MỘT CHÚT TÂM TÌNH VỀ
THƠ
MẠC PHONG TUYỀN
*
(Tác giả Đặng Xuân Xuyến) |
Nhà thơ trẻ Mạc Phong Tuyền là người rất
kỹ tính trong sáng tác. Một bài thơ từ lúc là bản nháp đến khi anh đưa ra giới
thiệu với bạn đọc có thể đến vài tuần, vài tháng, thậm chí ngay cả khi bài thơ
đã công bố rồi anh vẫn sửa đi sửa lại, sửa tới sửa lui, hôm nay ưng cái bụng
nhưng ngày mai chưa chắc cái bụng anh còn ưng. Vì thế mà câu chữ anh chọn dùng
thường mới, lạ và có nhiều sáng tạo trong cách sử dụng ngôn từ. Có những chữ
“cũ kỹ”, “quê mùa” từ chốn dân dã, thôn quê bỗng trở nên lạ, đẹp, “đắt” trong
thơ Mạc Phong Tuyền, và chính những chịu khó tìm tòi làm mới cách thể hiện văn
cảnh đã tạo phong cách thơ cá tính, độc đáo, rất của riêng Mạc Phong Tuyền. Sự
“làm mới” mang nhiều yếu tố phá cách này như con dao 2 lưỡi, có thể đẩy bài thơ
lên cao nhưng cũng có thể đạp bài thơ xuống tận cùng thất bại. Thật mừng, trong
vốn liếng thơ ca của Mạc Phong Tuyền, có khá nhiều bài gây ấn tượng mạnh với
bạn đọc bởi cấu tứ lạ, bởi những thao tác làm mới cách thể hiện khiến những câu
chữ “cũ kỹ”, đời thường trở nên sinh động, mềm mại, đẹp, lạ, vẫn giữ được chất
dân dã chân quê mà lại thêm nét khoáng đạt, hiện đại.
Những người theo trường phái thơ
"siêu thực", "cách tân" sẽ thích thơ của Mạc Phong Tuyền vì
cấu tứ lạ, vì sự bóng bảy, đa nghĩa, bí hiểm và sáng tạo trong cách sử dụng câu
chữ. Phái này quan niệm thơ càng rối rắm, càng bóng bảy, khó hiểu và đa nghĩa
thì tài của nhà thơ càng cao, càng “tuyệt bút”. Nhưng những người trung thành
với lối thơ truyền thống sẽ không thích thơ Mạc Phong Tuyền vì ngoài sự bóng
bẩy, bí hiểm, người đọc khó tìm thấy những rung cảm của nhà thơ nên không tạo
được sự đồng cảm với người đọc. Phái chuộng lối thơ truyền thống cho rằng: Thơ
rối rắm kiểu đánh đố người đọc, lại vô hồn, không tạo được sự đồng cảm với
người đọc thì đấy là điểm chưa thành công của người làm thơ.
Thực ra, thơ của Mạc Phong Tuyền không
rối rắm, bí hiểm như thơ của các nhà thơ thuộc trường phái “cách tân”, “siêu
thực”. Anh chịu khó tìm tòi làm mới cách thể hiện câu chữ để tạo những hình ảnh
lạ mà đẹp trong thơ, và cũng khá nhiều bài thơ của anh găm sâu trong trí nhớ
người đọc. Tuy nhiên cũng có những trường hợp anh “làm mới” còn đuối, chưa đạt
nên những bạn đọc khó tính cho là “tạo dáng”, là xa lạ, khó hiểu. Có lẽ vì vậy
mà người yêu thơ anh cũng nhiều mà người “lánh” thơ anh cũng không ít.
Chặp gần Tết năm 2021, anh tâm sự qua
messenger, bài thơ "Nhớ Huế",
ban đầu anh công bố trên trang facebook cá nhân:
Hổm rồi ghé chợ Đông Ba
Ngỡ rằng Huế đắt Huế la Huế rầy
Ai dè Huế vẫn thơ ngây
Tôi về Vỹ Dạ - nhớ - đày đọa tôi...
nhưng sau những chỉnh sửa, anh công bố
lại "Nhớ Huế" với
"diện mạo" hoàn toàn mới:
Hổm rồi ghé chợ Đông Ba
Ngỡ rằng Huế đắt xắt ra miếng rồi
Thần Kinh vẫn nếp xưa thôi
Tôi về Vỹ Dạ - nhớ - tồi tội tôi...
thì bạn đọc Quỳnh Hương bình luận: -
"Bữa trước tôi rất thích cái tứ
"đày đọa", hôm nay tôi vào xem lại thấy đổi “đày đọa” thành “tồi tội”
lấy làm tiếc lắm.".
Khi đọc những tâm sự của Mạc Phong Tuyền
qua messenger, tôi trả lời anh, chưa bàn đến sự hay dở của "Nhớ Huế" với những chỉnh sửa ở
3/4 câu thơ trong bài "Nhớ Huế"
nhưng tôi thích 2 chữ "tồi tội"
hơn vì 3 chữ "tồi tội tôi"
khiến câu thơ: "Tôi về Vỹ Dạ -
nhớ - tồi tội tôi..." gợi được nhiều cảm xúc của nhiều cung bậc
tình cảm: hờn tủi, luyến tiếc, nhớ nhung,... nhẹ nhàng quyện vào nhau để nỗi
bâng khuâng dành cho Huế thêm da diết, xóa đi tâm trạng nặng nề và cảm giác cảm
xúc không thật như khi dùng 2 chữ "đày
đọa". Sự thay đổi ở câu cuối này làm “dư vị” đất cố đô thêm bâng khuâng,
thao thiết.
Mạc Phong Tuyền yêu thơ, làm thơ theo
cách chơi thơ rất riêng như thế.
-------------
MỜI NHẤP CHUỘT ĐỌC THÊM:
- Về phong cách bình
thơ của Châu Thạchl
- Chuyện về thầy xem
tướng Bùi Cao Thếl
- Thầy phong thủy Bùi
Đồng và những comment bình thơl
- Đọc Nguyễn Xuân
Dương bình thơl
- Đọc Đỗ Hoàng “cảm”
Nguyễn Bình Phươngl
- Nguyễn Hoàng Đức
qua mấy bài viết tôi đã đọcl
- Tưng tửng 7 chuyện
cùng Nguyễn Đăng Hànhl
- Vài lời về mấy bài
viết gần đây của ông Nguyên Lạcl
- Thơ Việt chỉ có thể
nhảy vọt khi có biến cố lịch sửl
- Sát thủ thơ Trần
Thanh Dũng và thi tập 6/8l
- Nguyễn Thanh Bình-Bông Dã Quỳ trong nắng chiều thu muộnl
Trái qua phải: Nhà báo Trần Tiến, nhà thơ Nguyễn Đăng Hành, nhà
thơ Thanh Huyền, nhà thơ Mạc Phong Tuyền ; ngày 5 tháng 7-2020.
Mời thư giãn với
nhạc phẩm TÔI LÀ TÔI
của Vũ Quốc Bình, qua tiếng hát Quasch Thành Danh:
*.
Hà Nội, sáng 16 tháng 07-2021
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
......................................................................................................
-
© Tác giả giữ bản quyền.
-
Copy bài tại trang: https://tienglongnguoixaque.blogspot.com/
- Vui lòng ghi rõ nguồn dangxuanxuyen.blogspot.com khi trích đăng lại.
Nói thật là em không thích thơ của cậu này. Điệu đà và làm dáng quá. Bài viết của anh rất thẳng thắn nhưng cũng rất khéo khi bình và phê. Cám ơn anh - Một bài viết hay!
Trả lờiXóaBài viết hay, câu chữ sáng và nhã nhặn. Tiếc là đoạn trên tác giả không phân tích như đoạn cuối. Có lẽ đó là ý đồ của tác giả? Thấy (qua hành văn) tác giả yêu quý nhà thơ trẻ này lắm.
Trả lờiXóa