 |
| (Huế năm 1920 - Nguồn ảnh: internet) |
 |
| (Tác giả Đỗ Đình Tuân) |
- Bà bủ nằm ổ chuối
khô
Bà bủ không ngủ bà
lo bời bời...
(Bà bủ)
- Em là con gái Bắc
Giang
Rét thì mặc rét
nước làng em lo
Nhà em phơi lúa
chưa khô
Thóc chửa vào bồ,
sắn thái chưa xong
Nhà em con bế con
bồng
Em cũng theo chồng
đi phá đường quan...
(Phá đường)
Rồi lối biến thể vần trắc, được thay thế bằng lối Lục bát dán thất:
Con ra tiền tuyến
xa xôi
Yêu bầm yêu nước,
cả đôi mẹ hiền
Nhớ thương con bầm
yên tâm nhé
Bầm của con mẹ vệ
quốc quân.
(Bầm ơi)
Gần đây xu hướng đổi mới thơ Lục bát càng được xúc tiến tích cực. Hầu hết
người làm thơ Lục bát, chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp, nổi tiếng và chưa
nổi tiếng, hình như đều cố gắng tìm kiếm sự đổi mới cho thơ Lục bát. Có thể kể
ra mấy xu hướng chính sau:
-
Xu hướng thay đổi cách trình bày dòng thơ.
Theo cách này, bài Lục bát không trình bày theo lối truyền thống trên 6 dưới 8
nữa, mà trình bày theo nhịp thơ, kể cả những cách ngắt nhịp theo ngẫu hứng chủ
quan của tác giả. Cách trình bày này đã làm hình thức hiển thị của bài Lục bát
đa dạng và lạ mắt hơn nhiều. Khi thì nom chúng giống như một bài thơ leo thang,
khi thì chúng được xếp thành như một hình tam giác, rồi một bông hoa...Chẳng
hạn:
Một mình ngồi với
một mình
Một mình nhấp
chén
Một mình đầy
vơi
Một người ngồi ngắm
một người
Một chênh chao
bóng
Một cười ngất
ngư
Một thưa
Một gọi
Một ừ
Hết thời võng
lọng...còn dư cái buồn
(Một mình đối bóng - Bùi Ngọc Trình)
-
Xu hướng biến hình thành một thể thơ khác.
Tôi mới thấy có một trường hợp của nhà thơ Nguyễn Đức Mậu. Đó là bài Câu
Hát Tản Mạn. Xin trích ra đây ít câu để bạn đọc dễ hình dung:
Tuổi hai mươi đấy
chống gậy như già
Trẻ trai leo dốc
hóa ra lưng còng
Đi rừng bạn hỡi chớ
ngại đường vòng
Chớ e lối tắt lắm
dòng suối sâu
Qua cầu nước dựng
chớ đứng trông cầu
Run tay rơi mũ biết
đâu mà tìm...
Nếu xu hướng thể nghiệm này thành công, được nhiều người thích và làm theo,
thì ta sẽ có thêm một thể thơ mới thoát thai từ thơ Lục bát đó là thơ Bát bát,
hoàn toàn khác với Thơ tám chữ vốn đã có trong thơ ca truyền thống.
-
Xu hướng lạ hóa ngôn từ trong thơ. Theo
cách này, người làm thơ thường tìm đến những kết hợp từ mới chưa hề có để làm
lạ, làm mới thơ. Khá nhiều người tìm tòi theo hướng này . Sau đây chỉ là một ví
dụ nhỏ:
Một trời hoang
tưởng lơ mơ
Thoáng hồn ngọc
bích ngẩn ngơ lối tình
Ngước trông mây
trắng siêu hình
Lá xưa cũng tự lay
mình mà thu.
(Thu - Hoàng Thế)
Xu hướng này quả là có tạo ra được sự mới, sự lạ, có làm cho người đọc dừng
lại lâu hơn ở dòng thơ, câu thơ... tìm tòi, nghĩ ngợi. Nếu đem so với thơ hiện
đại và hậu hiện đại thì còn dễ đọc chán. Nhưng dường như nó vẫn chưa tự nhiên
và còn nhẹ. Từ những câu thơ hay, những bài thơ hay, những ngẫu hứng, những tìm
tòi thành công, ta sẽ thấy ở trong đó cái mới với cái cũ, cái quen với cái lạ,
cái thường và cái diệu...vẫn nằm chung với nhau, gắn bó trong tổ ấm "thi
ảnh, thi nhạc":
Bao nhiêu là thứ
bùa mê
Cũng không bằng
được nhà quê của mình
Câu thơ nấp ở sân
đình
Nhuộm trăng trăng
sáng nhuộm tình tình đau
Nhuộm buồn những
hạt mưa mau
Thành sao nở trằng
vườn cau trước nhà
Nhuộm hương của các
loài hoa
Thành mơn mởn tóc
đuôi gà cho em.
Đồng Đức Bốn
Đã có biết bao nhiêu những câu thơ Lục bát viết về nhà quê rồi ? Vậy mà
những câu thơ trên vẫn làm ta sửng sốt về cái mới cái lạ của nó. Nhưng đọc rồi,
tĩnh tâm lại ta vẫn thấy nó gần gũi và quen thuộc lắm,... mà đẹp đến vô ngần.
Ta sung sướng và hào hứng là vì thế. Cho nên có người từng cho rằng không nên
phân biệt thơ cũ với thơ mới, thơ hiện đại với thơ không hiện đại,... mà chỉ
nên phân biệt thơ hay và thơ dở, không phải là không có lý. Thơ hay sẽ sống mãi
trong lòng công chúng và xây đài vinh quang cho nhà thơ. Thơ chưa hay thì sau
khi hoàn thành "nhiệm vụ được giao" sẽ rơi vào quên lãng. Còn thơ dở
thì tất nhiên sẽ chết yểu, không có bất kỳ một phương thuốc nào có thể cứu chữa
được. Cái định mệnh khắt khe này của thơ mãi mãi là bất biến.
*.
ĐỖ ĐÌNH TUÂN
Địa chỉ: nhà số 9, ngõ 4, phố Tôn Đức Thắng,
KDC Nguyễn Trãi 2, phường Sao Đỏ,
thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương
…………………………………………………………………………
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật từ email: dovantuyenbk@yahoo.com.vn ngày 01.05.2017
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
0 comments:
Đăng nhận xét