(Đặng Xuân Xuyến ; tháng 12 năm 1999) |
THƠ VỀ RƯỢU
HAY NỖI BUỒN RIÊNG MÌNH
VÀ
NỖI BUỒN NHÂN THẾ CỦA NHÀ THƠ
ĐẶNG
XUÂN XUYẾN?
(Tác giả Nguyễn Bàng) |
Tuần trước, nhà thơ Đặng
Xuân Xuyến gửi cho tôi chùm thơ về rượu của anh, bảo để tôi đọc cho vui
nhưng vui sao được khi mà cả chùm 10 bài thơ đều thấm đẫm một nỗi
buồn: Nỗi buồn riêng mình của thi nhân và nỗi buồn vì nhân tình
thế thái.
Người ta thường
nói “Trà tam tửu tứ", nghĩa
đại chúng nhất là “Uống trà không
nên quá 3 người, mới thưởng thức hết cái thú vị của nó. Còn uống rượu phải
từ 4 người trở lên mới vui, mới náo nhiệt”. Nhưng trong 10 cuộc
rượu của Đặng Xuân Xuyến khồng hề thấy có một cuộc rượu bốn người nào mà
chỉ thấy toàn những cuộc rượu một mình nhà thơ hay những cuộc rượu có
thêm một người nữa là hai. Và cả chùm 10 bài Thơ Về Rượu thì có tới quá nửa số bài là
độc ẩm.
Trước hết
là bài Một tôi với lời đề tặng cháu Đặng Hải. Bài
thơ chỉ có 6 câu nhưng cả 6 câu đều bắt đầu bằng từ “Một”:
Một chai
Một chén
Một tôi thôi
Một đêm gió quẩn chỗ tôi ngồi
Một bàn tay lạnh quờ vai lạnh
Một tiếng thở dài tôi với tôi!
Chai rượu chỉ có
một, chén rượu cũng chỉ có môt. Chai rượu có một thì không nói làm
gì vì có thể không là chai bé mà là chai vừa hay chai to đong đầy
rượu để uống. Nhưng chén rượu chỉ có một thì
lại khác. Bởi lẽ bộ chén uống rượu thường với 4 chiếc, 8 chiếc hay 12
chiếc hoặc nhiều hơn, nhưng đều là số chẵn vì người Á Đông vốn
kỵ số lẻ, không đủ đôi đủ cặp. Câu thơ “Một chén” vì người uống rượu không có ai
khác ngoài “Một tôi thôi”. Độc ẩm, uống rượu một mình. Đã cô đơn như thế, bối cảnh
không gian và thời gian lại là:
Một đêm gió quẩn chỗ tôi ngồi
Một đêm, một làn gió
cứ mãi chuyển quanh một điểm, một phạm vi hẹp là cái chỗ tôi ngồi nhỏ
bé.
Thi nhân đã cô đơn lại
thêm làn gió cũng cô đơn và cái chỗ ngồi cũng lẻ loi nên không khí
bao quanh lạnh lùng là không thể khác.
Vì vậy, nhà
thơ muốn tìm một ai đó để uống cùng nhưng buồn thay lại chỉ là:
Một bàn tay lạnh quờ vai
lạnh
Bàn tay của mình
quờ tìm lên vai của mình bởi có ai đâu ngoài một chai, một chén, một mình
tôi. Bàn tay lạnh và bờ vai cũng lạnh làm bật
lên:
Một tiếng thở dài tôi với tôi!
Tôi với tôi, không có ai chia sẻ.
Bài thơ ngắn mà
giàu cảm xúc. Ngoài lối điệp liên tiếp tiếng một ở đầu câu toàn bài
thơ, tác giả còn khéo dùng các câu thơ dài
dần từ 2 tiếng đến 3 tiếng trong ba câu đầu diễn tả sự cô đơn
rồi chuyển sang 3 câu 7 tiếng để kết thúc bằng một hơi thở dài buồn
bã. Nhà thơ không nói thêm gì ngoài 6 câu thơ nhưng người đọc đều
hiểu, còn hai câu nữa, bẽ bàng, xót xa cho thân phận của mình nhưng Đặng
Xuân Xuyến không viết ra bởi thi hào dân tộc Nguyễn Du đã nói hộ nàng Kiều
từ 200 năm trước:
Khi tỉnh rượu lúc tàn canh,
Giật mình mình lại thương mình xót xa.
Rượu
say là cuộc độc ẩm của nhà thơ dưới
trăng nên không lạnh lẽo lắm, vì vậy mà tinh thần có phần phấn khích:
Ừ này thì rượu. Ừ thì say
Ừ rượu tri âm ủ lâu ngày
Ta uống đêm nay cho thỏa thích
Cho trời cùng đất ngất ngưởng say.
Thế rồi say trong
men tình chiu chắt, say trong rượu ngọt đào thơm và say trong lời hứa với bạn
nào đấy, nhà thơ không cần đoái hoài tới chú Cuội từ nơi cung
Quế xuống khẩn khoản mời lên chơi:
Ta chẳng ghé đâu. Ta ở đây
Sóng sánh mềm môi chén rượu đầy.
Thôi Cuội về đi ta chỉ muốn
Đêm nay thỏa thích ta được say.
Bài thơ là một tưởng
tượng đẹp, phóng túng và táo bạo nhưng xét cho cùng cũng vì cô đơn quá nên
tưởng tượng hão huyền thế thôi, giống như thi
bá Tản Đà thế kỷ trước cũng vì buồn nơi trần thế nên ngẩng đầu tâm sự với chị Hằng vào một
đêm thu rồi thể hiện rõ nguyện vọng của mình:
Cung quế đã ai ngồi đó chửa?
Cành đa xin chị nhắc lên chơi
Một mộng tưởng lên cung
trăng bầu bạn với chị Hằng của Tản Đà hay mộng tưởng chú Cuội trên cung
Quảng xuống mời mình lên chơi của Đặng Xuân Xuyến, xét cho cùng đều là muốn
thoát ly cõi trần quá buồn chán.
Tiệc Rượu Trong Mơ cũng là một cuộc
độc ẩm diễn tả tâm trạng muốn thoát cái “Một tôi” đơn côi bằng cách để trí tưởng
tượng hiện lên một thằng bạn đối tửu trong mơ. Cuộc đối tửu đã đến hồi kết:
Dốc ngược chai
Chắt thêm vài giọt rượu
Cạn ly này
Mai mỗi đứa một nơi
Cả hai đều đã say nên
cứ mày rót, tao rót, khề khà nhấp môi rồi kể lể tình cảnh
ngày mai chia ly mỗi thằng mỗi ngả, mày tao đều chung kiếp không nhà nhưng rồi
sẽ:
Tao xa lạ
Cõi trần đày đọa
Mày xa hoa
Tiên cảnh phiêu bồng...
Và họ cứ cạn
nhé, cạn nhé chưa biết cuộc rượu tàn khi nào. Bài thơ tưởng như mình
đã có bạn cùng uống rượu. Nhưng than ôi, đó chỉ là một cái bóng người
trong mơ.
Men Đắng cũng là bữa rượu
một mình không buồn nhưng lại đầy cay đắng vì một nghĩa vợ tình chồng
đã tan vỡ, từ mười lăm năm trước về trong
hơi men hôm nay, cũng là men rượu năm đó, cái men mà:
Chót nhấp môi ta trượt bước xuống bùn
Cho nên tay nâng chén mà trong lòng vẫn cảm thấy:
Thon thót sợ vô tình gặp lại.
Tự gật đầu với mình “Ừ ly nữa”, thêm rượu để cố
quên đi nhưng:
Cạn ly này có quên được chuyện xưa?
Đau thương đấy đến ngày nào lành sẹo?
Và rồi chuyện xưa
cứ hiện về rõ mồn một:
Ừ thì cứ trách ta bạc bẽo
Cứ rêu rao ta ân ái hững hờ
Nhưng đâu phải thế, mà chỉ vì:
Quá thật thà ta ra kẻ ngu ngơ
Ngớ ngẩn cược đời mình nơi kẻ chợ.
Người đã như yêu
tinh, như hồ ly mà lại thêm trời cũng
ăn ở bất công: Trời cao xa dung dưỡng lũ yêu hồ
Nên ta đành phải:
Cố vẫy vùng thoát xa khỏi chốn nhơ
Ta chết lặng nửa đời không phân tỏ.
Men Đắng đầy bi phẫn vì không biết
phân tỏ cùng ai, tưởng như sẽ đẩy nhà thơ vào miền
bế tắc. Nhưng may thay vẫn có một chút ánh sáng là khi cuối cuộc
độc ẩm, nhà thơ đã nhận ra chân tướng không tốt đẹp gì của người đã
đi qua đời mình nên tự gật đầu thêm cho mình ly nữa, ly nữa để quên
đi cái bóng tà xưa và hướng tới một bình minh đang đợi: Quên bóng tà lẩn khuất
phía song thưa/ Ta cạn chén đón bình minh trước cửa.
Bữa rượu mootuj mình
cuối cùng trong chùm thơ về rượu là bài thơ Chết. Bài thơ chỉ có 4
câu nghe như tiếng nghẹn nấc khi nhà
thơ nhấp chén rượu buồn cay đắng tiễn người mình yêu đi lấy chồng và thấy
trái tim mình đang dần chết: Kể từ trăng
tàn ấy/ Ta chết dần ai hay.
Bài thơ khiến nhiều
người nhớ tới Chuyện tình buồn của nhà
thơ Phạm Văn Bình đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc:
Ngày nhà em pháo nổ
Tâm hồn anh nhuốm máu
Ôi nhát chém hư vô
Ôi nhát chém hư vô.
Chuyện Tình Buồn chứ không phải Chết
nhưng cũng nhuốm máu đau thương bởi những nhát chém hư vô!
Thế Gian
Say gọi là cuộc rượu một người cũng được hay cuộc rượu hai người
cũng được. Một người vì bài thơ là lời của Đặng Xuân Xuyến nói
về thế gian say. Hai người vì bài thơ có đề tặng nhà
thơ Hoàng Xuân Hoạ khiến ta có thể hiểu là hai thi nhân đã
đối ẩm với nhau rồi phiếm đàm về thế gian say và sau cuộc
rượu thì nhà thơ họ Đặng ghi lại gửi tặng nhà thơ họ Hoàng.
Dù hiểu cách nào thì Thế Gian
Say cũng là một phiếm đàm về cái say rượu của người đời:
Thế gian say đòi đập chén trở cờ
Thế gian cười.
Thế gian khóc.
Thế gian mơ
Người đời say đòi “đập chén trở cờ” rồi cười, rồi
khóc, rồi
mơ, rồi thêm nữa:
Ngật ngưỡng bước.
Khành khạch cười.
Chửi cha thiên hạ dở!
Tôi từng nghe, cũng
chính người đời đã phân ra ba loại say lớn trong
thế gian: Loại thứ nhất, say như khỉ, hết "nhảy múa rồi đến ca hát hay chửi bới”, loại
thứ hai, say như lợn, "nặng
nề, trì trệ và muốn ngủ", loại thứ ba, say
như dê, "không có đầu óc,
nhưng dâm đãng".
Thế gian say trong
thơ Đặng Xuân Xuyến thuộc loại thứ nhất, say rồi chửi cha thiên hạ.
Thế thì có sao, thưa hai nhà thơ Đặng xuân Xuyến và Hoàng Xuân Hoạ?
Chí Phèo kia, khi say hắn đã chửi tuốt luốt đấy thôi: “Hắn vừa đi vừa chửi. Bao giờ cũng thế,
cứ rượu xong là hắn chửi. Bắt đầu hắn chửi trời. Có hề gì? Trời có
của riêng nhà nào? Rồi hắn chửi đời. Thế cũng chẳng sao: đời là tất
cả nhưng chẳng là ai. Tức mình, hắn chửi ngay tất cả làng Vũ Đại...” Nhưng Chí Phèo chửi cả làng Vũ Đại đã thấm gì
so với Trương Tửu và bạn ông khi say:
Chửi Đông, chửi Tây chửi tất cả
Hình như hai nhà
thơ họ Đặng và họ Hoàng rất tương đắc khi chê “Thế gian say đòi đập chén trở cờ”. Tôi tra từ điển
“trở cờ” nhưng không thấy mà
chỉ có “trở” được định nghĩa “Đảo
ngược vị trí đầu thành đuôi, trên thành dưới, trái thành phải hoặc quay
ngược lại đi hướng khác”. Dù thế nào trở cờ cũng là xấu. Cái chén nó vừa đựng rượu cho mình
uống giờ say đòi đập nó, không xấu thì là gì?
Bài thơ Thế Gian
Say hay nhất ở câu cuối:
Rượu ba xu. Thế gian hóa thằng rồ!
Ngày xưa, tiền chi tiêu
trong dân chúng là tiền gián, với một quan là 360 đồng, dưới đồng là hào, dưới
hào là xu rồi đến chinh và kẽm. Ca dao Việt Nam có nhắc đến người nội
trợ đi chợ:
Một quan tiền tốt mang đi
Nàng mua những gì mà tính chẳng ra
Thoạt tiên mua ba tiền gà...
Ngày nay, đồng tiền Việt
Nam được lưu hành trong dân chúng, thấp nhất là tờ giấy bạc một nghìn
đồng. Nhà thơ Nguyễn Khôi có kể về vợ mình đi chợ:
Nửa triệu tiền tốt mang đi
Em mua những gì?- máy tính thẩm tra
Xem vậy, rượu ba xu thời
nào cũng là thứ rượu rẻ tiền nhất. Nên cái đáng cười người
đời là đã phải uống cái thứ rượu mạt hạng ấy mà không biết mình là ai
lại đòi đập chén trở cờ rồi cười, rồi khóc, rồi mơ và chửi thiên
hạ để chính thế gian gọi là thằng rồ. Nhưng trong cái đáng chê
cười ấy cũng nên có chút lòng thương xót vì họ toàn là dân nghèo khốn
khó. Những kẻ giàu sang chơi những loại rượu Sake, Shochu, Whisky, Chivas… dẫu có say điên đảo vẫn có kẻ hầu người
hạ và có ai dám bảo chúng hoá thằng rồ đâu. Bởi ở đời này,
“ông” nào nói to, “ông” nào nhiều tiền thì “ông” ấy đúng!
Vả lại:
Thế gian còn dại chưa khôn
Sống mặc áo rách chết chôn áo lành
Vậy phiếm đàm
về thế gian say thì cứ phiếm nhưng đừng quá chê trách họ.
Những cuộc rượu hai
người trong chùm thơ về rượu của Đặng Xuân Xuân
Xuyến hầu hết thấm đẫm nỗi buồn vì nhân tình thế thái.
Hai bài thơ Quan
Trường và Bạn Quan đều diễn đạt tâm trạng
nhà thơ khi uống rượu với hai người bạn làm quan. Thói thường khi có bạn
làm quan người ta thường hãnh diện và coi đó là một may mắn và một diễm phúc.
Nếu bạn là quan lãnh đạo cấp cao, người ta còn cố chụp chung một
bức ảnh bắt quàng làm họ rồi treo giữa sảnh khách để loè khoe
thiên hạ. Đặng Xuân Xuyến, ít nhất có hai bạn quan nhưng
anh không có cái ý khoe khoang đó .
Thằng bạn trong Quan
Trường là một quan chức to vừa “ngã ngựa” vì bị bọn đồng liêu ganh
ghét không cùng dòng chảy với chúng:
Đục kín dòng mày lại cố gượng trong
Chúng nó đập bởi mày không chịu hỏng
Vì thế, nhà
thơ an ủi bạn:
Nào, cứ uống, đếch gì mày phải ngại
Làm “quan to” ngã ngựa cũng chả hèn
Thiên hạ cười. Thây kệ thiên hạ soi
Mày giả xỉn để đời thôi khốn nạn.
Rồi chân tình khuyên bạn:
Ừ. Thế nhé. Lấy gia đình làm trọng
Cứ vui đi, mặc thiên hạ vào tròng
Tiếc làm gì mấy thứ của phù du
Thiên trả Địa, đếch gì mày cay cú.
Bài thơ cho ta
thấy, tuy không làm quan nhưng Đặng Xuân Xuyến biết rất
rõ chốn quan trường. Nơi mê cung bí hiểm ấy luôn có những đám mây đen âm
mưu vần vũ, sóng gió lật đổ thanh toán nhau bất kì nổi lên gây ra không
biết bao nhiêu thảm kịch.
Ở đấy đầy dẫy những
kẻ mặt dày vô sỉ, đầy quyền mưu quyền
biến, đổi trắng thay đen, gian hùng, giả nhân giả nghĩa…Vì
thế nhà thơ gọi chốn quan trường là nơi thiên hạ đú, thiên
hạ cù và văng thẳng câu chửi vào cái thiên hạ ấy:
Nào. Uống nhé! Kệ cha thiên hạ đú
Nào. Cứ say! Mặc mẹ thiên hạ cù
Rồi mời rượu bạn để:
Tao với mày trận nữa ngoắc cần câu
Cho trôi tuột trò nhố nhăng thế sự.
Thái độ của nhà
thơ là rất thẳng thắn coi khinh chốn quan trường và cảm thông sâu sắc với
bạn mình, tuy làm quan nhưng vẫn còn chút thanh sạch
và chưa bị tha hoá nên đã bị cả một lũ quan trường, chúng nó
đập.
Người bạn quan
thứ hai của nhà thơ trong bài Bạn Quan là một quan
chức đang tại vị, về quê mở tiệc tẩy trần, khách mời là nhà
thơ bạn cũ. Thằng bạn quan này thì khác thằng bạn quan bị ngã ngựa,
bởi thế nhà thơ đã mượn rượu giả say để có cớ vạch
trần bộ mặt thật của thằng bạn cũ lâu ngày gặp
lại:
Mày làm quan chắc kiếm bộn tiền
Chức ấy rẻ mà sinh lắm lãi
Mày là thằng đã
bỏ tiền ra để chạy chức, xong rồi thì phải thu hồi vốn, thu hồi xong
phải làm lãi bằng cách vơ vét, ăn không
từ thứ gì của dân.
Thêm nữa, cái tài học và
tâm địa của mày, hai ta đâu có lạ gì nhau:
Mày học ngu nhưng thủ đoạn tài
Tao học giỏi nhưng mù thủ đoạn
Tưởng nói trắng phớ
ra như thế thì mình sẽ hả dạ, bớt đi đau buồn thua thiệt trong cõi đời đen bạc.
Còn nó, thằng bạn quan sẽ mất mặt vì nhục nhã. Nhưng cái hay ở bài
thơ là thằng bạn lại không thấy như thế. Mà y đợi:
Rượu tới tầm
Mày ghé tai tao
Nói thật nhỏ
Căng tai mới rõ
Ơ hay, sao
chỉ có hai người bạn uống rượu tẩy trần mà y lại phải “ghé tai”, “nói thật nhỏ” đến nỗi bạn phải “căng tai mới rõ”. Phải chăng quen sống ở chốn quan
trường, nơi mê cung bí hiểm đã thành động hình trong y,
lúc nào cũng phải giấu giấu diếm diếm những cái gọi là sự thực. Nay
chỉ có y và thằng bạn mà y vẫn chửi là “Quá nửa đời mãi chửa hết ngu…” thì nỗi sợ ấy không còn
nữa nên y mới có đủ dũng khí để nói ra cái sự thực ấy:
“Làm người khó
Làm quan càng khó
Chốn quan trường chó, vịt giống nhau…”
“Quan càng lớn, chữ nhân càng nhỏ…”
“La liếm quen rồi nào biết bẩn nhơ!”
Đúng là y nói rất thật
nhưng cũng đúng y là một thằng học ngu vì y chưa
đọc hết câu: “Làm người là khó, làm
người xã hội chủ nghĩa còn khó hơn nhiều”
Vẫn đang đà giả tỉnh giả
say, nhà thơ làm ra bộ ngớ ngơ: Khen các
quan vì dân vì nước. Ai ngờ thằng bạn quan cũng đang
đà được nói thật nên đáp lại cũng rất thật: Đời đã chó/ Quan trường càng chó
Tuy y nói thật
thế nhưng y vẫn đang làm quan. Bữa tiệc tẩy trần
hôm nay là tiệc của nhà quan được mua sắm bởi những đồng tiền y đã “Ăn của dân không từ cái gì”, đã “La liếm quen rồi nào biết bẩn nhơ”. Vì vậy, nhà thơ cần phải nói thẳng nốt với y:
Rượu mày mời
Tao uống khó trôi
Thịt mày gắp
Tao nhai khó nuốt
Bạn Quan là một bài
thơ hay, một cuộc rượu hai người đầy kịch tính, cả hai đều mượn hơi
men để nói thật lòng mình, rất đúng với câu “Lời
say sưa mới là câu chân tình” (Trần Huyền Trân) cho ta thấy
bộ mặt thật xấu xa bỉ ổi của bọn
quan trường trong xã hội hiện nay.
Đời Khát với lời
đề tặng nghệ sĩ Võ Hoài Nam là cuộc rượu của đôi bạn, một nhà
thơ và một nghệ sĩ. Hiển nhiên rượu phải ngon và
quý: Rượu tình đời men ủ nhiều
năm. Họ khát gặp nhau và khát cả rượu nên cuộc đối tửu là một trận càn khôn túy lúy:
Này thì khát!
Uống cho đời đỡ khát
Rượu tình đời men ủ nhiều năm
Khát chất chồng
dồn nén
tháng năm
Ta đốt cạn cái đong đời cay đắng
Họ liên tiếp chuốc
rượu mời giục nhau trong ba khổ thơ liên tiếp khổ nào cũng
mở đầu bằng hai câu:
Uống!
Thì uống!...
Uống để cho hết u
buồn, cho Nhật Nguyệt hửng nắng, cho lòng ta và lòng bạn không hổ thẹn giữa một
thế gian “sấp ngửa trắng đen”, và để: Rượu tri âm thêm vững
mạnh bước đường! Đúng là thi nhân,
nghệ sĩ say thì chữ nghĩa tràn chiếu rượu
Thân phận nhà
thơ Đặng Xuân Xuyến thì bạn đọc đều đã biết,
chỉ xin vài nét về tài tử Võ Hoài Nam để mọi người hiểu
thêm về kèo rượu của đôi bạn.
Bố mẹ Võ Hoài
Nam ly hôn khi anh mới lên hai, kể từ đó, Võ Hoài Nam sống
như một đứa trẻ không có gia đình. "Đầu đường, xó chợ đã dạy tôi nên người”. Đấy là lời dũng
cảm anh tự nói ra. Trở thành diễn viên chính trong series phim "Cảnh
sát hình sự", Võ Hoài Nam được coi là một trong những tài
tử hàng đầu của điện ảnh phía Bắc. Khi đang ở đỉnh cao của
sự nghiệp, anh bất ngờ rời xa màn ảnh cùng vợ mở quán
ăn để có đủ cơm áo chăm lo cho đàn con 4 đứa..
Võ Hoài Nam tâm sự:
"Đối với tôi, tiền không phải là tất
cả, tiền không đánh đổi được tình nghĩa, hạnh phúc gia đình. Nghĩ vậy nên tôi
dừng lại, không dấn thêm một bước nữa". Thật không hổ thẹn khi không ham tiền và ham sự nổi danh
dưới ánh đèn sân khấu.
Đúng như câu
thơ Đặng Xuân Xuyến:
Ta như bạn sống một đời không thẹn
Say Yêu là cuộc rượu của
nhà thơ với người tình. Một cuộc rượu đã đến hồi rượu ngọt, môi mềm và “Xem trong âu yếm có chiều lả lơi”:
Nào nâng chén cho sầu sầu rũ bỏ
Trút áo xiêm cho đêm bớt ngại
ngần
Đây rượu nồng, men ủ đã nhiều năm
E ngại thế... Làm sao ta chẳng giận
Và rồi mặc dù đêm lạnh
lắm nhưng đã say yêu, đã trút áo xiêm rồi thì cái gì đến sẽ phài đến:
Đêm phập phồng, ngực nõn hứng trăng non
Môi đón lưỡi uống hương tình bất tận.
Trong thi ca Việt Nam,
ta thấy nhiều bài thơ hay về cuộc rượu của nhà thơ với người đẹp
như trong thơ Lưu Trọng Lư, Vũ Hoàng Chương, Xuân Diệu... Nhưng hầu hết
những người đẹp đó đều là gái giang hồ, gái nhảy hay kỹ nữ:
Say đi em, say đi em
Say cho lơi lả ánh đèn
Cho cung bậc ngả nghiêng điên rồ xác thịt
Rượu, rượu nữa, và quên, quên hết...
(Vũ Hoàng Chương - Say
đi em)
Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả,
Tay em đây, mời khách ngả đầu say;
Đây rượu nồng. Và hồn của em đây,
Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử.
(Xuân Diệu -
Lời kỹ nữ)
Người đẹp trong Say
Yêu của Đặng Xuân Xuyến không phải là gái giang hồ, gái nhẩy hay
kỹ nữ nhưng tiếc thay cũng chỉ là
người con gái chẳng cần thề non hẹn biển, nguyện ước trăm năm “như chim chắp cánh
như cây liền cành” mà chỉ say yêu một
đêm, một lần:
Yêu thương nhé.
Một lần thôi. Là đủ
Ta đâu cần gian díu giữa nhân gian...
Có thể nói
nhờ Rượu mà nhà thơ Đặng Xuân Xuyến đã cảm khái nên chùm Thơ Về Rượu khá hay và độc
đáo. Chùm thơ 10 bài với 10 cuộc rượu khác nhau, lúc độc ẩm, lúc
nhị ẩm trong những bối cảnh khác nhau đã diễn tả khá đậm nét nỗi buồn
riêng mình và nỗi buồn chung về nhân thế của nhà thơ, giúp người
yêu thơ hiểu thêm về thi nhân và hiểu thêm cái cõi đời sấp ngửa đen
bạc này.
Nhìn bộ dạng
thư sinh của Đặng Xuân Xuyến, tôi nghĩ nhà thơ không phải là người
hay rượu mà chỉ đáng phụ chén cho cụ Tam nguyên Yên Đổ, nếu
cụ còn sống. Mà cụ Tam thì: Rượu tiếng rằng hay, hay
chả mấy/ Độ năm ba chén đã
say nhè
Phải chăng Đặng Xuân
Xuyến đã mượn rượu và có hẳn một chùm Thơ Về Rượu hôm
nay để xóa nhòe đi tất, để ngự lên hiện thực mà ngạo chơi với
Thế sự thăng trầm bao tục lụy này?!
Sài Gòn, cuối tháng 07.2018
Tác gia, Nhà giáo NGUYỄN BÀNG
Địa chỉ: 17 đường 69, Tân Quy, Quận 7, Sài Gòn.
Email: bnguyen37@gmail.com
- Cập nhật theo nguyên bản tác giả
gửi qua email ngày 31.07.2018.
- Bài viết không thể hiện quan điểm
của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ
nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
Bài bình hay quá!
Trả lờiXóaBình rất kỹ,công phu, sâu sắc, chính xác từng câu từng chữ. Tuyêt!
Lời bình của bác Nguyễn Bàng thật chi tiết, sâu và thấu hiểu.
Trả lờiXóaQua đọc trích dẫn thơ về rượu của Xuyến thì hiểu được những bài thơ viết về rượu này đều thấm cái nỗi cô đơn đến tận cùng.
Rượu là cái bắt đầu muôn thuở của suy ngẫm tự vấn từ ngàn xưa khi độc ẩm hay đối tửu với bạn hiền . Đặng Xuân Xuyến cũng không ngoài lẽ đó. Mượn bầu rượu, túi thơ trải nỗi đời buồn vui cay đắng ngọt bùi đều là thật khi men đã tấy.
Trả lờiXóaLời bình chùm thơ rượu của Nguyễn Bàng như một tri kỉ hiểu như đi guốc trong bụng thi sĩ Đặng Xuân Xuyến, như Tử Kỳ -Bá Nha. Đọc chùm thơ đã thú vị cái sự đời của rượu thì lời bình như những ngọn đèn soi rọi từng ngóc ngách tâm can.
Cảm ơn nhà phê bình Nguyễn Bàng