 |
| (Nguồn ảnh: internet) |
30 PHÚT VỚI ÔNG HÀNG
XÓM
BÊN "TRANG ĐẶNG XUÂN XUYẾN"
Y hẹn, chiều 23 tháng Chạp, tôi sang nhà ông hàng xóm để cùng ông đem thả
cá chép cúng ông Táo.
Vốn đã rất thân quen, tôi không bấm chuông mà nhẹ đẩy cánh cổng bước vào
mảnh sân trước phòng khách nhà ông và thật ngạc nhiên khi thấy ông vẫn đang cắm
cúi vào màn hình cái máy tính bàn như không biết có tôi đã sang.
- Xem gì mà mê say thế hả ông bạn? - Tôi cất tiếng hỏi khi đã đặt chân vào
cửa phòng khách, bấy giờ ông hàng xóm mới giương cặp kính lão lên nhìn tôi:
- Xin lỗi ông nhé! - Ông nói và kéo ghế mời tôi ngồi bên - Tôi đang
ngắm các gương mặt trong bức ảnh Nguyên thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
gặp gỡ các
cây viết đình đám trong văn chương Việt Nam đương đại xem mình biết được mấy
cái tên trong các vị đình đám ấy.
 |
| (Tác giả Nguyễn Bàng) |
Tôi lướt nhìn tấm ảnh trên màn hình máy tính và nhận ra trang mạng ông đang
xem: TRANG ĐẶNG XUÂN XUYẾN.
- Ông cũng thích vào trang này?
- Vâng, mỗi tuần mở đọc một đôi lần.
(Từ đây, để cho dễ đọc, tôi xin ghi
rõ lời của tôi (NGUYỄN BÀNG) và lời của ông hàng xóm (ÔNG HÀNG XÓM)
NGUYỄN BÀNG: Thế là nhiều đấy. Tôi là người thi thoảng cũng được chủ
trang ưu ái đưa lên bài viết nhưng mắt tôi chóng mỏi nên có khi cả tuần
mới ghé thăm được một lần. Vậy ông thấy trang này thế nào?
ÔNG HÀNG XÓM: Rất đáng đọc, ông ạ! Một trang web khá phong phú bài vở mà
xem ra chủ trang cũng là một người rất hào hoa. Tôi nói hào hoa không hoàn toàn
như nghĩa của câu Kiều "Vào trong thanh nhã, ra ngoài hào hoa" mà chỉ có ý là rộng rãi và lịch sự trong cách cư xử, giao
thiệp. Ông thấy đấy, Trang Đặng Xuân Xuyến đã mời gọi được cả trăm tác giả gửi
bài viết về, từ những tác giả đã thành danh đến những tác giả mới viết, từ
những nhà văn nhà thơ lão thành đến những cây bút còn trẻ măng ở khắp vùng miền
đất nước: Hưng Yên, quê nhà của chủ trang, có; Thủ đô Hà Nội và thành phố lớn
nhất cả nước Sài Gòn, có; Các tỉnh phía Bắc như Nam Định, Thái Bình, Thanh
Hóa…, có; các tỉnh miền Trung như Bình Định, Phú Yên…, có; các tỉnh miền Nam
như Vũng Tàu, Đồng Nai, Bến Tre…cũng đều có cả. Không những thế, còn có cả bài
của các tác giả từ Hải ngoại gửi về như từ Hoa kỳ, Pháp, Đức…Mới chỉ từ tháng 08/2015
đến nay, cây viết chính là chủ nhân đã có tới gần 300 bài, một số tác giả khác
như nhà thơ Nguyễn Khôi có hơn một trăm, nhà thơ kiêm nhà ứng dụng kinh dịch
Nguyễn Thanh Lâm thì non một trăm, những người khác đều dăm bẩy hoặc dăm ba
chục, người ít nhất cũng 3 bài và số người đọc đã có tới trên 1,2 triệu lượt;
một con số thật đáng nể.
NGUYỄN BÀNG: Về nội dung, ông thấy trang này ra sao?
ÔNG HÀNG XÓM: Nhìn vào Menu ta thấy khá đầy đủ các món ăn tinh thần, từ
Thơ, Văn, Lý luận, Biên khảo rồi Suy ngẫm lại thêm cả Tín ngưỡng, Tướng thuật, Tử vi, Phong thủy và không quên cả món Thư
giãn. Xem ra chủ nhân là người khá tinh thông nghề làm báo mạng.
NGUYỄN BÀNG: Ông thích nhất món nào trong cái menu ấy?
ÔNG HÀNG XÓM: Đã gọi là món ăn tinh thần thì món nào cũng nên nếm náp
cho biết đủ mùi vị nhưng thích nhất vẫn là món Văn Thơ.
NGUYỄN BÀNG: Tôi thấy món Tín ngưỡng, Tướng thuật, Tử vi, Phong thủy
rất nhiều bát đĩa, ông nếm náp thấy sao?
ÔNG HÀNG XÓM: Tôi có đụng đũa vào một vài bát xem các thầy dọn cỗ ra
sao nhưng gắp phải các thuật ngữ về khoa này tôi thấy khó nhai quá nên dừng
ngay đũa. Vả lại, tôi nghĩ không ai quyết định được cuộc đời của mình ngoại trừ
bản thân mình. Tận nhân lực mới tri thiên mệnh, mà ông!
NGUYỄN BÀNG: Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Giờ ông cho tôi hỏi cảm nhận
của ông về hình thức Trang Đặng Xuân Xuyến?
ÔNG HÀNG XÓM: Một trang web đẹp! Trang bìa rất trang nhã: Một cái cổng
làng bên cái ao với gốc si cổ thụ thấp thoáng mấy người qua lại hoặc đang đứng
ngắm cảnh. Đó là cổng làng Đá, còn gọi là là Đỗ Hạ, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên, quê hương của chủ trang.
Nhưng tôi không nghĩ khi chọn hình ảnh này cho trang bìa blog, Đặng Xuân Xuyến chỉ
để gửi gắm tình yêu quê nhà của mình mà còn hàm ý rằng, Trang Đặng Xuân
Xuyến là một cái LÀNG VĂN chung của những ai đồng cảm với chủ trang. Mà quả
thật, chủ trang đã không chỉ khéo mời gọi các tác giả gửi bài về mà còn xin
được cả ảnh của họ để giới thiệu cùng bạn đọc khiến người đọc được thấy những
gương mặt trên cái chiếu của Làng Văn này và giảm bớt đi cái ý niệm “Văn kỳ thanh bất kiến kỳ hình ”, chỉ nghe tên mà chưa gặp mặt.
NGUYỄN BÀNG: Ông nói làm tôi nhớ tới bộ NHÀ VĂN HIỆN ĐẠI đồ sộ của cụ Vũ
Ngọc Phan. Cụ Vũ cũng có đầy đủ chân dung các tác giả mà cụ biên khảo, tóm tắt
phẩm bình, trích dẫn các tác phẩm của họ, từ các nhà văn tiên phong đến lớp nhà
văn lớp sau khiến độc giả rất hứng thú thấy được cả văn cả người của họ. Đọc
NHÀ VĂN HIỆN ĐẠI đã hơn 60 năm mà đến nay trong trí óc tôi vẫn còn in rõ hình
ảnh một số các nhà văn trong đó đậm nét nhất với tôi là chân dung Thế Lữ, người
khai sáng phong trào Thơ Mới mà ẩn sau bức chân dung ấy, tôi thấy hiện lên hình
ảnh lãng mạn của cả một lớp người Việt Nam hiển hách đang rơi vào cảnh xiềng
xích bi đát:
Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ
Thuở tung hoành hống hách những ngày xưa…
ÔNG HÀNG XÓM: Vậy thì, Đặng Xuân Xuyến đã làm được một phần việc như
cụ Vũ Ngọc Phan rồi. Thật đáng khích lệ!
Nhưng trong cái được ấy cũng lại có cái mất. Đó là chủ trang đã hơi dễ tính
khi thay vì chỉ cần đưa lên chân dung tác giả thì lại đưa lên tấm ảnh chụp
chung tác giả với bà vợ hoặc ngược lại tác giả với ông chồng và giới thiệu dưới
những bức ảnh đó là Tác giả và phu nhân hoặc Tác giả và phu quân. Nhìn họ trong ảnh rất đẹp đôi, thì tất nhiên có đẹp
người ta mới chọn ra gửi về trang web. Nhưng người gửi đã nhầm địa chỉ và
chủ trang cũng đã treo nhầm vị trí. Bởi lẽ chỗ đặt đúng của những bức ảnh ấy là
ở một không gian riêng trong gia đình của các ông, bà tác giả ấy chứ đâu phải
chỗ trên Trang Đặng Xuân Xuyến đã có cả trên triệu lượt người đọc.
NGUYỄN BÀNG: Ông nói thật chí lý và lại làm tôi nhớ tới nhạc sĩ thiên
tài và đa tài Văn Cao. Hẳn ông cũng biết, sau vụ Nhân văn Giai phẩm, cụ Văn Cao đã phải kiếm sống
bằng nhiều công việc, như viết nhạc không lời cho các truyện phim và truyện
kịch, trang trí sân khấu cho các đoàn kịch, vẽ minh họa các báo, làm bìa sách,
vẽ nhãn diêm... Do túng thiếu, cụ đã phải bán rẻ mấy bức tranh quý cho các nhà
sưu tập, buôn tranh. Duy bức vẽ chân dung người vợ (bà Nghiêm Thúy Băng) áo dài
tím hồng, ai mua cụ cũng không bán. Đến nhà cụ, ai cũng bị thu hút bởi bức
tranh ấy treo trên tường phòng khách trong căn nhà tồi tàn mà cụ Văn Cao kể, đi
cầu ngồi lâu nóng quá…Tuy thế, tôi nghĩ, nếu cụ Văn Cao bán bức tranh ấy đi và
ai đó mua được về treo trên tường phòng khách sang trọng của họ thì, không
những không làm bức chân dung đẹp hơn lên mà còn làm mất đi vẻ đẹp chân chất
của nó khi nó được đặt trong căn nhà tồi tàn kia của gia đình cụ Văn Cao.
ÔNG HÀNG XÓM: Ông nói đúng quá nhưng nghe ra cũng đắng cay quá! Những
phòng khách sang trọng trong những ngôi nhà tráng lệ đâu đã phải là nơi
cho “âm
nhạc của thần tiên bay bổng” (1)!.
Mà thôi, giờ tôi nói thêm một công sức nữa của Trang Đặng Xuân Xuyến. Ấy là
việc tìm chọn những tranh ảnh để minh họa cho các bài viết, một công việc tưởng
chừng đơn giản nhưng thực ra không dễ mà còn tốn kém rất nhiều thì giờ. Bởi lẽ,
muốn có tranh ảnh minh họa cho một bài đăng thì phải đọc bài ấy rồi phụ thuộc
vào nội dung của tác phẩm mà tìm tòi xem tranh ảnh nào biểu cảm nhất cho nội
dung ấy mới đưa lên thành minh họa. Vậy mà cả nghìn bài đã đăng trên trang Đặng
xuân Xuyến, không bài nào không có tranh ảnh minh họa đem thêm rất nhiều cảm
xúc cho người đọc.
NGUYỄN BÀNG: Thời còn trẻ, tôi rất mê tranh minh họa báo chí. Thời ấy,
cả nước gần như chỉ có ba tờ báo dùng đến tranh minh họa thường xuyên: Văn
nghệ, Văn nghệ quân đội, Thiếu niên tiền phong nhưng tờ Văn nghệ là tờ báo sang
trọng nhất. Tôi mê báo Văn nghệ đến mức tiêu gì thì tiêu nhưng phải cố để riêng
ra mấy đồng bạc còm để mỗi tuần có được một số. Và mỗi khi cầm tờ báo
trên tay, tôi thường xem các tranh minh họa trước rồi mới đọc thơ truyện sau.
ÔNG HÀNG XÓM: Tôi cũng vậy. Thế ông thích nét vẽ minh họa của các họa
sĩ nào trên báo Văn nghệ hồi đó?
NGUYỄN BÀNG: Hồi ấy, tờ Văn nghệ luôn có được những tranh minh họa với
những tên tuổi lẫy lừng của hội họa Việt Nam là Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng, Văn
Cao, Sĩ Ngọc. Phải nói đó là diễm phúc của tờ báo và có được diễm phúc ấy là
nhờ bấy giờ là thời bao cấp, tranh không bán được, nghèo khổ khiến các cây đại
thụ của giới mỹ thuật ấy phải vẽ minh họa trên các báo để có chút nhuận bút nhỏ
nhoi chi cho tiền chè thuốc. Mặt khác do hệ lụy của vụ án Nhân văn giai phẩm,
một số trong các tài năng trên như Văn Cao, Sỹ Ngọc là nạn nhân bị đàn áp, họ
chỉ có thể được làm những công việc ấy thôi. Tôi nhớ, cụ Sỹ Ngọc vẽ trên báo
Văn nghệ nhiều nhất và tôi thích tranh minh họa của cả 4 cụ trên. Giờ
nhắc nhớ tới các cụ bỗng thấy đau lòng quá. May là ngày cuối năm chứ vào ngày
vui Tết chắc còn đau lòng hơn nữa. Mà hình như chúng ta đang đi lạc đề rồi,
đang nói về Trang Đặng Xuân Xuyến cơ mà?
ÔNG HÀNG XÓM: Đúng là lạc đề nhưng lạc đề cũng có cái hay của lạc đề
ông ạ. Tôi đang nói, những tranh ảnh minh họa cho các bài đăng trên Trang Đặng
Xuân Xuyến hầu hết đều biểu cảm rất tốt cho nội dung chính của bài viết. Lấy ví
dụ mấy bài tôi vừa đọc gần đây:
Để minh họa cho bài TÀI NHÂN THƯỢNG QUAN UYỂN NHI, Đặng Xuân Xuyến đã tìm
tòi trên tờ Baike hàng loạt tranh ảnh và rút ra rất trúng bức tranh Thượng quan
Uyển Nhi, một cô gái tài sắc đã làm tới chức nữ Tể tướng nhà Đường, một trong
số ít người đàn bà quyền lực làm nên một đoạn lịch sử truyền kỳ của cung đình
Trung Hoa.
Khi đăng bài QUÊ NGHÈO, NGHÈO ĐẾN XÓT XA CÕI LÒNG của ông, Đặng Xuân Xuyến
đã minh họa bằng bức ảnh đen trắng một ngôi nhà lá xác xơ ở một vùng quê tiêu
điều, đứng trước nhà là một bé trai chỉ vận mỗi chiếc quần cộc đen, tay phải
duỗi thẳng, tay trái đặt lên rốn trên một cái bụng của một thân hình gầy còm.
Tấm hình minh họa đắt giá này đã góp phần nhân thêm nỗi xót xa trong cõi lòng
người đọc.
Hay minh họa cho bài thơ VỚI CÚC HỌA MI của ông Nguyễn Khôi, chủ trang đã
chọn lọc trong cả trăm bức ảnh cúc họa mi trên Google để rồi đưa lên một tấm
ảnh tuyệt đẹp: Một thiếu nữ thanh tân trong một vạt rừng hoa cúc họa mi cánh
trắng ngần, nhụy vàng tươi làm bật lên hồn cốt của câu thơ hay nhất trong bài
thơ:
Cúc một rừng. Em một em
NGUYỄN BÀNG: Tôi có đọc bài thơ và xem bức tranh minh họa ấy. Đúng là
thơ đã hay lại thêm minh họa đẹp khiến tôi nhớ tới một bộ phim tình cảm hay và
rất lãng mạn của Trung Quốc. Trong phim có kể, một cô ca sĩ trẻ được một chàng
trai quen biết ở ngoài đường nhưng chưa biết tên đem lòng yêu mến. Chàng trai
đã tìm cách gặp cô gái và tặng cô một chậu nhỏ cúc họa mi xinh đẹp. Cô ca
sĩ đem chậu hoa ấy về phòng trang phục của nhà hát, đặt lên bàn trang điểm
rồi ngồi vừa ngắm vừa ngửi hương thơm của hoa cúc. Thấy thế, một cô bạn thân
bảo: “Thông thường đàn ông chọn hoa hồng
tặng cho người phụ nữ mà người ta ưa thích. Anh ấy lại tặng hoa cúc chẳng có
chút lãng mạn nào”.
Cô ca sĩ trẻ nhớ lại lời chàng trai đã nói với cô lúc tặng hoa liền đem lời
nói đó để trả lời cô bạn: “Thật
ra loại cúc này là hiện thân của vị thần La Mã gì đó thời cổ đại đấy” rồi
nói thêm: “Hoa hồng mà cô nói quá bình thường.
Người ta đâu phải tầm thường. Đây là hoa mà anh ấy thích nhất cũng là hoa mà
tôi thich đấy”
ÔNG HÀNG XÓM: Cô gái nói hay quá! Vậy, bài thơ của ông Nguyễn Khôi
cùng bức ảnh Đặng Xuân Xuyến chọn minh họa đã rất tương xứng nhau khiến cho trí
tưởng tượng của bạn đọc là ông được thăng hoa, được mở rộng nên ông mới nhớ ra
cả cái đoạn phim hay đó. Vì thế tôi nói, công sức chọn tranh ảnh minh họa của
Đặng Xuân Xuyến cho các bài đăng trên trang nhà mình thật đáng trân trọng.
Nhưng công đôi khi cũng đi với tội. Đặng Xuân Xuyến không phải là không có
khiếm khuyết khi chọn đưa tranh ảnh minh họa. Có những sai sót rất sơ đẳng như:
Bài thơ ĐÊM THĂNG LONG của Phạm Ngọc Thái, chính Đặng Xuân Xuyến khi biên
tập đã tách ra mấy câu đặt riêng lên đầu trang như một cách nhấn mạnh những câu
thơ đó:
Đêm Thăng Long đây đó ánh đèn
Đôi trai gái bên hồ khe khẽ ngủ…
Ấy vậy mà lại minh họa cho nó bằng hình ảnh Hồ Gươm với tháp Rùa thấp
thoáng sau chùm hoa phượng đỏ la đà trên mặt nước giữa thanh thiên bạch
nhật (!).
Nhưng nặng nề nhất là, bị cuốn hút bởi công nghệ hiện đại về tranh ảnh
trong thời đại kỹ thuật số, Đặng Xuân Xuyến nhiều lúc đã rất say mê với những
tấm ảnh phương Tây, đặc biệt là những hình ảnh động nên đã không ngần ngại chọn
một số hình ảnh rất Tây ấy minh họa cho các bài viết đặc Việt Nam hay Á Đông khiến
minh họa chệch khỏi nội dung bài viết, chả khác gì hồn Trương Ba da hàng thịt.
Chẳng hạn:
Bài thơ RƯỢU ƠI của Nguyễn Thanh Lâm, có câu Đặng Xuân Xuyến đã tách ra để
nhấn giọng:
Uống một mình nhắm cô đơn
Nhưng hình ảnh minh họa được đưa lên lại là tấm ảnh động hai ông Tây, mỗi
ông một chai rượu đầy đưa ra đưa vào chạm nhau coong coong thay vì cụng ly
canh cách.
Bài thơ ÁO MƯỜNG của Hoàng Xuân Họa cũng với hai câu nhấn giọng:
Váy chàm quét mướt triền đê
Cỏ
vô phong (*) bỏ bùa mê tôi rồi
Thì được minh họa bằng tấm ảnh một đôi trai gái không rõ Ta hay Tây đang
vờn yêu nhau lấy từ nguồn beyondthegobliny. Chàng trai áo sơ mi hai túi nắp
ngực, cô gái áo sơ mi cộc tay với chiếc quần cũng cộc và không thể cộc hơn để
hở ra đôi chân trần sát lên tới bẹn.
Nhiều bài văn xuôi cũng thế, như bài Kiến thức tử vi: MẪU NGƯỜI CỰ CƠ MÃO
DẬU của tác giả Lưu Xuân Thanh thì được minh họa bằng hình ảnh động cắt từ
Youtube mô tả hai nhân vật hoạt hình mũi lõ mắt xanh đang liến láu lừa nhau
những nước cờ vua.
Thật đúng là râu ông nọ cắm cầm bà kia, vừa buồn cười vừa nhức mắt. Và thật
đáng tiếc, càng những bài gần đây càng thấy nhiều tranh ảnh minh họa kiểu Tây
Ta cựa quậy như vậy.
Ông hàng xóm của tôi vừa chăm chú rê chuột trên cái màn hình máy tính vừa
nói một hơi dài tựa như ông đang nói chuyện với chủ Trang Đặng Xuân Xuyến
chứ không phải với bạn hàng xóm là tôi. Và tôi đang tưởng ông đã dứt lời thì
ông lại tiếp:
- Nói ra những sai sót về tranh ảnh minh họa này, tôi không có ý chê trách
gì Đặng Xuân Xuyến mà chỉ thực lòng mong ông ấy cẩn trọng hơn để cái Làng Văn
nhỏ bé do ông ấy có công dựng cổng sẽ đẹp từ cổng làng đẹp vào khắp
đường thôn lối xóm.
Rồi như bất chợt nhớ ra, ông tắt vội máy tính. Và bây giờ thì ông mới nhìn
tôi mà nói:
- Ta đi phóng sinh cá chép thôi kẻo ông Công ông Táo hai nhà chúng ta trễ
giờ lên Trời mất.
----------------------------------------------
(1):
Trịnh Công Sơn
*
Mời nghe nhạc phẩm HÀ NỘI VÀ TÔI của
Lê Vinh qua tiếng hát Ngọc Tân:
*
Tối 23 tháng Chạp năm Bính Thân.
(Ngày 20 tháng 01 năm 2017)
NGUYỄN BÀNG
Địa chỉ: Thành phố Sài Gòn
Email: bnguyen37@gmail.com
.
…………………………………………………………………………
- © Tác giả giữ bản quyền.
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả gửi qua email ngày 20.01.2017
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng
lại.
0 comments:
Đăng nhận xét