 |
| (Ảnh: Đạo diễn Lê Bảo Long) |
MẤY LỜI
TÂM SỰ
(Nhân nhà thơ Nguyễn Đăng Hành nói về Châu Thạch)
*
 |
| (Tác giả Châu Thạch) |
Vừa ăn Tết xong, mồng mấy Tết không nhớ, nhà
thơ Đặng Xuân Xuyến điện thoại cho Châu Thạch. Sau vài lời chúc tết, nhà thơ
hỏi:
- Chú đã đọc bài “Tưng Tưng bảy chuyện cùng…Nguyễn Đăng Hành” chưa ạ?.
- Hả, mấy bữa nay bận lo Tết quá nên chú chưa
đọc.
- Chú đọc đi, trong đó có nhắc về chú đấy ạ.
- Ừ, để chú đọc bây giờ.
Thế là tôi ngồi vào máy vi tính mở trang web
dangxuanxuyen.blogspot.com và tìm đọc bài nầy. Bài nầy Đặng Xuân Xuyến chép lại những lần trao đổi giữa anh với nhà thơ
Nguyễn Đăng Hành, bàn luận về các nhà thơ, trong đó tôi có biết vài người chớ
chưa quen ai cả. Châu Thạch tôi cũng hân hạnh được đề cập đến hai lần. Lần thư
nhất hai người nói về Châu Thạch như sau:
“Mươi hôm sau, anh (tức Nguyễn Đăng Hành) điện cho tôi, vẻ rụt rè:
- Anh hỏi câu này, chú trả lời thật nhé. Bài
"Ẩm trời" của chú, đáng
mấy điểm.
Tôi có chút ngập ngừng:
- Tự chấm điểm thì em không biết cho điểm mấy
nhưng bài đó cũng thường thôi, không thể là hay.
Anh ồ lên, lanh lảnh:
- Vậy mà bác Châu Thạch khen hết lời.
Tôi cười, nửa phân trần:
- Chú Châu Thạch khen hay ở phong cách tỏ
tình mới lạ, bạo liệt chứ không khen bài thơ "Ẩm trời" hay.
Anh chậm rãi:
- Anh nghĩ bác Châu Thạch vì quý người mà quý
thơ. Bác Châu Thạch nhiều bài bình rất sâu, rất hay, anh rất phục nhưng đọc mấy
bài bình kiểu quý người quý thơ như thế không sướng.”
Trước hết tôi thành thật cảm ơn nhà thơ
Nguyễn Đăng Hành đã thốt lên những lời có cánh khen tôi, khiến trong tôi, niềm
vui đầu năm ập đến bất ngờ.
Sau đó thấy bài ghi chép của Đặng Xuân Xuyến
được đăng lên facebook tôi có comment mấy lời như sau:
“Nhà
thơ Nguyến Đăng Hành viết có cái chưa hiểu tôi:
Khi nói về bài bình “Ấm Trời” của Đặng Xuân
Xuyến, nhà thơ Nguyễn Đăng Hành nói: “bác Châu Thạch quý người nên quý thơ”.
Thật ra khi bình bài “Ấm Trời” tôi
chưa hề quen biết gì Đặng Xuân Xuyến và cho đến nay cũng chưa hề gặp Đặng Xuân
Xuyến lần nào hay trao đổi với nhau quá 5 phút trên điện thoại, còn trên email
thì hoàn toàn không có. Vậy thì phải nói tôi “QUÝ THƠ NÊN QUÝ NGƯỜI” mới đúng.”
Nói cho đúng, tôi biện hộ cho mình như thế
cũng chưa chính xác, vì nếu nói quý người nên quý thơ thì tôi còn quý nhiều
người hơn quý Xuyến, mà thơ họ không thua gì thơ Xuyến, nhưng tôi chưa bình cho
họ lấy một bài thơ. Ví dụ như nhà thơ Phan Minh Châu ở Nha Trang. Anh đã là bạn
thơ với tôi gần 10 năm, tôi yêu thơ anh như điếu đổ nhưng cho đến khi anh qua
đời, tôi chưa hề viết một câu về thơ anh. Tôi đau đớn và chua xót trong lòng.
Tôi nghĩ người làm thơ và người bình thơ có
một sợi dây liên kết vô hình nào đó, nên có sự đồng điệu trong cảm thụ, tri kỷ
nhau ít nhất trong chính bài thơ được đem ra tán thưởng. Ví dụ như bài thơ “Ấm
Trời” của Đặng Xuân Xuyến, nhà thơ Nguyễn Đăng Hành tỏ ý không vừa lòng
nhưng với tôi nó là bài thơ hay thật thụ.
Ở trên, nhà thơ Đặng Xuân Xuyến trả lời nhà
thơ Nguyễn Đăng Hành như sau: “Chú Châu Thạch khen hay ở phong cách tỏ tình
mới lạ, bạo liệt chứ không khen bài thơ "Ẩm trời" hay.”. Đó chỉ là một câu nói khiêm nhường thôi.
Thật ra bài thơ phải hay mới làm bộc lộ “phong
cách tỏ tình mới lạ, bạo liệt” và độc đáo được. Thơ hay là ở chỗ diễn tả sống động cái
phong cách ấy.
Từ sự trao đổi giữa hai nhà thơ trên, tôi mở
bài bình thơ của tôi đọc lại. Bài viết có đầu đề là: “Ấm Trời” thơ Đặng Xuân Xuyến:
Một phong cách tình khác lạ.
Để hiểu những đoạn sau của bài viết nầy, xin
mời đọc lại một lần bài thơ của Đặng Xuân Xuyến:
ẤM TRỜI
Em gạ một đêm chồng vợ
Cho mùi da thịt thơm hương
Mấy ngày hôm nay mưa tợn
Ẩm trời, khó ở, thấy ghê.
.
Ừ thì, một đêm thôi nhé
Mai đừng, nữa gạ một đêm
Mùa này ẩm trời dài lắm
Da đây thịt đấy đến mòn.
Mở đấu bài bình tôi đã viết:
“Có
những bài thơ nói về tình yêu thiên về tinh thần nhẹ nhàng như bướm
bay, lãng mạn như gió trăng và êm đềm như tiếng suối chảy. Cũng có
những bài thơ nói về tình yêu thiên về nhục dục hừng hực như lửa
cháy, cuốn hút như phong ba và cuồng nộ như con thiêu thân sa vào hố
lửa. Giữa hai lằn ranh đó có những bài thơ nói về tình yêu khô khan
như một lời bông đùa dí dỏm, nhưng nó lại hoàn toàn thể hiện sự
độc đáo của một phong cách yêu”.
Như
vậy bài thơ nầy không phải hay ở chỗ lời thơ hoa bướm mà hay ở chỗ lời thơ ngổ
ngáo, có mãnh lực cuốn hút người đọc nhìn thấy một cuộc truy hoan hoàn toàn vì
nhục dục sẽ diển ra.
Đoạn giữa của bài bình thơ tôi viết như sau:
“Người
ta có thể tìm thấy trong ca dao hay trong thơ những câu đối đáp rất hay
của những chàng trai trả lời cô gái đang gặt lúa trên đồng hay ban đêm
giã gạo cùng nhau. Những câu đó chắc chắn rất trữ tình nhưng chắc
chắn không bao giờ thân ái như lời thơ trong khổ thơ này. “Ừ thì một đêm
thôi nhé”: chúng ta nghe như lời của anh nói với em. Chúng ta tưởng
tượng lời từ cửa miệng chàng trai thốt ra âu yếm vô cùng, ấm áp vô
cùng. Rồi thì “Mai đừng, gạ nữa một đêm”: Câu thơ không phải là lời
từ chối đâu, ngược lại đó là lời hẹn hò những đêm kế tiếp bằng
một câu bông đùa tế nhị.”
Như vậy, bài thơ hay ở chỗ diễn tả được cái
chân tình, cái tình yêu ẩn kín phía sau những lời tưởng như trắng trợn đó. Nhà
thơ đã dùng ngôn ngữ thật thô cứng nhưng lại diễn tả hết cái mềm mại nằm trong
sâu kín tâm hồn của hai người có bản tính bông đùa và thích diễu cợt cùng nhau.
Đoạn cuối của bài bình thơ tôi viết như sau:
“Bài
thơ hay là hay ở chỗ đó, diễn đạt cái kín đáo mà bề ngoài không mấy
ai thấy được, không mấy ai trân trọng, có khi còn khinh ghét nữa. Bài
thơ hay cũng là hay ở chỗ “nói tục giảng thanh”. Đọc “Ấm Trời” ta nghe tiếng thơ như của
một nhân vật bất cần đời, một cặp trai gái ngổ ngáo xem tình như cỏ
rác, nhưng ngẫm kỹ, đọc đi đọc lại nhiều lần ta tìm thấy ở đó những
tâm hồn đẹp mà ta yêu quý, một mối tình có thể làm cho ta se lòng
và cảm mến”
Tất nhiên ở đây tôi chỉ trich lại những phần
chính trong bài bình thơ của tôi, mục đích để biện hộ cho mình. Biện hộ rằng
tôi quý thơ Đặng Xuân Xuyến mà viết những lời có cánh cho thơ anh chớ không
phải vì quý anh mà viết những lời có cánh cho thơ ấy. Quý vị nào có vui thì tìm
trên web dangxuanxuyen đọc trọn bài bình cúa tôi cho “ẤmTrời” sẽ tường tận hơn.
Sau đó hai nhà thơ còn đề cập đến việc tôi và
nhà thơ Nguyên Lạc cãi cọ nhau.
Khi nói về thái độ của ông Nguyên Lạc đối với
tôi, nhà thơ Nguyễn Đăng Hành nhận xét: “Ông
Nguyên Lạc thâm và đểu khi dùng thái độ nhã nhặn lịch thiệp để ra đòn với ông
Châu Thạch”.
Thật ra ông Nguyên Lạc dùng chữ “không lương thiện” để chửi tôi thì không
thể nói là “nhã nhặn lịch thiệp”
được. Phải nói đó là một câu nặng nề nhất khi dùng cho một người đã từng viết
khen ngợi ông ta từ khi chưa hề biết ông ta là ai và chưa đòi hỏi ông ta một
món quà nhỏ nào. Nghĩa của chữ Lương thiện là “không làm những gì trái với đạo đức và pháp luật”. Vậy ông ấy nói
tôi “không lương thiện” là ông ấy nói
tôi “vô đạo đức và phạm pháp”. Ông ấy
có nhiều bằng đại học, là một nhà văn thì phải ý thức đầy đủ lời nói của mình,
không vu khống làm xúc phạm nhân phẩm kẻ khác chứ. Nhưng thôi, tôi đã hứa với
mọi người quên đi nên không nhắc lại nữa.
Cuối cùng, xin gởi đến hai nhà thơ Nguyễn Đăng
Hành và Đặng Xuân Xuyến lời chúc một mùa xuân an lành, một năm mới phát triển
và viết thật hay. Xin gởi đến quý vị đã đọc bài nầy lời cảm ơn và ước nguyện
nhận nhiều niềm vui, an khang, thịnh vượng trong năm Kỷ Hợi nầy./.
-------------
MỜI
NHẤP CHUỘT ĐỌC THÊM:
Mời thư giãn với nhạc phẩm SON
của Đức Nghĩa, qua tiếng hát Quốc Thiên:
*.
CHÂU THẠCH
Địa chỉ: 75 Phan Kế Bính, Đà Nẵng.
ĐT: 0929128967 - 05113894610
Email: truongvantran@hotmail.com
.
............................................................................................................
- Cập nhật theo nguyên bản từ email tác
giả gửi ngày 14.02.2019.
- Bài viết không thể hiện quan điểm
của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Quý vị copy bài viết tại blog https://tienglongnguoixaque.blogspot.com/
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi
trích đăng lại.
0 comments:
Đăng nhận xét