SUY NGHĨ VỀ QUYÊN GÓP
VÀ LÀM TỪ THIỆN
*
Nghĩ mấy hôm rồi,
nhưng nay mới dám viết ra.
Là bởi các nhà từ
thiện, trực tiếp hoặc gián tiếp nơi vùng lũ đang rất nhiệt tâm, nói không khéo
rất dễ bị hiểu nhầm rồi chụp mũ, chửi bới ầm ĩ. Những nhà nhân đạo càng nhiệt
tâm thì càng hung hăng, khi nổi giận dễ bắn nhầm hơn bỏ sót.
1.
Chuyện về Phan Anh 
(Tác giả Chu Mộng Long)
Cách đây ít năm, MC
Phan Anh đã từng quyên góp và làm từ thiện cho dân vùng lũ. Cách làm của anh
cũng từng nổi đình nổi đám ở cả hai nghĩa. Khi phát động, trong một thời gian
ngắn, Phan Anh đã quyên góp được một lượng tiền lớn kỷ lục. Nhưng đến khi phát
cho dân thì MC Phan Anh, từ một MC truyền hình thành một Ông Nhớn, bắt dân,
trong đó có cả ông bà già lụm cụm xếp hàng cả ngày để cúi đầu nhận 500.000
đồng. Rất phản cảm, chưa nói, từ đó đến nay, số tiền còn lại cả chục tỷ không
ai biết Phan Anh đã làm gì?
2.
Chuyện về Thuỷ Tiên
Thuỷ Tiên vượt Phan
Anh để đạt kỷ lục trong vòng chưa tới một tuần đã quyên góp hơn trăm tỷ đồng.
Thuỷ Tiên thân gái xông pha vùng nguy hiểm để mang tiền đến cho dân. Thật cảm
động!
Không ít người vì
chuyện Phan Anh mà nghi hoặc Thuỷ Tiên. Theo tôi, việc nào ra việc nấy. Thuỷ
Tiên đang làm tốt thì ủng hộ cái đã. Sau này Thuỷ Tiên có vấn đề như Phan Anh
thì phán xét cũng không muộn.
Cũng không ít người
lôi Nghị định 64 của Chính phủ ra, hoặc dùng để đe doạ Thuỷ Tiên vi phạm pháp
luật, hoặc do ám thị nhà nước sẽ trừng phạt. Lý do thứ hai nhiều hơn, vì tôi
chưa thấy ai trong Chính phủ ngăn chặn hay tuyên bố Thuỷ Tiên vi phạm pháp
luật. Ám thị, sợ hãi là một thứ bệnh lý, trong khi nhà nước không đến mức bạ
đâu trừng phạt đó, nhất là trừng phạt người làm từ thiện.
3.
Chuyện từ thiện bên Mỹ
Tôi có thông gia
bên Mỹ. Ông kể mẹ ông bị té gãy xương đùi. Gọi cấp cứu chỉ mấy phút là có ngay
bộ phận y tế. Họ đến và bắt gia đình tránh xa ra, vì y tế đã bao trọn gói.
Người nhà không được phép làm gì để họ hoàn toàn chịu trách nhiệm, nếu có sự cố
hoặc không phải đổ lỗi cho nhau hoặc không phủi trách nhiệm. Khi họ chữa trị xong
thì mới giao hoá đơn thanh toán. Nhìn hoá đơn, gia đình sẽ tá hoả vì chi phí
rất cao. Nhưng không phải lo. Họ hỏi có thanh toán được không? Nếu tài khoản có
thừa thì ắt gia đình phải tự giác thanh toán, gian dối sẽ bị phát hiện ngay vì
tài khoản rất minh bạch, được quản lý chặt chẽ. Nếu không đủ thanh toán thì có
3 phương án chính phủ phải lo:
1) Quỹ bảo trợ của
Chính phủ,
2) Các tổ chức từ
thiện,
3) Các công ty hàng
đầu.
Chính phủ có quyền
chỉ định bất cứ tổ chức nào và các tổ chức đó không được từ chối.
Ông thông gia tôi
cho biết, ở Mỹ có rất nhiều tổ chức từ thiện. Và đã gọi là tổ chức từ thiện thì
phải chịu trách nhiệm làm từ thiện và hiển nhiên đặt dưới quyền quản lý của
Chính phủ.
4. Đến
Nghị định 64
Nghị định 64 của
Chính phủ Việt Nam quy định chỉ có ba tổ chức có thẩm quyền quyên góp và phân
phối từ thiện, gồm Mặt trận, Hội chữ thập đỏ, Cơ quan truyền thông. Ngoài ra
không cá nhân, tổ chức nào được phép. Nghị định này chỉ quy định thẩm quyền
quyên góp và phân phối chứ không ngăn cấm các cá nhân làm từ thiện bằng tiền
túi của mình.
Tôi không nghĩ cái
Nghị định này sai hoàn toàn, bất nhân hay độc quyền quyên góp và phân phối từ
thiện như nhiều người chỉ trích. Nó có hạt nhân hợp lý ở chỗ, khi có trào lưu
nhân đạo phi chính phủ, ắt có nhiều tổ chức, cá nhân lợi dụng lòng hảo tâm của
mọi người để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Không có sự quản lý ắt các cá nhân, tổ
chức ấy nằm ngoài vòng kiểm soát và kiểm toán, dẫn đến hoặc tuỳ tiện hoặc lạm
dụng để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Nên nhớ, một cá
nhân bỏ tiền túi đi làm từ thiện khác hẳn với tiền quyên góp từ số đông. Cá
nhân bỏ tiền túi mình ra có quyền tự do, còn tiền quyên góp từ nhiều người thì
cá nhân hay tổ chức ấy chỉ là người đại diện và phải chịu trách nhiệm trước
cộng đồng. Nhà nước có trách nhiệm quản lý và điều phối là đúng. Tất nhiên,
điều đó không đồng nghĩa với hớt tay trên, đòi giao tiền hay quà cho nhà nước
phân phối. Tổ chức, cá nhân làm từ thiện vẫn giữ quyền trực tiếp trao tiền, quà
cho nạn nhân trong một kế hoạch hợp lý, hợp tình.
Nói như vậy cũng
đồng nghĩa với Nghị định 64 rất bất cập. Một là ba tổ chức được giao thẩm quyền
trong nghị định từng xảy ra tiêu cực và đầy tai tiếng, dẫn đến mất niềm tin
trong dân. Lỗi do Chính phủ không kiểm soát được nên dẫn đến nhiều chuyện dối
trá như tham nhũng, tự chia tiền, quà cho dòng họ của mình rồi thanh toán
khống. Hai là, ba tổ chức ấy không đủ sức quyên góp và làm từ thiện khi có sự
cố khẩn cấp trên diện rộng hoặc ở các cá nhân cụ thể, cá biệt. Tiền quyên góp
được bằng hình thức trừ lương công chức ở cơ quan, gõ cửa từng nhà để thu, kể
cả dự toán chi, thì tốn rất nhiều thời gian, chậm chạp, dù có thể các tổ chức
đó thu được hàng ngàn tỷ thì sự cũng đã rồi.
Theo tôi cần thay
Nghị định 64 bằng một Nghị định cho phép nhiều tổ chức từ thiện hoạt động trong
tính đa dạng như các nước văn minh đã làm. Tất nhiên, để chống sự lừa đảo, chi
tiêu tuỳ tiện, tất cả các cá nhân, tổ chức từ thiện đều phải đăng ký và chịu sự
quản lý, kể cả điều hành trong điều kiện khẩn cấp. Làm từ thiện có kế hoạch vẫn
văn minh và hiệu quả hơn thấy đâu làm đó một cách cảm tính.
Các bạn đọc và suy
nghĩ kỹ rồi bình luận, góp ý. Đừng đọc nhá nhem, cắt xén rồi nhân danh lòng
nhân đạo vung đao chém giết bừa bãi. Trân trọng.
*.
CHU MỘNG LONG (tên thật Châu Minh Hùng)
Địa
chỉ: Khoa GD Tiểu học
Mầm non, Đại học Quy Nhơn
170 An Dương Vương, phường Nguyễn Văn Cừ,
thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định
Điện thoại: 0982.03.61.75
..
.
.............................................................................................................
- Cập
nhật từ email: quanboyman1992@yahoo.com.vn ngày 23.10.2020.
- Bài
viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui
lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
.
0 comments:
Đăng nhận xét