 |
| (Nhà thơ, bác sĩ Bùi Cửu Trường, thứ 3 từ trái sang phải) |
“NÕN NÀ ƠI” của BÙI CỬU TRƯỜNG
Nõn nà ơi
Nõn nà là nõn nà ơi!
Khuya đêm ai hứng sương lơi búp trà?
Khum tay nhẹ vợt hương hoa
Trái là mật ngọt, phải là nhuỵ thơm.
Khẽ khàng xuân ấp nụ hôn
Nồng nàn xuân riết vòng ôm nồng nàn.
Mùa tàn. Tình vẫn chửa tàn
Mộng mơ xuân vẫn bàn hoàn bóng ai
Mịn mềm buông lọn tóc mai
Mọng xuân yếm thắm hoa cài tuyết lê.
Nụ yêu đắm đuối đê mê
Chốn đào nguyên má môi kề má môi!
Yêu cho lật đất, sụt giời
Cho tương tư rối bời bời áo khăn.
Là duyên là nợ vạn năm,
Là tơ vương rút ruột tằm chuốt tơ.
Là xưa đợi, là mai chờ...
Là muôn kiếp dệt áng thơ tặng tình.
Nõn nà dáng, nõn nà hình
Xuân tình trong vắt ngọt lành hương mây
Nõn nà tỉnh, nõn nà say
Vòng tay bỏng rát vòng tay lửa bồng.
Khát khao tình ém đáy lòng...
Nõn nà nhé!
Đợi tương phùng một mai!
*.
BÙI CỬU TRƯỜNG
(bút danh khác: Hạt
Cát Diệu Sinh)
 |
| (Tác giả Đỗ Thị Xuân Lan) |
Tình yêu đôi lứa là đề tài phổ biến trong thơ, hầu như nhà thơ nào
cũng có làm thơ về chủ đề này. Thơ giúp con người diễn tả mọi cảm xúc trong yêu
đương như nhớ thương, đợi chờ hò hẹn, hờn dỗi, hạnh phúc, khổ đau, chia ly…
nhưng cảm xúc của những phút thăng hoa trong tình yêu vợ chồng thì rất ít nhà
thơ chạm tới, bởi đó là một chủ đề khó. Cái khó ở chỗ người ta thường định kiến
về chuyện chăn gối là thô, là tục, là thấp kém, là cần che đậy dấu diếm,… Vậy
mà nhà thơ Hạt Cát đã làm thơ về chủ đề ấy, bài NÕN NÀ ƠI vượt qua được định
kiến khi nói về cái tình chăn gối vợ chồng, mang đến cho ta những ý thơ đẹp đẽ
chân thực và đầy chất thi ca.
Vào một buổi sáng lang thang Facebook trong khi đợi đến tiết dạy, tôi đọc
bài thơ NÕN NÀ ƠI của Hạt Cát và cảm thấy rất thú vị. Hôm nay ngày hè
rảnh rỗi, tôi chia sẻ điều thú vị đó cùng các bạn. Trước hết giới thiệu với các
bạn nội dung bài thơ NÕN NÀ ƠI
Ở khổ thơ đầu:
“Nõn nà là nõn nà
ơi!
Khuya đêm ai hứng
sương lơi búp trà?
Khum tay nhẹ vợt
hương hoa
Trái là mật ngọt,
phải là nhuỵ thơm.
Khẽ khàng xuân ấp
nụ hôn
Nồng nàn xuân riết
vòng ôm nồng nàn.
Tác giả chẳng nói đến một nhân vật nào, tuy nhiên chỉ qua câu cảm thán, nhẹ
nhàng như hơi thở “Nõn nà là nõn nà ơi!”, liền sau đó
là câu hỏi dịu dàng: “Khuya đêm ai hứng sương lơi búp trà?”
ta thấy có hai người nam nữ đang yêu, rất dịu dàng thì thầm cùng nhau. Trong
khung cảnh khuya đêm, sương rơi nhẹ trên búp hoa trà tỏa hương thanh khiết, hai
người yêu nhau đến bên nhau thật là tự nhiên, trao cho nhau những nồng nàn, dịu
ngọt của tình yêu: “Khẽ khàng xuân ấp nụ hôn - Nồng nàn xuân riết
vòng ôm nồng nàn”. Lối ẩn dụ tu từ trong hai câu này thật đặc sắc,
rõ ràng chẳng phải mùa xuân đang “khẽ khàng hôn” và “nồng
nàn ôm” một ai, hiểu như thế ta thấy ngay sự vô lí. Ở đây
từ “xuân” là chỉ hai người yêu bên nhau, tình yêu đã làm cho
họ thành mùa xuân của nhau trong đêm yêu. Cỏ cây dâng hương thơm vị ngọt cho
đêm tình yêu, hay tình yêu của họ mang hương thơm vị ngọt cho cỏ cây thì không
thể phân biệt được nữa, chỉ còn lại: “nồng nàn xuân riết vòng ôm nồng nàn”.
Hai câu thơ tiếp theo là lời thủ thỉ trao gửi yêu đương, tâm tình nhớ
thương của người nam nói với người nữ:
“Mùa tàn. Tình vẫn
chửa tàn
Mộng mơ xuân vẫn
bàn hoàn bóng ai”
Tác giả đã rất khéo léo khi diễn tả sự tinh tế của người phụ nữ ở chỗ nàng
đền đáp lại tâm tình của chàng trai không bằng lời nói, mà bằng dáng vẻ yêu
kiều, quyến rũ, trẻ trung, gợi tình:
“Mịn mềm buông lọn
tóc mai
Mọng xuân yếm thắm
hoa cài tuyết lê”
Trong bốn câu trên, cũng vẫn với biện pháp ẩn dụ tác giả dùng từ “xuân”
lúc là chàng, lúc lại là nàng rất tài tình. Tác giả cho nhân vật nam dùng từ “xuân”
để xưng hô với người yêu: “Mùa tàn. Tình vẫn chửa tàn. Mộng mơ xuân vẫn
bàn hoàn bóng ai” nghĩa là chàng nói với nàng: “ngày tháng trôi qua anh vẫn
hoài yêu và nhớ em”, còn câu: “Mọng xuân yếm thắm hoa cài
tuyết lê” thì đích thị là cử chỉ dáng diệu của nàng, không thể
lẫn lộn.
Tác giả diễn tả cuộc yêu đương mê đắm, cuồng si chỉ có hai người biết:
Nụ yêu đắm đuối đê
mê
Chốn đào nguyên má
môi kề má môi!
Yêu cho lật đất,
sụt giời
Cho tương tư rối
bời bời áo khăn.
Bằng lời thơ tự nhiên phóng khoáng, tả thực nhưng không thô bởi cách dùng
từ độc đáo, biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng tinh tế, những “nụ yêu”, “má môi kề má môi”, hoặc cho đến đỉnh cao của các cung bậc cảm xúc
yêu đương: “Yêu cho lật đất, sụt
giời, Cho tương tư rối bời bời áo khăn”, làm cho người đọc sẽ liên
tưởng chuyện gối chăn, tác giả tả rất thật nhưng vẫn cứ tự nhiên, cứ đẹp đẽ
ngời ngời vẻ đẹp phồn sinh mà tạo hóa đã đem đến cho cuộc sống lứa đôi. Hạt Cát
đã rất tài tình viết những vần thơ vượt qua được định kiến mà người đời vẫn
thường nhìn nhận về cuộc yêu là thú vui xác thịt, là thô tục. Hạt Cát phải có
tài thơ thiên phú mới xử lí được tình huống này hay đến vậy, vẻ đẹp phồn thực
được khắc họa thanh thoát bởi ngôn từ đặc sắc, nâng cánh cho cảm xúc thăng hoa
đến vậy. Đọc thơ Hạt Cát tả vợ chồng chăn gối, tôi bất giác nhớ đến nữ thi nhân
Hồ Xuân Hương, bà cũng có những tuyệt bút khiến người đọc liên tưởng đến vẻ đẹp
phồn thực của Thiếu nữ ngủ ngày: “Đôi
gò bồng đảo sương còn ngậm. Một lạch đào nguyên suối chửa thông”.
Người ta thường nói đến vẻ đẹp trong quan hệ tình cảm là: “sống có tình, có nghĩa”. Sau
khi “yêu cho lật đất, sụt giời”,
hai người nam nữ đã nghĩ gì về nhau, ta hãy đọc tiếp bốn câu thơ tiếp theo để
thấy nét đẹp nhân văn trong đoạn kết. Ân tình hẹn thề thủy chung họ giành cho
nhau, hứa hẹn mở ra cái kết có hậu, tình nghĩa bền lâu:
Là duyên là nợ vạn
năm,
Là tơ vương rút
ruột tằm chuốt tơ.
Là xưa đợi, là mai
chờ...
Là muôn kiếp dệt
áng thơ tặng tình.
Dư vị của cuộc yêu
còn theo mãi trong kí ức:
Nõn nà dáng, nõn nà
hình
Xuân tình trong vắt
ngọt lành hương mây
Nõn nà tỉnh, nõn nà
say
Vòng tay bỏng rát
vòng tay lửa bồng.
Khát khao tình ém
đáy lòng...
Nõn nà nhé!
Đợi tương phùng một
mai!
Một điều độc đáo phải nói đến trong bài thơ là tác giả cho người nam gọi
người nữ bằng từ NÕN NÀ, như người ta hay gọi người yêu âu yếm là “mèo con”,
“honey”….. Ta hãy tìm hiểu về “nõn nà” trong dân gian Việt Nam
Đọc đến đây ta cảm nhận được một tứ thơ độc đáo: hai người nam nữ trao gửi
yêu thương, cả hai cùng toát lên vẻ nồng nàn dâng hiến, mỗi giới một vẻ, tuy
hai mà một, tuy một mà hai, người nam chủ động, người nữ giấu vẻ quyến rũ trong
cái e lệ kín đáo. Đó là VẺ ĐẸP XƯA trong thể hiện tình yêu trai gái của người
Việt ta, đặc biệt là ở người nữ, nàng yêu đó, thương đó, say đắm đó, mà lại e ấp
thẹn thùng, vẻ quyến rũ rất đàn bà Việt Nam. Bài thơ viết bằng thể thơ lục bát
gần gũi, nhịp thơ linh hoạt để diễn tả tình cảm phù hợp với phát triển tâm lí
tình cảm nhân vật, khi chậm rãi theo nhịp 2-2-2: “Khuya đêm/ ai hứng/ sương lơi/ búp trà?.
Khum tay/ nhẹ vợt/ hương hoa. Trái là/ mật ngọt, phải là/ nhuỵ thơm”;
lúc nhanh câu 6 chữ nhịp 2-4, câu tám chữ nhịp 2-2-4: “Mùa tàn/ Tình vẫn chửa tàn; Mộng mơ/
xuân vẫn/ bàn hoàn bóng ai”; hoặc “Mịn mềm/ buông lọn tóc mai; Mọng xuân/ yếm thắm/ hoa cài tuyết
lê”….
Ngoài nghệ thuật dùng ngôn ngữ rất tài tình trong thơ tình của Hạt Cát như
đã minh họa qua 2 bài thơ “Bến sông xưa” và “Nõn
nà ơi”, ta có thể thấy Hạt Cát đã cho nhân vật trữ tình trong thơ của
mình dù chia xa hay mãi bên nhau đều hướng tới tính nhân văn, chan chứa tình
người.
*
Mời thư giãn với nhạc phẩm ĐƯỜNG VỀ HAI THÔN
của Phạm Thế Mỹ qua tiếng hát Anh Thơ và Việt Hoàn:
*.
ĐỖ THỊ XUÂN LAN (giáo viên Toán)
Địa chỉ: Trường Trung học cơ sở Trưng Vương,
thành phồ Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắc Lắc.
Email: dothixuanlantv@gmail.com
Điện thoại: 0262.3911.669
.
........................................................................................
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gửi qua email ngày 21.11.2017
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
Thơ hay bình cũng thật say
Trả lờiXóaNõn nà ơi... níu gió bay thẹn thùng