 |
| (Nguồn ảnh: Internet) |
NHÂN CÁCH THƠ TRONG “CHIỀU ĐI”
- TẬP THƠ LÊ ĐĂNG MÀNH
Tôi đồng
ý với nhà thơ Luân Hoán khi ông nói: “Nhà
thơ bày tỏ lòng mình như trình diện một nhân cách”. Tôi cũng đồng ý với nhà
thơ Phạm Đức Nhì khi ông nói: “Nhân Cách
(viết hoa) của cái tôi đích thực sẽ kín đáo bước vào trong thơ và người đọc
tinh ý sẽ nhận ra ngay, đâu cần phải trình diện”. Với tôi, nhà thơ khi sáng
tác thì đã gởi hết cái tôi của mình vào tác phẩm, cho nên dầu không cố ý trình
diện cũng phải phô bày cái tôi đích thực của mình, nghĩa là tự nhiên trình diện
nhân cách với đời. Ta có thể hiểu như thế khi đọc “Chiều Đi” tập thơ của Lê
Đăng Mành. Ai biết lê Đăng Mành thì cũng cảm mến một thi sĩ tài hoa sống nhún
nhường, ẩn dật nơi vùng quê hẻo lánh. Không bao giờ có chuyện nhà thơ nầy muốn
trình diện nhân cách mình với đời. Tuy thế, ai đọc thơ lê Đăng Mành thì cũng
cảm phục nhân cách cao trọng được bày tỏ qua thơ anh mà tôi xin gọi là “nhân
cách thơ Lê Đăng Mành”. “Chiều Đi” là một tác phẩm văn dĩ tải
tình, tải đạo, một thứ tình cao thượng và một thứ đạo siêu thoát.
I) - Tải tình cao thượng
trong “Chiều Đi”:
Trong “Chiều Đi” rất ít bài thơ viết về tình
yêu nam nữ của riêng mình. Tác giả dành nhiều tình yêu cho những thành phần
chịu thiệt thòi trong xã hội. Ta hãy nghe nhà thơ thổ lộ:
Thương đêm khắc khoải lời ru
Thương tình rều rác trầm phù đợi nhau
Thương người cuốc bẩm cày sâu
Thương ong bướm vỗ rách câu đa tình…!
(Thương!)
Nhà thơ
thương cho Mẹ ru con trong nghịch cảnh, thương cho tình
duyên ly tan phải đợi
chờ, thương cho người nông dân và thương cho những cuộc tình không thành. Nổi
bật trong các thứ tình yêu đó là tình “Thương người cuốc bẩm cày sâu” mà tác
giả đã bộc lộ cho người đọc hiểu thấu được nhân cách cao thượng trong thơ của
mình. Nhiều bài thơ trong “Chiều Đi” Tác giả viết về nhũng sinh
hoạt của người nông dân có truân chuyên, có gian khổ nhưng không với mục đích
mô tả đời sống u ám sau lũy tre Làng mà ngược lại, nhà thơ bày tỏ tấm lòng của
mình với đời sống đó, tôn vinh một cuộc sống thanh bần cao khiết:
 |
| (Tác giả Châu Thạch) |
Kiếp nông bần uống rượu…cũng kiệm lời
Chẳng khoa trương chuyện thương nòi yêu nước
Mà sử sách ghi mỏi trang bốn ngàn
Chân lấm tay bùn trí soi văn sách
Khoa bảng vọng đồng văn thánh còn ngân.
(Tiệc
rượu giữa đồng!)
Xin
trích một phần nhận xét của nhà thơ Nhã My(USA) về thơ Lê Đăng mành như sau: “Nhưng cho dù phong ba vùi dập, bão táp phủ
lên quê nghèo và phủ lên cả thân phận con người thì đối với tác giả lê Đăng
Mành, với nhân cách và tâm trạng của một người từng trải, sống an nhiên, bằng
cái tâm, cái đạo, đạt lý thông tình, thơ anh không tủi hờn ai oán, không than
thân trách đời, không cầu kỳ mộng ảo. Dòng thơ anh luôn giữ được sự điềm đạm,
an nhiên sống hài hòa với cảnh vật thiên nhiên và trong chiều hướng vươn lên
bằng những hy vọng tốt đẹp hơn”. Thật vậy, đọc Lê Đăng Mành ta không thương
người nông dân với thứ tình yêu ban phát, bố thí mà qua thơ ông ta tôn trọng
người nông dân như những con người kiên cường, đức độ, thâm thúy và tri thức.
Lê Đăng Mành đã trình diện được chiều sâu trong tâm hồn của lớp người nông dân
trên ruộng đồng, sau lũy tre và bên Hiên Lãm Nguyệt, đem đến cho ta sự chia sẻ,
yêu thương và kính nể .
Trong
bốn câu thơ “Khai Lời” của tác giả ở trang đầu tập thơ “Chiều Đi” có hai câu thơ sau:
Thơ thong dong dù phên bừng tơi tả
Cứ tiêu pha cho hết cuộc yên hà…
Đọc hai
câu thơ nầy ta nghĩ đến một đạo sĩ sống vô vi, hòa nhập cùng trời đất. Thật
vậy, phong cách sống của Lê Đăng Mành ngoài đời và trong thơ giống nhau. Bên
Hiên Lãm Nguyệt nhà thơ tiêu pha tinh túy của đất trời vào thơ của mình và
trong thơ mình nhà thơ Lê Đăng Mành lại tải cho đời triết ly đạo
Phật sâu xa về siêu thoát. Với 146 bài thơ trong “Chiều
Đi” tư tưởng Phật giáo hầu như lồng vào trong bất cứ bài thơ nào. Khác
với những bài thơ Thiền của đa số Thi Sĩ hay Tu Sĩ, thường dùng từ ngữ khó
hiểu, ý tứ bí hiểm, đề cao tư duy của mình như tư duy thần thánh, thơ Lê Đăng
Mành chữ nghĩa giản dị, chân phương, không trừu tượng, ít ẩn dụ, khiến cái tư
duy bác học của mình thành thơ, truyền tải thẩm thấu vào hồn người
đọc. Chất lãng mạn, chất cao siêu trong thơ Lê Đăng Mành làm cho người thâm
Nho, người hiểu Phật hay người bình thường đều đọc được thơ, cảm xúc được với
hồn thơ và sự giác ngộ đến tự nhiên trong tâm linh mỗi người. Ta hãy nghe chất
lãng mạn trong vài câu thơ của bài thơ “Hoa Đăng”: “Đỉnh rằm ánh tỏa muôn nơi/ Rủ rơm vàng nhả thơm rơi quanh Làng”, “Giọt cười lấp lánh mắt sương/ Cá tung tăng
vẫy hớp đường phóng sanh”, “Mừng
khánh đản nụ tâm nhiên/Đăng khai bát nhã tịnh yên xóm làng”. Qua những câu
thơ trên ta thấy lễ Phật Đản không náo nhiệt ồn ào mà êm ái, thơ mộng trong
cảnh quê và trong cả tâm hồn con Phật. Và ta hãy nghe lời thuyết pháp nhẹ như
bông hồng:
Mặt trời cần mẫn thức
Hành tinh mãi mãi xanh
Sân trước cành mai nở
Cầu pháp giới an lành
Chúng sanh đón bình minh
Muôn mùa xuân miên viễn
Tâm bình thế giới bình
Tự tại bước an nhiên.
(Tâm
Bình Thế Giới Bình)
Một
triết lý cao siêu nhiệm mầu được Lê Đăng Mành trình bày bằng những câu dễ hiểu
như thế,nhẹ nhàng như thế có nhiều trong mỗi bài thơ của “Chiều Đi”, khiến cho đọc “Chiều Đi” ta thấy vẫn có lũ lụt, có mưa
sa, có bão tố, có chia ly nhưng tâm hồn ta vẫn như an trú vào nơi đồng cỏ
xanh tươi mé nước tịnh bình.
“Chiều Đi”, một tập thơ dày với rất
nhiều tuyệt tác mà thật tình tôi nghĩ với trình độ ai cũng không diễn đạt hết
những cái hay trong đó. Tôi không trích dẩn nhiều thơ ông ra đây một phần vì
khuôn khổ một bài đăng trên mạng không thể dài, một phần vì tôi nghĩ nên giới
thiệu sơ lược tổng quát một vườn hoa tươi đẹp để khách vào thăm, hơn là ngắt
một vàì bông hoa thì khách chỉ nhìn thấy những đóa hoa bị héo. Tập
thơ “Chiều Đi” viết về cuộc sống, về
niềm vui, về nỗi thăng trầm của đời người, của tình yêu, của thời
cuộc, của những nỗi đau bệnh tật và nỗi đau do tha nhân đem đến. Dầu ở đề tài
nào thì thơ Lê Đăng Mành cũng tha thiết, trong trẻo, vô biên và quyến luyến.
Thơ Lê Đăng Mành chứa đựng đầy ắp tình người, tình quê với một nhân sinh quan
thấm nhuần Phật pháp.
Mong
rằng tập thơ sẽ đến tay được nhiều người vì đọc nó ta tìm được một tâm hồn cao
thượng trong cuộc sống đời thường, một phong cách sống vượt trên mọi nghịch
cảnh và một triết lý cao siêu về sự giác ngộ phần hồn./.
*.
CHÂU THẠCH
(Tên thật: Trương Vă
Địa chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà Nẵng.
ĐT: 0914102309 - 05113894610
Email: truongvantran@hotmail.com
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật theo nguyên bản của
tác giả gửi qua email ngày 16.10.2016
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
0 comments:
Đăng nhận xét