 |
| (Nguồn ảnh: tác giả cung cấp) |
VÀI DÒNG LAN
MAN VỀ
TỪ GHI TRÊN
THIỆP CƯỚI
*
 |
| (Tác giả La Thụy) |
Vào mùa đám cưới, tôi thường nhận được thiệp
mời. Xin nêu vài trường hợp về cách ghi trên thiệp. Khi chú rể là con trai út
thì thiệp mời ghi là ÚT NAM. Nếu chú rể là con trai một trong gia
đình (con trai duy nhất hoặc chỉ có chị em gái), thì thường được cha mẹ
ghi trong thiệp là QUÝ NAM. Cách ghi như vậy trên thiệp mời là không chính xác.
- Dùng từ ÚT NAM thì người viết thiệp vô tình
tạo ra một từ kép sai về ngữ pháp, không phân biệt được tiếng Hán Việt với
tiếng thuần Việt. ÚT là từ đơn thuần Việt, NAM là từ đơn Hán Việt (từ đơn
thuần Việt không thể ghép với một từ đơn Hán Việt để thành một từ kép).
- Dùng từ QUÝ NAM với ý nghĩa là con
trai một trong gia đình (con trai duy nhất hoặc chỉ có chị em gái) thì
lại thiếu chính xác vì chưa hiểu rõ gốc Hán Việt, sai vì cố ý sửa gốc của từ.
Xét từ QUÝ trong tiếng Hán Việt ta thấy:
季 QUÝ:
1. nhỏ, út (em), non (chưa thành thục).
2. tháng cuối một quý
3. mùa
Về:
* QUÝ có nghĩa là nhỏ, út (em), non (chưa
thành thục). Ta có những từ Hán Việt sau:
- Con gái út: quý nữ 季女
- Con trai út: quý nam 季男, vãn nam 晚男,
ấu nam 幼 男, ấu tử 幼 子.
- Dâu út: quý tức 季媳
- Nhỏ, em bé gọi là quý đệ 季弟
Ghi chú:
- Nếu gia đình chỉ có một TRAI hoặc một GÁI,
thì chúng đều là trưởng gia đình thế hệ sau, nên cách ghi thiệp cưới đều là
TRƯỞNG NAM, TRƯỞNG NỮ (nói vui: còn phòng hờ “bậc trưởng thượng” có thể hạ sinh
quý tử tiếp)
- Để phân biệt QUÍ là "út" và QUÝ
là "quý giá" thì người ta ghi thiệp QUÍ NAM, QUÍ NỮ có nghĩa là
"con út" với chữ I làm âm cuối để phân biệt QUÝ NAM, QUÝ NỮ có
nghĩa là “người con quý” với chữ Y làm âm cuối
Về:
* QUÝ có nghĩa là cuối, tháng cuối mùa gọi là
quý. Ta có những từ Hán Việt sau:
- Tháng ba âm lịch (cuối xuân) gọi là quý
xuân 季春
- Tháng sáu âm lịch (cuối hạ) gọi là quý
hạ 季夏
- Tháng chín âm lịch (cuối thu) gọi là quý
thu 季秋
- Tháng chạp âm lịch (cuối đông) gọi là
quý đông 季冬
- Ðời cuối cùng cũng gọi là quý thế 季世.
Về:
* QUÝ có nghĩa là mùa, ba tháng là một quý,
nên bốn mùa cũng gọi là tứ quý 四季.
Người ta thường dùng từ MẠNH để đối lập với
từ QUÝ
Xét từ MẠNH trong tiếng Hán Việt ta thấy:
孟 MẠNH:
① Lớn, con trai trưởng dòng đích gọi là
bá 伯, con trai trưởng dòng thứ gọi là mạnh 孟.
② Mới, trước, tháng đầu mỗi mùa (còn gọi
là mạnh nguyệt 孟月)
- “mạnh xuân” 孟春 tháng giêng âm
lịch (đầu mùa xuân)
- “mạnh hạ” 孟夏 tháng tư âm lịch
(đầu mùa hè),
- “mạnh thu” 孟秋 tháng bảy âm
lịch (đầu mùa thu).
- “mạnh đông” 孟冬 tháng mười
âm lịch (đầu mùa đông)
QUÝ và MẠNH còn nhiều nghĩa khác nữa. Tôi chỉ
nêu vài ý nghĩa có liên quan đến nội dung bài.
Vài dòng lan man, trao đổi cùng bạn bè cho
vui vào mùa cưới cuối năm. Nếu được quý bạn góp ý trao đổi thì càng vui…
Mời thư giãn với nhạc phẩm ĐÁM CƯỚI TRÊN ĐƯỜNG QUÊ
của Hoàng Thị Thơ, qua tiếng hát Như Quỳnh và Tường Nguyên:
*.
LA THỤY (tên thật: Đoàn Minh Phú)
Địa chỉ: 79-1/8 Hoàng Hoa Thám, Phước Hội,
thị xã Lagi, tỉnh Bình Thuận
Email: phudoan56@gmail.com
…………………………………………………………………………
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 21.11.2019.
- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân
Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét