MUỐI CỦA
RỪNG
*
Sau Tết Nguyên đán một tháng là thời gian
thích nhất ở rừng. Cây cối đều nhú lộc non. Rừng xanh ngắt và ẩm ướt. Thiên
nhiên vừa trang trọng, vừa tình cảm. Điều ấy một phần là do mưa xuân.
Khoảng thời gian này mà đi trong rừng,
chân dẫm lên lớp lá ải mục, hít thở không khí trong lọc, thỉnh thoảng lại được
thót mình bởi một giọt nước trên cây rỏ xuống vai trần thì thật tuyệt thú. Tất
cả những trò nhố!lhá ng đê tiện vấp phải hàng ngày hoàn toàn có thể rũ sạch bởi
một cú nhảy của con sóc nhỏ trên cành dâu da.
Chính dịp đó ông Diểu đi săn.
Ý nghĩ đi săn nảy sinh khi thằng con học ở
nước ngoài gửi về biếu ông khẩu súng hai nòng. Khẩu súng tuyệt vời, nhẹ bỗng,
hệt như một thứ đồ chơi, thật nằm mơ cũng không thấy được. Ở tuổi sáu mươi, với
khẩu súng mới, đi săn trong rừng vào một ngày xuân kể cũng đáng sống.
Ông Diểu nai nịt, mặc quần áo ấm, đội mũ
lông và dận đôi giày cao cổ. Để cho cẩn thận, ông còn mang theo cả nắm xôi nếp.
Ông đi men theo suối cạn, cứ thế ngược lên mó nước dầu nguồn. Cách mó nước một
dặm là vương quốc của hang động đá vôi.
Ông Diểu rẽ sang lối mòn ngoằn ngoèo đi
miết. Chim xanh đầy trên rặng gắm hai bên lối mòn nhưng ông không bắn. Với khẩu
súng này mà bắn chim xanh thì thật phí đạn. Chim xanh ông chén chán rồi. Ngon
thì ngon nhưng có vị tanh. Nhà ông thiếu gì chim. Chim bồ câu nhà ông có đầy.
Đến chỗ ngoặt, ông Diểu giật mình bởi một tiếng soạt trong lùm dẻ gai. Một chùm
dây màu sặc sỡ tung trước mắt ông. Ông nín thở: một đôi gà rừng ton tón lao về
phía trước, đầu chúi xuống, kêu quang quác. Ông Diểu rê nòng súng theo. “Bắn sẽ
trượt thôi!” Ông nghĩ bụng và ngồi bất động ở trong tư thế như vậy rất lâu. Ông
muốn chờ rừng yên tĩnh lại. Đôi gà rừng sẽ nghĩ là chưa gặp người. Như thế tốt
cho chúng nó. Cũng tốt cho ông.
Dãy núi đá cao ngất hùng vĩ. Ông Diểu ngắm
nhìn để lượng sức mình. Nã được một chú khỉ hoặc chú sơn dương thì thật đâ đời.
Sơn dương thì khó, ông Diểu biết thế. Giống này bắn được chỉ nhờ ở ngẫu nhiên
thôi. Ông Diểu không tin vận may sẽ đến.
Cân nhắc kỹ, ông tính đi men chân núi đá
vôi sang rừng dâu da săn khỉ. Chắc ăn hơn mà đỡ tốn sức. Đây là Hoa Quả Sơn,
Thủy Liêm Động của thung lũng này.
Ở rừng dâu da, khỉ có hàng bầy. Việc bắn
được một chú khỉ với ông không khó. Ông Diểu dừng lại mô đất có cây dây leo.
Không biết thứ cây này là thứ cây gì, lá bạc phếch giống như lá nhót, những
bông hoa vàng như hoa tai rủ xuống tận đất. Ông ngồi đấy lặng lẽ quan sát. Cần
xem bọn khỉ có ở đây không? Loài thú này khôn tựa người, khi kiếm ăn bao giờ
cũng có canh gác. Con gác rất thính. Không thấy nó, đừng có hòng cuộc săn thắng
lợi, đừng có hòng bắn được con át chủ bài. Con át chủ bài cũng là khỉ thôi.
Nhưng đây là con khỉ của ông, là con ấy chứ không con khác. Vì vậy ông phải
chờ, phải có cách thì mới bắn được.
Ông Diểu ngồi im dễ đến nửa giờ. Mưa xuân
mỏng và mịn. Thời tiết ấm. Dễ đến rất lâu ông Diểu mới lại có dịp ngồi yên thế
này, không nghĩ gì không buồn không vui, không lo lắng, cũng không tính toán.
Sự tĩnh lặng bìnb thản của rừng xuyên suất qua ông. ào một cái, từ trong rừng
dâu da bỗng như có tiếng quẫy động của một con vật khổng lồ. Ông Diểu biết là
con đầu đàn đã đến. Con khỉ này cũng gớm lắm đây. Nó xuất hiện với một nghi lễ
vương chủ. Tự tỉn đến thô bạo. Ông Diểu mỉm cười và chăm chú nhìn.
Sau tiếng động vài phút thì con đầu dàn
đến thật. Nó văng mình rất nhanh đến nỗi gần như không có phút nghỉ ở mỗi chặng
dừng. Ông Diểu thán phục vì sự nhanh nhẹn dẻo dai của nó. Thoắt một cái, nó
biến mất. Một nỗi xót xa khiến ông nhói lòng: số phận của bậc đế vương không
trùng với số phận ông. Niềm vui nhen lên từ khi ở nhà ra đi trong ông vơi di
một nửa. Khi con khỉ đầu đàn biến mất thì ào ra một đàn khỉ đến hai chục con từ
rất nhiều hướng. Con vắt vẻo trên cao, con đánh đu ngang cành. Có con lại nhảy
xuống đất. Ông Diểu thấy ba con khỉ cứ quấn lấy nhau: con khỉ đực, con khỉ cái
và đứa con nó. Ý nghĩ con khỉ đực sẽ là con mồi bám lấy ông Diểu tức thì. Cái
thằng bố ô trọc ấy! Đồ phong tình phóng đãng! Vị gia trưởng cộc cằn! Nhà lập
pháp bẩn thỉu! Tên bạo chúa khốn nạn! ông Diểu thấy nóng bừng người. Ông bỏ mũ
và áo bông ra dặt dưới lùm cây. Ông để cả nắm cơm xuống đất. Ông từ từ dịch
chuyển sang chỗ đất trũng thấp hơn. Ông nhìn kỹ và thấy con khỉ canh gác là con
khỉ cái. Thế là thuận lợi rồi. Bởi giống cái bao giờ cũng dễ phân tâm. Đấy,
thấy chưa? Đang canh gác mà đi bắt rận ở người thì còn gì nữa? Với giống cái
thì thân thể mình là quan trọng nhất. Điều ấy thật giản dị và đẹp. Nhưng điều
ấy lại đầy xót xa…
Ông Diểu tính toán rồi luồn theo hướng
ngược gió với con khỉ cái canh gác. Phải tiếp cận đàn khỉ đến hai chục mét thì
mới bắn được. Ông bò nhanh và rất khéo léo. Xác định được con mồi rồi là ông
chắc chắn thành công. Thiên nhiên đã dành cho ông chứ không ai khác chính con
khỉ ấy. Thậm chí ông biết dù ông có đi mạnh chân một chút, gây nên một sự bất
cẩn nhố nhăng nào đó cũng chẳng hề gì. Điều ấy tưởng như phi lý mà thật bình
thường. Tuy nghĩ vậy nhưng mà ông Diểu vẫn cứ tiếp cận đàn khỉ một cách thận
trọng. Ông biết thiên nhiên đầy rẫy bất ngờ. Thận trọng chẳng bao giờ thừa. Ông
Diểu tỳ súng vào một chạc cây. Cái bộ ba trong gia đình khỉ không hề biết rằng
tai họa đến gần. Con khỉ bố vắt vẻo trên cây bứt quả ném xuống dưới đất cho hai
mẹ con. Trước khi ném, bao. giờ nó cũng chọn quả ngon chén trước. Hành động ấy
thật là đê tiện. Ông Diểu bóp cò. Tiếng súng dữ dội đến nỗi đàn khỉ lặng đi dễ
đến một phút. Con khỉ đực buông tay ngã nhào xuống đất nặng nề. Sự hỗn loạn của
cả đàn khỉ khiến cho ông Diểu sợ hãi run lên. Ông vừa làm điều ác. Chân tay ông
rủn ra, giống cảm giác như người vừa mới làm xong việc nặng. Đàn khỉ thoắt biến
vào rừng. Con khỉ mẹ và con khỉ con cũng chạy theo đàn. Được một đoạn, con khỉ
mẹ bỗng quay trở lại. Con khỉ đực bị đạn vào vai, nó gượng dậy, nhưng lại vật
xuống.
Con khỉ cái tiến đến gần con khỉ đực một
cách thận trọng, nó nhìn ngó xung quanh. Sự im lặng này thật đáng ngờ. Nhưng
rồi con khỉ đực cất tiếng gọi nó, tiếng gọi buồn thảm đau đớn. Nó dừng lại lắng
nghe với vẻ khiếp sợ hoảng loạn.
- Chạy đi!
Ông Diểu rên lên khe khẽ. Nhưng con khỉ
cái tuồng như muốn liều thí mạng, nó đến gần nâng con khỉ đực nhỏm lên.
Ông Diểu tức giận giương súng. Hành động
hy sinh thân mình của con khỉ cái làm ông căm ghét.
Đồ gian dối, mày chứng minh tấm lòng cao
thượng hệt như một bà trưởng giả! Sự tan rã đạo đức bắt đầu từ những tấn kịch
thế này, lừa ông sao được? Khi ông Diểu chuẩn bị bóp cò thì con khỉ cái quay
lại nhìn ông. Đôi mắt nó sợ hãi kinh hoàng. Nó vứt phịch con khỉ đực xuống đất
rồi chạy biến đi ông Diểu thở phào rồi khẽ bật cười. Ông nhô hẳn người ra khỏi
chỗ nấp.
- Sai lầm rồi!
Ông Diểu rủa thầm vì ông vừa bước ra thì
con khỉ cái quay lại tức thì. “Nó biết mình là người thì thôi hỏng việc!”. Y
như rằng, con khỉ cái vừa lén nhìn ông vừa lao đến chỗ con khỉ đực. Nó ghì lấy
con khỉ đực vào lòng rất nhanh và khéo. Cả hai lăn tròn trên đất. Bây giờ thì
con khỉ cái chắc chắn sẽ điên cuồng như một mụ ngốc. Nó sẽ cuồng nhiệt hy sinh
bởi lòng cao thượng của nó sẽ được thiên nhiên tính điểm. Ông đã lộ mặt là tên
ám sát! Dù chết nó vẫn nhe răng để cười. Bất luận thế nào ông cũng sẽ đau đớn,
sẽ thao thức, thậm chí ông sẽ chết sớm hai năm nếu ông bắn nó lúc này. Tất cả
chỉ vì ra khỏi chỗ nấp sớm mất hai phút.
- Thôi Diểu ơi… - ông buồn bã nghĩ, - với
đôi chân thấp khớp thế này thì làm sao mày chạy nhanh bằng lòng tận tụy, thủy
chung của khỉ? Như trêu ngươi, hai con khỉ vừa chạy vừa dìu lấy nhau, con khỉ
cái thỉnh thoảng lại huơ huơ đôi chân vòng kiềng trông vừa tức cười lại vừa đểu
cáng. Ông Diểu bực mình lấy đà ném mạnh khẩu súng văng về phía trước. Ông mong
muốn con vật hoảng sợ buông mồi.
Từ mô đá, bỗng nhiên con khỉ con xuất
hiện. Nó túm lấy dây súng của ông kéo lê trên đất. Ba con khỉ vừa bò vừa chạy
cuống cuồng. Ông Diểu ngớ ra một lát rồi phá lên cười: tình thế của ông thật là
lố bịch!
Nhặt đất đá ném theo lũ khỉ, ông Diểu vừa
đuổi vừa la. Lũ khỉ hết sức kinh hoàng, hai con chạy về phía núi, còn con khỉ
nhỏ chạy về phía vực. “Mất súng thì hỏng”. Ông Diểu nghĩ thế và đuổi theo con
khỉ nhỏ. Khoảng cách rút ngắn đến mức nếu không vì mắc nền đá lởm chởm, ông lao
nhoài ra là tóm ngay được khẩu súng.
Việc ông Diểu dồn con khỉ nhỏ đến bờ miệng
vực đưa đến hậu quả khôn lường. Giữ chặt dây súng, nó lăn xuống miệng vực không
chút chần chừ. Vì ít kinh nghiệm, nó không tìm ra giải pháp nào khác trong
trường hợp ấy.
Ông Diểu tái mặt, mồ hôi toát ra như tắm.
Ông đứng trên miệng vực nhìn xuống rùng mình. Từ dưới sâu hun hút vang lên
tiếng rú thê thảm của con khỉ nhỏ. Trong ký ức của ông chưa hề có tiếng rú nào
tương tự thế này. Ông Diểu lùi lại kinh hoàng. Từ dưới miệng vực, sương mù dâng
lên cuồn cuộn, trông vừa kinh dị, vừa đầy tử khí. Sương mù len vào từng chân
bụi cây và xóa rất nhanh cảnh vật. Ông Diểu chạy lùi trở lại. Phải lâu lắm, có
lẽ từ thời thơ ấu, ông Diểu mới lại có lần chạy như ma đuổi thế này.
Đến chân núi đá, ông Diểu kiệt sức. Ông
ngồi phệt xuống nhìn về phía vực. Bây giờ sương mù đã trùm kín nó. Ông sực nhớ
ra đây là khu vực đáng sợ nhất trong thung lũng, khu vực mà cánh thợ săn đặt
tên cho là Hõm Chết. Ở hõm sâu này, gần như đều đặn, năm nào cũng có người bị
sương mù giăng bẫy làm cho toi mạng. Hay là ma? - ông Diểu nghĩ. - Cô hồn của
những bà cô ông mãnh thường biến thành hình khỉ chăng?”. Con khỉ này màu trắng.
Nó đoạt súng của ông bất thường đến nỗi ông cũng ngờ vực là sao sự thực có thể
giản đơn như vậy? - “Ta có mê không? - ông Diểu nhìn quanh. - Tất cả như trong
mộng mị?” - ông đứng dậy nhìn lên vách núi bàng hoàng. Phía núi đá ngược chiều
Hõm Chết, bầu trời quang đãng không hề vướng gơn sương mù, tất cả cảnh vật lộ
rõ từng đường nét.
Có tiếng kêu thảng thốt. Ông Diểu trông
lên thì bỗng thấy con khỉ đực bị thương nằm vắt ở trên mỏm đá. Không thấy con
khỉ cái. Ông mừng quá tìm hướng leo lên. Núi đá dốc và trơn. Leo lên nguy hiểm
và vất vả lắm. Ông Diểu lượng sức: “Nhưng dù thế nào thì ta cũng phải tóm được
chú mày”! Ông Diểu bình tĩnh bám vào các khe đá nứt leo lên. Được khoảng chục
mét, ông Diểu thấy nóng bừng người. Lựa chỗ đứng thuận tiện, ông cởi bỏ giày và
quần áo ngoài để lên một chạc cây duối. Trên mình mỗi chiếc quần lót, ông thấy
thoải mái. Ông leo thoăn thoắt và càng không ngờ sức mình có thể nhanh nhẹn dẻo
dai đến thế. Con khỉ đực bị thương nằm trên ngọn đá phẳng lì và khá chông
chênh. Dưới phiến đá, một khe nứt rộng đến gang tay tách nó ra khỏi vách núi.
Ông Diểu rùng mình, cảm tưởng như bất cứ lúc nào tảng đá cũng có thể lăn nhào
khỏi vị trí ấy làm ông kinh hãi. Thiên nhiên oái oăm lại muốn thử thách thêm
lòng dũng cảm của ông sao đó. Ông Diểu lấy hai cùi tay làm tựa để co người lên.
Con khỉ tuyệt đẹp, lông mịn và vàng. Nó nằm sấp mình, hai tay cào trên phiến đá
như muốn tìm cách nhích lên. Máu đỏ bết bên vai nó. Ông Diểu đặt tay lên mình
con khỉ và thấy nó nóng hầm hập. “Dễ đến hơn yến… ”. Ông Diểu luồn tay xuống
dưới ngực con khỉ nâng lên ước lượng.
Từ trong ngực nó phát ra tiếng “hừm” nho
nhỏ nghe rất đáng sợ, tựa như thần Chết bực mình cáu kỉnh vì sự can thiệp của
ông với nó. Ông Diêu rút phắt tay lại. Con khỉ run bắn, nó đưa đôi mắt đờ dại
nhìn ông cầu khẩn. Ông Diểu bỗng thấy thương hại. Viên đạn phá vỡ bả vai của
nó, làm trồi ra hẳn đoạn xương dài đến bốn phân. Mối khi đoạn xương va chạm,
con khỉ quằn quại trông rất đau lòng.
- “Để thế không ổn! ” - ông Diểu vơ lấy
một nắm cỏ Lào vò nát. Ông cho vào miệng nhai kỹ. Ông đắp nắm lá vào miệng vết
thương con khỉ. Nắm lá sẽ có tác dụng cầm máu cho nó. Con khỉ co rúm người lại
và nghiêng đôi mắt ươn ướt nhìn ông. Ông Diểu tránh nhìn vào đôi mắt nó. Một
lát, con khỉ rúc hẳn vào hai lòng tay ông Diểu. Miệng nó phát ra âm thanh lắp
bàp nghe như tiếng của trẻ con. Ông biết nó đang van xin và tìm một sự giúp
rập. Ông rất khó chịu. “Thà mày chống cự thì tốt cho tao, - ông Diểu nhìn vào
cái đầu ngoan ngoãn của con khỉ nhỏ cau mày. - Mình đâm già rồi… Nó biết người
già thì dễ mủi lòng. Bây giờ tao biết lấy gì băng bó cho mày hở khỉ?” Ông Diểu
suy nghĩ. Ông đành cởi chiếc quần lót đang mặc. Ông dùng chiếc quần lót ấy để
băng vết thương cho nó. Vết thương cầm máu, con khỉ không còn rên nữa.
Cứ thế trần truồng, ông Diểu vừa bế vừa đỡ
con khỉ tìm đường tụt xuống chân núi. Thoắt nhiên, đất đá từ lưng chừng núi sụt
xuống rào rào như có sức mạnh nào đấy xô đẩy.
Núi lở!
Ông Diểu thót mình và bám thật chặt vào
tảng đá kinh hãi. Đoạn đường mà ông leo lên lúc nãy loáng cái chỉ còn một vết
chém thẳng phẳng lì. Ông Diểu không còn thấy cây duối để quần và giày đâu nữa.
Đi xuống đường ấy bây giờ thật nguy hiểm. Đành phải vòng ra sau núi. Xa hơn
nhưng lại an toàn.
Ông Diểu lần mò đến hơn hai tiếng đồng hồ
mới xuống được đến chân núi. Thật chưa bao giờ ông lại vất vả và mệt đến thế.
Người ông đầy vết xây xát. Con khỉ sống không ra sống, chết không ra chết. Kéo
nó trên đất thì quá đau lòng, mà bế ẵm nó trên tay thì không đủ sức. Đến chỗ
lùm cây leo nấp chờ ban sáng, ông Diểu dừng lại để tìm mũ áo và nắm xôi nếp. Ở
đấy đùn lên một đống mối to gần bằng cây rạ. Đống mối nhớp nháp một thứ đất mới
đỏ au, trên đấy đầy những cánh mối ướt rụi. Khốn nạn, dây vào tổ mối thì những
đồ vật của ông thành cám! Thở dài thất vọng, ông Diểu quay lại bế con khỉ lên.
“Chẳng lẽ lại cứ nồng nỗng thế này về nhà
thì thật khả ố - ông Diểu bực mình. - Mình sẽ thành một trò cười cho thiên hạ mất…
”. ông cứ vừa đi vừa nghĩ và đâm loanh quanh một lúc mới nhận ra con đường.
“Thì đã sao nào - ông bỗng bật cười. - Hỏi ai bắn được con khỉ thế này? Phải
yến rưỡi thịt… Lông vàng như nhuộm… Bắn được con vật như thế này thì dẫu mảnh
giáp không còn cũng đáng! Có tiếng động khẽ đằng sau. Ông Diểu giật mình quay
lại và nhận ra con khỉ cái. Thấy ông, nó thoắt biến vào bụi rậm. Hóa ra con khỉ
cái theo ông từ khi ông ở trên núi mà ông không biết. Ông thấy là lạ. Đi được
một quãng, ông Diểu quay lại thì vẫn thấy nó lẽo đẽo đằng sau. Thật khốn nạn
quá! ông Diểu đặt con khỉ đực xuống đất rồi nhặt đất đá đuổi con khỉ cái. Nó
kêu the thé rồi chạy biến đi. Chỉ được một lúc, ông Diểu ngó lại thì vẫn thấy
nó lẵng nhẵng bám theo. Cái bộ ba ấy cứ thế lầm lũi xuyên rừng. Con khỉ cái
cũng thật kiên trì. Ông Diêu bỗng thấy bị xúc phạm ghê gớm. Tựa như ông bị theo
dõi, bị đòi ăn vạ.
Bây giờ, cả con khỉ đực cũng đã nhận ra
tín hiệu vẫy gọi của đồng loại nó. Nó cứ giãy giụa, nó làm cho ông khổ vô cùng.
Ông Diểu mệt lả, ông không còn sức giữ con khỉ nữa. Hai tay con khỉ cào trên
ngực ông tóe máu. Cuối cùng, không thể chịu nổi, ông đành tức giận ném nó xuống
đất. Con khỉ đực nằm dài trên vạt cỏ ướt. Ông Diểu buồn bã ngồi nhìn. Cách đó
không xa, con khỉ cái cũng thập thò sau một gốe cây theo dõi.
Ông Diểu thấy buồn tê tái đến tận đáy
lòng. Ông nhìn cả hai con khỉ và thấy cay cay sống mũi. Hóa ra ở đời, trách
nhiệm đè lên lưng mỗi sinh vật quả thật nặng nề. “Thôi tao phóng sinh cho mày!”
- Ông Diểu ngồi yên một lát rồi bỗng đứng dậy nhổ bãi nước bọt xuống dưới chân
mình. Lưỡng lự giáy phút rồi ông vội vã bỏ đi. Hình như chỉ chờ có thế, con khỉ
cái vọt ngay ra khỏi chỗ nấp, chạy vội đến chỗ con khỉ đực nằm.
Ông Diểu rẽ sang một lối đi khác. Ông muốn
tránh sẽ gặp người. Lối này đầy những bụi gai ngáng đường nhưng hoa tử huyền
nhiều không kể xiết. Ông Diểu dừng lại sững sờ. Loài hoa tử huyền cứ ba chục
năm mới nở một lần. Người nào gặp hoa tử huyền sẽ gặp may màn. Hoa này màu
trắng, vị mặn, bé bằng đầu tăm, người ta vẫn gọi hoa này là muối của rừng. Khi
rừng kết muối, đấy là điềm báo đất nước thanh bình, mùa màng phong túc.
Ra khỏi thung lũng, ông Diểu đi xuống cánh
đồng. Mưa xuân dịu dàng nhưng rất mau hạt. Ông cứ trần truồng như thế, cô đơn
như thế mà đi. Chỉ một lát sau, bóng ông nhòa vào màn mưa.
Chỉ ít ngày nữa sang tiết Lập hạ. Trời sẽ
ấm dần.
*
NGUYỄN
HUY THIỆP
Địa chỉ: 71 ngõ 77, phố Bùi Xương Trạch,
quận
Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
-
ĐẶNG XUÂN XUYẾN giới thiệu -
(Bài viết không thể hiện quan điểm của trang
Đặng Xuân Xuyến)
.
0 comments:
Đăng nhận xét