ĐỖ HỮU VỊ - NGƯỜI VIỆT NAM CÙNG VIẾT 'NHỮNG TRANG SỬ ĐẸP' CHO NƯỚC PHÁP - Tác giả: Khuyết Danh

(Đỗ Hữu Vị (ngoài cùng bìa phải) và Victor Ménard)

ĐỖ HỮU VỊ - NGƯỜI VIỆT NAM ĐÃ CÙNG VIẾT

 “NHỮNG TRANG SỬ ĐẸP” CHO NƯỚC PHÁP

*

Ngày 12/03/2021 tổng thống Pháp E. Macron công bố danh sách 315 nhân vật người nước ngoài, là những người nhập cư đã có công lớn với nước Pháp và chính những người này đã viết “những trang sử đẹp” cho nước Pháp.

Để chọn được danh sách những người xuất sắc này, từ tháng 11/2020 Tổng thống Macron đã trao trọng trách cho khoảng 20 nhà nghiên cứu trong rất nhiều lĩnh vực để đề xuất một danh sách những người nước ngoài có công làm rạng danh văn hóa, lịch sử … của nước Pháp.

Và trong số 315 người ấy có duy nhất một người Việt Nam, ông Đỗ Hữu Vị.

Đỗ Hữu Vị sinh năm 1883 tại Chợ Lớn, là con thứ năm trong số 11 người con của của tổng đốc Đỗ Hữu Phương.

Trong số những phi công đầu tiên của Pháp là người Đông Dương có Phan Thất Tạo, Cao Đắc Minh, Felix Xuân Nha, Đỗ Hữu Vị, nhưng đại úy (capitaine) Đỗ Hữu Vị, được xem là anh hùng nổi tiếng nhất. Đến nỗi, nhà nước Pháp cho phát hành tem mang hình ông.

Sau bậc trung học tại trường Janson-de-Sailly, một trường nổi tiếng vào bậc nhất ở Paris, Đỗ Hữu Vị nhập trường sĩ quan Saint-Cyr vào năm 1904. Năm 1906 ông ra trường với quân hàm thiếu uý (sous-lieutenant) trong binh đoàn Lê dương số 1. Năm 1910, Đỗ Hữu Vị vào trường quân sự lái máy bay (l’école militaire de pilotage) và 11 tháng sau tốt nghiệp với chức vị trung úy phi công. Cuối năm 1911, ông cùng Ménard thực hiện chuyến bay vòng quanh nước Pháp lần thứ nhất.

Năm 1914, Đỗ Hữu Vị trở về Sài Gòn để học thực hành về một loại thuyền lướt trên mặt nước, chạy bởi động cơ cánh quạt máy bay do Charles de Lambert chế tạo trên sông Cửu Long và sông Hồng. Nhưng khi đại chiến thứ nhất bùng nổ, Đỗ Hữu Vị trở về đơn vị chiến đấu tại Pháp. Về Pháp và tham gia lực lượng hàng không trinh sát trong Thế chiến thứ nhất, ông lập nhiều công tích và được chính phủ Pháp tặng thưởng huân chương Bắc Đẩu Bội tinh ngũ đẳng.

Năm 1915, trên đường trở về đơn vị sau một trận đánh, máy bay của Đỗ Hữu Vị rớt vì bị bão cuốn, ông bị thương nặng gẫy cánh tay trái, hàm mặt và phần sọ bên dưới, hôn mê chín ngày, nhưng sống sót.

Không được lái máy bay nữa, Đỗ Hữu Vị, với quân hàm đại úy, xin trở về quân đội Lê dương số 1, được phong chỉ huy đội quân số 7 có khoảng từ 100 đến 300 lính, chiến đấu trên mặt trận vùng Somme, là mặt trận khốc liệt nhất thời ấy. Ngày 9/7 năm 1916, trong một cuộc tấn công quân Đức trên địa bàn giữa hai làng Belloy-en-Santerre và Estrée, Đỗ Hữu Vị xung phong, bị trúng nhiều phát đạn, chết ngay trên trận tuyến. Thi hài của ông được an táng tại làng Dompierre thuộc vùng Somme. Năm 1921, người anh cả của ông là Đỗ Hữu Chấn đã cho chuyển hài cốt của ông về an táng trong phần mộ gia đình tại Việt Nam.

Trước năm 1945, phố Cửa Bắc ở Hà Nội có tên là phố Đỗ Hữu Vị. Ở Sài Gòn trước kia cũng có một con đường mang tên Đỗ Hữu Vị, chạy từ bùng binh chợ Bến Thành đến chợ cũ, giáp đường Charner (nay là đường Nguyễn Huệ), nay được đổi tên thành đường Huỳnh Thúc Kháng, quận 1. Ngày nay ở Pháp có con đường mới mang tên Do Huu Vi thuộc thị trấn Laffaux vùng Picardie.

*

TÁC GIẢ (đang cập nhật)

Địa chỉ: (đang cập nhật)

Email: (đang cập nhật)

Điện thoại: (đang cập nhật)

 

 

 

 

 

 

- ĐẶNG XUÂN XUYẾN giới thiệu -

(Bài viết không thể hiện quan điểm của trang Đặng Xuân Xuyến)

.