VÌ SAO NÊN LẤY TÊN
MÃO THỎ MẸO MÈO
*
Tuổi
Mẹo là con Mèo Ngao,
Hay
quấu hay quào ăn vụng thành tinh
Đó là hai câu trong bài Đồng Dao nói về CON MÈO
trong 12 con giáp của vùng Lục Tỉnh quê tôi; khắp đồng bằng sông Cửu Long và cả
nước Việt Nam đều biết tuổi MÃO là tuổi con MÈO; nhưng theo Thập Nhị Địa Chi
trong Tử Vi đẩu số thì MÃO là con THỎ chớ không phải con MÈO! Có thể do âm
MÃO 卯 có âm sắc gần giống các âm MAO, MEO, MÈO, MIÊU, MỈU là tiếng
kêu và là tên gọi của con MÈO mà ra chăng?! Vả lại con MÈO là một trong những
gia súc thường nuôi trong nhà hơn là con THỎ sống trong hang hố bụi rậm, nên
con MÈO gần gũi thân thương với người Việt Nam ta hơn là con THỎ thường được
nuôi trong chuồng.
Nhưng dù cho Thỏ hay Mèo gì thì cũng là năm
MÃO 卯, ngôi thứ tư của Địa chi kết hợp với ngôi cuối cùng của Thiên can là
QUÝ 癸, nên năm nay 2023 là năm QUÝ MÃO 癸卯. Bắc phương Nhâm Quý
thủy 北方壬癸水, nên QUÝ thuộc âm thủy ở phương bắc và có màu đen, nên năm Quý
Mão là năm của con thỏ màu đen, nếu đọc là QUÝ MẸO thì là con mèo đen, mà dân
Cái răng Ba láng Vàm Xáng Phong điền của chúng tôi gọi là con Mèo Mun. Điều nầy
cho thấy tiếng Việt ta rất lắt léo và rất khó học đối với người nước ngoài. Này
nhé, con cọp đen thì gọi là HẮC HỔ; con ngựa đen thì gọi là con NGỰA Ô; con chó
đen thì gọi là con CHÓ MỰC, còn con mèo đen thì lại gọi là con MÈO MUN và con
cá đen là con... CÁ LÓC...!!!
Năm Mão là năm thứ tư theo Địa chi: Tý, Sửu, Dần,
MÃO... Nhưng tháng Mão là Tháng Hai Âm lịch trong năm; Ngày Mão là ngày được
xếp sau ngày Dần và trước ngày Thìn; Giờ Mão là từ 5 giờ đến 7 giờ sáng, giờ
của mặt trời mọc, giờ của một ngày mới bắt đầu, nên ông bà ngày xưa thường nhắc
nhở con cháu câu nói trong Tăng Quảng Hiền Văn sau đây:
Mạc
ẩm Mão thời tửu, 莫飲卯時酒,
Hôn
hôn túy đáo Dậu.昏昏醉到酉.
Mạc
mạ Dậu thời thê, 莫罵酉時妻,
Nhất
dạ thụ cô thê. 一夜受孤凄.
Có nghĩa:
* Đừng uống rượu vào giờ Mão (từ 5 đến 7 giờ
sáng).
Vì sẽ bị... Say sưa mơ màng cho đến giờ Dậu (từ 5
đến 7 giờ tối). Vậy là suốt ngày sẽ không làm ăn gì được cả!
* Đừng mắng vợ vào giờ Dậu.
Vì chiều tối mà vợ chồng giận nhau thì suốt đêm
sẽ chịu lạnh lẽo cô đơn có một mình, cũng sẽ không "làm ăn" gì được
cả!
Tâm lý quá cỡ "thợ mộc"! Ai bảo là ông
bà ngày xưa không biết tâm lý tình cảm và bảo vệ hạnh phúc gia đình đâu!?
Theo truyền thuyết xưa trong cung trăng có con
thỏ trắng giã thuốc trường sinh. Vì có sắc lông trắng như ngọc nên mọi người
đều gọi là NGỌC THỐ 玉兔 là Thỏ Ngọc; hình thành thành ngữ NGỌC THỐ ĐẢO
DƯỢC 玉兔搗藥 là Thỏ Ngọc Giã Thuốc theo các truyền thuyết sau
đây:
* Thỏ Ngọc là hoá thân của Hằng Nga, vì sau khi
đến cung trăng đã phạm luật của thiên đình nên Ngọc Đế phạt biến thành thỏ
ngọc, đến mỗi đêm trăng sáng thì phải cầm chày ngọc cối ngọc để giã thuốc
trường sinh cho các thần tiên trên trời.
* Có truyền thuyết cho rằng Thỏ Ngọc chính là hóa
thân của Hậu Nghệ, vì thương Hằng Nga ở cung trăng vò võ có một mình, nên mới
hóa thân thành con vật mà Hằng Nga yêu thích nhất để cùng bầu bạn với nàng.
Đáng thương cho Hằng Nga không biết là người chồng mà mình luôn tưởng nhớ chính
là con Thỏ Ngọc đang kề cận bên mình mỗi đêm.
* Theo truyền thuyết dân gian thì có ba vị tiên
ông hóa thân thành ba ông già nghèo khổ đến xin thức ăn của ba người bạn là
Chồn, Khỉ và Thỏ. Chồn và Khỉ đều mang thức ăn để dành ra cho ba ông già, riêng
Thỏ thì không có gì để cho, bèn nói với ba ông già rằng:"Các ông hãy ăn
thịt của tôi đi". Nói xong, bèn nhảy vào đống lửa gần đó để làm thức ăn
cho ba ông già. Ba vị tiên ông bàng hoàng và rất cảm động bèn cứu Thỏ ra khỏi
đống lửa và đưa lên cung trăng.
* Theo truyện Phong Thần Diễn Nghĩa thì khi Tây
Bá Hầu Cơ Xương bị giam nơi Dũ lý, con trai trưởng là Bá Ấp Khảo đến Triều ca
để tìm cách cứu cha. Đắc Kỷ thấy Bá Ấp Khảo đẹp trai lại giỏi về đàn cầm bèn
động tình đem lời cớt nhả. Bá Ấp Khảo lấy lời lẽ chính trực khuyên can. Đắc Kỷ
thẹn quá hóa giận bèn gièm pha với Trụ Vương là Bá Ấp Khảo buông lời vô lễ chọc
ghẹo mình. Trụ Vương bèn hành hình Bá Ấp Khảo. Đắc Kỷ lấy thịt làm thành bánh
bao đem cho Cơ Xương ăn. Tuy biết là thịt của con mình, Cơ Xương cũng giả ngây
giả dại mà ăn hết để được tha về nước. Khi vừa về đến đất Tây Kỳ ông bèn lợm
giọng và há miệng mửa ra ba con thỏ trắng. Ông biết đó là ba hồn chín vía của Bá
Ấp Khảo. Đêm đó khi trăng vừa lên đến đỉnh đầu, các con thỏ đều chạy ra sân để
ngắm trăng. Bỗng có Hằng Nga hiện xuống bảo rằng vâng lệnh của bà Tây Vương Mẫu
đến rước các con thỏ ngọc về cung Quảng Hàn....
Còn rất nhiều rất nhiều truyền thuyết dân gian
khác về con Thỏ Ngọc ở trong cung trăng. Theo thời gian lâu dần lâu dần hình
ảnh con Thỏ Ngọc là biểu tượng của vầng trăng. Trăng là Thỏ ngọc, Thỏ ngọc là
trăng, như trong Truyện Kiều cụ Nguyễn Du đã cho Vương Quan nói về nấm mộ hoang
bên đường của Đạm Tiên bằng hai câu:
Trải
bao THỎ LẶN ÁC TÀ,
Ấy
mồ vô chủ ai mà viếng thăm.
THỎ LẶN là Trăng lặn, ÁC TÀ là Mặt Trời chiều;
Trăng lặn là hết đêm, Mặt Trời về chiều là hết ngày. Nên THỎ LẶN ÁC TÀ chỉ ngày
tháng qua đi. "Trải bao THỎ LẶN ÁC TÀ," là biết bao là ngày
tháng đã qua đi rồi!
Trong bài thơ Vấn Nguyệt của Bà Chúa Thơ Nôm Hồ
Xuân Hương cũng có câu:
Hỏi
con NGỌC THỐ đà bao tuổi?
Chớ
chị Hằng Nga đã mấy con?
Còn trong Cung Oán Ngâm Khúc của Ôn Như Hầu
Nguyễn Gia Thiều thì gọi vầng trăng là BÓNG
THỎ:
Khi
BÓNG THỎ chênh vênh trước nóc,
Nghe
vang lừng tiếng giục bên tai.
Dè
chừng nghĩ tiếng tiểu đòi,
Nghiêng
bình phấn mốc mà dồi má nheo.
Trong văn học cổ ta cũng thường nghe câu THỐ TỬ
HỒ BI 兔死狐悲, có nghĩa: Con thỏ chết con chồn buồn. Theo truyện ngụ ngôn sau
đây:
Ngày xưa, có đôi bạn thân Thỏ và Chồn sống nương
tựa lẫn nhau. Một hôm trời quang mây tạnh, đôi bạn đang dạo chơi ngoài cánh
đồng cỏ đầy hoa thơm cỏ lạ; Tình cờ, xuất hiện một người thợ săn giương cung
bắn ngay chú Thỏ, Thỏ mang tên phóng chạy lủi vào đám cỏ đế để trốn. Nhưng vì
vết thương quá nặng, thỏ chết. Khi chồn chạy đến thì thấy bạn mình đã chết rồi,
bèn khóc than thảm thiết. Tình cờ có một ông cụ đi đến, hỏi: "Thỏ chết là chuyện của thỏ, sao ngươi lại
khóc lóc thảm thiết thế kia? "Chồn thưa rằng: "Vì Thỏ là bạn kết giao của tôi, nên nay bạn
mất, sao tôi lại có thể không đau lòng chớ!" Ông cụ nghe xong cảm khái
nói rằng: "Thố tử Hồ bi, vật thương
kỳ loại 兔死狐悲,物傷其類 !" Có nghĩa: Thỏ chết Chồn buồn, loài vật còn
biết thương yêu lẫn nhau!"
Trong Hồi thứ 89 truyện Tam Quốc Diễn Nghĩa của
La Quán Trung đời Minh, khi Mạnh Hoạch bị bắt đã nói với một Động chủ chỉ điểm
cho Khổng Minh bắt mình rằng: "Thố Tử Hồ Bi, Vật thương kỳ loại, ngô
dữ nhữ giai thị các động chi chủ, vãng nhật vô oán, hà cố hại ngã?
‘兔死狐悲,物傷其類’。吾与汝皆是各洞之主,往日无冤,何故害我?".
Có nghĩa: "Thỏ chết chồn buồn vì thương đồng
loại. Ta và ngươi đều là động chủ của một động, ngày thường không có ân oán gì
với nhau, cớ chi lại hại ta như thế ?!"
Cũng từ truyện ngụ ngôn trên, ta thấy con thỏ bản
tính nhút nhát, lại rất thính tai, nên hễ nghe tiếng động là nhảy vào bụi cỏ đế
để trốn, nên chi ta lại có thành ngữ "NHÁT NHƯ THỎ ĐẾ" để chỉ những
người nhút nhát không có chút gan dạ nào cả!
Theo nghiên cứu khoa học, THỎ thở hơi rất nhẹ
nhàng, không có tiếng động, chỉ thấy thành bụng dao động theo nhịp thở một cách
rất dễ thương và tội nghiệp. Thỏ lại hay có tính “cắn nhẹ” có nghĩa là “được
rồi, thôi đã đủ rồi”. Chúng sẽ lợi dụng hành động cắn nhẹ để ngăn cản động
tác hiện tại của chủ nhân. Nếu bạn không quan tâm mà tiếp tục hành vi đó, chúng
sẽ phản đối bằng hành động mạnh hơn. Có thể vì thế mà chủ nhân của Câu lạc bộ
Playboy là Hugh Hefner đã dùng hình tượng của con thỏ cho các "NGƯỜI ĐẸP
THỎ" để ngầm bảo với các khách hàng là phải biết tiết chế và dừng lại đúng
lúc. Nên mặc dù có rất nhiều “lời
ong tiếng ve” gán cho tội khiêu dâm, Tạp chí và Câu lạc bộ Playboy vẫn
tồn tại phát triển cho đến hiện nay đã hơn 60 năm qua rồi!
Nhạy cảm, trực tính, phản ứng nhanh nhẹn và phóng
thẳng khi nghe tiếng động đã giúp cho Thỏ thoát qua nhiều tai nạn sát thân,
nhưng có đôi khi phản ứng nhanh nhẹn và phóng thẳng quá cũng làm hại cho thân
mình, thay vì phóng thẳng vào bụi cỏ đế để trốn, thì thỏ lại phóng thẳng vào
gốc cây làm cho dập đầu sứt trán và ngất xỉu tại chỗ, như con thỏ của người
nước Tống trong sách Hàn Phi Tử 韩非子 như sau:
Thời Chiến Quốc, nước Tống có người nông dân
siêng năng ra đồng làm ruộng mỗi ngay. Một hôm đang ngồi nghỉ dưới gốc cây,
tình cờ có một con thỏ phóng nhanh tới va đầu vào gốc cây ngất xỉu. Xách con
thỏ mập ú trong tay anh ta mừng rơn đem về nhà khoe với vợ con. Hôm đó gia đình
có một bữa ăn thịnh soạn ngon lành với thịt con thỏ. Anh ta nghĩ: ‘Nếu mỗi ngày có được một con thỏ như thế nầy
thì tội gì phải cày sâu cuốc bẩm chi cho mệt!’ Anh ta bèn ngưng không làm
việc đồng áng nữa, mỗi ngày cứ ngồi dưới bóng cây mà đợi thỏ phóng vào gốc cây
để bắt về mà ăn thịt”. Ngày này qua ngày khác, đồng ruộng ngày một hoang vu, cỏ
mọc cao hơn đầu mà nào có thấy thêm được con thỏ nào chạy lủi đầu vào gốc cây
nữa đâu! Chỉ tổ làm trò cười cho bà con lối xóm mà thôi.
Từ câu chuyện ngụ ngôn trên đây đã hình thành một
thành ngữ trong văn học là THỦ CHU ĐÃI THỐ 守株待兔. Có nghĩa là “Giữ lấy
cái gốc cây mà đợi thỏ” để chỉ những người cứng ngắt cố chấp không linh
động, lấy việc Ngẫu Nhiên làm Hiển Nhiên mà mong đợi và hy vọng. Tiếng Nôm ta
gọi là “Ôm Cây Đợi Thỏ” để
mỉa mai những người “Nằm chờ sung
rụng” không chịu siêng năng lao động để kiếm sống mà chỉ trông chờ vào
những may mắn ngẫu nhiên như trúng số trúng đề; chỉ muốn làm ít hưởng nhiều hay
không làm mà được hưởng! Cứ ÔM CÂY mà ĐỢI THỎ đi nhé!!!
Nhắc tới số đề lại làm cho tôi nhớ lại hồi nhỏ
lúc còn ở trong chợ Cái Chanh, thuộc xã Thường Thạnh Đông huyện Châu Thành tỉnh
Phong Dinh. Lúc bấy giờ Chí sĩ Ngô Đình Diệm mới về chấp chánh, chính sự và xã
hội chưa ổn định, nên lực lượng võ trang của Hòa Hảo còn đóng ở chợ Cái Chanh
và họ đã cho xây dựng nhà lồng chợ lại để tổ chức xổ đề 36 làm kinh phí, nên tôi
còn nhớ rất rõ các con số đề:
* Con THỎ mang số 8, có tên chữ là Nguyệt
Bửu 月寶 thuộc nhóm Ngũ Hổ Tướng 五虎將.
Còn MÈO thì có tới 2 con:
* MÈO rừng mang số 14, có tên chữ là Chỉ
Đắc 只得 thuộc nhóm Thất Sinh Ý 七生意.
* MÈO nhà (dị bản là Kỳ lân) mang số 18, có tên
chữ là Thiên Thân 天伸 thuộc nhóm Nhị Đạo Sĩ 二道士.
Trong bài “Vè Thua Đề 36” của thầy giáo
Kiến dạy ở trường sơ cấp ấp Yên Thượng Thị trấn Cái Răng có các câu như:
...
Hai mươi chín, Mười tám, chữ THIÊN đứng đầu,
Lái buôn thua thiếu câu mâu,
Bạn
bè đuổi hết ngồi sầu lái ghe...
Số 18 là THIÊN Thân như ta đã biết ở trên, còn
số...
29 là THIÊN Lương 天良 thuộc nhóm Tứ Hòa
Thượng 四和尚, là con Lươn.
Vậy là...
Năm MÃO, năm MẸO vừa là con THỎ vừa là con MÈO
RỪNG lại vừa là con MÈO NHÀ, chiếm hết 3 ngôi trong đề 36 rồi. Sau nầy dân Chợ
Lớn còn thêm vào 4 con số nữa cho chẳng 40. Đó là 37 Thiên Công 天公 là
Ông Trời; 38 Địa Chủ 地主 là Ông Địa, 39 là ông Thần Tài 財神 và
40 là Táo Quân 灶君, là Ông Táo. Sau 1975 dân số đề lại áp dụng vào Xổ Số
Kiến Thiết hằng ngày của các tỉnh thành, từ 00 đến 99 để đánh đề, nên QÚY MÃO
2023 nầy muốn đánh đề theo chữ MÃO là Thỏ và Mèo thì ta có các số sau đây:
* THỎ là số 8, 48, 88 thế thân là số 20, 60, 00.
* MÈO RỪNG số 14, 54, 94 thế thân là số 13, 53,
93.
* MÈO NHÀ số 18, 58, 98 thế thân là số 10, 50,
90.
Chỉ có một chữ MÃO thôi, muốn đánh đề cho chắc ăn
theo Xổ Số Kiến Thiết hiện nay thì phải đánh tất cả 18 con số nêu trên, mà còn
chưa chắc đã trúng nữa, nên ai mê số đề thì sẽ tha hồ mà...tán gia bại sản nhé!
Trở
lại với con MÈO...
Mặc dù không có tên trong “Lục Súc Tranh Công”, nhưng con mèo được
nuôi trong nhà cũng sánh ngang hàng với con chó bằng các thành ngữ tục ngữ ghép
đôi như: Chó giữ nhà, mèo bắt chuột; Chó tha đi, mèo tha lại; Gấu ó như
chó với mèo, Đá mèo quèo chó, Chưởi chó mắng mèo; Chó treo mèo đậy; Không có
chó bắt mèo ăn cứt... Xem ra, con mèo ở trong nhà có vẻ thất thế hơn con chó
rất nhiều, nên nhiều con hay bỏ nhà đi làm “Mèo hoang”, sống lang thang ngoài đồng nội như câu ca dao sau đây:
MÈO
HOANG lại gặp chó hoang;
Anh
đi ăn trộm gặp nàng bứt khoai.
Vì sống lang thang vất vưởng ngoài đồng trong các
gò mả, nên bị người đời mai mỉa là MÈO MẢ GÀ ĐỒNG như khi Khuyển Ưng bắt Thúy
Kiều về giao nạp cho Hoạn Bà mẹ của Hoạn Thư; Thúy Kiều đã bị Hoạn Bà mắng
rằng:
Con
này chẳng phải thiện nhân,
Chẳng
phường trốn chúa thì quân lộn chồng.
Ra
tuồng MÈO MẢ GÀ ĐỒNG,
Ra
tuồng lúng túng chẳng xong bề nào...
Mèo lại thích được vuốt ve chiều chuộng, lại hay
nhõng nhẽo, dúi đầu dúi cổ vào mình vào tay của người khác, nên chi "Mèo" lại được dùng để chỉ người
tình ngoài hôn phối. Đó là những "con
mèo hai chân" rất dễ thương, rất nũng nịu, rất duyên dáng và cũng
rất... sợ "Sư Tử", nhất là
"SƯ TỬ HÀ ĐÔNG". Như Long
Khâu cư sĩ Trần Qúy Thường 陳季常 bạn thân của Tô Đông Pha 蘇東坡, một
trong Đường Tống Bát Đại Gia. Truyện kể, một hôm Tô Đông Pha rước mấy cô kỹ nữ
ở Nghi xuân Viện về nhà để hầu rượu cho các bạn bè cùng nhau thù tạc, dĩ nhiên
có cả Trần Quý Thường. Trong khi mọi người đang vui vẻ với các "Con Mèo hai chân" thì vợ Trần Quý
Thường đến hét lên một tiếng, Trần Quý Thường giật mình rớt cả cây gậy đang cầm
trong tay, nên Tô Đông Pha đã làm bài thơ ghẹo bạn như sau:
誰似龍丘居士賢, Thùy tự Long Khâu cư sĩ hiền,
談空談有夜不眠。 Đàm
không đàm hữu dạ bất miên.
忽聞河東獅子吼, Hốt văn Hà Đông Sư Tử hống,
拄杖落手心茫然。 Trụ trượng lạc thủ tâm mang nhiên!
Có nghĩa:
Có ai mà giỏi được bằng Long Khâu Cư Sĩ đâu?!
Có thể đàm luận chuyện đời nói không nói có suốt
đêm không ngủ.
Nhưng ...
Bỗng nghe tiếng rống của Sư Tử Hà Đông, thì
...
Giật mình hoảng hốt đến nỗi gậy rớt khỏi tay!
Diễn Nôm:
Long
Khâu Cư Sĩ giỏi ai bằng,
Chuyện
có chuyện không nói rất hăng.
Chợt
bỗng Hà Đông Sư Tử rống,
Giật
mình gậy rớt, hết còn... hăng!
Vì vợ của Trần Quý Thường là Liễu Nguyệt
Nga 柳月娥, con của một thế gia vọng tộc ở xứ Hà Đông 河東. Nên Tô Đông
Pha đã gọi đùa là Hà Đông Sư Tử 河東獅子; Không ngờ từ đó về sau "SƯ
TỬ HÀ ĐÔNG" trở thành bà vợ dữ, bà vợ hung ác, lấn lướt và "ăn
hiếp" chồng ! và thành ngữ HÀ ĐÔNG SƯ HỐNG 河東獅吼 (tiếng
gầm của con sư tử Hà đông) được ra đời từ đó!
Có người đẹp bên cạnh mà không biết ấp yêu chìu
chuộng thì người ta sẽ bảo là "Mèo
mà bày đặt chê mỡ", nên đàn ông thấy gái đẹp thì như là "Mèo thấy mỡ" vậy, cho nên đừng
bao giờ "Để mỡ gần miệng Mèo" thế
nào có ngày cũng bị nó "xực" mà
thôi ! Có bạn gái, có girlfriend thì gọi là "Có Mèo"; đi tán gái thì gọi là đi "Cua Mèo". Mèo luôn luôn ăn uống nhỏ
nhẹ chậm rải từ tốn như con gái mới lớn nên được tiếng "Nữ thực như miêu", lại biết làm
dáng hơn những con vật khác, biết rửa mặt rửa mày khi mới ngủ thức dậy, mặc dù
rửa như "Mèo rửa mặt", nhưng lại luôn tự hào về nhan sắc của mình,
vậy nên mới bị người đời mỉa mai là rốt cuộc "Mèo vẫn hoàn mèo" hay "Mèo khen Mèo dài đuôi" như câu ca dao:
Mèo
nằm bồ lúa khoanh đuôi
Vợ
anh đẹp lắm... bắt ruồi nấu canh!
Đẹp mà vô dụng, chỉ biết... bắt ruồi nấu canh mà
thôi! Nhưng dù cho có xinh đẹp đến đâu hễ mắc mưa ướt nhẹp, lông tóc xụi lơ thì
sẽ thành con "Mèo mắc mưa" ngay, như những câu ca dao sau
đây:
Anh
đi năm bảy dặm truông,
Anh
cưới cô vợ như khuôn bánh xèo.
Anh
đi năm bảy dặm đèo,
Anh
cưới cô vợ như MÈO MẮC MƯA!
Người đời lại thường nói: "Mèo đến nhà
thì khó, Chó đến nhà thì sang", vì tiếng kêu "ngheo,
ngheo" gần với âm "Nghèo, nghèo!" nên cô gái tuổi
Mẹo luôn nhận thiệt thòi về mình:
Lỡ
sanh ra tuổi con Mèo,
Chị
giàu chị ở, em nghèo em đi!
Mèo lại được phong tặng là "Dũng sĩ diệt chuột", nhưng
chuyện "diệt chuột" thường
chỉ xảy ra lúc ban đêm nên chỉ có mèo và chuột "rình rập rút rít rục rịt" với nhau mà thôi. Nên chuyện
trai gái hẹn hò hú hí nhau trong đêm khuya cũng được gọi là "Chuyện Mèo Chuột". Thực tế, thì mèo
gặp chuột là sẽ vồ ngay chẳng hề tha bao giờ, còn chuột gặp mèo thì chết điếng,
cố kiếm đường mà chạy thoát thân. Nên khi Ngự Tiền Thị Vệ là Nam
Hiệp Triển Chiêu 展昭 được phong làm NGỰ MIÊU 御貓 là "Con mèo của Vua" thì Ngũ
Nghĩa 五義 là Năm con chuột kết nghĩa với nhau rất bất mãn, nhất là Cẩm
Mao Thử 錦毛鼠 (Chuột lông gấm) Bạch Ngọc Đường 白玉堂 quyết tìm
cho được Triển Chiêu để so tài cao thấp, để cho biết "Mèo nào sẽ cắn Mỉu nào"; nhưng cuối
cùng cũng phải chịu khuất phục vì "con chuột đẹp trai" nầy
đã bị bại dưới tay của "con mèo
vua ban" một cách khẩu phục tâm phục! Cuối cùng tất cả cùng đồng
lòng giúp cho Bao Thanh Thiên BAO CÔNG 包青天包公 phá giải những kỳ án để
giúp đời. Như ta đã biết vụ phá án lớn nhất và nổi tiếng nhất của Bao Công là
"Ly miêu hoán chúa thiêu hũy Bích
Vân Cung 貍貓換主燒燬碧雲宮". Có nghĩa: Dùng con Mèo chết để tráo ấu
chúa và đốt cháy tiêu cung Bích Vân, câu truyện thâm cung bí sử giữa Lý Thần
Phi, Lưu Hoàng Hậu, Thái giám Quách Hòe... mà chẳng những phim
ảnh Hồng Kông, Đài Loan, Trung Quốc cho lên màn ảnh lớn màn ảnh
nhỏ... mà cả hát Bộ, hát Cải lương của ta cũng cải biên thành những tuồng hát
rất ăn khách từ thế kỷ trước đến giờ. Bài hát BAO THANH THIÊN sau đây có hình
ảnh của Ngự Miêu Nam Hiệp Triển Chiêu và Năm con Chuột trong Thất Hiệp Ngũ
Nghĩa:
Đọc truyện Thuyết Đường Diễn Nghĩa ta còn thấy có
câu MIÊU KHỐC LÃO THỬ 猫哭老鼠: là Mèo khóc Chuột, ý muốn nói: Chỉ làm bộ
thương xót mà thôi! Cả câu là "Miêu khốc lão thử giả từ bi 猫哭老鼠假慈悲":
Mèo khóc chuột là lòng từ bi giả dối, để che mắt thiên hạ nhằm muốn đạt được
một mục đích nào đó.
Thành ngữ MIÊU KHỐC LÃO THỬ 猫哭老鼠 có
xuất xứ từ truyện Thuyết Đường, hồi thứ 62. Đây là câu nói mĩa mai của tướng
Trình Giảo Kim nói với Tần Vương Lý Thế Dân, khi Tần Vương đến điếu tang tiểu
tướng La Thành vừa mới bị Ân Tề nhị vương hại chết. Trình Giảo Kim cho là Tần
Vương chỉ giả bộ thương xót để cho các tướng khác cảm động mà liều mình bán
mạng để giúp nhà Đường tạo dựng nên cơ nghiệp mà thôi, chớ chẳng phải thương
xót thật tình. Nên câu ...
"Mèo khóc Chuột" có nghĩa tương đương như là câu "Nước
mắt cá sấu" của ta vậy.
Để kết thúc bài viết về Mèo, mời tất cả cùng đọc
lại truyện ngụ ngôn của "Lã Phụng Tiên tây" Jean de La
Fontaine (1621-1695) có liên quan đến con mèo sau đây. Bài thơ Ngụ Ngôn có tựa
là KHỈ và MÈO. Nội dung tả lại việc Khỉ dụ Mèo khều lấy hạt dẽ đang được nướng
ở trong lò. Khỉ ăn hạt dẽ còn Mèo thì bị cháy cả lông chân. Bài thơ Ngụ Ngôn
nầy được diễn nôm như
sau:
KHỈ VÀ MÈO
Khỉ
và Mèo cùng chung một chủ
Chung
một nhà, thức ngủ có đôi
Phá
hại thì nhất hạng rồi
Lại
không kiêng nể một ai bao giờ
Đã
biết vậy, đừng ngờ xóm ngõ
Nếu
trong nhà đổ vỡ vật chi
Khỉ
thì trộm cắp quá đi
Mèo
thì chuột bọ để gì ý đâu
Nhưng
phó mát cất đâu cũng biết
Ăn
vụng thì hạng nhất trần gian
Một
hôm hai đứa lưu manh
Trông
thấy hạt dẻ nướng quanh bếp lò
Cùng
rỏ dãi, nhỏ to bàn mãi
Một
việc thôi, mà lợi hai đường
Trước
là thích khẩu no lòng
Sau
thì để khổ cho ông hỏa đầu
Khỉ
cất tiếng yêu cầu chú Mão:
"Việc
làm này ông bạn mới xong
Nếu
tôi mà được như ông
Bẩm
sinh bạo lửa thì không phải nhờ
Hạt
dẻ nướng đương chờ ta đó
Bạn
lấy ra chẳng khó khăn gì!"
Mèo
nghe hành động tức thì
Gạt
tro cẩn thận ra rìa bếp than
Hai
chân nó mấy phen thò thụt
Rốt
cuộc rồi lấy được hạt đầu
Rồi
hai ba hạt tiếp sau
Khỉ
trong lúc đó cúi đầu bóc ăn
Bỗng
con sen ngoài sân đi tới
Khỉ
và Mèo cùng vội lẩn chuồn
Riêng
Mèo vừa tức vừa buồn
Có
nhiều hầu bá giống trường hợp trên
Nghe
phỉnh nịnh, lửa tên liều mạng
Chiếm
đất đai dâng hiến cho vua
Sánh
Mèo cái dại chẳng thua!
Bản dịch của Đỗ Khắc Siêm, Hà Khắc
Nguyện
Cầu chúc cho tất cả mọi người trong năm QUÝ MÃO
2023 đều được AN KHANG HẠNH PHÚC đừng dại dột như con mèo của Lã Phụng Tiên
nghe lời ngon tiếng ngọt rồi chỉ thiệt thòi cho bản thân mình mà thôi!
CHÚC MỪNG NĂM MỚI QUÝ MÃO 2023! HAPPY NEW YEAR!
* Câu đối cho năm QUÝ MÃO 2023:
NHÂM DẦN qua, bệnh dịch thiên tai qua tuốt luốt,
tiễn đi ông NGÁO ỘP;
QUÝ MÃO đến, tiền tài phúc lộc đến rình rang,
rước lại ẻm MÈO MUN.
Mời nhấp chuột đọc thêm:
- Các bài viết về
khoa Phong Thủy0
- Các bài viết về
khoa Tướng thuật0
Mời
thư giãn với nhạc phẩm PHIÊN GÁC ĐÊM XUÂN
của Nguyễn Văn Đông,
qua tiếng hát Tuấn Vũ:
Nhà thơ La Thụy giới thiệu
Tác giả: Đỗ
Đức Chiêu Nguồn: phudoan56@gmail.com
Ảnh minh họa sưu tầm từ nguồn: internet
Bài viết là quan điểm riêng của các tác giả.
0 comments:
Đăng nhận xét