BÙA YÊU NGẢI YÊU CỦA ĐỒNG BÀO PA KÔ VÀ VÂN KIỀU - Tác giả: Nguyễn Toàn Thắng (Thái Bình)

BÙA YÊU NGẢI YÊU CỦA

ĐỒNG BÀO PA KÔ VÀ VÂN KIỀU

*

(Tác giả Nguyễn Toàn Thắng)

Đó là một trong những bí mật lớn nhất của đại ngàn Trường Sơn. Nhưng có những câu chuyện của chính những người biết “Bùa yêu” làm bởi loại cây cỏ lạ lùng. Một chiều mưa gió trên miền núi cao thuộc huyện A Lưới huyện Nam Đông – Nơi có bà con dân tộc Pa Kô.Vân Kiều sinh sống thuộc TT Huế Tôi vô tình được những người già trong thôn kể về những câu chuyện “Bùa yêu” của người Pa Kô, Vân Kiều từ bao đời nay.

Sẽ yêu cho đến tận lúc chết!

Anh Hồ Ray, trưởng thôn vừa là người dẫn đường, cũng vừa là phiên dịch viên cho Tôi, bởi như Anh Ray nói : “Hầu hết người già ở đây đều không biết tiếng Kinh, và cũng chỉ có những người già mới biết bí mật của “Ngãi Yêu” chứ người trẻ không ai biết cả !”.

Dẫn tôi vượt qua mấy con suối nhỏ, len lỏi vào trong vườn rẫy của bà Hồ Tuyen,  Anh Ray vừa đi vừa nói : “Người Pa Kô, Vân Kiều biết nhiều Bùa Ngải, nhưng chỉ có “Ngãi yêu” được nhiều người nghe, chứ Ngải độc thì không thể nói cho ai biết được ! Bà Tuyen ở đây biết nhiều Ngải lắm đó !”.

Căn lều chơi vơi giữa rừng chiều sau cơn mưa như buồn hơn, và càng làm cho sự huyễn hoặc tăng thêm khi Tôi vào nhà bà Hồ Tuyen. Cái tuổi 70 phảng phất trên nhan sắc của một con người đã qua biết bao mùa rẫy khắc khổ. Bà ngồi ăn trầu bên bếp lửa, thấy Anh Ray và Tôi vào bà vội kéo gọn mấy thanh củi cháy dở trong bếp lửa cho ngọn lửa bùng lên tỏa ấm căn lều.

Một lá “Ngải yêu”

Bà Hồ Tuyen cưới được chồng nhờ một cây “Ngải bí mật” ở trong rừng. Qua phiên dịch Anh Hồ Ray, bà kể : “Chỉ cần 1 lá Ngải thôi, mang về lấy nước sương trên lá cây, chà nát lá Ngải bằng tay rồi thấm nước sau đó lén bỏ vào túi áo quần, dưới chỗ nằm, hoặc xát lên người, thế là sẽ yêu cho đến tận lúc chết. Nhưng không được để “nó” biết, nếu “nó” biết sẽ phản tác dụng. Mỗi năm lại phải bỏ Ngải một lần và không được để người ruột thịt khác giới “dính” phải Ngải thì có tội lắm !”.

Già Làng Hồ A Tá Khỉn, 81 tuổi, cho biết thêm : “Cây Ngải hiện có đến mấy chục loại cùng họ. Trong đó có mấy loại cây có khả năng thông linh giữa con người và tạo hóa, là nguyên liệu chính để người Pa Ko, Vân Kiều xưa sử dụng làm “Bùa yêu”,  vẫn là điều bí ẩn muôn đời mà chỉ một số ít người biết được’!.

Trước, tại ngôi làng này, có một người đàn bà rất giỏi làm” Bùa yêu”, đó là bà Hồ Y Ko Nut (87 tuổi), có 4 đời chồng, 8 con, 16 cháu. Bà từng làm Ngải yêu cho hơn mấy chục người phụ nữ Pa Ko, Vân Kiều ở nhiều làng, mỗi lá” Ngải yêu” được đổi lấy vải,heo,gà,lúa ,ngô….

Nhận diện “Ngải yêu”

Phải mất cả buổi vận động, thuyết phục bằng tất cả sự chân thành, cộng với sự đảm bảo của “cán bộ trưởng thôn” Anh Hồ Ray, bà Tuyen mới hé lộ bí mật về Cây Ngải nuôi trong rừng của bà. Với lấy đồ nghề đi rừng, bà bước xuống cầu thang và nói với Anh Hồ Ray mấy câu bằng tiếng Pa Ko, chỉ thấy Anh Hồ Ray gật đầu rồi dặn Tôi không được đi theo.

Khoảng 1 giờ sau, bà Hồ Tuyen trở về và trên tay chỉ một có một bụi cây không thân, lá màu xanh hình bản kiếm dài vài tấc,

có củ nhỏ giống như loài địa lan. Tôi săm soi xem liệu đó có phải là cây “Ngải yêu” của bà Hồ Tuyen không. Anh Hồ Ray nói nhỏ : “Chỉ có mình bà Hồ Tuyen là biết loài cây này sống ở đây, ngoài ra không ai biết cả”.

Gia đình chị Hồ Vay Rom.

Bà Hồ Tuyen cho biết, trong làng có một người được bà cho Ngải, đã lấy được người chồng như ý mình là chị Hồ Vay Rom hơn 40 tuổi, đã có 3 đứa con.

Hồ Vay Rom kể lúc mới mười sáu tuổi, chị bắt chồng nhưng chưa kịp thì “chồng” chị ngã núi chết trong một lần đi săn. Dùng Ngải của bà Hồ Tuyen cho, chị cưới được người chồng thứ hai. Cách bỏ Ngải của bà Hồ Tuyen cũng đơn giản, chỉ xoa ngải lên tay và lưng “đối tượng”.

Hồ Tuyen còn kể, những năm sau giải phóng, trước cảnh mấy thầy cô giáo người Kinh tình nguyện lên đây dạy chữ cho đồng bào mà quên cả tuổi xuân nên nhiều năm không ai dám cưới, bà Hồ Tuyen đã cho Ngải để họ về xuôi tìm được vợ, chồng…

Theo các nhà khoa học, các loại thảo dược được đồng bào nuôi trồng, chăm sóc, bào chế và sử dụng theo phương pháp bí truyền, trở thành các loại ngải độc hại người hoặc ngải thuốc cứu người. Ngải rọm có công dụng tránh thai, phá thai, chữa bệnh máu trắng ở phụ nữ. Râu cọp là một loại Ngải cực độc. Lá ngón cũng vậy, chính là cây “đoạn trường thảo”. Nhân sâm Ngọc Linh nổi tiếng vốn được phát hiện từ loại Ngải được đồng bào gọi là cây “thuốc giấu”.

Riêng cây “Ngải yêu” lại là một loại Ngải đặc biệt. Còn công dụng “yêu”, là do nó có chứa chất kích thích tình dục, có hương liệu, khi bào chế, sử dụng với các thủ thuật đặc biệt sẽ để lại “mùi” và sự “thèm thuồng” khó quên, khó cưỡng lại.  Ngoài yếu tố tâm linh truyền thống tồn tại ở các tộc người còn khá gần với tự nhiên nguyên thuỷ, thì Ngải vẫn giải thích được bằng khoa học. Đó đều là cây thảo dược.

Bùa ngải chỉ là xúc tác ban đầu nối kết 2 người, còn về sau, thì như quy luật hôn nhân gia đình, sự gần gũi sẽ kết dính thành tình nghĩa, thành hạnh phúc, lúc đó đâu cần đến loại ngải kia.

Tiến sỹ Văn hóa Đào Phong Vinh cho biết : “Chỉ đáng tiếc, việc nghiên cứu khoa học để khai thác nguồn thảo dược quý hiếm, bí truyền của đồng bào dân tộc các khu vực trên vẫn chưa được thực hiện bởi các nhà dược học và dân tộc học. Nếu được, đó sẽ là một nguồn tài sản vô giá !”

*.

NGUYỄN TOÀN THẮNG giới thiệu

Địa chỉ: thôn Tống Vũ, xã Vũ Chính,

thành phố Thái Bình

Email: nguyentoanthang77@gmail.com

.

..............................................................................................................

- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 12.04.2020.

- Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến.

- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại. 

.