TÂM NHIÊN - THI SĨ VÔ TRÚ CA - Tác giả: Châu Thạch (Đà Nẵng)

(Thi sĩ Tâm Nhiên)

TÂM NHIÊN

- THI SĨ VÔ TRÚ CA

*

Chuông điện thoại reo vang. Tôi cầm máy. Đầu dây bên kia một giọng nói nhỏ nhẹ cất lên:

- A lô, có phải anh Châu Thạch không ạ?

- Vâng, tôi đây. Xin lỗi ai đầu dây?

- Tâm Nhiên đây. Anh cho tôi địa chỉ nhà để tôi đến thăm anh.

Thật tình cái tên nầy lạ hoắc với tôi, nhưng tôi đoán có lẽ một bạn thơ nào đó biết mình nên muốn đên thăm.

- Ấy, nhà tôi trong hẻm khó tìm lắm. Vậy anh ở đâu chỉ tôi. Tôi sẽ tới ngay

- Thế thì anh hãy đến quá cà phê Cố Quận ở đường Nguyễn Công Trứ.

- Vâng, tôi đi ngay. Nhưng làm sao để nhận ra anh?

- Anh thấy người nào đội mũ bê-rê là tôi.

Mười phút sau tôi đến nơi hẹn. Tâm Nhiên chưa đến nên tôi phải ngồi chờ.

(Tác giả Châu Thạch)

Chờ khoảng mời phút nữa, tôi thấy xuất hiện một người không phải đội mũ bê-rê mà là một người đội chiếc mũ rộng như cái nồi tròn may bằng vải màu xám tro. Người nầy mặc một bộ đồ rộng lụng thụng cũng màu xám và đeo trên vai một túi vãi to tướng. Anh ta vừa bước vào thì chủ quán và ước chừng khoảng mười người đương ngồi quanh chiếc bàn phía sau tôi tươi cười chào hỏi. Nghe họ gọi tên người nầy, tôi biết đó là Tâm Nhiên. Hoá ra hôm đó nhà văn Phan Trang Hy mời bạn bè đến quán nầy để ra mắt tập truyện “Người hay là những cơn mơ mạo danh” của anh và chúng tôi cũng tình cờ hẹn nhau ở đấy. Nhìn Tâm Nhiên tôi biết ngay là tôi sẽ mến anh ta như mến nhưng người thật thà nhất thế gian, sẽ yêu anh ta như yêu thơ tỉnh táo của Bùi Giáng và sẽ khâm phục anh ta như khâm phục các lão tiên đằng vân đươi trăng. Tâm Nhiên chào hỏi các bạn xong ra ngồi với tôi và Thế Lộc, Nguyễn Khắc Phước. Nguyễn Thanh Bá mà tôi vừa điện thoại gọi đến. Ngồi với nhau được vài giờ để rồi sau đó tôi chỉ theo dõi được trên Facebook bước chân dặm dài cuộc lữ của anh và những vần thơ của một người vô am trú phiêu bồng như mây, trôi như nước trên khắp mọi miền đất nước. Anh trú ngụ tại một hồn đảo xa xôi , lang thang qua từng miền quê có bạn văn, ghé thăm những ngôi chùa có sư yêu mến, đi suốt từ miền Nam đến miền Trung, ra miền Bắc rồi quay lại, rồi đi lại.  Anh lang thang dặm dài cuộc lữ như không mệt mõi bao giờ.  Anh đến đâu thì ghi những vần thơ để kỷ niệm ở đó. Thơ anh như sương như khói, như gió như mây, phản phất mùi thiền của đạo và sâu nhiệm tình đời tình người. Tiếng thơ trầm như tiếng gió qua rừng, thì thầm như tiếng biển dưới trăng khuya và trong sáng như ngàn sao lấp lánh trên bầu trời xanh thật rất xanh.

Sự đi của Tân Nhiên là định mệnh của trời. Anh đi từ tiền kiếp và tâm nguyện của mình lang thang trong cõi dặm dài. Anh đi như một đám phù vân trôi lãng đãng. Đôi dép mòn sông núi nhưng bụi phù vân rơi sạch dưới gót chân:

GIỮA MUÔN TRÙNG CUỘC LỮ

Kể từ buổi khai thiên lập địa

Đến bây giờ thành một gã lang thang

Ba nghìn thế giới đâu là chỗ

Để dừng chân thôi kiếp hoang đàng ?

Đi nhào lộn trộn cùng bão lốc

Dốc toàn tâm tự nguyện chẳng phiền chi

Dẫu tan hoang vỡ ngàn mộng đỏ

Nát tình xanh cũng chẳng sá gì

Đi giáp mặt tận cùng sinh tử

Nhẹ phù vân lãng đãng phong trần

Mòn đôi dép cũ mòn sông núi

Bụi vui buồn rơi sạch dưới gót chân

Đi và đi và đi như thế

Giữa miên trường chẳng nghỉ náu nương

Trần gian quán trọ không dừng trú

Nên đời ta là lữ khách trên đường ./.

Mỗi bước đi của Tâm Nhiên là mỗi bước thơ. Thơ của anh khắn khít với yêu thương. Tâm hồn anh như một con đò chở thơ trôi giữa dòng hoan lạc hay sầu ca, đi giữa cõi Sáng Tạo, hoà hợp hơi thở của nhân sinh và vũ trụ:

BƯỚC ĐI CỦA THI SĨ

Đường của thơ là đầm đìa cát bụi

Vùi nắng mưa sấm chớp bão bùng

Và khơi mở dòng đời từ vô thủy

Cho người về trong mạch sống vô chung

Ngoài ưa ghét là hồn thơ cảm hứng

Nhưng chẳng rời với cái Yêu Thương

Thương tất cả mà xa lìa tất cả

Chỉ tùy duyên tùy cảm giữa đời thường

Như chuyến đò thơ qua bờ không bến

Trôi giữa dòng hoan lạc lẫn sầu ca

Là hơi thở của nhân sinh vũ trụ

Thấm nhuần sâu đến cỏ rác chan hòa

Cõi Sáng Tạo mở con đường thi sĩ

Bước đi từ muôn thuở tới muôn nơi

Nên mộng thực có thơ về nối kết

Gắn liền nhau cái toàn thể cuộc đời ./.

Tâm nhiên đi giữa muôn trùng cuộc lữ, anh quan niệm muôn trùng cuộc lữ đó chỉ là sự lêu lỏng rong chơi. Với túi thơ bầu rượu vô sở trú, anh ném xuống giang hồ vô sở đắc, đi như ngàn nẻo phiêu bay, như cuộc rỡn chơi đùa vô sở chấp. Đó là tâm hồn phiêu diêu của Phật, của tiên nên Thiên Đàng trên bước đi và Niết Bàn ở chính trong hồn anh:

CHIỀU PHIÊU DIÊU

Không đến đâu, chẳng từ đâu đến

Nên về đây nhảy muá giữa đời

Túi thơ bầu rượu vô sở trú

Chốn bụi hồng lêu lổng rong chơi

Không đâu đến, chẳng đi về đâu

Cầu mong chi buông bỏ nọ này

Ném xuống giang hồ vô sở đắc

Lòng rổng rang ngàn nẻo phiêu bay

Đúng hay sai cũng đều trật hết

Thảy phù vân lãng đãng sương nhòa

Cuộc rỡn chơi đùa vô sở chấp

Vui thôi mà như nước mây trôi

Và khi không đi thì nhà thơ là một ẩn sĩ nơi Vô Trú Am của mình.  Nhà thơ cho mình là một dũng sĩ “Gát kiếm trầm nhiên miền vô sự” để “Ẩn sĩ nghiêng bầu càn khôn uống”. Tại nơi mà thiên nhiên cũng nhập định, nhà thơ đã ngồi cùng cây lá để thiền, “uống nguồn thanh khí”, “ăn trăng sương” và đã đạt đạo nên “cạn tử sinh cạn hết luân hồi” nghĩa là thoát vòng cương toả của trần gian:

ẨN SĨ

Ở nơi đó. Có hồn thơ mây núi

Lặng đi về tuế nguyệt thiết tha say

Gát kiếm trầm nhiên miền vô sự

Ngược hay xuôi phủi sạch xuống vai gầy

Ở nơi đó. Rừng mưa hòa suối nắng

Hòa thong dong điệu thở mới tinh khôi

Ẩn Sĩ nghiêng bầu càn khôn uống

Cạn tử sinh cạn hết luân hồi

Trôi và chảy ngày đêm không tiếng vọng

Mà nghe vang cung bậc ngát tâm hồn

Còn mất có không chỉ là hư huyễn

Nghĩa gì đâu giữa Tịnh Thổ vô ngôn

Bước thượng thừa không đi không đến

Quên chính mình quên cả chuyện sầu vui

Tùy duyên tùy cảm ừ như thị

Cứ phiêu nhiên nhẹ nhỏm mây trời.

                                   

ẨN SĨ

Hoang sơ giữa tịch mịch này

Thiên nhiên nhập định cùng cây lá ngồi

Sớm trưa hồng ngắm mây trôi

Là bay đi hết muôn đời nghiệp duyên

Thực ra đâu có ưu phiền

Nên rừng xanh ngát quanh hiên hoa vàng

Núi cười biển cũng reo vang

Ngàn hương trầm lắng trăng ngàn thong dong

Trăng sương cũng đủ no lòng

Uống nguồn thanh khí từ trong lẫn ngoài

Mưa chiều rồi nắng ban mai

Ra vào tĩnh lặng chẳng hoài vọng chi

Đạt đạo hay không thì chưa biết nhưng cái văn phong đó đưa người đọc đến cõi tiên bồng, phiêu diêu trong bầu trời thơ “ngàn hương trầm lắng trăng”, thong dong ra vào trong tỉnh lặng. Từ đó ta sẽ yêu mến vô cùng và ước ao vô lượng để sống đời nơi Vô Trú Am của Tâm Nhiên:

VÔ TRÚ AM

Sớm mai lên núi chiều xuống biển

Ta như mây trắng lặng bay về

Vi vút muôn phương miền tận thấu

Đâu chẳng là không phải chốn quê ?

Thế nên mây trắng đời ta đó

Bay lướt sơn hà khắp bao la

Vốn không ràng buộc không vướng mắc

Chẳng dính vào đâu giữa đang là

Sóng trùng dương vỗ trên đồi gió

Bốn bề lồng lộng hỡi mênh mông

Bát ngát ngàn khơi ta đã thấy

Cả thiên thu hiện ở trong lòng

Lòng như biển hát hòa âm với

Cung đàn nhật nguyệt ngút hồn thơ

Thở nhẹ nhàng theo bầu vũ trụ

Mà nghe mới lạ mãi bây giờ

Và rồi cái tâm hồn tu sĩ đó, với ngàn cuộc lữ, với một mình cô đơn nơi Vô Trú Am có hoá ra đạo mạo lắm không? Không, với bài thơ có cái đầu đề Xuân Huyên ta thấy ở đây là một tâm hồn thơ lai láng, vô biên “đẹp quá! đẹp kinh hồn và sửng sốt”:

XUÂN HUYỀN

Mây và gió đưa anh về chốn cũ

Phập phồng đi hồi hộp giữa mong chờ

Ngờ ngợ ngó nhìn ai quen lạ

Rộn niềm mơ ý mộng cõi thơ thơ

Bờ với bến xanh xanh màu bổi hổi

Ngồi lại đây bên hiên quán chiều tà

Đợi tri âm đến kìa em đến

Rợp đường xuân bừng rộ trổ hoa ra

Tỏa loang đầy lâng lâng trời ngào ngạt

Lạ lùng sao ảo diệu thấm tim mềm

Đẹp quá ! Đẹp kinh hồn sững sốt

Ơi mị kỳ duyên dáng ngát hương em

Mình cùng nắm tay nhau mừng tao ngộ

Lời say say trong lai láng bồi hồi

Mời em cạn chén hồng xuân tửu

Mà bàng hoàng như một giấc mơ thôi

Mây và gió đưa Tâm Nhiên về chốn cũ để đón em hay chỉ là đón mùa xuân của thi nhân không biết được. Tuy nhiên với tôi bài thơ hay như “chén hồng xuân tửu”, như “toả loang đầy lâng lâng trời ngào ngạt” để tôi tưởng tượng được một cuộc hội ngộ giữa mùa xuân chin, tại một miền trong trẻo vô biên.

Và rồi dầu có rong chơi bao nhiêu, cuộc lữ đời nầy cũng ngừng để đi qua cuộc lữ đời sau. Tâm Nhiên đã đi như hạt bụi lang thang từ vô thuỷ nhưng vẫn còn mong lang thang cho đến vô chung. Nhà thơ đang đi hôm nay mà còn mơ ước đến “Qua chơi cõi khác” để ở một miền thiên tiên nào đó anh sẽ tiếp tục làm  “mây trắng/Phiêu diêu vạn dặm khắp muôn bờ” :

QUA CHƠI CÕI KHÁC

- Tiễn biệt thi sĩ Trần Đới -

Hạt bụi lang thang từ vô thủy

Bay về sương khói cõi vô chung

Là xong một kiếp phong trần khách

Còn lại bài thơ thở tuyệt cùng

Bài thơ viết mãi dòng bèo bọt

Vốn là duyên hợp với duyên tan

Tùy duyên* chuyển hóa hòa nhập cuộc

Nên vẫn thênh thang ngát trăng ngàn

Gió nghiệp thổi vờn cơn mê vọng

Vọng tưởng thương yêu lẫn hận thù

Trăm năm rồi cũng chừng ấy chuyện

Bùng vỡ nghìn thu thấy Như Như

Dấu chân trên biển* đâu lưu vết

Bên trời xanh mộng bỗng thành thơ

Từ đây hạt bụi về mây trắng

Phiêu diêu vạn dặm khắp muôn bờ

Tôi nghĩ mình chẳng cần học đạo, mình chẳng cần ngồi thiền, mình cứ đọc thơ Tâm Nhiên thì “giáo ngoại biệt truyền” sẽ  “trực chỉ nhân tâm” để mình thành đạo trong thơ, bởi vì chữ Tâm Nhiên hiểu theo cách của tôi là truyền tâm pháp một cách tự nhiên. Đó chỉ là cách nói vui nhưng cũng là cách diễn đạt sự tác động của thơ Tâm Nhiên vào tâm hồn người đọc. Đọc thơ anh, ta tưởng mình cũng có gót chân lữ thứ, đi khắp nơi và gặp những con người đáng mến, chiêm ngưỡng những phong cảnh nên thơ và suy nghiệm chân lý cao siêu của đạo,đời.

Đọc thơ anh ta cảm thấy tâm hồn ta nhẹ như siêu thoát, vứt bỏ mọi phiền toái trần gian, dạo chơi trong vùng bao la,  nghêu ngao trong vùng mây nước. Nhìn dáng dấp Tâm Nhiên đứng trong những bức ảnh mà anh đã chụp ở khắp nơi, ta có những phút giây thư giản như đọc những bài thơ hay, như ngắm những bức tranh mỹ thuật có hồn, như nhìn những vị tiên bình dị xuống trần ngồi đâu thì nơi đó có trăm dây quyến luyến./ .

*

CHÂU THẠCH

(Tên thật Trương Văn Trạn)

Địa chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà Nẵng.

ĐT: 0914102309

Email: truongvantran@hotmail.com

                      

…………………………………………………………………………

- © Tác giả giữ bản quyền.

- Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gửi qua email ngày 24.04.2016

- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.