NHÀ THƠ YÊN THAO
TRỮ TÌNH VÀ TRÀO LỘNG
*
Xế trưa ngày 31-10-2007,
Nguyễn Khôi tôi đang ngồi trong nhà ở phố Vọng, trông ra cửa đón cái gió bấc
mưa phùn đầu mùa vừa tái xuất giang hồ sau nhiều năm mất hút (có lẽ do trái đất
nóng lên /vì môi trường ô nhiễm ...), đang mơ màng thì nhà thơ Yên Thao (Yên
Thao Hội viên Hội Nhà Văn Việt Nam) đội mưa phùn gió bấc, cưỡi xe đạp điện lao
vào ngõ Bãi than Vọng (nhà Nguyễn Khôi), lão thi sỹ gọi cửa như reo lên: 
(Tác giả Nguyễn Khôi)
- Anh đem đến cho chú em
tập thơ THI TỬU (Nhà xuất bản Hội Nhà Văn Việt Nam), sắp trình Làng vào quý Tư
năm 2007!
NK đón nhà thơ Yên Thao
vào nhà, lão thi sỹ vẫn dồn dập hỏi:
- Lại nghe nói chú mới
đi Tây dài ngày về, có gì hay không?
Hai nhà thơ an toạ trong
phòng khách và đàm đạo, NK thưa lại :
- Ôi! Thưa ông anh (Yên
Thao hơn Nguyễn Khôi chừng 10 tuổi). Tây /Ta thì thiếu gì chuyện, mà thường là
khác biệt nhau, diễn đạt không khéo thì lại chuốc phiền vào thân! Em xin ví dụ:
Về văn Việt Nam có độc giả hải ngoại lại cho rằng trong nước đương đại thì số 1
Dương Thu Hương (Thiên đường mù, Bên kia bờ ảo vọng) và số 2 Nguyễn
Huy Thiệp (Tướng về hưu), còn thơ hồi 9 năm có độc giả hải ngoại lại cho
rằng số 1 Quang Dũng (Tây Tiến, Đôi mắt người Sơn Tây), số 2 là Hữu Loan (Đèo cả, Màu tím hoa sim), và
họ cho rằng số 3 là Yên Thao (Nhà tôi).
Nhà thơ số 3 Yên Thao
gặng hỏi:
- Tại sao?
- Về Yên Thao, vì họ cho
là có tính nhân văn cao, quân kỷ của Bộ đội Cụ Hồ rất đáng khâm phục:
Này, anh đồng chí
Người bạn pháo binh!
Đã đến giờ chưa nhỉ
Mà tôi nghe như trại
giặc tan tành?
Anh rót cho khéo nhé
Kẻo lại nhầm nhà tôi!
Nhà tôi ở cuối thôn Đồi
Có giàn thiên lý có
người tôi thương.
Độc giả hải ngoại thích
hơn ở thơ Yên Thao là cái chất lãng mạn tiểu tư sản của chàng trai ven đô:
Tôi có người vợ trẻ
Đẹp như thơ
Tuổi chớm đôi mươi,cưới
buổi dâng cờ
Má trắng mịn thơm thơm
mùa lúa chín
Ai ra đi mà không từng
bịn rịn
Rời yêu thương nào đã
mấy ai vui
Em lặng buồn nhìn với
lúc chia phôi
Tôi mạnh bước mà nghe
hồn nhỏ lệ
Nguyễn Khôi tiếp :
- Chính cái "đoạn"
thơ hay bất tử này, bên ta thì
"chẩm", bên địch lại lăng xê (thời 9 năm đánh Pháp), tình cảnh tế nhị
kéo dài đã làm cho nhà thơ Yên Thao phải im hơi, lặng tiếng dài dài... Tất cả các Tuyển Tập thơ Việt Nam, thời 9 năm
đánh Pháp, xuất bản ở Hà Nội đều không có bài thơ Nhà Tôi của Yên Thao.
Nhà thơ trữ tình Yên
Thao với bài thơ bất tử Nhà tôi, âm thầm chuyển sang
làm thơ trào phúng, Yên Thao trở thành chủ nhiệm Câu lạc bộ thơ trào phúng
Hà Nội.
Hình như Yên Thao vào
Hội Nhà Văn Việt nam ở cửa "Trào Phúng" chứ không phải cửa
thơ "Trữ tình".
Mãi đến khi Yên Thao gần
80 tuổi mới được kết nạp vào Hội Nhà Văn Việt nam !
Sau đó Hà Nội ồn ã
truyền khẩu bài thơ trào phúng, rì rầm gán cho tác giả Yên Thao:
Ghét nhau cùng chiếu
không ngồi
Cùng chai không uống ,
cùng nồi không ăn
Chỉ trừ cái hội nhà văn
Ghét nhau đến mấy cũng
lăn cả vào
Có kẻ ác khẩu còn
"biên tập" lại câu cuối:
Chỉ trừ cái hội nhà văn
Cắn nhau như chó vẫn lăn
xả vào
Nghe đâu bài thơ truyền
khẩu đến tai lãnh đạo Hội, Yên Thao bị nhắn nhe:
- Bác làm thơ chửi Hội
à!
- Đâu có, chúng nó tếu
đấy mà ...
- Bác chỉ cái vụng chèo
khéo chống
Còn thế hệ độc giả yêu
bài thơ Nhà Tôi của Yên Thao, đọc báo thấy tin Yên Thao được vào Hội,
thì chúc mừng:
- Bác vào Hội nhà Văn
rồi à, tưởng bác đi Văn Điển (một nghĩa trang ở phía Nam Hà Nội) rồi
chứ!
Có lẽ về thơ trữ tình
thì bài Nhà tôi là đỉnh của nghiệp thơ Yên Thao, dù sau này Yên
Thao có làm hàng trăm bài thơ khác. Thơ và tài, nó trớ trêu là vậy. Đã lên đến
đỉnh là đi xuống.
Từ thơ trữ tình chuyển
sang thơ trào lộng, Yên Thao cũng có nhiều thành công .
Ví dụ về Hoàng Cầm , Yên
Thao viết:
Vế 1
Đêm mơ thấy vợ hoá đàn
ông
Con cà thay chỗ lá Diêu
bông
Vế 2
Hoảng hồn tỉnh lại thanh
tra thử
Di tích còn nguyên, có
sướng không?
Và Yên Thao đùa tếu với
Hoàng Cầm: "Di tích đã xếp hạng
chưa", Hoàng Cầm "Còn
chờ Bộ trưởng Văn hóa ký".
Ví dụ 2 trêu nhà Hà nội
học Nguyễn Vinh Phúc (nguyên phó chủ tịch Hội Văn Nghệ dân gian Hà Nội)
Quý báu gì đâu cái chữ
Nhà
Có nhà thì ế , có nhà
Pha (nhà tù)
"Nhà Hà nội học
riêng ông" Xướng
tấm biển đồng treo
chướng bỏ bà.
Yên Thao và Nguyễn Vinh
Phúc thân là thế , vì bài thơ mà Yên Thao bị giận mãi.
Yên Thao còn làm thơ
trêu ghẹo Giáo sư Trần Quốc Vượng (cố chủ tịch Hội Văn Nghệ dân gian Hà Nội),
khi vị Giáo sư này trên 70, vô cùng uyên bác, trán hói chỉ còn vài sợi tóc, còn
tục huyền với cô học trò dưới 40 tuổi:
Lơ thơ tơ liễu sọ dừa
Đánh du cỏ rậm mu rùa
chóng Toi
Đồn đại rằng, vị Giáo sư
ấy cười tủm và xin Yên Thao đổi hai chữ "chóng toi" thành "sống
lâu". Vị Giáo sư giỏi xem tử vi ấy, đúng như Yên Thao "tiên
tri", "nhân bảo như thần bảo"! Ai cũng thương tiếc vô hạn vị
Giáo sư lỗi lạc này!
Nhà thơ Yên Thao sinh
năm 1927 quê Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội, hiện nay cư trú tại 78 Phố Huế Hà Nội.
Riêng Nguyễn Khôi cho
rằng Yên Thao thành công ở thơ trữ tình với đỉnh là bài Nhà tôi và
cũng ghi dấu ấn trong độc giả với những bài thơ trào lộng "xuất khẩu thành
thi "./.
*.
Hà Nội,
tháng 11 năm 2007
NGUYỄN
KHÔI
Địa chỉ: P12A05 nhà 17T, Hoàng Đạo Thúy, Hà Nội.
Email: khoidinhbang@gmail.com
Điện thoại: 097.955.62.05
............................................................................................................
- Cập nhật theo nguyên bản từ email
tác giả gửi ngày 27.11.2020.
- Bài viết không thể hiện quan điểm
của trang Đặng Xuân Xuyến.
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
0 comments:
Đăng nhận xét