ĐỌC “ĐI THEO
THỜI GIAN”
THƠ PHAN
THẠCH NHÂN
*
ĐI THEO THỜI GIAN
Đêm Nhan Biều
Nằm nghe
Tiếng gà gáy khuya
giữa trời đêm lạnh
Tiếng gió vi vu giá
rét lạnh trong lòng
Tiếng thạch thùng
chắp lưởi giữa buổi tàn đông
Tiếng tơ lòng nơi
quê nhà ray rứt phận đời lữ thứ
Chỉ một thoáng qua
Tôi chỉ dừng chân
bên dòng đời muôn nẻo
Có chị tôi già
Ngồi nhắc chuyện
một thời xa
Ngày tháng phôi pha
Tuổi thơ tôi đâu
mất giữa quê nhà
Xa lắm rồi!
Ôi! Một thời giông
bão
Trời đang xuân mà
một chút tàn đông còn lưu lại
Gặp vội bạn bè
Gặp lại người quen
Mình chẳng nhận ra
nhau
Nhưng câu chuyện
xưa vẫn chưa quay về hồi kết.
Đêm Nhan Biều
Đêm suy tư ngồi
lắng nghe mà ngẫm
Năm mươi năm xa quê
Ngồi bên chị tối
nay
Khi quay về chân em
còn mười ngón
Nhìn hai bàn tay
mình, em còn đủ bộ ngón thong dong
Dù bao phen roi đời
quất lên phận người chua chát
Nếm đắng nuốt cay
xa xót cả nỗi lòng.
Đêm Nhan Biều
Tôi đến rồi đi thật
vội vã
Một thoáng quê
hương bên góc nhỏ cuộc đời
Dấu chân người ra
đi
Tìm nơi xa vời vợi
Vuốt mắt nhìn trời
xa xót một niềm riêng
Tôi thao thức
Cứ triền miên đêm
không ngủ
Cũng muốn ghé thăm
ai
Nhừng F0 đang chặn
kín cửa nhà
Cửa đóng then cài
Nằm im đêm thị trấn
Buồn tênh.
Thôi tạm biệt
Tạm biệt sông quê
Tạm biệt quê nhà để
bay về bên phố lớn
Có con đường tha
hương gió bụi
Số phận nối dài
theo kiếp người vùng vẫy giữa trời Nam
Xin tạm biệt
*
PHAN THẠCH NHÂN
LỜI BÌNH:
Phan
Thạch Nhân là nhà thơ trong nhóm Sông Quê, nhóm nầy chỉ có ba người: Phạn Thạch
Nhân, Nguyễn Thị Liên Hưng và Nguyễn Thị
Vĩnh Phước. Họ là người Quảng Trị, đồng môn trường Nguyễn Hoàng, ngôi trường bị
tan nát và mất tên sau trận chiến mùa hè đỏ lửa năm 1972. Thơ của nhóm nầy
thường viết về quê hương yêu dấu và ngôi trường tuổi thơ của họ. Gần đây, ba
nhà thơ đã gia nhập thêm vào THI VĂN ĐOÀN GIỚI TUYẾN- QUẢNG TRỊ do nhà thơ Lê
Mai Lĩnh chủ trì.
Thi
Văn Đoàn Giới Tuyến - Quảng Trị thành
lập đầu năm 1960, đa số là học sinh tại trường Nguyễn Hoàng, nhiều người dã
thành danh như Phạm Văn Bình, Lê Mai
Lĩnh, Chu Vương Miện, Thạch Nhân…trên văn thi đàn nước Việt. Ngày nay giới
tuyến không còn nữa, nhưng nhà thơ Lê Mai Lĩnh muốn dòng văn chương quê hương
còn lung linh mãi, nên ông tiếp tục điều
hành và mời thêm những cây bút mới cọng tác.
Bài
thơ “Đi Theo Thời Gian” của
nhà thơ Phan Thạch Nhân viết về một đêm quay lại làng Nhan Biều, quê nhà của
ông và nơi ông có đầy những kỷ niệm đẹp tuổi thơ. Làng Nhan Biều nằm ở bờ bắc sông Thạch Hản. Đối diện với làng
Nhan Biều, phía bờ nam sông Thạch Hản là
Thị Xã Quảng Trị (Tỉnh lỵ thời ấy) có cổ thành với 81 ngày đêm chiến trận đã
phá nát thị xã nầy thành ra bình địa.
Châu
Thạch tôi có một bài thơ “Em Nhan Biều”
với khổ thơ đầu như sau: “Gió tự Nhan Biều
gió thổi qua/ Thơm hương hoa cúc hương hoa cà/ Thuyền ai tách bến ngang sông
Thạch/ Áo trắng đi về chung với hoa”.
Thơ viết như thế chắc ai đọc cũng
hình dung được làng Nhan Biều rất đẹp. Làng có dải đất phù sa chạy dọc theo
bờ bắc sông Thạch Hãn, được trồng toàn
rau củ và hoa. Rau củ và hoa thu hoạch được chở qua chợ tỉnh ở bờ nam là thị xã
Quảng Trị, tức tỉnh lỵ của tỉnh Quảng Tri thời bấy giờ. Sau năm 1975, tỉnh lỵ
của tỉnh Quảng Trị được dời ra thành phố Đồng Hà. Các cô gái bên kia sông thời ấy, đi học mặc áo dài trắng, ngồi chung với hoa lên bến
Nhan Biều qua sông Thạch Hãn đến trường Nguyễn Hoàng, Bồ Đề, Phước Môn . Ngày
nay cảnh ấy không còn nữa. Bởi thế nhà thơ Phan Thạch Nhân quay về một đêm nằm
nghe trong lòng trỉu nặng:
Đêm Nhan Biều
Nằm nghe
Tiếng gà gáy khuya giữa trời đêm lạnh
Tiếng gió vi vu giá rét lạnh trong lòng
Tiếng thạch thùng chắp lưởi giữa buổi tàn đông
Tiếng tơ lòng nơi quê nhà ray rứt phận đời lữ
thứ
Có
lẽ đêm Nhan Biều với “Tiếng gà gáy khuya
giữ trời đông lạnh”, “Tiếng gió vi vu
giá rét”. “Tiếng thạch sùng chắp lưởi”
đã có từ thuở xa xưa, khi nhà thơ còn
tuổi thơ ở đó. Đáng ra nhà thơ nằm nghe những tiếng ấy, thấy lòng mình ấm lại
bởi kỷ niệm xưa quay về trên chính quê hương yêu dấu. Nhưng không! Nhà thơ thấy
“lạnh trong lòng”, thấy “ray rứt phận đời lữ thứ”! Vì sao? Rõ
ràng vì dấu xưa nền cũ đã mất đi quá nhiều, không có gì đem lại cho nhà thơ
niềm vui thưởng thức hương vị ngày xưa trở lại trong lòng mình.
Thế
rồi, dòng thơ được tiếp tục với câu chuyện về ngày tháng phôi pha với người chị
già:
Chỉ một thoáng qua
Tôi chỉ dừng chân bên dòng đời muôn nẻo
Có chị tôi già
Ngồi nhắc chuyện một thời xa
Ngày tháng phôi pha
Tuổi thơ tôi đâu mất giữa quê nhà
Xa lắm rồi!
Ôi! Một thời giông bão
Trời đang xuân mà một chút tàn đông còn lưu lại
Gặp vội bạn bè
Gặp lại người quen
Mình chẳng nhận ra nhau
Nhưng câu chuyện xưa vẫn chưa quay về hồi kết.
Không
có gì để bình ở những câu thơ trên vì nó rất rõ nghĩa, thế nhưng đọc nó cảm xúc
tràn vào lòng ta bởi hình ảnh người chị khác chi người mẹ đã già, hình ảnh tuổi
thơ đã mất đi biền biệt, hình ảnh người quen không nhận ra nhau, tất cả làm cho
tâm hồn trở nên lạc lỏng, bơ vơ, hụt hẩng trong dự định tìm về nơi quá khứ vàng
son để nhìn, để ngăm, để ngửi cảnh, vật, hương, vị của một thời tuổi thơ yêu dấu.
Có
ai như nhà thơ Phan Thạch Nhân không? Về với quê xưa chỉ được một đêm, nhưng
một đêm không tận hưởng niềm vui trở lại. mà là một đêm “suy tư” và “ngẫm”. Chính đó là nỗi đau của người quay
lại:
Đêm Nhan Biều
Đêm suy tư ngồi lắng nghe mà ngẫm
Năm mươi năm xa quê
Ngồi bên chị tối nay
Khi quay về chân em còn mười ngón
Nhìn hai bàn tay mình, em còn đủ bộ ngón thong
dong
Dù bao phen roi đời quất lên phận người chua
chát
Nếm đắng nuốt cay xa xót cả nỗi lòng.
Ngồi
với chị nhưng không nghe hơi ấm truyền sang, ngồi với chị nhưng không thấy
tiếng động trong vườn ngày xưa đêm hò hẹn, ngồi với chị nhưng chỉ mừng vì còn
đủ chân tay. Đọc thế, ta thấy dòng thơ đủ nói lên cuộc đời nhà thơ phong trần
biết là bao và quê hương chừ xa lạ biết là bao!
Cuối
cùng nhà thơ thổ lộ thật sự tâm trạng của mình trong đêm quay về ngủ lại trên mãnh đất thân yêu năm xưa: Thao
thức, buồn tênh!.
Tôi đến rồi đi thật vội vã
Một thoáng quê hương bên góc nhỏ cuộc đời
Dấu chân người ra đi
Tìm nơi xa vời vợi
Vuốt mắt nhìn trời xa xót một niềm riêng
Tôi thao thức
Cứ triền miên đêm không ngủ
Cũng muốn ghé thăm ai
Nhừng F0 đang chặn kín cửa nhà
Cửa đóng then cài
Nằm im đêm thị trấn
Buồn tênh.
Thôi tạm biệt
Tạm biệt sông quê
Tạm biệt quê nhà để bay về bên phố lớn
Có con đường tha hương gió bụi
Số phận nối dài theo kiếp người vùng vẫy giữa
trời Nam
Xin tạm biệt
Tôi yêu bài thơ nầy của tác giả vì nó giống tôi. Tôi cũng đã từng quay về Quảng Trị và tôi cũng đã từng hụt hẩng bằng những câu thơ sau đây: “Tôi bật khóc quay về trong ảo não / Chiều đang lên bóng tối xóa đôi bờ / Cảnh đâu còn hồn cũ, hóa bơ vơ / Đêm sắp xuống chốn xưa, người ngơ ngác!”
Đọc
bài thơ “Đi Theo Thời Gian”
của Phan Thạch Nhân viết về một đêm quay lại với quê hương Quảng Trị, ngủ lại
một đêm trong làng Nhan Biều, một làng đẹp như thơ như mơ và như mộng mà ngày
xưa hương hoa của nó nơi bờ sông Thạch Hãn bên kia, theo gió bay qua bờ sông
Thạch Hản bên nầy, tôi cảm động như chính tôi là tác giả. Tôi đã tỏ lòng mình
trên trang facebook của ông bằng mấy câu thơ sau đây:
"Đêm Nhan Biều"
Một bài thơ tâm sự
Kỷ niệm xưa và chốn cũ bây giơ
Tiếng gió đêm buồn trong cả bài thơ
Có tiếng chảy sông khuya dòng Thạch Hãn
Tôi đọc nó nên lòng tôi nhớ bạn
Nhớ trường xưa và nhớ tuổi thanh xuân
Cảm ơn nhà thơ, cây bút đã từng
Sống nơi ấy, nơi tôi hằng vui sống!
Cảm
ơn quý vị đã đọc và chúc quý vị nhiều niềm vui an lạc!
Mời nghe Đặng Xuân Xuyến đọc bài thơ TRÒ ĐỜI:
*.
CHÂU THẠCH (Trương Văn Trạn)
Địa chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà Nẵng.
ĐT: 0929128967 - 05113894610
Email: truongvantran@hotmail.com
.
…………………………………………………………………………
- Cập nhật theo nguyên bản từ email tác giả gửi ngày
01 tháng 04-2022.
- Ảnh dùng
minh họa cho bài viết được sưu tầm từ nguồn: internet.
- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng
Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
0 comments:
Đăng nhận xét