thu thập và giám định theo đúng quy định
tại các điều 74; 75 bộ luật Tố Tụng Hình Sự năm 2003. Thớt và dao đã bị tiêu
hủy rồi được điều tra viên ra chợ mua cái khác thay vào. Cái ghế cũng được đổi
bằng ghế khác.Việc thay đổi những vật chứng đó nhằm mục đích gì?
Chỉ cần
hai điều đó thôi, cũng đủ nói lên trong quá trình tố tụng vụ án, những người tiến
hành tố tụng đã có những “sai sót” lớn đến thế nào. Và những “sai sót” đó rõ
ràng đã làm thay đổi bản chất của vụ án. Khi thừa nhận rằng trong quá trình
tiến hành tố tụng vụ án trên đã có một số “sai sót”. Nhưng lại nói rằng những
“sai sót” đó không làm thay đổi bản chất của vụ án, thì ông Nguyễn Hòa Bình đã
căn cứ vào điều nào? của bộ luật nào?
Như đã
chứng minh ở những bài trước, khi ngồi ghế chủ tọa phiên tòa giám đốc thẩm vụ
án bưu điện Cầu Voi, ông Nguyễn Hòa Bình đã lạm quyền (không phải thẩm phán
những vẫn ngồi xét xử) và vi phạm các điều 21; 49; 53 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự
năm 2015. Và bằng câu nói liều “có sai sót nhưng không làm thay đổi bản chất
của vụ án”, ông lại thêm một lần nữa vi phạm bộ luật Tố Tụng Hình Sự. Vì, như
đã nói ở trên, bộ luật Tố Tụng Hình Sự không có điều nào cho phép người tiến
hành tố tụng chấp nhận những “sai sót” trong quá trình tiến hành tố tụng cả.
Cũng không có điều nào quy định
rằng những “sai sót” nào “làm thay đổi bản chất của vụ án” và những “sai sót” nào thì “không làm
thay đổi bản chất của vụ án”. Câu nói đó của ông Nguyễn Hòa Bình còn vô cùng
nguy hiểm, bởi nó cho phép những người tiến hành tố tụng hình sự ở mọi cấp toà
trên cả nước, từ nay cứ việc làm liều, cứ việc ngồi xổm lên bộ luật Tố Tụng
Hình Sự, để rồi chỉ việc lấp liếm bằng câu “những sai sót đó không làm thay đổi
bản chất của vụ án” là xong. Có thể nói bằng việc ngồi chủ tọa phiên tòa giám
đốc thẩm vụ án bưu điện Cầu Voi mới rồi, ông Nguyễn Hòa Bình đã tự mình vô hiệu
hóa Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự và “bật đèn xanh” cho các tòa án cấp dưới làm việc
đó./.
Thật dũng cảm!
Trả lờiXóaNhà báo Vũ Hữu Sự thật dũng cảm!