CẶP ĐÔI HOÀNG LAN - VĂN LÝ
MỘT BIỂU TƯỢNG CỦA
VĂN KỲ THANH, BẤT KIẾN KỲ HÌNH…
Cặp đôi Văn Lý và Hoàng Lan là một minh chứng độc đáo cho thời
kỳ đỉnh cao của tân nhạc Việt Nam giai đoạn đầu, đặc biệt là thời kỳ được gọi
là "Văn kỳ thanh, bất kiến kỳ hình" - khi những giọng ca tài năng
vang bóng, nhưng chân dung họ vẫn là một bí ẩn với nhiều thế hệ sau. Dưới đây
là một số nhận định về sự nghiệp và những đóng góp của họ.
Văn Lý (Nguyễn Văn Thông) - Người mở đường trong âm nhạc khí
nhạc và thu âm quốc tế.
Nhạc sĩ Văn Lý, theo hồi ký của Trần Văn Khê, ông tên thật là
Nguyễn Văn Thông, là một nghệ sĩ hiếm hoi của Việt Nam trong thời kỳ đầu tân
nhạc vừa xuất sắc trong lĩnh vực khí nhạc, vừa để lại dấu ấn trong vai trò ca
sĩ.
Ông được ghi nhận là thầy của nhiều nhạc sĩ nổi tiếng như Ngọc
Bích, Nguyễn Hiền, Nguyễn Văn Ngạc, và Tú My, cho thấy tầm ảnh hưởng lớn của
ông trong giáo dục âm nhạc ở miền Bắc trước năm 1945.
Văn Lý cũng là người tiên phong đưa âm nhạc Việt Nam đến với thế
giới. Vào năm 1947, ông là nghệ sĩ Việt đầu tiên thu âm tại Tiệp Khắc (trên dĩa
nhạc của hãng Supraphon), một sự kiện đánh dấu bước ngoặc trong việc hội nhập
quốc tế của âm nhạc Việt Nam. Khi sang Pháp, ông tiếp tục hoạt động thu âm với
hãng Oria, mang đến những sản phẩm âm nhạc chất lượng, kết hợp hài hòa giữa tân
nhạc Việt Nam và kỹ thuật thu âm tiên tiến thời đó.
Hãng Oria do nhà buôn Lê Quang Tư thành lập tập hợp hầu như các
tâng lớp trí thức và người có địa vị trong xã hội thời bây giờ như:
- Ngọc Kim tên thật là Nguyễn Ngọc Bích đang đi du học tại Pháp
sau này ra trường với tấm bằng Dược Sĩ là con của cụ Nguyễn Ngọc Tương, đạo Cao
Đài.
- Văn Lý tên thật là Nguyền Văn Thông, sau này trở thành Giáo Sư
Âm Nhạc và phụ trách phối khí cho các chương trình Việt Nam ở Đài Phát Thanh
Pháp Á cùng nhạc sĩ Đan Trường.
- Hoàng Lan, một ca sĩ chuyên nghiệp tại Đài Pháp Á vừa di cư
sang Pháp, sau này trở thành bạn đời của Nguyễn Văn Thông.
- Hải Minh tên thật là Trần Văn Khê, sau này trở thành
Giáo Sư Nhạc Cụ Cổ Truyền của Việt Nam.
- Thu Hương tên thật là Phạm Thị Hoàn, ca sĩ chuyên nghiệp của
Đài Phát Thanh Hà Nội, là ái nữ của thượng chi Phạm Quỳnh.
Bên cạnh vai trò là ca sĩ, Văn Lý còn là một nhạc sĩ phối khí
tài hoa. Ông góp phần đưa nhạc phẩm "Chiều Mưa Biên Giới" của Nguyễn
Văn Đông tỏa sáng khi phối khí ca khúc này cho nghệ sĩ Trân Văn Trạch trong
chuyển lưu diễn tại Pháp - một dấu mốc quan trọng trong việc quảng bá nhạc Việt
ở nước ngoài.
Nếu Văn Lý đại diện cho sự bứt phá trong lĩnh vực sáng tác và
thu âm, thì Hoàng Lan lại là một trong những giọng ca đặc sắc, nhưng vô cùng
kín tiếng của thời kỳ đầu. Tư liệu về Hoàng Lan rất ít ỏi, song những lần xuất
hiện của bà luôn để lại dấu ấn mạnh mẽ.
Lần đầu tiên Hoàng Lan được nhắc đền là tại Đại hội Tân Nhạc năm
1948 ở Rạp Rondom, một sự kiện quy tụ những tên tuổi lớn nhất của âm nhạc Việt
Nam. Sau đó, năm 1949, bà di cư sang Pháp và cộng tác với hãng Oria, nơi bà gặp
và nên duyên với Nguyễn Văn Thông.
Một trong những dấu mốc đáng nhớ trong sự nghiệp của Hoàng Lan
là việc bà độc quyền thu âm 6 ca khúc của nhạc sĩ Đào Sĩ Chu cho hãng Pathé vào
năm 1952. Điều này chứng tỏ tài năng và vị trí đặc biệt của bà trong nên âm
nhạc thời bấy giờ. Tuy nhiên, sau những năm này, Hoàng Lan dường như chọn lối
sống ấn dật, rời xa ánh đèn sân khấu.
Cả Văn Lý và Hoàng Lan đều là những nhân tài xuất chúng của âm
nhạc Việt Nam, nhưng cuộc đời và sự nghiệp của họ vẫn còn là một dấu chấm lặng
trong lịch sử âm nhạc. Việc thiếu thốn tư liệu về họ không chỉ khiến thế hệ sau
tiếc nuối, mà còn là một lời nhắc nhở vê việc cần bảo tồn và ghi lại đầy đủ hơn
các đóng góp của những nghệ sĩ tiên phong.
Đến năm 2012, khi Giáo sư Trân Quang Hải (con trai của Giáo sư
Trần Văn Khê) chia sẻ thông tin về sự ra đi của cặp đôi này, công chúng mới một
lần nữa được nhắc nhớ về những con người từng làm rạng danh âm nhạc Việt Nam.
Dù không còn nhiều hình ảnh hay tư liệu, nhưng tiếng hát và những đóng góp của
họ mãi mãi lưu
Mời nhấp chuột đọc thêm:
- Bạn đọc cảm nhận
về thơ của Đặng Xuân Xuyếnl
- Bạn đọc cảm nhận
bài thơ “Quê Nghèo” của Đặng Xuân Xuyếnl
- Bạn đọc cảm nhận
về một số tác phẩm của Đặng Xuân Xuyếnl
- Đặng Xuân Xuyến
- Cảm nhận thơ văn 1l
- Đặng Xuân Xuyến
- Cảm nhận thơ văn 2l
Mời nghe Đặng Xuân Xuyến đọc
bài thơ XẾ CHIỀU:
Ngô Nguyễn giới
thiệu
Tác giả: Nguyễn Thanh Phong - nguồn: facebook
Ảnh minh họa sưu tầm từ nguồn: internet
Bài viết là quan điểm riêng của các tác giả.
0 comments:
Đăng nhận xét