TẢN MẠN VỚI ‘SAY CỐ NHÂN’
THƠ TRẦN MAI
NGÂN
*
SAY CỐ NHÂN
Rót một ly gọi nhau
cố nhân
Một ly xin lỗi hết
ân cần
Con đường thẳng tắp
xa nhau mãi
Mùa hạ cháy nồng
hay xuân phai
Rót một ly ta say,
ta say
Bóng em trong đáy
cốc hay ai
Chiều nay giăng tím
chiều hôm ấy
Em đến bên trời ta
mơ hoa
Rót một ly xin lỗi
nhạt nhoà
Ký ức bây giờ như
vệt tro
Rải trên sông lạnh
làm tang chế
Khóc một thời yêu
"dáng hoa" xưa...
Rót một ly uống hết
không chừa
Nỗi đau, nỗi nghẹn
bình rượu đắng
Khứa nát linh hồn
ta như dao
Nhớ em ta uống cạn
nghìn sau...
Cứ thế ta uống cùng
gió sương
Tình em... xin nợ
một vết thuơng
Rót thêm ly nữa sầu
cô quạnh
Em biết gì không...
sao xa nhau!
Em biết vì sao ta
xa nhau
Em biết gì không
sao xa nhau!
*
Ngày 9 tháng 3 năm 2019
TRẦN MAI NGÂN
LỜI BÌNH:
Không ngờ một phụ nữ lại làm thơ như một hảo hán.
Đọc bài thơ tôi lại nhớ đến những nhà thơ mà tôi có diểm phúc được ngồi uống
rượu với họ như Kha Tiệm Ly, Lê Giao Văn, Lê Đình Hạnh, Lê Thiên Minh khoa,
Nguyên Bình, Ngã Du Tử, Hải Thụy, Du Phong, Lang Trương…vv.
Ngồi với những nhà thơ say nầy, tôi thấy mình nhỏ
bé lại, nhưng cũng ngập tràn trong lòng sự thích thú. Nhìn họ cụng ly say sưa,
đọc thơ nghiêng ngã, mình cảm tưởng như được nhìn những cơn phong ba bão táp
đang dậy lên, vừa cuồng nhiệt vừa ướt át
làm mê say con mắt ái mộ của mình. Nhìn họ, như đang nhìn những sự kiện
ghi lại trong lòng dấu ấn hạnh phúc. Nhìn họ, như được ngắm những hình tượng nghệ
thuật hóa thân thành người trước mắt. Nói như thế có quá không?, nhưng thật thì
trong lòng tôi như vậy.
Thật tình, tôi thích ngồi với những nhà thơ hơn
là đọc thơ của họ. Đọc thơ thì chỉ là nhìn cái bóng của tác giả. Ngồi với nhà
thơ, tức là tiếp xúc trực tiếp đến tận nguồn thơ, vì người thơ chính là nguồn
thơ vậy.
Tôi có may mắn gặp nhà thơ Trần Mai Ngân một lần,
nhưng chỉ được đưa đi thăm sông nước Vĩnh Long, ăn trưa cùng các bạn tại nhà
hàng trong khu vườn sinh thái, nhưng chưa có cơ hội được ngồi uống rượu cùng
bạn ấy. Hôm nay đọc bài thơ “Say Cố
Nhân” của Trần Mai Ngân viết cho một chàng trai nào đó, nhưng biết đâu
có thể viết cho chính mình vì nhà thơ thường dấu tâm tư dưới những điều hư
cấu hay gởi nỗi niềm mình vào những ẩn dụ chứa trong thơ.
Bây giờ thử đi vào khổ thơ đầu tiên:
Rót một ly gọi nhau cố nhân
Một ly xin lỗi hết ân cần
Con đường thẳng tắp xa nhau
mãi
Mùa hạ cháy nồng hay xuân phai
Đây là ly rượu quyết định số phận của cuộc tình.
Ly rượu đầu tiên như một lưỡi đao oan nghiệt cắt đức ngàn sợi chỉ hồng bện
thành sợi dây quyến luyến, sợi dây cột chặc hai tâm hồn đam mê lại với nhau.
Rồi thì mắt ta nhìn thấy một con đường vắng tanh
ngun ngút, không mưa sa, không giá lạnh nhưng sầu đến não nuột: “Con đường thẳng tắp xa nhau mãi/ Mùa hạ cháy
nồng hay xuân phai”
Ít khi tôi đọc được một bài thơ thất tình mà ý
thơ lạ lùng như vậy. Con đường thất tình thì phải hiu hắt gió sương, mưa rơi và
lá rụng, chớ sao con dường đẹp quá, mà lại nồng nàn nắng hạ và hương hoa còn
phản phất buổi xuân phai. Thế nhưng đọc bốn câu thơ, lòng tôi lại cảm nhận thấy
mối tình đẹp quá, nó sưởi ấm cả cuộcđời, dầu cho cuộc đời ấy cô dơn và vắng
lặng như con đường dài kía kéo đến cuối chân trời.
Thế rồi nhà thơ chỉ rót thêm một ly thứ hai đã
nói “ta say, ta say”:
Rót một ly ta say, ta say
Bóng em trong đáy cốc hay
ai
Chiều nay giăng tím chiều
hôm ấy
Em đến bên trời ta mơ hoa
Đúng rồi, vậy cho nên cái đầu đề bài thơ là “Say Cố Nhân” nghĩa là tác giả say
hình bóng người xưa chớ không phải say rượu. Chỉ mới ly thứ hai mà bóng em đã
hiện trong đáy cốc, nghĩa là tác giả đã nhớ
em mà đi uống rượu chớ chẳng phải
rượu vào làm cho nhớ em. Nhà thơ đi uống rượu vì “Chiều nay giăng tím chiều hôm ấy” tức là chiều nay tâm trạng nhà
thơ đang tím, tím cả cõi lòng vì nhớ đến chiều tím nào đó đã tiễn em đi “đến bên trời”. “Bên trời” có thể là bên kia đại dương, cũng có thể là bên kia thé giới.
Khổ thơ cho ta nhìn thấy nhà thơ chưa say, nhưng
khổ thơ cũng cho ta nhìn thấy nhà thơ buồn đến cực độ. Tôi dùng chữ “buồn”
chớ không dùng chữ
“sầu” vì với tôi, buồn thì còn cảm
giác, nhận biết được chung quanh, còn sầu là tê cứng mọi cảm giác của mình.
Thê rồi qua khổ thơ sau, Trần Mai Ngân hỏa thiêu
tình yêu của mình, rải tro tình yêu trên dòng sông định mệnh:
Rót một ly xin lỗi nhạt
nhoà
Ký ức bây giờ như vệt tro
Rải trên sông lạnh làm
tang chế
Khóc một thời yêu
"dáng hoa" xưa...
Hai câu
thơ “Ký ức bây giờ như vệt tro / Rải trên sông lạnh làm tang chế” phát họa một hình
ảnh sống động, ảm đạm và kéo dài nỗi buồn thâm nhập vào tâm hồn ta miên man.
Đọc thơ, không ai không nghĩ đến con
thuyền trên dòng sông và những vệt tro cốt nổi bồng bềnh trôi dài trên sóng
nước. Vệt tro rải trên sông lạnh có thể chỉ là biểu tượng của mối tình ly biết,
cũng có thể là tro cốt của nàng đã vĩnh viễn ra đi.
Nhà thơ uống đến ly thứ tư thì bây giờ nỗi đau ùa
đến ngập tràn tâm khảm. Từ đây nhà thơ uống liên tiếp và uống đến ngàn ly:
Rót một ly uống hết không
chừa
Nỗi đau, nỗi nghẹn bình
rượu đắng
Khứa nát linh hồn ta như
dao
Nhớ em ta uống cạn nghìn
sau...
Đọc cái say của Trần Mai Ngân đến đây, tôi lại
nhớ đến cái say của Kha Tiệm Ly. Hai cái say dồng điệu nhau ở lúc nầy. Hãy đọc
Kha Tiệm Ly:
“Ta bước chân đi vương
sợi tóc
Đủ làm choáng váng giấc mê
say
Tàn đêm rượu cạn bao
nhiêu cốc
Mà ảnh người, như khói
thuốc bay!
Réo rắt đàn xưa cung
lỗi nhịp
Bâng khuâng hồ rượu biết vơi đầy?
Ta thèm một chút hương
thừa cũ
Sao cứ mơ màng như
bóng mây?
Phật thệ khói sương
mờ bốn nẻo
Huyền Trân nào lạc
bước nơi đây!
Bồng bềnh tóc rối bời
năm cũ
Mãi quyện hồn ta bao
ngất ngây!
Rượu đắng lung linh mờ dáng ngọc
Cho ngàn đêm nhớ, với
đêm nay.
(Tình Say Kha Tiệm Ly)
Nhà thơ Kha Tiệm Ly thì “Cho ngàn đêm nhớ với đêm nay”, còn Trần Mai Ngân thì “Nhớ em ta uống cạn nghìn sau…”. Hai câu
thơ đều nhớ tất cả nhưng Trần Mai Ngân đến bây giờ mới thật sự uống, Ta cứ thử
tưởng tượng họ ngồi đối ẩm với nhau đi, mới thấy “uống cạn nghìn sau” và uống “cho
ngàn đêm nhớ” nó túy lúy làm sao và nó thi vị biết bao!
Cuối cùng rồi Trần Mai Ngân cũng phải khóc, cuối cùng rồi cũng thổn thức,
cuối cùng rồi cũng bật lên thành lời cay đắng. Đó là lúc hỏi. Hỏi nhưng mà
không cần câu trả lời, vì đã say quá
đổi, đã đem cơn nhớ đi vào giấc ngủ miên man:
Cứ thế ta uống cùng gió sương
Tình em... xin nợ một
vết thuơng
Rót thêm ly nữa sầu cô
quạnh
Em biết gì không...
sao xa nhau !
Em biết vì sao ta xa
nhau
Em biết gì không sao
xa nhau !
“Em biết gì không ta xa nhau” lặp đi lặp
lại nhiều lần là lúc chìm vào trong hôn mê, rượu đã nói thay lời!
Chiều nay Châu Thạch tôi trốn dịch Covid, đi tìm
thơ giãi khuây trên trang facebook. Gặp lại bài thơ của cô em bạn thơ kết nghĩa,
cảm động thì viết tản mạn, vì bài thơ cho tôi và những ai đọc thơ, chắc cũng
thích có một cơn “Say Cố Nhân”
như thế!
*.
CHÂU THẠCH (Trương Văn Trạn)
Địa chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà Nẵng.
ĐT: 0929128967 - 05113894610
Email: truongvantran@hotmail.com
…………………………………………………………………………
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 13.09.2020.
- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân
Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét