GIẢI HẠN
*
 |
| (Tác giả Bùi Công Thuấn) |
Từ quốc lộ, chiếc xe 12
chỗ chạy hợp đồng rẽ vào con đường đất đỏ. Hai bên nhà cưả thưa thớt. Bác tài
xế lái xe theo sự hướng dẫn cuả chị phụ nữ ngồi bên cạnh: Quẹo phải, đi chừng
một trăm mét, bên phải có Ủy Ban Nhân dân xã, tới một chút, bên trái có
trường cấp hai, chạy thẳng chừng cây số nửa, qua cây cầu, từ cầu đi
tới chừng hai trăm mét nưã, bên phải có một ngôi đình cổ, đối diện với ngôi
đình cổ, là con đường nhỏ đi xuống xóm ruộng. Đi vào trong xóm, chừng
200m thì quẹo phải, đến đó hỏi nhà bà thầy, ai cũng biết
Chị phụ nữ ngồi
trên xe ngẫm nghĩ, người ở tận nơi sơn lâm cùng cốc này mà vẫn có
khách tìm tới, kể cũng lạ.
Xe đến một ngã ba đường
thôn, hai bên bờ tre um tùm. Bác tài cho xe dừng lại. Chị phụ nữ tìm một
người hỏi đường, người này chỉ ngôi nhà sâu trong vườn.
Có vài chiếc xe hơi con đang đậu ở con đưởng hẻm, trước sân.
Đó là ngôi
nhà ba gian hai chái, vách ván, lợp lá dưà .Xung quanh là vườn cây,
có một khoảng sân vưà rộng, vài băng ghế đá .Một bàn thờ thiên, trên có nải
chuối xanh , ly nước và vài chân nhang .Ở góc sân có một lu lớn đựng đầy
nước.Trong nhà thấp thoáng vài bóng người. Chị phụ nữ và cậu em ngồi
ở ghế đá chờ. Hai người lấy khăn lau mặt .
Thấy một người đàn bà
phục phịch từ trong nhà bước ra ,chị phụ nữ hỏi:
- Thầy rãnh
chưa chị ?
- Còn một người khách nưã
- Hoa trái lễ
vật thế nào chị ?
- Tuỳ .
- Em không mang theo gì
, bỏ tiền phong bì có được không ?
- Chắc là được ,
cần lòng thành !
Người khách thứ hai từ
trong nhà bước ra là một ông tốt tướng, có vẻ là giám đốc , bên cạnh có một
nhân viên đi theo.Ông ta đi ra chiếc xe con đậu ở ngoài ngõ. Chị phụ
nữ chỉ hai người khách bề thế bảo cậu em ngồi bên cạnh:
- Đó , cậu thấy không
, đâu chỉ có người bình dân đến đây, có cả dân xịn hẳn hoi .Cậu
coi xe ông ta đó , bảng số xanh , quan chức đó!
Cậu em trông theo hai
người :
- Em chẳng tin .
Người chị thuyết phục :
- Cậu nói vậy sao được
! ” có thờ có thiêng “ . Cậu bị
bênh không chưã ,
sao hết được !
- Nhưng em đâu có bệnh gì
?
- Cậu ngơ ngơ ngẩn ngẩn
như vậy, không bịnh là sao ?
- Em vẫn bình thường !Em
đi đây là chiều lòng chị thôi !
Hai chị em vào trong nhà
, ngồi ở cái ghế băng gần cưả sổ gian nhà phiá trái .Gian giưã kê
một tủ thờ lớn . Tượng phật Bà Quan Âm nghi ngút khói hương. Mâm quả
để đầy chiếc bàn lớn phiá dưới .Gian bên phải có lẽ là phòng ngủ .
“Bà thầy “ đang ngồi ở bàn.
Đó là một người phụ nữ nhỏ nhắn, điềm đạm , ăn mặc bình
dân : áo bà ba nâu nhạt, không có nét gì đặc biệt. Trên bàn có một chiếc điã
nhỏ đựng hai đồng tiền kẽm .Một thếp giấy đỏ, một bộ đồ trà .
Thầy ngước
nhìn hai người :
- Chào anh chị , anh chị
có việc gì ?
- Nhờ thầy coi
bịnh dùm
Cậu em vẫn ngồi lặng im ,
thoáng nhìn thầy, thờ ơ. Cậu nghĩ, người đàn bà bình dân này trình
độ chắc cỡ thầy lang miệt vườn ! biết gì mà chưã bịnh ?
Thầy thăm hỏi :
- Hai vị từ đâu tới ?
Người chị nói :
- Dạ cũng xa, ở thành phố
.
- Sao hai vi
biết mà tới đây ?
- Dạ, có người giới
thiệu .
- Hai người, ai bị sao
vậy ?
- Dạ cậu em đây , bác sĩ
bảo không có bịnh gì , nhưng cậu ấy như người
ngơ ngẩn.
- Sao chị không đem cậu
ấy đến bệnh viện tâm thần ?
- Nhiều người nói bịnh
cuả cậu chỉ có thầy mới chưã được.
- Chị tin vậy à !
Rồi thầy thân
thiện :
-Rất nhiều người đến đây
nhưng không tin. Chỉ sau khi chưã hết bịnh mới
tin. Một ông bác
sĩ khá nổi tiếng ở Sai gòn. Người nhà đưa ông ta đến
đây.Tôi gieo quẻ rồi bảo : Ông bị bịnh nặng. Ông ta vặn lại : tôi là bác
sĩ mà tôi không biết bịnh tôi , còn chị , chẳng xét nghiệm gì làm
sao biết ! Tôi bảo : Cái việc ông đang làm ấy gây bịnh cho ông . Ông là bác sĩ,
nhưng cái tâm cuả ông không thiện, lâu ngày tích thành bịnh, chẳng thuốc nào
chưã cho ông được ! Chỉ có ma mới chưã
được ! Nghe tôi nói, ông ta có vẻ giận. Tôi bảo : ông phải chưã
cái tâm cuả ông, bịnh mới hết. Ông ta ra về. Thời gian sau ông ta
lên đây tạ lễ Phật rất hậu .
Thầy nhấp một ngụm
nước rồi nói tiếp :
- Lại có một ông linh
mục, không tin và không chịu tới đây. Người nhà đem
hình tới đây. Tôi biết,
Lm bị người ta thư, nhưng chỉ thư nhẹ cho ổng bịnh, chứ không làm
chết người . Tôi chỉ cách cho người nhà về gỡ cho ổng. Bên Thiên Chuá Giáo họ
không tin những chuyện buà ngải. Họ bảo mọi việc đều do ý Chuá. Điều ấy đúng.
Nhưng Kinh Thánh cũng dạy rằng ma quỷ luôn giành giật con người với Chuá. Chúng
cũng có quyền lực, quyền lực bóng tối , chúng có thể làm được mọi điều , khi
lương tâm con người trở nên đen tối . Cái ông GiuĐa chẳng từng bị quỷ ám mà đi
bán Chuá đó sao. GiuĐa được Chuá nhắc nhở nhiều lần , nhưng hắn không thức tỉnh
nổi .Lương tâm hắn đen quá rồi.Chuá bảo, quỷ đã nhập vào nó .Thời khắc
này là giờ cuả quỷ, giờ cuả bóng tối .
Cậu em
nghe thầy nói, ngẫm nghĩ. Dường như thầy muốn khoe mình
giỏi hơn bác sĩ , thông hiểu Kinh Thánh hơn cả linh mục. Tâm lý !
Nói năng kiểu này thì người bình dân tin là cái chắc.
Thầy kể tiếp :
- Tôi mới đi chơi các
nước Châu Âu về. Một người ở Pháp mời. Gia đình họ
có 5 người. Cả 5 người
đều bị bịnh. Người nào bụng cũng to như cái thúng. Bệnh viện ở Pháp không chưã
được .Họ về Việt Nam , cũng không biết ai giới thiệu họ đến đây , tôi
chưã hết bịnh. Họ mừng quá, mời tôi đi chơi Châu Âu một chuyến. Nể
tình họ lắm tôi mới đi. Mà đi thì bỏ người bịnh ở nhà, lòng không đành !
Cậu nghĩ, bà này nổ dữ !
Tây nó tin quái gì vào chuyện buà ngải .
Nhưng những câu chuyện
thầy kể có ảnh hưởng đến nhận thức cuả cậu : Con người bé nhỏ đang ngôì trước
mặt cậu không hẳn là một người bình dân như cậu tưởng .Cho dù những
chuyện thầy kể là chuyện biạ chăng nưã, thì thầy cũng tỏ ra
có nghề lưà mị .
Cậu chặn ngang :
- Thế công an họ không làm
khó dễ gì thầy hay sao?
- Họ có đến đây vài lần,
tra vấn , luc soát, rồi về. Cái nhà rách này chẳng có gì cho
họ tịch thu cả .Người bịnh thì cứ tới, làm sao cấm học được !
Có lẽ nói vậy đủ an tâm
khách hàng rồi, bà thầy không kể chuyện nưã. Căn phòng trở
nên tĩnh lặng.Thầy gieo hai đồng tiền kẽm trong điã, lặng
im một lúc rồi nói :
- Cậu bị rồi, bịnh lâu
ngày !
* *
*
Cậu Trọng thấy cái đầu
cuả mình sáng lên, như vuà thức tỉnh sau một cơn mê dài .
Trước dây đầu óc cậu âm u, không nhớ nổi một điều gì, không dám quyết định một
điều gì .Tất cả công việc gia đình, tay hòm chià khoá, dạy dỗ con cái đều do
người vợ quán xuyến .Mỗi lần cậu có ý kiến, vợ cậu quắc
mắt lên là cậu rùng mình. Một nỗi sợ hãi bao trùm hồn
viá. Cậu không biết mình sợ gì. Hằng đêm cậu hay mơ những giấc mơ kinh hoàng,
không đầu không đuôi, ú ớ cho đến khi có người lay tỉnh.
Giấc ngủ mê ấy đã kéo dài
ba chục năm nay rồi, lúc cậu còn rất trẻ, 22, 25 gì đó, từ ngày cậu gặp cô giáo
.
Chuyện cậu lấy cô giáo
như một chuyện tình cờ .
Lúc ấy cậu chạy được một
chân lính kiểng ở xa thành phố. Làm lính kiểng cũng buồn vì bị người ta đàm
tiếu. Nhưng thời buổi chiến tranh, miễn là không phải ra chiến trường . Chiến
tranh ngày càng ác liệt, bạn bè cậu mười đưá ra chiến trường, hết
bảy tám đưá trở về bằng xe tang. Cậu được biệt phái sang dạy Tiểu học, học trò
hầu hết là con lính. Luơng lính chỉ đủ mua kem đánh răng và ăn sáng,
nhưng không lo chết.
Chỗ cậu dạy có một cô
giáo trẻ, nói năng rất ngọt, lịch sự như Tây. Nghe đâu lúc nhỏ cô
học trường Tây.
Chuyện trai gái gần nhau
như lưả gần rơm. Cô mời cậu về nhà chơi. Gia cảnh một mẹ một con và một cậu
em nuôi còn nhỏ. Bà mẹ cũng rất ngọt, lịch sự, hiếu
khách. Mỗi khi cậu đến chơi, bà mẹ chào hỏi vài câu rồi xin phép làm việc này,
việc kia. Quả là tế nhị. Mối quan hệ cuả cậu và cô giáo nhanh chóng trở nên
thân thiện gần gũi. Hai người thường đi uông café tối , đi ăn sáng. Ngày Chủ
nhật, cậu đến chơi ,cô làm món gì đó, cả nhà ăn chung, vui như mở hội .
Một hôm bà mẹ nói với cậu
:
- Tôi có chuyến đi Dalạt
vài ngày, nhà cưả chẳng có ai, cậu giáo là chỗ thân tình, nhờ
cậu trông nhà và trông em nó giúp tôi, mong cậu vì tôi mà không
từ chối
Cậu dấu niềm vui trong
lòng :
- Bác tin mà giao trách
nhiệm, cháu đâu dám từ, để cháu xin phép cơ quan
Bà mẹ vui mừng :
- Ngày cậu đến dùng cơm
với em, tối cậu đến ngủ, trông nhà giúp tôi, tôi
coi cậu như người nhà .
Tất nhiên là chuyện phải
đến đã đến. Trai gái chung nhà, trai tân, gái mới. Cậu
như sống trong mơ. Đêm mây mưa ngụp lặn, ngày nối tiếp hành lạc:
sáng bánh mì ốpla, café sưã. Trưa là bò Napoléon, tối là gà luộc bóp gỏi, rượu
ngoại. Chẳng khác gì Tây! Cô giáo đối đãi thật ân cần và chu tất .
Sau những lần coi nhà cho
cô giáo như vậy, luơng tâm cậu cũng có day dứt. Tôn giáo bảo rằng cậu
đã phạm tội ăn trái cấm. Nhưng cậu nghĩ, trời sinh ra thế, chẳng có
gì là tội , Kinh Thánh chép rằng những gì Chuá dựng nên đều tốt đẹp, chẳng lẽ
chuyện trai gái là xấu . Còn theo đạo lý, phong tục cha ông, đó là
gian dâ . Cậu cười: Ngày xưa các cụ năm thê bảy thiếp có sao đâu. Có
phúc thì cứ hưởng.
Bà mẹ trở về thấy nhà
bình an, nét mặt bà hân hoan:
- Cám ơn cậu giáo, này!
nếu không có chỗ trọ, cậu cứ đến nhà ở, không có gì trở
ngại.Thêm bát thêm đuã thôi, nhà có người đàn ông nó ấm. Với lại, lương lính,
ăn cơm tiệm, ở nhà trọ sao cho đủ. Tôi không có ý chê lính, nhưng chỗ thân
tình, cậu bỏ quá cho.
Người chị
nhiều lần thấy cậu đi qua đêm, sinh ngh, cật vấn :
- Cậu đi đâu suốt mà
không về nhà ?.
- Báo động
liên tục, lính tráng ứng trực 100% sao em về nhà được!
- Chị nghe người ta nói câụ ngủ
với con nào phải không?
- Làm gì có con nào ! Chị
khéo tưởng tượng!
- Tuỳ cậu. Chị nhắc nhở
thế thôi, có thân tự lo lấy, kẻo có ngày hối không kịp
- …….
Đoạn kịch ấy cứ diễn đi
diễn lại .Bởi vì tối nào cậu cũng đi chơi khuya. Không
ngủ ở nhà cô giáo thì ngủ ở nhà bạn. Cô giáo chỉ là cuả rơi bên đường bỗng dưng
nhặt được, cậu không để tâm. Cậu đang đeo đuổi một em rất xinh : váy ngắn màu
xanh, tóc bím, chân sáo tung tăng, hồn nhiên như thiên thần. Cậu đã đến nhà chơi
vài lần. Đó là một gia đình khá giả: Có trại cưa, có cây xăng và vài
chục mẫu cafè. Cậu định gửi tương lai cuả mình vào gia đình ấy .
Khi biết
chuyện này, cô giáo nổi máu tam bành lục tặc lên, hành xử theo bản
năng cuả một con vật giống cái : Anh đã ăn nằm với tôi, thì không thể ăn nằm
với con khác, anh nghe rõ không ! Anh đâu có phải là chó hoang, đâu
phải một thằng điếm !
Cô giáo túm lấy ngực áo
cậu, giật liên hồi. Mắt cô ta đỏ sọc. Hàm răng nhe ra. Nắm tay xiết laị rồi xô
cậu một cái chới với. Cậu kinh hoàng, chết lặng .
Khi đã bình
tĩnh lại, cậu nghĩ, cũng có thể cô ta quá ghen thôi. Đàn bà xưa nay vốn thế .
Tốt nhất là đừng để cô ta biết chuyện gì !
Cậu vẫn tiếp tục những
ngày ngủ trông nhà cô giáo và những đêm đi chơi với cô thiên thần nhỏ, con
đường hạnh phúc tưởng như dài vô tận.
Nhưng cục diện chiến
tranh biến đổi nhanh quá. Những ngày cuối tháng tư 1975, tình hình thay đổi
từng giờ. Buôn Ma Thuật thất thủ. Huế, Quảng Trị giải
phóng.Tình hình như trên trên chảo lưả. Quân Sai gòn cởi
áo lính, quăng súng, chạy lấy người. Cả miền Nam là giòng người di
tản.
Khi quân giải phóng chiếm
được Xuân Lộc, cậu biết chiến tranh sắp kết thúc, thiên đàng hay điạ
ngục? Cậu lẫn trong đoàn đoàn lũ lũ những con người khốn khổ chạy loạn .
Tình cờ cậu gặp cô gái
thiên thần trong đám đông. Cả hai cùng ghé vào một nhà người quen.
Nhà này bỏ hoang. Người nhà đã bỏ chạy về Saigòn.
Hai người chẳng còn giữ
gìn ý tứ gì nưã. Nguyện sống chết bên nhau. Còn biết đi đâu. Mình chỉ
là hạt cát trong cơn bão lọan cuồng phong cuả lịch sử .
Đêm ập xuống. Tiếng súng
rền khắp nơi, tiếng xe tăng quần thảo quanh đây, tiếng đại bác xoè xoè trên
đầu. Ngày tận thế đã đến. Hai người quấn lấy nhau, mặc cho mưa bom bão
đạn . Nếu có phải chết trong giờ phút này thì cũng thật mãn nguyện :
hạnh phúc như chưa bao giờ hạnh phúc. Một đêm tuyệt vời, một món quà bất ngờ
cuả số phận. Chiến tranh đâu chỉ có đau khổ !
Đêm tan dần và tiếng súng
cũng xa dần. Mặt trời rạng rỡ ló dạng.
6 giờ sáng, cô
gái thiên thần thức dậy, ra sân nghe ngóng. Xung
quanh yên tĩnh. Lác đác vài tiếng súng vu vơ .
Bỗng một tiếng nổ long
trời lở đất, trái pháo mồ côi rớt giưã sân nhà.
Cậu lăn vội xuống gầm
giường, không thấy cô gái đâu !
Im tiếng sun, cậu chạy ra
trước nhà. Sân bị đào một hố sâu. Những mảnh áo váy cuả cô gái lem luốc bụi đất
và máu văng khắp trên sân. Cậu bàng hoàng kinh
sợ. Tay chân bủn rủn. Chưa bao giờ cậu phải chứng kiến một
cảnh thương tâm như thế. Nước mắt cứ ưá ra, bên tai là âm vang tiếng đạn pháo
xé trời!
Cậu lượm nhặt những mảnh
thân xác còn lại cuả người yêu và chôn vội vàng trong một cái hố
nông, rồi tìm đường bay về Saigòn. Chiến tranh! Ôi chiến
tranh! tàn nhẫn quá! Chưa bao giờ cậu bị ám ảnh như thế, nỗi ám ảnh theo cậu suố
đời. Ôi thiên thần nhỏ của tôi!
Cậu trở nên ngơ ngơ
ngẩn ngẩn. Hồn viá bay theo cô gái thiên thần vào cõi mơ hồ .
* *
*
Rồi cả nhà cũng biết
chuyện cậu dấu diếm. Cô giáo có bầu. Ấy là lúc bà mẹ cô giáo hành xử quyền lực
đàn bà. Bà nói trong tiếng nghiến răng:
- Mày ra
khỏi nhà tao, đi đâu thì đi . Con đĩ thối! khốn nạn! Tao không
ngờ!
Cậu hiểu rằng cái
sự thối và khốn nạn cuả cô giáo là do cậu gây nên. Cậu phải
nhận lấy nó. Chẳng thể đánh mất lòng tự trọng cuả một con người. Cậu thuê
nhà cho cô giáo ở, đưa cô đi sinh nở, lén lút, cực nhục, chui rúc
như con chuột dưới ống cống.
Con người sống trên đời,
cần có danh dự, cần có gia đình, nhưng cậu đã đánh mất
tất cả. Bưã cơm nào, cả nhà cũng giàn duạ nước mắt. Tiếng thở dài âm u. Cha mẹ
cậu chỉ ăn vài miếng, vuốt ngực, buông đuã, rồi đứng lên. Cậu còn
biết nói điều gì. Tuổi trẻ trắng tay, cùng đường.
Cũng may cô
giáo sinh nở mẹ tròn con vuông. Một thằng con trai kháu khỉnh, nó rất giống
cậu. Lần đầu tiên trong đời, một tình cảm mới lạ xuất hiện trong
lòng câu. Cậu thương con, mừng mừng tủi tủi, tình thương cuả chuột
cống !
Cả nhà quyết
không cho cậu lấy cô giáo làm vợ. Con bé dữ dằn quá. Đàn
bà miệng rộng, mắt xếch, lưỡng quyền to, hét như ngưạ
hý thì chỉ làm giặc. Nó sẽ làm loạn cái nhà này. Phúc đức
tại mẫu. Cái cây đã thối từ gốc, thì chỉ có nhổ vứt đi! Đàn
bà mà hư hỏng thì chồng khốn nạn, con khốn nạn, đời đời truyền kiếp!
Nhưng khó nhất là chuyện
thằng bé. Không thể bỏ nó được. Nhà toàn con gái, nó là thằng cháu
trai duy nhất nối dòng.Với lại còn đạo nghiã, tôn giáo.
Hay là cho cô giáo tiền,
nói ngọt với nó để bắt thằng nhỏ về .Nó rảnh rang, muốn lấy ai thì lấy!
Một cuộc giành giật đưá
bé diễn ra ngay tại bến xe. Một bên quyết bắt đưá bé, một bên quyết giữ đưá bé.
Cậu bồng đưá bé ra xe nhờ chị đem đi. Cô giáo biết được, chạy theo
và gào lên như một con mẹ khùng :
- Ối giời ơi người ta bắt
con tôi, ối …giời… ôi!.
Giưã đàng giưã chợ, người
ta u đen như kiến. ngay trên xe, cô giáo nhào vô cấu xé cậu, giành
giật đưá bé.
Dĩ nhiên, ở chốn đông
người, kẻ to mồm là kẻ thắng, cô giáo giữ được con.
Cả nhà đành hợp thức hoá
chuyện vợ chồng cho cậu. Đúng như trong kịch bản cuả mẹ cô giáo. Bà bắt thóp
được gia đình cậu là gia đình gia giáo, bắt thóp được thằng cháu ngoại cuả bà
là cháu trai duy nhất cuả nội. Họ không thể bỏ con bỏ cháu.
Bà bảo con gái:
- Thân con
gái là cái thân khổ. Xưa nay vẫn
thế. Đời bạc ác lắm! Ngày xưa , mẹ cũng như con bây giờ:
ngây thơ và mơ mộng, và con có mặt trên đời. Cũng vậy, đưá em nuôi,
nó là con cuả con, đã ra đời trong sự bạc ác cuả cuộc đời này! Con không có
kinh nghiệm hay sao!
Giọng bà mẹ trầm xuống:
- Trời cho
con gái cái nhan sắc và thân xác. Con hãy dùng nó để bắt lấy một thằng
con trai làm trâu làm ngưạ nuôi mình. Phải nắm quyền sai
khiến nó suốt đời. Tình yêu, danh
dự, đạo nghiã chỉ là những thứ vớ vẩn. Cần sống trước đã, dù có phải
trả giá. Mà ở đời, cái gì cũng có giá cuả nó!
Bà đã làm đúng những gì
bà dạy con gái: Cậu trở thành tên nô lệ cuả cô giáo lúc nào không
biết. Cậu biết lòng mình không yêu cô giáo, nhưng không đến nhà cô
giáo thì không chịu được. Có tiếng gọi ở trong óc, và có lưả đốt ở trong tim.
Và cậu đã ăn trái cấm.
Cậu sống như người mộng
du, không nghĩ suy được điều gì đến nơi đến chốn .Bảo là cậu mê thì cậu vẫn rất
tỉnh. Bảo rằng cậu tỉnh sao lại hành xử như người mê, như
bị sai khiến. Cậu bỏ lời cha mẹ ngoài tai. Cô gái thiên thần kia cũng chỉ giữ
cậu được một khoảnh khắc. Tâm trí cậu đầy bóng tối. Trái tim bị cào cấu bởi
móng vuốt và nung nấu trong những cơn ác mộng đầy máu.
Từ đấy,
cậu lầm lũi như một cái bóng, dằn vặt không nguôi trong
nỗi tủi cực .
* *
*
Sau giải phóng 1975, cuộc
sống khó khăn hết sức. Chẳng biết tương lai thế nào. Giòng đời
chảy ngược. Một lớp người ở trong rừng ào
ạt về thành phố. Những vila, những nhà lầu, những nhà mặt tiền
đại lộ trung tâm thành phố người ta bỏ đi, giờ có chủ mới, áo
bà ba đen, vai vắt khăn rằn. Họ cũng học đòi
sơn móng tay móng chân và bôi trét son
phấn lên mặt.
Dân thành phố nối nhau
lên rừng, đi kinh tế mới. Đi cải tạo. Những đợt đánh Tư
Sản liên tiếp, rồi đổi tiền. Miền Nam lột xác, tất
cả trắng tay. Người đi kinh tế mới hát rằng, “Lao động là
vinh quang”, nhưng lại chế thêm: “lang thang thì chết đói, hay
nói thì đi ở tù, lù khù đi kinh tế mới” .
Người ta còn kể rằng: Một
ngày kia, ở một ngã tư thành phố, có con bò nằm chắn giưã
lối đi. Xe cộ bị kẹt, bóp còi inh ỏi. Con bò vẫn nằm trơ. Người
ta hù doạ, lấy cây đập, nó vẫn nằm trơ. Cảnh sát giao thông đến,
chiả súng lên trời, bắn đùng ! đùng! mấy phát liền , ai nấy dựng tóc gáy! nó
vẫn nằm trơ. Không ai còn biết làm gì để đuổi con bò đi.
Mọi người xầm xì: Công an
nó không sợ, bắn súng nó không sợ, chỉ có trời sập thì may
ra ... Nó là giống bò, “ngu như bò”, đừng hòng cải tạo.
Mọi người nhìn nhau bó tay. Bỗng có một anh ăn mặc nhếch nhác từ trong đám đông
bước ra. Anh ta đến bên con bò, ghé sát tai nó, nói câu gì đó. Không
ai nghe được. Người ta thấy con bò trợn mắt, đảo tròng một vòng, vểnh tai, rồi
cong đuôi, phóng thẳng một mạch, không dám quay đầu lại Đường phố reo hò như mở
hội. Một người tò mò hỏi anh thanh niên: Anh nói gì mà con bò
bỏ chạy vậy? Anh ta cười và thì thầm: có gì đâu, tôi bảo nó rằng, mày không
đi, người ta cho mày đi kinh tế mới đó. Nó sợ mà chạy thôi!
Mọi người lại phá ra cười.
Trong cái phong trào đi kinh
tế mới ấy, có gia đình cậu. Cả nhà cậu khăn gói lên rừng làm rẫy. Ngày
ngày cậu chặt cây, đốt rẫy khai hoang, lầm lũi như thời tiền sử, cô vợ chẳng phụ
được việc gì, xưa nay vẫn thế.
Đời sống ỡ nương rẫy có
làm cho cậu nguơi ngoai đôi chút. Ngày ngày ra rẫy cùng với cha mẹ, anh em,
cùng đổ mồ hôi, cùng chung bếp lưả, cậu được tiếp thêm sức sống. Một
năm trời cơ cực, ăn uống kham khổ, cặm cụi với rừng,
dựng nhà chòi, trồng bắp, triả luá, hoang dã và rừng rú!
Con người về với nguyên sơ, lòng trí trở nên trong sáng …
Rừng mênh mông, không có
sức mà khai phá. Đám rẫy hai mẫu luá ngô xanh bạt ngàn thấp thoáng
niềm vui : Cậu không sợ chết đói nưã…Bắp non, hái đến đâu luộc ăn đến đấy, ngọt
như đường. Luá trúng muà, cánh đồng vàng rực. Đống thóc đập được sau một
ngày, ngọn cao hơn đầu người. Cuộc sống manh nha hy vọng.
Đôi khi rỗi rãnh, cậu đắm
mình mông lung. Cái chết kinh hoàng củ cô thiên thân nhỏ vẫn ám ảnh cậu không
nguôi trong những giấc mơ. Cậu mơ hồ mình mắc vào móng vuốt cuả bóng tối. Những
ngày thơ mộng với cô giáo chỉ là cái bẫy giăng ra để bắt lấy linh hồn cậu .
Ngu thì phải trả giá. Cả nhân loại này cũng đang phải trả giá, đâu chỉ mình
cậu.
Bây giờ, cậu là người bị
trói chịu đòn, không kêu được, không thoát ra
được, càng giãy giuạ, sợi giây càng xiết chặt hơn.” Thấp cơ thua trí đàn
bà“, chua chát quá! Không có sự bi phẫn nào cuả đàn ông lại thống
thiết bằng nỗi khổ nhục bị đàn bà thống trị! Từ thời Adam, Eva
đã đem tội lỗi đến trần gian. Đàn bà là giống gian ác,
đồng nghiã với rắn độc. Con rắn trong Vườn Điạ Đàng đã nhập vào Eva, mơn trớn nhân
loại, nhẹ nhàng và êm ái. Nhưng nếu
bị nó quấn xiết, thì bất cứ thằng đàn ông nào trên cõi đời này cũng chỉ là con
mồi hiền lành. Rồi sẽ thấm nọc độc, không chết ngay, nhưng mù loà và tê
liệt trước cái họng mở to đầy răng nhọn cuả nó .
Cậu có cảm giác mình tê
liệt, ý chí và nghị lực đã mềm nhũn. Cậu đang giãy giuạ trong họng con rắn đầy
răng nhọn. Cậu luôn sợ hãi, không biết mình sợ hãi cái gì, nỗi sợ
hãi không thể hình dung cụ thể. Mỗi khi vợ cậu quắc mắt lên, là cậu rùng mình.
Một luồng khí lạnh chạy dọc xương sống. Vợ bảo gì, cậu chỉ im
lặng làm .
Đã có lần cậu phản ứng
quyết liệt, nhưng thảm bại.
Lần ấy tết đến, cậu muốn
về thành phố thăm ông bà. Cậu muốn đem về chút quà cuả nương rẫy để bố mẹ ăn
tết. Suốt năm suốt tháng không về được, cũng chẳng đồng quà tấm bánh cho ông
bà, thì ngày tết cũng phải đem đầu về. Cần là cần tấm lòng lúc ông bà còn sống.
Người chết không cần gì cả. Cậu nói với vợ cái nguyện vọng ấy.Vợ cậu không bằng
lòng, thị gây sự không cho cậu về. Thị sợ phải chi tiền.Tiền bạc là trên hết.
Cha mẹ gạt sang một bên. Quá tức giận, cậu thu quần áo để đi.Thị đóng chặt cưả
lại, cầm trên tay con dao rừng. Thị bảo, hễ cậu bước ra khỏi nhà là thị
chém liền.
Cậu bị thị chém một
dao ở vai. May là cậu mặc áo vải dày và con dao rừng đã cùn .Cậu chạy được về
đến nhà chị. Người chị thấy mặt mũi cậu có vết cào, vai quấn băng, thì hiểu
ngay cơ sự. Chị dúi vào tay cậu tiền xe để cậu về thăm ông.
Vợ chồng , đầu gối tay
ấp, một câu nhịn là chín câu lành, cậu nghĩ vậy .
Khi rẫy nương ổn định thu
hoạch, thì cũng là lúc gia đình cậu bắt đầu lục đục, lại
chuyện mẹ chồng nàng dâu. Cứ mỗi lẩn mẹ cậu đem luá bắp về thành phố
là người con dâu ngăn cản, nói này nói kia, hỗn láo. Mẹ cậu chỉ biết
khóc. Bố cậu bảo :
- Con ạ, lúa bắp là công
sức cả nhà, mẹ mang về thành phố cho các em con cùng ăn.
Sao con lại có ý không bằng lòng, điều ấy không đúng đâu con !
Thị cãi lại:
- Bố mới không đúng.
Chồng con nó lên rừng trước. Nằm rừng mấy tháng trời khai
phá, bố mẹ và các em chỉ lên đây khi bắp có trái, luá có hột thôi.
Ông bố trợn mắt lên:
- Thế thì suốt năm qua
các con ăn bằng gì ? không phải lương thực mẹ mang từ thành
phố lên sao? Con không thấy bố và các em xoay trần ra chặt cây, cuốc đất,
triả hạt đó sao?
Thị trả treo:
- Luơng thực ấy con sẽ
trả, cả nhà cùng làm thì cùng ăn, còn muà màng thu hoạch, đất
đai này là cuả chúng con. Bố và em chỉ là người làm phụ thôi.
Ông bố giận tái mặt:
- Con không có cái quyền
ấy!
Thị loa lên:
- Bố mẹ mới là người
không có quyền gì cả. Con là con dâu không cưới không hỏi, bị cả nhà
làm khổ!Vợ chồng con phải lên tận rừng xanh kiếm sống, cả
nhà cũng không buông tha!
Bố cậu giận lắm. Ông uất
lên, không nuốt nổi cục nghẹn ở cổ.
Ông bà bỏ về
thành phố tức khắc. Ông đấm ngực kêu trời: lỗi tại tôi! lỗi tại tôi!
Trở về thành phố, ông bà
lại xoay trần ra làm lụng. Bà gánh hàng rong, vật vờ trên phố, lần
lưã nắng mưa qua ngày. Ông làm nghề
thủ công, cắm đầu từ mờ sang đến tối , chốc chốc buông
tiếng thở dài. Ông lẩm bẩm: sai lầm về chiến lược thì phải nhận lấy
sự thảm bại. Đấy là bài học đau đớn một đời làm người cuả ông …
Mỗi khi cay đắng quá, ông
nhắm mắt lại, nước mắt lại giàn giuạ … oan gia quả báo gì chăng! Thằng con trai
ông là thằng oan gia! Đời nó khốn nạn, kéo theo sự khốn nạn cuả cả nhà.
Đưá con gái lớn lấy phải thằng chồng không ra gì, cờ bạc, hút sách, buôn lậu
rồi rũ tù. Đưá con gái thứ ba lấy chồng thưà, Việt kiều đã ly dị. Tưởng sẽ
được nhờ, ai ngờ, sang Mỹ, nó chỉ làm con ở không công để nuôi con nhỏ cho thằng
đó. Chó đểu thế! Toàn là những sự khốn nạn. Tại ông tính toán sai lầm, hay
tại oan gia? Nào ông có ăn ở thất nhân thất đức gì đâu?…
* *
*
Cuộc sống cuả cậu đang ổn
định nương rẫy, vợ bảo bỏ rẫy, về thành phố. Dù sao ở thành phố cũng dễ sống
hơn ở rừng. Ông bà già về thành phố vài năm đã thấy khá. Lúc
này không khí làm ăn đã cởi mở hơn. Không còn ngăn sông cấm
chợ. Truớc kia, dân lên rừng làm rẫy, muốn đem một ký café hay vài cái bắp về
thành phố, cũng phải xin phép. Tờ đơn đóng đến năm bảy con dấu đỏ.
Trên xe đò, người ta lục xét từng cân đậu, bắt từng trái bắp. Con gà con
vịt không sao đi lọt. Giờ đi lại dễ dàng, xe cộ đã nhiều hơn. Chở
hàng, buôn bán, không còn sợ bị bắt mất vốn, dĩ nhiên cũng phải lót tay cho
quản lý thị trường.
Lúc ấy mẹ vợ cậu cũng vưà
qua đời vì cao huyết áp. Tài sản bà để lại, vợ cậu cho hết đưá “em
nuôi“. Hai mẫu rẫy cuả cậu, vợ cậu cũng bán cho cậu em với giá gần
như cho không. Cậu không hiểu sao vợ cậu lại thương thằng em nuôi như
thế ?
Về thành phố, cậu lại bám
lấy ông già. Ông mua cho cậu miếng đất nhỏ ở ngoại ô cất nhà ở.
Cậu xin làm gác gian cho một công ty. Vợ cậu
chẳng làm bất cứ việc gì ngoài việc chỉ tay năm ngón. Cuộc sống vẫn nghèo
như ngày nào.
Mẹ cậu gầy như que củi,
qua đời vì lao phổi và kiệt sức.
Ông phát bịnh.
Thận suy, tim mạch suy, thần kinh suy, lục phủ ngũ tạng đều suy.
Chẳng ăn uống gì được. Ai cũng bảo ông bịnh vì ngồi làm
việc quá sức. Giờ ông sống nhờ thuốc và nước biển. May
có cậu con trai thứ hai vượt biên gửi tiền mua thuốc cho bố. Cậu này
cũng gửi tiền về xây nhà cho ông, gọi là để an ủi bố lúc tuổi già.
Ông cũng vui được một chút. Căn nhà khá đẹp và đồ sộ, một trệt hai
lầu, kích thứơc 4 x 30m. Ở thành phố, nó trị giá bạc tỷ.
Nhà xây chưa
xong thì ông đã vào bệnh viện. Có người độc mồm độc miệng bảo, tại ông xây nhà
nên mới phải vào viện, động mồ động mả rồi! Nhiều người xây nhà xong,
không ở nhà, lại ra nghiã điạ!
Nếu ông nội qua
đời, căn nhà sẽ thuộc về ai? Mấy hôm nay vợ cậu nhắc cậu hoài về chuyện đó:
- Mình nghĩ xem. Mình là
con trưởng. Mình có con trai nối dõi tông đường, thì mình
phải làm chủ căn nhà. Chú ba chỉ có con gái, lại ở nước ngoài. Còn các cô, là
con gái, lấy chồng theo chồng, nữ nhân ngoại tộc. Mình phải lo việc này trước
khi ông nội nhắm mắt
Cậu có ý e ngại:
- Mình nói vậy không
phải. Tài sản cuả cha mẹ là cuả cha mẹ. Nhà cuả ông bà là nhà tổ,
là nơi thờ cúng ông bà ngày giỗ ngày tết. Mình giành sao được!
Người vợ quyết:
- Xưa nay quyền huynh thế
phụ. Hết con đến cháu.Thằng con trai mình là cháu đích
tôn. Mình làm sao thì làm!
Vợ cậu nói xong, quắc
mắt, ánh mắt như nhát đao chém ngược lên. Cậu rùng mình.
* *
*
Ba ngày sau, người
chị một mình lên gặp thầy. Con đường trắc trở hết sức, xe hỏng
máy liên tục. Thầy bảo: ấy là nó không cho chưã. Rồi thầy hỏi:
- Chị có làm đúng những
gì tôi nói không ?
Người chị thành khẩn:
- Thưa, đúng
ạ. Tôi ra chợ mua 3 trái trứng, đem về luộc chín. Rồi đốt ba lá
buà thầy cho. Than để trong chén, tôi lăn trứng trên tro than rồi
lăn rất kỹ lên người cậu ấy. Mỗi ngày tôi lăn một lần, tôi có đem theo đây, nhờ thầy .. .
Người chị để
bọc vải lên bàn, rất cẩn thận. Thầy mở mấy lần giấy gói.
Ba quả trứng gà luộc, vỏ hơi sậm.
Thầy hỏi:
- Quả trứng nào lăn sau
cùng.
- Thưa quả này ạ. Quả
không dấu là ngày thứ nhất, quả có vệt đỏ là ngày thứ hai. Quả
vệt xanh là ngày thứ 3.
- Chị có lăn kỹ không?
- Dạ, lăn kỹ
“Thầy” lấy con dao Thái Lan bổ trái
trứng có vệt xanh ra. Rồi lấy mũi dao khơi trong lòng ruột đỏ trứng. Có một
miếng vải nhỏ bằng móng tay, trên vẽ hình mặt người. Thầy
đưa cho chị.
Người chị cầm miếng vải
nhỏ kinh ngạc. Không sao tin được. Trứng chị mua ở chợ,
đem về lăn, rôi đem lên đây, thầy bổ trứng trước mắt chị, làm sao có
miếng vải trong đó được ?
Chị hỏi:
- Cái này là gì thưa thầy?
- Đó là miếng
buà trong người cậu em .
- Làm sao trong
người cậu ấy lại có buà?
- Cái người làm ác nhờ
thầy ngải sai âm binh bỏ vào .
- Âm binh làm
lúc nào?
- Lúc cậu em
đầu không đội trời chân không đạp đất.
- Thưa, là sao?
- Lúc mình ngủ. Mình nằm
trên giường, đầu không đội trời chân không đạp đất ấy là thời cơ cuả quỷ thần.
Với lại cũng tuỳ người, không phải ai cũng có thể bị bỏ buà .Cậu em bị hạn, nên
nhân đó nó mới làm được. Có người hạn tử không gỡ được .Cậu em còn có phuớc
gặp thầy.
- Loại buà này có nguy hiểm
không thầy?
- Nó là buà mê. Người ta
bỏ để sai khiến cậu.
- Có biết ai không ạ
Thầy ngần ngừ:
- Hạn thì phải chịu thôi
chị, bậy giờ tai qua nạn khỏi, có lẽ cũng không cần biết làm
gì!
- Dạ thưa.. cần đề phòng!
- Nhưng mà… rất khó!
- Là sao ạ?
Thầy ngậm ngùi :
- Vì đó là người gần gũi
với cậu ấy nhất trong gia đình!
Người chị bất giác kêu
lên:
- Trời ! . ..
Người chị ra về, lòng
ngập tràn xót xa. Sao lại có người đàn bà ác như thế?
Về đến nhà, chị nhận tin
bệnh tình ông trở nên nguy kịch. Khi chị và cậu vào đến nơi , ông đã hôn mê,
không còn biết gì nưã. Hai ngày sau ông qua đời.
Một thời gian ngắn sau
đó, cậu em ở nước ngoài (người gửi tiền xây nhà cho ông) cũng bi ung thu qua
đời.
Chị nói với cậu:
Em giải được hạn rồi đấy!./.
Mời thư giãn với nhạc phẩm MỘT CÕI ĐI VỀ
của Trịnh Công Sơn, qua tiếng hát Trịnh Công Sơn:
*
BÙI CÔNG THUẤN
Địa chỉ: thành phố Long Khánh, tỉnh Đồng Nai.
Facebook: Bùi Công Thuấn
.
........................................................................................
- Cập nhật từ email: huongmai8081@yahoo.com.vn
gửi ngày 10.01.2020
- Bài viết không thể hiện quan
điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
0 comments:
Đăng nhận xét