THẦN KHÚC CỦA DANTE ALIGHIERI ĐỊA NGỤC NGƯỜI THAM ĂN - Chuyển ngữ: Phạm Trọng Chánh (Pháp)

THẦN KHÚC CỦA DANTE ALIGHIERI

ĐỊA NGỤC

NGƯỜI THAM ĂN

*

Tầng ngục thứ ba. Người tham ăn nằm trong bùn trận mưa đen lạnh giá.

 Quái vật Cerbère  - Ciacco  ‘Con Lợn” Tiên đoán trước những bất đồng thành Firenzes. Sự sống lại những người bị kết án.

Sau cơn ngất xỉu tỉnh hồn,

Xót cho hai kẻ thân thương cõi nào.

Lòng tôi tràn ngập buồn đau,

Chung quanh khắp chốn, trước sau tôi nhìn.

Nơi đã qua và nơi trông,

Những cực hình mới lạ lùng khổ đau.

Tầng ba Địa Ngục tôi vào,

Thấu xương buốt lạnh, mưa gào chẳng ngưng.

Mưa tuyết, mưa đá, mưa đen.

Trút từ cao xuống không trung mịt mờ.                   10

Đất bằng nồng nặc thối dơ,

Cerbère quái vật vuốt vồ ác hung.*

Ba mồm mở tựa chó săn,

Hướng về những kẻ chìm trong nước bùn.

Mắt đỏ ngầu, râu tủa đen,

Tay đầy vuốt nhọn to kềnh bụng căng.

Cấu da, xé xác âm hồn,

Tiếng mưa càng khiến gào lên rống gầm.

Xoay sườn ngang chống quay lăn,

Liên hồi uốn éo xoay mình cụm co.                          30

Thấy chúng tôi, con sâu to,

Ba mõm há hốc răng nhô nhọn nhìn.

Ai mà chẳng sợ kinh hồn,

Vị Thầy hướng đạo xoe tròn bàn tay,

Bốc lên một nấm đất đầy,

Ném mồm quái thú đang quay khát cuồng.

Như con chó sủa tham ăn,

Dính răng môi đất quên liền câm ngay.

Hăm hở ngắu nghiến răng nhai,

Thế là ba mõm miệt mài hàm răng.                                   40

Quái Cerbère tiếng rống gầm,

Các linh hồn chỉ mong thầm điếc tai.

Đi giữa âm hồn lạc loài,

Mưa rơi nặng hạt, chân hoài bước đi.

Còn kiêu căng thân xác gì ?

Nằm lăn mặt đất, đầy người khắp nơi.

Bỗng nhiên bật dậy một người,

Ngay khi thấy chúng tôi thời đi qua,

Kìa anh Địa Ngục ai đưa,

Hắn rẳng :  Anh có nhớ xưa những gì ?                            50

Anh sinh ra tôi ra đi,

Tôi rằng : Nỗi khổ lưu đầy của anh,

Xoá nhòa ký ức tâm hồn,

Thấy anh cảm giác chưa từng quen chi.

Hãy nói tôi, anh là ai ?

Mà rơi sầu thảm vào nơi cực hình ?                                          

Kẻ nặng hơn cũng bất bình,

Hắn rằng : Đây chốn đô thành dục tham.

Như túi căng sắp nổ tung,

Kiềm ta nơi đó chẳng còn thảnh thơi.                    60

Đời gọi ta Ciaco*

Tội ta khẩu nghiệp, miệng môi tội hình.

Sức mòn, mưa lạnh, người nhìn.

Tội đây không phải một mình ta đâu.

Ở đây tội phạm như nhau,

Hình phạt cũng thế, lời nào nói hơn.

Tôi rằng:  Ciaco, nỗi buồn,

Lòng ta nghe nặng muốn tuôn lệ sầu.

Biết gì, hãy nói ra sao .

Vì đâu thành phố phân nhau chia lìa ?        *                 70

Ai đúng đắn, ai mù loà,

Vì đâu họ lại bất hoà thế chăng ?

Hồn rằng :  Đấu đá lâu dần.

Dẫn đến đổ máu phe còn hung hăng.

Đuổi phe kia, khủng kiếp tấn công,

Nhưng rồi sau đó vào vòng nguy nan.

Ba ngày sau phe khác lên,

Là nhờ quyền lực, dấu tên một người.

Một thời phe thắng ngẩng trời,

Dìm phe kia xuống tận nơi xích xiềng.                              80

Với bao đau khổ tang thương,

Chính trung hai lẽ, người thường  chẳng theo.

Kiêu căng, tham vọng, kiết keo,

Là ba ngọn lửa cháy thiêu mọi người.

Hồn dừng lời, nước mắt rơi,

Tôi rằng : Mong ước được người nói thêm.

Tin tức khác tôi mong tìm,

Farinata và Tegghiaio, dũng khí tim hai người.*

Arrigo, Mosca và Jacopo Rusticucci,*

Và những người khác, tốt thay việc làm.                           90

Họ đâu giúp tôi biết tin,

Và tôi tha thiết hỏi thăm linh hồn :

Mật  cõi trời, thuốc độc ngục đen ?

Đáp rằng:  Hồn ở ngục âm tối cùng.

Bao nhiêu tội lỗi giam chung,

Nếu đi xuống nữa sẽ còn thấy trông.

Khi về êm dịu cõi trần,

Xin người nhắc nhở, ai còn  nhớ ta.

Đã d̀ài, chẳng nói thêm ra,

Mắt nhìn thẳng bỗng như là đâu đâu.                              100

Nhìn tôi lần cuối, cúi đầu,

Ngã lăn vật xuống cõi sâu âm hồn.

Thầy rằng : Hắn chẳng đứng lên,

Đến khi nghe tiếng kèn vang thiên thần.

Đến đây quyền lực siêu phàm,

Mọi người và nấm mộ riêng u buồn,

Nhận hình hài, bộ mặt riêng,

Để nghe lời phán thiêng liêng vĩnh hằng.

Chúng tôi qua nơi kinh hoàng,

Bước chân chầm chậm, mưa giăng, âm hồn.           110

Đổi trao hậu vận nguồn cơn,

Tôi rằng : Thầy hỡi, cực hình này đây,

Sẽ giảm sau khi xét truy,

Hay nguyên đau đớn, nỗi này khổ thêm.

Thầy rằng : Trở lại căn nguyên,

Dạy rằng hoàn thiện, hay thêm vẹn toàn,

Nhận điều hay, nỗi khổ hơn,

Âm hồn khốn khổ này còn mong chi,

Đạt đến hoàn thiện được gì !

Cái chúng chờ đợi, ngày thì tệ hơn.                                  120

Quanh vòng Địa Ngục đã tròn,

Chuyện trò nhiều nỗi, chẳng còn nhớ thêm,

Chúng tôi đi xuống sâu hơn,

Gặp Pluton kẻ thù còn lớn hơn. *

CHÚ THÍCH:

2. Thân thuộc : bà con gần.

13. Cerbère: (Xi Be) Quái vật trong thần thoại cổ điển Hy Lạp. Ba đầu chó phủ đầy rắn, đuôi rắn.  Virgile và Ovide tả là  quái vật canh cửa Averne. Dante dùng lại làm quái vật canh tầng ngục thứ ba.

38. Ciacco:  “Con heo”, danh hiệu một người thành phố Firenze, tham ăn, đáng khinh.

70.  Dante nói đến chuyện chính trị thành Firenze, chia làm hai phái:  Phái Ghibelli tìm sự ủng hộ Hoàng Đế nước Đức để thống nhất nước Ý. Phái Guelfi đặt niềm tin nơi Giáo Hoàng Boniface VIII ở Toscane.  Từ năm 1289  phái Gueffi thắng thế, rồi lại chia thành hai phe Trắng và Đen.  Phe Đen liên minh với Giáo Hoàng. Phe Trắng hướng về Hoàng Đế nước Đức. Dante đứng về phái Guelfi, hai lần đại diện phái đoàn đi thương thuyết. Năm 1300 Dante được bầu vào Hội Đồng Thị Chính Frirenze. Sau sự chia rẽ, Dante đứng về phe Trắng, điều khiển bởi gia đình Cerchi, từ đồng quê Toscane, nên còn gọi là phe nhà quê, chống lại đường lối dựa vào Giáo Hoàng. Giáo Hoàng cầu viện vua Pháp Charles de Valois. Năm 1301 quân Pháp tiến vào Frirenze. Phe Đen trở về đàn áp phục thù. Dante bị vu khống hai lần bị xét xử thiêu sống trên giàn hoả. Từ đó ông sống lưu vong, mai danh ẩn tích, hai lần bị xoá tên khỏi danh sách ân xá khiến ông không còn hy vọng trở về Frirenze.

79. Farinata thủ lãnh nổi tiếng phe Gibelin, Dante đã gặp gỡ.

Tegghiaio  thủ lãnh ở San Gimignano năm 1238.

80.  Rusticucci Thẩm phán  thành phố Frirenze, người trung gian hoà giải.

Arrigo di Cascia, người hòa giải giữa Tegghiaio. Rusticucci và Volterra.

Mosca thủ lãnh Reggio năm 1242, trong tầng ngục thứ 8 là người gây chia rẽ và  bùng nổ.

106. Trở về khoa học là  học thuyết Aristote.

115. Pluton. Thần cai trị cõi Địa Ngục, thời Trung Cổ  thường lầm lẫn với Plutus là Thần Tài.

*

PHẠM TRỌNG CHÁNH

Tiến sĩ Khoa Học Giáo Dục

Địa chỉ:, Viện Đại Học Paris V Sorbonne.

Email: phamtrongchanh@free.fr

.

…………………………………………………………………………

- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 28.06.2020.

- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.

- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại. 

.