BAN TUYÊN GIÁO CÒN NỢ
LỜI XIN LỖI KHÁC
*
 |
| (Tác giả Chu Mộng Long) |
Tôi là người hay
đọc Tạp chí Tuyên giáo. Ở đâu cũng có cái hay và cái không hay, cần học theo
cách dùng bộ lọc của tư duy để sàng lọc. Hơn nữa, Tạp chí Tuyên giáo còn là kim
chỉ nam cho mọi hoạt động kinh tế, chính trị của đất nước, nôm na là ảnh hưởng
sâu sắc đến miếng cơm manh áo và con đường phát triển của toàn dân. Không quan tâm
thì là trí thức mù.
Chiều nay rất vui
khi Ban Tổ chức hội nghị 90 năm truyền thống ngành Tuyên giáo đã chính thức lên
tiếng xin lỗi công khai đến toàn dân, các nhà văn và thân nhân các nhà văn về
lời phát biểu của Thủ tướng. Đó là lời xin lỗi kịp thời. Không ai là "bậc
thầy của các thầy". Với tôi, trừ đám bò đỏ chụp mũ tùy tiện, mỗi lần sai
dù là tư tưởng hay lỗi chính tả, được dư luận chỉ bảo, tôi đều xem dư luận là
thầy của mình. Biết sai mà sửa thì mới có tiến bộ, còn nếu không thì ngu cả đời.
Tuy nhiên, cụm từ
"Khai hóa văn minh" mà Báo Thanh niên đăng chính thức cho nhiệm vụ
của Tuyên giáo mới là sai lầm nghiêm trọng. Không rõ về sự sống chết của các
nhà văn là chuyện thường tình, kể cả người học chuyên văn, nhưng dùng cụm từ
"Khai hóa văn minh" cho nhiệm vụ của công tác Tuyên giáo thì không
thể chấp nhận được.
Một là, cụm từ
"Khai hóa văn minh" nằm trong một chủ thuyết nổi tiếng của Chủ nghĩa
thực dân mà từ những nhà cách mạng cho đến dân đen đều biết. Bản thân cụm từ
"Khai hóa văn minh" không có tội, nhưng cái nghĩa nằm trong chủ
thuyết của thực dân thì tội lỗi đầy mình. Về nguồn gốc, chủ thuyết này được
thai nghén từ tư tưởng tôn giáo, chính trị và học thuật trước và sau cuộc Cách
mạng Pháp 1789. Gốc gác gần nhất là nó nằm trong Thuyết Cứu thế của Pháp và sâu
hơn là Thuyết Cứu thế của Thiên chúa giáo, sau đó được chủ nghĩa thực dân sử
dụng cho công cuộc truyền đạo và xâm lược các nước Á, Mỹ, Phi bằng bạo lực.
Những nhà "Khai hóa văn minh" Pháp chủ trương: "Nước Pháp trở thành cường quốc cứu thế quan
trọng bảo trợ trí tuệ và tinh thần bên ngoài biên giới Pháp và bên trong các đế
chế và cường quốc khác" (Salon 1983: 32). Với chủ thuyết ấy, những
người nhân danh "Khai hóa văn minh" đã làm nên những cuộc chinh phục,
đúng ra là ăn cướp trắng trợn và đẫm máu tại những nơi mà họ quy cho là
"man rợ".
Để hình dung bức
tranh chính của chủ thuyết "Khai hóa văn mình", có thể đọc cuốn Sơ thảo phác đồ lịch sử các tiến bộ nhân
loại của Condorcet, triết gia và chính trị gia Pháp. Condorcet viết:
"Sự kỳ thị tàn bạo của chúng ta đối
với những người mang màu da và tín ngưỡng khác" sẽ tạo ra một tương lai mà
ở đó: "Thương điếm của những kẻ bất lương sẽ trở thành thuộc địa của những
công dân thượng đẳng, những người mà sẽ truyền bá sang tận châu Phi và châu Á
những nguyên tắc và mẫu mực của tự do, tư tưởng ánh sáng và lý trí của châu
Âu". Chủ thuyết "Khai hóa văn minh" còn đặt vấn đề diệt chủng và
đồng hóa: "Tiêu trừ tối đa, đến mức chúng (dân man rợ) bị đẩy lùi bởi
những dân tộc văn minh, chúng sẽ biến mất dần dần hoặc chính chúng tự lụi tàn
trong cộng đồng của chúng". (Condorcet 1794: 261‑269)
Chủ thuyết ấy đã
biến thành hiện thực trong lịch sử thế giới thế kỷ 18, 19, đầu thế kỷ 20, lẽ
nào trang lịch sử đen tối ấy, ngành Tuyên giáo đã quên?
Hai là, ngay trong
lòng các quốc gia thực dân, những trí thức chân chính đã lên tiếng phản đối cái
gọi là "Khai hóa văn mình" bằng hàng loạt các tác phẩm nghệ thuật,
các công trình khoa học rất nổi tiếng. Nhà văn Anh Jonathan Swift mỉa mai khái
niệm "khai hóa văn minh" trong tiểu thuyết Gulliver du ký: "Nếu
một ông hoàng gửi đội quân của mình đến một đất nước mà người dân còn nghèo và
dốt nát, ông ta có thể giết nửa số dân một cách hợp pháp và biến nửa còn lại
thành nô lệ, với mục đích khai hóa họ và tiệt trừ lối sống man rợ của họ".
Bartolomé de Las Casas, người bênh vực cho các sắc tộc của vùng Caraïbes và Nam
Mỹ đã vạch trần sự mâu thuẫn giữa tính nhân văn của khai hóa và bạo lực thực
dân. Rồi Dorigny kêu gọi chống chế độ chiếm hữu đất đai và nô lệ, vạch trần sự
thụt lùi lịch sử về hoang dã nhưng lại bịp bợm là "khai hóa văn
minh". Levy-Strauss và những trí thức hàng đầu của Pháp, bằng những công
trình nhân chủng học- cấu trúc luận nổi tiếng, đã vạch trần sự kỳ thị giữa văn
minh và hoang dã, rằng chính kẻ tự nhận "văn minh" mới là hoang dã và
man rợ khi cướp bóc, tàn phá thiên nhiên, giết chóc đồng loại. Rồi Martin
Luther King đứng lên chống kỳ thị chủng tộc, kêu gọi nhân quyền cho người da
đen, buộc người Mỹ da trắng phải thức tỉnh, chấm dứt cái chiêu bài gọi là
"khai hóa văn minh".
Tôi hình dung bản Yêu sách tám điểm của nhóm cách mạng
Nguyễn Ái Quốc gửi tới Hội nghị Hòa bình Versailles đòi tự do, bình đẳng cho
dân An Nam là hoàn toàn dựa vào những tư tưởng chống "khai hóa văn
minh" trên. Trong một áng văn khác, Nguyễn Ái Quốc cũng giễu cợt: "Trò khai hóa mới nực cười làm sao: để dạy
cho người ta sống tốt hơn thì phải bắt đầu bằng việc giết họ!"
Tóm lại, khi ngành
Tuyên giáo đặt nhiệm vụ "khai hóa văn minh" cho dân tộc, tôi hình
dung có hai lý do:
1) Thiếu hiểu biết hay đã lãng quên lịch sử, chỉ
thích dùng từ cho kêu.
2) Biết lịch sử đen tối của nó mà vẫn dùng một
cách có ý thức để đề cao vai trò của cán bộ Tuyên giáo.
Lý do thứ nhất
không chấp, dù khó chối lỗi. Nhưng nếu là lý do thứ hai thì, một là ngành Tuyên
giáo kiêu ngạo, kỳ thị, tự xem mình là "thượng đẳng", coi toàn dân là
"hạ đẳng", "man di, mọi rợ" cần khai hóa văn minh; hai là
ngành Tuyên giáo hiện nay phủ nhận vai trò cách mạng chống thực dân, giải phóng
dân tộc của các bậc tiền bối cách mạng, xem 90 năm qua công tác tuyên giáo chưa
có thành tựu gì hoặc là xem nhiệm vụ "khai hóa văn minh" của ngành
Tuyên giáo như là tiếp tục chủ thuyết của Chủ nghĩa thực dân?
Nếu đúng như tôi
phân tích thì ngành Tuyên giáo còn nợ dân một lời xin lỗi nữa. Đừng để dân tức
giận vì sự kỳ thị, phân biệt văn minh với hoang dã, "thượng đẳng" với
"man di, mọi rợ" mà nổi loạn lên làm cuộc cách mạng giải phóng dân
tộc lần nữa.
Tôi làm nghề giáo
dục đã sắp 30 năm, tôi chưa bao giờ dám dùng từ "khai hóa văn minh"
cho học trò, vì cái cụm từ đó khác gì nhục mạ học trò tôi là ngu muội, man di,
và như vậy sẽ thành phản giáo dục. Ban Tuyên giáo làm nghề tuyên truyền và giáo
dục dân mà tự xưng "khai hóa văn minh" cho dân thì là phản tuyên truyền,
phản giáo dục.
Dù là bài viết của
cá nhân nào đi nữa thì Ban Tuyên giáo cũng phải chịu trách nhiệm. Bởi đây là
bài báo đăng nhiều kỳ trên báo chính thống nhân kỷ niệm 90 truyền thống ngành
Tuyên giáo, tức phục vụ tuyên truyền cho ngành Tuyên giáo, không thể xem là
quan điểm cá nhân.
Tôi từng làm tuyên
giáo trong quân đội, viết vì lòng tự trọng dân tộc và viết để góp ý vì sự tiến
bộ chứ không vì động cơ nào khác.
----------------
Một số trích dẫn có share lại từ nguồn Nguyễn Thụy Phương:
---------------
Mời đọc thêm:
LƯU TRỌNG VĂN
"Bất chấp
khoa học, thì chính trị sẽ mất tính khách quan, không còn sức sống tự nó"
.
Nếu là gã, gã sẽ rút "tít" bài viết của Tiến
sĩ Vũ Ngọc Hoàng, nguyên phó ban trực Ban Tuyên giáo Trung ương như vậy vì đó
mới là nội dung chính bài viết của ts Hoàng nhân cái cớ kỷ niệm 90 năm ngành
tuyên giáo.
Rất tiếc Báo Thanh niên hoặc bản thân Tiến sĩ Hoàng
rút "tít" bài viết như sau:
"Tuyên giáo phải nhằm khai hóa văn minh cho
dân tộc".
Lập tức cái "tít" đó lan truyền trên mạng
và coi đó là nội dung chính của bài viết dẫn đến dư luận mỉa mai giễu cợt.
Lý do giản đơn, đó là nhiều người vì lẽ này lẽ nọ dị
ứng với các ban tuyên giáo của đảng do họ chưa vừa lòng với hoạt động có tính
bảo thủ và một chiều gần đảng xa Dân của không ít cán bộ của các ban này.
Từ đó, nhiều người không thèm đọc bài viết, khó chịu
lây bài viết rất tâm huyết của Tiến sĩ Vũ Ngọc Hoàng một người có khuynh hướng
chống tư tưởng bảo thủ trong đảng.
Đọc kĩ bài viết công phu này của Tiến sĩ Vũ Ngọc
Hoàng trừ cái tít bị giật tạo cảm giác ngạo mạn với Dân tộc sẽ thấy rõ cách
nhìn tích cực bất chấp những cái gọi là "nhậy cảm chính trị" bị cảnh
báo xưa nay về đổi mới mạnh mẽ những vấn đề lý luận chính trị hiện nay chứ
không phải chuyện... tuyên giáo.
Vấn đề lõi mà Tiến sĩ Hoàng đặt ra là Khoa học và
Chính trị - cặp phạm trù chính của công tác lý luận - tuyên truyền mặc dù Tiến
sĩ Hoàng cả bài viết không hề có một chữ đảng, một câu Xã Hội Chủ Nghĩa nhưng
rất rõ Tiến sĩ Hoàng đụng vào hệ lý luận chủ quan của đảng tức Chính trị Xã Hội
Chủ Nghĩa với hệ quy luật khách quan của văn minh nhân loại tức Khoa học.
Tiến sĩ Vũ Ngọc Hoàng viết:
"Phải dựa
vào khoa học để làm căn cứ xác định và điều chỉnh các yêu cầu chính trị, chứ
không phải ngược lại là lấy chính trị để bắt khoa học phải tuân theo, vì nếu
vậy thì khoa học không còn là khoa học, và do đó các căn cứ để quyết định nhiệm
vụ chính trị không còn đứng vững và chính trị chắc chắn sẽ bị chông chênh.
Chính
vì lẽ đó mà nhiều việc trong đời sống xã hội đã bị chính trị hóa, kể cả khoa
học và tư tưởng, ngôn luận. Mặt khác, cái lâu dài và cái trước mắt không phải
lúc nào cũng thuận chiều nhau; khoa học định hướng cho lâu dài, nhưng chính trị
nhiều lúc phải giải quyết yêu cầu bức xúc trước mắt.
Trong
trường hợp đó mục đích lâu dài phải được phân kỳ, có quá trình, có bước đi phù
hợp hoàn cảnh thực tế. Chỉ có điều sự phân kỳ đó có giới hạn và không trái
ngược với khoa học, có vậy chính trị mới có thể thành công bền vững.
Trường
hợp khác, nếu bất chấp khoa học, thì chính trị sẽ mất tính khách quan, không
còn sức sống tự nó, bị xơ cứng và giảm tính thuyết phục, giảm lòng tin, từ đó
mà hỏng nền tảng. Ngay cả quan niệm chính trị cũng không nên khuôn lại trong
giới hạn của vấn đề quyền lực và xử lý tình huống, mà phải có cách tiếp cận của
khoa học chính trị, không áp đặt kiểu cai trị ngày xưa mà thuyết phục bằng cơ
sở khoa học trong môi trường dân chủ xã hội".
Nếu nghiền ngẫm những gì Tiến sĩ Vũ Ngọc Hoàng nêu
trên gã tin những ai mỉa mai và giễu cợt ts Hoàng bởi cái "tít" - "Tuyên
giáo phải nhằm khai hóa văn minh cho dân tộc" quả là chém gió ấy-sẽ bình
tâm và công tâm hơn để chia sẻ những gì tâm huyết của Tiến sĩ Hoàng với thời
cuộc.
Viết thêm:
Gã đã kiểm tra lại
thì được biết Tiến sĩ Vũ Ngọc Hoàng không rút title như báo Thanh Niên đã in.
Nhưng Tiến sĩ thừa nhận là trong bài viết có dùng chữ "khai hoá" và
đó là chữ không thích hợp, không đúng trong ngữ cảnh và nội dung chính của bài
viết nên dẫn đến phản ứng của Dư luận.
Nguồn:
CHU MỘNG LONG
Địa
chỉ: Khoa GD Tiểu học
Mầm non, Đại học Quy Nhơn
170 An Dương Vương, phường Nguyễn Văn Cừ,
thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định
Điện thoại: 0982.03.61.75
..
.
.............................................................................................................
- Cập
nhật từ email: datinh_1974@yahoo.com gửi ngày 02.08.2020.
- Bài
viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui
lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét